MAPADDUWO A MWIGUMINI
Yehova Ohinilibiha Mmidhidhini dha Murenddele vina dha Koddo
Paul: Iyo nali owagalalene! Yali Novemburu wa 1985 vina nadhowa mmabasani ehu oroma ninga amisionario—o Libéria, Afrika Ocidental. Aviau wehu ohitxima o Senegal. Anne ohiloga “ehalile wora modha wi nifiye o Libéria!” venevo nahiwa muselu: “Apasajero andhowa o Libéria anofwanyela otita mu aviyauni. Sabwa ya olupeliwa wa guverno kinawodheye ofiya o Libéria.” Mwari mwa malabo kumi afwarela, iyo nahiwala na amisionario o Senegal vina nihiwa miselu dhawi attu enjene ampiwa vina wi guverno karumeliha attu obudduwa mmatakuluni mwawa nanda kobudduwa agahipiwa.
Anne: Iyo kaninziveliwetxa okosa oleddo. Oromana muhimani miyo ddaziwiwa ninga Aninha, Namawova. Miyo ddinozuzuma masiki ddigafunaga olupa rampa! Mbwenyi nahigana odhowa mmabasani attomeliwihu.
Paul: Iyo noheli nibaaliwe o oeste wa Inglaterra vina nileliwe murudda wakakene. Anne na miyo niromile olaba ninga apionero mmalile iyo ogomiha masunzo ehu oskola, iyo noheli nahakela nikamihedho wi nikane yogana eji, mwa miyo amambali aga, oku Anne mamayaye. Efunelo yehu yali ya olaba mmabasani a mudhidhi wetene, amambalihu ahinikamihedha vaddiddi. Na vyaka 19, ddahikana gari ya odhowa o Beteli, oku Anne odhowile o Beteli mmalile iyo otelana yaka ya 1982.
Eskola ya Gileadi, 8 ya Setemburu wa 1985
Anne: Iyo nankwela venjene okala o Beteli, mbwenyi nahikaana efunelo ya okamihedha murudda wajombeliwa anamalaleya. Vowi o Beteli nahikaana gari ya olaba na abali akamihedhile ninga amisionario, efunelo yehu yahidhowavi yonuwaga. Nihilobela sabwa ya makani aba mattiyu menjene mwari mwa vyaka ttaru, nahagalala venjene vakelilehu konviti wi nikose Eskola ya Gileadi turma 79 yaka ya 1985! Nihittomiwa olaba o Libéria, o Afrika Ocidental.
NIHILIBIHEYA NA OKWELA WA ABALIHU
Paul: Nihimuwela aviau woroma warumelihiwe ovolowa o Libéria. Wi ninonelemo, attu anova vaddiddi. Nona mudhidhi waruma mutori wa karo attuya ankuwa vina anttawa. Wi niwodhe okala ofwaseyene, iyo nanengesa nivuru na Masalmo mattiyu otene. Mbwenyi iyo nankwela venjene mabasa ehu. Anne walaba ninga misionaria mmabasani a olaleya, miyo ddalaba o Beteli vamodha na mbali John Charuk.a Yotagiha yaye vina eziwelo yaniyena sabwa dhilobo dhapadduwela abalihu ehiddikamihedha venjene.
Anne: Txini enittukulele oziveliwa na Libéria mwari mwa mudhidhi mung’onovi? Sabwa ya abalihu. Awene àli attu okwela, anvega vaddiddi vina àli ororomeleya. Iyo nahidha okala ofiyedheya na awene vina awene àli ninga amudhihu. Malago awa ahinilibiha mpaddi womuyani. Mabasa a olaleya anidhelana wagalala venjene. Anamuralaya kaziveliwa iyo kuworuwa momaguva-mwene, weyo onorumela! Attuya anloga makani a mBibiliani murampani. Weyo wela ofiya buroma ologa makaniya vina. Nahikaana masunzo menjene a Bibilia sabwa ya ejuwene yali yorutxa vaddiddi osunza na otene. Aba àli makattamiho anziveliwa iyo okana!
