Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w01 10/1 p. 21-26
  • Sisap Wiliiti Chon Rong Mi Monukalo Ewe Kapas

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Sisap Wiliiti Chon Rong Mi Monukalo Ewe Kapas
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Met Epwe Tongeni Efisata Ach Monukalo ewe Kapas?
  • Poonalo Mocheniangauen Fonufan
  • Unusen Alleasochis ngeni Jiowa
  • “Su Seni Lisou”
  • Fansoun Meinisin Sipwe Aucheani Minne Jiowa a Akkawora
  • Ié A Nóm Wóón Pekin Jiowa?
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2018
  • Kaeo Le Silei An Jiowa Kewe Aal
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
  • “Oupwe Üppos O Nengeni Än Jiowa We Angangen Amanau”
    Leenien Mas fán Iten Káé Lesen 5—2007
  • Menlapen Poraus Seni Ewe Puken Ekistos
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2004
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
w01 10/1 p. 21-26

Sisap Wiliiti Chon Rong Mi Monukalo Ewe Kapas

“Nge oupwe pwisin forikemilo chon apwonueta ewe kapas, sap chon rong chok; iwe, ousap otupu pwisin ami.”​​—⁠Jemes 1:​22.

1. A eu feioch ngeni chon Israel lom lom ar repwe tufichin katol met sokkun manaman?

EPWE pwung ach sipwe apasa pwe aramas resap tongeni monuki ekkewe manaman Jiowa a fori lon Isip lom lom. Esor tipemwaramwar pwe a wesewesen amairu eu me eu ekkewe Engol Riaffou. Mwiriloon ekkena riaffou, chon Israel ra su seni chon cheer ren eu manaman mi eingeing lupwen ra fetal lefilen ewe saat mi kinifesen lon ewe Setipar. (Tuteronomi 34:​10-​12) Ika ka tufichin kuna ekkena mettoch, sia aneanei pwe esap nama sonuk ewe Emon mi fori ekkena mettoch. Iwe nge, iei kolun ewe chon makkei kol fel: “Ra monukalo Kot, ar we Chon Amanau, ewe mi forata ekkewe mettoch mi lapalap lon Ijip, ekkewe angang mi amwarar lon fonuen Am, o pwal ekkewe mettoch mi aniuaniu unukkun ewe Setipar.”​​—⁠Kol Fel 106:​21, 22.

2. Met a affata pwe a moch ewe fansoun an Israel aucheani an Kot kewe foffor mi lapalap?

2 Mwirin an chon Israel fetalelo ngeni ewe epek lon ewe Setipar, ra “meniniti ewe Samol mi Lapalap, ra pwal luku i.” (Ekistos 14:31) Ekkewe re Israel ra fiti Moses lon eu kol ngeni Jiowa fan iten an pworacho, iwe, Miriam me pwal fitemon fefin ra pworuk fan ar pisekin kaktai. (Ekistos 15​1, 20) Ewer, noun Kot kewe aramas ra ingeiti an Jiowa kewe foffor mi lapalap. Nge a muttir morolo ar aucheani ewe Emon mi apwonueta ekkena foffor. Ekiselo mwirin, chommong leir ra ussun ita monukalo minne a fis me mwan. Ra poputa le laleiti me ngunungunu Jiowa. Ekkoch ra fel ngeni uluulun me ra lisowu mwaal.​​—⁠Numperis 14:27; 25:​1-9.

Met Epwe Tongeni Efisata Ach Monukalo ewe Kapas?

