UTULIKILO WA MIKANDA HA INTERNET wa Watchtower
Watchtower
UTULIKILO WA MIKANDA HA INTERNET
Chokwe
  • MBIMBILIYA
  • MIKANDA
  • KUKUNGULUKA
  • lvs kap. 14 ma. 187-199
  • Tupwenu ni Kusolola Umwenemwene mu Yuma Yeswe

Kukushi nichimwe chinema.

Lisesa, kwasoloka kapalia ha kwazulula chinema.

  • Tupwenu ni Kusolola Umwenemwene mu Yuma Yeswe
  • Nunga mu Zango lia Zambi
  • Tanga mu “Zango Lia Zambi”
  • Mitwe ya Yikuma
  • Yikuma Yalifwa
  • KANDA TULIONGA YETU ENE
  • SOLOLA UMWENEMWENE MU USOKO
  • SOLOLA UMWENEMWENE MU CHIKUNGULWILA
  • HANJIKA UMWENEMWENE NAWA KULI WAZE HI YELA JA YEHOVA KO
  • YIWAPE YIZE YAKWIZA HA KUSOLOLA UMWENEMWENE
  • Enda Kanawa mu Yuma Yeswe
    Wahilila ku Mwono ku Miaka Yeswe!—Longeso Lia Mbimbiliya
  • Mumu Liaka Chili Chipema Kupwa ni Mbunge Yipema?
    Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana (Wakulilongesa)—2016
  • Yimwe Ndako ya Uzambi Yipema Chinji Kuhiana Kamanga
    Kaposhi wa Kutalila Kanambujola Wanangana (Wakulilongesa)—2016
Nunga mu Zango lia Zambi
lvs kap. 14 ma. 187-199
Umwe ndumbu kanehuka kutala yizulie yipi ha computador yenyi

KAPITULU 14

Tupwenu ni Kusolola Umwenemwene mu Yuma Yeswe

“Tunazange kwenda kanawa ha kutwala ku yuma yeswe.”—A-HEPREU 13:18.

1, 2. Kuchi Yehova akwivwa muze twakusolola umwenemwene?

ACHINYONGA umwe mwana lunga kanakatuka ku shikola kanayi ku zuwo. Mba mawana chikwama chili ni mbongo jinji. Yika malinga? Mahasa kuchimbata hanga chipwe ni chenyi. Alioze shimbu alinge chino, machifunyisa kuli mwenyacho. Muze naye mevwa lusango wacho, mevwa kuwaha chinji ku mbunge.

2 Yisemi anji kakuwahilila chinji muze ana jo akuhanjika umwenemwene. Tata yetu wa mu malilu Yehova, kali “Zambi ya umwenemwene.” Kakuwahilila chinji muze twakusolola umwenemwene. (Samu 31:5) Tunazange kwivwisa Yehova kuwaha ha “kwenda kanawa ha kutwala ku yuma yeswe.” (A-Hepreu 13:18) Kashika, mututala yuma yiwana yize muyihasa kupwisa chikalu kusolola umwenemwene. Mba mutumona yiwape yize yakwiza ha kusolola umwenemwene.

KANDA TULIONGA YETU ENE

3-5. (a) Kuchi mutuhasa kulionga yetu ene? (b) Yuma yika yaali yize muyitukwasa hanga tuhone kulionga yetu ene?

3 Chitangu twatamba kupwa atu aumwenemwene, mba tusolole umwenemwene wacho kuli akwetu. Alioze chino hi chashi ko. Ku sekulu yitangu, mandumbu a mu chikungulwila cha Laotisea te kakulionga ene ha kunyonga ngwo, te kanawayila Zambi. (Usolwelo 3:17) Ni yetu mutuhasa kulionga yetu ene hakutwala ku chize twapwa.

