Nupi, Va Na Ngeih Lomi Kha Ṭha Tein Hmang
“A cheu cu vancung Pennak ruang hrimhrim i nupi ngei loin a ummi an si.”—MATT. 19:12.
1, 2. (a) Jesuh, Paul le a dang nih nupi, va ngeih lo kha zeitindah an hmuh? (b) Mi cheukhat nih nupi, va ngeih lo kha zeicah laksawng in an hmuh lo?
ṬHITUMNAK cu a sung tukmi Pathian pekmi laksawng hna lakah aa telmi a si. (Ptb. 19:14) Asinain nupi, va a ngei lomi unau tampi zong nuamhnak le lungsinak an hmu. Nupi a ngei bal lomi, kum 95 a simi unaupa Harold nih hitin a chim: “Midang he kan umṭi tik, khual le mi leng ka ngeih tikah kaa nuam nain keimah lawng ka um zongah ka um a har hlei lo. Nupi ngeih lo in ka um cu ka caah Pathian laksawng a si tiah ka chim khawh.”
2 Jesuh Khrih le lamkaltu Paul nih nupi, va ngeih lo hi nupi, va ngeih bantuk in Pathian laksawng a si tiah an chim. (Matthai 19:11, 12; 1 Korin 7:7 rel.) Asinain nupi, va ngei lomi paoh nih cuti um awkah an i thimmi a si lo. A caan ah innchung hawi aa tlakmi an hmuh lo caah a si. Cheukhat cu an i ṭhitum hnuah an i ṭhen asiloah innchung hawi thihtaknak ruangah anmah lawng an si ṭhan. Cu ti a si ahcun nupi, va ngeih lo cu zeitindah laksawng a si khawh? Nupi, va ngei lomi nih an nunnak kha zeitindah ṭha tein an hman khawh?
Laksawng Sung
3. Nupi, va a ngei lomi nih zei caan ṭha dah an ngeih?
3 Nupi, va a ngei lomi cu nupi, va a ngeimi nakin a caan le zalonnak tam deuh an ngei. (1 Kor. 7:32-35) Mah cu phungchimnak ah tam deuh i tel awk, dawtnak kauhter awk le Jehovah naih awkah caan ṭha a si. Cucaah unau tampi cu nupi, va ngeih lo in um a ṭhatnak an hun theih i zeimaw caan chung nupi, va ngeih lo in um awk bia an khiak. Cheukhat tu cu a hmasa ahcun nupi, va ngeih an i tim nain thil sining aa thlen tikah an sining kha thlacam le ṭha te’n ruat in Jehovah nih lungdai te’n a kan umter khawh ti kha an hun theih. Cuticun an sining kha cohlang in nupi, va ngei lo in an um.—1 Kor. 7:37, 38.
4. Nupi, va a ngei lomi nih Pathian rian tling te’n ṭuan khawh a si tiah zeicah ruah khawh a si?
4 Jehovah le a bupi nih hngalhmi le sunsakmi si awkah nupi, va a ngeimi si a hau lo ti kha Khrihfa nungak, tlangval pawl nih an hngalh. Pathian nih pakhat cio in a kan dawt. (Matt. 10:29-31) Ahohmanh le zeihmanh nih Pathian dawtnak he a kan ṭhen kho lo. (Rom 8:38, 39) Nupi, va a ngeimi zong, a ngei lomi zong nih Pathian rian tling te’n ṭuan khawh a si ti ruah awk a ruang tampi a um.
5. Nupi, va ngeihlonak in ṭhatnak hmuh awkah zeidah a herh?
5 Ringawn le lentecelh a thiammi nih i zuam a herh bantuk in nupi, va a ngei lomi zong nih an hmuhmi laksawng ṭha te’n hman awk an i zuam a hau. Cucaah nupi, va a ngei lomi cu unaunu an si ah, unaupa an si ah, upa an si ah, mino an si ah, an i thim ruang i a si ah, an sining ruang i a si ah an nunnak kha zeitindah a ṭha bik in an hman khawh? A hmasa Khrihfabu chung i zohchunhawk a ṭhami hna kong kan i ruah lai i zeidah kan i cawn khawh kha zoh u sih.
