Tuah I Zuam Awk Sining Hna
“Dinnak le [‘Pathian sin pumpeknak,’ Nw] le zumhnak le dawtnak le in-khawhnak le lungnemnak kha tuah i zuam hna.”—1 Tim. 6:11.
1. ‘Dawi’ asiloah “tuah i zuam” timi a sullam kha tahchunhnak in chim?
‘Dawi,’ asiloah “tuah i zuam” timi bia na theih tikah zeidah na lungah a hung chuak? Moses chan lio ah Israel mi kha Izipt ralkap nih “an dawi” hna i tlaih an i zuam kha na mitthlam ah a cuang men lai, Rili Sen nih a hrawh dih hna. (Ex. 14:23) Asiloah hlan Israel ram ah ruah lopi in mi a that sualmi harnak a tongmi kha na mitthlam ah a cuang men lai. Himnak khua paruk lak i khua pakhat ah khan a zam zokzok lai. Cu ti a si lo ahcun, “thisen phuhlamtu nih khan thin linh in a dawi lai i lam kha a hlaat caah a phak lai i a thah sual lai.”—Deut. 19:6.
2. (a) Pathian nih a auhmi Khrihfa cheukhat nih phanh an i zuam hngami cu zeidah a si? (b) Tuchan ah Khrihfa tam deuh cu Jehovah nih zei ruahchannak dah a pek hna?
2 A cunglei Baibal tahchunhnak hna he aa dangmi lamkaltu Paul nih a ṭhatnak lei in mi a forhmi hi zoh hmanh: “Kawl tung lei ah cun laksawng hmuh awkah khan ka tli i cu laksawng cu Pathian nih Khrih Jesuh thawngin cunglei nunnak i a kan kawh hi a si.” (Fil. 3:14) Mah vancung nunnak laksawng kha Paul tel in chiti thuhmi Khrihfa dihlak 144,000 an si kha Baibal nih a langhter. Jesuh Khrih he Kum Thongkhat chung vawlei uknak nawl an hmu lai. Pathian nih a auhmi hna nih mah kawltung kha phanh an i zuam awk a si! Asinain tuchan a hmaanmi Khrihfa hna lakah a tam deuh nih ruahchannak asiloah kawltung a dang an ngei. Jehovah nih annih cu Adam le Evi nih an sunghmi paradis vawlei ah a tlingmi ngandamnak he zungzal nunnak ruahchannak kha dawtnak in a pek hna.—Biat. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Pathian zaangfahnak nganmi caah kan i lawmh zeitindah kan langhter khawh?
3 Sualnak ro a comi minung cu mitling lo a si caah a hmaanmi tuah aa zuamnak in zungzal nunnak a hmu kho lo. (Isa. 64:6) Jesuh Khrih thawngin Pathian nih dawtnak in khamhnak a timhtuahmi zumh lawngah zungzal nunnak cu hmuh khawh a si. Pathian zaangfahnak nganmi caah kan i lawmhnak kha zeitindah kan langhter khawh? Pakhat cu, hi nawlpekmi ngaih hi a si: “Dinnak le [‘Pathian sin pumpeknak,’ Nw] le zumhnak le dawtnak le in-khawhnak le lungnemnak kha tuah i zuam hna.” (1 Tim. 6:11) Mah kha ṭha tein ruahnak nih kannih pakhat cio kha hi sining hna “tam chinchin” in tuah i zuam awk kan biakhiahnak kha a bawmh lai.—1 Thes. 4:1.
“Dinnak . . . kha Tuah I Zuam”
4. “Dinnak” tuah i zuam a biapi tiah zeicah kan zumh, mi pakhat nih hmasa bik ah zeidah a tuah awk a si?
4 Lamkaltu Paul nih Timote sin cakuat pahnih a ṭialmi ah tuah i zuam ding sining hna kha a ṭial i a pahnih in “dinnak” kha hmasa ah a ṭial. (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Cun a dang Baibal cang zong nih dinnak tuah i zuam awk kha atu le atu a forh. (Ptb. 15:9; 21:21; Isa. 51:1) Cu ti tuah khawhnak lam pakhat cu ‘Pathian taktak a simi le a thlahmi Jesuh Khrih hngalhnak’ in a si. (Johan 17:3) Dinnak tuah i zuamnak nih mi pakhat kha hlan ah sualnak ngan a tuahmi kha i ngaichih in Pathian duhnak lei ah i “mer” awk a forh lai.—Lam. 3:19.
