“Oupwe Akkachocho Fan Iten Ewe Luku”!
“Oupwe akkachocho ngeni fan iten ewe luku mi fen ngeni ekkewe aramas mi fel fan eu chok.”—JUTAS 3.
1. Ifa ussun Chon Kraist ikenai ra fiti maun?
A KAN fokkun weires manauen ekkewe sounfiu lon fansoun maun. Anchangei mwo om kopwe pwilitalong ekkewe pisekin maun me kakkaris fite, fite mail lon ranoch are raningau, kopwe kaeo aean ekkoch sokkun pisekin feiengau me tumunuk seni chommong minen efeiengau. Nge, ekkewe Chon Kraist mi enlet, rese fiti maunen ekkewe muun fonufan. (Aisea 2:2-4; Jon 17:14) Iwe nge, sisap monuki pwe oukich meinisin sia kan fiffiti eu maun lon pekin ngun. Satan a ur ren oput ngeni Jises Kraist me noun kewe chon kaeo won fonufan. (Pwarata 12:17) Ir meinisin mi filata pwe repwe angang ngeni Jiowa Kot repwe ussun ita wiliti sounfiu lon eu maun lon pekin ngun.—2 Korint 10:4.
2. Met Juta a apasa ussun an Chon Kraist we maun, me ifa ussun noun we taropwe epwe tongeni alisikich pwe sipwe likiitu fan?
2 A fich ngeni pwin Jises we Juta an epwe makkei: “Ua fokkun mochen mak ngenikemi, ami mi achengicheng, ussun ewe amanau sia fen mwinelong lon; o ua pwal meefi pwe upwe fokkun mak o fonoukemi pwe oupwe akkachocho ngeni fan iten ewe luku mi fen ngeni ekkewe aramas mi fel fan eu chok.” (Juta 3) Lupwen Juta a pesei ekkewe Chon Kraist ar repwe “akkachocho ngeni,” a nounou eu kapas mi riri ngeni ewe kapas “riaffou.” Ewer, ei maun epwe tongeni weires, pwal mwo nge riaffou ngenikich! En mi kuna pwe a weires ngonuk om kopwe likiitu lon ei maun fan ekkoch? Noun Juta we taropwe mi mwochomwoch epwe tongeni alisikich. A peseikich ach sipwe u ngeni lisou-mwaal, sufoliti ewe nemenem seni won, me iseis pwisinkich lon ewe tongen Kot, iwe, sipwe pii ifa ussun sipwe tongeni apwonueta ei kapasen fon.
U ngeni Fofforingau
3. Ifa ewe minen efeiengau a tori ewe mwichefelin Chon Kraist lon ranin Juta we?
3 Juta a tongeni kuna pwe sap minne chienan kewe Chon Kraist meinsin ra wiwiin lon ewe maun ngeni Satan. A tori ewe pwiin siip eu fansoun weires. Juta a mak pwe ekkoch mwan mi ngau ra fen “anifelong.” Ekkena mwan ra pesei ekkewe ekkoch ar repwe fofforingau. Iwe, ra eani ewe ekiek pwe esor tipisir, “ir mi awilielo ewe chenin Kot ngeni angol.” (Juta 4) Eni, ussun ekkoch Chon Gnostic lom lom, ra ekieki pwe ika epwe chommongelo tipisin emon, epwe pwal watte ewe chenin Kot ngeni—weween, epwe murinno emon epwe tipis chommong! Are ra meefi pwe emon Kot mi kirikiroch esap apwungur. Iwe nge, a mwaal ar na ekiek.—1 Korint 3:19.
