SÓPWUN ENGOL
Atun Emén Chón ewe Famili A Samau
1, 2. Ifa usun Satan a sótuni le atai án Hiop tuppwél ren an áeá efeiengaw me samau?
ESE wor tipemwaramwar pwe ewe mwán itan Hiop i emén me lein chókkewe mi pwapwaiti eú famili mi pwapwa. Ewe Paipel a apasa pwe “a iteföüla seni ekewe aramas meinisin mi nom lon ewe fanü ötiü.” A wor fúmén néún át me úlúmén néún nengngin, iir engolfengen. A pwal wor an tufich le atufichiéchú an famili. Lap seni ena, a wisen emmweni an famili lón angangen Kot me a ekiekiéchú án néún kewe riri ngeni Jiowa. Ikkena met a efisi ririéch me pwapwaan an famili.—Hiop 1:1-5.
2 Nge Satan, ewe nampa eú chón oputen Jiowa Kot, a kan nennengeni Hiop. Satan ewe mi kan kúkkútta ifa usun epwe atai tuppwélún néún Kot kewe chón angang, a efeiengawa Hiop ren an atai an famili mi pwapwa. Mwirin a “afeiengaua Hiop, pwe a kilingau o rup seni fän pechen tori won möküran.” Ina popun, Satan a mochen ataieló án Hiop tuppwél ren an áeá efeiengaw me samau.—Hiop 2:6, 7.
3. Ikkefa esissillen án Hiop samau?
3 Ewe Paipel ese apasa iten ewe samau me ren pioing mi úri Hiop. Nge a erenikich esissillan kewe. A kuuló inisin ren uun me a ponopon únúchan me mwotukotukóló. A annou pwónnen an ngasangas me a pwóngaw inisin. A riáfféú ren ámmetekin. (Hiop 7:5; 19:17; 30:17, 30) Ren án Hiop weires mi lap, a mwoot lón falangen ekkei, a angei emék mékkún rume o epwerika ngeni. (Hiop 2:8) A wesewesen attong!
4. Met sókkun osukosuk a tori famili meinisin fán ekkóch?
4 Met kopwe féri ika a toruk ena sókkun semmwen mi chou? Lón ei fansoun Satan ese efeiengawa néún Kot kewe chón angang ren semmwen usun met a féri ngeni Hiop. Nge pokiten sise unuséch, osukosuken manawach iteiten rán me ngangngawolóón leeniach, iwe sia tongeni ekieki pwe fán ekkóch chóchóón ekkewe famili repwe samau. Inaamwo ika sia túmúnúéch, nge kich meinisin epwe tongeni úrikich samau, nge ekkóch chék repwe riáfféú usun riáfféún Hiop. A tongeni fókkun weires ika a tori ach famili semmwen. Iwe sipwe ppii ifa usun Paipel a tongeni álisikich le pworacho fán semmwen, án aramas we féúnen oput.—Än Salomon Afalafal 9:11; 2 Timoty 3:16.
MET MEEFIOM USUN?
5. Met chón ewe famili ra kan féri atun a úri emén leir och samau ese ttam?
5 A weires iteitan, ese lifilifil ewe popun an ta met ka kan féfféri, nge a ákkáeúin enlet ena ika a fis ren eú samau mi ttam. Pwal mwo nge ren och sókkun samau ese ttam, a lamot epwe wor siwilin kókkót, tipemecheres me pennúkú pwisin ach mochen. Chón ewe famili ese wor ar samau neman repwe túmúnú pwe resap akúrang pwe ewe mi samau epwe tongeni asésé. Neman repwe pennúkú ekkóch angang. Pwal och, lón lap ngeni famili pwal mwo nge ekkewe kúkkún semirit ra meefi ar tongei pwiir kewe, mongeer kewe, fefiner kewe, me semer kewe are iner kewe iir mi samau. Nge fán ekkóch a chúen lamot ngeniir kapasen áchem pwe repwe ekieki chókkana. (Kolose 3:12) Ren ewe sókkun samau ese ttam, lape ngeni ewe famili a kan mmólnetá le féri minne mi lamot. Pwal och, emén me emén chón ewe famili a áneánei pwe an we famili epwe pwal kirekiréch ngeni ika a úri samau.—Mateus 7:12.
