Eski nou kapab met en lafen avek lager ek konfli vyolan?
Dimoun i lager pour plizyer rezon. Serten i lager pour rezon politik, ekonomik oubyen pour zot ganny trete dan en bon fason. Lezot i lager pour ganny kontrol lo lezot landrwa ek bann resours natirel. Bokou konfli in arive akoz bann problenm etnik oubyen larelizyon. Ki dimoun pe fer pour aret lager e anmenn lape? Eski dimoun i kapab anpes lager arive?
Drazen_/E+ via Getty Images
DEVLOPMAN EKONOMIK
Lobzektif: Amelyor lavi bann dimoun. Sa i kapab ede pour aret oubyen redwir prezidis, sa i enn bann rezon prensipal akoz lager i arive.
Akoz sa i difisil?: Bann gouvernman pou bezwen sanz lafason ki zot depans larzan. An 2022, apepre 34.1 bilyon dolar Ameriken ti ganny depanse lo bann keksoz ki pou ede amelyor lavi bann dimoun dan plizyer landrwa. Par kont, sa i en pti gin konpare avek sa ki zot in depanse dan bann zafer militer.
“Nou’n depans bokou plis larzan ek resours pour ed bann ki’n ganny afekte avek bann konfli olye anpes konfli arive e fer lape.”—António Guterres, sekreter zeneral Nasyon-z-ini.
Sa ki Labib i dir: Bann gouvernman ek lenstitisyon lemonn i kapab ed bann pov me zot pa pou zanmen kapab elimin lapovrete konpletman.— Deterononm 15:11; Matye 26:11.
BANN GOUVERNMAN I FER BANN LAGREMAN POUR ESEY ANMENN LAPE
Lobzektif: Pour evite oubyen rezourd sa sityasyon dan lape atraver dyalog pour ki tou le de kote i benefisye.
Akoz sa i difisil?: I posib ki enn ouswa de pei pa oule negosye oubyen aksepte en lagreman. Bann lagreman lape i fasilman ganny kase.
“Bann lagreman pa toultan reisi. Parfwa en lagreman i kapab pa zis e pli tar i annan plis lager.”—Raymond F. Smith, American Diplomacy.
Sa ki Labib i dir: Dimoun i devret “rod lape.” (Psonm 34:14) Me ozordi bokou dimoun ‘pa fidel, . . . pa tonm dakor avek kanmarad, . . . zot tret.’ (2 Timote 3:1-4) Sa bann move tre i anpes bann dirizan politik ki senser arive rezourd bann konfli.
BANN GOUVERNMAN I FER BANN LAGREMAN POUR ESEY REDWIR ZARM
Lobzektif: Pour redwir oubyen elimin zarm espesyalman bann zarm nikleer, kemikal oubyen biolozik.
Akoz sa i difisil?: Bann nasyon i refize redwir zarm akoz zot per ki zot perdi pouvwar e sa abilite pour defann zot lekor. Menm si bann nasyon i elimin tou zot bann zarm, zot pa kapab anpes dimoun lager.
“Bokou bann gouvernman ki ti promet pour elimin bann zarm apre 1991 pa’n fer sa ki zot ti’n promet, enkli bann fason pratik pour redwir danze, pour kalme bann dezakor enternasyonal e pour anmenn nou pli pre avek en lemonn ki an sekirite.”—“Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament.”
Sa ki Labib i dir: Dimoun i devret detri zot bann zarm e “fer zot lepe vin bann pyos.” (Izai 2:4) Par kont, plis i bezwen ganny fer, akoz vyolans i konmans dan leker en dimoun.—Matye 15:19.
BANN GOUVERNMAN I FORM BANN LALYANS POUR ESEY ANPES LAGER
Lobzektif: Bann gouvernman i agree pour ede defann kanmarad kont zot bann lennmi. Zot krwar ki en lot gouvernman pa pou konmans en lager avek zot akoz sa gouvernman pou bezwen lager avek plizyer larme.
Akoz sa i difisil?: Ler diferan pei i menase pour lager en sel kou, sa pa garanti ki i pou annan lape. Bann nasyon pa toultan gard zot promes oubyen agree lo ki mannyer e kan pour pran aksyon kont zot bann lennmi.
“Menm si Lasosyete bann Nasyon ek Nasyon-z-ini in travay dir pour ed bann gouvernman form bann lalyans antre zot, sa bann lalyans pa’n kapab anpes lager.”—“Encyclopedia Britannica.”
Sa ki Labib i dir: Normalman i pli byen ler plis dimoun i travay ansanm e ed kanmarad. (Eklezyas 4:12) Par kont, bann gouvernman ek lenstitisyon imen pa kapab anmenn vre lape ek sekirite. “Pa met ou konfyans dan bann dirizan lemonn, napa okenn imen ki kapab sov ou. Ler zot mor, zot retourn dan later; sa menm zour tou zot bann plan i disparet.”—Psonm 146:3, 4, Today’s English Version.
Menm si plizyer nasyon pe esey zot mye pour anmenn vre lape, bann lager terib i kontinyen arive.