4 Kambaji Tiangu kasonekene ngwenyi: “Nyi kachi umwe malishinginyeka kupwa mukwa shindakenyo, shimbu keshi kuhombola limi lienyi, awo kakwonga mbunge yenyi mwene, shindakenyo ya yono mutu yamokomoko.” (Tiangu 1:26) Mutuhasa kulionga yetu ene ha kunyonga ngwetu, nyi twalinga yuma yize Zambi akuzanga, iye kechi kupala maliji api ni yuma ya mahuza yize mutuhanjika. Yika muyihasa kutukwasa kwehuka kulionga yetu ene?

5 Muze twakulitala ha katalilo, twakumona wika chize twapwa haze. Alioze, nyi twatanga Mbimbiliya mutuhasa kumona chize twapwa muchima. Mbimbiliya muyihasa kutukwasa kunyingika kanawa tachi jetu ni ulelu wetu. Nawa muyitulongesa yuma yize twatamba kwalumuna ku mwono wetu, ngwe ha chize twakunyonga, twakuhanjika ni ha yitanga. (Tanga Tiangu 1:23-25.) Alioze, nyi twanyonga ngwetu, kutushi ni uhenge niumwe, kutuchi kuhasa kwalumuna ndako jetu jipi. Kashika, twatamba kwecha Mbimbiliya hanga yisolole utu wetu wamwenemwene. (Lungungu wa Jeremia 3:40; Hagaia 1:5) Kulemba ni necho muchihasa kutukwasa kunyingika utu wetu wamwenemwene. Mutuhasa kwita kuli Yehova mu yilemba hanga atuhengwole, ni kutukwasa kunyingika yize twatamba kwalumuna ku mwono wetu. (Samu 139:23, 24) Chili chilemu kwiwuluka ngwetu, “mukwa kupiya [chingulungulu] kapwa chizelwokeso kuli Yehova.”—Yishima 3:32.

SOLOLA UMWENEMWENE MU USOKO

6. Mumu liaka lunga ni pwo atamba kusolola umwenemwene kuli umwe ni mukwo?

6 Kusolola umwenemwene chili chilemu chinji mu usoko. Muze lunga ni pwo mahanjika umwenemwene kuli umwe ni mukwo, ayo matwama kawape nawa malifuliela umwe ni mukwo. Kuli mitapu yinji yize waze alimbata mahasa kusolwelamo ngwo, keshi kuhanjika umwenemwene kuli umwe ni mukwo. Chakutalilaho, pwo hanji lunga, mahasa kutenya-tenya hanji kutala pornografia ni kuzanga mutu mweka chakuhona mukwo-lunga hanji mukwo-pwo kuchinyingika. Tala yize mukanda wa masamu unambe: “Chatwamine hamwe ni atu amokomoko; chipwe akwa kalimbalimba chichi kulifutula no.” (Samu 26:4) Nyi kutwahanjikile umwenemwene kuli yoze twalimbata nenyi, hanji kumuswekela yimwe yuma, chino muchipihisa ulo wetu.

Umwe ndumbu kanehuka kutala yizulie yipi ha computador yenyi

Ehuka kawashi-washi chuma cheswacho chize muchihasa kupihisa ulo we

7, 8. Kuchi muhasa kuzachisa Mbimbiliya hanga ulongese ana ulemu wa kusolola umwenemwene?

7 Ana no katamba kunyingika ngwo, kusolola umwenemwene chili ni ulemu. Yisemi mahasa kuzachisa Mbimbiliya hanga alongese ana jo hakutwala ku chikuma chino. Mbimbiliya yikwete yilweza ya atu waze alingile yuma yipi ni waze alingile yuma yipema: ngwe Akane, yoze walipwishile mwiji; Ngehaze yoze waliongele hanga amwehe mbongo; ni Yundase, yoze te wakwiyaya mbongo, wakunjikile Yesu ha 30 a prata.—Yoshua 6:17-19; 7:11-25; 2 Mianangana 5:14-16, 20-27; Mateu 26:14, 15; Yoano 12:6.

