LESEN 27
KÉL 73 Kopwe Ngenikem Ám Pwora
Kopwe Pwora Ussun Satok
“Satok eman alüal mi pöchökül o pwora.”—1 KRON. 12:28.
MENLAPAN
Án Satok leenien áppirú a tongeni álisikich le pwora.
1-2. Ié ewe Satok? (1 Kronika 12:22, 26-28)
ANCHANGEI eú mwichemmóngun aramas ina epwe lap seni 340,000 soufiu ra kochufengen pwe repwe seikaatá Tafit an epwe kingen unusen Israel. Ren úkúúkún úlúngát rán, ekkena soufiu ra nóm lón eú leeni mi panapanetá me kitiféúféú únúkkún Hepron. Ra tattakir, akkaasoos, me eáni kélún mwareiti Jiowa. (1 Kron. 12:39) A wor emén alúwél itan Satok a nóm lein ena mwichemmóngun aramas. Eli chómmóng aramas resap tepereni pwe a nóm ikena. Iwe nge, Jiowa a kúna pwe a nóm ikena, iwe a mochen ach sipwe pwal silei ena. (Álleani 1 Kronika 12:22, 26-28.) Ié na Satok?
2 Satok, i emén souasor me ra angangfengen me ewe Souasor mi Lap itan Apiatar. Kot a pwal fang ngeni Satok watteen tipáchem me an tufichin weweiti letipan. (2 Sam. 15:27) Atun a lamot ngeni aramas álillis, ra kan soun ló tingor emmwen seni Satok. Pwal och, Satok i emén mi fókkun pwora. Lón ei lesen, sipwe káé ifa ussun Satok a pwáári pwora.
3. (a) Pwata a lamot án chókkewe mi fel ngeni Jiowa repwe pwora? (b) Met sipwe káé lón ei lesen?
3 Atun ekkeei ránin lesópwólóón, a lallapoló án Setan sótun atai ach lúkúlúk wóón Jiowa. (1 Pit. 5:8) A lamot ach sipwe pwora atun sia witiwiti án Jiowa epwe asopwaló án Setan ei ótót mi ngaw. (Kölf. 31:24) Sipwe pwóróus wóón úlúngát alen ach sipwe tongeni áppirú án Satok pwora.
ÁLISAATÁ ÁN KOT WE MWÚ
4. Pwata a lamot ngeni néún Jiowa kewe aramas pwora ren ar repwe álisaatá an we Mwú? (Pwal ppii ewe sasing.)
4 Pokiten kich néún Jiowa aramas, sia álisaatá an we Mwú ren unusen letipach, nge lape ngeni a lamot ngenikich pwora ren ach sipwe féri ena. (Mat. 6:33) Áwewe chék, a lamot ngenikich pwora ren ach sipwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk me afalafala pwóróus allimen ewe Mwú lón ei ótót mi ngaw. (1 Tes. 2:2) Me fansoun meinisin, a lamot ach sipwe pwora pwe sisap peni epek lón pekin politics lón ei ótót mi lallapoló tipefesen lón. (Jon 18:36) A fen fis ngeni chómmóng néún Jiowa kewe aramas osukosuk, áwewe chék ren osukosuk lón pekin moni, án aramas awater, are fen kóturulong lón kalapus pokiten rese mochen angolong lón angangen politics are fiti maun.
Met kopwe féri atun aramas ra peni epek lón pekin politics? (Ppii parakraf 4)
5. Pwata a lamot ngeni Satok pwora ren an epwe álisi Tafit?
5 Satok ese chék ló Hepron pwe epwe fiti apwapwaan án Tafit wiliiti king. A ló fán an pisekin maun me a mmólnetá an epwe ló maun. (1 Kron. 12:38) A tipemecheres le fiti Tafit le ló maun me túmúnú Israel seni chón oputer kewe. Inaamwo iká Satok ese kon lipwákéch lón angangen soufiu, nge, i emén mi fókkun pwora.
6. Ifa ussun Tafit a isettiw leenien áppirú mi múrinné ngeni Satok ussun ewe napanap pwora? (Kölfel 138:3)
6 Ifa ussun ewe souasor Satok a káé an epwe pwora? A sissilei chómmóng mwán mi péchékkúl me pwora. Ese mwáál, a káé seni ar leenien áppirú. Áwewe chék, án Tafit leenien áppirú ren an pwora le “emweni ewe mwichen sounfiun Israel lon maun,” a amwékútú meinisin ekkewe chón Israel le álisaatá seni unusen letiper. (1 Kron. 11:1, 2) Fansoun meinisin, Tafit a lúkúlúk wóón án Jiowa álillis ren an epwe okkufu chón oputan. (Kölf. 28:7; álleani Kölfel 138:3.) Satok a pwal káé seni ekkóch mwán mi pwora, áwewe chék ren Jehoiata me néún we mwán itan Penaia i emén soufiu, me pwal seni ekkewe 22 meilap mi álisi Tafit. (1 Kron. 11:22-25; 12:26-28) Meinisin ekkena mwán ra péchékkúl lón ar seikaatá Tafit pwe epwe king, me ra pwal túmúnú.
