Njedhelo Gani Nili Wa Ofuneya Akwile?
“Muthu agakwa, vano onowiyelela okalawo?”, dhaene ohivuza Jobi mudhidhi mwinjene mundduni. (Jobi 14:14, Almeida) Apano weyo vina ohivivuza sabwa ya eji. Ogakosile dhavi kowiliwa waziwa wi enowodhea ogumanana amarafula aziveliwa na weyo, vati apano, mmakaleloni osanzaya owakwanela?
Dhaene, Bibilia onolibela dhai: “Amarafula awo anele okalawo . . . awene anele ovenya.” Iyene onologa vina: “Athu oligana anele okana elabo ya vati vina anele okalamo na mukalakala.”—Izaia 26:19; Salmo 37:29.
Wi nikane nroromelo na ebaribari mwa dholibela esi, enofwanyela wi niziwe yowakula ya mavuzo amakamaka ninga aba: Athu ankwelani? Aliba okwa ali uvi? Ninawodhe dhavi okana ebaribari ya wi anele okalawo wili?
Okwa, na Empadduwa Nigakwa
Bibilia onolagia wi omaromo Mulugu kanamo ya wi athu akwege. Iyene owathandda atelani oroma, Adamu na Eva, owawika mparaizu yatxemeriwa Edeni vati apano, vina owaruma wi abale ana vina atapule murala wawa waparaizu mpaka wakwanela elabo yotene. Awene agakwile bahi na thangwi yothia wiwelela mazu a Mulugu.—Wita 1:28; 2:15-17.
Atuwiwaga ntamalelo wa oddiddi wa Mulugu, Adamu na Eva txibarene aikodda wiwelela, afiedhaga opitxa goy dhathongiwe. “[Onele wiyelela] omathakani”, ohiloga Mulugu amwaddelaga Adamu, “sabwani omathakani kuthukuliwe weyo. Sabwani weyo oli mathaka, dhaene omathakani onela wiyelelawo”. (Wita 3:19) Ahinathi othanddiwa, Adamu kaliwo; iyene wali mathaka. Na sabwa yohiwelela waye, obe dabi yae, Adamu athongeliwa wiyelela omathakani, mmukaleloni worimela kakamwe.
Mwa dhaene, okwa ovenyavowene kakamwe wa egumi. Bibilia onolagiha othiyanawa: “Mpere onthambireliwa dabi okwa, mbwenye thotho envahiwa na Mulugu egumi yohimala.” (Roma 6:23) Alagihaga wi okwa mukalelo wohinona elobwene kakamwe enkoseya, Bibilia onologa: “Abale aliwo anoziwa wi anele okwa; mbwenye abale akwile, kanziwa wene elobo.” (Eklesiaste 9:5) Bibilia onologa wi muthu agakwa: “Onovenyamo muya waye, iyene onowiyelela omathakani odhileye; labonene nthi dhubuwelo dhaye dhinogoma.”—Salmo 146:3, 4.
Mwa dhotene vowi, ddi Adamu na Eva bahi akoddile wiwelela nlamulo nthile mu Edeni, ninkwelani iyo notene? Sabwani iyo notene nibaliwe mmalele oddawa Adamu, na dhaene iyo notene nithapura wa iyene dabi vamodha na okwa. Ninga muntapulela Bibilia: “Na sabwa ya muthu mmodha bahi [Adamu] dabi evolowa mwilaboni, vina okwa na sabwa ya dabi, mwa dhaene okwa ohamwadheyela athu otene.”—Roma 5:12; Jobi 14:4.
Apano, muthu mwina txino onovuza: ‘Athu kana muzimu ohinkwa, obule onvenyamo vamakwelo?’ Enjene anosunziya dhaene, afiedhaga ologa wi okwa dila ennithukulela egumi yina. Mbwenye, yubuwelo eji kindhana Mbibiliani. Othia ejo, Nzu na Mulugu ninosunziya wi weyo oli muzimu, wi muzimu wawo ddi weyo wene txibarene, na masasanyelo awo otene a maningo na dhubuwelodha. (Wita 2:7; Jeremiya 2:34; Vimarya 2:10) Bibilia onologa vina wi: “Muzimu onddawa—obwene bunakwe.” (Ezekieli 18:4) Mbibiliani kamuli epaddi ensunziha wi muthu ohikana muzimu ohinkwa va okwa wa maningo.
Athu Anawodhe Dhavi Okalawo Wili
Mmalelani ovolowa dabi vamodha na okwa mwilaboni, Mulugu ovuhulela wi efunelo yaye yali yawi abale akwile eyelele okalawo, mwari movenyihiwa mukwani. Dhaene Bibilia onologa: “Abramu . . . wanroromela wi Mulugu onowodha onvenyiha [mwana waye Izaki] mwari mwa akwile.” (Aebreo 11:17-19) Nroromelo na Abramu kanavonyile, sabwani Bibilia onologa mwa oddule Wowodha-wodha elaga: “Iyene ddi Mulugu, kayo wa aliba okwa, mbwenye wa aliba okalawo, sabwa yawi, wa iyene otene aba aikalawo.”—Lukas 20:37, 38.
