KARTARARABɄ INTERNET'NE Watchtower
Watchtower
KARTARARABɄ INTERNET'NE
embera katio
  • DAIZEZE BED'EA
  • KARTARA
  • ÃBA YI JɄREBARI
  • sbi1 Hechos 1:1-28:31
  • Hechos

Bideo bʉa jʉrʉbʉra neẽ.

Naʉ̃ bideo ʉ̃tʉ ze ẽ.

  • Hechos
  • Daizeze Bedʼea
Daizeze Bedʼea
Hechos

JESÚSBA ZOKʼAKUADʼABA ODʼAPEADʼA

Daizezeba diaya adʼa Jawurebiata

1 Mʉã bedʼeata naara bʼʉsidʼera Teófilo, mʉãrã jõma jarasia Jesúsba odʼata izha jaradiadʼata jẽdeuba. 2 Daizezeba ʉ̃taa ededʼabitabai jarasia. Ʉ̃taa wãĩ nawedʼa Jawurebiadʼeba jarakʼasia izha zokʼakuaita jʉrʉkuadʼaba kʼãrẽ odʼaita. 3 Beudʼa tẽã maʉ̃rããbʉrʉ zokʼai zhi ũdubima bio basia kʼawuadʼamarẽã wãrĩnu zokʼai bʼʉta. Zhi ũdubigasia ewari cuarenta, maʉ̃nerã jarakʼa bʼasia Daizezeta Nokʼodʼebemata.

4 Ãba kʼobʼedʼe mawũãsia: Wãrãũdua Jerusalénnebara, awuarabʉrʉ jʉ̃ãũdua mʉ Zezeba Jawurebia diaya adʼata, maʉ̃ marãbara ũrĩsidʼa mʉã jaradʼata. 5 Juanbara wãrãnebai zhãrã buru kʼoesia baniãba, mawũãmina Daizezebara marãã diaya Jawurebiata ewari dããrã ẽãne.

Jesús ʉ̃taa wãna

6 Mobebʉrʉ ãba kʼopanʉbara widʼi mawũãsidʼa: Nokʼó, ¿bʉra Israel bʼe Nokʼota bʼeika idʼi ewade?

7 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Ewarira marãba kʼawuadʼai barata nʉmʉ ẽã mʉ Zezeba kʼãrẽ oita nʉmʉkʼãrĩrã. 8 Mawũãmina marãbara zareata jidadʼaya Jawurebiata marãne edʼa bʼadʼe zebʉrʉdʼe, aramaʉ̃ne marãbara mʉnebemata jaradʼaya Jerusalénne, Judea druadʼe, Samaria druadʼe, wawara druaza.

9 Maʉ̃ta jarape kʼobʼʉta ãzha akʉ kʼobʼedʼe Jesús ʉ̃taa jirabʼari wãsia, aramaʉ̃ne jãrãrãne dogʼoba ũdudʼa ẽbasia.

10 Aramaʉ̃ne ʉ̃taa wãta akʉ kʼobʼedʼe ũmakĩrãrãta ũme ãzhi kʼaita ʉ̃ta kʼopanesia wua torro jʉ̃ panʉta. 11 Maʉ̃rãbara mawũãsidʼa: Galilea bidʼarã, marãbara, ¿kʼãrẽã ʉ̃taa akʉ kʼobʼe? Kʼãʉ̃ Jesús Daizezeba marã maẽba ʉ̃taa edebʉrʉra, kʼãʉ̃ abʼaʉta kʼãwũã zeya mazha ũdubʉda kĩrãkʼa ʉ̃taa wãbʉrʉta.

Matía jʉrʉdʼapeadʼa Judabari

12 Mobebʉrʉ Jesúsba zokʼakuadʼara Jerusalén pʉwʉrʉedʼa jẽrũya wãsidʼa Olivo kʼatuma abada maẽba. Maʉ̃ kʼatuma Jerusalén kʼaita bʼʉta ẽnaʉ̃bada ewade arakʼaita wãbada kĩrãkʼa bʼʉa. 13 Jerusalén jũẽkuape wãrĩzekuasia kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bemaĩnu. Mobe mama duanesia Pedrota, Jacobota, Juanta, Andrésta, Felipeta, Tomásta, Bartolométa, Mateota, Jacobo Alfeo warrata, Simón Zeloteta, Juda Jacobo warrata. 14 Maʉ̃rãta baridua ãba zhiwidʼi duanasia wũẽrãrã bawara, Jesús papa María bawara, Jesús mebẽrã bawara.

15 Maʉ̃ ewade Pedrora mebẽrã ẽsadra piradrʉsia bedʼeai kʼarea, maʉ̃nerã ciento veinte kĩrãkʼa zhi jʉre nʉmʉne mawũãsia: 16 Mebẽrã, zhi bʼʉmata arimaẽ berabʼariita bara basia Jawurebiaba rey David idʼeba jaradʼata Judadʼebemata, mawũẽ arimaẽ jʉre edesia Jesús jidadʼapeadʼara. 17 Izhira dazhirãnebema basia, mawũẽ obʼasia dazhirãba obʼeta.