3. Pokiten sise unusoch, met sipwe tongeni monukalo?

3 Sise fokkun weweiti ewe popun Israel a menemenengau. Iwe nge, ena chok mettoch epwe tongeni fis ngenikich. A enlet pwe sise kuna ekkena manaman seni Kot. Iwe nge, lon ach ririfengen me Kot, ese mwaal a fen wor ekkoch mettoch sisap tongeni monukalo. Eli ekkoch leich repwe chechemeni ewe fansoun ra luku ewe enlet seni ewe Paipel. Eli pwal ekkoch fansoun chengel a fis lupwen sia iotek ngeni Jiowa fan iten ach sipwe fangolo manauach ngeni me ewe fansoun sia papatais lon konik fan iten ach wiliiti chon Kraist mi enlet. Chommong leich ra fen kuna an Jiowa alillis lon pwal ekkoch fansoun lon manauach. (Kol Fel 118:15) Nge lap seni meinisin, sia fen angei ewe apilukulukun amanau ren maloon Noun Kot we, Jises Kraist. (Jon 3:​16) Iwe nge, pokiten sise unusoch, lupwen epwe fisita mocheniangau me aurekin manau, eli epwe mecheres ach sipwe monuki ekkewe mettoch murinno Jiowa a fen fori fan asengesich.

4, 5. (a) Ifa ussun Jemes a ourourakich ussun efeiengauen ach sipwe wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas? (b) Ifa ussun sipwe tongeni akku ngenikich an Jemes we kapas awewe ussun ewe mwan me ewe kinasen ori?

4 Lon noun we taropwe ngeni chienan kewe chon Kraist, pwiin Jises we Jemes a ourourer ussun efeiengauen ar repwe wiliiti chon rong mi monukalo ewe kapas. Iei makkeian we: “Nge oupwe pwisin forikemilo chon apwonueta ewe kapas, sap chon rong chok; iwe, ousap otupu pwisin ami. Pun are emon a chok rong ewe kapas, nge esap apwonueta, iwe, ei sokkun aramas usun chok emon mwan mi nennengeni mesen inisin lon kilas; pun epwe nengeni pwisin i o a feilo; iwe, a muttir monukalo lapalapan.” (Jemes 1:​22-​24) Met weween alon Jemes na?

5 Lupwen sia nelo me lesossor, sia kan orikich lon kilas fan iten ach sipwe pi ika mei fet lapalapach. Lupwen sia poputa le fori mettoch mi sokkopat me tupuwach a ekieki pwal fitu mettoch, sise chuen ekieki met sia kuna lon ewe kilasen ori. Ena mettoch epwe pwal tongeni fis lon pekin ngun. Lupwen sipwe nennelong lon ewe Kapasen Kot, sipwe tongeni apopofengenni lapalapach me minne Jiowa a ekiekin kuna senikich. Ina minne, sia kan kuna ach kewe apwangapwang. Iwe, kunaach epwe ita amwokutukich ach sipwe siwili lapalapach. Nge lupwen sipwe fori chommong mettoch iteiten ran me weiresin pwakini ach kewe osukosuk, a mecheres an epwe ukutiu ach ekieki ekkewe mettochun ngun. (Mattu 5:3; Luk 21:34) A ussun ita nge sia fen monukalo met Kot a fen fori fan asengesich pokiten an tongeikich. Ika ena mettoch epwe fis, iwe, ewe manamanen tipis lon inisich epwe tongeni nemenikich.

6. Menni poraus lon Paipel epwe tongeni alisikich pwe sisap monuki kapasen Jiowa?

6 Lon noun we akkaechoon taropwe mi fel ngeni chon Korint, ewe aposel Paul a mak ussun ekkewe chon Israel mi monuki ewe kapas lon ewe fonu poon. Ussun an ekkewe chon Kraist kuna alillis seni makkeien Paul we lon ewe aewin senturi, iwe, ach kaeo minne a makkei epwe tongeni alisikich pwe sisap monuki kapasen Jiowa. Ina minne, sipwe mwo nengeni 1 Korint 10:​1-​12.

Poonalo Mocheniangauen Fonufan

7. Ifa ewe pisekin annet mi lukuchar ussun an Jiowa tong chon Israel ra kuna?

7 Minne Paul a makkei ussun chon Israel eu kapasen ourour ngeni chon Kraist. Iei och makkeien Paul we: “Iwe, ami pwii kena, ua mochen pwe oupwe sinei usun semelapach kewe, pwe ir meinisin ra nonnom fan ewe kuchu, o ir meinisin ra lu seni ewe sat, o ir meinisin ra papataiselo ren Moses ren ewe kuchu, pwal ren ewe sat.” (1 Korint 10:​1-4) Chon Israel lon fansoun Moses we ra kuna watteen pwapwaloon an Kot manaman, pachelong ewe kuchu mi ussun efoch urelap, iwe, a emmweniir le ran me a alisiir pwe repwe sulo ren ar fetalelong lon ewe Setipar. (Ekistos 13:21; 14:​21,22) Ewer, ekkena chon Israel ra kuna pisekin annet mi ffatoch ussun an Jiowa tong ngeniir.