5. Pathian hmai ah a dingmi si awk le mah dinnak hmunhter awkah zeidah kan tuah lai?
5 Thinlung ṭhami nuai tampi cu dinnak tuah an i zuam i an nunnak kha Jehovah sinah an pek i pumpeknak kha tipil innak in an langhter. Atu tipil a ing cangmi Khrihfa na si ahcun na nunning lam hi dinnak tuah i zuamnak lei ah a kalmi lam a si tiah na ruat maw? Kapkhat cu na nunnak ah biakhiahnak tuah awk na ton tikah “chia le ṭha” kha Baibal ning in thleidan khawhnak kha a si. (Hebru 5:14 rel.) Tahchunhnak ah, nupi, va ngeih a za cangmi na si ahcun tipil a ing rih lomi Khrihfa pakhat he duhnak bia chim lo awkah fiang tein biakhiahnak na tuah maw? Cu ti na tuah ahcun dinnak tuah aa zuammi na si.—1 Kor. 7:39.
6. Dinnak tuah i zuamnak ah zeidah aa tel?
6 Dinnak cu miding ah i hmuh asiloah “a ṭhat zong ṭhat tuk” timi he aa dang. (Pct. 7:16) Midang nakin a ding deuhmi i lawhter phun kha Jesuh nih ralrin a pek. (Matt. 6:1) Dinnak tuah i zuamnak ah lungthin aa tel—a palhmi ruahnak, lungput, lungthawhnak le pumsa duhnak remh aa tel. Hi hna hi kan tuah peng ahcun sualnak ngan kan tuah lai lo. (Phung-thlukbia 4:23 rel; Jeim 1:14, 15 he tahchunh.) Cu hlei ah, a dang a biapimi Khrihfa sining hna tuah kan i zuamnak ah Jehovah nih thlua-chuah a kan pek lai.
‘Pathian Sin Pumpeknak . . . Tuah I Zuam’
7. ‘Pathian sin pumpeknak’ timi cu zeidah a si?
7 Pathian sin pumpeknak ah lungtak in pumpeknak le zumhawktlak sinak aa tel. Baibal dictionnary pakhat nih “Pathian sin pumpeknak” ti lehmi Grik biafang kha “Pathian ṭihnak a zortermi zei thil hmanh i donhter lo le aa ralringmi sining ṭha” tiah a timi kha i cinken. Israel mi kha Izipt ram in Pathian nih a chuah hnu hna zongah nawl an ngaih lomi zoh tikah Pathian sin an i pumpeknak ningin nun kha an hlawt lengmang.
8. (a) Adam sualnak nih zei biahalnak dah a chuah-ter? (b) Mah “biathli” kha zeitindah phuan a si?
8 A tlingmi Adam nih sualnak a tuah hnu kum thong tampi chung ah, “mi pakhatkhat nih Pathian sin pumpeknak kha tling tein a langhter kho maw?” timi biahalnak a chuak. Kum zabu tampi chungah sualnak a ngeimi minung nih Pathian sin pumpeknak ningin nunnak kha tling tein an tuah kho lo. Asinain a caan a phanh tikah, Jehovah nih mah “biathli” kha a phuan. A Fapa ngeihchunte nunnak kha Mari nau-inn chungah a ṭhial i a tlingmi mi-nung in a chuahter. Jesuh cu ningzahter in a thih tel in vawlei cung a nunchung ah a hmaanmi Pathian sinah biatak tein pumpeknak a tuah i tling tein zumhfehnak hi zei sullam dah a si a rak langhter. A thlacamnak nih vancung a Pa a dawt le a upat kha a langhter. (Matt. 11:25; Johan 12:27, 28) Cucaah Jesuh a nunning zohchunh awk kong chimnak ah “biaknak phung” asiloah Pathian sin pumpeknak kong chim awkah Paul kha Jehovah nih thaw a chuah.—1 Timote 3:16 rel.