18 Izha bia ẽãta odʼaba plata jidadʼabara edasia druata. Mama ʉ̃tʉba buruare bʼaebʉrʉba bʼi jẽsasia, mawũẽ izhi jʉ̃sira jõma peawesia. 19 Jerusalénne bʼebara maʉ̃ta kʼawuadʼape ãzhi bedʼeadʼe maʉ̃ druara trʉ̃gasidʼa Acéldama, maʉ̃bara jara krĩña bʼʉa Wa Druata. 20 Maʉ̃ta zhi bʼʉmata Salmo librodʼe mawũã bʼʉa:

Izhi bʼadʼa maẽ miõ ne ẽbaya, aramaʉ̃ne miõta bʼa ẽbaya.*

Dewara mawũã bʼʉa:

Awʉrʉba oya izha obʼadʼara.*

21 Mawũẽ ũmakĩrãrã ewariza dazhirã bawara ãba bʼedʼebemata Judabari jʉrʉdʼaya, Nokʼo Jesús dazhirã bawara bʼasidʼebemata bʼea. 22 Juanba buru kʼoesidʼebemata bʼeta dazhirã maẽba Jesús ʉ̃taa wãsiidʼubemata bʼea. Mawũẽ iabʼa jʉrʉdʼaya dazhirã bawarauba jaramarẽã Jesús beudʼata piradrʉdʼata.

23 Mobebʉrʉ ũme kʼopanʉsidʼa. Abʼa Joséta Barsabás abazhidʼa, abʼaʉta Justo basia, dewarabema Matía basia. 24 Mobebʉrʉ zhiwidʼi mawũãsidʼa: Nokʼó, bʉabʉrʉ jõmaʉ̃ sota ũdukʼawua bʼʉa, mawũẽ daia kʼawuabirua naʉ̃rã ũmenebema bʉa sãʉ̃ta jʉrʉbʉrʉta. 25 Mawũãrã bʉdʼebemata jaramarẽã bʉa zokʼadʼata bʼaya. Maʉ̃ta bʼadʼara Judara kʼazhiruadʼe bʼaesia, aramaʉ̃ne tebʉedʼa wãsia izhi bʼaima.

26 Mobebʉrʉ kʼaita jʉrʉdʼaidʼebemata obʉdadʼera Matíare bʼaesia. Mawũẽ Jesúsba zokʼakuadʼata once bʼe bawara bʼʉsidʼa.

Jawurebia zedʼa

2 Pentecosté ewarita araa zebʉrʉdʼera Jesúsdʼebema ĩjã bʼera jõma ãba duanasia. 2 Maʉ̃ne aritiaudʼe ʉ̃treba nangu kĩrãkʼa uga zesia, de jõma maʉ̃ba uga nʉmesia ãzhi duanu maẽ. 3 Maʉ̃ne tebʉ kĩrãkʼa eradrʉ ũdubʉdata eradrʉsia ãzhi buruza. 4 Aramaʉ̃ne Jawurebiaba birabʉdaba bedʼea awuara bedʼeasidʼa, Jawurebiaba jarabibʉrʉta jara bedʼeasidʼa.

5 Maʉ̃ne judíorã Daizezedʼebema aribʼae bʼeta Jerusalénne duanasia drua jõmaʉ̃nebemata. 6 Mawũã uga bʉsita ũrĩnaĩ kʼabanata nʉmʉrã bʉredrʉsidʼa. Kʼawua ẽã krĩchasidʼa abʼa abʼakʼa ãzhi bedʼeadʼe bedʼeabʉdata ũrĩ kʼopanʉba. 7 Mawũẽ ãzhara bia akʉdrua mawũãsidʼa: Akaudua, ¿Galileadʼebema ẽka naʉ̃rã jõma za bedʼea kʼobʼera? 8 ¿Sãwũẽrã dazhirãbara ũrĩ kʼobʼe abʼa abʼakʼa dazhirã bedʼeadʼe bedʼea kʼobʼeta? 9 Dazhirã ʉ̃kʉrʉ Parto druadʼebema, Medo druadʼebema, Elamita druadʼebema, Mesopotamia druadʼebema, Judea druadʼebema, Capadocia druadʼebema, Ponto druadʼebema, Asia druadʼebema, 10 Frigia druadʼebema, Panfilia druadʼebema, Egipto druadʼebema, África drua Cirene audre wawaraidʼubema, dewara Romanebemata nama bʼea, judíorãta bʼea, judío ẽãta judío bape bʼea. 11 Dazhirã ʉ̃kʉrʉra Creta druadʼebema, Árabe druadʼebema. Maʉ̃ta dazhirãbara ũrĩ kʼobʼea dazhi bedʼeadʼe jara kʼobʼeta ne bia Daizezedʼebemata.

