Pathian Thang A Ṭhattermi Biakhiahnak Tuah

“Mifim nih cun a lamh ding kha ṭha tein a zoh.”—PTB. 14:15.

1, 2. (a) Biakhiahnak tuah tikah zeidah biapi bik in kan ruah awk a si? (b) Zei biahalnak hna dah kan i ruah lai?

NIFATE voi tampi kan tuahmi thil a um. Tam deuh cu hmailei caah a biapi tuk lo nain a cheu tu cu kan nunnak caah a biapimi an si. Mah cu zeidah a si? Biakhiahnak a si. Kan tuahmi biakhiahnak cu a hmemi a si zongah a nganmi a si zongah ruah a herh bikmi cu Pathian thangṭhatnak ca a si awk a si.—1 Korin 10:31 rel.

² Biakhiahnak tuah naa fawih maw, naa harh dah? Khrihfa nutling patling si kan duh ahcun a ṭhami le a ṭhalomi kha ṭha tein thleidan thiam awk cawn a herh i midang zumhmi in si loin kanmah zumhmi ning in biakhiahnak tuah a hau. (Rom 12:1, 2; Heb. 5:14) Biakhiahnak ṭha tuah awk cawn a herhnak a ruang dang hna cu zeidah an si? Biakhiahnak tuah cu zeicah a har tuk tawn? Pathian thang a ṭhattermi biakhiahnak tuah awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

Zeicah Biakhiahnak Tuah A Herh?

3. Biakhiahnak tuah tikah zeidah i dawnhter awk a si lo?

³ Baibal phunglam he aa pehtlaimi kong ah fek tein kan dir lo ahcun sianginn kai hawi le rianṭuanṭi hawi nih an zumhmi an i fiang set lo tiah an kan ruah lai i fawite in a kan uk lai. Annih cu lihchim, hlen le fir a hmangmi an si men lai i anmah bantuk in um ve ding asiloah an tuahmi thuhpiak awk a kan forhnak in ‘mi tam deuh lei ṭan’ awk an kan lem men lai. (Ex. 23:2) Asinain Pathian thang a ṭhattermi biakhiahnak zeitindah ka tuah lai ti a hngalmi nih cun mi ṭih ruang le mi cohlanmi si duh ruangah Baibal in cawnpiakmi a chiaṭha thleidannak lungthin cohlan lomi a tuah lai lo.—Rom 13:5.

4. Zeicah mi nih kan ca ah biakhiahnak tuah an duh?

⁴ Kan ca biakhiahnak tuah a duhmi paoh hi harnak tonter a kan duhmi an si dih lo. Lungthin ṭha a ngeimi hawile nih ruahnak a kan cheuhmi kha zulh awk an kan hnek men lai. Inn i kan um ti lo hmanh ah kan chungkhat pawl nih kan ca ṭhatnak ruat in a biapimi biakhiahnak kan tuah tikah an i tel rih men lai. Tahchunhnak ah, siilei thlopbulnak kong hi ruathmanh. Baibal nih thi hrial u tiah fiang tein ralrin a kan pek. (Lam. 15:28, 29) Asinain siilei thlopbulnak cheukhat kong cu Baibal ah fiang tein a um lo caah zei thlopbul ning dah kan cohlan lai le cohlan lai lo ti kha mahte in biakhiahnak tuah a hau.a Kan dawtmi hna nih mah kong ah an ruahnak zulh awk an kan hnek men lai. Asinain cu kong ah biakhiahnak tuah tikah aa pumpe cangmi Khrihfa nih cun a thil kha ‘amahte in’ aa phorh a hau. (Gal. 6:4, 5) A bik in ruah a herhmi cu mi mithmai ṭha hmuh si loin Pathian hmai ah chiaṭha thleidannak lungthin thiang ngeih peng kha a si.—1 Tim. 1:5.