9. Pathian sin pumpeknak kha zeitindah kan tuah khawh?
9 Sualnak rocomi nih Pathian sin pumpeknak a tlingmi kan tuah kho lo. Asinain tuah i zuam khawh a si. Khirh nih zohchunh awk ṭha a chiahmi kha a si khawh cung naih tein zulh kan herh. (1 Pit. 2:21) Cuticun ‘Pathian sin pumpeknak nunnak an i ngeihter, sihmanhsehlaw cu he aa tlaimi ṭhawnnak a hlawmi’ chungthu lengnal hna he kan i lo lai lo. (2 Tim. 3:5, Nw) Mah nih Pathian sin pumpeknak taktak cu umtuning muisam he aa tlai lo ti duhnak a si lo. Umtuning muisam zong aa tel. Tahchunhnak ah, ṭhitumnak thilpuan i thim tik asiloah dawr i chawh tik hruk ding thim tikah “Biaknak a ṭanhmi” kan si kha a langhter zungzal awk a si. (1 Tim. 2:9, 10) A si, Pathian sin pumpeknak tuah i zuamnak ah Pathian dinnak nunphung kha nifate kan nunning ah langhter a herh.
“Zumhnak . . . kha Tuah I Zuam”
10. Kan zumhnak ṭhawnter peng awkah zeidah kan tuah lai?
10 Rom 10:17 rel. Zumhnak ṭhawng a ngei i ṭhanchoter a duhmi Khrihfa nih Pathian Bia ah hmuhmi biatak man sung kha ṭha tein a ruah peng lai. “Zumhawk a tlakmi le a fimmi sal” nih a ṭha ngaimi cauk tampi a kan chuahpiak. A ṭha ngaimi cauk pathum cu A Nung Balmi Lakah A Lianngan Bik Pa le A Liannganmi Saya Sinin Cawng le “Ra Law Ka Zul” an si i Khrih kong ṭha tein le tam deuh in hngalh awk tinhnak he an chuah i, i zohchunh awkah a kan bawmh. (Matt. 24:45-47) Sal bu nih pumhnak le civui zong an kan timhpiak i mah pumhnak hna ah “Khrih kong” tam deuh in an chim. Pathian timhpiakmi ah “kan theihmi biatak kha fek chinchin in kan i tlaih” khawh nakhnga le ṭhathnemnak tam hmuh awkah lam khatkhat na hmu maw?—Heb. 2:1.
11. Zumhnak tuah i zuamnak ah thlacam le nawlngaih hi zei lei kap ah dah an i tel?
11 Zumhnak ṭhawng ṭhanchoternak bawmtu a dang pakhat cu thlacamnak a si. Voi khat cu Jesuh zultu pawl nih Jesuh kha “kan zumhnak hi nganter deuh tuah” an ti. Anmah bantukin Pathian sinah toidor tein kan hal khawh. (Luka 17:5) Zumhnak hi “thlarau nih a chuahtermi” a si caah kan zumhnak a ṭhawn nakhnga Pathian thiang thlarau bawmhnak kha thlacam in hal awk a si. (Gal. 5:22) Cun Pathian bia ngaihnak nih kan zumhnak a ṭhawnter. Tahchunhnak ah, phungchim rianṭuannak ah tam deuh in kan i tel kho. Mah nih lunglawmhnak nganpi a kan hmuhter. “Pathian Pennak le zeidah tuah hna seh ti a kan duh timi kha biapi deuh in ruat u” timi in hmuhmi thluachuah ruahnak nih kan zumhnak a ṭhanter khawh lai.—Matt. 6:33.
“Dawtnak . . . kha Tuah I Zuam”
12, 13. (a) Jesuh nawlbia thar cu zeidah a si? (b) Khrih bantuk dawtnak kha zei a biapi lam in dah tuah kan i zuam lai?