12 Maʉ̃nerã jõmaʉ̃ba bia akʉdrua ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽpe kʼãwũãrã?

13 Waya ʉ̃kʉrʉma sewakʼau bʼedʼeba mawũãsidʼa: Beu nʉmeã.

Miã ũrãgʼadʼa Pedro

14 Maʉ̃nerã Pedrora dewaraurã once bawara ʉ̃ta nʉmepe nemi jĩgua mawũãsia: Judíorãta bʼeba, dewara jõma Jerusalénne bʼeba naʉ̃ta kʼawuadʼaita ũrĩũdua mʉ bedʼeata. 15 Dai za kʼobʼera beu nʉme ẽã marãba krĩcha kʼobʼe kĩrãkʼa, ewarira wadʼi diapedʼa nʉmʉã. 16 Naʉ̃ẽnabema Daizezeba bedʼeata jarabibariba Joelba jaradʼata mawũãsia:

17 Daizezebara mawũãsia:

Ewari jõĩta nʉmebʉrʉdʼera mʉ Jawurebiara mʉãrã diaya zhãrã jõmaʉ̃ã. Mawũẽ marã warrarãbara marã kʼaurãbara jaradʼaya mʉã jarabibʉrʉta. Kũrãrã marãneã mʉãrã ne ũdubiya kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa, zõrãrã marãneã mʉãrã ne ũdubiya kʼãĩmokʼaradʼe.

18 Zhũmakĩrãrã mʉ nezokʼarãã, wũẽrãrã mʉ nezokʼarãã maʉ̃ ewadera mʉãrã wãrãne diaya mʉ Jawurebiata. Mawũẽ jaradʼaya mʉã jarabibʉrʉta.

19 Ũdudʼakʼata ũdubigaya ʉ̃tʉ bãjãne, ũdudʼakʼata ũdubigaya udʼa druadʼe, ũdubigaya wata, tebʉta, narĩ kʼougata.

20 Ʉ̃madaura pãrĩguya, jedʼekʼora wa baya, Daizezeba kʼawua okuai ewarita zei nawedʼa mawũã totoya, maʉ̃nerã ewarira zhi zromata kĩrãwãrẽ baya.

21 Nokʼo Jesúa zuburia bedʼeabʉdara ẽdrʉdʼaya.*

22 Israelitarã, bedʼeata mʉã za jaraita ũrĩũdua: Jesús Nazaredʼebema Daizezebara izhidʼeba nʉmʉta kʼawuabibʉrʉta marãne edʼa ũdudʼakʼata bio osia izhidʼeba, maʉ̃ marãbara kʼawua bʼea. 23 Maʉ̃ Jesús izha nawedʼa krĩchadʼadʼe chãbʼarisia Daizezebara, mawũẽ marãbara jidadʼape bia ẽãta bʼea beabisidʼa cruzdʼe kʼachi. 24 Maʉ̃ta Daizezeba beudʼata piradrʉbibʉrʉba bebuta puadʼebara ẽdrʉbisia, bebuba kʼabʼariita bʼasi ẽbaera. 25 Rey Davidbara Jesús jarabʉrʉta mawũãsia:

Mʉãrã Nokʼora ewariza ũdu bʼʉa mʉ kĩrãbita, mʉ juwua araare bʼʉba mʉrã bʼae ẽã.

26 Maʉ̃ba mʉrã sobia bʼʉa, bʼʉsridʼa trʉ̃ã bʼʉa, adu-a bʼʉa.

27 Bʉara mʉ jawurera ãmaẽ ẽã beudʼata bʼe maẽrã, mʉrã bʉ nezokʼa kĩrãẽpa bʼʉra bʼerawabi ẽã.

28 Bʉara mʉãã kʼawuabisia mʉrã wakusa zokʼai bʼaita, bʉa mʉrã sobia bʼabiya mʉ ũme bʼʉba.*

29 Mebẽrã, mʉã marãã jipa jaraya, zõrã dazhirãta rey David beubʉrʉdʼera wuagʼasidʼa, izhi wuagʼadʼapeadʼara peña zobʼeara dazhirãne edʼa nʉmʉã idʼi basiidʼu. 30 Davira Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼadʼaba kʼawua bʼasia Daizezera wãrĩnu bedʼeadʼata, jarasia izhidʼeba uruta zhãrã Ẽdrʉbita piradrʉbiita, aramaʉ̃ne reyta bʼʉita izhi kĩrãkʼa. 31 Mawũã na wedʼauba kʼawua bʼʉba jarasia beudʼata piradrʉita zhãrã Ẽdrʉbira, aramaʉ̃ne izhi jawurera ãmaẽna ẽãta beudʼata bʼe maẽrã, miã izhi kʼakuara bʼerawa ẽãta. 32 Maʉ̃ Jesúra beudʼata piradrʉbisia Daizezeba, maʉ̃ dai jõmaʉ̃ba ũdusidʼa. 33 Daizezebara izhi juwua araare Jesús zhi zromata bʼʉsia, zhi Zezeba Jawurebia diaya adʼata jidape dedʼekabʉrʉta marãba kʼãwũã ũdubʉda, ũrĩbʉda. 34 David ẽbasia ʉ̃taa wãrĩzedʼara, maʉ̃neba izhara Jesústa jara mawũãsia:

Daizezebara mʉ Nokʼoa mawũãsia: Mʉ juwua araare jewedʼarua,

35 bʉ jura bʼeta jõma mʉã bʉ jẽrũ edre bʼʉyeedʼa.*

36 Maʉ̃neba Israel bʼebara jõmaʉ̃ba wãrĩnuta kʼawuaudua, maʉ̃ Jesús marãba cruzdʼe kʼachidʼapeadʼara Daizezebara Nokʼota bʼʉsia zhãrã Ẽdrʉbita.