6. Fán ekkóch ikkefa meefien chón ewe famili ika emén me leir a úri semmwen mi chou me nómottam?
6 Nge ifa usun ika ewe semmwen a kon chou me a watte osukosukan me nómottam? Áwewe chék, ifa usun ika emén me lein chón ewe famili a peló inisin ren stroke, a apwangapwangoló inisin ren kanser are ren pwal ekkóch samau? Are ifa usun ika emén chón ewe famili a úri och sókkun semwenin tupwu usun chék ewe samau itan schizophrenia? Me akkomwan neman repwe letipechou me meefi attongen attongeer we mi kon riáfféú. Iwe nge, neman ekkóch memmeef repwe tongeni tapw mwirin ena memmeefin tong. Neman repwe meefi letipengaw pokiten án emén chón ewe famili samau a fókkun kkúú manawer me a aúkúkú met ra mochen féri. Neman repwe ekieki: “Pwata a fis ngeniei ei mettóch?”
7. Met meefien pwúlúwen Hiop we ren án Hiop semmwen me met a ménúkaaló?
7 Neman pwal ina usun ekiekin pwúlúwen Hiop we. Chechchemeni pwe a fen má seni néún kewe. Atun a akkannop ekkewe osukosuk watte, ese mwáál a pwal lallapóló an aúrek watte. Iwe, atun a kúna an a úri pwúlúwan we mi fen péchékkúl me akkangang eú semmwen mi ámmetek me annou, usun a ménúkaaló ar riri ngeni Kot, ina ewe mettóch mi fókkun lamot seni meinisin riáfféú. Iei met Paipel a apasa: “Mürin, pwülüan a üreni [Hiop], ‘Ifa usun, ka chüen likitü won mine a pwüng? Kopwe amamäsini Kot o mäla.’”—Hiop 2:9.
8. Atun emén chón ewe famili a fókkun samau, ifa ewe wokisin epwe álisi chón ewe famili le eáni ekiek mi pwúng?
8 Chómmóng ra lichippúng, pwal mwo nge song, atun a fis siwil watte lón manawer ren án emén a samau. Nge emén Chón Kraist mi ekieki met a fis, itá mwirin epwe mirititi pwe ena mettóch a atufichi an epwe pwáraatá an enletin tong. Tong enlet a “mosonotam o kirikiröch, . . . esap kütta püsin an, . . . a engila fän mettoch meinisin, a lükü meinisin, a apilüküni meinisin, a tipeppos fän mettoch meinisin.” (1 Korint 13:4-7) Lap seni ach sipwe mut ngeni ekiek ese pwúng an epwe nemeni ekiekich, a lamot sipwe féri úkúkún ach tufich le nemeniéchú.—Än Salomon Fos 3:21.
9. Met a tongeni alúkúlúkú eú famili lón pekin lúkú me memmeef mi wor ar osukosuken samau mi chou?
9 Met a tongeni álisi chón ewe famili le túmúnúúr lón pekin lúkú me pekin memmeef atun a fis ngeni emén me leir eú semmwen mi chou? Ewer, a lamot sókkun túmún me álillis fán iten eú me eú samau, me ese éch án ei puk epwe apasa och minen álillisin pioing are álillis epwe kawor lón imwen emén mi semmwen. Iwe nge lón pekin lúkú, Jiowa a “awenätä sokürün ir mi pworotiu.” (Kölfel 145:14) King Tafit a makkeei: “Ra feiöch chokewe mi ekieki ekewe mi apwangapwang o wöüngau. Ewe Samol mi Lapalap epwe angaserela lon ränin ar riaföü. Ewe Samol mi Lapalap epwe tümwünüür o amwöchü manauer. . . . Ewe Samol mi Lapalap epwe tümwünüür won ar kiekien samau.” (Kölfel 41:1-3) Jiowa a túmúnú manawen néún kewe chón angang lón pekin lúkú, inaamwo ika a luló sóssótun meefier. (2 Korint 4:7) Chókkewe mi wor ar osukosuken samau mi chou lón ar famili ra meefieni meefien ewe soumak kél mi fel: “Üa fokun riaföu. Ai Samol mi Lapalap, kopwe amanauaei, usun ka pwon lon om kapas.”—Kölfel 119:107.
