NSUNZO 42
‘Ahagalale Abale Aneedda Mudila Yowakwana’ ya Yehova
‘Ahagalale abale aneedda mudila yawakwana, ankalawo bari malamulo a Yehova.’—MASAL. 119:1.
JIBO 124 Nikalevi Oweddeyana
DHINASUNZE IYOa
Abali na arogora oliba murima afugeliwe mukambura wale vina ovanenevi sabwa ya omuroromela Yehova (Koona ddima 1-2)
1-2. (a) Alamuleli ena a mwilaboni anawidda dhavi alabeli a Yehova, nanda awene anrumeelela dhavi? (b) Enwodheya dhavi wagalala masiki nifwara-fwariwaga? (Kaloga mwaha wa foto ya kapa.)
OVANO, dhilabo dhowakwana 30 mabasa ehu ahitximihiwa vina kaninkosa n’ofuru. Dhilabo dhina munkoddihiwa mabasa ehu, alamuleli anowafugela abali na arogora. Elobo gani yabure ekosilani? Kakosile elo, Yehova onoziwa wi awene kakosile elobo yabure. Anfwara-fwareliwa sabwa ya omwengesa na omusunza Bibilia, wapanga attu ena mwaha wa esile dhinrumeelani vina otugumana na abali awa. Awene anokodda mpaddi wa politika. Masiki na ofwara-fwariwa oko, alabeli a Mulugu ororomeleya kanttiya weddeyana wawab—anotonyihedha wi animulabela Yehova bahi. Awene anowagalala sabwa ya okosa ejuwene!
2 Txino weyo onowoonaga mafoto a Anamoona a Yehova oliba murima bali owagalalene. Awene anowagalala sabwani anoziwa wi Yehova onottaba sabwa ya weddeyana wawa na iyene. (1 Map. 29:17a) Yezu ohiloga: “Ahagalale abale anfwara-fwareliwa wira dholigana . . . Kahagalalani, kattabani vopitta, vowi ottuveliwa wenyu wirimu kunddimuwa-wene.”—Mt. 5:10-12.
YOTAGIHA ENFWANYELIHU OFWARA
Pedro na Joau aattiyedha yotagiha Akristu a masaka abano ankuweleliwa vamuttegoni vina wamelela nroromelo nawa (Koona ddima 3-4)
3. Mowiwanana na Merelo 4:19, 20, arumiwi a nsaka zana noroma vafwara-fwariwani akosile eni, nanda sabwaya jani?
3 Abali na arogora ahona na mento awa ejile yapadduwele arumiwi a nsaka na mundduni venevo valaleyani mwaha wa Yezu. Wili-wili, alamuleli o Judeya “aakoddiha-wene ologa, osunziya na nzina na Yezu.” (Mer. 4:18; 5:27, 28, 40) Arumiwi aba akosile eni? (Kengesa Merelo 4:19, 20.) Awene anziwa wi ddi mulamuleli munddimuwa wa elabo yotene ‘warumile wasunziha attu’ mwaha wa Yezu Kristu. (Mer. 10:42) Nona, Pedro na Joau, aawaddela alamuleli abale wi anfwanyela omwiwelela Mulugu ottiya awene vina aawaddela wi txipo kanattiye ologa mwaha wa Yezu Kristu. Awene aavuza, alamuleli abale, ‘Nyuwo munubuwela wi malamulo enyu battima opitta a Mulugu?’
4. Ninga munlogela Merelo 5:27-29, yotagiha gani yattiyedhile arumiwi Akristu ebaribari, nanda iyo ninatagihe dhavi?
4 Arumiwi ahittiya yotagiha yapama enfwara Akristu otene ebaribari; yotagihaya enloga “enfuneya kumurumela Mulugu opitha athu.” (Kengesa Merelo 5:27-29.) Mumaleli awene ovadiwa kattiyile weddeyana wawa, avenyaga mmuttegoni ‘ahithaba sabwa ya Mulugu wavaha thima yososeliwa nzina na Yezu’ vina ahidhowavi alaleyaga!—Mer. 5:40-42.
5. Mavuzo gani anfuneya oziwa dhowakuladha?
5 Yotagiha ettiyile arumiwi enovenyiha mavuzo mang’onovi. Motagiha, yogana yawa ya omwiwelela Mulugu ottiya attu, eniwanana dhavi na nlamulo ntti na Bibilia “muthu-muthu àkurumuwele abale athomeliwe othonga elabo”? (Rom. 13:1) Iyo ninawodhe dhavi ‘wakurumuwela anddimuwa a elabo na anameddihaya,’ dhahene ninga mulogile murumiwi Paulo, oku nihittiyaga weddeyana wehu na Mulugu ninga Mulamuleli wehu?—Tito 3:1.
