KAPITULU KUMI NA BIILI
Kakalagawo Na Mukalelo Onimuhagalaliha Mulugu
Owodhe dhavi okala marho wa Mulugu?
Na mukalelo gani oyilemo weyo mu nivurhanoni na Satana?
Mweddelo gani onimusilidha Yehova?
Owodhe dhavi okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu?
1, 2. Kavaha dhotagiha dhing’onovi dha attu abene awoonile Yehova ninga amarho aye.
MUKALELO gani wa muttu agamusakulile weyo wila akale marho wawo? Txibarene, weyo ogafunile omarho na muttu ona yoonelo, dhofuna, vina meddelo ninga awo. Vina weyo ogafiyedhina na muttu ona mikalelo dhaderetu vaddiddi, dhokala ninga ororomeleya na oddiddi.
2 Modheela dhowireya, Mulugu ohasakula attu wila akale amarho aye oofiyedhana. Motagiha, Yehova wahimwaddana Abramu okala marho waye. (Kengesa Izaiya 41:8; Tiago 2:23.) Mulugu wahimwaddana Davidi ninga ‘mulobwana wozivela murima waga’ sabwani iyene wali mukalelo wa muttu wakweliwa na Yehova. (Merelo 13:22) Vina Yehova wahimoona namavuhula Daniyel ninga ‘muttu wofuneya vaddiddi.’—Daniyel 9:23.
3. Yehova wasakuleli eni attu dhahi wila akale amarho aye?
3 Yehova wamooneli eni Abramu, Davidi na Daniyel okala amarho aye? Iyene wahimpanga Abramu: ‘Weyo ohivuruwana lizu naga.’ (Wita 22:18) Noona Yehova onafiyedha abale ankosa na oviyeviha esile dhinakumbirhiye. Iyene wahapanga Aizraeli: ‘Kavuruwanani lizu naga, nanda miyo ddinela okala Mulugu wenyu, nanda nyuwo munela okala nlogo naga.’ (Jeremiya 7:23) Weyo ogamwiwelela Yehova, vina poddi okala marho waye!
YEHOVA ONOWALIBIHA AMARHO AYE
4, 5. Yehova onlagiha dhavi ewodhelo yaye mwa oderetu wa nlogo naye?
4 Katanaalela ejile entapulela omarho na Mulugu. Bibilia onloga wila Yehova onotamela midhidhi ‘wila alagihe ewodhelo yaye mwa oderetu wa abale animukaanela kakamwe murima waderetu.’ (2 Otadiwa wa Mapadduwo 16:9) Yehova onlagiha dhavi ewodhelo yaye mwa oderetu wawo? Mukalelo mmodha onlagihiwa va Masalmo 32:8, veneva vanengesihu dhahi: ‘Miyo [Yehova] ddinfuna ddusunzihe, ddutonyihedhe dila enfwanyeliwe weddamo. Dduwang’anele, dduvahege malago.’
5 Mazu gani aderetu vaddiddi a ntanaalo na Yehova! Iyene onela wuvaha mweeddihedho onfuneya vina onela wuwang’anela ogattiddihedhaga mabasa malago aba. Mulugu onfuna ookamihe ovilelana dhoweha vina manyengetto awo na weeddeleya deretu. (Kengesa Masalmo 55:22.) Noona akala weyo onomulaba Yehova na murima wotene, weyo poddi okaana nikuluvelo ninga munaMasalmo oddwene walogile dhahi: ‘Mudhidhi wotene ddihimwika Yehova vasogorho vaga. Sabwani iyene oli o mononi waga wa oja, txipo kaddinattekenyeye.’ (Masalmo 16:8; 63:8) Indde, Yehova poddi wukamiha okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha iyene. Mbwenye, ninga munziweliwe, ohikala mwiddani wa Mulugu oddwene agaaziveliwe wuttiyiha okosaga ejene.
NIVURHANO NA SATANA
6. Omageedha wa Satana wali ovi mowiwanana na attu?
6 Kapitulu 11 ya nivuru ntti ehitapulela mukalelo wakoseli Satana mavurhano olamula onddimuwa wa Mulugu. Satana wahimmageedha Mulugu na ottambi bagaloga wila Yehova kaattongile na oligana sabwa ya okoodda omuttiya Adamu na Eva ogana anya ejile yali yaderetu na ejile yali yabure. Mumaleli ottega Adamu na Eva vina muromeli elabo ya vati odhaala na ódhuli wawa, Satana wahitota waganyedha mwaha wa attu otene. Satana wahimageedha wila: ‘Attu kanimulaba Mulugu sabwa ya omukwela, kaddivaheni mudhidhi, nanda miyo ddinela ompottotxa wa Mulugu muttu muttuvi.’ Nipadduwo na mulobwana ontxemerhiwa Job ninlagiha wila ji ejene yaroromela Satana. Job wali ani, ki iyene wayilemo dhavi mu nivurhanoni na Satana?