EKIEK MI APÉCHÉKKÚL
10, 11. (a) Met a fókkun lamot ren án eú famili epwe sópwéch lón ar osukosuken samau? (b) Ifa usun emén fefin a likiitú fán án pwúlúwan we semmwen?
10 Iei eú mwitún lón Paipel: “Eman aramas mi apilüköch lupwen an samau a tongeni manau. Nge are eman a apilükingau, ese tongeni pwäk.” (Än Salomon Fos 18:14) Riáfféú a tongeni osukosuka ekiekin ewe famili me pwal ar “apilüköch.” Nge “eu letip mi kinamwe a awora pöchökülen inis.” (Än Salomon Fos 14:30) Án eú famili sópwéch are sópwongaw le pworacho ngeni eú samau mi chou a fókkun lóngólóng wóón ekiekin chón ewe famili.—Apépé ngeni Än Salomon Fos 17:22.
11 Emén fefin Chón Kraist a likiitú fán weiresin an kúna án pwúlúwan we stroke mwirin chék ar pwúpwúlú wonu ier. Iei met a chemeni: “A fókkun ngaw án pwúlúwei we tufichin fós me ause fókkun tongeni pwóróusfengen lefilem. A fókkun áweires ngeniei ai upwe weweiti met a achocho le sótun apasa.” Anchangei mwo pwal riáfféún me letipechoun ewe mwán. Iwe met ra féri? Inaamwo ika a towau leenier seni ewe mwichefelin Chón Kraist, nge ewe fefin a féri úkúkún an tufich pwe epwe péchékkúl lón pekin lúkú ren an ákkállea ekkewe mineféén pwóróus usun ach we mwicheich me a kan álleani ekkewe mineféén Watchtower me Awake! Ina met a ngeni péchékkúl lón pekin lúkú pwe epwe tongeni túmúnú pwúlúwan we mi áchengicheng tori an a máló rúáánú ier mwirin.
12. Met emén mi samau a tongeni féri pwe epwe álisi chón an famili usun met pwóróusen Hiop a pwári?
12 Lón pwóróusen Hiop we, fen i ewe mi úri semmwen, a akkamwéchú an péchékkúl lón pekin lúkú. A eisini pwúlúwan we: “Ifa usun, sipwe chök akangei ach feiöch me ren Kot, nge sisap pwal angei ach feiengau?” (Hiop 2:10) Esap pwata iwe ewe chón káé James a apasa pwe Hiop eú leenien áppirú mi fókkun múrinné ren likiitú me mosonottam! Sia álleani ei lón James 5:11: “Oua rongorong usun än Hiop likitü, oua pwal silei met ach Samol a amolätä fän itan lesopolan. Pun ach Samol a uren kirikiröch me tong.” Pwal usun chék lón ei fansoun, chómmóng pwóróus ra pwári pwe ika emén mi samau lón famili a eáni ekiek mi pwora, iwe a álisi chón an we famili ar repwe pwal akkamwéchú ekiek mi pwúng.
13. Ifa ewe mettóch eú famili mi kúna osukosuk ren samau mi chou esap féri?
13 Chókkewe mi fen kúna osukosuk ren samau lón ewe famili ra tipeeú ngeni pwe akkomwan a weires ngeni chón ewe famili ar repwe etiwa met a wesewesen fiffis lón ar famili. Ra pwal apasa pwe a kon lamot napanapen án emén ekiek wóón met a fiffis. Neman epwe akkomw weires ekkóch siwil me kókkót minefé epwe fis ngeni eú famili. Nge ika emén epwe wesewesen achocho, iwe a tongeni mecheres ngeni an epwe fitaaló mineféén nónnómun ewe famili. Ren ach sipwe féri ena, mi lamot pwe sisap apépééi manawach ngeni chókkewe ese wor ar osukosuken samau lón ar famili, ren ach ekieki pwe manawer a kon mecheres me apasa pwe ‘ese pwúng ena!’ Ren enletin, ese wor emén a wesewesen silei met sókkun osukosuk ekkóch ra uwei. Meinisin Chón Kraist ra kúna ourur ren án Jesus keei kapas: “Oupwe feito rei ämi meinisin mi weiresikis o uwochou, ngang üpwe asösökemi.”—Mateus 11:28.