Nupi, Va a Ngei lomi Mino pawl
6, 7. (a) Va a ngei lomi Filip fanu hna cu Pathian rian ah zei ṭuanvo dah an hmuh? (b) Timote nih tlangval a sinak kha zeitindah ṭha tein a hman, a no lio te’n Pathian rian lungtho in a ṭuan caah zei thluachuah dah a hmuh?
6 Thawngṭha chimtu Filip cu va a ngei lomi fanu pali a ngei i a pa bantuk in thawngṭha chimnak ah lungtho tein an i tel. (Lam. 21:8, 9) Hmailei kong chimchung khawhnak cu thiang thlarau laksawng ah aa telmi a si i Filip fanu hna cu Joel 2:28, 29 tlinternak ah mah laksawng kha an hman.
7 Timote cu tlangval a sinak ṭha tein a hmangmi a si. A ngakchiat lio in a pi Lois le a nu Zunis nih “Cathiang” an cawnpiak. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Annih cu C.E. 47, Paul nih an khua Listra ah a voikhatnak a tlawn hna lioah Khrihfa si dawh an lo. Kum hnih a rauh hnu Paul nih a voihnihnak a tlawn hna lioah Timote cu kum 20 hrawng a si men lai. Mino a si lengah biatak a theihnak zong a sau rihlo nain Listra le Ikonium khua Khrihfa upa pawl nih an thangṭhatmi a si. (Lam. 16:1, 2) Cucaah Paul nih Timote kha a khualtlawn hawi ah a sawm. (1 Tim. 1:18; 4:14) Timote nupi a ngeih le ngeih lo cu fiang tein kan chim kho lo. Asinain Paul sawmnak kha lungtho tein a cohlan i kum tampi a rauh hnu tiang nupi ngei lo in missionary le Khrihfabu zohkhenhtu a ṭuan.—Fil. 2:20-22.
8. Johan Marka cu zeinihdah thlaraulei tinhnak ngeih awkah a forh, cuti a tuah caah zei thluachuah dah a hmuh?
8 Johan Marka zong nih a tlanvalnak kha ṭha tein a hman. Amah le a nu Mari le danhnih a unau Barnabas cu Jerusalem Khrihfabu dirhka ah zumtu an si. Marka te chungkhar cu khuapi chungah inn an ngei i sinum pakhat zong an ngeih caah mirum an si men lai. (Lam. 12:12, 13) Cu bantuk sining a ngeimi mino a si ko nain Marka cu amah ṭhatnak le a duhmi lawng a ruat lo. Cun nupi ngeih in hmun khatkhat ah nuam ngai in a um lo. A hmasa deuh ah lamkaltu hna he an i komh caah missionary ṭuan a duh vemi a si kho men. Cucaah Paul le Barnabas a voikhatnak missionary khual an tlawn lioah a kal ve i a bawmh hna. (Lam. 13:5) Cu hnuah Barnabas he khual an tlawng ṭi i mah hnuah Babilon ah Piter he an ṭuanṭi kan hmuh. (Lam. 15:39; 1 Pit. 5:13) Marka cu zei can tiang tlangval a si tu cu kan hngal lo. Asinain midang ca lungtho tein rian a ṭuanmi le Pathian rian tam deuh in ṭuan a duhmi in minṭha a hmu.
9, 10. Tuchan Khrihfa nungak, tlangval caah phungchim rian tam deuh in ṭuan khawh awk zei caan ṭha dah a um? Tahchunhnak in chim.