7, 8. (a) Txini yamukosihile Job okala mulobwana wokaletxa vari va attu a nsaka nttile? (b) Satana watotile dhavi waganyedha mwaha wa Job?
7 Job wakalilewo ottamagela vyaka 3.600 mundduni. Iyene wali mulobwana waderetu, sabwani Yehova walogile dhahi: “Mwilaboni mwetemwene kamo onimpitha: iyene onovirihamo magano, onoweddeyana na athu, onorabela obure.” (Job 1:8) Job wela omuhagalaliha Mulugu.
8 Satana wahitota waganyedha sabwa yamulabela Job Mulugu. Ddiabo wahiloga na Yehova: ‘Nyuwo kammusireli iyene [Job] vina numba yaye, vina dhotene dhiniyena? Muhireeliha mabasa a mada aye, nanda dhifuwo dhaye dhinomwadheyela elabo ya vati. Mbwenye, ottiya eji, ddinowukumbirhani, mutapule nlada nenyu nanda muddiginye dhotene dhiniyena, nanda moone akala kanowuulumeleni vamentoni venyu.’—Job 1:10, 11.
9. Yehova wakulile dhavi nivurhano na Satana, nanda sabwa yani?
9 Dhahene Satana wahiloga wila Job wamulabela Mulugu sabwa ya esile dhapuriyemo. Vina Ddiabo wahimageedha wila Job kowehiwa, Iyene agahimusadduwela Mulugu. Yehova wakulile dhavi nivurhano na Satana? Vowila muladduya wahikamo mwaha wa Job, Yehova wahimuttiya Satana omweha Job. Na mukalelo obu, okwela wa Job vamentoni va Mulugu—obe otuwa wa okwela oku—ogahilagihiwa mowooneya deretu.
JOB OHEHIWA
10. Dhoweha gani dhanfanyile Job, nanda iyene wakosile dhavi?
10 Mohigoneela Satana wahimweha Job na mikalelo dhottiyana ttiyana. Dhifuwo dhiina dha Job dhahiyiwa, nanda dhiina dhahipiwa. Adhari aye enjiya aahipiwa. Eji yahitota oyelega. Vasogorhova ntowa nahifiya mudhidhi wakwile ana kumi a Job na pevo ya mutokora. Masiki na mapadduwo aba owopiya, txibarene, ‘Job kattegile obe omulogela Mulugu elobo yotakala.’—Job 1:22.
11. (a) Omageedha gani wanawili wakosile Satana mowiwanana na Job, ki Yehova wakulile dhavi? (b) Job wakosile dhavi na eredda yaye yopa?
11 Satana kaamaalile. Txino iyene wahubuwela wila masiki Job vavileliyena oyeleela dhilobo dhaye, adhari aye, vina ana aye, iyene kokala muredda agahimusadduwela Mulugu. Yehova wahimuttiya Satana onvoreya Job na eredda yabure, yopa. Mbwenye masiki eji kimutoteli Job oyeleela nroromelo mwa Mulugu. Ottiya eji, na wimela iyene wahiloga dhahi: “Mpaka okwa waga kaddinatxelele okoddela waga murima.”—Job 27:5.
Job wahiliviwa sabwa ya dila yaye ya ororomeleya
12. Mweddelo wa Job walagihile dhavi wila nivurhano na Ddiabo nali ottambi?
12 Job kaaziwa wila totela ya makattamiho aye wali Satana. Sabwa ya okoodda oziwa mwaha wa nivurhano na Ddiabo na olamula onddimuwa wa Yehova, Job wova wila nipara na makattamiho aye wali Mulugu. (Job 6:4; 16:11-14) Masiki dhahene iyene wahikaanavi wimela waye vamentoni va Yehova. Vina ologa wa Satana wawila Job wamulaba Yehova sabwa ya omukumbela vaye, wahilagiha okala ottambi modheela nroromelo na Job!
13. Txini yapadduwile sabwa ya Job omuroromela Mulugu?
13 Ororomeleya wa Job wahinvaha Yehova yowakula yoliba wa nivurhano na oruwana na Satana. Txibarene Job wali marho wa Yehova, nanda Mulugu wahimuliva sabwa ya dila yaye ya ororomeleya.—Job 42:12-17.
MUKALELO OYILEMO WEYO
14, 15. Ninlogela eni wila nivurhano na Satana nayilemo Job ninottiddihedheya mabasa wa attu otene?
