Än Säräfö Kapas Eis—Mi Lamot Epwe Wor Nei Cell Phone?
Lon chommong fönü, a chöüfetäl än aramas nöüni cell phone. A ämecheresi nonnomuch. Chienach kewe, semach, me inach ra tongeni körikich are sia tongeni köriir ese lifilifil fansoun are leeni. Sia tongeni nöünöü le text, iwe, eü simpung a erä pwe “a atufichi säräfö ar repwe pwoppworausfengen me chiener kewe.” A pwal wor cell phone mi wor Internet me E-mail woon.
Eli a fen wor noum, are ka ekiekin nöüni eü. Nge kopwe ekieki mwo ei mwiitün: “Ren mettoch meinisin, a wor öchchün me ngawan.” Eli ach nöüni cell phone a älillisöch ngenikich. Iwe nge, mi lamot kopwe pwal ekieki ngawan pun epwe älisuk le nöünöü fän mirit ika ka silei met sokkun osukosuk epwe tongeni fis seni om nöüni eü.
“Ekieki Usun Liwinin”: Jises a apasa pwe sipwe “ekieki usun liwinin” mwen ach sipwe föri eü mettoch mi lamot. (Luk 14:28, TF) Ena kapasen emmwen epwe tongeni weneiti cell phone? Fokkun ewer. Iei, ena esin phone a mökükkün, are fen free chök. Iwe nge, usun emön föpwül itan Henna a apasa, “Liwinin ach nönnöünöü phone card epwe tongeni wesewesen watte.” Epwe pwal tongeni wor etipetip fän iten om kopwe pacheetä pwal fitu sokkun angangan are mööni eü sokkun phone mi mömmong. Ina minne, iei alon Hiroshi: “A wor ai angang part-time me ua ikkisoni nei senis pwe upwe mööni ei minefö phone iteiten ier.” A pwal ina usun chommong säräfö.
Inaamwo ika semom me inom ra tipeeü ngeni ar repwe wisen mönätiw liwinin noum phone, nge mi chüen lamot om kopwe weweiti öchchün me ngawan. Iei alon emön elter mi säifetäl lon Japan: “Ekkoch in ra eäni pwal ekkoch angang part-time fän iten chök ar repwe mönätiw liwinin nöün nöür kewe cell phone, nge eli ese wesewesen lamot ar repwe nöüni ena esin phone.” Ese mwääl sise mochen äweiresi semach kewe me inach!
“Eü Minen Asolapa Ach Fansoun”: Lupwen chommong ra kerän nöüni eü cell phone, a üküköch fansoun ar nöünöü, nge mwirin, rese tepereni mwo nge a angeaalo ar fansoun seni ekkewe mettoch mi lamot lon manauer. Mesemwan Mika a mwotottam ren an famili atun ar möngöön lekuniol. Nge a apasa, “Iei, mwirin äm möngö, aua liwinlong lon en me ruumwan fän en me nöün [cell phone].”
Eü simpung lon London a apasa pwe “Eü le aülüngätin aramas lefilen 16 me 20 ieriir ra efich ar repwe text lap seni ekkewe ekkoch minen mak meinisin.” Eli ach äeä text epwe mökükkün seni ach fos woon phone, nge a ttam ewe fansoun le text. Iei alon Mieko: “Ika emön a text ngeniei ‘ke le nom,’ ua text ngeni ‘ke le pwal nom.’ Mwirin, a sopwosopwolo äm textfengen woon eü awa. Nge ese fokkun lamot met aua textfengen woon.”
Eli chommong repwe mäirü ika repwe apacha fite awa ar nöünöü nöür cell phone lon eü maram. Iei alon Teija, emön föpwül 19 ierin: “Ren chommong aramas, sap minne ar nöünöü cell phone a älisiir, nge a fen asolapa ar fansoun.” Inaamwo ika a pwüng ewe popun om nöüni cell phone, nge a lamot om kopwe tüttümünü ewe ükükün fansoun ka nöünöü.
Iei künaen emön Chon Kraist nengngin itan Marja: “Chommong säräfö ra textfengen atun än Chon Kraist kewe mwichelap, nge ese fokkun lamot ekkewe text. Ei mettoch a mmen chöüfetäl!” A pwal ina usun chommong säräfö atun ar fiti ewe angangen afalafal. Ewe Paipel a fönöü Chon Kraist ar repwe alamota ar fansoun fän iten minne mi lamot lon pekin lükü. (Efisus 5:16) A ifa me solapan lupwen aramas ra äeä fansoun mi aüchea fän iten chök ar akkaasoos woon phone!
Fosfengen le Monomon: Iei alon Marie usun pwal och ngawan: “Atun a wor kökkö ngeni emön woon nöün cell phone, eli seman me inan resap silei ika nöür we a fos ngeni emön are iö ewe a kökkö.” Ina minne, ekkoch ät me nengngin ra nöünöü cell phone le tükümaalo ar fosfengen. Ekkoch ra fen tümününgaw ren ar tunaalo ekkewe emmwen itä ürürün repwe äppirü lupwen ra fosfengen me aramas. Ifa usun?