8 Mu Mbimbiliya muli nawa yilweza ya atu waze alingile yuma yipema ngwe: Yakomba, yoze walwezele ana jenyi hanga afunyise mbongo jize awanyine; Jefeta ni mwanenyi wa pwo, waze amanunwine chilakenyo chize alingile kuli Zambi; ni Yesu, yoze wahanjikile umwenemwene chipwe muze apwile ha mashimbu akalu. (Uputukilo 43:12; Akwa Kuyula 11:30-40; Yoano 18:3-11) Yilweza yino muyihasa kukwasa ana hanga amone ulemu wa kusolola umwenemwene.

9. Nyi yisemi kakuhanjika umwenemwene kuchi chino muchikwasa ana jo?

9 Yisemi mahasa kulilongesa ha shimbi jino jilemu ja mu Mbimbiliya jinambe ngwo: ‘Yena wakulongesa mukwenu, kushi kulilongesa yena mwene, nyi? Yena wakwambujola ngwe, Mutu kanda akeya, yena mwene wakwiya, nyi?’ (A-Roma 2:21) Ana kakumona nyi yisemi mamba chimwe chuma alioze malinga cheka. Nyi mutulweza ana jetu hanga apwe ni kuhanjika umwenemwene, ni yetu twatamba kuhanjika umwenemwene hanga ahone kukakajana ha yize malinga. Kashika, nyi ana mamona ngwo yisemi jo kakuhanjika mahuza, chipwe ha yuma yikehe, no che malinga. (Tanga Luka 16:10.) Alioze, nyi mamona ngwo, yisemi jo kakuhanjika umwenemwene, no mapwa ni kuhanjika umwenemwene. Mba muze makola, no mapwa ni kuhanjika umwenemwene kuli ana jo.—Yishima 22:6; A-Efwesu 6:4.

SOLOLA UMWENEMWENE MU CHIKUNGULWILA

10. Mumu liaka twatamba kukeya ha yize mutuhanjika ni mandumbu jetu?

10 Twatamba kuhanjika nawa umwenemwene kuli mandumbu jetu a Ukristu. Yuma yize mutuhanjika ni mandumbu jetu, ha mashimbu amwe nyi kutwakeyele, muyihasa kwalumuka ni kupwa saki hanji mahuza. Nyi mutuhanjeka yimwe yuma yize kutushi shindakenyo, mutuhasa kumwanga sango ja mahuza. Kashika, muchiwaha nyi mutufunga “kanwa” lietu. (Yishima 10:19) Kuhanjika umwenemwene kuchalumbunukine ngwo, twatamba kuhanjika yeswe yize tunanyingika, tunanyongo hanji twakwivwa. Chipwe ngwe yize tunafupu kuhanjika yili umwenemwene, chili chipema kulihula ngwetu: Shina chinalite kuyihanjika? Yinangutale? Natamba lume kuyihanjika? (1 A-Tesalonika 4:11) Atu amwe kakuhanjika kalusulusu ha kwamba ngwo: “Ngunahanjika wika umwenemwene.” Alioze, ngwe atu a Yehova, tunazange hanga maliji jetu apwe apema nawa a zango.—Tanga A-Kolosu 4:6.

11, 12. (a) Kuchi mutu yoze walinga shili mahasa kupihisa yuma nyi kahanjikile umwenemwene? (b) Nyi munyingika ngwe sepa lie kalinga shili yinene, yihula yika yize watamba kulihula? (c) Kuchi mutuhasa kusolola umwenemwene mu ululikiso wa Yehova?

