KAPITULU KUMI NA TANU
Webedha Onrumeela Mulugu
Relijiau dhotene dhinomuhagalaliha Mulugu?
Niwodhe dhavi ozinddiyela relijiau ya ebaribari?
Bani ali anamebedha a ebaribari a Mulugu velaboni ya vati ovanene?
1. Ninapuremo dhavi akala iyo ninomwebedha Mulugu na mukalelo wofanyeela?
YEHOVA MULUGU txibarene ononitanaala nanda onfuna wila nipuremo mweeddihedho waye wokwela. Akala iyo ninomwebedha na mukalelo wofanyeela, ninela okala oosanzaya vina ninela orabela makattamiho menji. Vina ninela okaana nreeliho vina nikamihedho naye. (Izaiya 48:17) Mwa dhahene ohikala mazana a marelijiau esene dhinloga wila dhinosunziha ebaribari mwaha wa Mulugu. Masiki dhahene, masunziho awa mwaha wa Mulugu bani vina txini enjeedheliye wa iyo anottiyana vaddiddi.
2. Niwodhe dhavi osunza mukalelo wofanyeela wa omwebedha Yehova, nanda nladdaniho gani ninnikamiha ononelamo eji?
2 Weyo onaziwe dhavi mukalelo wofanyeela wa omwebedha Yehova? Kili yofuneya weyo osunza nanda buladdaniha masunziho a relijiau dhotene. Weyo onfanyeela osunza bahi ejile ensunziha Bibilia txibarene mwaha wa webedha wa ebaribari. Wila niladdanihe: Mu dhilabo dhinji, muhikala makattamiho a kobiri yopandda. Kowiliwa weyo ohivahiwa mabasa a osakula kobiri eji yopandda, ogaazinddiyeli dhavi kobiri eji? Modheela wika mmusorhoni mukalelo wotene wa kobiri yopandda? Nne. Egakalile ya zelu osunza kobiri ejile ya txibarene. Ogamala ozinddiyela mukalelo wali kobiri ya txibarene, weyo ogahizinddiyela kobiri ehili ya txibarene. Na mukalelo wakakene, nigasunza mukalelo wa ozinddiyela relijiau ya ebaribari, iyo poddi ozinddiyela relijiau esile dhihili dha ebaribari.
3. Mowiwanana na Yezu, txini enfanyeelihu okosa nigafuna okaana nrumeelelo na Mulugu?
3 Ja makamaka wila nimwebedhe Yehova na mukalelo onrumeeliye. Attu enjene anororomela wila relijiau dhotene dhinomuhagalaliha Mulugu, mbwenye Bibilia kansunziha ejene. Vina okalela ologavi wila ddili Mukristu kunakwana. Yezu walogile wila: ‘Kayo wila oddule onddiilela “Nabuya, Nabuya,” onela ovolowa mu Omweneni wa odhulu,’ agahikale oddule onkosa efunelo ya Babi waga oli odhulu. Wila nikaane nrumeelelo na Mulugu, txibarene, ninofanyeela osunza ejile ennifunana Mulugu nigamala nikosege. Abale ahinkosa efunelo ya Mulugu, Yezu walogile wila awene ‘anamakosa dhilobo dhosadduwela nlamulo.’ (Mateu 7:21-23) Ninga kobiri yopandda, relijiau ehili ya ebaribari kina ttima ya txibarene. Vina yottabwaya, jawila relijiau ninga ejene txibarene enoputtula.
4. Mazu a Yezu owiwanana na dila biili antapulela eni, nanda kadda dila enttukulela wuvi?
4 Yehova ononvaha kadda muttu velaboni ya vati gari ya wakela egumi ya mukalakala. Wila nikaane egumi ya mukalakala mParaizu, txibarene, ninofanyeela omwebedha Mulugu mofanyeela nanda ovanene nikalegewo na mukalelo onrumeeleya na iyene. Mokubanyeya, attu enjene anokoodda okosa ejene. Ji sabwa ya ejene yalogeli Yezu: ‘Kavolowani va musuwoni mung’ono; sabwani enddimuwa nanda yotapuwa ji dila endowiha omatolotxiwelo, nanda attu enjene aneedda mu dila eji; oku mung’ono buli musuwoya vina eng’ono ji dila endowiha wigumini, nanda attu ang’onovi banfanya dila eji.’ (Mateu 7:13, 14) Relijiau ya ebaribari enottukulela wigumini ya mukalakala. Relijiau ehili ya ebaribari enottukulela omatolotxiwelo. Yehova kanfuna wila muttu muttuvi atolotxiwe, nanda ji sabwa ya ejene enavahedhiye attu a mpaddi wotene gari ya osunza mwaha wa iyene. (2 Pedro 3:9) Txibarene, mukalelo onimwebedhihu Mulugu onotapulela egumi obe okwa wehu.