12 1 Timote 5:1, 2 rel. Khrihfa pakhat le pakhat cungah dawtnak langhter khawh ning kha Paul nih ruahnak a kan cheuh. Pathian sin pumpeknak ah Jesuh nih a kan dawt bantukin “pakhat le pakhat nan i dawt awk a si” timi nawlbia thar aa tel lai. (Johan 13:34) Lamkaltu Johan nih hitin a chim: “Mipa pakhat cu mirum a si nain a unaupa herhbaunak kha a hmuh tikah a lung inka a khar ahcun, zeitindah a lung chungin Pathian ka dawt tiah a ti khawh lai?” (1 Johan 3:17) Mah dawtnak na rak langhternak kong kha naa cinken ti maw?
13 Dawtnak tuah i zuamnak ah bawmtu dang pakhat cu unau cungah thinhunnak i uam lo in ngaihthiam kha a si. (1 Johan 4:20 rel.) Hi thawchuah hnawhmi chimhhrinnak kha zulh kan duh: “Pakhat le pakhat lungsilonak nan i ngeih tikah pakhat le pakhat i ngaithiam u law i bawm u. Bawipa nih an ngaihthiam hna bantukin pakhat le pakhat nan i ngaithiam lai.” (Kol. 3:13) Mah chimhhrinnak hi nan Khrihfabu ah pakhatkhat cungah na langhter kho lai maw? Amah cu na ngaithiam lai maw?
“In-khawhnak . . . kha Tuah I Zuam”
14. Filadelfia Khrihfabu sin in zeidah kan cawn khawh?
14 Phanh a fawimi hmuitinh tuah i zuamnak cu phun dang a si i hmuitinh pakhat zulh awkah a har asiloah kan i ruahchanmi nakin a hlat deuhmi cu a dang phunkhat a si. Zungzal nunnak hmuitinh phak awkah in-khawhnak ngeih a herh cu a fiang ko. Jesuh nih Filadelfia khua Khrihfabu kha hitin a ti: “Lungsau in um tuah, tiah nawl kan pekmi kha na zulh caah, . . . hneksaknak . . . harnak caan kha tong loin kan luatter lai.” (Biat. 3:7-10) Asi, Jesuh nih in-khawhnak a herhnak kong kha a kan cawnpiak—mah sining nih hneksaknak le tukforhnak ton tikah lungdongh lo awkah a kan bawmh. Kum zabu pakhatnak Filadelfia Khrihfabu unau pawl nih an zumhnak hneksaknak tampi kha zohchunh awk tlak in an in-khawh an langhter. Cucaah Jesuh nih a hnu hneksaknak nganpi an ton tikah a bawmh hrimhrim hna lai kha a chim.—Luka 16:10.
15. In-khawhnak kong ah Jesuh nih zeidah a kan cawnpiak?
15 Jesuh nih a zultu pawl kha zumlotu an chungkhat le vawlei mi hna nih an huat hna lai kha a hngalh caah a tlawm bik voi hnih tiang hitin thazang a pek hna: “A dongh tiangin [‘in-khawhnak a ngeimi,’ Nw] cu khamh an si lai.” (Matt. 10:22; 24:13) Jesuh nih mah lio ah a zultu pawl in-khawhnak ngeih an herhmi thazang zong zeitindah hmuh khawh a si kha a langhter. Bianabia pakhat ah, “[Pathian] bia kha a thei i lunglawm ngai in a cohlang” ko nain zumhnak hneksaknak ton tikah a tlu ṭhanmi cu lung lakah a tlami thlaici he a tahchunh. Asinain zumhfekmi a zultu pawl cu Pathian bia kha i “cinken” in “a thei a tlai tiangin aa zuammi” vawlei ṭha ah a tlami thlaici he a tahchunh.—Luka 8:13, 15.
16. Nuai tampi minung kha in-khawhnak ngeih awkah dawtnak in timhpiakmi zeinihdah a bawmh hna?
16 In-khawhnak biathli kha na hngal maw? Pathian bia kha kan lungchung ah nunter in i “cinken” awk a si. Holh tampi in hmuh khawh a simi a hmaan i rel a fawimi Baibal cauk lehmi pakhat New World Translation of the Holy Scriptures ngeih ahcun tuah a fawi. Pathian Bia cheuchum kha nifate ṭha tein kan ruah ahcun ‘in-khawhnak’ theitlai, tlai peng awkah a herhmi thazang hmuh awk a kan bawmh lai.—Salm 1:1, 2.