5. Kan zumhnak a rawh lo nakhnga zeidah tuah khawh a si?

⁵ Biakhiahnak kan tuah khawh lo ahcun harnak kan tong kho. Zultu Jeim nih lungawṭawm in a ummi cu “an i tinhmi ah khan an kal ciahmah kho bal lo” tiah a ṭial. (Jeim 1:8) Mah bantuk minung cu tilet fakpi in a thomi rili ah, a zahnak a um lomi lawng aa citmi pa he aa lo, mah pa cu thlichia nih a kenkip ah a choih bantuk in lungawṭawm in a ummi cu minung ruahnak nih a uk khawh. Cu bantuk minung cu fawi tein a zumhnak a rawk kho i a tonmi ngaihchiatnak ruangah midang kha sual a phawt tawn hna. (1 Tim. 1:19) Cu ti si lo awkah zeidah tuah khawh a si? Zumhnak ah ‘ṭhawn chin lengmang’ a hau. (Kolose 2:6, 7 rel.) Kan zumhnak ṭhawnter awkah Baibal kan zumh a langhtermi biakhiahnak tuah thiam i zuam a hau. (2 Tim. 3:14-17) Asinain zeinihdah biakhiahnak ṭha tuah a harter?

Zeicah Biakhiahnak Tuah A Har

6. Ṭihnak nih zeitindah a kan umter khawh?

⁶ Ka biakhiahnak a palh sual lai, hlawh a tling sual lai lo, mi nih a hruh ning cu an ka ti sual lai ti ṭih ruangah biakhiahnak kan tuah men lai lo. Cu bantuk ṭihnak ngeih cu a phung a si ko. Ahohmanh nih harnak le ningzahnak a chuahtermi biakhiahnak tuah kan duh lo. Asinain Pathian le a Bia kan duhnak nih ṭihnak kan ngeihmi a zorter khawh. Zeitin in dah? Pathian kan dawtnak nih a biapimi biakhiahnak tuah hlanah Baibal le Baibal hrambunh in chuahmi cauk hlathlai hmasa awk a kan forh lai. Mah nih biakhiahnak tuah tikah palhnak a tlawmter deuh lai. Zeicah? Baibal nih ‘lungtlawm mi kha fimnak hmuh awk le seino pawl kha hngalhnak le ruahthiamnak hmuh’ awk a bawmh khawh hna caah a si.—Ptb. 1:4.

7. Siangpahrang David sin in zeidah kan cawn khawh?

⁷ Kan biakhiahnak cu a hmaan zungzal lai maw? A hmaan zungzal lai lo. Kan zapi in palhnak kan tuah tawn. (Rom 3:23) Tahchunhnak ah, siangpahrang David cu zumhfekmi le mifim a si nain amah le midang fahnak a pemi biakhiahnak hmaanlo a tuah caan a um. (2 Sam. 12:9-12) Asinain David cu sualnak a tuah ruangah biakhiahnak a tuah kho ti lomi le Pathian mithmai ṭha a hmu kho ti lomi a si lo. (1 Si. 15:4, 5) Sualnak kan tuah sual hmanh ah Jehovah nih aa cinken lo i a kan ngaihthiam ti kha David bantuk in kan hngalh ahcun biakhiahnak kan tuah kho lai. Pathian nih amah a dawmi le a nawl a ngaimi cu a bawmh zungzal hna.—Salm 51:1-4, 7-10.

8. Lamkaltu Paul nih nupi, va ngeihnak kong a chimmi in zeidah kan hngalh khawh?

⁸ Biakhiahnak tuah kan ṭihnak zorter khawh a si. Zeitindah? A caan ah thim awk lam ṭha tampi a um ti kan hngalhnak thawng in a si. Lamkaltu Paul nih ṭhitumnak kong i a chimmi hi ruathmanh. Thlarau lamhruainak in hitin a ṭial: “Pa nih khan ngaknu cungah khan dawhcah in ka um deuh lo tiah a ruah i a duhnak kha a ṭhawn i kan i umh awk a si ko tiah a ruah ahcun, a duh ning cun i um ko hna seh. Cu ah cun sualnak zeihmanh a um lo. Asinain cuticun na tuah hrimhrim lai tiah hnek si lo in pa nih nupi ka ṭhi hrimhrim lai lo tiah a lung aa thleh i a duhnak kha a tei khawh i cuticun kha ti khan ka tuah awk a si tiah a lung in aa ruah ahcun ngaknu cu a ṭhit lo ah a ṭha ko.” (1 Kor. 7:36-38) Paul nih nupi, va ngeih lo cu a ṭha bik a si a ti nain mah lawng hi i thim khawhmi lam a si lo.

