PABLOBA KʼARTA BʼɄDʼA MEBẼRÃ ROMA BIDʼARÃĨTA
Saludo diabuedʼa
1 Mʉrã Pabloa, mʉrã Jesucristo nezokʼa, mʉrã izha jʉrʉpe zokʼasia bedʼea biata jaramarẽã Daizezedʼeta. 2 Maʉ̃ẽnabema izha bedʼeata jarabibari bʼeadʼadʼeba na wedʼauba jaradʼata bʼʉ tabʼea: 3 Maʉ̃ bedʼea biabara jara bʼʉa zhi Warrata dazhirã Nokʼo Jesucristota, izhira rey Davidʼeba uruta bʼasia dazhi kʼãwũnerã. 4 Izhira Daizeze Warrata zarea bara bʼʉta Jawurebiaba kʼawuabisia, mawũã kʼawuabisia beudʼata piradrʉdʼadʼeba.
5 Jesucristobara mʉrã izhi biaba jʉrʉpe zokʼasia, aramaʉ̃ne drua jõmaʉ̃nebemaba ĩjãnamarẽã izhidʼebemata kʉãgʼa. 6 Marã maʉ̃rãnebemata bʼea, marã jʉrʉkuasia bʼeamarẽã Jesucristodʼeta. 7 Jõma marã Roma pʉwʉrʉdʼebemata bʼera Daizezeba kʉãgʼata bʼea, marã jʉrʉkuasia izhidʼeta bʼeamarẽã: Mawũẽ izhi biaba marã adu-a bʼeabiya dazhi Zhibari dazhirã Zezeba dewara Nokʼo Jesucristoba.
Pablo wã krĩña bʼadʼa Romaĩnu
8 Mʉã naara jaraira Jesucristodʼeba mʉãrã Daizezea zhibia ji bʼʉa marã jõmaʉ̃bari, marãba Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta trʉ̃poa nʉmʉbari ẽjũã jõmaʉ̃ne. 9 Mʉãrã Daizezera soidʼu aribʼae bʼʉba bedʼea biata jara bʼʉa zhi Warradʼeta, izhara kʼawua bʼʉa mʉã marã ewariza jara tau ẽãta mʉ zhiwidʼibʉrʉdʼera. 10 Mʉrã zhiwidʼi bʼʉa Daizezeba krĩñabʉrʉ wãbimarẽã marãma. 11 Mʉã marã ũdu krĩña bʼʉa Jawurebiadʼebemata jaraita, aramaʉ̃ne jipa nʉmeãmarẽã. 12 Aramaʉ̃nerã zhiya zareabi nʉmeãña Jesúsdʼebema ĩjã bʼedʼeba marãbidʼa mʉãbidʼa.
13 Mebẽrã, mʉã marãba kʼawuadʼaita krĩñata kʼawuaudua mʉrã biodʼe marãma wãza bʼʉa, aramaʉ̃ne marãnebemabidʼa Jesúsdʼebemata ĩjãnamarẽã dewaraurã judíorã ẽãba ĩjãnapeadʼa kĩrãkʼa, mawũãmina idʼi basiidʼu wã bʼe ẽã nʉmʉã. 14 Estudiadʼata bʼea, estudiadʼa ẽãta bʼea, krĩcha erubʼea, krĩcha ne ẽã bʼea mʉãrã jaraibara bedʼea biara. 15 Mawũẽ mʉãrã Jesúsdʼe bedʼea biara marããbidʼa kʼadrʉabai jaraya marã bʼea Romane.
Zareata bedʼea biadʼebema
16 Mʉrã pera ẽã Jesúsdʼebema bedʼea biata jaraira, maʉ̃ Daizeze zareata jõma zhi ĩjãbʉdata ẽdrʉidʼebema judíorãta judíorã ẽãta. 17 Maʉ̃ bedʼea biadʼeba Daizezebara kʼawuabi bʼʉa izhara bedʼea ne ẽã bʼʉbarita ĩjãbʉrʉdʼeba. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Daizezema bedʼea ne ẽã bʼʉra ĩjã bʼʉdʼeba izhi ũme bʼai jõ ẽã bʼaya.
Bedʼea bara bʼea beubari bʼera
18 Daizezebara izhi kĩrũbira ʉ̃treba kʼawuabi bʼʉta zhãrã pua kʼawua obʼʉa bia ẽãta obʼeta, bia ẽãta obʼeba idu kʼawuabidʼa ẽã bʼeta bedʼea izhidʼe wãrãta. 19 Daizezedʼebemata kʼawuadʼai bʼʉra bia kʼawua bʼea izha kʼawuabi bʼʉba. 20 Izhidʼebemata ũdudʼakʼara, izhi zareata jõkʼara, izhira Daizezeta bʼʉra dajada ũdu nʉmʉã ẽjũã osi wedʼauba, maʉ̃ta kʼawuaidʼe bʼʉa izha kʼãrẽ obʼʉdʼeba, mawũẽ bia ẽãta obʼebara kʼawuadʼa ẽã abʼedʼa ẽã. 21 Daizezedʼebema kʼawua bʼeta Daizezera ibia jaradʼa ẽã, miã zhibia jida ẽã, aramaʉ̃ne sãwũãta kʼawuadʼa ẽã, aramaʉ̃ne sodʼebara kʼawuadʼa ẽkĩrãkʼa bʼeba so pãrĩgu bʼea. 22 Krĩcha banane bʼedʼe krĩcha ne ẽã bʼea. 23 Daizeze beukʼata zhi zromane edadʼaikʼadʼe, zhi zromarãne erubʼea ne dazhi zadʼe nʉme jõbarita, ibanarã zata, nendʉwʉrʉ jẽrũ kĩmarẽ bʼe zata, nendʉwʉrʉ jãne wã bʼe zata mawũã erubʼea.
24 Maʉ̃ba Daizezebara idaribisia ãzhikʼawua ne mitiata odʼamarẽã, ãzhi soba krĩñata odʼamarẽã, mawũẽ ãzhirãĩnu dazhi perata obʼea. 25 Daizezedʼebemata wãrãnebemane nʉmeãĩkʼadʼe sewadʼebemane nʉmeã, aramaʉ̃ne Daizezeba ne okuadʼa zata zhi zromane ibia jara erubʼea Daizeze zhi okuadʼa kʼãñabara, maʉ̃ne izhitrʉ ibia jaradʼaidʼe bʼʉa ewari nʉmʉ jõma. Amén.
26 Maʉ̃ba Daizezebara idaribisia ãzhi kʼawua odʼamarẽã dazhi perata. Mawũẽ wũẽrãrã ãzhidʼera abʼari wũẽrã ũme dazhi perata obʼea. 27 Zhũmakĩrãrãsidʼa abʼarika bʼeta wũẽrã tõbʼari ẽã idaribipe abʼari makĩrã ũme dazhi perata obʼea. Aramaʉ̃ne abʼari makĩrã ũme dazhi perata obʼeba ãzhikusa Daizezea zuburia obi bʼea jãpe nʉmeba.
28 Mawũã bʼebara Daizezedʼebema kʼawua krĩñana ẽãba Daizezebara chãbʼarikuasia ãzhi krĩchara bia ẽãta nʉmeã, ãzhi kʼawua odʼamarẽã kʼãrẽ o ẽbai bʼʉta. 29 Ne jõmaʉ̃ bia ẽãta obʼeba kĩma ẽãta erukʼãĩbada, ne mitiata obada, ne wuaabʉrʉ krĩñabada, bia ẽãta obada, zhãrãba ne erubʼʉ kʼarea bĩ ẽãbada, miã beabada, kʼaikʼaiabada, zhãrã sewabada, bedʼeata obada. 30 Zhãrã jarabada, Daizezera juradea, zhãrãma mitia bedʼeabada, zhi zromane bʼea, bigaudʼe bʼea, krĩcha jʉrʉbada bia ẽãta oita, ũrĩna ẽã ãzhi zhibarirã bedʼeara. 31 Krĩchadʼe duanu ẽã, ãzhi bedʼeara aribʼaedʼa ẽã, zhãrã kʉãgʼa edadʼa ẽã, ãzhi bĩ ẽã odʼara bedʼea ne ẽãne edadʼa ẽã, zhãrã sozuburiadʼa ẽã. 32 Mawũã bʼebara kʼawua bʼea Daizezebara pua kʼawua oita, aramaʉ̃nerã maʉ̃ kʼaudʼa bʼera aduaita beuya. Mawũãsiidʼu maʉ̃ kʼaudʼa bʼea, aramaʉ̃ne sobia bʼea maʉ̃ kʼaudʼa bʼe bawara.
Daizezeba kʼawua oidʼebema
2 Maʉ̃ba bʉ zhãrã jara bʼʉra bedʼea ne ẽãne bʼarãrũã, bʉa awʉrʉta jarabʉrʉdʼera bʉzhikusa jarabʉrʉa, bʉa zhãrã jara bʼʉta abʼaʉta obʼʉdʼeba. 2 Kʼawua bʼea bia ẽãta obʼera Daizezebara pua kʼawua obaria kʼãrẽ odʼa wãrãneba. 3 Bia ẽãta obada bʼeta bʉa jara bʼʉta bʉara abʼaʉta obʼʉra, ¿bʉ krĩchama bʉra ẽdrʉika Daizezeba pua kʼawua oidʼebara? 4 ¿O bʉma seri ẽka izha kʼãbãẽã sozuburia nʉmʉba zrogʼa bʼʉra, bʉara kʼawua ẽã nʉmʉ ẽka izhara sozuburia bʼʉta kʼazhiruara ãmape izhita pẽwãmarẽã? 5 Mawũãmina bʉ sora zarea nʉmʉã kʼazhiruata ãmape izhi pẽwãĩrã, mawũẽ izhi kĩrũbita bʉzhikusaita bira wã kĩrũ zuburia oi ewariedʼa. Maʉ̃nerã kʼawuabiya sãwũã pua kʼawua oi bʼʉdʼe obʉrʉta Daizezebara. 6 Izhara abʼa abʼaʉa kʼãrẽ diaya ãzha kʼãrẽ odʼabari. 7 Izhi ũme bʼai jõ ẽãta diaya biata obʼeba jʉrʉ bʼea izha bia jaramarẽã, beukʼata bʼʉmarẽã. 8 Mawũãmina kĩrũ pua kʼawua oya ãzha krĩñata obʼeba aribʼaedʼa ẽãrã bedʼea izhidʼe wãrãta, awuarabʉrʉ obʼera bia ẽãta. 9 Izha pua kʼawua obʉrʉdʼera zuburia bʼeaya, sopua bʼeaya bia ẽãta obʼera judíorãta judíorã ẽãta. 10 Mawũãmina izhima bia nʉmeba bia jaraya adu-a bʼeabiya biata obʼera judíorãta judíorã ẽãta. 11 Aramaʉ̃ne Daizezebara zhãrã awuara eda ẽã.
12 Moisé ũrãgʼa ne ẽã bʼeta kʼazhiruata obʼera maʉ̃ ũrãgʼa ne ẽã aduadʼaya, Moisé ũrãgʼa erubʼeta kʼazhiruata obʼera maʉ̃ ũrãgʼadʼeba pua kʼawua okuaya. 13 Moisé ũrãgʼa bari ũrĩ bʼeba biata duanu ẽã Daizeze kĩrãbitara, awuarabʉrʉ maʉ̃ ũrãgʼa aribʼae bʼeta izhima biata bʼea. 14 Judíorã ẽãba Moisé ũrãgʼa ne ẽãta maʉ̃ ũrãgʼadʼebemata obʼera ũrãgʼa ne ẽmina ũrãgʼata bʼea ari ãzhita. 15 Aramaʉ̃ne ũrãgʼadʼebema obʼeta ũdubi bʼera zhi bʼʉma ãzhi sodʼe, krĩchabara kʼawua bʼea kʼãrẽ obʉdara biata o bia ẽãta, bedʼea bara bʼeta o bedʼea ne ẽã bʼeta. 16 Daizezeba kʼawua obʉrʉ ewadera zhãrãnebema kʼawuadʼa ẽãrã Jesucristodʼeba kʼawua oya bedʼea biata mʉã jara bʼʉdʼe.
Judíorãbara aribʼaedʼa ẽã ũrãgʼara
17 Marãbara marã judío abʼeta Moisé ũrãgʼadʼeba Daizeze ũme bedʼea ne ẽãne bʼea. 18 Izha kʼãrẽ krĩñata kʼawua bʼeta ũrãgʼabara jaradia bʼʉa kʼãrẽta biata. 19 Jipa edebadadʼe bʼea Daizezedʼebema kʼawuadʼa ẽãba daʉbʼerrea bʼe kĩrãkʼa bʼeta, mazhima ʉ̃nata bʼea pãrĩguadʼe bʼerãĩta. 20 Zhi kʼawua ẽã bʼeta wũãwũã kĩrãkʼa bʼeta ũrãgʼabadadʼe bʼea, Moisé ũrãgʼata erubʼedʼeba kʼãrẽ kʼawua bʼedʼe bʼea, kʼawua bʼedʼe bʼea wãrãta. 21 Bʉa awʉrʉ ũrãgʼa bʼʉta, ¿kʼãrẽã zhi ũrãgʼa ẽpe bʉzhikusara? Nezrʉga ẽbaita jara bʼʉta, ¿kʼãrẽã nezrʉga bʼʉ? 22 Kĩma ẽãta erukʼãĩ ẽbaita jara bʼʉta, ¿kʼãrẽã kĩma ẽãta erukʼãĩ bʼʉ? Ne zhi zromarãne erubʼera ũduama bʼʉta, ¿kʼãrẽã ne biara maʉ̃rã dedʼabema zrʉgabari? 23 Bʉma bʉara Moisé ũrãgʼara biodʼe kʼawua bʼʉta, ¿maʉ̃ ũrãgʼa aribʼae ẽãba kʼãrẽã bĩ ẽã jarabi bʼʉ Daizezera? 24 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Judíorã ẽãta bʼebara Daizezera bĩ ẽã jara bʼea marãneba.
