Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w03 2/1 p. 20-24
  • Pwata Sipwe Fori Achechchemenien Ewe Faafen Ach Samol?

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Pwata Sipwe Fori Achechchemenien Ewe Faafen Ach Samol?
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • “Oupwe Foffori Ei Mettoch”
  • Ewe Popun a Fisita
  • Inet Sipwe Fori?
  • Lamoten ewe Pilawa
  • Lamoten ewe Wain
  • Ewe Achechchem ​—Eu Fansoun Mongofengen
  • “Oupwe Föri pwe Oupwe Chechemeniei”
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2013
  • Popun Sia Féri ewe Fááfen Ach Samol
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2015
  • Ewe Fááfen Ach Samol, Eú Minen Áchechchem mi Asamolu Kot
    Met ewe Paipel a Wesewesen Apasa?
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
w03 2/1 p. 20-24

Pwata Sipwe Fori Achechchemenien Ewe Faafen Ach Samol?

“Ua fen angei seni ach Samol ewe poraus ua pwal ngenikemi.”​—1 KORINT 11:23.

1, 2. Met Jises a fori lon ewe pwinin Pasofer lon 33 C.E.?

NOUN Jiowa we alaemon a nom lon eu ruum. A pwal nom ikewe ie 11 mwan mi ‘nonnom ren lon an kewe riaffou.’ (Luk 22:28) Ra chufengen lekuniolun Aruanu, March 31, 33 C.E., me neman ewe maram mi unus a alinga fan lang asetaan Jerusalem. Jises Kraist me noun kewe aposel ra fen keran awesi ewe fetellapen Pasofer. Ewe emon ese tuppwol, Jutas Iskariot, a fen titiilo, nge esaamwo tori ewe fansoun ren ekkewe lusun ar repwe lo. Met popun? Pun Jises epwele fori eu mettoch mi fokkun lamot. Ifa ena mettoch?

2 Pokiten Mattu, ewe mi wiisen makkei eu me lein ekkewe puken Poraus Allim a nom rer, iwe, epwe wiisen aporausakich. Iei makkeian: “Jises a angei pret o a afeiochu, a kinikisietiu o ngeni noun kewe chon kaeo, o a apasa, ‘Oupwe angei o ani. Iei inisi.’ A pwal angei eu kap, o a iotekin kilisou. Iwe, a ngenir, o a apasa, ‘Ami meinisin oupwe un seni. Pun iei chai, chaan ewe pwon, mi niinilo fan iten chommong aramas ren omusamusen tipis.’ ” (Mattu 26:26-​28) Ena mettoch epwe fis ita fan eu chok? Ita met lamotan? Mei wor aucheaan ngenikich ikenai?

“Oupwe Foffori Ei Mettoch”

3 Minne Jises Kraist a fori lon ewe pwinin Nisan 14, 33 C.E. esap eu mettoch mi lamot kisikis lon manauan. Ewe aposel Paul a kapas ussun ena mettoch lupwen a mak ngeni chon Kraist mi kepit lon Korint, ikewe a chuen fiffis ie ewe achechchem lap seni 20 ier mwirin. Inaamwo ika Paul ese nom ren Jises me ekkewe 11 aposel lon 33 C.E., nge ese mwaal a rong seni ekkoch leir minne a fis lon ena fansoun. Pwal och, neman a tori Paul kapasen anukunuk ussun minne a fis lon ena achechchem ren manamanen ewe ngun mi fel. Iei alon Paul: “Ua fen angei seni ach Samol ewe poraus ua pwal ngenikemi: pwe lon ewe chok pwinin epwe afangema, ach Samol Jises a angei pret, a iotekin kilisou, o mwirin, a kinikisietiu o a apasa, ‘Iei inisi mi talo fan asengesimi; oupwe fori iei usun pwe oupwe chechemeniei.’ Pwal usun chok ewe sepi, mwirin ar mongo, o a apasa, ‘Ei sepi iei ewe pwon sefo ren chai; iteiten fansoun meinisin lupwen ami oupwe un seni, oupwe fori iei usun pwe oupwe chechemeniei.’ ”​—1 Korint 11:23-​25.