37 Maʉ̃ta ũrĩnaĩ sopuadʼape Pedroa dewaraurã Jesúsba zokʼakuadʼarãã mawũãsidʼa: Mebẽrã, ¿daibara kʼãrẽta odʼaipe?

38 Mawũãnaĩ Pedrobara mawũãsia: Kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãũdua, mobe Jesucristo trʉ̃neba buru kʼoeudua kʼazhiruata biodʼeba Daizezeba bedʼea ne ẽã duanebimarẽã, mawũãrã jidadʼaya Jawurebiata. 39 Daizezeba Jawurebia diaya adʼara marãĩtabema, marã warrarãĩtabema, zhãrã wawara bʼeitabema, Daizezeta Nokʼoba trʉ̃kuabʉrʉitabema.

40 Pedrobara dewara bedʼea bio jarakʼa ũrãgʼa mawũãsia: ¡Marã Daizezea ẽdrʉbiudua kʼãwũã bia ẽãta bʼedʼebara!

41 Aramaʉ̃ne Pedro bedʼeata ĩjãnapeadʼara buru kʼoesidʼa. Maʉ̃ ewadera Jesúsdʼebema ĩjãbʉdara edʼa zesidʼa tres mil. 42 Mobe Jesúsba zokʼakuadʼa ũrãgʼadʼe duanesia, aramaʉ̃ne zhiya ãba duane bʼʉta Jesús bebu krĩcha pan pewa kʼo duanasia, zhiwidʼi duanasia.

Sãwũã bʼeadʼa naara zhi ĩjãnapeadʼata

43 Zhãrã jõma pera jirpanesia ũdudʼakʼata bio obʉdaba Jesúsba zokʼakuadʼaba. 44 Jesúsdʼebema ĩjãnapeadʼara ãba bʼeba ne jõma erubʼeasia jõmaʉ̃ĩta. 45 Ẽjũã ãzhidʼera, ne ãzhidʼera nendodʼape platara abʼa abʼaʉa dra bʼeasia zhi nesidʼa kʼawua. 46 Ewariza ãba duane bʼasia Daizeze dedʼa ewara maẽ, ãzhi dedʼara zhiko ãbaʉba kʼo bʼeasia bʼʉsridʼa sobia. 47 Daizezera ibia jara bʼeasia, ãzhira kʉãgʼade basia zhãrã jõmaʉ̃ba. Maʉ̃nerã Nokʼo Jesúsbara izhidʼebema ĩjã bʼedʼe edʼa ewariza zebi nʉmasia zhi ẽdrʉdʼaita bʼera.

Wã bʼe ẽã bʼʉta bʼedʼa

3 Ewari abʼa Pedro Juan ũme Daizeze deidʼu wãrĩze wãsidʼa a las tres zhiwidʼibada ʉ̃madaudʼe. 2 Maʉ̃ne ũmakĩrãta bʼasia wã bʼe ẽã todʼata, izhira wedʼape ewariza bʼʉbazhidʼa Daizeze deta puerta Kĩrãwãrẽã abada maẽ. Mawũã bʼʉbazhidʼa Daizeze dedʼa edʼa wãbʉdaa plata widʼimarẽã. 3 Maʉ̃bara Pedro Juan ũme Daizeze dedʼa edʼa wãnata ũdui, zuburia bedʼeasia plata diadʼamarẽã. 4 Mawũẽ Pedrobara Juan ũmeba akʉ mawũãsia: Daita akʉdua.

5 Mawũãĩ izhara bia akʉsia ne diadʼaibipe. 6 Mawũãmina Pedrobara mawũãsia: Mʉrã plata ne ẽã, miã oro ne ẽã. Mawũãmina mʉã erubʼʉta diaya: ¡Jesucristo Nazaredʼebema trʉ̃neba piradrʉpe nimibarua!

7 Mawũãpe juwua arata jidape piradrʉbisia. Mawũẽ audre ẽãne zrawasia jẽrũta kʼõrãkʼõrãta. 8 Aramaʉ̃ne pinandrʉ edau nʉmepe tebadʼewasia. Aramaʉ̃ne ãzhi bawara Daizeze dedʼa edʼa wãsia, taiba pinandrʉ tebasia Daizeze ibia jara. 9 Zhãrã jõmaʉ̃ba ũdusidʼa Daizeze ibia jara taita. 10 Plata widʼiita jewedʼa bʼadʼata ũdukʼawasidʼa, Daizeze deta puerta Kĩrãwãrẽã abada maẽ jewedʼa bʼasia. Mawũẽ bia akʉdruasidʼa mawũã berabʼaribʉrʉba.