25 Wãrãnebai kʼakua eta kʼõ bʼʉra biga Moisé ũrãgʼata aribʼae bʼʉbʉrʉ, mawũãmina maʉ̃ ũrãgʼata aribʼae ẽbʉrʉ bʉ kʼakua eta kʼõpe bʼʉra kʼakua e kʼõ ẽkĩrãkʼa bʼʉa. 26 Aramaʉ̃nerã kʼakua eta kʼõ ẽã bʼʉba Moisé ũrãgʼata aribʼae bʼʉbʉrʉ, ¿kʼakua e kʼõ ẽã bʼʉra kʼakua e kʼõpe bʼʉ kĩrãkʼa bʼʉ ẽka? 27 Kʼakua e kʼõ ẽã bʼʉba Moisé ũrãgʼata kĩrãẽpa aribʼae bʼʉbara kʼawuabiya bʉara Moisé ũrãgʼara kʼawua bʼʉta, kʼakua eta kʼõpe bʼʉta aribʼae ẽãta maʉ̃ ũrãgʼara. 28 Judío arata bʼʉ ẽã bari ʉ̃rʉ̃ba bʼʉra, miã kʼakua e kʼõpe bʼʉ ẽã bari ʉ̃rʉ̃ kʼõ bʼʉra zharadʼe. 29 Awuarabʉrʉ judío arata bʼʉa soidʼu bʼʉta, kʼakua e kʼõpe bʼʉa soidʼu bʼʉta, mawũã bʼʉa Jawurebiadʼeba soidʼu bʼʉta, aramaʉ̃nerã bari ũrãgʼata kʼawua bʼʉdʼeba mawũã bʼʉ ẽã. Mawũã soidʼu bʼʉra zhãrãbara ibia jaradʼa ẽã, awuarabʉrʉ ibia jaraya Daizezeba.
3 ¿Kʼãrẽ biata bʼʉ judíota bʼaira? ¿Kʼãrẽ biata bʼʉ kʼakua eta kʼõpe bʼaira? 2 Ne biodʼeba biata bʼʉa. Mawũã bʼʉa wãrãnebai naara judíorãã dedʼekadʼaba izhi bedʼeara Daizezebara. 3 ¿Kʼõbe sãwũãĩpe ʉ̃kʉrʉ ãzhidʼebemaba ĩjãna ẽãrã? ¿Mawũã ĩjãna ẽãba izha jaradʼara aribʼae ẽka Daizezebara? 4 ¡Mawũã ẽã! Baribʉrʉ Daizezera wãrĩnu bedʼea bʼʉa, maʉ̃ne zhãrã bʼera jõma sewa nebʉrʉmiã. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Wãrĩnuã adʼaya bʉa jarabʉrʉ bedʼeara, aramaʉ̃ne kiaweya bʉta jibʉrʉra.*
5 Dazha bia ẽãta obʼʉba Daizezera biata ũdubi bʼʉbʉrʉ, ¿kʼãrẽta jaradʼaipe? ¿Daizezera bia ẽka bia ẽãta obʉrʉ kʼarea zuburia obʉrʉdʼera? Mʉrã bedʼea kʼobʼʉa zhãrã mawũã bedʼea bʼedʼe. 6 ¡Mawũã ẽã! Daizezeta biata bʼʉ ẽbʉrʉ, ¿sãwũã kʼawua oipe ẽjũãne zhãrã bʼera? 7 Ʉ̃kʉrʉba jarabada kĩrãkʼa dazhi sewa nebʉrʉ bʼʉba Daizezera wãrĩnu bedʼea bʼʉta kʼawuabi bʼʉbʉrʉ, ¿kʼãrẽã jara bʼʉ dazhira kʼazhirua omiãta? 8 ¿Jaraidʼe bʼʉ ẽka daira ewaradʼe jara panʉta, ʉ̃kʉrʉba dai mawũã jara bʼera Daizezebara zuburia oidʼe bʼʉ ẽka? Daibara mawũã badabidʼa: ¿Bia ẽãta odʼaya biata zemarẽã?
Ne ẽã biata bʼʉra
9 ¿Mawũẽ sãwũãpe? ¿Dazhirã judíorãta audre biarãkʼa awʉrʉrã kʼãñabara? ¡Mawũã ẽã! Daibara kʼawuabisidʼa jõma judíorãta judíorã ẽãta kʼazhirua edre bʼeta. 10 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Biata bʼʉra ne ẽã miã abʼabidʼa.
11 Miõba kʼawua ẽã kʼãrẽ sãwũãta, miõba jʉrʉ ẽã Daizezera.
12 Izhi maẽbara jõma jãpe nʉmeã, aramaʉ̃ne izhima biata nʉme ẽã. Ne ẽã biata obʼʉra, ne ẽã miã abʼabidʼa.*
13 Mitia bedʼea bʼeba beudʼa jou tabʼʉ uriata mitiata ewa nʉmʉ kĩrãkʼa bʼʉa ãzhi nemirã, ãzhi kĩrãmerã sewa nebʉrʉmiã. Zhãrã bĩ ẽã obʼe bedʼeara dãma neãrã kĩrãkʼa bʼʉa ãzhi i edre.*
14 Ãzhi ibara zhãrã ikʼazhirua jara bĩ ẽã bʼea.*
15 Jẽrũ zokea wãẽba bʼea zhãrã beaita.
16 Ne ãrĩkua zhãrã zuburia okua bʼea ãzhi wã maẽ.
17 Aramaʉ̃ne kʼawua ẽã bʼea zhãrã bawara adu-a bʼaira.*
18 Daizeze wawiaira ne ẽã ãzhi krĩchadʼera.*
19 Kʼawua bʼea jõma Daizeze ũrãgʼaba jara bʼʉra jara bʼʉa judíorã maʉ̃ ũrãgʼa edre bʼea, aramaʉ̃ne jõma chupea kʼobʼedʼe zhãrã jõma kʼawua okuaya Daizezebara. 20 Daizezeba ũrãgʼa Moiséa diadʼata aribʼae nʉmʉbara beubarira miõta bedʼea ne ẽã bʼʉ ẽã Daizeze kĩrãbitara. Awuarabʉrʉ maʉ̃ ũrãgʼabara kʼawuabi bʼʉa dazhira kʼazhirua omiãta.
Bedʼea ne ẽã bʼʉya ĩjãbʉrʉdʼeba
21 Mawũãmina idʼira Moisé ũrãgʼa aribʼaedʼa ẽãne sãwũã bedʼea ne ẽã bʼʉira kʼawuabisia Daizezebara, maʉ̃ zhi jarama Moisé ũrãgʼaba, Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bʼeadʼaba. 22 Zhi jarama Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉita Jesucristodʼebemata ĩjãbʉrʉdʼeba, maʉ̃ta izhidʼebemata ĩjãbʉda jõmaʉ̃ĩtabema, mawũẽ miõta awuara eda ẽã. 23 Jõmaʉ̃ba kʼazhiruara obada, mawũẽ ãĩ bʼea Daizezeta kĩrãwãrẽãnebara. 24 Mawũãmina izhi biaba bari bedʼea ne ẽã okua bʼʉa ẽdrʉira nʉmʉba Jesucristodʼeba. 25 Daizezeba dazhi bedʼea ne ẽã bʼʉira Jesucristota bʼʉdʼata dazhibari wa erezoadʼata ĩjãbʉrʉdʼeba nʉmʉã, aramaʉ̃ne izhara sãwũã bedʼea ne ẽã bʼʉita kʼawuabi bʼʉba zrogʼa bedʼea ne ẽã okua bʼʉa kʼazhiruata odʼapeadʼara nawedʼa. 26 Mawũẽ idʼi ewadera izha sãwũã bedʼea ne ẽã bʼʉita kʼawuabi nʉmʉrã izhira biata bʼʉba bedʼea ne ẽã obʼʉa zhi ĩjãbʉrʉra Jesúsdʼebemata.
27 ¿Aramaʉ̃nerã arakʼãwũãrã bia nʉmaĩka? ¡Arakʼãwũãrã ãĩ bʼʉya! ¿Bia nʉmaĩka Moisé ũrãgʼadʼebara? ¿Bia nʉmaĩka maʉ̃ ũrãgʼata aribʼae bʼʉdʼebara? Mawũã ẽã, awuarabʉrʉ bia nʉmaña Jesúsdʼebema ũrãgʼata ĩjã bʼʉba. 28 Mawũẽ kʼawuaidʼera Daizezebara dazhira bedʼea ne ẽã obʼʉa Jesúsdʼebemata ĩjãbʉrʉdʼeba, mawũã o ẽã Moisé ũrãgʼata aribʼae nʉmʉba.
29 ¿Daizezera bari judíorãneka? ¿Izhabʼa Daizezera judíorã ẽãta bʼedʼe ẽka? Wãrãnebai izhabʼa judíorã ẽãta bʼedʼea. 30 Maʉ̃ẽnabema Daizezera abʼabai bʼʉa. Mawũẽ izhara Jesúsdʼebema ĩjãbʉrʉdʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉya kʼakua eta kʼõ bʼera, Jesúsdʼebema ĩjãbʉrʉdʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉya kʼakua eta kʼõ ẽã bʼera. 31 ¿Mawũã Jesúsdʼebema ĩjãbʉrʉdʼeba seribidʼa ẽbaika Moisé ũrãgʼara? ¡Mawũã ẽã! Awuarabʉrʉ mawũãrã aribʼae bʼea maʉ̃ ũrãgʼata.
Ĩjãĩne bʼʉa Abrahamne kĩrãkʼa
4 ¿Kʼãrẽta jaradʼaipe dazhirã zeze Abrahamnebema? 2 Izha kʼãrẽ obʼʉba Daizezeba Abraham bedʼea ne ẽã bʼʉsibʉrʉ, bʼakʼausia kʼãrẽneba sobia bʼaira, mawũãmina Daizeze kĩrãbita ẽã. 3 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Daizezeba jarabʉrʉra Abrahambara ĩjãbʉrʉba bedʼea ne ẽã bʼʉsia. 4 Iabʼa trajadʼata pagʼabʉdadʼera bari diabada ẽã, awuarabʉrʉ diabada izhi trajadʼabari. 5 Mawũãmina kʼãrẽ o ẽãne bia ẽãta bʼʉra Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉbarita ĩjãrã, mawũã ĩjãbʉrʉdʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉya. 6 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa rey Davidbidʼa sobia bʼaita jarasia Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉbʉrʉra kʼãrẽ o ẽãne. 7 Maʉ̃ta mawũãsia:
¡Sobia bʼeaya bia ẽãta odʼapeadʼata Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉkuabʉrʉra, kʼazhiruata biodʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉkuabʉrʉra!
8 ¡Sobia bʼaya Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉbʉrʉra kʼazhiruadʼeba!*
9 ¿Mawũã sobia bʼaira bari kʼakua e kʼõ bʼeitabemakʼa, kʼakua eta kʼõ ẽã bʼeitabidʼa nʉmʉ ẽka? Daibara jara bʼea Daizezeba jarabʉrʉta Abrahamba ĩjãbʉrʉdʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉdʼata. 10 ¿Sãwũã bedʼea ne ẽã bʼʉsi? ¿Kʼakua eta kʼõpe bʼʉdʼe o kʼakua eta kʼõ ẽã bʼʉdʼe? Mawũã bʼʉ ẽbasia kʼakua eta kʼõpe bʼʉdʼe, awuarabʉrʉ mawũã bʼʉsia kʼakua eta kʼõ ẽã bʼʉdʼe. 11 Abraham kʼakua eta kʼõnabara kʼawuabi bʼʉa Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉdʼata izha jarabʉrʉta ĩjãbʉrʉba wadʼi kʼakua eta kʼõ ẽã bʼʉdʼe. Aramaʉ̃nerã kʼakua eta kʼõ ẽã bʼeba Daizezedʼebema ĩjã bʼe zezea, abʼarika ĩjã bʼeba bedʼea ne ẽã duanukʼãrĩã. 12 Kʼakua eta kʼõpe bʼe zezeta bari kʼakua eta kʼõpe bʼeitabema ẽã, awuarabʉrʉ abʼarika ĩjã bʼeitabema dazhirã zeze Abrahamba ĩjãna kĩrãkʼa kʼakua eta kʼõ ẽwedʼa.
Daizezeba jaradʼara aribʼae bʼʉa ĩjãbʉdadʼeba
13 Daizezeba naʉ̃ ẽjũãta Abrahanʉã diaya adʼara o izhidʼeba zedʼairãã diaya adʼara mawũã ẽbasia ũrãgʼata aribʼaebʉrʉba, awuarabʉrʉ mawũãsia bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉba izha jarabʉrʉta ĩjãbʉrʉdʼeba. 14 Moisé ũrãgʼa aribʼae bʼeba Daizezeba diaita jaradʼata jidadʼaibʉrʉ, ĩjãĩnebema nʉmʉrã seri ẽãneba kʼãrẽ ẽã Daizezeba diaya adʼara. 15 Moisé ũrãgʼara aribʼaedʼa ẽãba Daizezera kĩrũbi bʼea. Mawũãmina maʉ̃ ũrãgʼata ne ẽã maẽrã maʉ̃ ũrãgʼadʼe wãẽãnaĩ ne ẽã.
16 Maʉ̃neba Daizezeba diaita jaradʼara izhidʼebemata ĩjã bʼedʼeba diaya, aramaʉ̃nerã izhi biaba diaya. Maʉ̃ta Abraham warrarãnebema jõmaʉ̃ĩta nʉmʉã. Bari Moisé ũrãgʼadʼe bʼeitabema ẽã, awuarabʉrʉ Abrahamne kĩrãkʼa ĩjãbʉdaitabema, aramaʉ̃ne izhira dazhirã jõmaʉ̃ zezea. 17 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Mʉã bʉra bʼidʼapʉa zhãrã bio zezeta. Mawũãneba Daizeze kĩrãbitara zhãrã bio zezeta bʼʉa, izhidʼebemata Abrahamba ĩjãnarã Daizezebara beudʼapeadʼara piradrʉbibaria, kʼãrẽ ne ẽbadʼata obaria.