MUKALELO WA OZINDDIYELA RELIJIAU YA EBARIBARI
5. Ninazinddiyela dhavi abale anttiddihedha mabasa relijiau ya ebaribari?
5 ‘Dila ya wigumini’ enafanyiwe dhavi? Yezu walogile wila relijiau ya ebaribari egahooneya mwigumini ya attu anttiddihedha mabasa relijiau eji. Iyene wahiloga: ‘Na misapo dhawa munela wazinddiyela. Muri wotene waderetu onobaala musapo waderetu.’ (Mateu 7:16, 17) Na mazu meena, abale anttiddihedha mabasa relijiau ya ebaribari agahizinddiyeliwa na dhorumeela dhawa vina na mweddelo wawa. Masiki vakooddilani okala owakwana vina vankosani dhovirigana, anamebedha a ebaribari ninga nikuru anotamela okosa efunelo ya Mulugu. Ndoweni noone dhilobo tanu na modha esene dhinazinddiyeliha abale anttiddihedha mabasa relijiau ya ebaribari.
6, 7. Adhari a Mulugu animoona dhavi Bibilia, vina Yezu wimetxile dhavi yotagiha mowiwanana na ejene?
6 Masunziho a adhari a Mulugu andela mBibiliani. Bibilia onloga dhahi: ‘Malebo otene avudheeleliwe na Mulugu nanda bopureyamo mwa osunziha, mwa osumulela, mwa wogola dhilobo, mwa olaga na oligana, wila muttu wa Mulugu akale wowakwana vaddiddi, wowabalela mowakwana mabasa otene aderetu.’ (2 Timóteo 3:16, 17) Murumiwi Paulo wahalebela Akristu akwaye dhahi: ‘Mudhidhi wakelile nyuwo nzu na Mulugu, niwale nyuwo wa iyo, nyuwo mwahirumeela, ottiya ninga nzu na attu, mbwenye, mwa ejile elani txibarene, ninga nzu na Mulugu.’ (1 Tesalónika 2:13) Dhahene, dhorumeela vina merelo a relijiau ya ebaribari kandela mmooneloni obe mmeddeloni a attu. Aba andela mu Nzu na Mulugu novudheeleliwa, Bibilia.
7 Yezu Kristu wahimetxa yotagiha yofanyeela modheela ottukula masunziho aye mu Nzu na Mulugu. Mu nlobeloni wa Babi waye wa odhulu, iyene walogile wila: ‘Nzu nenyu ntti ebaribari.’ (Joau 17:17) Yezu wanroromela Nzu na Mulugu, nanda dhilobo dhotene dhasunzihiye wanniwananiha na Malebo. Wili-wili Yezu wanloga: ‘Ehilebiwa.’ (Mateu 4:4, 7, 10) Vasogorhova Yezu wanloga nlebona. Na mukalelo wakakene, ovanene nlogo na Mulugu kaninsunziha dhubuwelo dhawa. Awene anororomela wila Bibilia tti Nzu na Mulugu, nanda masunziho awa andela kakamwe mwa esile dhinloga Bibilia.
8. Txini entaganyiheya na omwebedha Yehova?
8 Abale anttiddihedha mabasa relijiau ya ebaribari animwebedha Yehova bahi nanda anoziwiha nzina naye. Yezu wahiloga: ‘Ddi Yehova, Mulugu wawo, onfanyeeliwe omwebedha nanda ddi iyene yeka onfanyeeliwe omukosela mabasa ookoddela.’ (Mateu 4:10) Dhahene, adhari a Mulugu kanimwebedha muttu mwina s’ohikala Yehova. Webedha oku onotaganyiheya na wattiya attu oziwa ttivi nzina na Mulugu wa ebaribari vina mukalelo oliye. Masalmo 83:18 onologa: ‘Nyuwo nzina nenyu ddi Yehova, nyuwo mokinyu muli Mudhulu-dhulu wa elabo yotene ya vati.’ Yezu wahimetxa nlagiho na wakamiha attu eena omuziwa Mulugu, ninga mwalogeliye mu nlobeloni: ‘Ddinolaleyaga nzina nenyu wa attu a mwilaboni addivahile nyuwo.’ (Joau 17:6) Na mukalelo wakakene, ovanene anamebedha a ebaribari anowasunziha attu eena mwaha wa nzina na Mulugu, efunelo yaye, vina mikalelo dhaye.