14 Mwaha wa wimela vamentoni va Mulugu obwene watatamuliwe na Satana kuwanyaalihedhiwe Job yeka. Weyo vina ohiyamo. Eji enolagihiwa mowooneya deretu va Gano 27:11, veneva vanloga Nzu na Yehova dhahi: ‘Kakala wa zelu mwanaga, nanda kahagalaliha murima waga, wila ddimwakule oddule onddibedda.’ Mazu aba, alebiwe vyaka dhinjidhene Job bamalile okwa, anolagiha wila Satana wela ombeddavi Mulugu vina bagaamageedhavi adhari Aye. Nigakalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Yehova, txibarene ninokamiha ovaha yowakula ya omageedha wa ottambi wa Satana, nanda na mukalelo obu ninohagalaliha murima wa Mulugu. Weyo oniwamo dhavi mwaha wa ejene? Kigakalile yaderetu okosa mpaddi wa wakula omageedha wa ottambi wa Ddiabo, masiki akala eji enofuna okosa masadduwo mwigumini yawo?
15 Koona yawila Satana walogile: ‘Dhotene esile dhina muttu onela ovaha wila obolele egumi yaye.’ (Job 2:4) Modheela ologa ‘muttu,’ Satana wahilagiha mowooneya wila omageedha waye wattiddihedheya mabasa kayo wa Job yeka mbwenye wa attu otene. Obu mutoma wa makamaka vaddiddi. Satana wahitota waganyedha wimela wawo vamentoni va Mulugu. Makattamiho agatatamuwa Ddiabo agahiziveliwa wuwoona weyo bunvanyile Mulugu vina bunyanyalile dila ya oligana. Koddi Satana ontamela dhavi okosa eji?
16. (a) Na marhe gani antamelana Satana wapottotxa attu wa Mulugu? (b) Txino Ddiabo onlabihedha dhavi marhe aba wila oopottotxe weyo?
16 Ninga mulogeliwani mu Kapitulu 10, Satana onlabihedha marhe oottiyana ttiyana wila atamele wapottotxa attu wa Mulugu. Mpaddi mwina, iyene onobuddugela ‘ninga poddogoma ongoroma, bagatamela ommedha muttu.’ (1 Pedro 5:8) Dhahene, nipakelo na Satana poddi wooneya amarho, amudhi, obe attu eena agapambihaga guru dhawo dha omusunza Bibilia vina ottiddihedha mabasa esile dhinsunza weyo.a (Joau 15:19, 20) Mpaddi mwina, Satana ‘onovisaddulaga bagakala mungelo wa txeza.’ (2 Korinto 11:14) Ddiabo poddi olabihedha mikalelo dhoviteya wila oopupurutxe vina oottiyihe dila ya Mulugu ya egumi. Iyene vina poddi olabihedha onyimuwa, txino bagototela wubuwela wila weyo kunakwanihe magano a omuhagalalihana Mulugu. (Gano 24:10) Peno akala Satana onkosa ninga ‘poddogoma ongoroma’ obe onkosa ninga ‘mungelo wa txeza,’ nivurhano naye ttakakene: Iyene onloga wila weyo ogagumana na dhoweha obe dhonyengetta, onela ottiya omulaba Mulugu. Weyo onaakule dhavi nivurhano naye nanda bulagiha wimela wawo vamentoni va Mulugu, ninga mwakoseli Job?
WIWELELA MALAMULO A YEHOVA
17. Sabwa ya makamaka ya wiwelela malamulo a Yehova jivi?
17 Weyo poddi wakula nivurhano na Satana modheela okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu. Eji entaganyiheya na eni? Bibilia onowakula: ‘Mmukwele Yehova Mulugu wenyu na murima wenyu wotene, n’omuttu wenyu wotene, na guru dhenyu dhotene.’ (Olibiha 6:5) Okwela wawo vamentoni va Mulugu ogoonuwaga, weyo onela okaana vaddiddi efunelo ya okosa ejile enufuniyena. Murumiwi Joau wahileba: ‘Omukwela Mulugu ontapulela eji: niwelele malamulo aye.’ Akala weyo onomukwela Yehova na murima wawo wotene, weyo onela woona wila ‘malamulo aye kanlemela.’—1 Joau 5:3.
18, 19. (a) Mena mwa malamulo a Yehova bavi? (Koona kasha “Karabela Ejile Enidda Yehova.”) (b) Niziwile dhavi wila Mulugu kanjeedhela vaddiddi wa iyo?