“ATHOMELIWE OTHONGA ELABO”
6. (a) Bani “athomeliwe othonga elabo” anlogiwa va Roma 13:1, nanda angwiha malamulo gani anfunani wi iyo niwelele? (b) Ebaribari gani enziwa iyo sabwa ya alamuleli otene a mwilaboni?
6 Kengesa Roma 13:1. Nzu ntti “athomeliwe othonga elabo” ninatonya alamuleli a mwilaboni ana owodha vina analamulela attu ena. Akristu anofwanyela wawiwelela anamattonga aliwo masaka abano. Alamuleli aba anosasanyedha dhilobo dha mmuruddani wi dheddege pama, anogwiha malamulo, dila dhina anowawamelela alabeli a Yehova. (Ovuh. 12:16) Nona iyo, ninowiwelela nlamulo ntti ninloga wi nipitxe musoko, nattittimihege vina narihege. (Rom. 13:7) Egali dhawene, anamattonga a elabo aliwo masaka abano owodha onani avahiwe na Yehova. Yezu ohoniha ejuwene mudhidhi wavuziwiye na Governador wo Roma Pónsio Pilato. Pilato valogiliye wi wahikana owodha wa onvuna Yezu obe orumeeliha wila apiwe, Yezu wahimwaddela dhahi: “Kamugawodhile elo-ene na miyo, kohivahiwa na Mulugu owodhawá.” (Jo. 19:11) Dhahene ninga yapadduwile na Pilato, abale analamulela attu masaka abano vina asogorheli a politika owodha wawa ohikana maddile.
7. Mudhidhi gani onfwanyela iyo wawiwelela anamattonga a elabo vina ohinfwanyelihu wawiwelela?
7 Akristu anofuniwana wawiwelela anamattonga a elabo, akala malamulo awa kangudulana na malamulo a Mulugu. Mbwenye kaninfwanyela wawiwelela attu aganimagelela okosa elobo ehinfuna Mulugu obe aganikoddiha okosa elobo enfuna Mulugu wi nikose. Motagiha, awene anodhaga omudidela muzombwe wi adhowe okoddoni.c Obe omukoddiha Bibilia wehu na mapublikasau mena andela mBibiliani vina onikoddiya olaleya na otugumana mumodhani. Alamuleli agalabihedhaga na opuja ettomo enani modhela wafwara-fwara anamafwara a Kristu, awene anele wakulela vamentoni va Mulugu. Sabwani Yehova onowawoona!—Koh. 5:8.
8. Ottiyana gani olivo wa onddimuwa na onddimuwa-ddimuwa?
8 Anamattonga a mwilaboni ahikana owodha onddimuwa. Mbwenye kahiye owodha onddimuwa vaddiddi. Yehova bahi ddina owodha onddimuwa-ddimuwa. Mbibiliani iyene onokuweliwa dila dhinjene—“Namadhulu-dhulu.”—Dan. 7:18, 22, 25, 27.
“NAMADHULU-DHULU”
9. Txini yonile namavuhulela Daniyel murohani?
9 Namavuhulela Daniyel ohimoona Yehova murohani ninga Mwene wa amwene otene. Vamaromo Daniyel ohona dhinama nayi dhinddimuwa dhatonya potência mundial dhivirile vina dhiliwo masaka abano—Babilónia, Medo-Pérsia, Grésia, na Roma na amwene aliwo masaka abano ankosa mpaddi wa Anglo-Americano. (Dan. 7:1-3, 17) Ottiya ejo Daniyel ohimoona Yehova Mulugu, bagilatile vampaddoni vaye va Omwene wirimu. (Dan. 7:9, 10) Alamuleli aliwo masaka abano agahifwanyela okala txenjewa na ejile yonile Daniyel vasogorhova.
10. Mowiwanana na Daniyel 7:13, 14, 27, Yehova wavahile ani owodha wa ottonga, nanda eji enoniha eni sabwa ya Iyene?
10 Kengesa Daniyel 7:13, 14, 27. Mulugu onele wawaka olamulela amwene otene, onele wavaha abale anfwanyeela vina ana owodha. Aboya bani? Ji etagano dhahi “yaladdana na mwana-muthu,” Yezu Kristu vina “nlogo nokoddela na Mulugu” attikitteliwi 144.000 analamulele “okala n’okala-wene.” (Dan. 7:18) Ddi Yehova Mulugu bahi ona “Owodha wa Othonga.”
