Mavuzo Akosa Anamengesa
Muyana gani onlogiwa va Izaiya 60:1, na mukalelo gani envenyiye vina enzerimeliye?
Izaiya 60:1 onologa: Kavenya muyanawé, kattiya txeza yawo ozerimela, warya wawo owufiyedha, wariya wa nttittimiho na Yehova owufwanya. Makaniya anowoniha wi muyanaya ddi Sioni, obe Jeruzalemi, kapitali y’o Judá ya nsaka nttile.a (Iza. 60:14; 62:1, 2) Jeruzalemi nintonya nlogo notene na Izrayel. Mowiwanana na versu eji, ninele wakula mavuzo meeli: Noroma, mudhidhi gani ovenyile Jeruzalemi battiya txeza yaye ozerimela vina ejoya epadduwile dhavi? Nanawili, mazu aba a Izaiya anowakwanihedheya masaka abano?
Mudhidhi gani ovenyile Jeruzalemi battiya txeza yaye ozerimela vina ejoya epadduwile dhavi? Mudhidhi watxedheliwe ana Izrayel o Babilónia mwa vyaka 70 mparha w’o Jeruzalemi wahitolotxiwa. Mbwenyi musogorhomwa akadda Persia mwapemberhilani akadda Babilónia ana Izrayel ahiyelela mwilaboni mwawa, eji yahattukulela awene omwebedha wili Yehova. (Ezd. 1:1-4) Yaka ya 537 A.E.C, ana Izrayel àdhile mahimo 12 ahiyelela o Jeruzalemi. (Iza. 60:4) Awene ahiroma omperhekela Yehova mukutto, oja mattanga vina ovenyihedha mparha. (Ezd. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Dhahene nttittimiho na Yehova nahiroma wafwanya wili akadda Jeruzalemi—kuloga txeza yammoneyela nlogo naye. Yodhelavoyá, awene ahiroma wamoneyela malogo otene ahamuziwile Yehova.
Mbwenyi, nivuhulo ntti na Izaiya nahakwanihedheya epaddi eng’onovi mu Jeruzalemi. Ana Izrayel enjene kadhowilevi amwebedhaga Yehova. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mt. 15:7-9) Vyaka dhinjene musogorhomwa nlogo na Mulugu, nahifiyedha omunyanyala Mesiya. (Mt. 27:1, 2) Omamalelowa yaka ya 70 E.C, Jeruzalemi na mparha wahitolotxiwa dila yanawili.
Yehova wahimala ovuhulela wi esodha dhigahipadduwa. (Dan. 9:24-27) Mbwenyi Yehova akosaga nivuhulo ntti ninfwanyeya va Izaiya kapitulu 60, iyene kajedhela wi nigahakwanihedheya mowakwana-mwene na Jeruzalemi wa vati.
Mazu aba a Izaiya anowakwanihedheya masaka abano? Ndde, mbwenyi ejoya egapadduwile na muyana mwina wa nladdaniho—“Jeruzalemi wodhulu.” Murumiwi Paulo ohiloga sabwa ya muyana oddu: “Iyene ddi mayihu.” (Gal. 4:26) Jeruzalemi wodhulu nikuru na Mulugu nili wirimu mwenemo munfwanyeya dhottaddiwa dhomuyani dhororomeleya. Anaye ddi Yezu, attikitteliwi owakwana 144.000 anna njedhelo nokala wirimu dhahene ninga Paulo. Awene ali nlogo nokoddela—Izrayel wa Mulugu.—1 Ped. 2:9; Gal. 6:16.
Kito Jeruzalemi wodhulu onvenya dhavi vina onttiya dhavi txeza yaye ozerimela? Iyene onkosa ejuwene modhela anaye attikitteliwi ali velaboni ya vati. Koona mukalelo onakwanihedheya nivuhulo na Izaiya kapitulu 60.