9 Tuchan zongah mino unau tampi nih nungak, tlangval an sinak kha Pathian rian tam deuh ṭuannak caah lungtho tein an hman. Marka le Timote bantuk in nungak, tlangval sinak cu ‘Bawipa rian ah lungthin a dihumnak in i pek’ khawhnak lam a si kha an theihthiam. (1 Kor. 7:35) Mah cu caan ṭha taktak a si. Nungak, tlangval cu hmaikal, thawngthanhtu a herh deuhnak hmun ah ṭuannak, holh dang cawnnak, Kingdom Hall le zung ṭengnge saknak, Bu Rian Cawnpiaknak Sianginn kainak le Bethel ah ṭuannak ti bantuk caan ṭha an hmu kho. Nupi, va a ngei rih lomi mino na si ahcun caan ṭha na hmuhmi kha ṭha tein na hmang maw?
10 Mark timi unaupa cu kum 20 a si hlanah hmaikal a ṭuan i Bu Rian Cawnpiaknak Sianginn a kai. Cu hnu ah vawlei pumpi ah Pathian rian phunphun a ṭuan. A luancia kum 25 chung caantling rian a ṭuanmi kha ruat ṭhan in hitin a chim: “Khrihfabu chung ummi unau pakhat cio thazang pek le an sin ah phungchim kal le tuukhal lennak tuah le inn ah rawl ei sawm kaa zuam i tha pek duh ah i hawikomhnak hmanh ka tuahpiak hna. Cu thil vialte nih a ka lawmhter taktak.” Mark nih a chim bantuk in lunglawmhnak taktak cu pek lei in a ra i Pathian rian caantling ṭuannak nih midang peknak caan ṭha tampi a hmuhter. (Lam. 20:35) Tuah na duhmi, na thiammi le na hmuhtonmi zei a si hmanh ah mino pakhat caah Bawipa rian ṭuan awk tampi a um.—1 Kor. 15:58.
11. Nupi, va ngeih i hnawhhnam lonak in zei ṭhatnak dah a chuak kho?
11 Mino tampi nih a hnuah nupi, va ngeih an duh ko lai nain nupi, va ngeih i hnawhhnam lo awk a ruang ṭha a um. Paul nih mino pawl kha nupa umṭi duhnak a ṭhawn bik caan, ‘nungak tlanval siling caan’ a liam tiang hngah awkah a forh hna. (1 Kor. 7:36, NW) Cuti hngahnak nih mah le mah ṭha tein i hngalh awk le nupi, va ca aa tlakmi thim khawh awkah hmuhtonnak an ngeihter lai. Ṭhitum biakamnak cu nunchung, zungzal ca a si caah a biapi tukmi biakhiahnak a si.—Pct. 5:2-5.
Nupi, Va a Ngei lomi Upa pawl
12. (a) Nuhmei Anna nih a sining aa thlenmi kha zeitindah a tawnghtham? (b) Zei thluachuah dah a hmuh?
12 Thawngṭha cauk Luka ah hmuhmi Anna cu va a ngeihnak kum sarih a si ah a va nih ruahlopi in a thih tak caah a ngaih a chia tuk ko lai. Fa a ngeih le ngeih lo asiloah va ngeih ṭhan aa timh le timhlo tu cu kan thei lo. Asinain kum 84 a si ah Anna cu nuhmei a si rih tiah Baibal nih a ti. Baibal chimmi kan zoh tikah Anna nih a sining aa thlenmi kha Jehovah naihnak ah a hman tiah kan chim khawh. Anna nih “biakinn kha a kaltak bal lo i chun he zan he Pathian kha rawl ulh le thlacam in a biak.” (Luka 2:36, 37) Thlaraulei kha a nunnak ah biapi bik ah a chiah. Cuti tuah awkah fek te’n biakhiahnak a tuah le aa zuam caah thluachuah nganpi a hmu. Ngakchia Jesuh hmuhnak nawl le Messiah thawng in hmuh laimi luatnak kong mi sin chimnak tinvo sung a hmu.—Luka 2:38.
13. (a) Dorkas cu Khrihfabu ah lungthomi a si kha zeinihdah a langhter? (b) Dorkas cu a ṭhat ca le zaangfahnak a ngeih caah zei thluachuah dah a hmuh?