18 Daizezeba warra barabiya abʉrʉra Abrahambara ĩjãsia zhi kĩmanebara warra baraidʼe bʼʉ ẽãta, aramaʉ̃ne bʼesia zhãrã bio zezeta, maʉ̃ẽnabemata mawũãsia: Kʼãwũã chĩdau bio kĩrãkʼa nʉmaña bʉ warrarãnebemata. 19 Maʉ̃ta ĩjãĩrã edʼabʼae ẽbasia, krĩcha nʉma ẽbasia izhira zhi zõrãta, maʉ̃ne ya beubodʼo kĩrãkʼa bʼasia cien año badea bʼʉba, mawũã ĩjãĩrã edʼabʼae ẽbasia tokʼata bʼʉbara zhi kĩma Sara. 20 Izhara ĩjã ẽã nʉma ẽbasia Daizezeba diaya abʉrʉra, awuarabʉrʉ soidʼu ĩjãbʉrʉba ibia jarasia Daizezera. 21 Jipa kʼawuasia Daizezera zhi zromata izha jaradʼa aribʼaeira. 22 Mawũã ĩjãbʉrʉdʼeba Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉsia.
23 Bari Abraham ʉ̃rʉ̃ bʼʉdʼa ẽbasia mawũã bedʼea ne ẽã bʼʉdʼara. 24 Awuarabʉrʉ dazhirãsidʼa abʼarika bedʼea ne ẽã duanukʼãrĩã dazhirãbara izhidʼebema ĩjã bʼeba beudʼata piradrʉbidʼata Jesús dazhirã Nokʼota. 25 Daizezebara Jesús chãbʼarisia beumarẽã dazhirã kʼazhirua omiãta bʼebari, beudʼata piradrʉbisia dazhirã bedʼea ne ẽã bʼʉita.
Jesúsdʼeba bedʼea ne ẽã bʼea
5 Ĩjã bʼedʼeba bedʼea ne ẽã duanukʼãrĩba dazhirã Daizeze bawara bedʼea ne ẽã bʼea dazhirã Nokʼo Jesucristodʼeba. 2 Jesucristodʼebemata ĩjã bʼedʼebemanerã dazhirã Daizezebara izhi biaba nʉmʉkʼãrĩã, dazhirã maʉ̃ne jipa nʉmeã. Aramaʉ̃ne sobia krĩcha bʼea Daizeze kĩrãwãrẽãnebemata jidadʼaita. 3 Bari maʉ̃ba ẽã, awuarabʉrʉ dazhira sobiaidʼe bʼʉa zuburia nʉmʉnerã, kʼawuaidʼera zuburia nʉmʉne zrogʼa kʼawaya. 4 Mawũã zrogʼa nʉmʉrã Daizezema bia nʉmʉã. Mawũã zrogʼa nʉmʉrã Daizeze kĩrãwãrẽãnebemata jidaya. 5 Mawũã jidaira dazhirãĩtara sewa ẽãta Daizezebara kʉãgʼata izhidʼeta dazhirã sodʼe diasia Jawurebiata dazhirãã diadʼaba.
6 Dazhira ẽdrʉidʼe bʼʉ ẽãne ewarita arababʉrʉdʼera Cristora beusia dazhi bia ẽãta bʼebari. 7 Wãrãnebai miõta zhi beabi ẽã biabarira, baʉcha iabʼa zhi beabiya biabarira. 8 Mawũãmina Daizezebara izha dazhira kʉãgʼata kʼawuabibʉrʉta wadʼi kʼazhirua omiãta bʼedʼe Cristota beubisia dazhibari. 9 Mawũẽ Cristo wadʼeba bedʼea ne ẽã duanukʼãrĩba ẽdrʉdʼaya Daizezeba zhãrãta kĩrũ pua kʼawua oidʼebara. 10 Izhi ũme zhi jurata bʼedʼe Daizezebara dazhira izhi bawara zhibiata bʼʉsia zhi warra bebudʼeba, mawũã zhibiata bʼʉdʼaba ẽdrʉdʼaya Cristota bʼʉdʼeba. 11 Bari maʉ̃ba ẽã, awuarabʉrʉ Daizeze bawara sobia bʼea dazhirã Nokʼo Jesucristodʼeba. Izhikʼareuba idʼira Daizeze bawara zhibiata bʼea.
Adánnebema Cristodʼebema
12 Kʼazhiruara naʉ̃ ẽjũãẽna zesia ũmakĩrã abʼaʉdʼeba, maʉ̃ kʼazhiruadʼeba nʉmesia bebuta. Aramaʉ̃ne jõma beu nʉmesia jõmaʉ̃ba obadaba kʼazhiruata. 13 Naara Moisé ũrãgʼa ne ẽbasidʼeuba kʼazhiruara obʼea ẽjũãnerã, mawũãmina ũrãgʼata ne ẽãba bedʼea bara bʼea a ẽbasia kʼazhiruata obʼera. 14 Mawũãmina kʼazhiruata obʼeba beu nʉmesia Adán ewaridʼeba Moisé ewariidʼu, Daizezeba jaradʼata Adánba ũrĩ ẽbadʼa kĩrãkʼara kʼazhiruara odʼa ẽbasia. Adánneba jõma zuburia nʉmena kĩrãkʼa jõma bia nʉmesia Cristo zeita bʼadʼadʼeba.
15 Mawũãmina Daizezeba bari diadʼara Adánba kʼazhiruata odʼa kĩrãkʼa ẽã, mawũã abʼaʉba kʼazhiruata odʼadʼeba bio beusidʼa. Waya Daizezeba izhi biaba bari diadʼara ẽdrʉita bioitabemata izhi biaba nʉmʉkʼãrĩã ũmakĩrã abʼaʉdʼeba, Jesucristodʼeba. 16 Daizezeba izhi biaba bari diadʼara Adánba kʼazhiruata odʼa kĩrãkʼa ẽã. Wãrãnebai mawũã abʼaʉba kʼazhiruata odʼadʼeba Daizezebara aduabigaidʼe nʉmʉsia, mawũãmina izha bari diadʼata nʉmʉkʼãrĩã zhãrãba kʼazhiruata bio osidʼamina bedʼea ne ẽã bʼʉkuaita. 17 Abʼaʉba kʼazhiruata odʼadʼeba jõma beu nʉmʉbʉrʉ, audrebai Daizezebara izhi ũme bʼai jõ ẽã bʼeabiya abʼaʉdʼeba Jesucristodʼeba, mawũã bʼeabiya izhi biaba bari bedʼea ne ẽã obʉrʉrãta.
18 Abʼaʉba kʼazhiruata odʼadʼeba Daizezebara zhãrã jõma aduabigaidʼe nʉmʉsia, aramaʉ̃ kĩrãkʼa abʼaʉba biata odʼadʼeba bedʼea ne ẽã oira zhãrã jõmaʉ̃ĩtabemata izhi ũme bʼai jõ ẽã bʼabiya. 19 Adánba Daizeze bedʼeata aribʼae ẽbadʼaba zhãrã jõma kʼazhirua omiãta nʉmʉsia. Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Jesúsba Daizeze bedʼeata aribʼaedʼaba zhãrã bio bedʼea ne ẽã bʼʉya.
20 Moisé ũrãgʼara nʉmʉsia kʼawuabigaita kʼazhiruata kʼãbãẽã obadata. Kʼazhiruata mawũã kʼãbãẽã obadadʼebara Daizezebara kʼawuabisia izhi biaba kʼãbãẽã sozuburia bʼʉta. 21 Kʼazhiruata obadaba aduaita beubada, mawũãmina Daizezebara izhi biaba bedʼea ne ẽã bʼʉya izhi ũme bʼai jõ ẽã bʼabiita Jesucristo dazhirã Nokʼodʼeba.
Ya beusidʼa kʼazhiruaitara
6 ¿Mawũẽ kʼasia adʼaipe? ¿Kʼazhiruadʼe bʼeaika Daizezeba izhi biaba kʼãbãẽã sozuburiamarẽã? 2 ¡Mawũã ẽã! Kʼazhiruara odʼa ẽãba dazhira ya beusia kʼazhiruaitara. ¿Mawũẽ sãwũã wadʼi kʼazhiruadʼe bʼeaipe? 3 ¿Kʼawuadʼa ẽka buru kʼoedʼadʼeba bʼeta Jesucristodʼebemata, aramaʉ̃ne duanu ẽka izhi ũme beudʼata? 4 Buru kʼoedʼadʼeba dazhira izhi ũme jou kʼobʼadʼe wãsia, mawũẽ Cristo beudʼata zhi Zezeba izhi zareaba piradrʉbidʼa kĩrãkʼa dazhisidʼa piradrʉbisia zokʼai nimibamarẽã zhiwidʼidʼe.
5 Dazhira Cristo ũme beudʼaba izhi piradrʉdʼa kĩrãkʼa zokʼai bʼai zhiwidʼidʼe bʼeaya. 6 Maʉ̃ta kʼawuaidʼera dazhita na bʼadʼara izhi ũme cruzdʼe kʼachibʉrʉba kʼakua kʼazhiruadʼebemata beasia. Mawũẽ dazhira wueta kʼazhirua nezokʼa ẽã. 7 Mawũã beudʼara ẽdrʉsia kʼazhiruadʼebara. 8 Dazhira Cristo ũme beudʼaba ĩjã bʼea duanaĩta izhi ũme. 9 Kʼawua bʼea Cristo beudʼata piradrʉdʼara ya beu ẽã, bebura wueta zarea ne ẽã izhi ʉ̃rʉ̃rã. 10 Beuma abʼa beudʼaba kʼazhiruara jõma edre bʼʉsia. Idʼidʼe bʼʉra Daizezeita bʼʉa. 11 Marãsidʼa aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʼeta kʼazhiruara odʼa ẽãba ya beusita bʼeaudua kʼazhiruaitara, aramaʉ̃ne Daizezeita zokʼai bʼeaudua Jesucristo dazhirã Nokʼodʼeba.
12 Kʼazhiruaa idu kʼabʼaribirãũdua marã kʼakua beubarita, aramaʉ̃ne orãũdua bia ẽãta obi krĩñabʉrʉra. 13 Marã kʼakuara idu kʼazhiruaa chãbʼarirãũdua bia ẽãta oita. Awuarabʉrʉ marã Daizezea chãbʼariudua zokʼai duaĩnaba kʼazhiruadʼe beu bʼeadʼata, aramaʉ̃ne marã kʼakuara Daizezea chãbʼariudua biata oita. 14 Kʼazhiruabara marã kʼabʼari nʉmaĩne bʼʉ ẽã. Marã Moisé ũrãgʼa edre nʉmeba ẽdrʉita nʉmʉ ẽã, awuarabʉrʉ ẽdrʉya Daizezeba izhi biaba ẽdrʉbidʼa edre nʉmeba.
Duanena biata odʼaita
15 ¿Mawũẽ sãwũãpe? ¿Kʼazhiruara odʼaika Moisé ũrãgʼa edre duanu ẽbaera, mawũã odʼaika Daizezeba izhi biaba ẽdrʉbidʼa edre duanu baera? ¡Mawũã ẽã! 16 ¿Kʼawuadʼa ẽka marãta zhãrã edre nezokʼata nʉmebʉrʉdʼera maʉ̃ bedʼeata aribʼae nʉmebari ẽka, aramaʉ̃ kĩrãkʼa nʉmʉ ẽka kʼazhirua nezokʼara aduaita beuita, waya Daizeze bedʼeata aribʼae bʼʉra nʉmʉ ẽka bia nʉmaĩ kʼarea? 17 Mʉã Daizezea zhibia ji bʼʉra kʼazhirua nezokʼata bʼeasimina marãbara soidʼu aribʼae bʼea Daizeze ũrãgʼa jaradiadʼapeadʼata. 18 Kʼazhiruadʼebara ẽdrʉdʼape Daizeze nezokʼarãta duanesia biata odʼaita. 19 Mʉãrã mawũã nezokʼadʼebemata jara nʉmʉã mʉã jara bʼʉta marãbara sãwũãta kʼawuadʼa ẽãba. Nawedʼara marã kʼakuara bia ẽã chãbʼarisidʼa ne mitiata dazhi perata odʼaita. Waya idʼidʼera marã kʼakuara Daizezea chãbʼariudua biata odʼaita.
20 Marã kʼazhirua nezokʼata bʼeasidʼera kĩrãẽpa biata odʼa ẽbasia. 21 ¿Bia ẽãta obʼeadʼadʼebara kʼãrẽ biata jidasidʼa, maʉ̃nebara idʼidʼera marã pera duanu ẽka? Maʉ̃nebara aduaita beuya. 22 Mawũãmina idʼidʼera kʼazhiruadʼebara ẽdrʉdʼape Daizeze nezokʼata bʼeba izhiita nʉmeã, mawũẽ izhi ũme bʼai jõ ẽã bʼeaya. 23 Kʼazhiruata obʼʉdʼebara aduaita beuya. Mawũãneba Daizezebara izhi ũme bʼai jõ ẽãta bari dia bʼʉa Jesucristo dazhirã Nokʼodʼeba.