AKKOMWA MINNE MI LAMOT
14. Ifa usun epwe akkomw minne mi lamot me fich?
14 Atun eú famili a kúna osukosuk ren samau mi chou, a múrinné ika repwe ekieki ekkeei kapas seni Kot: “Are a wor chomong chon öüröür, a fisiöch mine ra ekiekietä.” (Än Salomon Fos 15:22) Itá ewe famili ra tongeni chufengen me pwúngúpwúngfengen wóón ewe osukosuk a fis ren ewe samau? A mmen fich ar repwe féri ena fán iótek me kútta emmwen seni án Kot we Kapas. (Kölfel 25:4) Met sókkun mettóch repwe pwúngúpwúngfengen wóór? Áwewe chék pwóróusen álillisin pioing, moni me ekkewe kefil ewe famili epwe apwúngaló. Ié epwe wisen túmúnú ewe mi semmwen? Ifa usun chón ewe famili repwe tongeni álisatá ena minen túmún? Ifa usun ekkewe kókkót ra pwóróusfengen wóón epwe álisi are aosukosuka emén me emén chón ewe famili? Ifa usun epwe kawor ngeni ewe mi wisen túmúnú ewe mi semmwen minne mi lamot ngeni lón pekin lúkú me pwal ekkóch mettóch?
15. Met sókkun álillis Jiowa a awora fán iten ekkewe famili mi kúna osukosuk ren samau mi chou?
15 Ach iótek seni letipach ren án Jiowa emmwen, ekkekilonei an we Kapas me pworacho le akkapwénúetá án Paipel emmwen, lap ngeni epwe efisi feiéch mi lap seni met sia ekieki. Neman ewe samau a tori emén chón ach famili esap kisikisiló. Nge ach lúkúlúk wóón Jiowa a emmwenikich iteitan ngeni sópwéch ese lifilifil met a fis. (Kölfel 55:22) Ewe soumak kél mi fel a apasa: “Om tong ellet a amwöchüei, ai Samol mi Lapalap. Lupwen a wor chomong ai öürek, en ka achipaei o apwapwai lelukei.”—Kölfel 94:18, 19; pwal nengeni Kölfel 63:6-8.
ÁKKÁLISI EKKEWE NAU
16, 17. Ikkefa ekkewe mettóch sam me in repwe tongeni pwóróus ngeni ekkewe kúkkún semirit usun, ren ewe samau a tori emén nau lón ar we famili?
16 Samau mi chou lón famili epwe aosukosuka ekkewe nau. A lamot pwe ekkewe sam me in repwe álisi ekkewe nau le weweiti ewe mettóch mi lamot a kerán ppiitá, me met repwe tongeni álillis wóón. Ika ewe nau ewe a semmwen, iwe mi lamot ngeni ekkewe ekkóch nau álillis pwe repwe weweiti pwe án ekkewe sam me in áeá watteen fansoun me túmún fán iten ewe mi semmwen, esap weween pwe rese kon tongei ekkewe ekkóch nau. Lap seni ar repwe mut ngeni an epwe fis letipengaw are lólówó, ekkewe sam me in ra tongeni álisi ekkewe ekkóch nau ar repwe ririéchfengen me pwári ar enletin tong atun ra angangfengen wóón ewe osukosuk a fis ren ewe samau.