13 Jerusalem nitlakchaklei, hlanlio tilawng dinhnak hmun Joppa khua ah Dorkas asiloah Tabitha timi nu a rak um. Baibal nih a va kong a chimlo caah va a ngei lomi a si kho men. Dorkas nih “ṭhatnak tuah le sifak bawmh ah khan a caan vialte cu a hman dih.” Sifakmi nuhmei le midang kha thilpuan a ṭhitpiak hna caah an dawt tuk. Dorkas cu ruahlopi in a zaw i a thih tikah unau pawl cu an ngaih a chiat tuk caah Piter sinah mi an thlah hna i rak thawhter awkah an nawl. A thawhṭhannak kong Joppa khua ah a thang i mi tampi cu zumtu an hung si. (Lam. 9:36-42) Dorkas cu hawi hlei in zaangfahnak a ngeimi a si caah an lak i cheukhat cu a rak bawmhmi hna an si men lai.
14. Nupi, va a ngei lomi Khrihfa hna kha Jehovah naih awkah zeinihdah a forh hna?
14 Anna le Dorkas bantuk in tuchan unau tampi cu an upat tiang nupi, va ngei lo in an um. Cheukhat cu aa tlakmi innchunghawi an hmuh lo caah a si men lai. A dang tu cu aa ṭhenmi asiloah nuhmei an si. Nupi, va a ngei lomi Khrihfa pawl cu biaruah awk innchunghawi an ngeih lo caah Jehovah kha an i bochan deuh. (Ptb. 16:3) Bethel ah kum 38 leng a ṭuanmi unaunu Silvia nih va a ngeih lomi kha thluachuah in a hmuh. Hitin a chim: “Midang tha ka pek pah hna in a caan ah ka baa tuk tawn.” Hitin zong in a chim: “ ‘Keitah aho nih dah thazang a ka pek lai?’ tiah ka ruat tawn. Asinain keimah nakin Jehovah nih ka herhmi a hngalh deuh ti ka zumh caah kaa bochan deuh. Thazang peknak ka hmu zungzal, a caan ahcun ka ruahlomi hmun in a ra tawn.” Jehovah kan naih fate zaangfahnak le hnemhnak he a kan leh zungzal.
15. Nupi, va ngei lomi nih an dawtnak zeitindah an kauhter khawh?
15 Nupi, va a ngei lomi cu an dawtnak “kaupi” in hunnak caan ṭha an hmu. (2 Korin 6:11-13 rel.) Kum 34 chung caantling rian a ṭuanmi va a ngei lomi unaunu Jolene nih hitin a chim: “Keimah ṭhirual he lawng si loin upa, mino, ngakchia he zong kaa kom. Nupi, va ngeihlonak nih Jehovah, na chungkhar, na unau le na innpa ca rian ṭuan awk caan ṭha a hmuhter. Ka upa deuhdeuh i va ka ngeih lomi caah ka lawm chinchin.” Kum upa, a damlomi, nuhmei le pahmei, mino le Khrihfabu chung ummi hna nih nupi, va a ngei lomi hna mah zawnruat lo bawmhnak kha mansung ah an chiah. Midang cungah dawtnak kan langhter fate kan i lawm deuh ve. Nangtah midang cung ah na dawtnak “kaupi” in na hung kho lai maw?
Nupi, Va Ngeih lo awk Bia A Khiakmi
16. (a) Jesuh cu zeicah nupi a ngeih lo? (b) Paul nih a tlanvalnak kha zeitindah ṭha tein a hman?
16 Jesuh cu nupi a ṭhi lo, a phungchimnak rian a timhlamh i a ṭuan. Khua kip ah a tlawng, zing in zan tiang a ṭuan i a donghnak ah a nunnak kha raithawinak caah a pekchanh. Nupi a ngeih lo caah mah vialte kha a liim khawh. Lamkaltu Paul cu meng thong tampi a tlawng i phungchimnak ah harnak tampi a tong. (2 Kor. 11:23-27) Paul cu a hmasa ah nupi a ngeimi a si kho men, asinain lamkaltu in rian pek a si hnuah cun nupi ngeih lo in um ding aa thim. (1 Kor. 7:7; 9:5) Jesuh le Paul nih midang kha phungchim rian caah a si khawh ahcun anmah bantuk in um ding tha an pek hna. Asinain phungchim rian a ṭuanmi hna nih zulh hrimhrim ding tinak cu a si lo.—1 Tim. 4:1-3.