4. Ikkefa ekkewe ulungat kapwung Jiowa a pin fori Juta a mak ussun?
4 Juta a apwungu ar ekiekingau ren an eani ulungat kapas awewe ussun an Jiowa kapwung me lom: a apwungu ekkewe chon Israel pokiten “ar lukulukummang”; an apwungu “ekkewe chonlang mi . . . likitalo wesewesen leenier” pwe repwe tipisin lisou ren ekkewe fefin; me an kapwung ngeni Sotom me Komora, ekkewe “mi fori ekkewe chok sokkun lisou o ekkewe fofforun mochenian fituk rese mwo fich ngeni.” (Juta 5-7; Keneses 6:2-4; 19:4-25; Numperis 14:35) Lon eu me eu poraus, Jiowa a eani kapwung won ekkewe chon tipis.
5. Juta a aloni alon menni soufosun lom lom, me ifa ussun ena oesini a pwisin pwarata pwe epwe wesewesen pwonueta?
5 Mwirin och fansoun, Juta a kapas ussun pwal eu kapwung mi lapalap. A aloni an Inok oesini—ina eu poraus ese mak lon ekkewe ekkoch puken Paipel.a (Juta 14, 15) Inok a oesini ussun eu fansoun lupwen Jiowa epwe apwungu ir meinisin mi u ngeni Kot pwal ar kewe fofforingau. Iei eu poraus mi amairu, Inok a kapas ussun ita nge a fen fis minnea oesini pun an Kot kewe kapwung repwe wesewesen fis. Aramas ra turunufasei Inok me mwirin, Noa, nge ekkena chon turunufas meinisin ra mop lon ewe noter.
6. (a) Met a lamot ngeni ekkewe Chon Kraist lon ranin Juta we ar repwe chechemeni? (b) Pwata epwe murinno ach sipwe lefareni an Juta kewe kapasen achechem?
6 Pwata Juta a mak ussun ekkena kapwung seni Kot? Popun, pun a silei pwe ekkoch chon ewe mwichefelin Chon Kraist lon pwisin ranin we ra tipis watte me anioput ussun chok ekkewe chon lom mi foffori minne Kot a apwungur ren. Iwe, Juta a makkei pwe a lamot ngeni ekkewe mwichefel ar repwe chechemeni ekkoch popun enlet. (Juta 5) Ese mwaal, ra monuki pwe Jiowa Kot a kuna minne ra foffori. Ewer, lupwen noun kewe chon angang ra pwisin filata pwe repwe atai an kewe alluk, pwal alimengaua pwisin ir me ekkewe ekkoch, a kuna. (Än Salomon Fos 15:3) Ekkena foffor a fokkun aletipengaua. (Keneses 6:6; Kol Fel 78:40) Ina eu minen amairu pwe kich aramas sipwe tongeni kku meefien ewe Samol mi Unusen Tekia. A katol ach kewe foffor iteiten ran meinisin, iwe, lupwen sipwe achocho le ipweni ipwen Noun we Jises Kraist, ach kewe foffor a apwapwai letipan. Ina minne, sisap oputa ekkewe kapasen achechem Juta a awora nge sipwe lefareni.—Än Salomon Fos 27:11; 1 Piter 2:21.
7. (a) Pwata a lamot watte pwe ir kewe mi tipis watte repwe muttir kutta alillis? (b) Ifa ussun oukich meinisin sipwe tongeni tumunukich seni foforingau?
7 Jiowa ese chok kukkuna nge a pwal mwokutukut. Pokiten I emon Koten pwung, a apwungu ekkewe chon fofforingau—lon ewe fansoun mi fich. (1 Timoti 5:24) Ra chok otupu pwisin ir, chokewe mi ekieki pwe an kewe angangen apwung ra chok nom lon uruwoon aramas, nge ese chuen ekieki ussun ar kewe fofforingau. A fokkun lamot ngeni ir kewe mi foffori fofforingau ikenai ar repwe kutta alillis seni ekkewe elter Chon Kraist! (Jemes 5:14, 15) Eni oukich meinisin sipwe lolilen ren ach sipwe silei pwe fofforingau, ina eu minen efeiengau lon ach maun lon pekin ngun. Iteiten ier mei wor ekkewe chon efeiengau—chokewe ekkewe mwichefel ra atou, nge lap ngenir meinisin ra katowu pokiten rese aier seni ar foffori tipisin lisou-mwaal. A lamot ach sipwe tippepos me u ngeni ekkewe sossot lupwen repwe keran poputa le arikichelo.—Alollo ngeni Mattu 26:41.