NANOVA MBWENYI NIHILIBIHIWA
Nazuzumelaga anawedda o Beteli y’o Libéria, 1990
Paul: Muvireli vyaka nai yaka ya 1989 dhilobodha dhahitxinja mohijedheleya—koddo yahiroma. Anyakoddo àhilupela murudda dhowaddamela na Beteli, labo 2 ya Julyu wa 1990. Mwari mwa myeri miraru kanawodha ologa na attu otakulu, otaganyiheya na amudhihu vina abali o katti enddimuwa. Mburo obule wampadduwa otimbwini vaddiddi, otowa dhoja vina ayana enjene anrarutxiwa ahifunaga. Makattamiho aba ahidhowavi apadduwaga mwari mwa vyaka 14 vina ahipatta elabo ejile yotene.
Anne: Mahimo mena anwana àpaga attu a mahimo mena. Anyakoddo na futti dhawa vina abala guwo dhawopiha annedda mmiruddani attukulaga dhetene dhafwanyani. Mwa ena wapa attu, yali ninga “wapa anaku” ninga mwalogelani. Anyakoddo ahifuga rampadha wi awang’anelege attuya vina dila dhinjene anapa attu afuna ovira, musogorhomwa ampigela miruttudha. Dhilobo esi dhina dhapadduwa vakuvi na beteli. Adhari ejene ororomeleya a Yehova ahipiwa vamodha na amisionario eli, okweleya.
Masiki ekaga dhigumi dhawa vangovini, abali ahavita abali a mahimo mena afwara-fwariwa vina atameliwa opiwa. Amisionario na a Betelita ahikosa yakakene. Abali attawile angona kwartu dha mutxiddo, oku ena angona na iyo o kwartu dhodhulu. Iyo nihigawa kwartu yehu na anamudhi anna attu awakwana atanu na eli.
Paul: Malabo etene, anyakoddo antamela ovolowa o Beteli wi one akala nanavita attu. Iyo nahikaana anamang’anela anai: eli ang’anela vajanelani oku ena eli akala vamusuwo. Abale eli akala vamusuwo kowika myono dhawa osogorho, yatapulela wi dhotene dhannedha deretu. Mbwenyi awene kowika myono dhawa mundduni eji yatapulela wi anyakoddoya ahifiya vina abale ang’anela vajanelani anfwanyela ottawa momaguva wi àvite abalihu.
Anne: Muvireli sumana dhinjidhene, nikuru na anyakoddo owali vaddiddi ahiwodha ovolowa o Beteli. Miyo na murogora dhahi nahivifugela mu casa de banho mwali arumariyu dhahi wana mburo woviteya, murogoraya wahivitala mwenemo. Na futti dhawa anyakoddoya ahinifwara mpaka nyumba yodhulu. Awene ahiroma ovadda musuwoya. Paul ohakumbirha, alogaga, “Mwadhaga onolabihedha casa de banho.” Wi muttu awodhe olabihedha arumariyu oddule wanfwanyela otxinja gavetadha mmimburoni mwafwanyeyani, ottiya onyagulavi egahittukula mudhidhi mwinjene, ejuwene egatotile waganyedhiwa, maningo aga otene ahiroma ogurumela. Ddigawodhile dhavi ofugula musuwo? Ddilobela wa Yehova ddimukumbirhaga nikamihedho. Venevo ddifugula musuwoya vina motikiniha-mwene ddahifwaseya. Mmodhaya wahidditukumela mpaddi mwina vina badhowa ofugula arumariyuya, ang’anaga gaveta dhotene. Iyene karumela wi kafwanyile elo. Venevo iyene vamodha na nikuru naye ahiroma watamela abaliya kwartu dhina vina kwartu dhoviteya. Mbwenyi wili, kafwanyile elo.
