Bann referans pour Kaye renyon Nou minister ek lavi Kretyen

3-9 SEPTANM

Rod bann perl spirityel

not letid dan nwtsty-E dan Zan 1:1

Parol: Oubyen “Logos.” Dan sa verse, sa mo Grek, ho loʹgos i ganny servi konman en tit. I osi ganny servi dan Zan 1:14 ek Re 19:13. Zan ti montre ki “Parol” i en tit ki aplik pour Zezi ki ti Portparol Bondye avan, pandan e apre son minister lo later. Zezi ti transmet lenformasyon ek lenstriksyon sorti kot Bondye avek lezot lanz ek bann imen. Alor, i rezonnab pour krwar ki avan Zezi ti vin lo later, Zeova ti koz avek imen atraver “Parol,” setadir Zezi.​—Ze 16:7-11; 22:11; 31:11; Eg 3:2-5; Zi 2:1-4; 6:11, 12; 13:3.

avek: Literalman vedir “ver; anver.” Dan sa konteks, sa mo Grek pros i vedir ki “Parol” i pros e ini avek Bondye. I osi montre ki “Parol” ek sa sel vre Bondye i de diferan personnaz.

Parol ti en bondye: Oubyen “ti parey Bondye; parey en bondye.” Sa ki Zan i dir i dekrir en kalite oubyen karakteristik ki “Parol” oubyen Zezi Kri i annan (Grek, ho loʹgos; vwar not letid lo Parol dan sa verse). Rezon ki Parol i ganny dekrir konman “en bondye; parey Bondye; en kreatir spirityel ki parey Bondye” i akoz sa pozisyon enportan ki i ti annan konman premye ne Garson Bondye e akoz Bondye ti kree tou keksoz atraver li. Bokou tradikter i tradwir sa bout dan sa verse konman “Parol ti Bondye.” Sa i donn lenpresyon ki Zezi i egal avek Bondye Tou Pwisan. Par kont, i annan bann bon rezon pour krwar ki Zan pa ti pe dir ki “Parol” i egal avek Bondye Tou Pwisan. Premyerman, sa premye bout fraz ek sa lot ki swiv i klerman montre ki “Parol” ti “avek Bondye.” Sa mo Grek the·osʹ i ganny trouve trwa fwa dan verse 1 ek 2. Dan premye ek trwazyenm fwa kot i aparet, i annan en mo an Grek (definite article) avan sa mo the·osʹ me sa dezyenm fwa i napa sa mo. Bokou spesyalis Labib i dakor ki i annan en rezon akoz i napa sa mo avan sa dezyenm the·osʹ. Parey dan sa konteks, ler sa mo (definite article) i ganny mete avan the·osʹ, sa pe refer avek Bondye Tou Pwisan. De lot kote, vi ki napa sa mo avan the·osʹ dan sa dezyenm fwa, sa i montre ki i pa pe refer avek Bondye me avek en kalite ki “Parol” oubyen Zezi Kri i annan. Alor, serten tradiksyon Labib Angle, Franse ek Alman i tradwir sa verse en pe parey Labib Matye-Revelasyon–Tradiksyon nouvo lemonn e i donn sa nide ki “Parol” ti “en bondye; parey Bondye.” Bann vye tradiksyon Levanzil Zan dan langaz Sahidic ek Bohairic ki sorti dan langaz Coptic, i annakor avek sa leksplikasyon. I tre probab ki sa bann tradiksyon ti ganny fer dan trwazyenm e katriyenm syek. Dan sa bann tradiksyon kot sa mo the·osʹ i ganny trouve pour premye fwa dan Zan 1:1, i’n ganny tradwir dan en fason diferan avek kot sa mo i ganny trouve dezyenm fwa. Sa i montre en kalite enportan konsernan “Parol,” setadir ki i parey Bondye me i pa egal avek son Papa, Bondye Tou Pwisan. Annakor avek sa verse, Kol 2:9 i dir ki Kris i annan “tou bann kalite Bondye.” Dapre 2Pyr 1:4, menm bann ki zeritye ansanm avek Kris pou “kapab vin bann lespri parey Bondye.” Deplis, dan tradiksyon Septant sa mo Grek the·osʹ i parey avek sa mo “Bondye,” ʼel ek ʼelo·himʹ dan langaz Ebre ki vedir “Enn pwisan; Enn ki for.” Sa bann mo Ebre i refer avek Bondye tou pwisan, lezot bondye ek imen. (Vwar not letid dan nwtsty-E dan Zan 10:34.) Ler nou dir ki Parol i “en bondye” oubyen “enn pwisan” sa i annakor avek sa profesi dan Iza 9:6 ki ti predir ki Mesi ti pou ganny apele “Bondye pwisan” (pa “Bondye Tou Pwisan”) e ki i ti pou vin “Papa eternel” pour tou bann ki ti pou ganny sa privilez pour viv konman son bann sitwayen. Se akoz son gran lanmour ki son Papa, “[Zeova] liniver” pou fer sa vin vre.​—Iza 9:7.