9. Kan biakhiahnak mi nih zeitindah an hmuh lai ti phan awk a si maw? Fianter.

⁹ Biakhiahnak kan tuahmi kha mi nih zeitindah an hmuh lai ti kan phan awk a si maw? Tlawmpal cu phan awk a si ko. Siasal sin pekchanh dawh a simi rawl einak kong Paul chimmi hi i cinken awk a si. Ei awk biakhiah cu a palh lo nain an chiaṭha thleidannak lungthin a dermi hna a hnorsuan khawh ti a theih. Paul nih zeitindah bia a khiah? Hitin a ṭial: “Rawl nih ka unau kha a sualter nakcha cun sa zeihmanh ka ei ti lai lo, ka unaupa ca i tluknak a chuahtertu si cu ka duh lo.” (1 Kor. 8:4-13) Kan biakhiahnak nih midang chiaṭha thleidannak lungthin zeitin a hnorsuan kha kan ruah ve awk a si. A bik in kan ruah dingmi cu kan biakhiahnak nih Jehovah he kan i pehtlaihnak zeitin a hnorsuan ti a si. (Rom 14:1-4 rel.) Pathian thang a ṭhattermi biakhiahnak tuah khawh awkah zei Baibal phunglam nih dah a kan bawmh lai?

Biakhiahnak Ṭha Tuah khawhnak Lam Paruk

10, 11. (a) Chungkhar ah porhlawtnak kha zeitindah hrial khawh a si? (b) Khrihfa upa nih Khrihfabu he aa tlaimi biakhiahnak an tuah tikah zeidah an i cinken a herh?

¹⁰ Porhlawt kha hrial. Biakhiahnak tuah hlan ah ‘Mah biakhiahnak hi tuahnak nawl ka ngei maw?’ tiah kan i hal awk a si. Siangpahrang Solomon nih hitin a ṭial: “Aa porhlawmi nih cun mi nihsawhnak tuan ah an hmuh lai. Cucaah mi toidorte i um a ṭha deuh.”—Ptb. 11:2.

¹¹ Nulepa nih an fale kha biakhiahnak cheukhat tuahnak nawl an pek ko hna lai nain fale nih biakhiahnak nawl ka hmu cang tiah i ruah awk a si lo. (Kol. 3:20) Nupi le nule zong chungkhar ah tlawmpal cu nawl an ngei nain vale nawlngeihnak kha an cohlan awk a si. (Ptb. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23) Cu bantuk in vale zong nih an nawlngeihnak ri a ngeih le Khrih uknak tang an um kha an cohlan a hau. (1 Kor. 11:3) Khrihfa upa nih Khrihfabu he aa tlaimi biakhiahnak an tuah. Asinain Baibal ah aa ṭialmi “phung leng lonh” lo awk an i zuam. (1 Kor. 4:6) Cun zumhawk a tlakmi le a fimmi sal lamhruainak zong naih tein an zulh a hau. (Matt. 24:45-47) Biakhiahnak nawl kan hmuh tik lawng ah toidor tein bia kan khiah ahcun kanmah theng le midang lungretheihnak le ngaihchiatnak kha kan hrial khawh lai.

12. (a) Zeicah dothlatnak kan tuah awk a si? (b) Zeitindah dothlatnak tuah khawh a si, fianter.

¹² Dothlatnak tuah. Solomon nih hitin a ṭial: “Teimaknak le a hlankan in ṭha tein thil rak ruahchungnak nih duhdimnak kha a chuahter i . . . namchan in thil a timi paoh cu sifahnak an tong hrimhrim ve ko lai.” (Ptb. 21:5) Tahchunhnak ah, sipuazi tuah awk an in sawm hei ti u sih. Cu tikah na lung duhnak lawng in tuah hlah. Mah rian kong kha ṭha tein hlat law, ṭha tein a hngalmi sinah ruahnak hal hna, cun mah kong he aa tlaimi Baibal phunglam kawl. (Ptb. 20:18) Ṭha tein bia na khiah khawh nakhnga cazin pahnih naa chiah khawh, pakhat ah ṭhathnemnak hmuh hngami le a dang pakhat ah mah nih pek a herhmi thil kha ṭial. Biakhiahnak na tuah hlan ah “zeizat dah a dih lai” kha tuak. (Luka 14:28) Na biakhiahnak nih tangka lut, chuak le thlaraulei zeitindah an hnorsuan khawh kha ruat. Dothlatnak tuah awkah caan pek le i zuam a herh. Cuti na tuah ahcun khulrang in bia na khiak lai lo i lungretheihnak na tong lai lo.