4 Luk, emon mi wiisen makkei eu lein ekkewe puken Poraus Allim, a anneta pwe iei an Jises alluk: “Oupwe fori iei usun pwe minen achechemeniei.” (Luk 22:19) A pwal iei ussun affoun ekkena kapas: “Iei oupwe fori, pun oupwe chemeni ei.” (Testamen mi Fo, Liebenzeller Mission) me “Oupwe fori ei pwe epwe eu minen achechchem fan asengesi.” (The Jerusalem Bible) A enlet pwe fan chommong aramas ra eita ngeni ena ran mi auchea Achechchemenien maloon Kraist. Paul a pwal eita ngeni ewe Faafen Ach Samol​—nge iei eu it mi fichiiti, pun a poputa lekuniol. (1 Korint 11:20) Chon Kraist ra nom fan ewe allukun ar repwe fori ewe Faafen Ach Samol. Nge met popun a fisita ena ran mi auchea?

Ewe Popun a Fisita

5 Eu popun an we a fisita ewe Achechchem a weneiti eu kokkot mi longolong won maloon Jises. Lupwen a malo, i emon chon anneta pwe mi pwung nemenien Seman we lon lang. Ina minne, Kraist a anneta pwe Setan ewe Tefil emon chon kapas chofona, nge ina i ewe mi tipimwaal ngeni Kot pwe aramas ra angang ngeni i pokiten chok mocheniangauen letiper. (Hiop 2:​1-5) An Jises malo fan tuppwol a anneta pwe mi mwaal ena kapas me a apwapwai letipen Jiowa.​—An Salomon Fos 27:11.

6 Pwal eu popun an we a fisita ewe Faafen Ach Samol, pun epwe achchema ngenikich pwe ren an malo, Jises a ‘fangelo manauan pwe epwe penmanauen aramas mi chommong,’ nge i emon aramas mi unusoch me esor tipisin. (Mattu 20:28) Lupwen ewe akkaemonun mwan a tipis ngeni Kot, a pout seni i manauen aramas mi unusoch me meinisin ekkewe apilukuluk mi pacheri. Iwe nge, iei alon Jises: “Pwe a chok iei usun an Kot tongei fonufan, pwe a fangelo Noun we Alaemon pwe iteiten aramas meinisin mi luku i esap poutmwalilo, nge epwe kuna manau esemuch.” (Jon 3:​16) Pwungun pwe “liwinin tipis malo, nge liffangen ewe chenin Kot manau esemuch lon Kraist Jises ach Samol.” (Rom 6:​23) Ach foffori ewe Faafen Ach Samol a achchema ngenikich ussun ewe tong mi lapalap Jiowa me Noun we ra pwarata fan iten kaworen ewe asor ren maloon Jises. Epwe ita ifa me watteen ach kilisou ren ena tong!

Inet Sipwe Fori?

7 Iei alon Paul ussun ewe Faafen Ach Samol: “Pun iteiten fansoun, lupwen ami oupwe mongo ei pret, o unumi ei sepi, oupwe pwarata maloon ach Samol, tori fansoun an epwe feito.” (1 Korint 11:26) Emon me emon chon Kraist mi kepit epwe akkangei minen lon ewe Achechchem tori ar repwe malo. Epwe ina ussun ar repwe pwapwarata fan fite mwen mesen Kot me chon fonufan pwe ra luku otaen Kot ren kaworen an Jises we asor fan iten ewe moon kepich.