Indde, Mulugu Wowodha-wodha kana guruvi bahi ohikana vina efunelo yowavenyia mukwani athu osakuliwa na iyene. Yezu Kristu mwinyene ohiloga: “Kamutikine eji, vowi ninodha nsaka na wi abale ali mudhikuthani dhoubuweliwa anele wiwa nzu naye nanda anele obudduwa.”—Joau 5:28, 29; Merelo a Arumiwi 24:15.
Vohilapavene mmaleleiye ologa esene, Yezu ogumanana muddonddo wavelela muruthu wavenya mucidadi ya izaraeli yo Naim. Marafulaya wali mwana mmodha wa mamukwela wakweliwe vina mamunaye. Anonelagamo osegedheya waye onddimwa, Yezu ohimweddela thagaraga. Dhaene, asuselaga muruthu obule ohigwiha nlamulo: “Muzombwe, miyo ddinowaddela: Kavenya!” Venevo muzombwe ohigilati na dhaene Yezu ohimpereka wa maye.—Lukas 7:11-17.
Ninga wamamukwela oddu, waikala vina otikina onddimuwa mwadhoweli Yezu vatakulu va Jairo, munddimuwa wa sinagoga ya ayuda. Mwanaye wa muyana wana vyaka 12 wahikwa. Yezu nfiedhiye vatakulo va Jairo, omususela mwana oddule wakwile dhaene ologa: “Namwali, kavenya!” Venevo iyene ovenya!—Lukas 8:40-56.
Na osongorowa, Lazaro, marho wa Yezu, oikwa. Yezu nfiyelie vatakulu vaye, Lazaro wali bakwile mpaka malabo manai. Molilanimwene, murogoraye Marta, olagia nroromelo alogaga: “Ddihiziwa wi iyene onela osisimuwa omavenyelo wa mukwani, siku nomariya.” Mbwenye Yezu ohidhowa wikuthani, oiruma wi niburutxiwevo nlugu nthile, dhaene omukuwela dhai: “Lazaro, kabudduwela otakulu!” Iyene oidha!—Joau 11:11-44.
Ovanene kobuwela eji: Mukalelo gani wali Lazaro mudhidhi obule wali iyene wokwene malabo manai? Lazaro kalogile elobwene ya wi wali odhulu wa mareliho apama obe mmothoni mowonihiwa goy, elobo egalogiliye kowiliwa wali mumburoni ninga mpwene. Indde, Lazaro wali wohinona elobwene mwari mukwani, dhaene agakalile dhahilene mpaka ‘ovenyihiwa mukwani siku nomarya’, kokalaga Yezu omwiyelihedha wili egumi.
Indde, txibarene matikiniho aba a Yezu ahidhana mareliho mudhidhi muñgonovi, nonaga wi abale avenyihiwe mukwani ahikwa wili. Mwa dhotene, vyaka 1.900 mundduni iyene ovaha moniedho yawi, na guru dha Mulugu, enowodhea wi aliba okwa txibarene anela wiyelela okalawo! Dhaene, na matikiniho aye, Yezu olagiha vañgonovi enapadduwe va elabo ya vati egathongiwaga na Omwene wa Mulugu.
Agakwa Oddule Wanfunetxihu
Mwiddani okwa ogafiya, onothiya makathamio manddimuwa, masiki onrumelavi ovenyihiwa mukwani. Abramu wahikana nroromelo na wi mwadhie onela wiyelela okalawo, mororomelamwene, ninowengesa wi “Abramu ohivolowa munumba wi amukubanyedhe Saara vina amulilele”. (Wita 23:2) Ninaloge dhavi mwa Yezu? Lazaro mukwelie, iyene “ogurumela vina ohikubanya”, mohigonelamwene “iyene otomola kutho”. (Joau 11:33, 35) Dhaene, agakwa oddule onziveliwehuna, olila kayo wobana.
Mwana agakwa, enopa vaddiddi makamaka wa maye. Dhaene, Bibilia ohinona olemeliwa wopitha oniwa mambali. (2 Amwene 4:27) Jorutxa vina wa babi okweliwe. “Ho! miyo, miyene, kokwa vamburoni vawo”, ohiloga Mwene Davidi mmalele okwa mwana waye Absalau.—2 Samueli 18:33.
Mwa dhotene, ororomelaga ovenya mukwani, okubanya wawo kunakaletxe wopitha. Ninga munlogela Bibilia, weyo ‘kunalemeliwetxe ninga abale ahina njedhelo’. (1 Tesalónika 4:13) Othya ejo, weyo onele wandana na Mulugu mu nlobelo, nona Bibilia onolibela wi “iyene [onela] wuthiddela”.—Salmo 55:22.
Ogaikale ntonyedho ninagu, mengeselo ali apa athukuliwe mbibiliani mwa Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas—Com Referências.