Miã ũrãgʼadʼa kĩma ãmaĩ ẽã bʼʉdʼeba
7 Mebẽrã, mʉrã marã Moisé ũrãgʼa kʼawua bʼea bedʼeaya, ¿marãba kʼawua bʼedʼera dazhira Moisé ũrãgʼadʼe bʼʉ ẽka wadʼi zokʼai bʼʉdʼera? 2 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa wũẽrã miã kʼãĩpe bʼʉra Moisé ũrãgʼadʼebara zhi kĩma ũme bʼaibara zhi kĩma wadʼi zokʼai bʼʉdʼera. Mawũãmina zhi kĩmata beura, maʉ̃ wũẽrã Moisé ũrãgʼadʼebara ẽdrʉbʉrʉa zhi kĩma ũme bʼadʼara. 3 Zhi kĩma wadʼi zokʼai bʼʉdʼe wũẽrãba awʉrʉta edara kĩma ẽãta erukʼãĩ bʼʉa adʼaya. Mawũãmina zhi kĩmata beura Moisé ũrãgʼadʼebara ẽdrʉbʉrʉa, mawũẽ awʉrʉta edara kĩma ẽãta erukʼãĩ bʼa ẽã.
4 Mebẽrã, marã aramaʉ̃ kĩrãkʼa Moisé ũrãgʼaitara ya beusidʼa Cristota beudʼadʼeba. Aramaʉ̃ne awʉrʉdʼeta bʼeta Cristo beudʼata piradrʉdʼadʼeta bʼeba biata odʼaya Daizezeita. 5 Kʼazhiruadʼe zharadʼebemane bʼeasidʼera kʼazhiruara wuaabʉrʉ okrĩñasidʼa Moisé ũrãgʼaba o ẽbaita jara bʼʉta, aramaʉ̃ne dazhi kʼakuaba obʼʉbara dazhira aduaita beui basia. 6 Mawũãmina idʼira Moisé ũrãgʼadʼebara ẽdrʉsidʼa, maʉ̃ ũrãgʼa edre duanu ẽãba dazhira ya beusia maʉ̃ ũrãgʼaitara. Mawũẽ Daizezeba jara bʼʉta zhiwidʼita Jawurebiadʼeba aribʼaedʼaya, aramaʉ̃nerã Moisé ũrãgʼata zhi zõrã edre duana ẽã.
Kʼazhiruata bʼʉdʼebema mʉne
7 ¿Mawũẽ kʼasia adʼaipe? ¿Moisé ũrãgʼara kʼazhiruakʼa? ¡Mawũã ẽã! Baribʉrʉ mʉãrã kʼazhiruara sãwũãta kʼawua ẽãta kʼawuasia Moisé ũrãgʼadʼeba. Miã mʉãrã kʼawua ẽbakʼausia ne zhãrãne krĩña bʼe ẽãrã, maʉ̃ne Moisé ũrãgʼabara mawũã bʼʉa: Ne zhãrãne krĩñarãrũã. 8 Mawũãmina mawũã jaradʼadʼeba kʼazhiruabara mʉãã wuaabʉrʉ ne jõma krĩñabisia. Moisé ũrãgʼata ne ẽbasibʉrʉ kʼazhiruara wuaabʉrʉ okrĩña nʉma ẽbakʼausia.
9 Mʉã Moisé ũrãgʼa kʼawua ẽã bʼasidʼera mʉrã adu-a bʼasia. Mawũãmina kʼawuabʉrʉdʼera mʉãrã kʼazhiruara wuaabʉrʉ okrĩñasia, mawũẽ mʉrã aduaita beui basia. 10 Moisé ũrãgʼabara mʉta Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼabiita bʼʉbara aramaʉ̃ne mʉãã kʼawuabisia mʉrã aduaita beuita bʼʉta. 11 Kʼazhiruabara Moisé ũrãgʼaba jara bʼʉra obi ẽãba mʉrã sewasia, aramaʉ̃ne mʉrã aduabiita beai basia.
12 Wãrãnebai Moisé ũrãgʼara Daizezedʼea, ũrãgʼara biata biga. 13 ¿Mawũã biata mʉrã aduabiita beai basika? ¡Mawũã ẽã! Awuarabʉrʉ kʼazhiruata obʼʉdʼebara mʉrã aduaita beuita maʉ̃ mawũã biadʼeba kʼawuasia, mawũẽ maʉ̃ ũrãgʼadʼebara dajada nʉmʉã kʼazhiruara jipadʼe kʼazhiruata.
14 Dazhirãbara kʼawua bʼea Moisé ũrãgʼara Jawurebiadʼebemata. Mawũãmina mʉrã zharadʼebemane bʼʉba kʼazhiruaa zhi nendoma. 15 Mʉã kʼãrẽ obʼʉra kʼawua ẽã mʉã krĩñata okʼaba, awuarabʉrʉ mʉã krĩña ẽãta obaria. 16 Mʉã krĩña ẽãta obariba mʉãrã kʼawua bʼʉa Moisé ũrãgʼara biata. 17 Mawũẽ mʉ ẽã maʉ̃ mawũã obarira, awuarabʉrʉ obaria kʼazhiruata bʼʉba mʉne. 18 Mʉãrã kʼawua bʼʉa mʉnerã mʉ zharadʼera ne ẽã biara, biata okrĩñaĩrã mʉne bʼʉa, mawũãmina o ẽã. 19 O ẽã biata mʉã krĩñata, awuarabʉrʉ bia ẽãta mʉã krĩña ẽãta obaria. 20 Mʉã krĩña ẽãta obʉrʉra mʉã o ẽã, awuarabʉrʉ obaria kʼazhiruata bʼʉba mʉne.
21 Mawũẽ mʉã biata okrĩña bʼʉdʼera bia ẽãta mʉne bʼʉba idaribi ẽã. 22 Mʉne edʼaubara mʉma biga Daizeze ũrãgʼara. 23 Mawũãmina ne awʉrʉta mʉne bʼʉa mʉ krĩchata idaribi ẽãta, maʉ̃bara obi edea kʼazhiruata mʉne bʼʉta.
24 ¡Mʉrã zuburia bʼʉa! ¿Mʉrã kʼaiba ẽdrʉbiipe mʉ kʼakuaba mʉ aduabiita beaita nʉmʉrã? 25 Mʉãrã Daizezea zhibia ji bʼʉa izhabʉrʉ ẽdrʉbiya Jesucristo dazhirã Nokʼodʼeba. Mʉãrã krĩchabara aribʼae krĩña Daizeze ũrãgʼata, mawũãmina zharabara okrĩña kʼazhiruata.
Nʉmeãĩnebema Jawurebiadʼeba
8 Idʼira Jesucristo ũme bʼera bedʼea bara duanu ẽã, mawũã duanu ẽã zharadʼebemane duanu ẽãta, awuarabʉrʉ mawũã bʼea Jawurebiadʼeba bʼeta. 2 Bʼai zhiwidʼita Jawurebiaba Jesucristodʼeba dia bʼʉba dazhira kʼazhiruadʼeba ẽdrʉbisia aduaita beui badʼata. 3 Moisé ũrãgʼabara ẽdrʉbi bʼe ẽãba, zharabara ẽdrʉbi bʼe ẽãba Daizezebara zhi warrata zokʼasia dazhi kʼãwũ zharadʼe kʼazhirua omiã zadʼe. Mobe dazhi kʼazhiruabari beubibʉrʉba kʼazhiruadʼebara ẽdrʉbisia, aramaʉ̃ne kʼazhiruara beasia dazhi kʼãwũ zharadʼeba. 4 Mawũã osia Moisé ũrãgʼata dazhirãba aribʼae bʼedʼamarẽã, mawũẽ zharadʼebemane nʉme ẽã, awuarabʉrʉ nʉmeã Jawurebiadʼeba.
5 Zharadʼebemane bʼera krĩcha bʼea zharadʼebemane. Mawũãmina Jawurebiadʼeba bʼera krĩcha bʼea Jawurebiadʼebemata. 6 Zharadʼebemata krĩcha bʼʉra aduaita beuya, mawũãmina Jawurebiadʼebemata krĩcha bʼʉra Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼaya adu-a. 7 Zharadʼebemata krĩcha bʼedʼeba Daizezeba jurata bʼebara Daizeze ũrãgʼara aribʼaedʼa ẽã, miã bʼedʼa ẽã. 8 Zharadʼebemane nʉmerã Daizezeba krĩñane nʉme ẽã.
9 Mawũãmina marã zharadʼebemane nʉme ẽã, awuarabʉrʉ Jawurebiadʼeba nʉmeã Jawurebia Daizezedʼeta marãne edʼa bʼʉbʉrʉ. Iabʼaʉta Jawurebia Cristodʼeta ne ẽbʉrʉ izhidʼe ẽã. 10 Mawũãmina Cristota marãne edʼa bʼʉbʉrʉ, wãrãnebai kʼakuara kʼazhiruata odʼadʼeba beuimina jawurera zokʼai bʼʉa Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉdʼaba. 11 Jawurebiata Jesús beudʼata piradrʉbidʼadʼeta marãne edʼa bʼʉbʉrʉ, Jesucristo beudʼata piradrʉbidʼabara marã kʼakua beuita bʼʉra izhabʼa piradrʉbiya izhi Jawurebiata bʼʉdʼeba marãne edʼa.
12 Mawũẽ mebẽrã, Jawurebiadʼeba nʉmeãña, zharadʼebemane nʉmeã ẽã. 13 Zharadʼebemane nʉmeãĩbʉrʉ aduaita beudʼaya. Mawũãmina Jawurebiadʼeba beubibʉdata zharadʼebemata odʼa ẽãrã Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼeaya.
14 Jõma Daizeze Jawurebiadʼeba nʉmerã Daizeze warrarã. 15 Marãba Jawurebiata jidadʼabara marã nezokʼata bʼʉ ẽbasia, mawũẽ nezokʼata bʼeadʼa kĩrãkʼa wakusa pera bʼeaidʼe bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ Jawurebiara jidasidʼa marã Daizeze warrarã babidʼata. Izhidʼeba dazhirãbara Daizezea ¡Zeze! abada. 16 Abʼaʉ Jawurebiaba dazhi jawurea kʼawuabi bʼʉa dazhira Daizeze warrarãta. 17 Mawũã zhi warrarã baera Daizezeba ne erubʼʉta jidadʼaya Cristo bawarauba, izhi zuburiadʼa kĩrãkʼa zuburiadʼara Daizezebara Cristo bawara bia bʼʉya.
18 Wãrãnebai zuburiata idʼi ewadebema kʼãrẽ ẽã, ewarita uruba Daizezeba dazhi bia bʼʉita. 19 Ne jõma izha okuadʼabara maʉ̃ta krĩña bʼeba jʉ̃ã bʼea ũdubimarẽã zhi warrarã bia nʉminapʉta Daizezeba. 20 Izha ne jõma okuadʼara bia nʉme ẽbasia, izhi dobʼa mawũã nʉme ẽbasia, awuarabʉrʉ Adánta bedʼeadʼeba Daizezeba mawũã nʉmʉsia, mawũã nʉmʉnabara bia nʉmʉmarẽã jʉ̃ã bʼea. 21 Izha okuadʼabara mawũã jʉ̃ã bʼea bʼerawakʼata nʉmʉmarẽã zhi warrarãta bia nʉmʉĩ kĩrãkʼa Daizezeba. 22 Kʼawua bʼea izha ne jõma okuadʼara puaba ʉ̃ĩ-ʉ̃ĩã bʼea, wũẽrã toi puabari kĩrãkʼa pua bʼea idʼibasiidʼu. 23 Bari maʉ̃rãtrʉ pua duanu ẽã, awuarabʉrʉ Jawurebiata naara jidadʼapeadʼata dazhirãsidʼa puaba ʉ̃ĩ-ʉ̃ĩã bʼedʼe jʉ̃ã bʼea Daizezeba zhi warrarã jʉre edemarẽã, aramaʉ̃ne beukʼata bʼʉmarẽã dazhi kʼakuara. 24 Dazhira maʉ̃ta jʉ̃ãĩta ẽdrʉsia. Dazha maʉ̃ta ũdu bʼʉbʉrʉ jʉ̃ã ẽã. Iabʼaʉba ne ũdu bʼʉra ¿kʼãrẽã jʉ̃ãĩpe? 25 Mawũãmina dazha ũdu ẽãta jʉ̃ã bʼʉra ũduyeedʼa jʉ̃ãbada.
26 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa dazhira Jawurebiaba kʼareba bʼʉa dazha bʼe ẽãnebemane. Daizezea kʼãrẽ bigata widʼiira dazhara kʼawua ẽã. Mawũãmina Jawurebiata dazhibari ʉ̃ĩ-ʉ̃ĩã zhiwidʼi bʼʉa, maʉ̃ sãwũãta jaraidʼe bʼʉ ẽã. 27 Mawũãmina Daizezebara dazhi sora ũdu kʼawua bʼʉba kʼawua bʼʉa Jawurebiaba kʼãrẽ widʼi bʼʉra, izhira Daizezeba krĩñane zhiwidʼi bʼʉa izhidʼerãĩta.
Zuburiara jõma edre bʼaebibada
28 Kʼawua bʼea izhi kʉãgʼa bʼeta Daizezeba kʼãrẽ berabʼaribi bʼʉra jõma kʼarebata biaitabema, maʉ̃ta izha kʼãrẽ kʼaudʼa bʼeabiita trʉ̃kuadʼaitabema. 29 Na wedʼauba izha ũdu kʼawua bʼʉta bʼera zhi jʉrʉma zhi Warra Jesús kĩrãkʼa bʼeabiita, aramaʉ̃ne izhita Warra nabemata bʼamarẽã mebẽrã biodʼe edʼa. 30 Izha mawũã zhi jʉrʉmata bʼera trʉ̃kua nʉmʉkʼãrĩã. Mawũã trʉ̃kua nʉmʉkʼãrĩrã bedʼea ne ẽã nʉmʉkʼãrĩã. Mawũã bedʼea ne ẽã nʉmʉkʼãrĩrã izhita zhi zromanebemata nʉmʉkʼãrĩã.
