LO KOUVERTIR | KI LABIB I DIR LO LAVI EK LANMOR?

Sa ki Labib i dir lo lavi ek lanmor

Ler nou lir sa ki Labib i dir konsernan kreasyon dan liv Zenez, nou vwar ki Bondye ti dir Adan, sa premye zonm: “Ou kapab manz tou fri ki dan zarden; me fodre pa ki ou manz fri sa pye ki donn konnesans lebyen ek lemal, akoz zour ki ou manz sa fri, ou pou mor.” (Zenez 2:16, 17) Sa ki Labib i dir i senp e kler. I montre ki si Adan ti’n obei komannman Bondye, i pa ti pou mor me i ti pou kontinyen viv dan zarden Edenn.

Malerezman, olye swazir pour obei e viv pour touzour, Adan ti plito swazir pour inyor komannman Bondye e manz sa fri ki son madanm Ev ti donn li e ki Bondye ti’n defann zot manze. (Zenez 3:1-6) Ozordi, nou tou nou ankor pe sibir konsekans dezobeisans Adan. Zapot Pol ti eksplike: “Atraver en sel zonm pese in antre dan lemonn e pese in anmenn lanmor, alor tou dimoun i mor parski tou dimoun in fer pese.” (Romen 5:12) Byensir, sa “sel zonm” ti Adan. Me ki pese Adan ti fer e akoz sa ti anmenn lanmor?

Pese i letan en dimoun i volonterman dezobei oubyen kas lalwa Bondye e sanmenm ki Adan ti fer. (1 Zan 3:4) Parey Bondye ti’n dir Adan, konsekans pese i lanmor. Osi lontan ki Adan ek son desandans ti obei lord Bondye, zot pa ti pou fer pese e zot pa ti pou zanmen mor. Bondye pa ti kree imen pour zot mor me pour viv pour touzour.

Parey Labib in dir, “tou dimoun i mor.” Me eski i annan en keksoz avek nou ki kontinyen viv apre lanmor? Bokou dimoun i krwar ki nou annan en nanm ki kontinyen viv apre ki nou’n mor. Par kont, si sa i vre, sa ti pou vedir ki Bondye ti koz manti avek Adan. Ki mannyer? Parski si i annan en keksoz dan nou ki kontinyen viv apre ki nou’n mor, pese pa ti pou anmenn lanmor parey Bondye ti’n dir Adan. Labib i dir ki i “enposib pour [Bondye] koz manti.” (Ebre 6:18) An realite, Satan ki ti koz manti ler i ti dir Ev: “Zot pa pou mor.”—Zenez 3:4.

Sa i fer nou demann sa kestyon: Si sa lansennyman lo nanm ki kontinyen viv apre lanmor i baze lo en mansonz, alor ki i vreman arive ler nou mor?

LABIB I FER KEKSOZ KLER

Liv Zenez i dir sa konsernan kreasyon: “Bondye ti form zonm avek lapousyer later. I ti soufle en souf lavi dan son nennen e i ti vin en et vivan.” Sa lekspresyon “en et vivan” oubyen en dimoun vivan in ganny tradwir sorti dan sa mo Ebre ne’phesh,a ki literalman vedir en dimoun oubyen en zannimo ki respire.—Zenez 2:7.

Labib i fer kler ki imen pa’n ganny kree avek en nanm ki kontinyen viv apre lanmor me ki sak dimoun i “en et vivan” oubyen dimoun vivan. Sa i rezon akoz ou pa pou vwar okenn verse dan Labib ki servi sa lekspresyon “nanm imortel” oubyen ki donn lenpresyon ki nou annan en nanm ki kontinyen viv apre lanmor.

Vi ki Labib pa dir ki imen i annan en nanm ki kontinyen viv apre lanmor, akoz bokou relizyon i ansenny sa? Pour ganny larepons sa kestyon, nou bezwen konnen kote sa lansennyman ti konmanse.

