Ewe Chon Ffor Sepi Ppwul Mi Lapalap Me An Angang
“[Wiliiti] eu sepi fan iten eu popun mi auchea, . . . mi mmonleta ren iteiten angang murinno meinisin.”—2 TIMOTY 2:21.
1, 2. (a) Ifa ussun an Kot fforata mwan me fefin eu angang mi sokkolo amwararan? (b) Met popun ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap a fforata Atam me If?
JIOWA ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap. Atam, semelapach we, eu lein fforian kkewe mi fokkun echipwor. Iei alon Paipel: “Jiowa Kot a fforata ewe mwan seni suusuun ewe ppwul me a usaalong lon pwootun ewe ngasangasen manau, me ewe mwan a wiliiti emon soul mi manau,” weween, emon “monumanau mi ngasangas.” (Keneses 2:7, footnote) Ena akkaemonun aramas a unusoch, a ffor lon nikinikin Kot, me atewe eu minen pwarata an Kot tipachchem me an tongei minne mi enletin pwung me wenechar.
2 Ren an aea churaraan Atam, Kot a pwal fforata emon fefin pwe epwe poluoch ngeni ewe mwan me emon chon alillis ngeni. Liochun If a sokkolo watteen seni liochun ekkewe fefin mi manau ikenai. (Keneses 2:21-23) Pwal och, ewe akkaewin pean aramas a angei ewe sokkun inis me ekkewe sokkun tufich mi unusoch fan iten ar repwe apwonueta wiser we, wisen ar repwe awilaalo ei fonufan ngeni eu paratis. Ra pwal angei ewe tufichin ar repwe apwonueta an Kot alluk mi mak lon Keneses 1:28: “Oupwe ukkuwa me chommongolo me auralo fonufan me nemenalo, iwe, oupwe nemenem won ekkewe iikenen leset me ekkewe mansusu mi akkas fan lang me iteiten monumanau meinisin mi mwokutukut won fonufan.” Iwe, lo, lo, ewe paratis mi choufetal won unusen fonufan epwe masou ren fite billion aramas mi chengel, iwe, repwe ririfengen lon ewe sokkun tong mi wewe ngeni “eu ririin atipeeu mi unusoch.”—Kolose 3:14.
3. Ifa ussun popuch kkewe ra wiliiti sepi mi itengau, me met mwiriloon?
3 A solap pwe popuch kkewe ra filata pwe repwe u ngeni nemenien ewe Chon Ffor mi Tekia Seni Meinisin, ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap. Aisea 29:15, 16 a awewei minne ra ffori: “Riaffou ngeni ir mi aopa ewe fon seni Jiowa, me ar ffoffor a fis lon eu leeni mi rochopwak, nge ra apasa: ‘Ita io mi kunakich me ita io mi silei ussuch?’ . . . Ewe chon ffor sepi ppwul epwe ita lollofengen me ewe ppwul? Pun ewe mettoch mi ffor epwe ita apasa ussun ewe chon ffor: ‘Atewe ese fforiei’? Iwe, ewe mettoch mi ffor epwe ita apasa ussun ewe chon ffor: ‘Atewe ese weweiti och mettoch’?” Ar alleasolap a atoto sopwongau—liwinin tipisir, malofochofoch. Pwal och, meinisin mwirimwirir kkewe ra alemwiri tipis me malo senir. (Rom 5:12, 18) A ngauolo lingochun fforien ewe Chon Sepi Ppwul mi Lapalap pwe ra wiliiti mettoch mi wesewesen tter.
4. Menni angang mi auchea sipwe tongeni apwonueta?
4 Iwe nge, inaamwo ika sise unusoch, nge kich, mwirimwirin ewe chon tipis Atam, sipwe tongeni mwareiti Jiowa ussun met a mak lon Kol Fel 139:14: “Upwe mwareituk pun lon eu lapalap mi aniuaniu ua fen fforuta. Om kkewe angang ra amwarar, ussun nguni a fen wesewesen wewefichiiti.” Nge solapan, pun a mmen watte tterin fforien ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap me le poputaan!