not letid dan nwtsty-E dan Zan 1:29

Pti Mouton Bondye: Apre ki Zezi ti’n fini ganny batize e Dyab ti’n fini tant li, Zan ki batize ti dir ki Zezi ti “Pti Mouton Bondye.” Zis dan sa verse e dan Zan 1:36 ki sa lekspresyon i ganny trouve. (Vwar latab 4-B dan En led pour etidye Parol Bondye oubyen App. A7 an Angle) Alor, i apropriye pour konpar Zezi avek en mouton. Dan Labib, dimoun ti ofer bann mouton pour montre ki zot aksepte zot pese e pour ganny laprouvasyon Bondye. Sa ti reprezant sa sakrifis ki Zezi ti pou fer ler i ti pou donn son lavi parfe pour limanite. Sa lekspresyon “Pti Mouton Bondye” i relye avek lezot verse dan Labib. Vi ki Zan ki batize ti konn byen Lekritir Ebre, son bann parol ti kapab pe refer avek enn oubyen plizyer verse parey: sa mouton mal ki Abraam ti ofer dan plas son garson Izaak (Ze 22:13), sa mouton Lapak ki ti ganny touye ler bann Izraelit ti ganny delivre dan lesklavaz Lezip (Eg 12:1-13) oubyen sa mouton mal ki ti ganny ofer lo lotel Bondye, Zerizalenm, tou le bomaten e tou le swar (Eg 29:38-42). I kapab ki Zan ti pe osi mazin sa profesi Izai ki dir sa enn ki Zeova i apel “mon serviter” pou “parey en mouton ki ganny anmennen labatwar.” (Iza 52:13; 53:5, 7, 11) Ler zapot Pol ti ekrir son premye let pour bann Korentyen, i ti refer avek Zezi konman “nou pti mouton Lapak.” (1Ko 5:7) Zapot Pyer ti dir ki disan Kris i sa “disan presye, parey disan en pti mouton ki san defo e san okenn tas.” (1Pyr 1:19) Dan liv Revelasyon, plis ki 25 fwa Zezi i ganny apele “Pti Mouton” dan en sans senbolik.​—Serten legzanp i: Re 5:8; 6:1; 7:9; 12:11; 13:8; 14:1; 15:3; 17:14; 19:7; 21:9; 22:1.

10-16 SEPTANM

BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | ZAN 3-4

“Zezi i koz avek en madanm Samariten”

not letid dan nwtsty-E dan Zan 4:6

byen fatige: Sa i sel verse dan Labib kot i dir Zezi ti “fatige.” I ti apepre midi e i tre probab ki son bomaten, Zezi ti’n fer en vwayaz sorti Vale Zourden ki Zide pour al Sikar, Samari, en semen kot ti annan bann bout apik (sa bann bout apik i apepre 900 met oter).​—Zan 4:3-5; vwar latab 4-B dan En led pour etidye Parol Bondye oubyen App. A7 an Angle.

