ANMASE
Ki Desizyon mon pou pran konsernan bann
Fraksyon Disan ek bann Prosedir medikal ki enplik mon prop Disan?
Labib i demann bann Kretyen pour “pa manz . . . disan.” (Akt 15:20) I pour sa rezon ki bann Temwen Zeova pa aksepte transfizyon disan an antye ouswa son kat konponan prensipal—setadir globil rouz, globil blan, plaket, ek plasma. Zot pa al donn zot disan pour ki i ganny servi dan domenn medikal ni pour fer li ganny stoke pour servi pour zot transfizyon plitar.—Lev. 17:13, 14; Akt 15:28, 29.
Kisisa fraksyon disan, e akoz i depan lo sak Kretyen pour deside si zot pou servi sa bann fraksyon?
Fraksyon disan i bann eleman ki ganny tire dan disan atraver en prosesis ki apel fractionation. Par egzanp, plasma, enn parmi sa kat konponan prensipal i kapab ganny divize dan sa bann sibstans swivan: delo 91 poursan; protein, parey albumins, globulins, ek fibrinogen, apepre 7 poursan. Osi lezot sibstans, parey bann eleman nitritif, ormonn, gas, vitanmin, bann keksoz ki nou lekor i rezete, ek bann electrolytes, i annan apepre 1.5 poursan.
Eski bann fraksyon osi i tonm anba sa komannman pour pa pran disan? Nou pa kapab donn en larepons fiks. Labib pa donn bann direktiv spesifik konsernan sa bann fraksyon.a Byensir, en kantite fraksyon in ganny retire dan disan ki’n ganny donnen pour servi dan domenn medikal. Sak Kretyen i bezwen pran en desizyon serye lo si i pou aksepte oubyen refize servi sa bann sibstans dan domenn medikal.
Letan pe fer en tel desizyon, reflesir lo sa bann kestyon swivan: Eski mon konsyan ki ler mon refiz tou bann fraksyon disan sa i vedir mon pa pe aksepte serten latizann, tel parey sa bann ki lit kont bann viris ek bann maladi oubyen ki ede fer en dimoun aret sennyen? Eski mon kapab eksplik en dokter akoz mon refize oubyen aksepte servi serten fraksyon disan?
Akoz serten prosedir kot i enplik servi mon prop disan dan domenn medikal i en desizyon personnel?
Kantmenm bann Kretyen pa donn disan, oubyen stok zot prop disan pour fer transfizyon, serten prosedir oubyen tes kot disan en dimoun i enplike i pa vreman kont bann prensip Labib. Alors, sak dimoun i bezwen byen reflesir avan pran en desizyon si i pou aksepte oubyen refiz serten kalite prosedir medikal ki annan pour fer avek son prop disan.
Ler pe fer en tel desizyon poz ou lekor sa bann kestyon swivan: Si en pe mon disan i ganny anmennen en deor mon lekor e i aret sirkile pour en pe letan, eski mon konsyans pou permet mwan pour konsider sa disan konman en parti mwanmenm, ki alor pa neseser i ganny ‘vers ater’? (Det. 12:23, 24) Eski mon konsyans edike par Labib pou tourmante si pandan en prosedir medikal en pe mon disan i ganny tire, modifye, e retourn ankor dan mon lekor? Eski mon konsyan ki ler mon refiz tou prosedir medikal ki enplik servi mon prop disan i vedir ki mon refiz bann tretman parey dyaliz oubyen servi en masin leker oubyen poumon? Eski mon’n konsider tou sa dan lapriyer avan fer en desizyon?b
Ki desizyon mon pou pran?
Egzamin sa de kestyonner lo sa bann paz swivan. 1 Kestyonner i lalis serten sa bann fraksyon ki ganny tire dan disan e ki mannyer zot ganny souvan servi dan latizann. Ranpli li par met ou swa personel si ou pou aksepte oubyen refiz sak sa bann fraksyon. 2 Kestyonner i lalis serten bann prosedir medikal ki annan pour fer avek ou prop disan. Ranpli li par met ou swa personnel si ou pou aksepte sa bann prosedir ou non. Sa bann kestyonner pa bann dokiman legal, me ou kapab servi ou larepons lo sa bann kestyonner pour ed ou konplet ou kart DPA (durable power of attorney).