EN LANSENNYMAN PAYEN I PROPAZE

Herodotus, en istoryen Grek ki ti viv dan senkyenm syek avan Kris, ti dir ki bann Ezipsyen ti “premye pour krwar dan sa lansennyman ki imen i annan en nanm ki kontinyen viv apre lanmor.” Bann Babilonnyen ti osi dakor avek sa lansennyman. Ler Aleksann Legran ti konkerir Mwayen Oriyan an 332 avan Kris, bann filozof Grek ti’n fini fer sa lansennyman vin popiler e i ti propaz vitman partou dan Lanpir Grek.

Ou pa pou vwar okenn verse dan Labib ki servi sa lekspresyon “nanm imortel” oubyen ki donn lenpresyon nou annan en nanm ki kontinyen viv apre lanmor

Dan premye syek, i ti annan de sekt oubyen group Zwif ki ti vreman popiler. Sa ti bann Esenyen (Essenes an Angle) ek bann Farizyen ki ti ansennyen ki i annan en nanm ki kontinyen viv apre lanmor. The Jewish Encyclopedia i dir: “Bann Zwif ti konmans krwar ki nanm i kontinyen viv apre lanmor apre ki bann Grek ti konmans propaz sa lansennyman, espesyalman atraver filozofi Plato.” Pareyman, dan premye syek, istoryen Zwif Josephus, ti dir ki sa lansennyman pa ti sorti dan Labib me i ti zis en koleksyon bann zistwar ek lezann ki “bann dimoun Lagres ti krwar ladan.”

Anmezir kiltir Grek ek son lenfliyans ti kontinyen propaze, bann ki ti dir zot Kretyen ti osi adopte sa lansennyman payen. Istoryen Jona Lendering i dir: “Vi ki Plato ti dir ki oparavan nou nanm ti dan en pli bon landrwa e aprezan i dan en move lemonn, sa ti fer li fasil pour melanz bann filozofi Plato avek larelizyon Kretyen.” Depi sa letan, sa krwayans payen ki nanm i kontinyen viv apre lanmor ti vin en krwayans vreman enportan pour bann “Kretyen.”

“LAVERITE POU FER ZOT LIB”

Dan premye syek, zapot Pol ti donn sa lavertisman: “Parol enspire par Bondye i dir klerman ki pli tar i pou annan en letan kot serten dimoun pou abandonn lafwa, parski zot pou les zot ganny anbete par bann parol enspire ek bann lansennyman demon.” (1 Timote 4:1) Pa sa parol in vin vre! Sa lansennyman lo nanm ki kontinyen viv apre lanmor i zis en legzanp “bann lansennyman demon.” Sa lansennyman pa sorti dan Labib me dan bann ansyen relizyon payen ek bann filozofi.

Erezman Zezi ti dir nou: “Zot pou konn laverite e laverite pou fer zot lib.” (Zan 8:32) Ler nou ganny konnesans egzakt lo laverite dan Labib, nou ganny libere avek bann lansennyman ek pratik ki dezonor Bondye e ki ganny promote par sa kantite larelizyon dan lemonn. Deplis, laverite dan Parol Bondye i liber nou avek bann tradisyon ek siperstisyon ki i annan pour fer avek lanmor.—Vwar sa bwat “Kote nou ale ler nou mor?”

Alor, i pa ti dan plan nou Kreater pour dimoun viv zis pour 70 oubyen 80 an e apre al pas larestan zot lavi dan en lot landrwa. Me depi o konmansman i ti anvi ki Adan ek Ev i viv pour touzour isi lo later konman son bann zanfan obeisan. Sa zoli plan pour limanite i en fason ki Bondye i demontre son lanmour pour imen e personn pa pou kapab anpes sa arive. (Malaki 3:6) En psalmis ki ti ganny enspire ti reasir nou ler i ti dir: “Bann dimoun drwat pou posed later e zot pou reste lo la pour touzour.”—Psonm 37:29, NWT.