11 Yehova hanahana kuli makulwana a mu chikungulwila chiteli cha kukwasa mandumbu. Alioze muchipwa chashi kutambula ukwaso wa makulwana nyi mutuhanjika no umwenemwene. Mumu liaka? Nyi unayiji mba muoya ku shipitali, shina muswekela ndotolo misongo yize unevu? Nyi wamuswekela, kuchi iye mahasa kukukwasa? Chizechene nawa, nyi twalinga shili yinene kutwatambile kuyisweka. Shimbu tuyisweke, twatamba kuya kuli makulwana a mu chikungulwila hanga twalweze umwenemwene hakutwala ku shili yacho. (Samu 12:2; Yilinga 5:1-11) Haliapwila achi nyonga ha chino: Yika mulinga nyi munyingika ngwe, sepa lie halinga shili yinene? (Ulevi 5:1) Shina muwamba ngwe: “Amu nguli sepa lienyi wamwenemwene natamba kusweka shili yacho”? Nyi mwiwuluka ngwe, makulwana a mu chikungulwila mahasa kumukwasa hanga ehuke ndako jenyi jipi, ni kukolesa usepa wenyi ni Yehova?—A-Hepreu 13:17; Tiangu 5:14, 15.

12 Chikwo nawa twatamba kwamba umwenemwene mu ululikiso wa Yehova, ngwe muze twakuhana ma ola waze twakukalakala mu munda hanji sango jikwo. Nawa twatamba kwamba umwenemwene muze tunasoneka mukanda wa kupwa pionelu hanji milimo yikwo ya mu ululikiso.—Tanga Yishima 6:16-19.

13. Kuchi mutuhasa kusolola umwenemwene muze mutukalakala ni mandumbu jetu?

13 Mandumbu katamba kuhandununa yuma ya mingoso ni uwayilo wetu. Chakutalilaho, kutwatambile kulinga mingoso muze tuli mu Zuwo lia Wanangana hanji mu munda. Nawa kutwatambile kwiya yuma ya mandumbu jetu muze mutulinga no mingoso. Nyi umwe ndumbu kakutukalakalila, twatamba kumufweta mbongo jize twalitesele nenyi, ni kumwaha yuma yeswe yize yinafupiwa kulita ni shimbi ja chifuchi. Chino muchihasa kupwa kufweta uukiso wenyi ni kumwaha mashimbu akuhwima. (1 Timoteu 5:18; Tiangu 5:1-4) Nyi mwata wetu kali umwe ndumbu, kutwatambile kushimbwila ngwo, ndo atusolwele zango linji kuhiana akwetu. (A-Efwesu 6:5-8) Twatamba kukalakala kulita ni mashimbu waze twalitesele, ni kulinga kanawa mulimo uze anatufwetela.—2 A-Tesalonika 3:10.

14. Yika Akwa-Kristu atamba kulinga shimbu kanda achilinga mingoso?

14 Yika twatamba kulinga, nyi mutulinga mingoso ni umwe ndumbu? Mingoso yacho muyihasa kupwa ngwe, kuliaha kongo hanji kulanda ni kulanjisa yuma. Nyi chino muchilingiwa, kuli shimbi ya mu Mbimbiliya yize muyihasa kutukwasa yinambe ngwo: Yuma yeswe ndo yipwe ya kusoneka! Muze profeta Jeremia alanjile munda, kasonekene mikanda yaali ni kwita yela hanga ase chijikilo ha mukanda umuwika. Mba yatulika mikanda yacho hanga yisolole ngwo kalanjile munda wacho. (Jeremia 32:9-12; tala nawa Uputukilo 23:16-20.) Amwe kakwamba ngwo nyi masoneka mukanda wa kulanda nacho, muchisolola ngwe keshi kujikijila mandumbu jo. Alioze, kwamba pundu, kusoneka mukanda wacho muchihasa kutukwasa kwehuka mbwanja ni kahandununo mukachi ketu. Twatamba kwiwuluka ngwetu, sambukila muchikungulwila yili yilemu chinji kuhiana mingoso.—1 A-Korindu 6:1-8; tala Maliji Akusongo 30.