8. Met a fis pokiten an Israel monukalo ekkewe mettoch lon pekin ngun?

8 Iei pwal makkeien Paul: “Nge Kot ese pwapwaiti chommong leir, pun ra poutmwalilo lon ewe fonupon.” (1 Korint 10:⁠5) A fet sopwongauer! A lap me lein ekkewe chon Israel mi lo seni Isip rese tufichin tolong lon ewe Fonu mi Pwonetiu pokiten minne ra fori. A tiuelo seniir an Kot chen pokiten nafangauen ar luku, ina popun, ra malo lon ewe fonu poon. (Ipru 3:​16-​19) Met sipwe tongeni kaeo seni ena poraus? Iei alon Paul: “Iwe, ekkeei mettoch ir mi minen amiritikich, pwe sisap mochenia minne mi ingau usun chok ir ra mochenia.”​​—⁠1 Korint 10:⁠6.

9. Met Jiowa a awora ngeni noun kewe aramas, me met meefien Israel ussun ekkena mettoch?

9 A nom ren ekkena chon Israel chommong mettoch fan iten ar repwe annefota mettochun ngun lupwen ra nonnom lon ewe fonu poon. A wor eu atipeeu lefiler me Jiowa, iwe, ra wiliiti eu muu mi kaimulo fan asengesin i. Pwal och, a wor eu mwichen samol fel rer, eu imw mangaku fan iten ar fel ngeni Kot, me eu kkotun uwouto asor ngeni Jiowa. Iwe nge, rese pwapwaiti ekkena mettochun ngun, nge ra mut ngeni letiper an epwe menemenengau ren minne Kot a awora ngeniir lon pekin aion.​​—⁠Numperis 11:​4-6.

10. Pwata sipwe ekkekieki Kot fansoun meinisin?

10 Noun Jiowa kewe aramas ikenai ra sokko seni chon Israel lon ewe fonu poon, pun ra pwapwaesini an Kot chen. Iwe nge, a lamot ngeni emon me emon leich ach sipwe akkanomu Kot lon ekiekich. Ach fori ena mettoch epwe alisikich le poonalo ewe sokkun mocheniangau mi tongeni atopu mesach lon pekin ngun. A lamot an epwe pposolo letipach fan iten ach “poutalo tipis o mochenia-ingauen fonufan, o sipwe manaueni ewe manau mi mirit, mi pung, o mi fich ngeni Kot lon ei fonufan.” (Taitos 2:​12) Chokewe leich mi fen kapachelong lon ewe mwichefelin Kraist seni le kukkunur resap ekieki pwe a fen tiuelo seniir och mettoch mi murinno. Ika ena sokkun ekiek epwe ieto le mokurach, epwe murinno ach sipwe chechchemeni Jiowa me ekkewe feioch mi amwarar a fen ammolnata fan asengesich.​​—⁠Ipru 12:​2, 3.

Unusen Alleasochis ngeni Jiowa

11, 12. Ifa ussun emon epwe tongeni eani ewe tipisin fel ngeni kot chofona, inaamwo ika ese fel ngeni och lios?

11 Iei pwal eu kapasen ourour seni Paul: “Ousap fel ngeni anu-mwal, usun chok ekkoch leir, usun a fen makketiu, ‘Ekkewe aramas ra mottiu pwe repwe mongo o un, o ra uta pwe repwe pworuk.’” (1 Korint 10:⁠7) Paul a mak ussun ewe fansoun lupwen chon Israel ra amwokutu Aaron pwe epwe fori liosun emon kowu seni kolt. (Ekistos 32:​1-4) Inaamwo ika sisap fel ngeni uluulun, nge sipwe tongeni wiliiti chon fel ngeni kot chofona ren ach mut ngeni mocheniangauach an epwe arikikichelo seni ach fel ngeni Jiowa ren unusen letipach.​​—⁠Kolose 3:⁠5.