11. Txini elebile Daniyel enoniha wila Yehova ddi mwene wa amwene a mwilaboni mwetemwene?
11 Mapadduwo alogile Daniyel murohani anowiwanana na yoniliye mundduni. Daniyel ohiloga: ‘Mulugu wodhulu onowaweliha amwene, onowatitiha vina ononvaha oninfuniye.’ Iyene ohenjedhedha: ‘Mulugu Namadhulu-dhulu Ddineddiha omwene wa malogo otene, ddinaweliha vampaddoniva anafuniyena.’ (Dan. 2:19-21; 4:17) Okalawo mudhidhi watitihile Yehova amwene obe awimetxa ena? Ndde!
Yehova ohimwaka Baltazar omwene vina ohavaha akadda Medo-Pérsia (Koona ddima 12)
12. Kavaha yotagiha enoniha mukalelo watitihile Yehova amwene nsaka na mundduni. (Koona foto.)
12 Yehova onowawoniha owodha waye ‘amwene a mwilaboni mwetemwene.’ Ndowe none dhotagiha ttaru. Faraó wo Ejipitu wahakosa adhari nlogo na Yehova vina wahikoodda wafurula. Mbwenye Yehova wahifurula nlogo naye vina wahimbwiniha Faraó Munyaza Yofila. (Obud. 14:26-28; Masal. 136:15) Mwene Baltazar wo Babilónia vakosiliye mattanga ‘kafunile ovikurumutxa vamentoni va Nabuya w’odhulu’ vina ‘ohattittimiya amulugu aye a parata na oru’ ottiya Yehova. (Dan. 5:22, 23) Mbwenye Mulugu wahimutota manyazo mulobwana oddu sabwa ya ovittukulela waye. Nona “mathiyu akakene,” iyene wahipiwa, omwene waye buvahiwa akadda Medo-Pérsia. (Dan. 5:28, 30, 31) Mwene Herodi Agripa wo Palestina wahimpa murumiwi Tiago vina wahiruma wi murumiwi Pedro afugeliwe mukambura, na efunelo ya ompa. Mbwenye Yehova karumelile wi ejoya epadduwe. “Anju wa Nabuya omutotela eredda,” Herodi okwa.—Mer. 12:1-5, 21-23.
13. Kavaha yotagiha enoniha mukalelo otonyihedhile Yehova owodha waye mudhidhi w’atugumanile amwene owana na akadda Izrayel.
13 Yehova ohitonyihedha guru yaye makuru a amwene a nsaka nawale. Iyene wahakamihedha ana Izrayel, watolotxa amwene 31 akadda Kana atugumanile owana na awene vina ohakamihedha ottapatta epaddi enddimuwa ya Elabo Yopikireliwa. (Jos. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Vasogorhova Yehova wahakamihedha omutolotxa Mwene Ben-hadad na amwene ena 32 a akadda Siria, atugumanile owana na akadda Izrayel.—1 Amwe. 20:1, 26-29.
14-15. (a) Txini elogile Mwene Nabukodonosor vina Dario sabwa ya olamulela onddimuwa wa Yehova? (b) Txini elogile munasalmo sabwa ya Yehova vina nlogo Naye?
14 Yehova ohoniha dila yanawili wi iyene ddi Namadhulu-dhulu! Mudhidhi wavisiba Mwene Nabukodonosor wo Babilónia ‘sabwa ya owodha waye, guru dhaye na ovuwa waye’ okoddaga oviyeviya vina ononelamo wi Yehova ddinfwanyela ottittimihiwa, Mulugu wahimutadutxa. Vasogorhova mmaleliye ovulumuwa, ‘ohimuttittimiha Mulugu Namadhulu-dhulu’ vina ohinonelamo wi ‘ottonga wa Yehova kunamale, omwene waye onogonela okala no kala-wene.’ Ohenjedhedha: ‘Kawo onwodha obarela guru dhaye nne osisigula dhinireye.’ (Dan. 4:30, 33-35) Sabwa ya Daniyel ohittiya weddeyana waye na Yehova wahigumanana yoweha nanda Yehova wahinvuna muttoloni mwa apoddogoma. Nipadduwo ntti nihimuttukulela Mwene Dario ogwiha nlamulo ntti: ‘Vipadde dhetene dha elabo enttonga miyo, arihiwe, attittimihiwe Mulugu wa Daniyel. Vowi iyene ddi Mulugu oliwo, onkalawovi; omwene waye kunagome, ottonga waye kwa mukala-kala.’—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.