HANJIKA UMWENEMWENE NAWA KULI WAZE HI YELA JA YEHOVA KO

15. Kuchi Yehova akwivwa hakutwala kuli waze akuzachisa mbalansa ya kwonga?

15 Twatamba kuhanjika umwenemwene kuli atu eswe, ni kuli waze hi Yela ja Yehova ko. Kusolola umwenemwene chili chilemu chinji kuli Yehova. “Pezu jeka ni jeka japwa chizelwokeso kuli Yehova; mbalansa ya kwonga kuyapemene.” (Yishima 11:1; 20:10, 23) Ku mashimbu akunyima, atu te kakuzachisa chinji mbalansa hakulinga mingoso. Alioze, akwa-kulanjisa amwe te kakwonga akwa-kulanda, ha kwaha yuma yize te kuyishi kulita ni ndando yize te akufweta, hanji kweta mbongo jinji. Ni musono nawa, akwa-kulanjisa anji kakwonga akwo. Alioze, Yehova kalumwine nyonga lienyi. Chipwe musono, kakuvwile kole mbalansa ya kwonga.

16, 17. Yuma yika twatamba kwehuka?

16 Yetu eswe twakupalika mu yuma yize ya kweseka ungunu wetu—ngwe ha kusoneka umwe mukanda wa kufupa nawo mulimo, wa manguvulu ni hakulinga cheseko ku shikola. Atu amwe kakunyonga ngwo, kukushi mulonga niumwe kuhanjika mahuza, kulumba yuma hanji kuhana kumbululo lia saki. Alioze chino kuchatambile kutukomwesa. Mbimbiliya yinambe ngwo, ha matangwa akusula atu “kumakapwa akwa kulifwila ene, akwa kufwila mbongo, . . . keshi kufwila yipema.”—2 Timoteu 3:1-5.

17 Kanji-kanji mutuhasa kumona ngwe, atu waze keshi kuhanjika umwenemwene kali ni mwono upema. (Samu 73:1-8) Mukwa-Kristu mahasa kutokesa mbongo, kumona lamba hanji kumuhanga ku mulimo ha mukunda wa kuhanjika umwenemwene. Alioze kusolola umwenemwene chili chilemu chinji kuhiana yuma yeswayo. Mumu liaka?

YIWAPE YIZE YAKWIZA HA KUSOLOLA UMWENEMWENE

18. Mumu liaka chili chilemu kusolola umwenemwene?

18 Kusolola umwenemwene chili chilemu chinji, alioze hi chashiko. Nihindu, hita mutu kali ni uhashi wa kuchilinga. (Mika 7:2) Atu amwe mahasa kukuhepwisa ni kukwamba ngwo, uli chimbinda ha mukunda wa kuhanjika umwenemwene. Alioze, akwo mawahilila chinji ni yena ha kusolola umwenemwene ni kukujikijila chinji. Mu yifuchi yeswe, Yela ja Yehova kanaanyingika ha umwenemwene wo. Atu amwe kakuzanga kukalakala chinji ni Yela ja Yehova, mumu kananyingika ngwo kali atu waze akusolola umwenemwene. Nawa muze atu akwo akwachiza ku milimo ha mukunda wa wiji wo, Yela ja Yehova kakununga ku milimo yacho.

Umwe ndumbu wa pwo kanakalakala kanawa chipwe ngwe akwo waze akalakala no kaso kuchilinga

Mutuhasa kufumanyisa Yehova ha kulinga kanawa mulimo wetu

19. Kuchi kusolola umwenemwene chakukwata ha usepa wetu ni Yehova?

19 Kusolola umwenemwene mu yuma yeswe, muchitukwasa tupwe ni mbunge yipema ni kutwaha sambukila. Mutuhasa kupwa ngwe Paulu yoze wasonekene ngwenyi: “Tunakunuka mbunge yipema.” (A-Hepreu 13:18) Alioze chuma chilemu chili ngwo, Tata yetu wa zango, Yehova, kakuwahilila chinji ha tachi jize twakusa hanga tusolole umwenemwene mu yuma yeswe.—Tanga Samu 15:1, 2; Yishima 22:1.