Rod bann perl spirityel

not letid dan nwtsty-E dan Zan 3:29

zanmi nouvo marye: Dan letan Labib, en bon zanmi nouvo marye ti sa enn ki ti reprezant li legalman e i ti zwe en gran rol dan bann laranzman maryaz. I ti sa enn ki ti fer nouvo ek nouvel marye konn kanmarad. Zour maryaz, laprosesyon ti pou ariv swa kot nouvo marye swa kot son papa kot resepsyon pou ganny fer. Pandan sa lafet, zanmi nouvo marye ti pou dan lazwa ler i tann lavwa nouvo marye pe koz avek nouvel marye, vi ki sa zanmi ti pou santi ki in reisi desarz son responsabilite. Zan ki batize ti konpar son lekor avek “zanmi nouvo marye.” Dan sa ka, Zezi ti nouvo marye e son bann disip konman en group ti form parti sa nouvel marye senbolik. Vi ki Zan ki batize ti prepar semen, i ti entrodwir bann premye manm sa “nouvel marye” avek Zezi. (Zan 1:29, 35; 2Ko 11:2; Efe 5:22-27; Re 21:2, 9) “Zanmi nouvo marye” ti akonplir son lobzektif par fer en bon lentrodiksyon e aprezan i ti nepli sa dimoun enportan. Pareyman, Zan i dir sa lo Zezi: “Sa enn i devret kontinyen ogmante me mwan mon pou kontinyen diminyen.”​—Zan 3:30.

not letid dan nwtsty-E dan Zan 4:10

delo lavi: Sa lekspresyon Grek i ganny servi dan en sans literal pour refer avek delo ki pe koule, delo larivyer oubyen delo ki sorti dan en pwi e ki sorti dan en bon sours. Sa i tou lekontrer avek delo ki’n poze sorti dan en tenk delo. Dan Le 14:5, NWT, sa lekspresyon Ebre pour “delo ki kontinyen koule” i literalman vedir “delo lavi.” Dan Zer 2:13, NWT ek 17:13, NWT, Zeova i ganny dekrir konman “sours delo lavi,” ki vedir i donn delo lavi dan en sans senbolik. Ler i ti pe koz avek sa madanm Samariten, Zezi ti servi sa term “delo lavi” dan en sans senbolik me i paret ki sa madanm ti krwar ki i pe refer avek delo ki sorti dan sours.​—Zan 4:11; vwar not letid dan nwtsty-E dan Zan 4:14.

17-23 SEPTANM

BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | ZAN 5-6

“Swiv Zezi avek sa bon motivasyon”

not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:10

I ti annan apepre 5,000 zonm: Zis Matye ki dir “san kont madanm ek zanfan” ler i pe rakont konsernan sa mirak. (Mt 14:21) I posib ki i ti annan plis ki 15,000 dimoun ki ti ganny manze sa zour.

not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:14

sa Profet: Serten Zwif dan premye syek ti ekspekte en profet parey Moiz ki ti pou vini konman Mesi, parey i dir dan De 18:15, 18. Dan sa konteks, i paret ki sa lekspresyon vin dan lemonn pe refer avek ler Mesi ti pou vini. Zis Zan ki’n mansyonn sa ki’n ganny ekri dan sa verse.

not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:27, 54

manze ki gate . . . manze ki pa gate e ki donn lavi eternel: Zezi ti konnen ki serten dimoun ti swiv li ek son bann disip pour zot kapab ganny manze. Menm si manze fizik i kapab soutenir dimoun toulezour, sa “manze” ki dan Parol Bondye pou fer li posib pour imen viv pour touzour. Zezi ti ankouraz sa lafoul dimoun pour travay pour “manze ki pa gate e ki donn lavi eternel.” Setadir zot ti bezwen fer bokou zefor pour satisfer zot bezwen spirityel e pour demontre lafwa dan sa ki zot aprann.​—Mt 4:4; 5:3; Zan 6:28-39.

manz mon laser e bwar mon disan: Konteks sa fraz i montre ki sa bann ki manz laser Zezi e bwar son disan i fer sa dan en sans senbolik ler zot demontre lafwa dan Zezi Kri. (Zan 6:35, 40) Vi ki i ti lannen 32 ler Zezi ti dir sa bann parol, alor i pa ti pe refer avek Repa Senyer ki ti ganny fer lannen 33. I ti dir sa bann parol zis avan “Lapak, lafet bann Zwif.” (Zan 6:4) Alor, sa bann ki ti pe ekout li ti konnen ki lafet Lapak ti pe vini e zot ti pou konpran ki disan mouton ti sov lavi bann Izraelit sa swar ki zot ti kit Lezip (Eg 12:24-27). Zezi ti pe fer kler ki son disan ti pou zwe en rol enportan pour son bann disip ganny lavi eternel.