Eü simpung a apasa pwe “Lupwen säräfö ra textfengen, esor emön epwe tongeni küna met ra föri.” Eli epwe fen mecheres än rüüemön mi textfengen tümününgaw pun rese rongorong are küna emönnewe lon föüföün aramas. Iei alon Timo: “Ekkoch ra meefi pwe aramas resap lien äfänni met sia makkeei lon text. Eli ekkoch repwe text usun ekkoch mettoch resap tongeni apasa ika repwe wesewesen chuuri chokkewe ra text ngeniir.”
Lupwen emön Chon Kraist itan Keiko, 17 ierin, a poputä le nöünöü cell phone, a ereni chommong chienan nampaan nöün phone. Ekiselo, neminna a poputä le textfengen me emön ät lon an we mwichefel. Iei alon Keiko: “Akkomw, äm aua chök textfengen woon met pworausem rän me rän, nge mwirin, aua text usun äm kewe osukosuk. Usun itä äm aua föraatä me imulo lon pwisin leeniem mi monomon ren äm nöünöü cell phone.”
Sia pwapwa pun ena nengngin a küna älillis seni seman, inan, me ekkewe elter mwen an epwe pöchökkülelo an saani ewe ät. Iei alon neminna: “Ua text ngeni ätewe iteiten rän inaamwo ika atun semei me inei ra ngeniei nei we cell phone, ra öüröüraei fän chommong pwe usap textfengen me ät. Ese pwüng napanapen ai nöünöü nei we phone.”
Ewe Paipel a fönökich, “Esap wor mengiringirin letipemi.” (1 Piter 3:16) Weween, atun sia nöünöü cell phone, sipwe föri met Koichi a apasa; sipwe tümünü pwe “esap wor och mettoch sipwe säw ren,” pwal mwo nge ika emön epwe küna ach kewe text are rong met sia apasa. Chechchemeni fansoun meinisin pwe sisap tongeni aopa och mettoch seni Semach we lon läng. Ewe Paipel a äweweei: “Esap fokun wor och epwe tongeni monola seni Kot. Förian kana meinisin ra säretä o pwäpwäla mwen mesan. Iwe, kich meinisin sipwe fokun pwärätä ngeni i ach föför meinisin.” (Ipru 4:13) Iwe, itä met popun sipwe sotuni le amonaalo ach chiechi ngeni emön?
Aüküöchü Nöünöün: Ika ka ekiekin mööni eü cell phone, pwata kese akkomw etittinafichi ika a wesewesen lamot ngonuk? Kapas ngeni semom me inom usun. Meefien ekkoch a wewe chök me meefien Jenna, nge iei alon: “Ren chommong säräfö, ese ki rer minne mi pacheri ar nöüni cell phone.”
Inaamwo ika kopwe filaatä le nöüni cell phone, nge mi lamot kopwe nemeniöchü om nöünöü. Ifa usun? Aüküöchü nöünöün. Äwewe chök, aükükü met sokkun angangan kopwe mööni, me pwal ükükün fansoun me moni kopwe nöünöü ren.
Sipwe pwal ekiekifichi me pwisin aüküöchü ineet me ifa usun sipwe pölüweni ekkewe kökkö me text. Iei alon Shinji: “Ua kan suuki ai we pworun text fän eü chök lon eü rän, me ua pölüweni ekkewe chök text mi lamot. Ina minne, chienei kewe rese chüen tittiinaato ewe esin text ese lamot. Ika a wesewesen wor osukosuk, repwe chök köriei.” Nge met mi lamot seni ena, sipwe filiöchü ika iö sipwe pwoppworaus ngeni are iö sipwe ngeni nampaan nöüch phone. Ekkewe emmwen fän iten chiechi mi mürinnö ra pwal weneiti iö sia fos me text ngeni woon phone.—1 Korint 15:33.
Iei alon Paipel: “Iwe, ren mettoch meinisin a wor ar fansoun. A pwal wor . . . fansoun fanafanala pwal fansoun kakapas.” (Än Salomon Afalafal 3:1, 7) A ffat pwe a wor fansoun sisap nöünöü cell phone, äwewe chök, atun sia fiti mwich me afalafal, pun ina ewe fansoun sia fel ngeni Kot. Fän chommong, sia tipemecheres ngeni än ekkoch manager tingor ach sisap nöünöü cell phone lon ar kewe imwen möngö are leenien fich kachito. Iwe, epwe ifa me watteen lamoten ach sipwe süföliiti ewe Sou Nemenemen unuselapen läng me fönüfan!
Chommong ra kan offei nöür phone are aleükükkünü ringan atun ra angang ika ra meefi pwe esap wor kökkö mi wesewesen lamot. Ekkoch rese anomu ngeniir nöür phone, nge mwirin ar kewe angang, repwap ppii ika iö kaan ra köriir.
Ika ka filaatä om kopwe nöüni cell phone, apposa letipom le nemeniöchü nöünöün, nge kosap mut ngeni an epwe nemenuk. A ffat pwe a lamot om kopwe mammasöchü me akkomwa ekkewe mettoch mi lamot. Iei än Paipel pesepes ngenikich: “Oupwe föri föförün chon tipachem.” (Efisus 5:15) Ika ka filaatä pwe kopwe nöüni cell phone, kopwe pwäraatä tipachem me mirit lon om nöünöü.