8 Ekkena chon Kraist mi kepit repwe foffori Achechchemenien maloon Kraist tori inet? Paul a apasa, “Tori fansoun an epwe feito,” iwe, neman a wewe ngeni pwe ar foffori achechchemenien ena ran epwe sopwosopwolo tori an epwe war Jises fan iten an epwe uweiata ngeni lang noun kewe chon kaeo mi kepit ren eu manausefal le atun an “nonnom.” (1 Tesalonika 4:​14-​17) Ena mettoch a tipeeu ngeni alon Jises ei ngeni ekkewe 11 aposel mi tuppwol: “Are ua feilo ammolata leeniemi, upwe pwal liwinto o pwisin angeikemi, pwe ikewe ua nonnom ie, ami oupwe pwal nom ie.”​—Jon 14:3.

9 Lupwen Jises a poputani ewe Achechchem, a kapas ussun ewe kapen wain, iwe, iei alon ngeni noun kewe aposel mi tuppwol: “Usap chuen un ei chonun iran wain tori ranin ai upwe unsefal lon muun Kot.” (Mark 14:25) Pokiten Jises esap un wesewesen wain lon lang, a ffat pwe a ekieki ewe sokkun chengel wain a liosueta fan ekkoch. (Kol Fel 104:15; An Salomon Afalafal 10:19) Ar nonnomfengen lon ewe Muu epwe eu fansoun chengel ir me noun kewe chon kaeo ra wesewesen mwasangasangeiti.​—Rom 8:​23; 2 Korint 5:2.

10 Sipwe ita foffori achechchemenien maloon Jises iteiten maram, iteiten wiik, are pwal mwo nge iteiten ran? Aapw. Jises a poputani ewe Faafen Ach Samol me a nninniilo lon ewe ranin Pasofer, nge ina eu ran mi pin “fan iten achechchemenien” an Israel ngaselo seni ar fotek lon Isip lon 1513 B.C.E. (Ekistos 12:14, NW) Ewe Pasofer a fis fan eu chok iteiten ier, lon ewe engol me aruanuun ranin maramen chon Jus itan Nisan. (Ekistos 12​1-6; Lifitikos 23:5) Ena mettoch a pwarata pwe achechchemenien maloon Jises epwe fis ukuukun chok an we a fis ewe Pasofer⁠—weween, iteiten ier⁠—nge esap iteiten maram, iteiten wiik, are iteiten ran.

11 Ina minne, a pwung ach sipwe foffori ewe Achechchem iteiten ier lon Nisan 14. Iei alon eu puken aweween poraus: “Chon Kraist lon Asia Minor ra iteni Quartodecimans [Chon Engol me Aruanuun] pokiten eorenier, eorenien ar repwe fori achechchemenien ewe pascha [Faafen Ach Samol] lon ewe engol me aruanuun ranin Nisan . . . Eli ena ran epwe sereni Alimu are pwal eu ranin ewe wiik.”​—The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volume IV, page 44.

12 Ewe sou uruwo J. L. von Mosheim a uwawu och poraus ussun ena eoreni mi fis lon ewe oruuen senturi C.E., iwe, a apasa pwe ekkewe Quartodecimans ra fori ewe Achechchem lon Nisan 14 pun “ra ekieki pwe a nom ren fofforun Kraist pochokkulen eu alluk.” Iei alon pwal emon sou uruwo: “Fofforun ewe lamalam Quartodecimans lon Asia a wewe chok me ewe lamalam lon Jerusalem. Lon ewe oruuen senturi ekkena lamalam ra fori achechchemenien ewe minen omusomusen tipis, ewe mi longolong won maloon Kraist, lon ewe fansoun Pascha, ewe mi fis lon ewe engol me aruanuun ranin Nisan.”​—Studia Patristica, Volume V, 1962, page 8.

Lamoten ewe Pilawa

13 Lupwen Jises a poputani ewe Achechchem, “a angei pret o a afeiochu, a kinikisietiu pwal ngenir [ekkewe aposel].” (Mark 14:22) Ena pilawa mi nom rer lon ena fansoun ewe chok esin ra aea lon ewe Pasofer. (Ekistos 13:​6-​10) Pokiten esor lefen lon, a chopop me a iekupukup, iwe, emon epwe kupi fan iten an epwe tufichin ainetfetal. Lupwen Jises a achommonga pilawa ren eu manaman pwe anen fite ngerou, ewe pilawa a pwal chopop, pun a kupi fan iten an epwe ainetfetal. (Mattu 14:19; 15:36) Iwe, neman ewe fofforun kupi pilawaan ewe Achechchem ese wor och weween lon pekin ngun.