Wakusa miã ũrãgʼadʼa Pedro

11 Wã bʼe ẽã bʼʉta bʼedʼabara Pedro Juan ãĩtʉ ẽbasia. Zhãrã jõmaʉ̃ba bia akʉdrua ãzhi kʼaidʼu piraposia Daizeze dedʼa ewara maẽ Salomón abadaidʼu. 12 Pedroba maʉ̃ta ũdui zhãrã kʼobʼea mawũãsia: Israelitarã, ¿naʉ̃ẽnabema kʼãrẽã bia akʉdrua kʼobʼe? ¿Daira kʼãrẽã akʉ kʼobʼe, dai zareaba o daita biata panʉba wãbibʉda kĩrãkʼa naʉ̃ta? 13 Daizeze Abraham Zhibariba, Isaac Zhibariba, Jacobo Zhibariba, dazhirã zhibarirã bʼeadʼa Zhibariba, izhi Warra Jesús zhi zromata bʼʉsia, maʉ̃ marãbara beadʼamarẽã chãbʼaribʉdata Pilatoa idaribidʼa ẽbasia izha ẽnaĩrã. 14 Aramaʉ̃ne marãbara ẽnabidʼa ẽbasia Bedʼea Ne Ẽãta Biata Bʼʉra, awuarabʉrʉ ẽnamarẽã widʼisidʼa miã beamiãta. 15 Aramaʉ̃ne beasidʼa Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta dia bʼʉta. Maʉ̃ Daizezebara beudʼata piradrʉbisia, maʉ̃ daiba ũdusidʼa. 16 Daibara izhidʼebema ĩjã panʉã, za naʉ̃ marãba ũdukʼawua bʼeta akʉ kʼobʼera kʼãwũã bʼe dogʼoa izhi zareaba. Izhara bʼebiita ĩjã panʉba naʉ̃ kʼãwũã jipa bʼe dogʼoa mazhi jõmaʉ̃ kĩrãbita.

17 Mawũãmina mʉãrã kʼawua bʼʉa marã mʉ ʉreta bʼebara Jesús zhãrã Ẽdrʉbita kʼawuadʼa ẽãba beabisidʼa mazhi nokʼorã bawarauba. 18 Mawũãmina aramaʉ̃ne Daizezeba aribʼaesia izha nawedʼa jaradʼata, izha bedʼeata jarabibarirã idʼeba jarasia zhãrã Ẽdrʉbita izhidʼera beuita. 19 Maʉ̃ba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãũdua, bedʼea ne ẽã duanebimarẽã kʼazhiruata biodʼeba. Mawũãrã Nokʼo Daizezebara sobiadʼai ewarita zebibʉrʉta, 20 izhara zokʼaya Jesucristota, maʉ̃ izhara nawedʼa marãã zhi jarama. 21 Jesucristora wãrãnebai wadʼi ʉ̃tre bʼaidʼe bʼʉa Daizezeba ne jõma araa okuai ewariedʼa, maʉ̃ Daizezebara izha bedʼeata jarabibarirã idʼeba zhi jarama zhikʼare wedʼauba. 22 Dazhirã zhibarirã bʼeadʼaa Moisébara mawũãsia: Nokʼo marã Zhibaribara marãne edʼauba piradrʉbiya izha bedʼeata jarabibarita mʉ kĩrãkʼa. Jõma ũrĩũdua izha marãã jarabʉrʉra. 23 Maʉ̃ Daizezeba bedʼeata jarabibari bedʼeata ũrĩna ẽãrã, Daizezebara Israel bʼedʼebemata bʼeabi ẽã.

24 Daizezeba bedʼeata jarabibarirã jõmaʉ̃ba Samuel ewaridʼeuba jarasidʼa idʼi ewade kʼãwũã berabʼari nʉmaĩsidʼa. 25 Marã bʼera Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bʼeadʼa warrarãta bʼea. Mawũẽ Daizezeba dazhirã zhibarirã bʼeadʼaa jaradʼara marãĩtabemata Abrahanʉã mawũãsia: Bʉ warrarãnebemaneba jõma bia nʉmaña druadʼe bʼera. 26 Naara Daizezebara zhi Warra marãma zokʼasia marã bia bʼeabimarẽã, aramaʉ̃ne idu bʼʉdʼamarẽã bia ẽãta obʼeta.

Pedro Juan kʼopanʉsidʼa nokʼorã kĩrãbita

4 Pedro Juan ũme wadʼi zhãrã kʼobʼea bedʼea kʼopanʉne, ãzhima zesidʼa sacerdoterãta, Daizeze de akʉbada nokʼota, saduceorãta. 2 Kĩrũsidʼa zhãrãã jarabʉdaba beudʼapeadʼara piradrʉdʼaita Jesús kĩrãkʼa. 3 Mawũẽ jidadʼape nrũẽmaẽna cárceldʼe panʉsidʼa keu baera. 4 Mawũãmina bedʼeata ũrĩnapeadʼabara bioba Jesúsdʼebema ĩjãsidʼa. Aramaʉ̃ne zhũmakĩrãrãta panasita bʼʉa cinco mil.

5 Nrũẽma Jerusalénne zhi jʉresidʼa nokʼorãta ũrãgʼa Moisédʼe jarabada bawara. 6 Mama kʼobʼasia sacerdote wagʼau Anásta, dewara zhi mebẽrãta kʼopanasia Caifásta, Juanta, Alejandrota, jõma kʼopanasia dewaraurãsidʼa. 7 Maʉ̃nerã Pedro Juan ũme ẽsadra kʼopanebidʼape widʼi mawũãsidʼa: ¿Kʼai zareadʼeba o kʼaidʼeba kʼãwũã obʉda marãbara?