12 Lon pwal eu fansoun, Paul a mak ussun ekkoch mi akkaewin ekilapei pisek, nge esap ekkewe mettochun ngun. Iei makkeian ussun “chon oput an Kraist we irapenges”: “Sopwolar mi chok kiteter, ra eani kot luker.” (Filipai 3:​18, 19) Sap minne ra fel ngeni liosun och mettoch. Nge ra mocheniaiti pisek. Pwungun pwe sap minne meinisin ekkewe mettoch sia tipeni a ngau. Jiowa a forikich pwe epwe lamot ngeni manauach fitu mettoch me a ngenikich ach tufichin pwapwaiti sokkopaten mettoch mi murinno. Nge ir mi akkomwa ar chei ekkewe minen apwapwa mwen ar ririfengen me Kot ra wesewesen wiliiti chon fel ngeni mettoch mi chofona.​​—⁠2 Timoti 3:​1-5.

13. Met sipwe tongeni kaeo seni porausen ewe kowu mi for seni kolt?

13 Mwirin ar lo seni Isip, chon Israel ra forata eu liosun kowu seni kolt pwe repwe fel ngeni. Mi kapach ngeni ewe ourour ussun ewe fofforun fel ngeni kot chofona pwal eu lesen mi lamot lon ena poraus. Chon Israel ra alleasolapa emmwen mi ffatoch seni Jiowa. (Ekistos 20:​4-6) Iwe nge, rese ekiekin likitalo ar fel ngeni Jiowa. Ra fori asor fan iten ewe kowu mecha, iwe, ra apasa pwe ina “eu fetellap ngeni Jiowa.” Ra ussun ita pwisin otupuur ren ar ekieki pwe Kot esap afanni ar alleasolap. Ina eu mettoch mi esiita Jiowa, iwe, a fokkun song ren.​​—⁠Ekistos 32:​5, 7-​10; Kol Fel 106:​19, 20.

14, 15. (a) Pwata esor popun an chon Israel wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas? (b) Ika a pposolo letipach fan iten ach sisap wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas, met sipwe fori ussun an Jiowa kewe alluk?

14 Ese lien wor Chon Pwarata Jiowa mi filata ar repwe fiti eu lamalam mi chofona. Iwe nge, lupwen ir mi chuen nom lon ewe mwichefel, eli ekkoch repwe poonalo an Jiowa emmwen lon pwal fitu lapalap. Esor popun an chon Israel wiliiti chon rong mi monukalo ewe kapas. Ra rong ewe Alluk Engol me ir mi nom lupwen Moses a ngeniir ei alluk seni Kot: “Ousap fori kot seni silifer luki, ousap pwal fori kot seni kolt fan itemi.” (Ekistos 20:​18, 19, 22, 23) Nge chon Israel ra fel ngeni ewe liosun kowu mi for seni kolt.

15 Ika sipwe wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas, esap pwal nom rech och popun mi pwung ach sipwe ina ussun. Lon ewe Paipel, a wor emmwen seni Kot ussun chommong mettoch mi kku manauach. Ren chok awewe, an Jiowa Kapas a apasa pwe ese pwung ach sipwe liwinimmang, nge sisap ekiekin omusatiu. (Kol Fel 37:21) A alluku ngeni nau kana ar repwe alleasochis ngeni semer me iner, me wiisen ekkewe sam ar repwe ffoleniochu nour kewe lon ewe “sokkun amirit me fonou me ren ewe Samol.” (Efisus 6:​1-4) A wor fon ngeni chon Kraist mi nipich pwe repwe pupulu “lon chok ewe Samol,” me iei an fon ngeni chon angangen Kot mi pupulu: “Aramas meinisin repwe asamolu pupulu, o kiekin pupulu epwe limelimoch; pun Kot epwe apungu ekkewe mi lisou o ekkewe mi mocheisou.” (1 Korint 7:​39; Ipru 13:⁠4) Ika a pposolo letipach fan iten ach sisap wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas, sipwe meefi pwe a wesewesen lamot ekkena emmwen me sokkun emmwen meinisin seni Kot me fofforuch epwe tipeeu ngeniir.