Attikitteliwi akalile ninga ahivenya sabwani awene àli mwiddimani mpaddi womuyani mudhidhi wadhalile attu avuwiha miselu dhottambi mmaleli murumiwi womariha okwa. (Mt. 13:37-43) Mudhidhene obule awene asogorheliwa na Babilónia Munddimuwa, ontonya marelijiau otene ottambi. Attikitteliwi aba àli ninga afugiwi mpaka “omagomelo wa elabo ejino,” mudhidhi obu oromile yaka ya 1914. (Mt. 13:39, 40) Musogorhomwa yaka ya 1919, Akristu aba ahifuruleya, ahittiya txeza yawa ozerimela modhela olaleya miselu dhapama.b Movira wa vyaka attu a malogo otene anokukuseliwa mu txezani mpu, otaganyiha na “amwene” anlogiwa va Izaiya 60:3—kuloga attikitteliwi ena adhile okosa mpaddi wa Izrayel wa Mulugu.—Ovuh. 5:9, 10.
Musogorho, attikitteliwi anele ottiya txeza yawa ozerimela na mukalelo wotikiniha vaddiddi. Dhavi? Mudhidhi onvenyihiwani mukwani awene anoroma okosa mpaddi wa “Jeruzalemi Muswa,” kuloga muteliwi wa Kristu, attikitteliwi owakwana 144.000 ali amwene vina anamakutta.—Ovuh. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Jeruzalemi muswa onele okamihedha wakwanihedheya wa nivuhulo nili va Izaiya 60:1. (Kaladdaniha na Izaiya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 vina Ovuhulela 21:2, 9-11, 22-26.) Dhahene ninga mu Jeruzalemi mwafwanyeya olamulela wa nsaka na ana Izrayel, na mukalelo wakakene Jeruzalemi Muswa vina na Kristu anele olamulela mwilaboni eswa. Na mukalelo gani Jeruzalemi Muswa “[ontitiye] wirimu wa Mulugu”? Modhela ozuzumela elabo ya vati vina attu a malogo otene animwebedha Mulugu nororomeleya. Awene “anere wedda, amoneyiwaga na warya wa mmuthethenimwá.” Awene anele ofuruleya muttegani vina mu okwani. (Ovuh. 21:3, 4, 24) Eji enele okamihedha ovenyihedhiwa wa dhilobo dhotedhene ninga mwavuhuleli Izaiya na anamavuhulela ena. (Mer. 3:21) Ovenyihedhiwa oku oromile mudhidhi okalile Yezu Mwene vina onele ogoma omagomo wa Vyaka Txikwi dha Olamulela wa Yezu.
a Va Izaiya 60:1, Traduçao do Novo Mundo onolabihedha nzu ntti “muyana” ottiya “Sioni,” obe “Jeruzalemi,” sabwani na elogelo ya Ebrayiko mazu aba “ovenya” vina ottiya txeza ozerimela animwaddana muyana dhahene ninga nzu ntti “weyo.”
b Ovenyihedhiwa wa webedha webaribari ologiwa va Ezekiyel 37:1-14 vina va Ovuhulela 11:7-12 opadduwile yaka ya 1919. Ezekiyel wahibaza ologa wi mmalelani okala mudhidhi mwinjene mwiddimani mpaddi womuyani Akristu ottikitteliwa agahivenyihedhiwa mpaddi womuyani. Oku nivuhulo ninfwanyeya va Ovuhulela ninologa mwaha wa obaliwa wa mpaddi womuyani wa nikuru ning’ono nigasorhele mabasa a velaboni ya vati, mugavirilani mudhidhi mung’onovi mwahawodhani omulabela Mulugu mowakwana-mwene sabwa ya ofugeliwa mukamburha ahikanaga muladdu. Yaka 1919, abali aba ahittomiwa ninga “mwimeleli wororomeleya vina wamalago.”—Mt. 24:45; koona vina A Adoração Pura de Jeová É Restaurada!, nikuku 118.