8 Mawũãnaĩ Pedrobara Jawurebiadʼeba mawũãsia: Israel nokʼorã, mʉã marãã jaraya: 9 Idʼi marãbara daia widʼi kʼopanʉã wã bʼe ẽã bʼʉta bia dogʼora sãwũã bʼe bʼidʼata. 10 Marã jõmaʉ̃ba Israel jõmaʉ̃ba kʼawuaudua, Jesucristo Nazaredʼebema trʉ̃neba marãba cruzdʼe kʼachi beabidʼapeadʼata Daizezeba beudʼata piradrʉbidʼa trʉ̃neba naʉ̃ mazhi kĩrãbita bʼe bʼidʼa. 11 Maʉ̃ Jesúra mongʼara de oita seri ẽãne bʼʉbada kĩrãkʼa seribidʼa ẽbasia marã de obadabara, maʉ̃ne maʉ̃trʉ wagʼauta bʼesia. 12 Awʉrʉdʼebara ẽdrʉ ẽã, naʉ̃ ẽjũãnerã awʉrʉrã ne ẽã Daizezeba zhãrã bʼea diadʼara dazhirã maʉ̃neba ẽdrʉdʼaira.

13 Pedro Juan ũme mawũã wãnigua kʼopanʉrã kʼawuasidʼa bio estudiape panʉ ẽãta, mawũẽ bia akʉdruasidʼa. Aramaʉ̃ne ũdukʼawasidʼa Jesús bawara pananata. 14 Maʉ̃ne wã bʼe ẽã bʼʉta bʼedʼara ãzhi bawara ʉ̃ta nʉmʉta akʉ kʼopanʉba ne ãña jara bʼedʼa ẽbasia. 15 Mawũẽ ãĩ wãnamarẽã jarasidʼa nokʼorã wagʼaurã maẽbara. Mobe ãzhirãĩnu bedʼeabʉdata, 16 mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃rã sãwũã odʼaipe? Wãrãne ãzhidʼeba ũdudʼakʼata dajada odogʼota Jerusalénne bʼebara jõmaʉ̃ba kʼawuabʉda, mawũẽ dazhirãbara sewa abʼedʼa ẽã. 17 Mawũãmina zhãrãne edʼa wuaabʉrʉ trʉ̃poa ẽbamarẽã ãzhira waragʼadʼaya naneba ʉ̃taara miõã jaradʼa ẽbamarẽã maʉ̃ Jesúsdʼebemata.

18 Mobebʉrʉ trʉ̃nape jarasidʼa jipadʼe bedʼeadʼa ẽbamarẽã miã jaradiadʼa ẽbamarẽã Jesúsdʼebema. 19 Mawũãnaĩ Pedrobara Juanbara panaʉ̃ mawũãsidʼa: Krĩchaudua marã bedʼea aribʼaeita Daizezema biga kʼawuaita izhi bedʼea aribʼaei kʼãñabara. 20 Daibara jara ẽãrã idaribi bʼedʼa ẽã daiba ũdudʼapeadʼara, ũrĩnapeadʼara.

21 Mobebʉrʉ nokʼorãbara wuaabʉrʉ waragʼadʼape ẽna panʉsidʼa. Sãwũã udʼaira kʼawuadʼa ẽbasia zhãrã jõmaʉ̃ba Daizeze ibia jara kʼobʼe baera kʼãrẽ sãwũã dogʼoba. 22 Wã bʼe ẽã bʼʉta mawũã bʼedʼara bʼasia cuarenta año audre.

Zhi ĩjã bʼeba widʼidʼapeadʼa wãniguata

23 Ãzhita ẽna panʉnaĩ ãzhidʼebemata bʼema zedʼape jõma nebʉrʉsidʼa sacerdoterã nokʼorãba, nokʼorã bʼeba ãzhaa jaradʼapeadʼata. 24 Jarirãbara ũrĩnape ãbaʉba Daizezea mawũãsidʼa: Nokʼó, bʉra zhi zroma, bʉra Daizeze bãjã odʼa, drua odʼa, pusa odʼa, bʉa osia maʉ̃ jõmaʉ̃ne ne bʼʉra.

25 Rey David bʉ nezokʼa idʼeba bʉara mawũãsia:

¿Kʼãrẽã kĩrũ bʼe judío ẽãta bʼera, kʼãrẽã ne seri ẽãta krĩcha bʼe?