18 Malamulo a Yehova bavi? Mena mwa abene antaganyiheya na mweddelo onfanyeelihu orabela. Motagiha, koona kasha eli ena musorho onloga “Karabela Ejile Enidda Yehova.” Mwenemwale onela ofanyamo bamulebiwe mweddelo onkona Bibilia mowooneya. Wang’ana woroma, merelo mena alebiwe ankala ninga kayo abure. Mbwenye ogamala otanaalela maleboya alebiwewo, txibarene weyo onela woona zelu ya malamulo a Yehova. Okosa masadduwo mmweddeloni mwawo txino poddi okala nikattamiho nddimuwa vaddiddi txipo nihinagumanigiwena. Masiki dhahenevi, okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu onovaha ohagalala onddimuwa vina osanzaya. (Izaiya 48:17, 18) Nanda eji elobo enwodhiwe ofiyedha. Niziwile dhavi ejene?
19 Yehova txipo kanjeedhela vaddiddi wa iyo opitta apale vanwodhihu. (Kengesa Olibiha 30:11-14.) Iyene onoziwa deretu ewodhelo yehu vina dhogomeliwa dhehu opitta iyo nanyaya. (Masalmo 103:14) Vina, Yehova poddi onivaha guru ya omwiwelela iyene. Murumiwi Paulo wahileba: “Txibarene Mulugu onovirihamo dhipikirheliye, kanarumele wi mufwanyiwe manyengetho ahinwodha nyuwo owanana. Mudhidhi wonyengethiwa, Mulugu onoulibihani, muwodhe obudduwamo, mupemberhe.” (1 Korinto 10:13) Wila ookamihe ovilela, vina Yehova poddi wuvaha ‘ewodhelo yokwaranya.’ (2 Korinto 4:7) Paulo mumaleliye ovilelana dhoweha dhinjidhene wahiloga: ‘Mwa dhilobo dhotene ddihikaana ewodhelo mowiwanana na oddule onddivaha guru.’—Filipi 4:13.
WUNUWIHA MIKALELO DHINIMUHAGALALIHA MULUGU
20. Mikalelo gani dha omulugu dhinfanyeeliwe wunuwiha, nanda esi dhikaleli eni dha makamaka?
20 Txibarene, muhikala dhinji mwa omuhagalaliha Yehova opitta orabelavi dhilobo dhinidda iyene. Vina weyo onofanyeela okwela ejile enkwela iyene. (Roma 12:9) Weyo kunfuna wafiyedha abale angawana na weyo yoonelo, dhofuna, vina meddelo ninga awo? Yehova vina onokosa ejene. Noona kasunza okwela dhilobo esene dhinkwela Yehova. Dhiina mwa esene dhilebiwe mu Masalmo 15:1-5, veneva vanengesihu mwaha wa abale anawoona Mulugu okala amarho aye. (Kengesa Masalmo 15:1-5.) Amarho a Yehova anolagiha esile dhintxemerha Bibilia okala ‘misapo dha muya.’ Esi dhinotaganyiheya na mikalelo ninga ‘okwela, ohagalala, murenddele, ovilela, murima wapama, wofewa, wanroromelo, okurumuwa, oviwang’anela.’—Galásia 5:22, 23.
21. Txini enokamihe wunuwiha mikalelo dha omulugu?
21 Omwengesa vina omusunza Bibilia na ohivumela onela wukamiha wunuwiha mikalelo dha omulugu. Nanda osunza esile dhinfuna Mulugu onela wukamiha wiwananiha dhubuwelo dhawo na mubuwelo wa Mulugu. (Izaiya 30:20, 21) Mukalelo onlibihiwe okwela wawo vamentoni va Yehova, efunelo ya okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu panonuwani.
22. Txini enakose weyo ogakalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu?
22 Enofuneya guru wila okalegewo na mukalelo onimuhagalaliha Yehova. Bibilia onowiwananiha osaddula egumi yawo na orula omuttu wawo wa wale vina wabala omuttu oswa. (Kolosi 3:9, 10) Mbwenye mowiwanana na malamulo a Yehova, munaMasalmo wahileba: “Onvirihamo, onopúrana vopitha.” (Masalmo 19:12) Weyo vina onela woona wila okalagawo na mukalelo onimuhagalaliha Mulugu onoliva vaddiddi. Modheela okosaga dhahene, weyo onela ovaha yowakula wa nivurhano na Satana nanda buhagalaliha murima wa Yehova!
a Eji kintapulela wila abale anupambiha anang’aneliwa na Satana mwinyene. Mbwenye Satana ddi mulugu wa elabo eji, nanda elabo yotene eli mmadani mwaye. (2 Korinto 4:4; 1 Joau 5:19) Noona iyo poddi ojeedhela wila okalagawo na egumi ya omulugu enakale dila yohakwaneliwa, nanda attu eena anela wupambiha.