Ewe Chon Ffor Sepi Ppwul a Alapalo An Angang
5. Ifa ussun angochun ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap a lapalapelo?
5 Sia pwapwa pwe angochun ewe Chon Fforikich lon ewe angangen Ffor Sepi Ppwul a fokkun lapalo seni an ffori ekkewe popun aramas. Iei makkeien ewe aposel Paul: “En aramas, ita met popun kopwe appolua Kot? Ewe mettoch mi ffor epwe ita apasa ngeni emonnewe mi fforata, ‘Pwata a iei ussun om fforieita?’ Iwe, met? Esap pwe ewe chon ffor sepi ppwul a kan nemeni ewe ppwul pwe epwe fforata seni och ppwul eu sepi fan iten eu popun mi auchea, me pwal eu fan iten eu popun mi pwutak?”—Rom 9:20, 21.
6, 7. (a) Ifa ussun chommong ikenai ra kan filata pwe repwe wiliiti sepi mi itengau? (b) Ifa ussun chon pwung ra kan wiliilo fan iten angang mi auchea?
6 Ewer, ekkoch fforien ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap epwe ffor fan iten angang mi auchea, me ekkoch fan iten angang mi pwutak. Chokkewe mi filata ar repwe fitaalo fonufan lon an kkewe ffofforingau repwe kan wililo pwe repwe angei esissinnen kiteter. Lupwen ewe King mi lingemwarar, Kraist Jises, epwe war fan iten ewe kapwung, epwe pwal kapachelong lein ekkena sepi mi pwutak meinisin aramas mi tipeforea ussun chok siike, iwe, ussun Mattu 25:46 a apasa, repwe “feilo ngeni malofochofoch.” Nge “chon pwung” mi ussun chok siip, weween, ir mi wililo lapalaper fan iten angang mi “auchea,” repwe kuna “manau esemuch.”
7 Fan tipetekison, chokkana mi pwung repwe fen tipemecheres ngeni an lang alapalapa manauer. Ra fen tolong lon an Kot aalen manau. Ra fen etiwa ewe fon lon 1 Timoti 6:17-19: “Oupwe aueta ami apilukuluk esap won woun fonufan mi lukulukungau, nge won Kot, ewe mi awora mettoch meinisin fan iten ach sipwe pwapwa.” Ra fen achocho “pwe repwe aramas murinno, pwe epwe chommong ar angang mi murinno, pwe repwe ekiekoch ussun mettoch meinisin, pwe repwe kisaseu, pwe repwe isoni fan asengesin pwisin ir eu longolong murinno ren fansoun mwer, ren ar repwe kamwochunnuk won ewe manau mi enlet.” Poraus mi enlet seni Kot a kan alapalapa manauer me ra eani luku mi pochokkul won minne Jiowa a awora ren Kraist Jises, ewe emon mi “fangolo pwisin i pwe epwe eu moon kepich” ren an epwe aliwinato mettoch meinisin mi poutulo ren tipisin Atam. (1 Timoti 2:6) Ina minne, sipwe tipemecheres le apwonueta an Paul fon mi era pwe sipwe “pwilitalong woch ewe lapalap mi fo, ewe mi sefolo ren sile mi enlet me ren liosun ewe Emon mi fforata”!—Kolose 3:10.
Met Sokkun Sepi Kopwe Wiliiti?
8. (a) Ewe sokkun sepi emon epwe wiliiti a longolong won met? (b) Ikkefa ekkewe ruu mettoch mi alapalapa manauen emon?
8 Ewe sokkun sepi emon aramas epwe wiliiti a longolong won met? An ekiek me ffoffor. Mochenin me meefien letipan a kan akkom alapalapa ekkena mettoch. Iei alon ewe emon mi mirit, King Solomon: “Eli letipen aramasen fonufan epwe ekiekieta ewe aal epwe fetal won, nge Jiowa epwe pwisin emmweni fetalin.” (An Salomon Fos 16:9) Oruuan, ekkewe mettoch emon epwe rong me kuna, chienan kkewe me minne a fis lon manauan epwe alapalapa an ekiek me ffoffor. Ina popun, a mmen lamot ach sipwe miritiiti ei fon: “Ewe emon mi fiti aramas mi mirit epwe miritilo, nge ewe mi fiti chon tiparoch epwe sopwongau.” (An Salomon Fos 13:20) Ussun 2 Piter 1:16 a ourourakich, sisap appiru “poraus chofona kefisitaan chon tipachchem sola,” are, iei ititin me ren Knox’s Roman Catholic version: “tutulap, kefisitaan ekiekin aramas.” A pwal kapachelong chommong afalafal me ranin pin seni Christendom.
9. Met sipwe tongeni ffori fan iten ach sipwe tipemecheres ngeni an ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap alapalapakich?