9, 10. Na makalelo gani ankwelana Akristu a ebaribari muttu na mukwaye?
9 Nlogo na Mulugu ninolagiha okwela wa ebaribari vina wohikaana nrima muttu na mukwaye. Yezu walogile dhahi: ‘Modheela ejene attu otene anela oziwa wila nyuwo muli anamasunza aga, mugakwelanaga mukalelinyu.’ (Joau 13:35) Akristu ooroma aahikaana okwela ninga okwene muttu na mukwaye. Okwela ondela mmaganoni a Bibilia onokwaranya osakulana wa nlogo, wa attu, vina maddile a elabo nanda onowatugumaniha attu vamodhavi na nifunddo nohitapuwa na obali wa ebaribari. (Kengesa Akadda Kolosi 3:14.) Attu a relijiau ehili ya ebaribari kana okwela wa obali ninga okwene. Niziwile dhavi ejene? Awene anopanana mukalelani sabwa ya ottiyana wa elabo obe ziza. Akristu a ebaribari kanttukula futti wila aapena abali awa a Okristu obe muttu muttuvi. Bibilia onologa: ‘Ana a Mulugu vina ana a Ddiabo anowooneya na ebaribari eji: Wotene oddule ohinkosa oligana kandela wa Mulugu, nne oddule ohinimukwela mbali waye. . . . Ninofanyeela okwelana muttu na mukwaye, kayo ninga Kayini, oddwene odheeli wa wabure [Satana] nanda wampile mbali waye.’—1 Joau 3:10-12; 4:20, 21.
10 Txibarene, okwela wa ebaribari ontapulela opitta okoodda wapa attu eena. Akristu a ebaribari s’ohikaana nrima anolabihedha mudhidhi wawa, guru dhawa, vina dhoreela dhawa wila aakamihe vina alibihane muttu na mukwaye. (Ahebreu 10:24, 25) Awene anokamihana muttu na mukwaye mmidhidhini dha osegedheya, nanda awene anoweeddihana na ororomeleya muttu na mukwaye. Txibarene, awene anottiddihedha mabasa mwigumini yawa nlago na Bibilia nawila ‘nikosege eli yaderetu wa attu otene.’—Galásia 6:10.
11. Ekaleli eni ya makamaka omurumeela Yezu Kristu ninga oddule onimulabihedha Mulugu wila anivune?
11 Akristu a ebaribari anomurumeela Yezu Kristu ninga oddule onimulabihedha Mulugu wila anivune. Bibilia onloga dhahi: ‘Kuli ovuneya mwa muttu mwina, sabwani mutxiddo kamuli nzina niina nttene nivahiwe vari va attu modheela nttene ninfanyeelihu ovilutxiwana.’ (Merelo 4:12) Ninga moonelihu mu Kapitulu 5, Yezu wahiperheka egumi yaye ninga yobolo wa attu owiwelela. (Mateu 20:28) Mowenjedhedha, Yezu ddi Mwene ottomiwe na Mulugu mu Omweneni wa odhulu obwene analamule elabo yotene ya vati. Nanda Mulugu onfuna wila iyo nimwiwelelege Yezu vina nittiddihedhege mabasa masunziho aye akala ninofuna egumi ya mukalakala. Ji sabwa ya ejene enlogela Bibilia: ‘Oddule onimuroromela Mwana onokaana egumi ya mukalakala; oddule oninvanya Mwana kanoone egumi.’—Joau 3:36.