Ou devret fer ou prop desizyon e i pa devret baze lo konsyans en lot dimoun. Pareyman personn pa devret kritik desizyon en lot Kretyen. Dan bann ka parey “sakenn i devre anmenn son prop fardo,” son responsabilite.—Gal. 6:4, 5.
[Not anba lo paz]
a Bann lenformasyon ki kapab ed ou i trouve dan Latour Veyer, 15 Zen, 2004, paz 29-31. (Angle/Franse)
b Bann lenformasyon ki kapab ed ou i trouve dan Latour Veyer, le 15 Oktob, 2000, lo paz 30-1, (Angle/Franse) ek Transfusion Alternative—Documentary Series—lo DVD.
[Tablo lo paz 5]
Kestyonner 1
PA AKSEPTAB OU DESIZYON PERSONNEL
POUR KRETYEN
DISAN Swa ki ou ANTYE FRAKSYON bezwen fer
PLASMA ALBUMIN—ZISKA 4% PLASMA
En protein ki ganny
tire dan plasma. Plizyer
kalite albumin i trouve
osi dan plant, dan manze
parey dile ek dizef, e
dan dile en manman ki
pe donn tete. Albumin Mon aksepte albumin
ki ganny tire dan disan oubyen
i parfwa ganny servi Mon refiz albumin
pour ogmant volim disan
pour tret sok ek bann
brile grav. Sa bann
preparasyon i kapab
annan ziska 25 poursan
albumin. En pti poursantaz
i ganny servi pour fer
en kantite lezot latizann,
enkli serten erythropoietin
(EPO).
IMMUNOGLOBULINS—ZISKA 3% PLASMA
Fraksyon protein ki kapab
ganny servi dan serten
latizann ki lit kont viris
ek maladi, parey difteri,
tantannos, lepatit koze
par bann viris, e maladi
laraz. Zot osi kapab Mon aksepte
ganny servi pour immunoglobulins
protez en pti baba oubyen
ki pe devlope, kont
bann problenm medikal
ki kapab met son Mon refiz
lavi an danze e lit immunoglobulins
kont lefe pwason
en serpan oubyen
en bibouk.
BANN KONPONAN KI FER ARET SENNYEN —MWENS KI 1% PLASMA
I annan en kantite
protein ki ede fer
disan aret sennyen. Mon aksepte bann
Serten i ganny konponan ki sorti dan
donnen avek bann disan ki fer aret
pasyan ki tant pour sennyen
senny fasilman. Zot
osi ganny servi dan
en lakol medikal pour oubyen
kol kot i’n ouver
pour en loperasyon
e fer aret sennyen. Mon refiz bann
Enn bann melanz sa konponan ki sorti
bann konponan ki dan disan ki fer
fer aret sennyen i aret sennyen
apel cryoprecipitate.
Not: Serten konponan
ki fer aret sennyen i
pa ganny fer avek bann
eleman dan disan.
GLOBIL ROUZ HEMOGLOBIN—33% GLOBIL ROUZ
En protein ki transport
loksizenn partou dan
lekor ek gaz karbonik
kot poumon. Bann
prodwi ki ganny fer
avek hemoglobin Mon aksepte hemoglobin
imen oubyen zannimo oubyen
i kapab ganny servi Mon refiz hemoglobin
pour tret bann
pasyan avek en
lannemi ki for
oubyen ki’n perdi
en kantite disan.
HEMIN—MWENS KI 2% GLOBIL ROUZ
En enzyme inhibitor
ki sorti dan hemoglobin
ki ganny servi pour
tret en group bann Mon aksepte hemin
maladi disan ki erediter oubyen
e rar ki apel Mon refiz hemin
porphyria. Sa maladi
i afekte sistenm
dizestif, nerve,
ek sirkilasyon.
GLOBIL BLAN INTERFERONS—EN PTI FRAKSYON GLOBIL BLAN
Protein ki lit kont
serten kanser ek Mon aksepte interferons
lenfeksyon koze par ki ganny tire dan disan
viris. Laplipar
interferons pa ganny oubyen
tire dan disan.
Serten i ganny fer Mon refiz interferons
avek fraksyon globil ki ganny tire dan disan
blan dan imen.
PLAKET Ziska prezan, napa
okenn fraksyon ki’n
ganny tire dan plaket
e ganny met apar
pour servi direkteman
dan bann tretman
medikal.