16. Met a fis pokiten an aramas fel ngeni ewe kowu mi for seni kolt?

16 Jiowa ese tipeeu ngeni an chon Israel sotuni le fel ngeni i me ren pwisin letiper. Nge, 3,000 ra nninniilo, neman pokiten ir chon emmwen lon ewe fofforun u ngeni Kot, weween, ewe fofforun fel ngeni ewe kowu mi for seni kolt. A tori pwal fitemon chon fofforingau och riaffou seni Jiowa. (Ekistos 32:​28, 35) A fet watteen ena lesen fan iten ir mi akkalleani ewe Kapasen Kot, iwe nge, ra pwisin filata met ra mochen alleasochis ngeni!

“Su Seni Lisou”

17. Ifa ewe mettoch 1 Korint 10:8 a kapas ussun?

17 Mocheniangauen futukach epwe tongeni emmwen ngeni ach monuki ewe kapas fan iten eu mettoch, iwe, iei makkeien Paul ussun: “Sisap lisou usun chok ekkoch leir, iwe, ruu kit ulungerou ra turutiu lon eu chok ran.” (1 Korint 10:⁠8) Paul a mak ussun minne a fis le Malamalen Moap le muchuloon an Israel sai lon ewe fonu poon ukuukun 40 ier. Kanoto chok chon Israel ra angei an Jiowa alillis le liapeni ekkewe fonu otiuen ewe chanpupu Jortan, nge chommong leir ra monukalo ena mettoch me ra menemenengau. Me kiannin ewe Fonu mi Pwonetiu, ra ttur ren lisowu mwaal me ewe lamalam mi limengau, weween, ra fel ngeni ewe Paal seni Peor. Ina epwe 24,000 ra nninniilo, nge 1,000 leir chon emmwen.​​—⁠Numperis 25:⁠9.

18. Met sokkun foffor epwe tongeni emmwen ngeni lisowu mwaal?

18 Ikenai noun Jiowa kewe aramas ra kan itefoulo ren ar akkapwonueta ekkewe alluk fan iten foffor mi limoch. Nge lupwen a tori ekkoch chon Kraist ewe sossotun lisowu mwaal, rese chuen ekieki Kot me an kewe emmwen. Ra fen wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas. Eli akkom ewe sossot esap fan iten ewe fofforun lisowu mwaal. Eli epwe poputa ren ar katol kachito me sasing mi ngau, ar eani kapas urumot mi ngau are ar eani lapalap mi oro sikepwach ngeni aramas esap puluwer, are ar fitipach ngeni aramas mi uwopwangapwang fan iten ekkewe alluk ussun foffor mi limoch. Ekkena mettoch meinisin ra fen emmwen ngeni chon Kraist fofforun tipis.​​—⁠1 Korint 15:33; Jemes 4:⁠4.

19. Menni fon seni Paipel a alisikich le “su seni lisou”?

19 Ika epwe torikich sossot fan iten foffor mi sikepwach, sisap aukatiu ach ekieki Jiowa. Nge, sipwe appiru ekkewe minen achechchem lon an we Kapas. (Kol Fel 119:​1, 2) Lon wiisach we, wiisen chon Kraist, a lap me leich ra kan achocho ren unusen tufichir pwe fofforur epwe limoch, nge ren ach sipwe foffori minne mi pwung mwen mesen Kot, a wewe ngeni ach sipwe achocho ngeni fansoun meinisin. (1 Korint 9:​27) Iei makkeien Paul ngeni chon Kraist lon Rom: “Pun poraus usun ami alleasochis a tori aramas meinisin, iwe, ina popun ua pwapwa remi, nge ua mochen pwe oupwe tipatchem usun minne mi murinno, nge tiparoch usun minne mi ingau.” (Rom 16:19) Ussun chok an ekkewe 24,000 chon Israel nninniilo ren ar tipis, iwe, ekiselo chok chon lisowu mwaal me chon fofforingau repwe kuna kapwungungau seni Jiowa. (Efisus 5:​3-6) Iwe, sisap wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas, nge sipwe akkachocho ngeni ach sipwe “su seni lisou.”​​—⁠1 Korint 6:​18.