17. Tuchan ah mi cheukhat nih Jesuh le Paul nawl zeitindah an i cawn, cu bantuk mah ca ṭhatnak a hlawmi kha Jehovah nih a sunsak hna tiah zeicah kan ti khawh?
17 Tuchan zongah cheukhat cu phungchimnak ah tam deuh i tel khawh awkah nupi, va ngeih lo awk an i thim. A cunglei ah a kong chimmi Harold cu Bethel ah nuam tein rian a ṭuan rih i a ṭuannak kum 56 leng a si cang. Hitin a chim: “Bethel ah kum hra ka ṭuan hnuah nupi, va a ngeimi tampi cu an dam lo ruang le an nu le an pa zohkhenh ruah ah Bethel in an chuah ka hmuh. Kei ka nu le ka pa cu an thi cang. Bethel hi ka duh tuk caah nupi ngeih ruangah Bethel rian ṭuan khawh lo cu ka duh lo.” Cu bantuk in kum tampi chung hmaikal a ṭuanmi Margaret zong nih hitin a chim: “Va ngeihnak caan ṭha ka rak hmu tawn ko nain hmaikal rian ah ka rian a tam i kaa nuamh tuk caah mah kong ruahnak caan ka ngei lo. Cu nakcha cun va ngeih lo zalonnak kha phungchimnak rian caah ka hman i lawmhnak tampi ka hmu.” Jehovah nih a hmaanmi biaknak caah mah ṭhatnak a hlawmi hna kha a philh bal hna lai lo.—Isaiah 56:4, 5 rel.
Na Sining kha a Ṭha Bik in Hmang
18. Nupi, va a ngei lomi unau pawl kha zeitindah thazang pek khawh a si?
18 Jehovah rian an si khawh chung in a ṭuanmi nupi, va a ngei lomi unau hna kha lungtak in thangṭhat le thazang pek awk an si. Anmah kha pakhat cio in kan dawt hna i an ziaza ṭha le Khrihfabu ca an tuahmi kha kan sunsak. Thlaraulei i ‘an unau, an far, an nu le an fa’ kan si taktak ahcun zeitikhmanh ah an um a har bal lai lo.—Marka 10:28-30 rel.
19. Nupi, va na ngeih lomi kha a ṭha bik in hman awkah zeidah na tuah khawh?
19 Naa thimmi asiloah na sining ruang ah nupi, va a ngei lomi na si ahcun Baibal chan le tuchan hmuhtonnak hna in a nuammi le hlawhtlingmi nunnak na hmuh khawh kha na zumh khawh. Nupi, va ngeih lo cu kan i ruahchanmi le kan i ruahchan lomi laksawng a si kho. Laksawng cheukhat cu hmuh cangka sunsak khawh a si, cheukhat cu a caan a rauh tik lawngah sunsak khawh a si. Mah cu kan lungput cungah aa hngat. Nupi, va na ngeih lomi kha zeitindah ṭha tein na hman khawh? Jehovah kha naih, Pathian rian ah na rian tam zungzal law na dawtnak kauhter. Nupi, va ngeih lo kha Pathian hmuh ning in kan hmuh i mah laksawng kha ṭha tein kan hman ahcun ṭhitumnak bantuk in ṭhatnak a chuak kho.
Naa Cinken Maw?
• Nupi, va ngeih lo cu zeitindah laksawng a si?
• Mino pawl caah nupi, va ngeih lo cu zeitindah thluachuah a si khawh?
• Jehovah naih awk le dawtnak kauhter awkah nupi, va a ngei lomi nih zei caan ṭha dah an hmuh?
[Cahmai 18nak i hmanthlak]
Pathian rian ṭuannak ah na sining kha ṭha tein na hmang maw?