7. (a) Ikkefa ekkewe pwóróus lón ei fansoun sia tongeni káé pwora seni? (b) Met ka káé seni pwóróusen Pwiich Nsilu lón ewe video?
7 Atun sia ekieki ussun án ekkewe ekkóch pwáári pwora ren ar repwe akkamwéchú ar túppwél ngeni Jiowa me an we Mwú, sia pwal pwora. Ach we King, Jises Kraist a fókkun úppós an esap angolong lón án Setan ótóten mwúún fénúfan. (Mat. 4:8-11; Jon 6:14, 15) Fansoun meinisin, a lúkúlúk pwe Jiowa epwe fang ngeni ewe péchékkúl mi lamot ren an epwe féri minne mi pwúng. A pwal wor pwóróusen chómmóng chienach kewe alúwél lón ei fansoun iir mi úppós ar resap fiti angangen soufiu are mwékútúkútún politics. Eli sia tongeni kúna pwóróuseer wóón jw.org.a
ÁLISI CHIENOM KEWE CHÓN KRAIST
8. Eli ineet a lamot án ekkewe mwán mi ásimaw repwe pwora pwe repwe tongeni awora met a lamot ngeni chiener kewe?
8 Néún Jiowa kewe aramas ra mmen álilliséchfengen lefiler. (2 Kor. 8:4) Iwe nge, fán ekkóch, a lamot pwora ren ar repwe féri ena. Áwewe chék atun a fis maun, ekkewe mwán mi ásimaw ra silei pwe a lamot ngeni chiener kewe Chón Kraist kapasen apéchékkúl, álillis, me eli álillis ren kaworen néúr kewe minen álillisin Paipel me pwal ewe Paipel, me eli pwal álillis lón pekin áion. Ekkewe mwán mi ásimaw ra tongei chiener kewe Chón Kraist. Ina pwata ra awora met mi lamot ngeniir inaamwo iká eli epwe efeiengaw ar féri ena. (Jon 15:12, 13) Atun ra féri ena, ra áppirú án Satok pwora.
9. Met Tafit a ereni Satok an epwe féri ussun met a mak lón 2 Samuel 15:27-29? (Pwal ppii ewe sasing.)
9 Manawen Tafit a nóm lón efeiengaw. Apsalom, néún we a mochen nieló pwe epwe tongeni wiseni wisan wisen king. (2 Sam. 15:12, 13) A lamot án Tafit epwe mwittir sú seni Jerusalem! A ereni néún kewe néúwis: “Ousipwe feila o sü seni Apsalom, pun ika sisap, esap chüen wor alen ach sipwe sü seni.” (2 Sam. 15:14) Atun repwele ló, Tafit a mirititi pwe a lamot an epwe wor emén epwe nómotiw Jerusalem pwe epwe wisen operi masouen án Apsalom kókkót. Ina pwata a tiinaalósefál Satok me pwal ekkóch souasor ngeni ena telinimw pwe repwe wisen operi. (Álleani 2 Samuel 15:27-29.) A lamot ar repwe fókkun túmúnúéch. Minne Tafit a ewisa ngeni ekkena souasor, a fókkun efeiengaw me ra pwal mwo nge tongeni máló ren. Apsalom, i emén mi arochoroch me achéchééi pwisin i, me a mochen nieló pwisin seman we. Anchangei met epwe tongeni féri ngeni Satok me ekkewe ekkóch souasor iká a silei pwe ra operi pwe ra mochen túmúnú Tafit!
Tafit a tiinaaló Satok an epwe féri angang mi efeiengaw (Ppii parakraf 9)
10. Ifa ussun Satok me chienan kewe ra túmúnú Tafit?
10 Tafit a tingorei Satok me pwal emén chienan mi túppwél itan Husai ar repwe álisi ren eú kókkót a akkóta. (2 Sam. 15:32-37) Husai a kan tipin álisi Apsalom me ereni ifa ussun epwe liapeni Tafit, nge án Husai féri ena a awora ngeni Tafit fansoun le mmólnetá. Atun Apsalom a aúseling ngeni án Husai éúréúr, Husai a ereni Satok me Apiatar met Apsalom a akkóta. (2 Sam. 17:8-16) Iwe ekkena rúúemén mwán ra esileló ren Tafit. (2 Sam. 17:17) Ren án Jiowa álillis, Satok me chienan kewe souasor ra fókkun álisi Tafit an esap feiengaw.—2 Sam. 17:21, 22.