Sufoluti ewe Nemenem Seni Kot
8. Io “ekkewe mi ling” Juta 8 a kapas ussun?
8 Iei pwal eu osukosuk Juta a kapas ussun, an aramas sufolungaueiti ewe nemenem mi popu seni Kot. Awewe chok, lon wokisin 8 a tipingeni ekkewe chok aramasengau pwe ra “turunufasei ir ekkewe mi ling.” Io “ekkewe mi ling”? Ir ekkewe mwan rese unusoch, nge an Jiowa we ngun mi fel a awisa ngenir och wis. Awewe chok, lon ekkewe mwichefel a wor ekkewe elter, ir kewe repwe wisen emmweni noun Kot kewe aramas. (1 Piter 5:2) Mei pwal wor ekkewe elter mi saifetal, ussun chok ewe aposel Paul. Iwe, ewe mwichen elter lon Jerusalem ra pwal wiseni ewe wis sou pwungupwung, iwe, ra pwungupwung won minne epwe weneiti ekkewe mwichefel meinisin. (Foffor 15:6) Juta a fokkun lolileniesini ekkoch lon ekkewe mwichefel mi turunufaser, are esiiter.
9. Ikkefa porausen chokewe mi sufolungaueiti nemenem Juta a mak ussun?
9 Ren an epwe apwungu ena sokkun fos mi sufolungau, lon wokisin 11, Juta a kapas ussun pwal ulungat kapas awewe pwe repwe eu minen achechem: Kein, Pelam, me Kora. Kein a tunalo an Jiowa we kapasen fon mi tong me pwisin filata ewe alen oput mi emmwen ngeni tipisin nni manau. (Keneses 4:4-8) A tori Pelam chommong kapasen ourour, nge ese wor tipemwararar pwe ra popu seni Kot—pwal mwo nge pwisin noun we niefefin aas a fos ngeni! Nge Pelam a sopweilo an rauengau ngeni noun Kot kewe aramas. (Numperis 22:28, 32-34; Tuteronomi 23:5) Kora a wiseni eu wis tekia, nge ese naf me ren. Iwe, a efisi eu fofforun u ngeni ewe mwan mi mosonoson seni meinisin won fonufan itan Moses.—Numperis 12:3; 16:1-3, 32.
10. Ifa ussun ekkoch ikenai repwe tongeni turutiu lon ssaren ar repwe “turunufasei ekkewe mi ling,” me pwata sipwe tumunukich seni ena sokkun fos?
10 Ekkeei kapas awewe ra fokkun aiti ngenikich ewe lamoten ach sipwe auseling ngeni kapasen fon me sufoluti ir kewe Jiowa a awisa ngeni ewe wis sou emmwen! (Ipru 13:17) A fokkun mecheres ach sipwe kuna mwaalin ekkewe elter, pun rese unusoch, ussun chok oukich meinisin sise unusoch. Nge ika sipwe chok ekkekieki ussun ar kewe apwangapwang me amwokutu ekkewe ekkoch ar repwe sufolungaueitir, sisap pwal “turunufasei ir ekkewe mi ling”? Lon wokisin 10, Juta a kapas ussun ir kewe mi “turunufasei minne rese wewe ren.” Fan ekkoch, ekkoch repwe turunufasei minne ewe mwichen elter are ewe mwichen chon apwung a apwungu. Nge, rese silei meinisin minne ekkewe elter ra fen silei fan iten ar repwe apwungu minne epwe fis. Ina minne, pwata repwe turunufasei minne rese kon lien silei? (Än Salomon Fos 18:13) Ir kewe mi eani ena sokkun ekiek mwaal me pwal foffos ngeni ekkewe ekkoch repwe tongeni efisata tipefesen lon ewe mwichefel, iwe, repwe ussun chok “ekkoch fau fan konik” lupwen chon luku ra chufengen. (Juta 12, 16, 19) Sise fokkun mochen fori minne epwe efeiengaua ekkewe ekkoch lon pekin luku. Iwe nge, sipwe kilisou ren ekkewe mwan mi wisen emmwenikich pokiten ar angang weires me ar tong ngeni noun Kot kewe aramas.—1 Timoti 5:17.