Rod bann perl spirityel

not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:44

atir li: Menm si sa verb Grek pour “atir” i normalman ganny servi pour dekrir aksyon en peser ki pe is oubyen redi en lasenn pwason (Zan 21:6, 11), i pa vedir ki Bondye i trenn dimoun pardfors. Sa verb i osi kapab vedir “pour atir” e sa ki Zezi ti dir i kapab pe refer avek Zer 31:3, kot Zeova ti dir avek nasyon Izrael: “Se pour sa rezon ki avek lanmour fidel mon’n atir ou.” (Dan Labib Septant, sa verse i servi sa menm verb Grek.) Pareyman, Zan 12:32 i montre ki Zezi i atir tou sort kalite dimoun pour swiv li. Labib i montre ki Zeova in kree imen avek sa liberte pour swazir. Tou dimoun i kapab swazir si i pou servi Li. (De 30:19, 20) Bondye i atir ver li bann dimoun ki annan en bon kondisyon leker. (Ps 11:5, NWT; Pr 21:2; Akt 13:48) Zeova i fer sa atraver sa mesaz ki dan Labib e atraver son lespri sen. Sa profesi ki ganny trouve dan Iza 54:13 e ki ganny site dan Zan 6:45, i aplik pour bann ki ganny atire par Zeova.​—Konpar Zan 6:65.

not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:64

Zezi ti konnen . . . sa enn ki ti pou trai li: Zezi ti pe koz lo Zida Iskaryot. Sa zour swar avan ki Zezi ti swazir son 12 zapot, Zezi ti pas lannwit antye pour priy avek son Papa. (Li 6:12-16) O konmansman Zida ti fidel avek Bondye. Par kont, Zezi ti konnen dapre Lekritir Ebre ki i ti pou ganny trai par en dimoun ki pros avek li. (Ps 41:9; 109:8; Zan 13:18, 19) Ler Zida ti konmans vin move, Zezi ti vwar sa sanzman dan li akoz i ti kapab lir leker ek lespri. (Mt 9:4) Vi ki Bondye i kapab konn lavenir, i ti konnen ki en dimoun ki Zezi ti annan konfyans ladan ti pou trai Zezi. Me i pa konmsi Bondye ti’n fini deside davans ki Zida ti pou sa enn ki pou trai Zezi. Si sa ti leka, sa ti pou al kont bann kalite Bondye e lafason ki i’n azir dan lepase.

depi o konmansman: Sa lekspresyon pa pe refer avek ler Zida ti ne oubyen ler i ti ganny swazir konman en zapot apre ki Zezi ti’n priye tou lannwit. (Li 6:12-16) Plito, i pe refer avek sa moman kan Zida ti konmans vin tret e ki Zezi ti remarke. (Zan 2:24, 25; Re 1:1; 2:23; vwar not letid dan nwtsty-E dan Zan 6:70; 13:11.) Sa i osi montre ki Zida ti’n plàn byen davans pour trai Zezi e ki son aksyon pa ti en desizyon vitman. Dan Lekritir Grek Kretyen, sinifikasyon sa term “o konmansman” (Grek, ar·kheʹ) i depan lo konteks. Par egzanp, dan 2Pyr 3:4, “o konmansman” pe refer avek o konmansman kreasyon. Me dan laplipar verse, sa term i ganny servi pour montre en keksoz ki ariv dan en pli ptigin letan. Par egzanp, Pyer ti dir ki bann dimoun ki pa Zwif ti ganny lespri sen “zis parey nou nou ti ganny lespri sen o konmansman.” (Akt 11:15) Pyer pa ti pe refer avek ler i ti ne ni menm ler i ti ganny swazir konman en zapot. Plito, i ti pe refer avek “o konmansman” Lapannkot lannen 33, setadir ler dimoun ti konmans ganny lespri sen pour en rezon spesifik. (Akt 2:1-4) Lezot verse ki montre ki sinifikasyon sa term “o konmansman” i depan lo konteks i dan Li 1:2; Zan 15:27 ek 1Zan 2:7.