11. Ifa ussun sia tongeni áppirú án Satok pwora atun sia álisi chienach kewe Chón Kraist?
11 Ifa ussun sipwe áppirú án Satok pwora atun chienach kewe Chón Kraist ra nóm lón feiengaw nge a lamot ngeniir álillis? (1) Sipwe álleasochisi ewe emmwen. Lón ekkena fansoun mi efeiengaw, a lamot ach sipwe álleasochis pwe sipwe chék tittipeeúfengen. Álleasochisi ewe emmwen seni ewe keangen ofesilap lón leeniom we. (Ipru 13:17) A lamot án ekkewe mwán mi ásimaw repwe kan ekkenniwili ekkewe kapasen emmwen ren ifa ussun repwe mmólnetá atun fisin feiengaw watte me met repwe féri atun a fis. (1 Kor. 14:33, 40) (2) Sipwe tipepwora nge pwal túmúnúéch. (SalF. 22:3) Eáni tipemirit me sisap atolongakich lón feiengaw. (3) Lúkúlúk wóón Jiowa. Chemeni pwe Jiowa a fókkun mochen án kich me chienach kewe Chón Kraist sisap feiengaw. A tongeni álisuk le álisi chienom kewe Chón Kraist fán núkúnúkéch.
12-13. Met ka káé seni pwóróusen Viktor me Vitalii? (Pwal ppii ewe sasing.)
12 Ekieki ussun pwóróusen Viktor me Vitalii, rúúemén Chón Kraist mwán mi ásimaw iir mi kan wisen uwouló mwéngé me konik ngeni chiener kewe Chón Kraist lón Ukraine. Viktor a erá: “Áúa resin kúttefetál mwéngé. Lape ngeni, áúa chék rorrong ppekin pistor. A wor emén Chón Kraist mwán a liffang mwéngé seni an we sitowa. An na liffang a álisi chómmóng pwiich kewe ren úkúúkún fitu rán. Atun áúa áápaatá ekkewe mettóch wóón wáám we, eféú pakutang a púng ina epwe 66 fiit towauan senikem. Lón unusen ena rán, úa tingormaw ngeni Jiowa an epwe fang ngeniei pwora pwe úpwe tongeni sópweeló le álisi chienei kewe Chón Kraist.”
13 Iei met Vitalii a erá: “A lamot ám áúpwe fókkun tipepwora. Ái we áeúin sái, úa sái ren úkúúkún 12 awa. Úa iótek ngeni Jiowa lón unusen ái sái.” Vitalii a fókkun pwora, nge a pwal túmúnúéch. Iei met a pwal erá: “Úa kan tittingorei Jiowa tipáchem me tipetekison. Úa chék ssá wóón ekkewe al mi mumutá ám áúpwe pwer ie seni ewe mwú. A péchékkúleló ái lúkú atun úa kúna án chienach kewe angangfengen. Ra ámálámela ewe al, ioni me áápalóng lón ewe wa ekkewe mwéngé, pisek, me pwal ekkewe ekkóch mettóch mi aúchea. Me ra pwal amwéngéénikem me eleeniakem me Viktor.”
Atun ka álisi chienom kewe lón ekkewe fansoun mi efeiengaw, kopwe tipepwora nge pwal túmúnúéch (Ppii parakraf 12-13)
TÚTTÚPPWÉL NGENI JIOWA
14. Met a tongeni fis ngenikich atun emén sia tongei ese chúen túppwél ngeni Jiowa?
14 Eú me lein ekkewe sóssót eli epwe kon áweires ngenikich, ina atun emén chón ach famili are chiechiach a likitaaló Jiowa. (Kölf. 78:40; SalF. 24:10) Pokiten ka fókkun tongei ena emén, iwe eli epwe fókkun weires óm kopwe likiitú ngeni met ena a fis. Iká a fis ngonuk ena esin weires, iwe pwóróusen án Satok túppwél a tongeni apéchékkúlok.