11. Pwata Maikiel ese kapasen pochokkul ngeni me apwungu Satan?
11 Juta a eani eu kapas awewe ussun emon mi sufoluti ewe nemenem. A makkei: “Nge Maikiel, emon chonlang mi lap, lupwen ra aninifengen me ewe Tefil, o ra anini ussun inisin Moses, ese mwo lamalam tekia le turunufasei i are apwungu i, nge a chok apasa, ‘Jiowa epwe apwunguk.’” (Juta 9) Ei poraus mi amwarar mi mak lon chok ewe puken Juta a aiti ngenikich ruu lesen. Aeuin, a aiti ngenikich pwe sipwe likiti ngeni Jiowa ewe angangen kapwung. Ese mwaal, Satan a ekiekin aeamwaalli inisin ewe mwan mi tuppwol, Moses, pwe epwe efisata fel mi chofona. Met ren watten ngauan! Iwe nge, fan tipetekison, Maikiel ese apwungu, pun ina chok wisen Jiowa. Iwe, epwe fokkun lamot ach sisap pwal ekiekin apwungu ekkewe mwan mi tuppwol mi achocho le angang ngeni Jiowa.
12. Ifa ewe mettoch ir kewe mi wiseni och wis lon ewe mwichefel repwe tongeni kaeo seni an Maikiel we leenien appiru?
12 Iwe nge, ekkewe chon emmwen lon ewe mwichefel repwe pwal tongeni kaeo eu lesen seni Maikiel. Popun, pun inaamwo ika Maikiel, i emon “chonlang mi lap,” meilapen ekkewe chonlang, nge ese aeamwaalli manamanan, pwal mwo nge fan sossot watte. Ekkewe elter mi tuppwol ra akkappiru ena leenien appiru, pun ra weweiti pwe ar aeamwaalli wiser kewe epwe wewe ngeni ar sufolungaueiti an Jiowa we nemenem mi tekia. Noun Juta we taropwe a kapas chommong ussun ekkewe mwan mi wiseni eu wis lon ekkewe mwichefel nge ra aeamwaalli ar manaman. Awewe chok, lon wokisin 12 tori 14, Juta a makkei eu kapwung mi pochokkul ngeni “ekkewe chon mas mi sikasini ar tuttumunu pwisin ir.” (Alollo ngeni Isikiel 34:7-10.) Weween, ra kan akkomwa pwisin letiper, nge sap noun Kot kewe aramas. Ekkewe elter ikenai repwe tongeni kaeo seni ekkena sokkun leenien appiru mi ngau. Pwungun pwe alon Juta kewe a kapas ussun minne sise mochen wiliti. Lupwen sipwe ekieki chok pwisin kich, esap tufich ach sipwe noun Kraist kewe sounfiu; sipwe kon fiffiu fan asengesin pwisin ach kewe mochen. Iwe nge, oukich meinisin sipwe mochen atipeeufengenni manauach ngeni alon Jises kewe: “Feiochun liffang mi lap seni feiochun angei.”—Foffor 20:35.