13. (a) Jeim 1:5 ah zei aamah khaannak dah kan hmuh? (b) Fimnak hmuh awk thlacamnak nih zeitindah a kan bawmh khawh?

¹³ Fimnak hmuh awkah thla cam. Biakhiahnak kan tuah hlan ah Pathian sin bawmhnak kan hal lawng ah amah thang a ṭhattermi bia kan khiah khawh lai. Zultu Jeim nih hitin a ṭial: “Fimnak a baumi nan um ahcun, Pathian sinah thla cam sehlaw Pathian nih a pek ko lai, Pathian nih cun aho paoh kha zaangfah ngai le siang ngai in a pek ko hna.” (Jeim 1:5) Biakhiahnak tuah tikah Pathian fimnak ka herh ti cohlan hi ningzah awk a si lo. (Ptb. 3:5, 6) Kanmah fimnak kan i rinh ahcun palhnak fawite’n kan tuah kho. Fimnak ca ah thla kan cam i Baibal phunglam kan kawl cu thil pakhat zei ruang ah tuah kan duh hngalh awkah thiang thlarau bawmhnak kan cohlan a si.—Heb. 4:12; Jeim 1:22-25 rel.

14. Zeicah caan thawn lengmang awk a si lo?

¹⁴ Biakhiahnak tuah. Hlathlainak tuah hlan le fimnak hmuh awk thlacam hlan ah biakhiahnak tuah awk a si lo. Mifim nih “a lamh ding kha ṭha tein a zoh” hmasa. (Ptb. 14:15) Asinain caan sau tuk lak ding a si lo. Caan a thawn lengmangmi cu biakhiahnak a tuah lomi kong ah silhnalhnak biachim a hmang. (Ptb. 22:13) Asinain biakhiahnak a tuah bantuk a si ko, mah cu a nunnak midang uknak nawl a pekmi hna kha a si.

15, 16. Biakhiahmi ning in tuahnak ah zeidah aa tel?

¹⁵ Bia na khiahmi ning in tuah. Bia kan khiahmi ning in kan tuah lo ahcun biakhiahnak ṭha tuah awk kan i zuamnak cu pakpalawng ah a cang lai. “Na tuahmi cu a ṭhat khawh chungin tuah” tiah Solomon nih a ṭial. (Pct. 9:10) Hlawhtlin awkah bia kan khiahmi ning in kan tuah khawh nakhnga a herhmi zei thil paoh lungtho tein tuah a herh. Tahchunhnak ah, thawngthanhtu pakhat nih hmaikal ṭuan awk bia a khiak. A hlawh a tling lai maw? Pawcawmnak rian tamtuk a ṭuan lo, a caan le thazang tampi a dihtermi nuamhsaihnak a tuah lo ahcun phungchimnak caah caan tam a pek khawh lai i a hlawh a tling kho lai.

¹⁶ Biakhiahnak ṭha kan tuahmi ning in zulh cu a fawi lo. Zeicahtiah “vawlei hi a pumpi in mi ṭhalopa kuttangah a um” caah a si. (1 Johan 5:19) “Vancung khua i a ummi thlarau sual ṭhawnnak hna le . . . hi a muimi chan lianhngannak” kha kan doh hna a hau. (Efe. 6:12) Lamkaltu Paul le zultu Judas nih Pathian thangṭhat awk bia a khiakmi hna cu zumhnak ah ral an do lai tiah an chim.—1 Tim. 6:12; Judas 3.