9 Iwe, Kot epwe tongeni alapalapakich me ren minne a nom lon letipach. Sipwe tongeni eani an Tafit we iotek mwen mesen Jiowa fan tipetekison: “Atittinaei, O Kot, pwe kopwe silei letipei. Chosaniei pwe kopwe silei ai kkewe ekiek use kinamwe ren, iwe, kopwe pi ika a wor och lapalap mi ngau lon manauei, me kopwe emmweniei lon ewe aalen fansoun esemuch.” (Kol Fel 139:23, 24) Jiowa a akkapwonueta ewe angangen afalafala porausen ewe Muu. Letipach a fen etiwa ewe poraus allim me an Kot kkewe emmwen ren kilisou. Ren an we mwicheich a kan suuki ngenikich sokkopaten wis mi weneiti ewe angangen afalafala ewe poraus allim, iwe, sipwe achocho ngeni ekkena wis me aucheaniir.—Filipai 1:9-11.
10. Ifa ussun sipwe achocho le apwonueta ekkewe prokram fan iten afeffeitach lon pekin ngun?
10 A mmen lamot ach sipwe pippi ewe Kapasen Kot fansoun meinisin, iwe, sipwe eani eu kokkotun allea Paipel iteiten ran me kapas ussun ewe Paipel me ach angang ngeni Jiowa lon ach famili me pwal lein chienach kkewe. Lon ewe kokkotun felin lesossor mi fiffis atun unau lon iteiten Bethel famili me imwen misineri lein Chon Pwarata Jiowa, a kan kapachelong ar alleani Paipel are ewe Yearbook. Epwe tongeni wor ena sokkun kokkot lon om famili? A pwal chommong ekkewe feioch sia kan kuna seni chiechiach kkewe lon ewe mwichefelin Kraist, seni ach mwimwichefengen, me akkaewin, seni ach polueni kapas eis lupwen sipwe kaeo ewe Leenien Mas iteiten wiik!
Kot a Alapalapakich pwe Sipwe Likiitu fan Sossot
11, 12. (a) Ifa ussun sipwe tongeni apwonueta an Jemes we fon ussun ekkewe sossot mi tottorikich iteiten ran? (b) Ifa ussun porausen Jop a kan apochokkulakich pwe sipwe tuppwol?
11 Lon manauach iteiten ran, Kot a mutata ekkoch mettoch ar repwe fis, nge eli repwe aweiresikich. Epwe fet ach ekiek ussur? Ussun Jemes 4:8 a fonoukich, esap maraselo letipach, nge sipwe arap ngeni Kot me eani lukuluk won i ren unusen letipach, iwe, sipwe achifoua pwe fansoun ‘sipwe arap ngeni i, i epwe arap ngenikich.’ A enlet pwe sipwe likiitu fan fansoun osupwang me sossot, nge ir mi mumuta pwe repwe alapalapakich, iwe mwirin, epwe toto rech pwapwa. Iei ewe kapasen alukuluk lon Jemes 1:2, 3: “Pwii kkana, oupwe meefi pwe a eu minen apwapwa lupwen oupwe kuna sossot mi sokkopat, pwe oua silei nge ami luku mi letelo fan sossot epwe efisata ami likiitu.”
12 Pwal iei alon Jemes: “Lupwen oupwe kuna sossot, esap wor emon epwe apasa: ‘Kot a sotuniei.’ Pun Kot esap kuna sossot ren mettoch mi ngau, nge i esap pwal sotuni emon. Nge emon me emon a kan kuna sossot pun pwisin mochenian a kan luki me sotuni letipan.” (Jemes 1:13, 14) Eli ach kkewe sossot epwe chommong me sokkopat, nge ussun minne a fis ngeni Jop, ir meinisin mi lamot fan iten ewe sokkun aramas sipwe wiliiti. A mak lon Paipel ei kapasen alukuluk lon Jemes 5:11: “Nengeni! Sia apasa pwe mi pwapwa ir mi fen likiitu. Oua fen rong ussun likiituun Jop me oua kuna met Jiowa a ffori le sopwoloon, pwe Jiowa a fokkun kirokiroch me umoumoch.” Ussun sepi le poun ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap, amwo sipwe tuppwol fansoun meinisin, iwe, sipwe eani ewe lukuluk mi nom ren Jop ussun minne epwe fis le sopwoloon!—Hiop 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.