EBARIBARI YANDHOWAVI EMONEYAGA
Paul: Nahikala myeri dhinjene se okana dhoja. Va webedhani wa membesi o Beteli “matabisho” ehu, àli oja womuyani kanana elobo yina. Mbwenyi dhoja esi dhinikamihedha okalawo.
Iyo nanziwa wi kohikaana-wene yoja vina manje egahifuneya obudduwa o filiali. Kito abalihu àvitalile agakalile dhavi? Txino agahipiwa na mukalelo wabure. Mbwenyi enkala ninga mudhidhi wofwanyelela Yehova wakosa matikiniho vina wannivaha ejile yafunihu. Yehova ohizuzumela dhojombeliwa dhehu vina ohinikamihedha ovilela makattamiho ehu.
Venevo vadhowa elaboya ekalaga mwiddimani, ebaribari yandhowavi emoneyaga. Mudhidhi na mudhidhi, yanfuneya abalihu ottawa wi avune dhigumi dhawa, mbwenyi awene ahikalavi ororomeleya vina ofwaseyene. Ena ahiloga wi dhilobo dhapadduwela mwebaribari ddela washagiha wi awodhe “ovilela mugoyini enddimuwa.” Azombwe na anddimuwa a mmulogoni oliba murima ahikosa muli-mwetemwene wi akamihedhe abali. Vafunani obudduwa mwilaboni yawa, abaliya ankalavi owiwananene, andhowavi alaleyaga murudda muswa wadhowani vina atugumanaga mmimburoni dhatamelani mutakwani. Mmatugumanoni nanfwanya nipangarhazo mmidhidhini dhorutxa, mabasa a olaleya ahakamihedha abalihu owanana makattamiho abale. Vagawa iyo dhilobo dha ajuda humanitária, nampangarhazeya venjene sabwa ya wawona abali akumbirhaga pasta wi alabihedhe mmabasani olaleya ottiya okumbirha dhowabala! Attu àli ozuzumene vina okumuwene, ahiroma ovuruwana miselu dhapama. Awene antikina venjene sabwa ya wawona Anamoona a Yehova akaanaga monelo wofwanyelela vina bali owagalalene, awene ang’animela mwari mwa eddima ejile. (Mt. 5:14-16) Sabwa ya abalihu ozuzumela dhilobo dhomuyani anyakoddo ena àli atabala ahittukuleleya ofuna osunza ebaribari.
YEHOVA OHINILIBIHA MUDHIDHI WAFUNIHU WATTIYA ABALIHU
Paul: Dila dhina nanfwanyela ottiya elaboya, dila ttaru mwari mwa mudhidhi mung’onovi vina dila bili yaka yantero. Murogora dhahi wali misionaria ohiloga deretu mukalelo waviwamo iyo: “O Gileadi, iyo nihisunza wika murima wehu mmabasani attomeliwehu vina jijuwene ekosilihu. Nona wattiya abalihu na makattamiho agumananina yanipa murima!” Mbwenyi nahagalala venjene. Masiki nikalaga elabo yowaddamela nanwodha odhowagavi nakamihedhaga abalihu o Libéria.
Nowagalala niyelelaga o Libéria, 1997
Anne: Mayu wa 1996, anai mwa iyo nahibudduwa na karo mwadhalile dukumento dhamakamaka dha filiali. Efunelo yehu yali ya wedda makilometuru 16 nidhowaga murudda wottugareya epaddi yina ya sidadiya. Mudhidhene obu muruddaya wali iyo wahilupeliwa. Anyakoddo owali vaddiddi ahobela futti odhulu venevo iyo banitxima, baburutxa araru mwa iyo mukaronimwa vina ahidhowa eddihaga karoya na Paul mwenemo. Iyo nahihala venevale odhugudheyene. Mudhidhi mung’onovi, Paul wahidda vali iyo okoveni waye ottamagaga nikami. Vamaromo, nobuwela wi iyene wahobeliwa futti, mbwenyi musogorhomwa nahinonelamo wi kukala ejuwene, iyene kagadhile eddaga! Munyakoddo mmodha wahinvadda mudhidhi wamutukumiliye otakulu wa karo. Nahagalala vaddiddi oziwa wi kavoreyile vaddiddi.