17. Kan biakhiahnak he aa tlai in Jehovah nih zeidah a duh?

¹⁷ Na biakhiahnak kha ruat ṭhan law a herh ahcun remh ṭhan. ‘A caan le hmuh chung khawh lomi thil’ kan ton khawh caah kan biakhiahnak cu kan i timhmi ning in a dihlak tak cun kan tuah kho lai lo. (Pct. 9:11, NW) Asinain bia kan khiahmi cheukhat cu tuah a har hmanh ah kan biakhiahmi ning in Jehovah nih tuah hna seh ti a duh. Jehovah sin pumpeknak asiloah ṭhitum biakamnak kan tuah ahcun kan biakhiahnak cu let ṭhan khawh a si ti lo i bia kan khiahmi ning in tuah hna seh ti Pathian nih a duh. (Salm 15:1, 2, 4 rel.) Asinain biakhiahnak cheukhat cu remh khawh a si. Mifim nih cun a biakhiahnak kha a tuak ṭhan lengmang i porhlawtnak le lungpuam ruang ah a biakhiahnak remh ṭhan asiloah let ṭhan loin a um lo. (Ptb. 16:18) A bik in a ruah dingmi cu a nunning nih Pathian thang a ṭhatter nakhnga a si.

Pathian Thang a Ṭhattermi Biakhiah Thiam awk Mi Cawnpiak hna

18. Nulepa nih fale kha biakhiahnak ṭha tuah awk zeitindah an cawnpiak khawh hna?

¹⁸ Nulepa nih fale kha Pathian thang a ṭhattermi biakhiah thiam awkah an bawmh khawh hna. Cawnpiaknak ṭha bik cu zohchunhawk tlak in um kha a si. (Luka 6:40) Nulepa nih zeitindah biakhiahnak an tuah kha aa tlak tik caan ah fale chimh khawh a si. Fale zong biakhiahnak cheukhat tuahter in an hlawh a tlin ahcun thangṭhat awk a si. Asinain fale biakhiahmi ruang ah harnak a chuah ah tah? Mah tikah nulepa nih fale kha huhphenh an duh ko hna lai, asinain cuti tuah cu fale caah a ṭha bik a si zungzal lo. Tahchunhnak ah, nulepa nih an fa kha cycle an cawkpiak. An fa nih a cycle kha a hawi hlanh awkah biakhiahnak a tuah i a hawi nih cycle cu a hrawh sual. A nu le a pa nih cycle an remhpiak khawh ko nain cycle remhnak caah an fa kha tangka an khonter i an remhter a si ahcun an fa cu amah tuahmi ṭuanvo a la khomi a hung si lai.—Rom 13:4.

19. Baibal a cawngmi kha zeidah cawnpiak khawh a si, zeitindah kan cawnpiak lai?

¹⁹ Jesuh nih a zultu kha mi va cawnpiak awkah a fial hna. (Matt. 28:20) Baibal a cawngmi hna kha biakhiahnak ṭha tuah khawh awk cawnpiak cu a biapi bikmi a si. Kan cawnpiak hna tikah cu tin tuah, kha tin tuah ti kha hrial a hau. Baibal phunglam ruah awk le tuak awk cawnpiak tu a ṭha deuh, cuticun anmah tein biakhiahnak tuah an thiam lai. Zeicahtiah “kan dihlak hin Pathian hmaiah kan kong kan i chim cio a herh lai.” (Rom 14:12) Cucaah kan dihlak in Pathian thang a ṭhattermi biakhiahnak tuah i zuam hna u sih.

[A Tanglei Fianternak]

Zeitindah Na Leh Lai?

• Biakhiahnak tuah khawh ding zeicah cawn a herh?

• Ṭihnak nih zeitin a kan umter khawh, ṭihnak kha zeitindah zorter khawh a si?

• Kan biakhiahnak cu Pathian thang a ṭhattermi a si nakhnga tuah khawhmi thil paruk cu zeidah an si?

[Cahmai 16nak i hmanthlak]

Biakhiahnak Ṭha Tuah khawhnak Lam

1 Porhlawt kha hrial

2 Dothlatnak Tuah

3 Fimnak Hmuh awkah Thlacam

4 Biakhiahnak Tuah

5 Bia na Khiahmi Ning in Tuah

6 Ruat ṭhan law Remh

[Cahmai 15nak i hmanthlak]

Lungawṭawm in a ummi cu tilet fakpi in a thomi rili ah a zahnak a um lomi lawng aa citmi pa he aa lo