14 Iei alon Jises ussun ewe pilawa a aea lupwen a poputani ewe Achechchem: “Iei inisi mi talo fan asengesimi.” (1 Korint 11:24; Mark 14:22) A pwung an ese lefen ewe pilawa. Met popun? Pun lefen epwe tongeni liosueta mettoch mi ngau, fofforingau, are tipis. (1 Korint 5:​6-8) Ewe pilawa a liosueta inisin Jises we mi unusoch, inisin aramas esor tipisin, iwe, a pwung an epwe kawor fan iten eu asorun penmanau. (Ipru 7:​26; 10:​5-​10) Chon Pwarata Jiowa ra chechchemeni ena mettoch me ra appiru fofforun Jises ren ar akkaea pilawa ese lefen lupwen repwe foffori ewe Achechchem. Lon ekkoch fansoun, ra aea an chon Jus pisikit [matzos], nge esor och nofitin, awewe chok ren anion are sokul. Pilawa esor lefen epwe pwal tongeni for seni ekis pilawa mi amas (ika pwe mi tufich, pilawaan wit) nge epwe nofit ngeni ekis konik. Mwirin, sipwe achetchaki ewe pilawa mi amas me umuni lon eu pan mi wor ekis apura lon tori ewe pilawa epwe pwas me sungurungur.

Lamoten ewe Wain

15 Mwirin an ainetfetalei ewe pilawa ese lefen, Jises a angei eu kap, “a iotekin kilisou; iwe, a ngenir, o ir meinisin ra un seni.” Jises a awewei pwe “Iei chai, chaan ewe pwon, mi niinilo fan iten chommong aramas.” (Mark 14:23, 24) Met a nom lon ena kap? Wesewesen wain, nge esap chonun krep. Lupwen ewe Paipel a kapas ussun wain, esap wewe ngeni chonun krep. Ren chok awewe, wain, nge esap chonun krep, epwe kamwei ekkewe “rume unuch minen lom,” ussun Jises a apasa. Iwe, chon oputa Kraist ra apasa pwe a “unupuch.” Esap wor longolongun ar tipimwaal ika pwe ena wain a chok wewe ngeni chonun krep. (Mattu 9:​17, NW; 11:19) Aramas ra un wain lon ewe fetellapen Pasofer, me Kraist a aea wain lupwen a poputani Achechchemenien an malo.

16 Ewe chok sokkun wain mi par eu esissin mi fichiiti minne masouen ewe kap a liosueta, weween, chchaan Jises we mi niniilo. Pwisin i a apasa pwe “Iei chai, chaan ewe pwon, mi niinilo fan iten chommong aramas.” Iwe, iei pwal makkeien ewe aposel Piter: “Oua fen sinei pwe a fen angasalo ami [chon Kraist mi kepit] seni ekkewe sokkun fofor-mwal esor lamoter, ekkewe fofor oua angei seni sememi kewe lom, nge ami ngaselo ese fis ren ekkewe mettoch mi epwe morelo, usun chok silfer are gold, nge a fis ren chaan Kraist mi auchea, usun chok chaan emon siip mi sap limelimengau, o esor an tikitikipwul.”​—1 Piter 1:​18, 19.

17 Esor tipemwaramwar pwe wain mi par, ewe esin mi for seni krep, iei ewe sokkun Jises a aea lupwen a poputani ewe Achechchem. Iwe nge, ikenai, ekkoch wain mi par esap och pun ra nofitfengen me pwal fitu mettoch. Chchaan Jises we a unusen murinno, iwe, esor lamoten an epwe nofit ngeni pwal och mettoch. Ina minne, esap och ewe sokkun wain mi nofitfengen me fitu sokkun mettoch. Wain mi par chok epwe masouen ewe kap fan iten ewe Achechchem, nge esap nofitfengen me suke are pwal och mettoch. Sipwe tongeni pwal aea ewe sokkun wain mi par aramas ra kan fori lon imwer, nge epwe for seni krep me esap wor suke lon, iwe, epwe pwal och red burgundy me ewe claret mi for lon Bordeaux [France].