12. Ohikosa epaddi ya politika ontaganyiheya na eni?
12 Anamebedha a ebaribari kankosa epaddi ya elabo. Bali mu wehiwani vamentoni va Pilato mulamuleli wa Roma, Yezu wahiloga: ‘Omwene waga kunkosa epaddi ya elabo eji.’ (Joau 18:36) Peno elabo gani enkalani, anamafara a ebaribari a Yezu anowiwelela Omwene waye wa odhulu nanda anokala s’ohikosa epaddi ya dhilobo dha politika ya elabo. Awene kankamihedha koddo dha elabo. Noona, anamebedha a Yehova kankamihedha ejile ensakula attu eena okosa mwaha wa ovigumaniha mu partidu politiku, okala namavilebeliha wa politika, obe otonya. Nanda masiki anamebedha a ebaribari a Mulugu vankooddani okosa epaddi ya politika, awene anamewelela nlamulo. Sabwa yani? Sabwani Nzu na Mulugu ninowaruma awene wila ‘ewelelege malamulelo manddimuwa.’ (Roma 13:1) Vagakala ogudulana vari va ejile enfuna Mulugu na ejile enfuna elabo ya politika, anamebedha a ebaribari anofara yotagiha ya arumiwi, abene alogile: ‘Ninofanyeela omwiwelela Mulugu ninga mulamuleli ottiya wawiwelela attu.’—Merelo 5:29; Marko 12:17.
13. Anamafara a ebaribari a Yezu anoona dhavi Omwene wa Mulugu, na dhahene mabasa gani ankosani?
13 Anamafara a ebaribari a Yezu anolaleya wila Omwene wa Mulugu tti njeedhelo nimodha bahi wa nlogo na attu. Yezu wahibaza ologa: ‘Bili eji ya Omwene enela olaleyiwa velaboni yotene ya vati enkaliwa, mwa onamoona wa dhilabo dhotene; agamala magomo anela ofiya.’ (Mateu 24:14) Ottiya walibihaga attu wakuluvela alamuleli a omuttu wila agomihe makattamiho awa, anamafara a ebaribari a Yezu Kristu anolaleya Omwene wa odhulu wa Mulugu ninga njeedhelo nimodha bahi na nlogo na attu. (Masalmo 146:3) Yezu wahinisunziha olobelela nlamulelo nttile nowakwana mwalogeliye dhahi: ‘Omwene wenyu odhe. Efunelo yenyu ekosiwege velaboni ya vati ninga munkoseliwani odhulu.’ (Mateu 6:10) Nzu na Mulugu nahibaza ologa wila “Omwene obu onere otolotxa-wene omwene mwina wotene, onere ogonela okala n’okala-wene.”—Daniyel 2:44; Ovuhulela 16:14; 19:19-21.
14. Nikuru gani na relijiau ninrumeela weyo wila ninosoriha magano a webedha wa ebaribari?
14 Modheela esile dhimalilihu ologa, kavivuze: ‘Nikuru gani na relijiau ninttukula mBibiliani masunziho awa otene vina ninziwiha nzina na Yehova? Nikuru gani ninlagiha okwela na mukalelo onnisunziha Yehova? Nikuru gani ninimukaanela Yezu nroromelo? Nikuru gani nihinkosa epaddi ya elabo? Vina nikuru gani ninlaleya wila Omwene tti njeedhelo nimodha bahi na nlogo na attu? Mwari mwa makuru otene a relijiau a velaboni ya vati, nikuru gani ninsoriha magano aba?’ Dhowireya dhinolagiha mowooneya wila ba Anamoona a Yehova.—Kengesa Izaiya 43:10-12.
WEYO ONAKOSE ENI?
15. Mulugu onfuna eni mowenjedhedha orumeela yawila iyene ohikalawo?
15 Okalela omurumeelavi Mulugu kunakwana wila nimuhagalalihe. Txibarene, Bibilia onloga wila masiki adomonyo anorumeela wila Mulugu ohikalawo. (Tiago 2:19) Ninga munooneyelani txibarene, awene kankosa efunelo ya Mulugu vina kana nrumeelelo naye. Wila nirumeeleliwe na Mulugu, kaninfanyeela okalela orumeelavi wila iyene ohikalawo mbwenye ninofanyeela vina okosaga efunelo yaye. Vina ninofanyeela onyanyala relijiau ehili ya ebaribari nigamala nikumbatte webedha wa ebaribari.
16. Txini enfanyeela okosiwa mwaha wa okamihedha relijiau ehili ya ebaribari?
16 Murumiwi Paulo wahilagiha wila iyo kaninfanyeela okamihedha relijiau ehili ya ebaribari. Iyene wahileba: ‘‘Kabudduwanivo vari vawa, vina mumwalane [na awene],’ onloga ddi Yehova, ‘vina mutxelele oddiginya elobo elobovi yotakala’; ‘nanda miyo ddinela wuwakelani.’’ (2 Korinto 6:17; Izaiya 52:11) Noona Akristu a ebaribari anorabela elobo elobovi eniwanana na webedha wa ottambi.