SHIMBI JA MU MBIMBILIYA

1 TWATWAMA HASHI HAZE ATU KESHI KUSOLOLA UMWENEMWNE

“Mweswe kakuhanjika yuma ya mokomoko kuli mwenyembo wenyi . . . ni mbunge jiali.”—Samu 12:2

Yika muyihasa kutukwasa kwehuka kulionga yetu ene?

  • Samu 31:5; A-Hepreu 13:18

    Yehova kanazange hanga tupwe atu aumwenemwene kuli yetu ene, ni kuli akwetu.

  • Samu 139:23, 24; Tiangu 1:23-25

    Kutanga Mbimbiliya ni kulemba, muchihasa kutukwasa kulihengwola yetu ene ni kwalumuna ndako jetu.

2 KUSOLOLA UMWENEMWENE MU USOKO CHAKUNEHA SAMBUKILA NI KULINUNGA

“Chatwamine hamwe ni akwa kalimbalimba.”—Samu 26:4

Mumu liaka chili chilemu kusolola umwenemwene mu usoko?

  • Yishima 6:16-19

    Kusolola umwenemwene mu usoko chakukwasa asoko hanga alijikijile umwe ni mukwo. Hita mutu mu usoko katamba kuhanjika umwenemwene kuli umwe ni mukwo, chipwe ngwe hi chashi ko.

  • Yishima 22:6; A-Efwesu 6:4

    Muze ana mamona ngwo yisemi jo kakuhanjika umwenemwene, chino muchaakwasa hanga no apwe ni kuhanjika umwenemwene.

3 KUSOLOLA UMWENEMWENE CHAKUNEHA YIWAPE MU CHIKUNGULWILA

“Mumu mukwa kupiya kapwa chizelwokeso kuli Yehova, alioze kakulikata ni mukwa ululi.”—Yishima 3:32

Mumu liaka chili chilemu kusolola umwenemwene kuli mandumbu jetu mu chikungulwila?

  • Yishima 10:19; A-Kolosu 4:6

    Tunazange kuhanjika umwenemwene mashimbu eswe, alioze maliji jetu katamba kupwa apema nawa umbovu.

  • Ulevi 5:1; A-Hepreu 13:17; Tiangu 5:14, 15

    Muze mutusolola umwenemwene kuli makulwana a mu chikungulwila, muchipwa chashi hanga atukwase.

  • Jeremia 32:9-12; A-Efwesu 6:5-8

    Twatamba kuhanjika umwenemwene muze mutulinga mingoso ni mandumbu jetu, ni kwafweta kulita ni chize twalitesele no.

4 MUTUYUKA CHINJI NYI MUTUSOLOLA UMWENEMWENE

“Lufuma mupema kanapeme kuhiana upite unene.”—Yishima 22:1

Yuma yikwo yika yize twatamba kusolola umwenemwene?

  • Samu 37:21; Mateu 22:17-21; A-Roma 13:1-7; A-Efwesu 4:25, 28

    Twakusolola umwenemwene kuli atu waze twakukalakalila, kuli waze twakulinga no mingoso, hakulinga yeseko ku shikola, ha kusoneka yimwe mikanda, ngwe kufuta lijimu hanji mikanda yikwo ya nguvulu.

Mumu liaka kusolola umwenemwene chili chilemu kuhiana upite?

  • Samu 15:1, 2; Yishima 11:1; 1 Timoteu 6:9, 10

    Nyi twasolola umwenemwene, mutupwa ni lufuma mupema, atu matujikijila. Kusolola umwenemwene muchitukwasa hanga tupwe ni mbunge yipema. Yehova kakuwahilila chinji ha tachi jize twakusa hanga tusolole umwenemwene.

    Mikanda ya Chokwe (2008-2025)
    Fwambuka
    Njila
    • Chokwe
    • Tuma
    • Kululieka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Shimbi Yakuyizachisa
    • Shimbi ja Kufunga Sango ja Mutu
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Njila
    Tuma