15 Munasalmo ohiloga dhahi: “Yehova ofudha dhitadile malogo; ogújula dhobuwelani.” Ohenjedhedha: ‘Nagalale nlogo nimusakulile Yehova okala Mulugu wawa, nivittomeliye okala naye.’ (Masal. 33:10, 12) Eji sabwa yapama, ennittukulela, odhowavi nikalaga oweddeyana na Yehova!
KODDO ENDDIMUWA
Ofwara Malogo kanakane guru enapitte anyakoddo a Yehova a wirimu (Koona ddima 16-17)
16. “Goyi enddimuwa” egaroma txini enfwanyelihu okuluvela, nanda sabwaya jani? (Koona foto.)
16 Iyo ninowengesaga mwaha wa dhilobo dhirile Yehova nsaka na mundduni. Elobo gani, enjeedhela iyo opadduwa musogorho? Nikana nikuluvelo nawi Yehova onele wavuna alabeli aye ororomeleya nsaka na “goyi enddimuwa.” (Mt. 24:21; Dan. 12:1) Iyene onakose ejuwene mudhidhi onatugumane malogo a mwilaboni, anziwiwa ninga Gog wa Magoge, analupele alabeli ororomeleya a Yehova. Masiki akala otugumana oku anotaganyiheya na makuru otene a Nações Unidas owakwana 193, kanakaane guru opitta Namadhulu-dhulu vina anyakoddo a wirimu! Yehova opikirhela: “Ddinere woniha malogo menjene onddimuwa waga na okoddela waga. Venevo anere oziwa wi miyo ddili Nabuya [Yehova].”—Ezek. 38:14-16, 23; Masal. 46:10.
17. Txini elogile Bibilia mwaha wa ejile enapadduwele amwene a mwilaboni vina enattambirhe abale aneddeyana na Yehova?
17 Gog agalupela nlogo na Mulugu panarome koddo ya Armagedon venevo vanfuna otolotxiwa “amwene otene a mwilaboni.” (Ovuh. 16:14, 16; 19:19-21) Oku, ‘anfwara magano arabelaga obure bu obure anojavo elabo.’—Gano 2:21.
NIHITTIYE WEDDEYANA WEHU
18. Akristu ebaribari aganile okosa eni vina sabwaya jani? (Daniyel 3:28)
18 Oromana masaka a mundduni, Akristu ebaribari anowika ofuru na egumi yawa vangovini sabwa y’omukwela Yehova ninga Mulamuleli wawa Munddimuwa. Akristu aba anogana okala wororomeleya vamentoni va Yehova, awene ali ninga Ahebreu araru aviluwile velalani ya motto sabwa ya ororomeleya wawa na Mulamuleli Munddimuwa.—Kengesa Daniyel 3:28.
19. Yehova onttonga nikuru naye ang’anaga eni vina txini enfwanyela iyo okosa ovanene?
19 Munasalmo Davidi ohileba dhahi mwaha wa ttima ya weddeyana wehu na Mulugu: ‘Yehova ddinttonga malogo. Apa, ddittongeni Yehova, mwang’anaga enddifwanyelela vina otowa waga muladdu.’ (Masal. 7:8) Davidi ohileba vina: ‘Okoddela waga notowa muladdu dhiddikoye.’ (Masal. 25:21) Mukalelo wapama wokalawo ku odhowavi nikalaga attu ororomeleya na Yehova vina nihittiye-wene weddeyana wehu na iyene, masiki epadduwe elobo-elobovi! Nigakosa dhawene ninele wiwamo elebile munasalmo: ‘Ahagalale abale anedda mudila yawakwana . . . , ankalawo bari malamulo a Yehova.’—Masal. 119:1.
JIBO 122 Nikale Ovikoma, Ohigulugudheya
a Bibilia ononikokomeza wawiwelela—alamuleli a elabo. Mbwenye alamuleli ena kanziveliwa na Yehova vina alabeli aye. Ninawodhe dhavi wawiwelela alamuleli a elabo oku nihittiyaga weddeyana wehu na Yehova?
b MAZU MENA ATAPULELIWE: Okala muttu woweddeyana vamentoni va Yehova kuloga ohiyelela weddeyana wehu na iyene, okamihedha olamulela waye masiki nigafwanyiwa yoweha.