15. Pwata a lamot ngeni Satok pwora ren an epwe akkamwéchú an túppwél ngeni Jiowa? (1 King 1:5-8)
15 Satok a sópweeló le túppwél ngeni Jiowa atun chiechian we Apiatar a filaatá an esap chúen túppwél. A fis ena, atun lesópwólóón án Tafit king. Atun Tafit a chinnap me epwele máló, néún we Atonia a sótun pwisin seikaatá pwe epwe king inaamwo iká Jiowa a mochen án Salomon epwe wisen king. (1 Kron. 22:9, 10) Apiatar a filaatá an epwe peni Atonia. (Álleani 1 King 1:5-8.) Án Apiatar féri ena, a pwáári pwe ese túppwél ngeni Tafit me pwal Jiowa! Ka tongeni anchangei úkúúkún lichippúngún Satok? Ren lap seni 40 ier, ra fen angangfengen me Apiatar lón ewe wis souasor. (2 Sam. 8:17) Ra álillisfengen le túmúnú “än Kot we pworofel.” (2 Sam. 15:29) Iir me rúúemén ra álisaatá Tafit lón wisan wisen king me ra féri chómmóng mettóch lón án Jiowa angang.—2 Sam. 19:11-14.
16. Eli met a álisi Satok le akkamwéchú an túppwél?
16 Inaamwo iká Apiatar ese túppwél ngeni Jiowa pokiten an ú ngeni Tafit, nge Satok a akkamwéchú an túppwél ngeni Jiowa. Tafit a fókkun lúkúlúk wóón túppwélún Satok. Iwe atun a pwá án Atonia rawangaw, Tafit a filaatá Satok, Natan, me Penaia ar repwe epiti Salomon pwe epwe king. (1 King 1:32-34) Eli Satok a péchékkúletá ren án ekkewe ekkóch chón fel ngeni Jiowa leenien áppirú, áwewe chék ren Natan, ewe mi pwal túppwél ngeni Jiowa me álisaatá King Tafit. (1 King 1:38, 39) Atun Salomon a wiliiti king, a “seikätä Satok pwe epwe souasor akasiwilin Apiatar.”—1 King 2:35.
17. Ifa ussun ka tongeni áppirú Satok atun emén ka fókkun tongei ese chúen túppwél ngeni Jiowa?
17 Ifa ussun ka tongeni áppirú Satok? Iká emén ka fókkun tongei a filaatá le likitaaló Jiowa, pwáári ngeni Jiowa pwe ka filaatá le túppwél ngeni I. (Jos. 24:15) Jiowa epwe fang ngonuk péchékkúl me pwora le féri minne mi pwúng. Lúkúlúk wóón i ren óm iótek ngeni, me ren óm chiechi ngeni chienom kewe iir mi túppwél ngeni Jiowa. Jiowa a aúcheani óm túppwél, me epwe efeiéchuk ren óm féri ena.—2 Sam. 22:26.
18. Met ka káé seni pwóróusen Marco me Sidse?
18 Iei pwóróusen Marco me pwúlúwan we itan, Sidse, néúr kewe rúúemén nengngin ra likitaaló Jiowa. Marco a erá: “Seni ewe rán néúch kewe ra uputiw, sia fókkun tongeer. Sipwe féri ese lifilifil met pwe sipwe túmúnúúr seni feiengaw. Ina pwata atun ra filaatá le likitaaló Jiowa, a fókkun eletipechou.” A pwal erá: “Nge Jiowa a chék ákkálisikem le likiitú. A nochchei pwe atun úa apwangapwang, pwúlúwei we a péchékkúl. Me atun i a apwangapwang, úa péchékkúl.” Sidse a pwal erá: “Áúsapw tongeni likiitú iká Jiowa esap awora ngenikem ewe péchékkúl mi lamot ngenikem. Úa riáfféú ren ái meefi pwe tipisi minne a fis, ina popun úa ereni Jiowa meefiei. Mwirin ekis fansoun, emén Chón Kraist fefin úse kúna ren fite ier a etto rei, watá péún wóón afarei, newenewen ngeniei me erá: ‘Sidse, kopwe chemeni pwe esap tipisum!’ Iwe, ren án Jiowa álillis, úa tufichin pwapwa lón ái angang ngeni.”
19. Met ka úppós le féri?
19 Jiowa a mochen án meinisin chón fel ngeni repwe tipepwora ussun Satok. (2 Tim. 1:7) Iwe nge, ese mochen ach sipwe lúkúlúk wóón pwisin ach péchékkúl. A mochen ach sipwe lúkúlúk wóón i. Ina popun, atun a fis ngonuk och mettóch nge ka meefi pwe a lamot ngonuk pwora, kopwe seppiti Jiowa. Ka tongeni lúkúlúk pwe epwe apworaak ussun chék an apworai Satok!—1 Pit. 5:10.
KÉL 126 Sipwe Mammasa, Úppós, Péchékkúleló
a Katol ei video wóón jw.org itelapan, Why True Christians Need Courage—To Maintain Neutrality.