31 ¿Mawũẽ maʉ̃ẽnabema kʼasia adʼaipe? Daizezeta dazhiaare bʼʉra, ¿dazhira kʼaiba sãwũãĩpe? 32 Daizezebara miã zhi Warrasidʼa wããgʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ bebuidʼu chãbʼarisia dazhirã jõmaʉ̃bari. ¿Mawũẽ dazhirãã sãwũã ne jõma dia ẽbaipe zhi Warra bawaraua? 33 ¿Kʼaiba ji nʉma bʼeipe Daizezeba jʉrʉkuadʼara? Daizezebara izhabʉrʉ bedʼea ne ẽã bʼʉbaria. 34 ¿Kʼaiba bedʼea bara bʼʉa aipe? Miõba bedʼea bara bʼʉa a ẽã Cristota dazhibari beudʼaba. Beudʼata piradrʉpe Daizeze juwua araare bʼʉa, zhiwidʼi bʼʉa dazhirãbari. 35 ¿Dazhira kʼaiba ãĩ tʉipe Cristoba kʉãgʼata bʼera? ¿Zuburia nʉmʉbara, sopua nʉmʉbara, bĩ ẽã odʼaita pẽwã nʉmebara, jarrabadʼe nʉmʉbara, wua ne ẽã nʉmʉbara, menajachadʼe nʉmʉbara, kuchoba beaita nʉmebara ãĩ tʉika? 36 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Daira bʉ kʼarea ewariza bebudʼe nʉmeã. Daira erunʉmeã oveja beai bara kĩrãkʼa.*
37 Maʉ̃ zuburiara dazhirãbara jõma edre bʼaebibada Jesucristodʼeba dazhirã kʉãgʼadʼeba. 38 Mawũẽ mʉã kʼawuaidʼera bebubara, zuburia nʉmʉbara, ángelerãbara, zhi zromarãbara, zareata jairãnebara, idʼibemabara, nubemabara, 39 jaita ʉ̃tʉ, eidʼu nʉmʉbara, miã ne awʉrʉbara dazhira ãĩ tʉ bʼe ẽã Daizezeba kʉãgʼata bʼera Jesucristo dazhirã Nokʼodʼeba.
Daizezeba jʉrʉdʼa Israel bʼera
9 Cristodʼeba mʉãrã wãrãta jaraya, mʉrã sewa nebʉrʉ ẽãta kʼawua bʼʉa Jawurebiadʼeba. 2 Israel bʼe kʼarea mʉrã baridua kʼãbãẽã sopua bʼʉa. 3 Mʉ ãĩ bʼebʉrʉba ĩjãnaĩta bʼasibʉrʉ mʉrã Daizezea zuburia obibʉrʉta Cristodʼebara ãĩ bʼekʼausia mʉ ʉrerã zharadʼebemata kʉãgʼaba. 4 Ãzhira israelitarãta bʼea, ãzhira Daizezeba zhi warrarã babigadʼa, izhi kĩrãwãrẽãta ũdubigadʼa, izha kʼãrẽ oita jarakʼadʼa, izhi ũrãgʼata Moisédʼeba dedʼekadʼa, izhira sãwũã ibia jaradʼaidʼe bʼʉta kʼawuabigadʼa, izha kʼãrẽ diaita jarakʼadʼa. 5 Ãzhira Abrahamneba, Isaacdʼeba, Jacobodʼeba uruta bʼea, ãzhidʼeba naʉ̃ zharadʼe zesia Cristora, izhira Daizezeta ne jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃ bʼʉa, mawũẽ ewari nʉmʉ jõma ibia jaradʼaya. Amén.
6 Mʉãrã jara nʉmʉ ẽã izha jaradʼara Daizezebara aribʼae ẽãta. Awuarabʉrʉ jara nʉmʉã Israel bʼedʼeba urura Daizezema jõmarã israelitarã ẽãta. 7 Abrahamneba urura Daizezema jõmarã Abraham warrarã ẽã, maʉ̃neba izhara mawũãsia: Bʉ warrarã nʉmaña Isaacdʼeba. 8 Aramaʉ̃nerã Abraham warrarã bari zharadʼeba bʼera Daizeze warrarã ẽã. Awuarabʉrʉ Abraham warrarã Daizezedʼera warra izha jaradʼadʼebema. 9 Izhara mawũãsia: Mʉrã año abʼaʉdʼe zeya, maʉ̃nerã Sara tokʼara wau erubʼaya.
10 Bari maʉ̃ ẽã, awuarabʉrʉ Rebecabidʼa Isaacdʼeta memerãta tosia zõrã dazhirãta bʼadʼadʼeta. 11 Wadʼi todʼa ẽwedʼa, wadʼi bia ẽãta miã biata odʼa ẽwedʼa Daizezeba jʉrʉdʼadʼeba nʉmaĩrã, aramaʉ̃ne kʼãrẽ odʼadʼeba nʉma ẽbaira awuarabʉrʉ izha jʉrʉdʼadʼeba nʉmaĩrã, 12 Daizezebara Rebecaa mawũãsia: Nabemabara aribʼaeya tẽãbemata. 13 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Mʉãrã Jacobo kʉãgʼasia, mawũãmina Esaú jurasia.
14 ¿Mawũẽ kʼasia adʼaipe? ¿Daizezebara bia ẽãta obʼʉka? ¡Mawũã ẽã! 15 Izhara Moiséa mawũãsia: Mʉãrã sozuburiaya mʉã sozuburia krĩñata. 16 Aramaʉ̃nerã izhita jʉrʉbi krĩñaba kʼãrẽ onʉmʉta jʉrʉ ẽã, awuarabʉrʉ Daizezebara jʉrʉbaria izha sozuburia krĩñata. 17 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata izhara Egiptodʼebema nokʼoa mawũãsia: Mʉã bʉra nokʼota bʼʉsia bʉdʼeba mʉ zareata ũdukʼawabigaita, aramaʉ̃ne mʉ zhi zromata jara bʼeamarẽã drua jõmaʉ̃ne. 18 Aramaʉ̃ne Daizezebara izha sozuburia krĩñata sozuburia bʼʉa, bedʼea ũrĩ ẽã zarea nʉmabi krĩñata zarea nʉmabi bʼʉa.
19 Maʉ̃neba iabʼaʉba mʉãã mawũãĩ baya: ¿Mawũãta kʼãrẽã dazhira bedʼea bara bʼea abʼʉ? ¿Aramaʉ̃nerã kʼaiba sãwũãĩpe izha krĩñane nʉmʉkʼãrĩrã? 20 ¿Bʉra kʼaipe Daizezea mawũã bedʼeaira? ¿Zokʼobara zhi odʼaa mawũãĩ bʉka?: ¿Mʉrã kʼãrẽã kʼãwũã osi? 21 ¿Zokʼo obaribara egorora izha krĩñane oi ẽã bʼʉka, abʼaʉ egoroba oi ẽã bʼʉka zokʼo abʼa ne biadʼe zokʼaita, abʼa ne baridudʼe zokʼaita?
22 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezebara izha krĩñata obʉrʉta izhi kĩrũbita izhi zareata ũdukʼawabiga krĩñane kʼãbãẽã zrogʼasia kʼazhiruata obʼeba kĩrũbiba aduabigai badʼata. 23 Mawũã zrogʼasia izhira kĩrãwãrẽã zromata izha sozuburiadʼarãã kʼawuabigai kʼarea, nawedʼa aribʼaesia mawũã kĩrãwãrẽãnebemata bʼeabiita. 24 Maʉ̃rãta izha trʉ̃kuadʼara trʉ̃kuasia dazhirãta, bari judíorãnebemata trʉ̃ ẽbasia, awuarabʉrʉ trʉ̃sia judíorã ẽãnebemasidʼa. 25 Maʉ̃ẽnabemata Daizezeba jaradʼata Oseas librodʼe mawũã bʼʉa:
Mʉãrã mʉrẽrã aya mʉrẽrã ẽbadʼata. Mʉã kʉãgʼata duana ẽbadʼata mʉã kʉãgʼata bʼea aya.*
26 Maʉ̃ẽnabemata dewara mawũã bʼʉa:
Mʉãrã marã mʉrẽrã ẽã adʼata, Daizeze zokʼai bʼʉ warrarã aya.*
27 Dewara Isaíaba Israel bʼedʼebemata mawũãsia:
Israel bʼe warrarãnebemata pusa ibu kĩrãkʼa nʉmaĩmina bari ʉ̃kʉrʉ ẽdrʉdʼaya.
28 Maʉ̃ẽnabema Daizezebara druadʼe bʼera kʼawua oya kʼadrʉabai.*
29 Dewara nawedʼara Isaíabara mawũãsia:
Daizeze ne jõmaʉ̃ne zhi zromaba dazhirãta ʉ̃kʉrʉ zokʼai bʼʉ ẽbasibʉrʉ, dazhirã berabʼarikʼausia Sodoma jõna kĩrãkʼa, Gomorra jõna kĩrãkʼa.*
Bedʼea ne ẽbaya ĩjãbʉrʉdʼeba
30 ¿Mawũẽ kʼasia adʼaipe? Judíorã ẽãrã bedʼea ne ẽbaidʼebemane nʉme ẽãta, Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉkua nʉmʉã Cristodʼebemata ĩjãbʉdaba. 31 Maʉ̃ne Israel bʼera bedʼea ne ẽbaidʼebema ũrãgʼadʼe nʉmeta bedʼea ne ẽã bʼʉkua ẽã. 32 ¿Kʼãrẽneba mawũãpe? Mawũãta nʉmʉã maʉ̃ne nʉmeta Cristodʼebemata ĩjãna ẽãba, awuarabʉrʉ kʼãrẽ obʼeba bedʼea ne ẽbaidʼe nʉmeã. Mawũã Cristodʼebema ĩjãna ẽãba tẽnedrʉsidʼa mongʼarama tẽnedrʉi kĩrãkʼa. 33 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Mʉã Jerusalénne mongʼarata bʼʉya zhãrã tẽnedrʉbarita, izhidʼebemata ĩjã bʼʉra bariara ẽã.*
10 Mebẽrã, wãrãnebai mʉã sodʼeba krĩña bʼʉra mʉrã Daizezea zhiwidʼi bʼʉa ẽdrʉdʼamarẽã Israel bʼeta. 2 Mʉã kʼawuaidʼera Daizezeba krĩñane nʉma krĩña bʼea, mawũãmina wãrĩnu sãwũãta kʼawua duanu ẽã. 3 Daizezeba sãwũã bedʼea ne ẽã bʼʉbarira kʼawuadʼa ẽã, mawũẽ ãzha kʼãrẽ obʼeba bedʼea ne ẽã bʼeaita krĩcha nʉmeba Daizezeba bedʼea ne ẽã bʼʉidʼebemane duanu ẽã. 4 Moisé ũrãgʼara ma aribʼaesia Cristoba, maʉ̃neba Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉya izhidʼebemata ĩjãbʉdara.
5 Moisébara ũrãgʼadʼeba bedʼea ne ẽbaidʼebemata bʼʉdʼata mawũãsia: Ũrãgʼata aribʼae bʼʉra maʉ̃neba bʼaya. 6 Mawũãmina Cristodʼebemata ĩjãbʉrʉba bedʼea ne ẽbaira mawũã bʼʉa: Sodʼeba mawũãrãrũã: ¿Kʼaita wãrĩzeipe ʉ̃taara? Aramaʉ̃ne Cristo udʼaa weira. 7 Miã mawũãrãrũã: ¿Kʼaita wãĩpe eidʼu beudʼa bʼeidʼura? Aramaʉ̃ne Cristo wãrĩzebiira beudʼa bʼe maẽba. 8 ¿Mawũãĩ kʼãñabara Daizezebara kʼãrẽta jara bʼʉ? Mawũã bʼʉa: Bedʼeata Cristodʼebema bʉara borekea ĩjã bʼeya, bʉara bʉ iba jaraidʼe bʼʉa, sodʼeba ĩjãĩne bʼʉa. Daibara maʉ̃ bedʼeata ĩjãĩnebemata jara panʉã. 9 Bʉzhi iba Jesústa Nokʼota jarara, Daizezeba beudʼata piradrʉbidʼata sodʼeba ĩjãrã bʉra ẽdrʉya. 10 Mawũã sodʼeba ĩjãbʉrʉra bedʼea ne ẽã bʼʉya, mawũã dazhi iba jarabʉrʉra ẽdrʉbiya.
11 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Izhidʼebemata ĩjã bʼʉra bariara ẽã. 12 Aramaʉ̃nerã izhara awuara eda ẽã judíorãta miã judíorã ẽãta, izhita jõmaʉ̃ Nokʼobara biodʼe kʼareba bʼʉa kʼarebata widʼibʉdara. 13 Aramaʉ̃nerã Nokʼoa kʼarebata widʼibʉdara ẽdrʉya.
14 ¿Mawũãmina kʼarebara sãwũã widʼidʼaipe izhidʼebemata ĩjãna ẽãrã? ¿Sãwũã ĩjãnaĩpe izhidʼebemata ũrĩnakʼara? ¿Sãwũã ũrĩnaĩpe kʼaiba jaraita ne ẽbʉrʉ? 15 ¿Sãwũã jaradʼaipe jaradʼe zokʼakuadʼa ẽbʉrʉ? Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: ¡Kʼãbãẽã kĩrãwãrẽã adu-a bʼaidʼebemata jara bʼera bedʼea biata!