18 Lupwen Jises a poputani ewe faaf, ese fori eu manaman, weween, ese siwili ekkewe minen achechchem ngeni wesewesen inisin me chchaan. An aramas aea futuken me chchaan aramas eu foffor mi annou, eu foffor mi ipweri allukun Kot. (Kenesis 9:​3, 4; Lifitikos 17:10) Mi chuen unus inisin Jises we, me a pwal ina ussun ewe chcha lon inisin. Inisin we a kawor fan iten eu asor mi unusoch, me chchaan we a niniilo leolowasen ena eu chok ranin chon Jus, Nisan 14. Ina popun, ewe pilawa me wain lon ewe Achechchem minen lios, iwe, ra liosueta futuken me chchaan Kraist.a

Ewe Achechchem ​—Eu Fansoun Mongofengen

19 Lupwen Jises a poputani ewe Achechchem, a etiwa noun kewe aposel mi tuppwol pwe repwe un seni eu chok kap. Iei alon makkeien Mattu we Poraus Allim: “[Jises] a pwal angei eu kap, o a iotekin kilisou. Iwe, a ngenir, o a apasa, ‘Ami meinisin oupwe un seni.’ ” (Mattu 26:27) Esor osukosuken ar aea “eu kap,” nge esap chommong, pun lon ena fansoun a wor 11 chok chon aea mi mot ngeni eu chepel, iwe, a mecheres ar repwe eitielo ngeni emon me emon leir. Lon ei ier, fite milion repwe chufengen fan iten ewe Faafen Ach Samol lon lap seni 94,000 mwichefelin Chon Pwarata Jiowa won unusen fonufan. Pokiten chommong, chommong, repwe chufengen fan iten ena achechchem lon ewe eu chok pwinin, sisap tongeni aea eu chok kap fan iten meinisin. Nge aucheaan are lamoten minne masouen ena kap a liosueta a chuen chok pwapwalo lon ekkewe mwichefel watte ren ar aea fitu kap pwe repwe tufichin eitielo ngeni meinisin chon fiti lon ukuukochun fansoun. Pwal ussun chok, sipwe tongeni aea fitu sepi ren ewe pilawa. Ese mak lon Paipel pwe ewe kap epwe eani och sokkun lapalap. Iwe nge, ewe kap me sepi repwe fichiiti lamoten are aucheaan ewe achechchem. Fan iten an esap niitiu ewe wain lupwen sipwe pasinalo, sipwe pi pwe esap kon ur ekkewe kap.

20 Inaamwo ika epwe tongeni wor lap seni eu sepien pilawa me eu kapen wain, nge ewe Achechchem eu kkotun mongofengen. Lon Israel lom lom, emon mwan a tongeni akkota eu fansoun mongofengen ren an uwei ngeni an Kot we imwen fel emon man, iwe, a kawet. Och kinikinin ewe man a kek won ewe roong, och kinikinin wiisen ewe samol fel me pwal och kinikinin wiisen noun Aaron kewe mi wiisen samol fel, iwe, minne noun ewe man me chon le imwan kewe ra pwal kapachelong lon ewe fansoun mongofengen. (Lifitikos 3:​1-​16; 7:​28-​36) Ewe Achechchem pwal eu fansoun mongofengen pun a wewe ngeni an aramas chufengen pwe repwe aea och mongo.