“Lungnemnak” le Daihnak “kha Tuah I Zuam”
17. (a) Zeicah “lungnemnak” hi a biapit? (b) Jesuh nih lungnemnak kha zeitindah a langhter?
17 Chim lomi asiloah tuah lomi he aa tlai in lih puh cu ahohmanh nih kan duh lo. A si lomi puh le soinak kha a tam deuh cu thinhung ngai in lehrual a si tawn. “Lungnemnak” langhternak nih thil sining kha a ṭhatter deuh! (Phungthlukbia 15:1 rel.) A si lomi puh le soinak tonghtham tikah nem tein um awkah thazang tampi a herh. Mah kong ah Jesuh Khrih nih a tlingmi zohchunh awk a chiah. “Serhsatnak bia in an ti tikah serhsatnak bia in a let hna lo, temhnak a in tikah a tlerh hna lo, dingte in bia a ceihtu Pathian tu kha aa bochan.” (1 Pit. 2:23) Jesuh a tuahmi ningin tuah awkah kan i ruahchan lo nain lungnemnak langhternak kha na ṭhanchoter kho maw?
18. (a) Lungnemnak nih zei a ṭhami dah tlam a tlinter? (b) Tuah i zuam ding a dang sining pakhat cu zeidah a si?
18 Jesuh i zohchunh in kan zumhnak kong kha “nemnak le hmaizahnak” in “zeitik caan paoh i chim kho ding in timh ciate in” kan um zungzal lai. (1 Pit. 3:15, 16 ) A si, lungnemmi kan si ahcun phungchimnak ah kan tonmi hna an si ah, zumtu khat pawl an si ah thinhun in bia i alnak a chuahtermi lung i khah lonak kha kan kham khawh lai. (2 Tim. 2:24, 25) Lungnemnak nih daihnak a chuahter. Cucaah Paul nih Timote ca a kuatmi a pahnihnak ah tuah i zuam dingmi sining lakah “daihnak” kha a rak tel chihmi a lo. (2 Tim 2:22; 1 Timote 6:11 he tahchunh.) Asi, “daihnak” tuah i zuam ding kha Baibal nih tha a pekmi a dang sining pa-khat a si.—Salm 34:14; Heb. 12:14.
19. Khrihfa sining pasarih kan i ruah hnu ah zeidah tuah i zuam awkah bia na khiah, zeiruang ah?
19 Tuah i zuam dingmi Khrihfa sining pasarih—dinnak le [‘Pathian sin pumpeknak,’ Nw] le zumhnak le dawtnak le in-khawhnak le lung nemnak le daihnak kha a tawinak in kan i ruah cang. Hi mansungmi sining hna kha tam deuh in langhter awkah aa zuammi unau pa, unau nu pawl Khrihfa bu kip ah an um hi thluachuah pakhat a si! Hi nih Jehovah upat hmaizahnak a pek lai i thangṭhatnak a hmuh-termi si awkah pakhat cio nih Pathian remhnak cohlan zong a si.
Ṭha tein Ruah Awk
• Dinnak le Pathian sin pumpeknak tuah i zuamnak ah zeidah aa tel?
• Zumhnak le in-khawhnak tuah i zuamnak ah zeinihdah a kan bawmh lai?
• Pakhat le pakhat i komhnak ah dawtnak nih zeitindah a kan ṭhat-hnemh awk a si?
• Lungnemnak le daihnak zeicah tuah i zuam a herh?
[Cahmai 12nak i hmanthlak]
Mi upatmi si awkah miding i lawhter phun kha Jesuh nih ralrin a pek
[Cahmai 13nak i hmanthlak]
Pathian Bia ah hmuhmi biatak ṭha tein ruahnak in zumhnak kha kan tuah khawh
[Cahmai 15nak i hmanthlak]
Dawtnak le lungnemnak kha kan tuah khawh