26 Reyrãta druadʼe bʼera nokʼorã bawara zhi jʉredʼape, ãba zhõnaña Daizeze ũme, zhãrã Ẽdrʉbita izhidʼe ũme.*

27 Wãrĩnu naʉ̃ pʉwʉrʉdʼera ãba jirpanesia Herodeta, Poncio Pilatota, judíorã ẽãta, Israel bʼeta. Mawũã ãba jirpanesia bʉ Warra Jesús beadʼaita zhãrã Ẽdrʉbiita bʉa jʉrʉdʼata. 28 Aramaʉ̃ne ãzhara osidʼa bʉa zhi zromaba krĩchadʼadʼe sãwũã berabʼariita. 29 Mawũẽ Nokʼó, dai mawũã waragʼabʉdata akʉdua, mobe dai bʉ nezokʼarãã wãniguata dedʼekarua wãnigua jaradʼaita bʉ bedʼeata. 30 Bʉ zareata dedʼekarua zhãrã bʼebidʼaita, ũdudʼakʼata odʼaita bʉ Warra Jesús trʉ̃neba.

31 Zhiwidʼi nʉmeta jõbibʉdadʼera ãba kʼobʼe maẽ uresia. Aramaʉ̃ne jõma birakuasia Jawurebiaba, mawũẽ wãnigua jara duanesia Daizeze bedʼeara.

Ne jõma erubʼeadʼa jõmaʉ̃ĩta

32 Kʼabanata zhi Jesúsdʼebema ĩjãnapeadʼara so abʼa, krĩcha abʼa bʼeasia. Ne erubʼera miõba naʉ̃ mʉ abʼaʉdʼea adʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ ne jõma erubʼeasia jõmaʉ̃ĩta. 33 Aramaʉ̃ne Jesúsba zokʼakuadʼabara zarea bara jara bʼeasia Nokʼo Jesús beudʼata piradrʉdʼata. Daizezebara biodʼe bia nʉmʉkʼãrĩsia ãzhi jõma. 34 Maʉ̃ba ãzhirãnebema miõta kʼãrẽ nesidʼa bʼa ẽbasia. Ẽjũãta, deta erubʼebara, ne erubʼebara nendosidʼa, mobe wesidʼa ne nendodʼa platara. 35 Aramaʉ̃ne chãbʼari panasia Jesúsba zokʼakuadʼaa. Maʉ̃rãbara abʼa abʼaʉa dia bʼeasia zhi nesidʼa kʼawua. 36 Maʉ̃ne bʼasia Joséta, Jesúsba zokʼakuadʼabara maʉ̃ trʉ̃gasidʼa Bernabéta, maʉ̃ trʉ̃bara jara krĩña bʼʉa Sobiabibari Warrata. Izhira levitarãta dodʼu Chipredʼebema basia. 37 Maʉ̃bara nendosia drua erubʼʉta, mobe maʉ̃ nendodʼa platara wepe chãbʼarisia Jesúsba zokʼakuadʼaa.

Ananía, Safira sãwũãnapeadʼa

5 Maʉ̃ne bʼasia ũmakĩrã Ananía abadata, maʉ̃bara Safira zhi kĩma ũmeba nendosia druata. 2 Mobe maʉ̃ nendodʼadʼebemata plata ãĩ edasia, maʉ̃ kʼawuasia zhi kĩmabidʼa, aramaʉ̃ne zhi wuaabemata edepe chãbʼarisia Jesúsba zokʼakuadʼaa. 3 Maʉ̃ne Pedrobara mawũãsia: Ananía, ¿kʼãrẽã kʼãwũã ãtõmiã idaribibʉrʉ bʉ sora, Jawurebiaa sewa nebʉrʉmarẽã platara kʼãwũã ãĩ edabisi ẽka drua nendodʼadʼebemata? 4 ¿Erubʼʉdʼera kʼãʉ̃ druara bʉre ẽbasika? ¿Nendobʉrʉdʼera platara bʉre ẽbasika? ¿Kʼãwũã oira kʼãrẽã kʼobʼʉsi bʉ sodʼera? Bʉra beubaria sewa nebʉrʉtabe ẽã, awuarabʉrʉ sewa nebʉrʉa Daizezea.

5 Ananíaba maʉ̃ bedʼeata ũrĩbʉrʉdʼera beu bʼaesia. Jõma kʼãbãẽã perasidʼa maʉ̃ta ũrĩbʉdara. 6 Maʉ̃nerã kũrãrãta piradrʉdʼape buradʼape edesidʼa joudʼe.

7 Hora ũbea babʉrʉdʼe zhi kĩmata deidʼu zesia kʼawua ẽãne sãwũã berabʼaribʉrʉra. 8 Maʉ̃ne Pedrobara mawũãsia: ¿Mʉãã jaradua, marã ẽjũã nendodʼa platara kʼãwũãkʼa?

Mawũãĩ izhara mawũãsia: Ããjã, kʼãwũã.

9 Mawũãĩ Pedrobara mawũãsia: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã oita krĩchasidʼa kʼawua ẽbipe Jawurebia Nokʼodʼeba? Jari ibʼada bʉ kĩma joubʉdara, bʉsidʼa ededʼaya.

10 Audre ẽãne izhira beu bʼaesia Pedro jẽrũ kʼaita. Kũrãrã deidʼu zebʉdadʼera ũdusidʼa zhi beumata. Mawũẽ ededʼape jousidʼa zhi kĩma kʼaita. 11 Maʉ̃ kʼarea kʼãbãẽã perasidʼa mebẽrã jõma. Zhãrãsidʼa jõma perasidʼa maʉ̃ta ũrĩbʉdara.