21 Jiowa a kapachelong lon ena fansoun mongofengen pun i ewe Chon Forata ena kokkot. Jises ewe asor, me chon Kraist mi kepit ra aea ekkewe minen lios, nge ekkena chon fiti ra ririfengen lefiler. Ar mongo ren chepelin Jiowa a wewe ngeni pwe a wor kinamwe lefilen ekkena chon mongo me Jiowa. Ina minne, iei makkeien Paul: “Ewe kapen feioch sia ioteki, esap iei ach eu chok me chchaan ewe Kraist? Ewe pilawa sia kinietiu, esap iei ach eu chok me inisin ewe Kraist? Pokiten a wor efou pilawa, kich eu chok inis, inaamwo ika sia chommong, pun kich meinisin sia aea ena efou chok foun pilaua.”​—1 Korint 10:16, 17, NW.

22 Ewe Faafen Ach Samol, iei ewe eu chok ranin achechchem mi fiffis iteiten ier ren Chon Pwarata Jiowa. A pwung ena pun iei an Jises alluk ngeni chon tapwelo mwirin: “Oupwe fori iei usun pwe minen achechemeniei.” Lon ewe Achechchem, sia kan fori achechchemenien maloon Jises, nge an malo a atekiatai an Jiowa pwuung le nemeni mettoch meinisin. Ussun sia fen kuna, lon ei fansoun mongofengen, ewe pilawa a liosueta inisin Kraist we mi asor, inisin aramas, me ewe wain a liosueta chchaan we mi niniilo. Iwe nge, fokkun chokisikis chok ra aea ekkena minen lios, weween, ewe pilawa me wain. Met popun? Ewe Achechchem a ita wesewesen lamot ngeni ekkewe fite milion rese kan akkangei ekkena minen lios? Enlet, epwe ita ifa ukuukun om aucheani ewe Faafen Ach Samol?

[Footnotes]

a Pi Volume 2, pekin taropwe 271, lon Insight on the Scriptures, forien Chon Pwarata Jiowa.

Ifa Ussun Kopwe Polueni?

• Met popun Jises a poputani ewe Faafen Ach Samol?

• Fan fite sipwe fori ewe Achechchem?

• Ifa weween ewe pilawa ese lefen lon ewe Achechchem?

• Ewe wain lon ewe Achechchem a liosueta met?

3. Pwata a lamot minne Jises a fori lon ewe pwinin Nisan 14, 33 C.E.?

4. Met popun chon Kraist repwe fori achechchemenien ewe Faafen Ach Samol?

5, 6. (a) Ifa eu popun Jises a poputani ewe Achechchem? (b) Awewei mwo pwal eu popun a poputa ewe Faafen Ach Samol.

7. Met weween an chon Kraist mi kepit akkaea ewe pilawa me wain lon ewe Achechchem “fan chommong”?

8. Tori inet ewe mwichen chon kepit epwe fori achechchemenien ewe Faafen Ach Samol?

9. Met weween alon Jises lon Mark 14:25?

10. Fan fite sipwe fori ewe Achechchem?

11, 12. Met porausen uruwo a pwarata ussun an aramas foffori ewe Achechchem lom lom?

13. Met sokkun pilawa Jises a aea lupwen a poputani ewe Faafen Ach Samol?

14. (a) Pwata a pwung pwe esap lefen pilawaan ewe Achechchem? (b) Sipwe tongeni moni are fori met sokkun pilawa fan iten ewe Faafen Ach Samol?

15. Met masouen ewe kap Jises a aea lupwen a poputani Achechchemenien an we malo?

16, 17. Met sokkun wain a fichiiti ewe Achechchem, me met popun?

18. Pwata Jises ese fori eu manaman ren ewe pilawa me wain lon ewe Achechchem?

19. Pwata sipwe tongeni aea lap seni eu sepi me eu kap lupwen sipwe fori achechchemenien ewe Faafen Ach Samol?

20, 21. Pwata sipwe tongeni apasa pwe ewe Achechchem eu fansoun mongofengen?

22. Ikkefa ekkewe kapas eis ussun ewe Achechchem sipwap kaeo ussun?

[Picture on page 23]

Jises a poputani ewe Faafen Ach Samol

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share