Pour plis lenformasyon konsernan sa ki Labib i dir lo lavi ek lanmor, vwar sapit 6 dan sa liv Ki Labib i dir? pibliye par Temwen Zeova. I osi disponib lo www.jw.org oubyen ou kapab skàn sa kod.

a Serten tradiksyon Labib parey King James Version ek Catholic Douay Version in tradwir sa mo ne’phesh konman “nanm vivan” (“living soul”) tandis ki bokou tradiksyon modern i servi “kreatir vivan” (“living creature.”) The New English Bible, New International Version ek The Jerusalem Bible i servi “en dimoun vivan” (“living being”) e Today’s English Version i senpleman servi “i ti konmans viv” (“began to live.”)

Eski imen i kapab viv pour touzour?

Detrwa lannen pase, bann serser ti dekouver serten plant anba lanmer ki zot krwar in la pour plizyer milye lannen, petet pli lontan ki okenn keksoz ki’n deza viv lo later. Sa bann plant i sorti dan sa lespes ki apel Posidonia oceanica, en kalite zerb delo sale ki pous dan Lanmer Mediterane ant Lespanny ek Sip.

Si plant i kapab viv tou sa kantite lannen, ki nou pou dir lo bann imen? Serten syantis ki’n etidye lo kantite lannen ki dimoun i viv i krwar ki imen i kapab viv pli lontan. Par egzanp, en liv ki koz lo sa size i dir ki i annan plizyer nouvo devlopman syantifik dan sa domenn. Avek letan, nou pou vwar si sa bann devlopman syantifik pou annan en lenpak lo kantite lannen ki imen i viv.

Labib i dir: “Ou menm sours lavi.” (Psonm 36:9) Sa i montre ki sa posibilite pour viv pour touzour pa depan lo lasyans modern me i depan lo Zeova, nou Kreater. Dan lapriyer ki Zezi Kri ti fer, i ti dir: “Pour ganny lavi eternel, zot bezwen aprann konn ou, sa sel vre Bondye e sa enn ki ou’n anvoye Zezi Kri.” (Zan 17:3) Zefor ki nou fer pour konn e fer plezir Zeova ek son Garson pou ganny rekonpanse avek bann byenfe eternel.

Bann serser i krwar ki serten plant anba lanmer in la pour plizyer milye lannen

Ou kapab annan konfyans dan sa ki Labib i dir

Nou kapab annan konfyans total dan sa ki Labib i dir. Akoz? Annou vwar serten rezon:

Son Loter pa parey lezot: Dan Labib, i annan 66 liv ki’n ganny ekrir par apepre 40 zonm pandan plis ki 1,600 an, depi 1513 avan Kris ziska lannen 98. Kantmenm sa, bann keksoz ki’n ganny ekri dan Labib i an armoni avek kanmarad e i fer sans. Sa i prouve ki vre Loter Labib i Bondye tou pwisan. I ti revel sa bann lenformasyon avek bann zonm ki ti ekri Labib.
I egzakt ler i koz lo listwar: Bann levennman ki Labib i koz lo la i an armoni avek listwar. Sa liv A Lawyer Examines the Bible i dir, “Bann liv roman, lezann ek fo temwannyaz i fer sir bann keksoz ki zot koz lo la i pa dan en landrwa ki nou konnen oubyen dan en letan spesifik, . . . Labib i donn dat ek landrwa egzakt kot bann keksoz in arive.”
I egzakt ler i koz lo lasyans: Labib pa en liv lasyans me ler i koz lo lasyans i vreman egzakt lo bann keksoz ki syantis pa ti ankor dekouver ler Labib ti ganny ekrir. Par egzanp, dan liv Levitik sapit 13 ek 14, bann Izraelit ti ganny en lalis byen detaye lo lizyenn ek karantenn. Sa ti bokou letan avan ki dimoun ti konnen kisisa mikrob ek bann maladi kontazyez. Bokou syek avan ki bann syantis ti konpran ki later i ron e pa pe tenir lo okenn keksoz, Labib ti’n fini koz lo la.—Zob 26:7; Izai 40:22.

Sa i zis serten legzanp pour montre ki Labib i egzakt ler i dir: “Tou Lekritir i enspire par Bondye e itil pour ansennyen, pour reprimande, pour remet keksoz drwat.”—2 Timote 3:16.