24-30 SEPTANM

BANN TREZOR DAN PAROL BONDYE | ZAN 7-8

“Zezi ti glorifye son Papa”

cf-E 100-101 ¶5-6

“I’n ganny ekrir”

⁵ Zezi ti anvi dimoun i konnen kote son mesaz i sorti. I ti dir: “Sa ki mon ansennyen pa sorti kot mwan me kot sa enn ki’n anvoy mwan.” (Zan 7:16) En lot fwa, i ti dir: “Mon pa fer nanryen ki mon’n deside mwan menm. Me zis parey mon Papa in ansenny mwan, mon dir sanmenm.” (Zan 8:28) I ti osi dir: “Sa ki mon dir zot mon pa pe dir lo mwan menm, me mon Papa ki ini avek mwan pe servi mwan pour fer son travay.” (Zan 14:10) En fason ki Zezi ti montre ki sa i vre, i ler i ti toultan servi Parol Bondye.

⁶ Si ou etidye bann parol ki Zezi ti dir, i montre ki i ti sit direkteman oubyen endirekteman bann verse sorti dan lanmwatye bann liv dan Lekritir Ebre. Sa i kapab pa enpresyonan. Me ou kapab demann ou lekor akoz pour sa trwa lannen ki i’n prese, i pa’n sit bann verse dan tou bann liv Labib ki ti annan sa letan. An realite, petet i ti fer li. Pa bliye ki pa tou sa ki Zezi ti dir e fer ki’n ganny ekrir dan Labib. (Zan 21:25) Anfet, i tre probab ki ou kapab lir tou sa ki Zezi ti dir dan zis detrwa erdtan. Zis mazinen ou pe koz lo Bondye ek son Rwayonm zis pour detrwa erdtan e an menm tan ou’n kapab sit bann verse dan bann liv dan Lekritir Ebre! An plis, laplipar ditan Zezi ti napa okenn roulo. Ler i ti fer son Sermon lo Montanny, Zezi ti refer plizyer fwa avek Lekritir Ebre e i ti konn tousala parker!

Rod bann perl spirityel

not letid dan nwtsty-E dan Zan 8:58

mon ti deza la: Bann Zwif ki pa ti kontan Zezi ti anvi saboul Zezi akoz i ti dir i’n “vwar Abraam,” menm si zot ti dir ki i “pa ni menm annan 50 an.” (Zan 8:57) Zezi ti reponn par dir zot ki i ti egziste dan lesyel avan menm Abraam ti ne. Serten i menm dir ki sa verse i montre ki Zezi i Bondye. Zot dir ki sa lekspresyon Grek e·goʹ ei·miʹ (ki ganny tradwir konman “mon egziste depi touzour” dan serten Labib) i refer avek Eg 3:14 dan Septant e ki tou le de verse i devret ganny tradwir dan menm fason. (Vwar not letid dan nwtsty-E dan Zan 4:26) Dan sa konteks, sa aksyon ki sa verb Grek ei·miʹ pe montre, ti konmans “avan ki Abraam ti egziste” e i montre en aksyon ki ankor pe kontinyen. Alor i byen pour tradwir sa lekspresyon Grek konman “mon ti deza la avan” dan plas “mon egziste depi touzour.” I osi annan detrwa vye tradiksyon ek bann tradiksyon modern ki tradwir li konman “mon ti deza la avan.” Anfet, dan Zan 14:9, Zezi ti servi sa menm verb Grek ei·miʹ ler i ti dir: “Tou sa letan mon avek zot, Filip, ou pa ankor konn mwan?” Laplipar tradiksyon i tradwir sa lekspresyon Grek en pe parey e i montre ki depandan lo konteks, napa okenn rezon dapre granmer pour pa tradwir ei·miʹ konman “mon ti deza la.” (Lezot legzanp kot en keksoz en pe parey i ganny fer i dan Li 2:48; 13:7; 15:29; Zan 1:9; 5:6; 15:27; Akt 15:21; 2Ko 12:19; 1Zan 3:8.) An plis, sa ki Zezi ti dir dan Zan 8:54, 55 i montre ki i pa ti pe dir ki li ek son Papa i menm personnaz.