Alapalapa Nouch Kkewe Kukkun
13, 14. (a) Inet sam me in repwe poputa le alapalapa nour kkewe, me met repwe ekiekin kuna le sopwoloon? (b) Menni poraus mi apwapwa kopwe tongeni awewei?
13 Sam me in repwe tongeni kapachelong lon ewe angangen alapalapa nour kkewe kukkun seni uputiuer, iwe, nouch kkewe ra tongeni wiliiti chon tuppwol! (2 Timoti 3:14, 15) Mi enlet ena inaamwo ika a watte ekkewe sossot ra kuna. Fitu ier lom, lupwen a muchuta ewe ffofforun eriaffou aramas lon eu fonuen Afrika, eu famili mi tuppwol a wisen peressei Ewe Leenien Mas le monomon lon eu kukkun imwen iseisen pisek lon fonuer. Eu ran ekkoch sounfiu ra pwereto pwe ra kut aluwol fan iten ar repwe wiliiti sounfiu. Ekkewe ruuemon aluwol lon ena famili ra tongeni op, nge ika ekkewe sounfiu repwe pi ika a wor aluwol lon imwer, ese mwaal repwe kuna ewe mwesinnen peres. Ika epwe fis ena, eli repwe awata are nnielo unusen ewe famili. Met repwe tongeni ffori? Ekkewe ruuemon aluwol ra foseta, iwe, ra aloni alon Jon 15:13: “Esor och tong mi lap seni ei sokkun, pwe emon epwe fangolo manauan fan iten chienan kkewe.” Ra apasa pwe repwe nonnom chok lon ewe imw. Ekkewe sounfiu repwe kuner, iwe, ese mwaal repwe eriaffour are nniirelo pokiten ar resap mochen wiliiti sounfiu. Nge mwirin, repwe lo seni leenier. Lusun chon ewe famili resap feiengau me ewe mwesinnen peres esap katalo. Iwe nge, eu mettoch mi amwarar a fis. Ekkewe sounfiu ra lusulo seni imwer we, iwe, ra lo ngeni ekkewe fitu imw orun! Ekkena aramas mi ussun sepi ppwul mi wililo fan iten eu popun auchea ra manau me ewe mwesinnen peres ese katalo, iwe, ra tongeni sopweilo ar angangen ffori mongooon ngun. Emon lein ekkewe ruuemon pwipwi me fefinan we ra angang iei lon Bethel, iwe, atewe a chuen aea ewe chok mwesinnen peres minen lom.
14 Ekkewe kukkun repwe tongeni kaeo ifa ussun repwe iotek, me Kot a kan polueni ar kkewe iotek. Ina ewe mettoch a fis atun ewe fansoun a watte nninniiloon aramas lon Rwanda. Lupwen eu mwichen furio a ekiekin nnielo emon nengngin, wonu ierin, fitifengen me seman me inan ren ar monei ngenir efou terutang, ewe nengngin a leuwommong me tinikken le iotek pwe resap nninniilo fan iten ar repwe sopweilo ar angang ngeni Jiowa. A siwil letipen chokkana mi ekiekin nniirelo pwe iei alor: “Am ausap tongeni nnikemilo pokiten ei kukkun nengngin.”—1 Piter 3:12.
15. Met sokkun mettoch mi ngau Paul a ourourakich ussun? ?
15 A lap me lein nouch kkewe kukkun rese kan kuna ewe sokkun sossot watte mi mak ussun asan, nge a wor chommong sossot ra kan kuna lon sukul me pwal seni ar nonnom lein aramas mi ngau ikenai, awewe chok ren kapas mi ngau, kachito me sasing mi limengau, minen apwapwa mi ngau, me an chiener kkewe peser pwe repwe ffofforingau. Fan chommong, ewe aposel Paul a ourourakich ussun ekkena mettoch.—1 Korint 5:6; 15:33, 34; Efisus 5:3-7.