Fansoun Meinisin Sipwe Aucheani Minne Jiowa a Akkawora

20. Ifa ussun chon Israel ra sotuni Jiowa, me met a fis ngeniir?

20 A lap me lein chon Kraist rese ttur fan eu ren lisowu mwaal. Iwe nge, mi lamot ach sipwe tumunukich pwe site poputa le fetal won eu al mi emmwen ngeni fofforun ngunungun, iwe mwirin, epwe tongeni pout senikich an Kot chen. Iei an Paul fon ngenikich: “Sisap sotuni ewe Samol usun chok ekkoch leir [chon Israel], o ra malo ren ewe serpent. Sisap pwal pweni usun chok ekkoch leir, pun ra ninnilo ren ewe chon nielo. (1 Korint 10:​9, 10) Chon Israel ra ngunungunu Moses me Aaron​​—⁠ewer, pwal mwo nge Kot​​—⁠iwe, ra ngunungun ussun ewe manna mi kawor ren eu manaman. (Numperis 16:41; 21:⁠5) An Jiowa song ussun ar ngunungun a ita kis seni an song ussun ar lisowu mwaal? Ewe poraus lon Paipel a apasa pwe chommong chon ngunungun ra nninniilo ren serepenit. (Numperis 21:⁠6) Lon eu fansoun mwan, lap seni 14,700 chon ngunungun ra nninniilo. (Numperis 16:49) Ina minne, sisap sotuni mosonottamen Jiowa ren ach pwarata sufolungau ngeni minne a kan akkawora.

21. (a) Menni fon Paul a makkei fan emmwenien ewe ngun mi fel? (b) Me ren Jemes 1:​25, ifa ussun sipwe tongeni kuna pwapwa mi enlet?

21 Lon an mak ngeni chienan kewe chon Kraist, Paul a amuchalo an kewe kapasen ourour ren ei fon: “Iwe, ekkeei mettoch a fen fori ngenir pwe minen amirit, o ra pwal makketiu pwe repwe amiritikich mi sereni sopolon ekkewe fansoun. Iei minne, are emon a meefi pwe a uta, atewe epwe tumunu pwisin i pwe ete turutiu. (1 Korint 10:​11, 12) Ussun chok chon Israel, a fen torikich chommong feioch seni Jiowa. Iwe nge, sisap ussur, weween, amwo sisap monuki an kapas me pwarata pwe sise aucheani ekkewe mettoch mi murinno Kot a foffori fan asengesich. Lupwen aurekin manau epwe chounikich, sipwe ekkekieki ekkewe pwon mi amwarar a nom lon an we Kapas. Amwo sipwe chechchemeni ewe riri mi auchea lefilach me Jiowa me sopweelo le fori ewe angangen afalafala porausen ewe Muu, nge ina ewe angang Kot a fen awiisa ngenikich. (Mattu 24:14; 28:​19, 20) Ina eu mettoch epwe wesewesen atoto rech pwapwa mi enlet, pun iei an Paipel we pwon: “Nge emon epwe nennengeni ewe alluk mi unusoch, ewe allukun ngaselo, o epwe likiitu; pun esap i emon chon rong chok mi epwe monukalo, nge emon chon achocho le apwonueta. Iwe, ei sokkun aramas epwe feioch ren an kewe fofor.”​​—⁠Jemes 1:​25.

Ifa Ussun Kopwe Polueni?

• Met epwe tongeni emmwen ngeni ach sipwe wiliiti chon rong mi monuki ewe kapas?

• Pwata a lamot ach sipwe alleasochisi Kot lon mettoch meinisin?

• Ifa ussun sipwe tufichin “su seni lisou”?

• Met sokkun ekiek sipwe ita eani ussun minne Jiowa a akkawora?

[Picture on page 23]

Chon Israel ra monuki an Jiowa kewe foffor mi lapalap fan asengesir

[Picture on page 24]

A pposolo letipen noun Jiowa kewe aramas pwe repwe amwochu allukun foffor mi limoch

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share