Yahikalawo karo ya anyakoddo mwadhalile attu àli awovene. Iyo nahivitomeya otakulu wa karoya mbwenyi kiyana elobo yafwanyelihu ottiddela. Nameddiha karoya wahiroma weddiha na ottamaga vaddiddi, nali nena na omotta. Nahiroma okuwa wi iyene atxime, mbwenyi iyeneya wahittiddiwa wova nona kafunile otxima. Omamalelowa nahiwodha ovittidela, mbwenyi nifiyile olemene na maningo agurumelaga sabwa ya guru yakosilihu.
Paul: Nahidhala mbwebwe vina guwo dhehu dhahitayeya, nahang’nana muttu na mukwaye nivivuzaga niwodhile dhavi oviluwa. Nigonile vatamuni vakuvi na aviau watoroliwe na bala vina ddi aviau-wene oddule ogamuwelile iyo wi nidhowe o Serra Leoa labo nafwarela. Nahitamalela venjene sabwa ya oviluwa, mbwenyi nali ozuzumene sabwa ya dhigapadduwele abalihu.
YEHOVA OHINIVAHA GURU WI NIVILELE MAKATTAMIHO MENA
Anne: Vafiyelihu o Beteli sidadi y’o Freetown, Serra Leoa, iyo nahikala ottugareyene vina nahizuzumeliwa venjene. Mbwenyi mohijedheleya-mwene ddanubuwela dhilobo dhabure dhiddipadduwele. Na mutana, miyo ddakala wowovene vina txenjewa ddihiwodhaga wubuwela mofwanyelela-mwene, dhilobodha dhakala ninga kadhapadduwa. Na mattiyu, miyo ddavenya ddiridhiwaga vaddiddi vina ddigurumelaga, ddubuwelaga wi enele opadduwa elobo yabure mohigonela. Ddavuma na goyi. Paul wanddikubatta vina wanlobela na miyo. Iyo nanniba jibo dh’Omwene mpaka ovira ogurumelawa. Miyo ddobuwela wi ddihiroma otaduwa vina kaddigawodhile odhowanavi vasogorho mabasa aga omisionaria.
Miyo txipo kaddinadduwale dhiddipadduwele. Mwari mwa sumana ejile nahakela marevista meli. Nimodha nali Despertai! de 8 de junho de 1996. Revista ntti nahikaana mutoma waloga “Como lidar com a síndrome do pânico.” Venevo ddahinonelamo dhaddipadduwela. Revista nina nali A Sentinela de 15 de Maio de 1996, wana mutoma “Como obtêm essa força?” A Sentinela oddu wahikana foto na nikurunta navivoreyile. Mutomaya wahitapulelamo wi dhahene ninga munwodhela nikurunta odhowagavi avijihaga vina avavaga masiki makapwaye banongeyile, na muya wokoddela wa Yehova enowodheya iyo odhowagavi nakamihedhe ena masiki nigakala odhugudheyene. Mitoma esi dhiddivaha guru vina dhali oja wadha wa Yehova mudhidhi wofwanyelela. (Mt. 24:45) Elobo modha eddikamihedhile ja opepesa mitoma ninga esi vina dila dhotene weddana mpastani mwaga. Mwa ovira wa mudhidhi ddahittiya okana dhubuwelo dhadditabutxa.
YEHOVA OHINIVAHA GURU WI NIRUMELE MABASA MASWA
Paul: Muromile dhilobodha okurumuwa vina vawodheyani wiyelela o Libéria, nahagalala venjene. Omagomo wa yaka ya 2004, iyo nahakwaniha vyaka 20 mmabasani aba. Koddo yahimala ogoma. Ahikalawo masasanyedho a omagiwa wa beteli eswa. Mbwenyi mohijedheleya nahiwobiwa wi nattidde mabasa maswa.