16 Mawũãmina judíorã jõmaʉ̃bara ĩjãna ẽbasia Cristodʼebema bedʼea biara. Maʉ̃ẽnabemata Isaíabara mawũãsia: ¿Nokʼó, kʼaiba ĩjãbʉrʉ daiba jarabʉdara? 17 Aramaʉ̃nerã ũrĩbʉrʉba ĩjã bʼʉa, Cristodʼebemata mawũã ũrĩbʉrʉba Daizeze bedʼeadʼeba. 18 Mawũãmina mʉã widʼiya: ¿Maʉ̃ bedʼeara judíorãbara ũrĩna ẽbasika? Wãrãnebai ũrĩsidʼa. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Izhidʼebemata drua jõmaʉ̃ maẽ jarasidʼa, drua wawaraidʼu jarasidʼa izhi bedʼeara.*
19 Mʉã wakusa widʼiya: ¿Maʉ̃ kʼawuadʼa ẽka Israel bʼebara? Maʉ̃ẽnabemata Daizezebara naara Moisédʼeba mawũãsia:
Mʉã marã bĩ ẽãbiya mʉrẽrã ẽãta bia edabʉrʉba, mʉnebema kʼawua ẽã bʼeadʼata bia edabʉrʉba kĩrũbigaya.*
20 Dewara Daizezedʼeba Isaíaba wãnigua mawũãsia:
Mʉrã ũdusidʼa mʉ jʉrʉ ẽã bʼeadʼaba, mʉrã zhi ũdukʼawabigasia mʉ widʼi ẽã bʼeadʼaa.*
21 Mawũãmina Israel bʼedʼebema Daizezebara Isaíadʼeba mawũãsia:
Mʉãrã ewariza kʼareba krĩñasia bedʼea aribʼae ẽã bʼeta, bedʼea ũrĩ ẽã bʼeta.*
Daizezeba ʉ̃kʉrʉ jʉrʉkuasia Israel
11 Maʉ̃neba mʉã widʼiya: ¿Daizezebara izhidʼerã kenabʼarisika? Mawũã ẽã. Mʉsidʼa israelitarãta Abrahamneba uruta Benjamín warrarãnebema. 2 Daizezebara izhidʼerã kenabʼari ẽã, ãzhira na wedʼauba jʉrʉkuasia. ¿Kʼawuadʼa ẽka Elía ʉ̃rʉ̃ bʼʉ tabʼʉdʼe jara bʼʉra, Daizeze kĩrãbita Israel ʉ̃rʉ̃ bĩ ẽã bedʼea mawũãsi ẽka? 3 Nokʼó, bʉa bedʼeata jarabibarirã beakuabʉda, bʉita ne ba badata altar nʉmerã ãrĩkuabʉda. Mʉtrʉ abʼabai bʼidʼata mʉrã beaita jirpanʉã. 4 ¿Mawũãĩ Daizezebara mawũãsi ẽka?: Mʉãrã mʉĩta nʉmʉkʼãrĩã ũmakĩrãrã siete mil, ãzhira sãkʼokʼodʼe kʼopanekʼa Baal ne zhi zromane erubʼe kĩrãbitara. 5 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa idʼi ewadebidʼa Daizezebara judíorã ʉ̃kʉrʉ jʉrʉkuasia izhi biaba. 6 Izhi biaba jʉrʉbʉrʉra jʉrʉbʉrʉ ẽã kʼãrẽ obʉrʉba. Kʼãrẽ obʉrʉba jʉrʉra ya izhi biaba jʉrʉbʉrʉ ẽã.
7 ¿Aramaʉ̃nerã sãwũãpe? Israel bʼera Daizezema bia nʉmeãĩta jʉrʉ bʼeadʼadʼe duane ẽbasia. Mawũãmina izha jʉrʉkuadʼara mawũã duanesia, waya wuaabema zarea duanesia. 8 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Daizezebara izhidʼebema kʼawua bʼedʼa ẽã nʉmʉnaba, dabʉbara ũdudʼa ẽã, ne ũrĩbaribara ũrĩna ẽã idʼi basiidʼu.*
9 Rey Davidbara mawũãsia:
Bia nekʼo bʼeba krĩchabigarua bʉara kʼawua o ẽãta, maʉ̃ta kidʼabe kĩrãkʼa nʉmʉdua ãzhi bʼaeta, aramaʉ̃ne ãzhi pua kʼawua oita.
10 Daʉbʼerrea bʼe kĩrãkʼa nʉmʉdua bʉdʼebema ũdubʉdara ũdu bʼedʼa ẽbamarẽã, ĩjãna ẽãba zuburiabigarua ewariza.*
Ẽdrʉbi nʉmʉã judíorã ẽãta
11 Maʉ̃neba mʉã widʼiya: ¿Israelitarã Cristodʼebema ĩjãna ẽãba tẽnedrʉbʉdara jipa bʼaesidʼakʼa? ¡Mawũã ẽã! Baribʉrʉ aribʼaedʼa ẽãnebara Daizezebara judíorã ẽãta ẽdrʉbi nʉmʉã, aramaʉ̃ne Judíorãta bĩ ẽã bʼeamarẽã. 12 Aribʼaedʼa ẽãba judíorã bʼaebʉdata mawũã ẽjũãne judíorã ẽãta bʼe biaitabemabʉrʉ, ¿audre bia nʉmʉĩ ẽka Cristodʼebemata judíorãba jipa ĩjãbʉdadʼera?
13 Mʉrã bedʼeaya marã judíorã ẽãta bʼea. Mʉrã Daizezeba marã judíorã ẽãma zokʼadʼaba mʉma biga mʉ miã ũrãgʼa bʼʉra. 14 Mʉãrã krĩña bʼʉa mʉrãta bʼeba maʉ̃ta krĩñanamarẽã aramaʉ̃ne ẽdrʉdʼamarẽã ʉ̃kʉrʉ ãzhirãnebemata. 15 Daizezeba judíorã kenabʼaridʼata ẽjũãne nʉmʉ biaitabemabʉrʉ, ¿judíorãba Cristodʼebemata ĩjãbʉdadʼera Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼeai ẽka beudʼa kĩrãkʼa bʼeadʼata?
16 Pega waragʼabʉrʉta naara Daizezea diabʉrʉdʼera izhidʼea wuaabemasidʼa. Aramaʉ̃ kĩrãkʼa judíorã zhi kʼarrata izhidʼeta bʼeadʼaba judíorã Daizezedʼea. Aramaʉ̃nerã bakuru kʼarrata Daizezedʼeta nʉmʉnebara izhidʼea zhi taerãsidʼa. 17 Bakuru olivo zhi ura judíorãã. Cristodʼebemata ĩjãna ẽãba Daizezebara ʉ̃kʉrʉ bʼʉatukuasia olivo zhi u taera, mobe marã judíorã ẽãta olivo meãbemata bʼeta mama kʼarakuasia, judíorã zhi kʼarradʼebemata erunʉmana kĩrãkʼa aramaʉ̃ne marã Daizezebara bia erunʉmʉã olivo kʼarra bʼata biadʼe kĩrãkʼa. 18 Mawũãmina marã audre biarãta krĩcharãũdua olivo zhi u taeta mawũã bʼʉatukuadʼa kʼãñabara. Mawũã krĩchadʼara budebaudua marãba anʉmʉ ẽãta zhi kʼarrara, awuarabʉrʉ zhi kʼarraba anʉmʉã marãta.
19 Marã judíorã ẽãbara mawũãnaĩbaya: Daizezebara olivo zhi u taera mawũã bʼʉatukuasia dazhirãta mama kʼarakuaita. 20 Wãrĩnuã, Cristodʼebemata ãzha ĩjãna ẽãba bʼʉatukuasia, mawũãmina marãbara ĩjãbʉdaba mama kʼarakuasia. Maʉ̃ba marã biarãta krĩcharãũdua ãzhi kʼãñabara, awuarabʉrʉ Daizezeta wawiaudua. 21 Daizezeba olivo zhi u taeta bʼʉatukuasibʉrʉ marãsidʼa bʼʉatukua bʼeya.
22 Kĩrãkuitaudua, Daizezera biata bʼʉmina zhãrã jʉ̃ãkʼaeabaria. Wãrãnebai jʉ̃ãkʼaeasia judíorã zhi bʼaekuadʼata, mawũãmina marã bawarara biata nʉmʉã mawũã biata nʉmaĩnebemane nʉmebʉrʉ. Mawũã nʉme ẽbʉrʉ marãsidʼa bʼʉatukuaya. 23 Judíorã Cristodʼebema ĩjãna ẽãba bʼʉatukuadʼaba ĩjãnarã arimaẽ kʼarakuaya, Daizezera zhi zroma wakusa arimaẽ kʼarakuaira. 24 Marãta olivo meãbema taeta bʼʉatukuape olivo biata zhi uma kʼarakuasibʉrʉ, ¿judíorã audrebai arimaẽ kʼarakuai ẽka zhi olivoma?
Israel ẽdrʉdʼaidʼebema
25 Mebẽrã, Daizezeba kʼawuabi ẽã bʼadʼata mʉãrã marãba kʼawuadʼaita krĩña bʼʉa, mawũãtrʉ judíorã kʼãñabara audre biarãta krĩchadʼa ẽã: Israel ʉ̃kʉrʉba ĩjã ẽã zarea nʉmerã, mawũã nʉmeã Cristodʼebema ĩjãĩ bʼeta judíorã ẽãta edʼa zedʼayeedʼa. 26 Mobebʉrʉ Israel ẽdrʉdʼaya, maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Jerusalénneba zeya zhãrã Ẽdrʉbita, maʉ̃bara Jacobodʼeba uruta bʼera bedʼea ne ẽã bʼʉya bia ẽãta odʼapeadʼara.*
27 Mʉã mawũã jaradʼara ãzhi bawara aribʼaeya, mʉãrã aramaʉ̃ne bedʼea ne ẽã bʼʉya ãzhi kʼazhiruata biodʼebara.*
28 Jesúsdʼebema bedʼea biata judíorãba krĩñana ẽãba Daizeze bawara zhi jurata bʼera marãta izhidʼeta bʼeaidʼebema. Mawũãmina izha jʉrʉkuadʼaba izha kʉãgʼata bʼea ãzhi zhibarirãneba. 29 Aramaʉ̃ne izha diadʼara jãrĩ ẽã, miã izha trʉ̃narã ãĩ bʼʉ ẽã Daizezebara.
30 Ewari nawedʼara marãbidʼa Daizezedʼebema aribʼaedʼa ẽbasia, mawũãmina idʼira marã sozuburia nʉmʉã judíorãba aribʼaedʼa ẽãba. 31 Zhi mawũã idʼidʼe aribʼaedʼa ẽãrã marã sozuburia nʉmʉneba ãzhisidʼa sozuburiaya. 32 Aramaʉ̃ne Daizezebara zhãrã jõma idaribisia izhidʼebema aribʼae ẽã bʼeamarẽã, aramaʉ̃ne jõma sozuburiaita.
33 ¡Daizezera biodʼe kʼãrẽ kʼawua bʼʉa, krĩcha kʼawua bʼʉa! ¡Miõba kʼawua ẽã izha oita krĩcha bʼʉra, dazha kʼawua ẽã izha obʼʉra!
34 ¿Kʼaiba kʼawuaipe Daizeze krĩchara? ¿O izhira kʼaiba ũrãgʼaipe?
35 ¿Kʼaiba naara kʼãrẽ diasi, izhabidʼa kʼãrẽ diamarẽãrã?
36 Izhidʼeba nʉmʉba izhikʼareuba izhiita nʉmʉã ne jõma.
Izhitrʉ ibia jaradʼaya ewari nʉmʉ jõma. Amén.
Zhiwidʼidʼe bʼeaidʼebema
12 Mawũẽ mebẽrã, Daizezeba sozuburiadʼaba mʉã marãã jaraya, marã kʼakuara izhaa chãbʼaribʉdata Daizezeba krĩñane bʼeaudua, marã mawũãrã wãrãne izha krĩñane nʉmeãña. 2 Naʉ̃ ẽjũãne bʼedʼe bʼearãũdua, awuarabʉrʉ krĩcha zhiwidʼidʼe nʉmeba kĩrãẽpa bʼeaudua, mawũãrã kʼawuadʼaya Daizezeba kʼãrẽ krĩñata, jipa biata krĩñata.
3 Daizezeba izhi biaba kʼãrẽ jarabi nʉmʉba mʉã marãã jaraya, miõta izhikusa krĩchaidʼe bʼʉ ẽã izhira audre zhi zromata, awuarabʉrʉ izhikusara krĩchaidʼe bʼʉa soidʼu kʼobʼʉba kʼãrẽ oira Daizezebara diasita abʼa abʼaʉa. 4 Dazhira kʼakua abʼaʉta ne bio bʼʉa, mawũãmina ne biota jõmaʉ̃bara ne abʼaʉta odʼa ẽã. 5 Dazhirãta aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʼeta biota kʼakua abʼa bʼea Cristodʼeba, aramaʉ̃ne jõma zhiya abʼaʉdʼebemata bʼea.
6 Dazhirãbara kʼãrẽ awuara oidʼebemata erubʼea Daizezeba izhi biaba diadʼata. Mawũẽ izha bedʼeata jarabibarita bʼʉbara izha jarabibʉrʉra jaradua soidʼu kʼobʼʉba. 7 Zhãrã kʼarebabi bʼʉbara zhãrã kʼarebarua. Miã ũrãgʼabi bʼʉra miã ũrãgʼarua. 8 Zhãrã soidʼu nʉmabi bʼʉra zhãrã soidʼu nʉmabi bʼadua. Zhãrã ne diabi bʼʉbara sobia diadua. Mebẽrã nokʼota nʉmʉkʼãrĩrã kĩrãkuita nʉmadua. Zhãrã sozuburia kʼarebabi bʼʉbara kʼarebarua sobia.