“Oupwe Iseis Pwisin Ami Lon Ewe Tongen Kot”
13. Pwata oukich meinisin sipwe mochen nonnom lon an Kot tong?
13 Le muchuloon noun we taropwe, Juta a makkei ei kapasen fon: “Oupwe iseis pwisin ami lon ewe tongen Kot.” (Juta 21) Ese wor pwal eu mettoch lukun an Kot tongeikich epwe alisikich lap seni ena lon ewe maunen Chon Kraist. Popun, pun an Jiowa we tong a lapalap seni meinisin lein lapalapan kewe. (1 Jon 4:8) Paul a mak ngeni ekkewe Chon Kraist lon Rom: “Pun ua fokkun meefi pwe sap malo are manau, sap chonlang are muu, sap mettoch mi nonnom iei, are mettoch mi epwe feito, are manaman, sap mettoch mi tekia, are mettoch mi tekison, are pwal och lon masouen lang me fonufan, epwe tongeni aimukichelo seni ewe tongen Kot mi nonnom lon Kraist Jises ach Samol.” (Rom 8:38, 39) Iwe nge, ifa ussun sipwe nonnom lon ena tong? Nengeni ulungat mettoch sipwe fori me ren Juta.
14, 15. (a) Met weween ach sipwe pwisin aukicheta won ach “luku mi fokkun pin”? (b) Ifa ussun sipwe tongeni atittina ach kewe pisekin maun?
14 Aeuin, Juta a erenikich ach sipwe sopweilo le aukicheta lon ach “luku mi fokkun fel chapur.” (Juta 20) Ussun sia fen kuna lon ewe lesen mwen ei, epwe fis ekis me ekis. Kich mi ussun chok ekkewe imw a lamot ngenir ewe angangen apochokkulata fansoun meinisin pwe repwe uta fan ekkewe molumol. (Alollo ngeni Mattu 7:24, 25) Ina minne sisap ekieki pwe a naf ach pochokkul. Nge, sipwe pii ifa ussun sipwe tongeni apochokkula longolongun ach luku pwe sipwe pochokkulelo me alapalo ach tuppwol ussun noun Kraist kewe sounfiu. Awewe chok, sipwe kaeo ussun kinikinin ekkewe pisekin maun lon Efisus 6:11-18.
15 Ifa lapalapen ach kewe pisekin maun lon pekin ngun? A naf pochokkulen ach we “tittin maun itan luku?” Lupwen kopwe nesakuriiti ekkewe ier ra lo, kopwe kuna esissinen om chipwangelo, awewe chok, ren om kese chuen fiffiti ekkewe mwich meinisin, a kukkunutiu om tinikken lon ewe angangen afalafal, are kese chuen mwasangasang ussun om pwisin kaeo ewe Paipel? A fokkun lamot ekkena esissin! A lamot ach sipwe foffori minne epwe apochokkulakich lon ewe enlet iei chok.—1 Timoti 4:15; 2 Timoti 4:2; Ipru 10:24, 25.
16. Met weween ach sipwe iotek ren ewe ngun mi fel, me ifa ewe mettoch sipwe tingorei Jiowa iteitan?
16 Iei ewe oruuen mettoch epwe alisikich ach sipwe nonnom lon an Kot tong, ach sipwe sopweilo le “iotek lon ewe ngun mi fel.” (Juta 20) A wewe ngeni ach sipwe iotek fan mwokutukutun an Kot we ngun me epwe tipeeu ngeni an we Kapas mi mak fan emmwenien ewe ngun. Iotek a lamot pwe sipwe pwisin arap ngeni Jiowa me pwarata ach pacheoch ngeni. Sise mochen tumunungau ngeni ei mettoch mi fokkun auchea! Iwe, lupwen sipwe iotek, sipwe tongeni tingor—pwal mwo nge, tittingor—fan iten ewe ngun mi fel. (Luk 11:13) Ina ewe manaman mi pochokkul seni meinisin mi kawor ngenikich. Ren ena sokkun alillis, sipwe tongeni nonnom lon an Kot tong fansoun meinisin me likiitu ussun noun Kraist kewe sounfiu.
17. (a) Pwata a fokkun amwarar an Juta leenien appiru ussun an umoumoch? (b) Ifa ussun sipwe tongeni pwapwarata umoumoch?