17 Ekkewe kúkkún ra kan mwittir rongorong ngeni ekkewe sam me in ika ra échchúngú letiper lap seni ar repwe áweweettamei are áeá pwóróus ese mecheres ren met sókkun samau a úri ewe mi semmwen. Ren ena ekkewe nau repwe tongeni weweiti met ewe mi samau lón ewe famili a wesewesen meefi. Ika ekkewe nau mi péchékkúl repwe kúna ifa usun ewe samau a eppeti ewe mi semmwen le féri chómmóng mettóch ekkewe ekkóch nau ra pwisin tufichin féri nge rese tepereni, iwe neman repwe tipemecheres le eáni ewe tongeni pwipwi me “eäni kirikiröch.”—1 Petrus 3:8.
18. Ifa usun ekkewe nau mi fen watte repwe angei álillis le weweiti ekkewe osukosuk a fis ren samau? Ifa usun ena mettóch a tongeni álilliséch ngeniir?
18 Mi lamot álillis fán iten ekkewe nau mi fen watte ar repwe mirititi pwe a ppiitá eú osukosuk watte me a lamot pwe meinisin chón ewe famili repwe pennúkú mocheniir. Neman ekkewe sam me in rese tongeni atufichi ekkewe ekkóch nau usun met ra wesewesen mochen pokiten méén ekkewe tokter, méén sáfei me metakkan. Itá ekkewe nau repwe song ren ena are repwe ekieki pwe semer kewe me iner rese awora met mi lamot ngeniir? Are repwe weweiti nónnómur me tipemecheres le pennúkúóló mocheniir? Epwe kon lóngólóng wóón ifa usun napanapen ar pwóróusfengen wóón ewe osukosuk me ewe ekiek ewe famili a ámááraatá. Ren enletin, lón chómmóng famili án emén úri samau a álisi káitin ekkewe nau le apwénúetá án Paulus ei kapasen fén: “Ousap föri föförün apangau are föri och ekiekin sikesik, nge oupwe tipetekisonfengen lefilemi, ousap ekieki pwe oua mürina seni ekewe ekoch. Ousap chök ekieki en me an feiöch, nge oupwe pwal ekieki feiöchün chienemi.”—Filipi 2:3, 4.
EKIEK USUN ÁLILLISIN PIOING
19, 20. (a) Ikkefa wisen mékúren famili atun emén chón an we famili a samau? (b) Inaamwo ika ewe Paipel esap eú puken sáfei, nge ifa usun a awora emmwen mi weneiti osukosuken semmwen?
19 Chón Kraist mi itepék me rúúepek rese oput álillis seni pioing ika ese ú ngeni án Kot allúk. Ra mochen kútta álillis ika emén chón ar we famili a samau pwe epwe ngas seni an riáfféú. Iwe nge, neman mi wor tipefesenin ekiekin ekkewe tokter nge mi lamot ewe famili epwe ekiekiéchú. Pwal och, lón ekkewe chék ier ra ppiippiitá mineféén samau, nge chómmóng me lein ekkena samau ese wor álillis mi kawor me ren pioing. A weires ngeni emén an epwe angei fán ekkóch pwal mwo nge pwúngún ewe sókkun samau a úri. Nge itá met emén Chón Kraist epwe féri?
20 Inaamwo ika emén me lein ekkewe soumakkei Paipel i emén tokter, me pwal ewe aposel Paulus a awora eú álillis lón pekin sáfei ngeni chienan we Timoty, nge ewe Paipel esap ina eú puken sáfei. Ina eú puk fán iten an epwe emmweni aramas le manaweni eú manaw mi pwúng me emmweni aramas le riri ngeni Kot. (Kolose 4:14; 1 Timoty 5:23) Ina popun lón ekkewe mettóch mi weneiti álillis seni pioing, ekkewe mékúren famili Chón Kraist repwe pwisin féri ar kefil mi itepék me rúúepek. Neman ra ekieki pwe mi lamot ngeniir ar repwe chuuri pwal ekkóch tokter. (Apépé ngeni Än Salomon Fos 18:17.) Ese mwáál ra mochen kútta ewe sókkun álillis mi kawor nge mi múrinné lap seni meinisin fán iten chón ar famili mi semmwen, me lap ngeniir ra kútta ena álillis seni ekkewe tokter. Ekkóch ra kinamwe le kútta pwal ekkóch minen álillis me lúkún pioing. Pwisin ina filien emén. Iwe nge, atun Chón Kraist ra kan pwákini ar osukosuk lón pekin péchékkúlen inis, rese úkútiw le mut ngeni án Kot we Kapas an epwe usun “eu lamp a aiti ngeniir ia repwe ipwela ie, a pwal asarama aler.” (Kölfel 119:105) Ra akkapwénúetá ekkewe emmwen mi mak lón ewe Paipel. (Aisea 55:8, 9) Ina popun, rese kútta álillis seni sourong are angei sáfei mi kapachelong angangen roong lón me ra túmúnú seniir minen álillis mi atai án Paipel kewe kapasen emmwen.—Kölfel 36:9; Föför 15:28, 29; Pwärätä 21:8.