9 Soidʼu zhi kʉãgʼa bʼeaudua. Bia ẽãrã o ẽã ũduamaʉ̃dua, oudua biatrʉ. 10 Mebẽrãne zhi kʉãgʼa bʼeaudua. Zhiya zhi wawiaitrʉ bʼeaudua. 11 Kʼãrẽ oita kʼoa bʼearãũdua. Jawurebiadʼeba kʼãrẽ oitrʉ bʼeba Nokʼo Jesúsba krĩñata oudua. 12 Daizezedʼeba kʼãrẽ jidaita krĩcha jʉ̃ã bʼeba sobia bʼeaudua, zuburia nʉmʉrã zrogʼaudua, baridua zhiwidʼiudua. 13 Kʼãrẽ diaudua Daizezedʼebema zuburia kʼãrẽ nesidʼa bʼera. Bia edaudua deidʼu zebʉdara. 14 Ibia jaraudua marã bĩ ẽã oita pẽwã bʼera. Ibia jaraudua ikʼazhirua jararãũdua. 15 Sobiaudua sobia bʼe bawarara. Jẽgaudua jẽga bʼe bawarara. 16 Mazhirãĩnu bia bʼeaudua, zhãrã kʼãñabara zhi zromane bʼearãũdua, awuarabʉrʉ zuburia bʼe bawarara abʼarikadʼe bʼeaudua. Krĩcha banane bʼearãũdua mazhi krĩchaba.
17 Iabʼaʉba marãta bĩ ẽã ora abʼarika bĩ ẽã orãũdua. Biata oudua jõmaʉ̃ kĩrãbita. 18 Marãba osia bʼʉra obʉdata adu-a bʼeaudua jõmaʉ̃ bawara. 19 Marã mʉã kʉãgʼata bʼea, iabʼaʉba marãta bĩ ẽã ora abʼarika orãũdua, awuarabʉrʉ idaribiudua Daizezeba kĩrũbiba pua kʼawua omarẽã. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Mʉrẽã zhãrã kʼawua oira, kʼãrẽ odʼadʼeba mʉãbʉrʉ kʼawua oya, maʉ̃ta jarabʉrʉa Nokʼoba.*
20 Maʉ̃ba bʉ jura bʼʉta jarra kʼobʼʉra nekʼobirua. Obisia kʼobʼʉra baniã dobirua. Mawũã obʉrʉbara bʉta bĩ ẽã odʼaba peraya.*
21 Abʼarika o ẽãba bia ẽã edre bʼaerãrũã, awuarabʉrʉ biata obʉrʉba edre bʼaebirua bia ẽãta.
13 Zhãrã jõma nokʼorã edre bʼeaudua. Nokʼora Daizezeba bʼʉdʼa ẽãrã ne ẽã, aramaʉ̃ne zhi bʼʉra Daizezeba bʼʉdʼata bʼʉa. 2 Mawũẽ nokʼoba jarabʉrʉta aribʼae ẽãrã, Daizezeba bʼʉdʼata aribʼae ẽã. Mawũã aribʼaedʼa ẽãrã ãzhi nokʼoba kʼawua oya. 3 Nokʼorã duanu ẽã biata obʼʉ perabiita, awuarabʉrʉ bʼea bia ẽãta obʼʉ perabiita. ¿Nokʼorã wawi ẽã bʼa krĩña bʼʉka? Mobera biata odua, mawũãrã bʉra bia jaradʼaya ãzhara. 4 Nokʼorã Daizezebara izhi nezokʼarã kĩrãkʼa bʼʉsia bʉ biaitabemata. Mawũãmina bʉa bia ẽãta ora wawiarua. Bari nokʼota chubʼe ẽã, Daizezebara izhi nezokʼarã kĩrãkʼa bʼʉsia zhãrã sãwũã oi bʼʉdʼe odʼamarẽã, pua kʼawua odʼamarẽã bia ẽãta obʼʉra. 5 Maʉ̃ba nokʼorã edre bʼaibara, pua kʼawua odʼa ẽbamarẽã mawũã bʼaidʼe bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ mawũã bʼaidʼe bʼʉa mawũãrã bigata kʼawua bʼʉba. 6 Maʉ̃ba mazha ne erubʼʉbari nokʼorã plata diabadata dia bʼea, aramaʉ̃ne nokʼorã Daizezebara izhi nezokʼarã kĩrãkʼa bʼʉdʼaba baridua maʉ̃ne bʼea.
7 Jõmaʉ̃ã diaudua marãba diaita bʼʉra: Ne erubʼʉbari nokʼorã plata diaita bʼʉra diauduaa. Drua ãĩba ne webʉrʉbari nokʼorã plata diaita bʼʉra diaudua. Wawiaita bʼʉra wawiaudua. Zhi zromane edaita bʼʉra zhi zromane edaudua.
8 Zhãrãã deweta bʼearãũdua miã kʼãrẽne. Awuarabʉrʉ dewedʼe bʼeaudua zhiya kʉãgʼaita. Zhãrã kʉãgʼa bʼʉbara aribʼae bʼʉa Moisé ũrãgʼata. 9 Maʉ̃ẽnabemata mawũã bʼʉa: Kĩma ẽãta erukʼãĩrãrũã, miã bearãrũã, nezrʉgarãrũã, sewa nebʉrʉrãrũã, ne zhãrãne krĩñarãrũã. Maʉ̃ta, baridu ũrãgʼa awʉrʉta jõma aribʼaeidʼebema mawũã bʼʉa: Bʉzhi zhãrã kʉãgʼarua bʉzhi kĩrãkʼa. 10 Kʉãgʼabara zhãrã bĩ ẽã o ẽã. Mawũẽ Moisé ũrãgʼara aribʼae nʉmaña zhãrã kʉãgʼa bʼʉba.
11 Maʉ̃ta aribʼae bʼeaudua, ewari sãwũã nʉmʉta kʼawua bʼedʼebara dazhirã ya piradrʉdʼaibara kʼãĩ bʼera. Idʼibai dazhirã ẽdrʉira audre kʼaita basia Jesúsdʼebema dazhirãba ĩjãnata nʉmʉnebara. 12 Diamase nʉmʉta ʉ̃nadrʉ bodʼo kĩrãkʼa ẽdrʉi ewarira kʼaita basia. Maʉ̃ba bia ẽãta pãrĩguadʼebemata obadara idu bʼʉdʼaya, bia ẽã ũme zhõĩta soldaorã kĩrãkʼa ne jʉ̃bʉdara biata oita jʉ̃naña ʉ̃nanebemata. 13 Ewaridʼe bʼe kĩrãkʼa kĩrãẽpa bʼeaya. Fiestadʼe beu bʼea ẽã, kĩma ẽãta erukʼãĩ bʼea ẽã, dazha krĩñane bʼea ẽã, zhõ bʼea ẽã, zhãrãba ne erubʼʉ kʼarea bĩ ẽã bʼea ẽã. 14 Awuarabʉrʉ Nokʼo Jesucristo kĩrãkʼa bʼeba orãũdua zharaba krĩñata.
Bia kʼawua ẽã ĩjã bʼedʼebema
14 Bia edaidʼe bʼʉa bia kʼawua ẽã ĩjã bʼʉra, mawũãmina bĩ ẽã bedʼeaidʼe bʼʉ ẽã izhi krĩcha ʉ̃rʉ̃rã. 2 Iabʼaʉma ne jõma kʼosia bʼʉa, waya dewaraubara bia kʼawua ẽã ĩjã bʼʉbara bari kʼo bʼʉa ne udʼebemata. 3 Ne jõma kʼo bʼʉbara bĩ ẽã jaraidʼe bʼʉ ẽã ne jõma kʼo ẽãrã, ne jõma kʼo ẽãbara ne jõma kʼo bʼʉra jara nʉmaĩne bʼʉ ẽã Daizezeba jidadʼaba. 4 ¿Bʉra kʼaipe nezokʼa awʉrʉdʼeta jara nʉmaĩrã? Zhibaribʉrʉ jaraya bia nʉmʉta o bʼaebʉrʉta. Mawũãmina jipa nʉmaña Nokʼo Daizezera zhi zromaneba jipa nʉmabiita.
5 Iabʼaʉma ewari abʼara biga dewarabema ewari kʼãñabara, waya awʉrʉma abʼarika ewari jõma. Abʼa abʼakʼa bʼeaudua mazha krĩcha bʼʉdʼe. 6 Ewarita zhi wuagʼa bʼʉbara Daizezeita obʼʉa. Ewarita zhi wuagʼa ẽãbara Daizezeita o ẽã. Ne jõma kʼo bʼʉbara Daizezeita kʼo bʼʉa zhibia ji bʼʉba Daizezea. Ne jõma kʼo ẽãbara Daizezeita kʼo ẽãta abʼarika zhibia ji bʼʉa Daizezea.
7 Dazhira miõta dazhikusaita bʼʉ ẽã, miõta dazhikusaita beu ẽã. 8 Dazhita bʼebʉrʉ Nokʼoita bʼea. Dazhita beukuara Nokʼoita beukuaya. Mawũẽ bʼeta o beukuata Nokʼoita bʼea. 9 Cristora maʉ̃ kʼarea beudʼata piradrʉpe wakusa zokʼai bʼesia, aramaʉ̃ne bʼesia beukuadʼa Nokʼota zokʼai bʼe Nokʼota.
10 Mawũẽ bʉara, ¿kʼãrẽã jara nʉmaĩpe bʉ mebeara? O bʉara, ¿kʼãrẽã bĩ ẽã jara nʉmaĩpe bʉ mebeara? Dazhira jõma kĩrãbita nʉmeãña Cristoba kʼawua oi maẽ. 11 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Mʉrã bʼʉa, mʉrã Nokʼoba wãrãta jaraya, mʉ kĩrãbita zhãrã jõma sãkʼokʼodʼe kʼobʼeaya, jõmaʉ̃ba jaradʼaya mʉrã Daizezeta.*
12 Aramaʉ̃ne dazhara abʼa abʼaʉba Daizezea jaradʼaya dazhidʼebemata.
13 Maʉ̃ba ya wueta zhiya zhi jaradʼa ẽã, awuarabʉrʉ krĩchaudua tẽnedrʉbidʼa ẽbaita o bʼaebidʼa ẽbaita mebeata. 14 Nokʼo Jesúsdʼeba mʉã kʼawua bʼʉra miã kʼãrẽta ne mitiara ne ẽã izhikusara. Mawũãmina iabʼaʉ krĩchama kʼãrẽta ne mitiabʉrʉ izhima mawũã bʼʉa. 15 Mawũãmina zhikodʼeba bʉ mebeata bʉa sopua ora, ya bʉra nimi ẽã zhãrã kʉãgʼai bʼʉdʼe. Maʉ̃ba bʉ zhikoba jarita aduabirãrũã maʉ̃bari Cristo beudʼata. 16 Aramaʉ̃ne marãta bĩ ẽã jarabirãũdua kʼãrẽ obʉdara marãma bigadʼeba. 17 Daizezeta Nokʼodʼebemata nʉmaĩrã zhikodʼeba kʼãrẽ dobadadʼeba nʉma ẽã, awuarabʉrʉ maʉ̃ne nʉmaña kĩrãẽpa bʼʉdʼeba, adu-a bʼʉdʼeba, sobia bʼʉdʼeba Jawurebiadʼeba. 18 Aramaʉ̃ne Cristoba jara bʼʉta aribʼae bʼʉra Daizezema biga, zhãrãma biga.
19 Maʉ̃ba adu-a bʼeaidʼebemane nʉmeãña, zhiya zhi ũrãgʼa soidʼu nʉmeãña. 20 Daizezeba zhãrã bia erunʉmʉta ãrĩrãrũã zhikoba. Wãrãnebai ne jõma nene ẽã. Mawũãmina biga ẽã kʼãrẽ kʼobʉrʉba awʉrʉrãta bʼaebiira. 21 Audre biga nezhara kʼo ẽbaita, miã vino do ẽbaita, miã kʼãrẽta o ẽbaita bĩ ẽã obʉrʉba bʼaebii kʼãñabara bʉ mebeata. 22 ¿Kʼãrẽrã kʼoidʼe bʼʉka o kʼo ẽbaidʼe bʼʉka bʉ krĩchama? Mawũãbʉrʉ bʉzhibitabai nʉmadua Daizeze kĩrãbita. Sobia bʼaya izhikusa bedʼea bara ẽãrã izhima bigaba. 23 Mawũãmina iabʼaʉba kʼãrẽ izhima kʼo bʼe ẽãta kʼora izhikusa bedʼea baraya bigata o ẽãba izhi krĩchama. Jõma kʼãrẽ dazhi krĩchama biga ẽãta obʉrʉra kʼazhirua.
15 Dazhi zarea nʉmebara kʼarebadʼaibara zarea nʉme ẽãrã, aramaʉ̃ne dazhiitabʉrʉ bia nʉmeã ẽã. 2 Dazhirã abʼa abʼakʼa zhãrãma bia nʉmeãña biadʼebemane, aramaʉ̃ne soidʼu bʼeabidʼaya. 3 Miã Cristosidʼa izhiitabʉrʉ bia nʉma ẽbasia. Awuarabʉrʉ maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Zeze, bʉta ikʼazhirua jaradʼapeadʼara mʉ ʉ̃rʉ̃ bʼaesia. 4 Naara kʼãrẽ bʼʉdʼapeadʼara dazhi ũrãgʼata bʼʉsidʼa, mawũã zhi bʼʉmabara kʼãrẽ zrogʼa wãnigua nʉmabiga bʼʉa Daizeze ũme bia nʉmeta kʼawua bʼeamarẽã. 5 Daizezebara kʼãrẽ zrogʼa wãnigua nʉmabi bʼʉbara marãã abʼaʉ krĩchata diaya Jesucristoba krĩñane. 6 Aramaʉ̃ne ãbaʉba nemi abʼa Daizezeta ibia jaradʼamarẽã dazhirã Nokʼo Jesucristo Zezeta.