[Tablo lo paz 6]
KESTYONNER 2
OU DESIZYON PERSONNEL
BANN PROSEDIR MEDIKAL KI ENPLIK SERVI OU PROP DISAN
*Not: Bann metod pour aplik sak sa bann prosedir medikal i varye depandan lo sak dokter. Ou devret demann ou prop dokter pour eksplik ou kwa ki enplike egzakteman dan sak sa bann prosedir ki’n ganny propoze, pour fer sir ki i an armoni avek bann prensip Labib e avek ou prop desizyon ki ou’n byen reflesir lo la.
NON SA TRETMAN KI I POU AKONPLI Swa ki ou
bezwen fer.
(Petet ou pou anvi
koz avek ou dokter
avan ki ou aksepte
oubyen refiz okenn
sa bann prosedir.)
CELL SALVAGE I diminyen lakantite disan
ki perdi.
Disan ki sorti dan
sa landrwa kot
in koupe pandan Mon aksepte
loperasyon oubyen
dan lezot landrwa
i ganny anmase. I posib mon
I ganny lave oubyen aksepte*
filtre, epi i retourn
dan lekor sa pasyan.
Parfwa sa prosesis i Mon refize
kontinyen toudilon
loperasyon.
HEMODILUTION I diminyen lakantite disan
ki perdi.
Pandan loperasyon,
disan i ganny transfer
dan bann sak e
ranplase avek en Mon aksepte
prodwi ki ogmant
volim disan me I posib mon
ki pa ganny fer aksepte*
avek disan. Alors
sa disan ki reste
dan sa pasyan
pandan sa loperasyon Mon refize
i ganny dekante,
i annan mwens
globil rouz ladan.
Pandan oubyen
alafen sa loperasyon,
disan sa pasyan ki
ti’n ganny transfer
dan bann sak i
retourn dan son lekor.
MASIN LEKER/POUMON Mentenir sirkilasyon.
Disan i ganny transfer Mon aksepte
dan sa masin leker
oubyen poumon kot I posib mon
i ganny melanze aksepte*
avek loksizenn e
retourn dan sa Mon refize
pasyan.
DYALIZ I fonksyonn konman
en lorgann.
Dan dyaliz disan i sirkil Mon aksepte
atraver en masin ki
filtre e netway li I posib mon aksepte*
avan ki i retourn li
dan lekor sa pasyan. Mon refize
EPIDURAL Anpes koule sa likid
BLOOD PATCH ki dan kolonm vertebral.
Atraver en pikir, en pti
pe disan sa pasyan i
ganny fer antre dan Mon aksepte
sa lapo mens (membrane)
otour son kolon I posib mon
vertebral. I ganny aksepte*
servi pour ferm sa
landrwa kot in Mon refize
pike dan kolonn
vertebral kot sa
likid pe koule.
PLASMAPHERESIS Pour tret bann maladi.
Disan i ganny tire e
filtre pour tir plasma
ladan. En prodwi ki Mon aksepte
ranplas plasma i ganny
azoute e sa disan i I posib mon
retourn dan sa pasyan. aksepte*
Serten dokter i kapab
oule servi plasma en Mon refize
lot dimoun pour
ranplas plasma dan
disan sa pasyan. Si
sa i leka, sa i pa
akseptab pour en Kretyen.
LABELING OUBYEN Idantifye oubyen tre
TAGGING bann maladi.
En pe disan i ganny
tire, melanze avek Mon aksepte
latizann, e retourn
ankor dan lekor sa I posib mon
pasyan. Kantite letan aksepte*
ki disan en dimoun
i reste an deor son Mon refize
lekor i varye.
PLATELET GEL; Ferm en blesir,
AUTOLOGOUS fer diminyen sennyen.
(SAVEDIR “FER En pe disan i ganny
AVEK OU PROP tire e mete dan en
DISAN”) solisyon ki annan en
kantite plaket ek Mon aksepte
globil blan. Sa
solisyon i ganny I posib mon
pase lo sa landrwa aksepte*
kot in opere
oubyen koupe. Mon refize
Not: Dan serten
sa bann prodwi,
en konponan ki
fer aret sennyen
ki ganny tire dan
disan bef i ganny
servi.