16. Ifa ussun emon epwe tongeni wiliiti eu sepi fan iten eu popun mi auchea?
16 Iei alon Paul mwirin an mak ussun sepi mi ffor “fan iten eu popun mi auchea nge pwal fitu mi ffor fan iten eu popun mi pwutak”: “Ina minne, ika emon epwe kaimulo seni ekkewe rese auchea, i epwe wiliiti eu sepi fan iten eu popun mi auchea, eu sepi mi fel, iwe, epwe lamot ngeni noun we masta, me epwe mmonleta fan iten iteiten angang mi murinno meinisin.” Ina popun, sipwe pesei nouch kkewe kukkun pwe repwe tumunuur seni chiechi mi ngau. Amwo repwe “su seni ekkewe sokkun mocheniangau mi kan nom ren sarafo, nge repwe chei minne mi pwung, luku, tong, kinamwe, fitifengen me ir mi kokkori ewe Samol ren eu letip mi limoch.” (2 Timoti 2:20-22) Eu kokkotun “apochokkulafengennikich” lon ach famili a lamot fan iten ach sipwe alapalapa nouch kkewe. (1 Tesalonika 5:11; Än Salomon Fos 22:6) Sipwe pwal tongeni kuna alillis ika ach famili epwe alleafengen me kaeofengen lon Paipel fan alillisin ekkewe puk seni ewe Society.
Ewe Kokkotun Alapalapa Oukich Meinisin
17. Ifa ussun emirit epwe alapalapakich, me ifa ewe mettoch mi apwapwa epwap fis le sopwoloon?
17 Ren an epwe alapalapakich, Jiowa a akkawora fon seni an we Kapas me an we mwicheich. Sisap tunalo are u ngeni ena fon! Sipwe etiwa ewe fon fan mirit, me mut ngeni an epwe alapalapakich pwe Jiowa epwe tongeni nounoukich fan iten angang mi auchea. Iei ewe fon seni An Salomon Fos 3:11, 12: “Nei aluwol, kosap tunalo ewe emirit seni Jiowa; iwe, kosap oput an apwung, pun Jiowa a kan apwungu emonnewe a tongei, ussun emon sam a kan apwungu emon noun aluwol a kan pwapwa ren.” Pwal och fon a mak lon Ipru 12:6-11: “Jiowa a kan emiriti emonnewe a tongei . . . A enlet pwe esor och emirit mi apwapwa, nge meinisin ra efisata letipechou; iwe nge, mwirin, ren chokkewe mi fen miritilo ren a efisata uwaan kinamwe, weween, pwung.” Ewe Kapasen Kot mi fel, iei akkaewin ewe mettoch epwe akkawora ena sokkun emirit.—2 Timoti 3:16, 17.
18. Met sia kaeo ussun aier seni Luk sopwun 15?
18 Jiowa a pwal umoumoch. (Ekistos 34:6) Ika aramas repwe wesewesen aier, inaamwo ika tipisir a mmen watte, Jiowa epwe omuserelo. Ikenai, pwal mwo nge ekkewe ‘chon rikilo’ repwe tongeni wiliiti sepi mi ffor fan iten eu popun auchea. (Luk 15:22-24, 32) Eli ach tipis esap ussun watteen tipisin ewe aluwol mi mwalechelo. Nge ach etiwa an Paipel fon fan tipetekison epwe emmwen ngeni ach sipwe wiliiti sepi mi ffor fan iten eu popun mi auchea.
19. Ifa ussun sipwe tongeni nonnom le poun Jiowa ussun sepi mi auchea?
19 Lupwen sia keran poputa le kaeo ussun ewe enlet, sia tipemecheres ngeni an Jiowa alapalapakich. Sia poutalo ekiekin me ffofforun fonufan, sia poputa le pwilitalong ewe lapalap sefo, iwe, sia wiliiti chon Kraist ren ach fangolo manauach ngeni Kot me ach papataiselo. Sia alleasochisi ewe fon lon Efisus 4:20-24, weween, ‘sia pwilitatiu ewe lapalap minen lom mi tipeeu ngeni aalen manauach me lom, fitifengen me mochenian kkewe mi otuputup, iwe, sia pwilitalong ewe lapalap sefo, ewe mi fforuta me ren letipen Kot lon ewe pwung me tuppwol mi enlet.’ Amwo sipwe tipepwotete fansoun meinisin le poun Jiowa, ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap, me sipwe ussun sepi mi auchea fan iten an angang!
Enniwili Poraus
◻ Ifa letipen ewe Chon Ffor Sepi Ppwul mi Lapalap ngeni ei fonufan?
◻ Ifa ussun Kot epwe tongeni alapalapok fan iten eu popun mi auchea?
◻ Met epwe tongeni alapalapa nouch kkewe?
◻ Ifa ewe ekiek sipwe eani ussun emirit?
[Sasing lón pekin taropwe 4]
Kopwe wililo fan iten eu popun mi auchea are kopwe tiwelo?
[Sasing lón pekin taropwe 6]
Sipwe tongeni alapalapa nouch kkewe seni le kukkunur