Bedʼea biara izhabʼa judíorã ẽãĩtabema
7 Maʉ̃ba marã zhiya bia edaudua, Cristoba dazhirã bia edadʼa kĩrãkʼa bʼeaudua Daizezeta ibia jaradʼamarẽã. 8 Mʉã marãã jaraya, Jesucristora zesia judíorã aribʼaeita, aramaʉ̃ne kʼawuabigasia Daizezedʼebema wãrãta. Aramaʉ̃ne aribʼaesia zhãrã Ẽdrʉbita Daizezeba zokʼaya adʼata ãzhi zhibarirãta bʼeadʼaa. 9 Aramaʉ̃ne Daizezeta judíorã ẽãba ibia jaradʼamarẽã izha sozuburia nʉmʉneba. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Judíorã ẽãne edʼa mʉã bʉra ibia jaraya, mʉã bʉra ibia jara trʉ̃ãña.*
10 Dewara mawũã bʉa:
Judíorã ẽãrã sobiaudua judíorã Daizezedʼe bawara.*
11 Dewara mawũã bʼʉa:
Judíorã ẽãbara jõmaʉ̃ba Daizezera ibia jaraudua, aramaʉ̃ne zhi zromane edaudua zhãrã jõmaʉ̃ba.*
12 Dewara Isaíaba mawũãsia:
Iabʼa Isaídʼeba zeya, maʉ̃ pirabʼariya judíorã ẽãta jʉreita, maʉ̃rãbara krĩchadʼaya izhita.*
13 Daizezebara izhita krĩchabi bʼʉa, mawũẽ marã kʼãbãẽã sobia adu-a soidʼu bʼeabiya, aramaʉ̃ne jipa izhitrʉ krĩcha bʼeamarẽã Jawurebia zareadʼeba.
14 Mebẽrã, marãnebemata mʉã kʼawua bʼʉra marã kʼãbãẽã biata bʼea, biodʼe krĩcha kʼawua bʼeba zhiya zhi ũrãgʼa bʼedʼaya. 15 Mawũãmina mebẽrã, mʉã marãĩta bedʼeata jipa jara bʼʉsia marãba bude bʼʉdʼamarẽã, mawũã bʼʉsia Daizezeba izhi biaba mʉãã chãbʼaridʼaba 16 Jesucristo nezokʼata bʼamarẽã judíorã ẽãta bʼerãĩta. Mawũẽ mʉãrã bedʼea biata Daizezedʼeta jarakʼa bʼʉa, sacerdoteba nendʉwʉrʉ Daizezeba krĩñata webari kĩrãkʼa judíorã ẽãrã aramaʉ̃ne izhima we bʼʉa izhiita bʼeamarẽã Jawurebiadʼeba.
17 Mʉrã Jesucristodʼeba sobia bʼʉa Daizezedʼebemata aribʼae nʉmʉba. 18 Mʉrã ne awʉrʉdʼera bedʼeaidʼe bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ jaraidʼe bʼʉa Cristoba mʉneba odʼata, aramaʉ̃ne judíorã ẽãba Daizezedʼebemata aribʼaedʼamarẽã mʉ ũrãgʼadʼeba mʉã kʼãrẽ odʼadʼeba. 19 Mʉãrã ũdudʼakʼa zromata okuasia Jawurebia Daizezedʼe zareadʼeba. Aramaʉ̃ne Jerusalénneba Ilírico druaidʼu jõmaʉ̃ã jarasia bedʼea biata Cristodʼera. 20 Aramaʉ̃ne mʉãrã Cristodʼebema bedʼea biara jara krĩña bʼʉa Cristodʼebema jaradʼakʼa maẽ, aramaʉ̃ne jara ẽbaita zhãrãba jara bʼʉ maẽ. 21 Awuarabʉrʉ mʉã krĩña bʼʉra zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Izhidʼebemata jaradʼakʼa maẽrã kʼawuadʼaya. Izhidʼebemata ũrĩnakʼa maẽrã sãwũãta kʼawuadʼaya.*
Pablo wãĩta krĩchadʼa Romaĩnu
22 Maʉ̃ kʼarea Cristodʼebema bedʼea biata jara bʼʉba mʉrã tʉma bio ba marãma wãĩrã. 23 Mawũãmina idʼibai sãma zhi jaragʼaira ne ẽã naʉ̃ druadʼera, mawũẽ marãma wã krĩña bʼʉta año bio babʉrʉba, 24 mʉta España druaedʼa wãbʉrʉdʼera wãña marãma. Mʉ berabʼari wãba mʉã marã ũdu krĩña bʼʉa, aramaʉ̃ne baʉcha marãba kʼarebadʼaya mʉ maĩnu wãĩta bʼʉsridʼa kʼobʼape marã bawara. 25 Mawũãmina kʼãwũãwedʼara mʉrã Jerusalénʉẽna wãña, kʼarebata edeya mebẽrãĩta. 26 Mebẽrã Macedonia druadʼebemabara Acaya druadʼebemabara bia obʉdata plata diabuebʉda mebẽrãnebema zuburia bʼerãĩta Jerusalénne. 27 Mawũã odʼaira ãzhima bigata judíorã mawũã kʼarebadʼaidʼe bʼasia. Judíorã ẽãba Daizezedʼebema biata judíorãneba jidasidʼabʉrʉ ãzhabidʼa kʼarebadʼaidʼe bʼʉa dazhi kʼãwũneta biadʼeba. 28 Mawũẽ mʉãrã maʉ̃ta aribʼaebʉrʉta maʉ̃ platara chãbʼarikuape mʉrã marã maẽ berabʼariya wãta España druaedʼa. 29 Mʉã kʼawua bʼʉa mʉ marãma wãbʉrʉdʼera mʉrã marãĩta ne biaba bira jũẽña bedʼea biata Cristodʼeba.
30 Mawũãmina mebẽrã, mʉrã marãã zuburia bedʼeaya, dazhirã Nokʼo Jesucristodʼeba Jawurebiadʼeba zhi kʉãgʼa bʼedʼeba mʉrã kʼarebaudua mʉbari zhiwidʼi Daizezea. 31 Mʉrã aramaʉ̃ne bĩ ẽã obi ẽbamarẽã Jesúsdʼebema ĩjã ẽã bʼeta Judeadʼe bʼea, aramaʉ̃ne plata mebẽrã Jerusalénne bʼeirãĩta mʉã edeita bia jidadʼamarẽã. 32 Aramaʉ̃ne Daizezeba krĩñabʉrʉ marãma sobia jũẽpe ẽnaʉ̃ña marã maẽ.
33 Daizeze dazhi adu-a bʼabi bʼʉra nʉmaña marã jõmaʉ̃ bawara. Amén.
Saludo diabuekuadʼa
16 Mʉã marãã jaraya, wũẽrã Febe dazhirã mebeara bia nʉmʉã, izhira mebẽrã aribʼaebarita bʼʉa Cencrea pʉwʉrʉdʼe. 2 Nokʼo Cristodʼeba bia edaudua, Cristodʼebemata bʼera mawũã edadʼai bʼʉdʼe edaudua. Ne baridudʼe kʼarebaudua kʼãrẽ nesidʼabʉrʉdʼera, izhara kʼarebasia biota, kʼarebasia mʉsidʼa.
3 Saludo diaudua Priscila dewara Aquila, ãzhira mʉ kĩrãkʼa Jesucristodʼebema kʼaudʼa panʉã. 4 Ãzhira mʉ kʼarea bebudʼe panasia, maʉ̃ kʼarea ãzhaara bari mʉãbʉrʉ zhibia dia bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ dewara zhibia ji panʉã mebẽrã jõmaʉ̃ba judíorã ẽãba. 5 Dewara saludo diaudua mebẽrã ãzhi dedʼa zhi jʉrebadata. Saludo diaudua Epeneto mʉ ne kʉãgʼata, Acaya druadʼera izhabʉrʉ naara ĩjãsia Cristodʼebemata. 6 Saludo diaudua María, izhira biodʼe kʼãrẽ obʼʉa marãne edʼa. 7 Saludo diaudua Andrónico dewara Junia, ãzhira mʉ ʉrerãta panʉã, mʉ bawara panasia cárceldʼe, ãzhira bia jara panʉã Jesúsba zokʼakuadʼabara. Ãzhara Cristodʼebema ĩjãsidʼa mʉ nawedʼa. 8 Saludo diaudua Amplia mʉ ne kʉãgʼata Nokʼo Cristodʼeba. 9 Saludo diaudua Urbano, izhira dazhirã kĩrãkʼa Jesucristodʼebema kʼaudʼa bʼʉa. Dewara saludo diaudua Estaqui mʉ ne kʉãgʼata. 10 Saludo diaudua Apele, izhira bia nʉmʉã Cristodʼebemane. Saludo diaudua Aristóbulo dedʼa bʼera. 11 Saludo diaudua Herodión, izhira mʉ ʉreta bʼʉa. Saludo diaudua Narciso dedʼa bʼera, ãzhira Nokʼo Cristodʼebemane bʼea. 12 Saludo diaudua Trifena dewara Trifosa, ãzhira biodʼe Nokʼo Cristodʼebema kʼaudʼa bʼea. Saludo diaudua mʉ ne kʉãgʼa mebea wũẽrã Pérsida, izhira biodʼe Nokʼo Cristodʼebema kʼaudʼa bʼʉa. 13 Saludo diaudua Rufo Nokʼo Cristoba jʉrʉdʼara, saludo diaudua zhi papasidʼa, mʉĩtabidʼa izhira mʉ papa kĩrãkʼa bʼʉa. 14 Saludo diaudua Asíncrito, Flegonte, Herma, Patroba, Herme, dewara saludo diaudua mebẽrã ãzhi bawara bʼea. 15 Saludo diaudua Filólogo, Julia, Nereo, saludo diaudua zhi nawekʼaua, dewara Olimpaa, jõmaʉ̃ã saludo diaudua Cristodʼebema ãzhi bawara bʼea.
16 Zhiya saludʼaudua Daizezedʼeba kʉãgʼa. Jõmaʉ̃ba saludo diabuebʉda mebẽrã Cristodʼebemabara.
17 Mebẽrã, mʉã marãã jaraya, kĩrãkuitaudua zhãrãta awuara krĩchabi bʼe kʼareara, aramaʉ̃ne bʼaebi bʼeta ũrãgʼata ãña jara bʼea marãba kʼawadʼapeadʼa kʼãñabara. Ãzhi bawara arãũdua. 18 Mawũã bʼebara aribʼae duanu ẽã dazhirã Nokʼo Jesucristodʼera, awuarabʉrʉ aribʼae bʼea ãzha krĩñata. Aramaʉ̃ne bedʼea bia nʉmeba zhãrã sota sewa bʼea borekea zhi sewabi bʼeta. 19 Cristodʼe bedʼea biara marãbara aribʼae bʼeta jõmaʉ̃ba kʼawua bʼeba mʉrã sobia bʼʉa marã kʼarea. Mawũãmina mʉã krĩña bʼʉa marã krĩcha banata bʼeaita biata oita, bia ẽãta o ẽbaita. 20 Daizeze dazhi adu-a bʼabi bʼʉbara dããrã ẽãne panchi kʼobʼʉya ãtõmiã marã jẽrũ edre. Izhi biadʼebema dazhirã Nokʼo Jesucristodʼera nʉmaña marã bawara.
21 Marãã saludo diabuea Timoteoba, izhira mʉ kĩrãkʼa Cristodʼebema kʼaudʼa bʼʉa, mʉ ʉrerãbidʼa saludo diabuebʉda Lucioba, Jasónba, Sosípaterba.
22 Mʉrã Tercioa, mʉrã naʉ̃ kʼarta Pablodʼeta bʼʉ nʉmʉba marãã saludo diabuea Nokʼo Jesucristodʼeba.
23 Marãã saludo diabuea Gayoba, mʉrã izhi dedʼa bʼʉkʼãrĩã, izhi dedʼa zhi jʉrebibaria mebẽrãsidʼa jõma. Marãã saludo diabuea Erastoba, izhira plata naʉ̃ pʉwʉrʉdʼebema wuagʼabaria, saludo diabuea mebea Cuartoba.
24 Izhi biadʼebema dazhirã Nokʼo Jesucristodʼera nʉmaña marã jõmaʉ̃ bawara. Amén.
Daizeze ibia jara jõbidʼa
25 Daizezebara marã jipa nʉmabi bʼeya bedʼea biata mʉã jaradʼaba Jesucristodʼebemata, mawũã nʉmabigaira izha kʼawuabisia kʼawuabi ẽã bʼadʼata ewari na wedʼauba. 26 Mawũãmina idʼibai kʼawuabisia, aramaʉ̃ne izha bedʼeata jarabibarirãba jaradʼapeadʼata zhi bʼʉmaneba, izhi Daizeze bʼai jõ ẽã bʼʉ ũrãgʼadʼeba zhãrã jõmaʉ̃ã kʼawuabi nʉmʉã aribʼaedʼamarẽã Jesucristodʼebema ĩjãĩrã. 27 Daizeze abʼabai bʼʉbara ne jõma kʼawua bʼʉa, izhira Jesucristodʼeba ibia jaradʼaya ewariza. Amén.
3:4 (Salmos 51:4)
3:12 (Salmos 14:1-3; 53:1-3; Eclesiastés 7:20)
3:13 (Salmos 5:9; 140:3)
3:14 (Salmos 10:7)
3:17 (Isaías 59:7-8)
3:18 (Salmos 36:1)
4:8 (Salmos 32:1-2)
8:36 (Salmos 44:22)
9:25 (Oseas 2:23)
9:26 (Oseas 1:10)
9:28 (Isaías 10:22-23)
9:29 (Isaías 1:9)
9:33 (Isaías 28:16)
10:18 (Salmos 19:4)
10:19 (Deuteronomio 32:21)
10:20 (Isaías 65:1)
10:21 (Isaías 65:2)
11:8 (Deuteronomio 29:4; Isaías 29:10)
11:10 (Salmos 69:22-23)
11:26 (Isaías 59:20)
11:27 (Jeremías 31:33-34)
12:19 (Deuteronomio 32:35)
12:20 (Proverbios 25:21-22)
14:11 (Isaías 45:23)
15:9 (2 Samuel 22:50; Salmos 18:49)
15:10 (Deuteronomio 32:43)
15:11 (Salmos 117:1)
15:12 (Isaías 11:10)
15:21 (Isaías 52:15)