Ejo yali yoweha. Iyo nahalemela venjene anamudhi ehu omuyani—nigawodhile dhavi ovilela? Venevo nahubuwela mudhidhi wadhowile iyo o Gileadi, nanfwanyela wattiya anamudhi ehu nanda nihakela mareliho menjene a Yehova, nona nahirumela niwobona. Mabasa ehu maswa agakalile elabo yina yowaddamela, Gana.
Anne: Nahunla vaddiddi vabudduwelihu o Libéria. Nahitikina venjene valogile mbali Frank, wali wowunuwelavo vina weziwelo, dhahi: “Munidduwale!” Venevo iyene ohitapulelamo: “Ebaribari wi nyuwo txipo kamunanidduwale, mbwenyi monofwanyela ovivelela na murima wenyu wotene mabasa maswa akelilenyu. Mabasa aba ba Yehova, nona mwazuzumele abali a wenewale.” Ejo ehinilibiha venjene wi niwodhe owanana makattamihoya a oroma mabasa maswa wenewo waziwiwa iyo na attu ang’onovi vina dhilobo dhotene dhali dhiswa.
Paul: Kittukuleli mudhidhi mwinjene, abalihu o Gana ahidha okala anamudhi ehu aswa. Ahikalawo Anamoona enjene o Gana! Nihisunza venjene na abali abale owarala vina oliba mpaddi womuyani. Mmalile iyo olaba mwari mwa vyaka 13 elabo y’o Gana, nihakela mabasa mena. Nahiwobiwa wi nakamihedhe beteli ya Afrika Oriental o Quênia. Masiki ninukeliwaga wawona abali a mabasa akosihu wale, mowaguva-mwene nahalemela abali ororomeleya o Quênia. Mpaka ovanene ninowagalala sabwa ya okamihedha murudda munddimuwa vina onjombeliwa venjene anamalaleya.
Na amarho ehu aswa murudda wa filiali w’o Afrika Ocidental, 2023
DHISUNZILIHU MWARI MWA VYAKA DDIKALELIHU MMABASANI A MUDHIDHI WETENE
Anne: Mwari mwa vyaka esi, miyo ddahigumanana midhidhi dhorutxa vaddiddi vina dila dhina ddanova venjene. Midhidhi dhorutxa vina dhawopiha dhinodhaga onipatta venjene mpaddi womanigoni vina wa muyubuweloni. Iyo kanimbareliwa na matikiniho. Ddigavuruwanaga oruma wa futti mbani munoddipa vina madaga anottiya olaba. Mbwenyi ddihisunza orumela nikamihedho ninvaha Yehova wi anilibihe, otaganyiha na nikamihedho na abalihu. Vina ddihoona na mento aga wi nigazuzumela dhilobo dhomuyani, Yehova onowodha onikamihedha okalavi mmabasani ànittomeliye.
Paul: “Weyo onoziveliwa na mabasa attomeliwiwe?” Elaboya enodhaga okala yokoddela, mbwenyi vina enodhaga okala mburo wa mazuzumo vina wowopiha. Nona, elobo gani enziveliwetximi opitta elaboya? Abalihu anna ttima vaddiddi, ali amudhihu. Masiki nikalaga a elabo vina mweddelo wottiyana, iyo ninowubuwela na mukalelo wakakene. Iyo nobuwela wi narumiwa wila napangarhaze abali, mbwenyi mwebaribari olibihiwe ddi iyo.
Mudhidhi wotene onakelihu mabasa maswa, ninowona matikiniho: anamudhi ali orugunuwa elabo yotene. Oku vandhowa iyo nikosaga mpaddi wa mulogo, ninele okana anamudhi vina murala. Nikane ebaribari wi nigadhowavi nimukuluvelaga Yehova, iyene onele onivaha guru dhinfunihu.—Fil. 4:13.
a Koona mapadduwo a mwigumini a John Charuk, “Sou grato a Deus e a Cristo” mu A Sentinela 1.° de Novembro de 1973.