17 Aulungatin, Juta a peseikich ach sipwe pwapwarata umoumoch. (Juta 22) A pwisin isetiu eu leenien appiru ren ei lapalap mi fokkun amwarar. Pwungun, mei wor an pwung an epwe letipengau ussun ewe pworoingau, fofforingau, me rikilo mi anifelong lon ewe mwichefelin Chon Kraist. Iwe nge, ese niuokus are eani ewe ekiek pwe esap fansoun fich an epwe pwarata ewe lapalap mi “potete,” umoumoch. Aap, nge a pesei chienan kewe Chon Kraist ar repwe sopweilo le pwarata umoumoch ika epwe tufich, me kapas potete ngeni ir kewe mi tipemwarar me pwal mwo nge ‘weitireta seni lon ekkei’ ir kewe mi feffetal ngeni tipis. (Juta 23; Kalesia 6:1) Met ren murinnoon ena kapasen pesepes ngeni ekkewe elter lon ei fansoun fitikoko! Repwe pwal achocho le pwarata umoumoch ika mi fich ngeni, nge pwal uppwos fan iten minne mi pwung lupwen epwe lamot. Sipwe pwal pwarata umoumoch lefilach. Awewe chok, sipwe tongeni omusalo mwaallin ekkewe ekkoch nge sisap akkamwochu ach song.—Kolose 3:13.
18. Pwata sipwe tongeni lukuluk pwe sipwe win lon ach we maun lon pekin ngun?
18 Ese mecheres ewe maun sia fiti. Ussun Juta a apasa, ina eu “maun mi weires.” (Juta 3) Ra pochokkul ekkewe mi u ngenikich. Esap chok Satan pwe pwal an we fonufan mi ngau me pwisin ach kewe apwangapwang ra fiffiu ngenikich. Nge, sipwe tongeni unusen lukuluk pwe sipwe pworacho! Pwata? Pun sia peppeni Jiowa. Juta a awesalo noun we taropwe ren eu kapasen achechem pwe a pwung ren Jiowa an epwe kuna “ling, pworacho, o manaman, o nemenem, mwen fansoun meinisin o lon ei fansoun, pwal tori feilfeilo chok.” (Juta 25) Esap ina eu ekiek mi fokkun amwarar? Epwe tongeni wor tipemwaramwar pwe ena chok Kot epwe “amwochukemi pwe ousap turutiu”? (Juta 24) Aapwi! Sipwe akkachocho le ti senikich lisou-mwaal, sufoluti ewe nemenem seni Kot, me nonnom lon an Kot tong. Epwe ina ussun sipwe pwapwaesinifengenni ewe pworacho mi ling.
[Footnote]
a Ekkoch sou kaeo ra apasa pwe makkeien Juta a popu seni ewe aprocryphal Puken Inok. Iwe nge, R. C. H. Lenski a apasa: “Sipwe eis: ‘Ifa popun ei kinikin puk, ewe Puken Inok?’ Ei puk ina eu accretion, iwe, esor emon a silei ekkewe fansoun makkeien ekkewe kinikin . . . ; esor emon epwe tongeni silei ika ekkoch poraus ra wesewesen popu seni Juta pwisin.
Kapas Eis fan iten Enniwili Poraus
◻ Ifa ussun noun Juta we taropwe a alisikich pwe sipwe tumunukich seni fofforingau?
◻ Pwata epwe lamot ach sipwe sufoluti ewe nemenem seni Kot?
◻ Pwata a ngau an emon epwe aeamwaalli wisan kewe lon ewe mwichefel?
◻ Met sipwe foffori pwe sipwe nonnom lon an Kot tong?
[Sasing lón pekin taropwe 27]
Ekkewe Chon Kraist rese ussun ekkewe sounfiun Rom, pun ra fiti eu maun lon pekin ngun
[Sasing lón pekin taropwe 30]
Ekkewe Chon Kraist chon masen siip ra angang, sap fan iten pwisin feiochur, nge pokiten ar tong