17, 18. ‘Babilónia Munddimuwa’ txini, ki ekaleli eni ya omaguva ‘obudduwamo mwa iyene’?
17 Bibilia onlagiha wila mikalelo dhotene dha relijiau dhihili dha ebaribari dhinokosa epaddi ya ‘Babilónia Munddimuwa.’a (Ovuhulela 17:5) Nzina ntti ninonubutxedha sidadi ya wale ya Babilónia, mwenemwa muromile relijiau ehili ya ebaribari muvireli Mpulo wa masiku a Nowé. Masunziho vina merelo menji akwaneliwe ovanene mwari mwa relijiau dhihili dha ebaribari aromile wale vaddiddi mBabilónia. Motagiha, akudda Babilónia annebedha oraru, obe amilugu araru. Ovanene, nsunziho na makamaka na relijiau dhinji tta Oraru. Mbwenye txibarene Bibilia onsunziha wila oli Mulugu mmodha bahi wa ebaribari, Yehova, vina wila Yezu Kristu ddi Mwana waye. (Joau 17:3) Akudda Babilónia vina anrumeela wila attu ahikaana muzimu ohinkwa obwene onviluwa maningo agamala okwa nanda vina poddi woona goi wumburoni wa ososiwa. Ovanene, orumeela wila muzimu kunkwa obe muya obwene onoona goi omottoni onosunzihiwa na relijiau dhinji.
18 Vowila webedha wa Babilónia wa wale ohimwadheyela velaboni yotene ya vati, Babilónia Munddimuwa wa ovanene mofanyeela poddi wooniwa okala omwene wa elabo yotene wa relijiau ya ottambi. Nanda Mulugu wahibaza ologa wila omwene obu wa relijiau ya ottambi onela ogoma na rurumutxa. Onowoona ekalelani yaderetu weyo obudduwa mu mpaddi wotene wa Babilónia Munddimuwa? Yehova Mulugu onfuna wila weyo ‘obudduwemo mwa iyene’ momaguva mudhidhiya buliwo.—Kengesa Ovuhulela 18:4, 8.
Omulaba Yehova na nlogo naye, onowupurihamo vopitta, onowuvaha dhotedhene dhigayeleliwe
19. Txini enapure weyo sabwa ya omulabaga Yehova?
19 Ninga yodhavo ya ogana wawo wa ottiya okamihedhaga relijiau ehili ya ebaribari, txino attu eena anela wusugula. Modheela omulaba Yehova na nlogo naye, txibarene weyo onela opuramo vaddiddi opitta dhilobo esile dhigayeleeli weyo. Ninga anamasunza ooroma a Yezu abene aattiyile dhilobo dhiina wila anfare iyene, weyo onela okaana abali na arogori a omuyani enji. Weyo onela okala mpaddi wa murala munddimuwa wa elabo yotene wa matxikwi na matxikwi a Akristu, a ebaribari abene anukwela txibarene. Nanda weyo onela okaana njeedhelo notikiniha na egumi ya mukalakala ‘mwilaboni ejo enda.’ (Kengesa Marko 10:28-30.) Txino na mudhidhi, attu abale oosugulile sabwa ya dhorumeela dhawo anela wang’ana esile dhinsunziha Bibilia nanda badha okala anamebedha a Yehova.
20. Njeedhelo gani na musogorho nina abale anttiddihedha mabasa relijiau ya ebaribari?
20 Bibilia onsunziha wila mohigoneela Mulugu onela ogomiha elabo eji yabure nanda onela otxinja na elabo eswa yoligana mutxiddo wa olamulela wa Omwene waye. (2 Pedro 3:9, 13) Mukalelo gani wotikiniha enakale elabo eji! Nanda mwilaboni ejo eswa yoligana, munakale relijiau modha bahi, mukalelo mmodha bahi wa webedha wa ebaribari. Kayo ya zelu weyo ottukula ttarho dhofuneya wila wandane na anamebedha a ebaribari ovanene apa?
a Wila okaane miselu dhiina sabwa entapulela Babilónia Munddimuwa omwene wa elabo yotene wa relijiau ya ottambi, koona Yowenjedha “Mukalelo Wa Omuzinddiyela ‘Babilónia Munddimuwa’.”