21, 22. Ifa usun emén fefin lón Asia a ekiekiéchú eú kapasen emmwen seni Paipel? Ifa usun a ánnetatá pwe a pwúng minne a filatá fán iten nónnómun?
21 Ekieki pwóróusen emén in seni Asia mi chék kúkkún ierin. Ekiseló mwirin an poputá le káé usun ewe Paipel ren Chón Pwáraatá Jiowa, a néúnatiw emén nengngin úlúngát fite chék paunan nge ese mwo tori maraman. Ena fefin a fókkun letipechou atun ewe tokter a ereni pwe epwe tter tupwuen néún we upwufé me esap fókkun tufichin fetál. A ereni pwe epwe waalong néún na upwufé lón ewe pioing fán iten túmúnún chókkewe mi wor osukosuken tupwuer. Pwúlúwan we ese silei met epwe féri. Iwe ié epwe tongeni álisi neminna?
22 Iei met a apasa: “Ua chechchemeni met ua káé seni Paipel pwe ekkewe ‘nau eu lifang seni ewe Samol mi Lapalap, ir eu liwin mi öch.’” (Kölfel 127:3) A filatá an epwe uwei ena “lifang” ngeni imwan we me pwisin túmúnú. Me lepoputáán a weires, nge ren álillisin chiechian kewe Chón Kraist lón ewe mwichefelin Chón Pwáraatá Jiowa, ena fefin a tufichin túmúnú néún we me awora ewe sókkun túmún mi kon lamot fán itan. Engol me ruu ier mwirin, ena semirit a fiffiti ekkewe mwich lón ewe Leenien Mwich me pwapwaiti an chiechi ngeni ekkewe ekkóch semirit. Ewe in a apasa: “Ua fókkun kilisou pwe án Paipel kewe kapasen emmwen a amwékútúei le féri minne mi pwúng. Ewe Paipel a álisiei le ákkeáni eú mwelien letip mi ffat mwen mesen Jiowa Kot, lap seni ai riáfféú ren ai niamam lón unusen manawei.”
23. Ifa ewe ourur Paipel a awora ngeni chókkewe mi samau me chókkewe mi wisen túmúnúúr?
23 Samau esap nómoffóch rech. Ewe soufós Aisea a apasa usun ewe fansoun “esap wor eman chon ewe fanü epwe apasa pwe a samau.” (Aisea 33:24) Ena pwon epwe pwénúetá lón ewe fénúfan sefé mi arapoto. Nge iei mwo, sipwe pworacho ngeni samau me máló. Nge sia pwapwa pwe án Kot we Kapas a ngenikich emmwen me álillis. Ekkewe allúk usun féfférúch mi kawor me ren Paipel ra nómoffóch, me ra lap seni ekiekin aramas ese unuséch me mi kan sissiwil. Ina popun, emén mi mirit a tipeeú ngeni met ewe soumak kél mi fel a makkeei: “Än ewe Samol mi Lapalap allük a fokun mürina, a apöchökülasefäli letipach. Än ewe Samol mi Lapalap kait a let, a atipachema ir mi wewemang. . . . Än ewe Samol mi lapalap pwüüng ra let, ir meinisin ra pwüng. . . . Eman mi apwönüetä epwe angei liwinin mi lapalap.”—Kölfel 19:7, 9, 11.