Ũdudʼakʼata bio odʼapeadʼa

12 Jesúsba zokʼakuadʼadʼeba ũdudʼakʼata bio ototo nʉmasia zhãrã maẽ. Ãzhira jõma zhi jʉre bazhidʼa Daizeze dedʼa ewara maẽ Salomón abada maẽ. 13 Awʉrʉra miõta ãba zedʼakʼa basia ãzhi bawarara. Mawũãmina zhãrãbara ãzhira kʼãbãẽã bia jara bʼeasia. 14 Nokʼo Jesúsdʼebema ĩjã tupudʼera wuaabʉrʉ eaba wãsia zhũmakĩrãrãta, wũẽrãrãta. 15 Zhãrãbara kʼayarã odʼe bʼʉkua jirpanesia barkuadʼe, jueporodʼe, aramaʉ̃ne Pedro berabʼaribʉrʉdʼe arigu zhi jawureba warabʉrʉba bʼemarẽã ãzhi iabʼaʉdʼebemata. 16 Pʉwʉrʉ arakʼaita tabʼe maẽ bʼesidʼa Jerusalén pʉwʉrʉedʼa ze jirpanʉta, we jirpanesia kʼayarãta, jaiba wawa bʼeta. Maʉ̃ jõma bʼe nʉmasia.

Pedro Juan jidadʼapeadʼa

17 Maʉ̃ kʼarea sacerdote wagʼauta jõma saduceorã izhi ũme kʼobʼe bawara kʼãbãẽã bĩ ẽãsidʼa. 18 Mawũẽ Jesúsba zokʼakuadʼara jidadʼape edʼa panʉsidʼa cárceldʼe. 19 Mawũãmina ángel Daizezedʼeba diamase cárcel puerta ewa ẽdrʉbigape mawũãsia: 20 Wãũdua, mobe Daizeze dedʼa ewara maẽ ʉ̃ta barabʼepe zhãrãã jaraudua naʉ̃ bedʼeara jõma Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta.

21 Maʉ̃ta ũrĩnape diapedʼa edʼa wãsidʼa Daizeze dedʼa ewara maẽ, mobe miã ũrãgʼasidʼa. Maʉ̃ne zesidʼa sacerdote wagʼauta izhi ũme bʼe bawara, mobe trʉ̃sidʼa nokʼorã wagʼaurãta, dewara jõma trʉ̃sidʼa Israel nokʼorãta. Mobe cárcel nʉmʉĩnu soldaorãta zokʼasidʼa Pedro Juan ũme wedʼamarẽã. 22 Mawũãmina soldaorã jũẽbʉdadʼera ãzhira ũdudʼa ẽbasia cárceldʼera. Mawũẽ jẽrũya wãnape jarabʉdata, 23 mawũãsidʼa: Wãrãnebai daibara ũdusidʼa cárcel bia serra nʉmʉta, zhi akʉ bʼera ewaradʼe ʉ̃ta nʉmeãsia puerta kĩrãbita. Mawũãmina daiba ewabʉdadʼera miõta ũdudʼa ẽbasia edʼara.

24 Maʉ̃ bedʼeata ũrĩbʉdadʼera sacerdote wagʼaubara, Daizeze de akʉbada nokʼobara, sacerdoterã nokʼorãbara kʼawuadʼa ẽbasia maʉ̃ sãwũãĩrã. 25 Mawũãmina iabʼa zepe jarakʼa mawũãsia: Ũmakĩrãrã marãba cárceldʼe bʼʉdʼapeadʼara Daizeze dedʼa ewara maẽ zhãrã ũrãgʼa panʉã.

26 Mawũãĩ Daizeze de akʉbada nokʼora wekuaita wãsia Daizeze de akʉbada bawara, aramaʉ̃ne zhõ ne ẽã wekuasia perabʉdaba zhãrãba mongʼaraba tabʼari beadʼaidʼeba. 27 Wedʼape edesidʼa nokʼorã wagʼaurã kĩrãbita. Maʉ̃ne sacerdote wagʼauba widʼibʉrʉta, 28 mawũãsia: ¿Daibara marãã jipa jarasidʼa ẽka jaradʼa ẽbamarẽã Jesúsdʼebema? Maʉ̃ta marãbara Jerusalénne jõmaʉ̃ã jarabʉda mazhi ũrãgʼara, aramaʉ̃ne dai ʉ̃rʉ̃ bʼaebi krĩña panʉã Jesús bebuta.

29 Mawũãnaĩ Pedroba panaʉ̃bʉrʉta Jesúsba zokʼakuadʼa bawarauba mawũãsidʼa: Daizeze bedʼeata aribʼaei bara zhãrã bedʼeata aribʼaei kʼãñabara. 30 Dazhirã zhibarirã bʼeadʼa Zhibariba Jesús piradrʉbisia marãba beadʼapeadʼata cruzdʼe ʉ̃tʉ kʼachi. 31 Jesús Daizezebara izhi juwua araare Nokʼota bʼʉsia zhãrã Ẽdrʉbita. Aramaʉ̃ne Israel bʼebara kʼazhiruara ãmape izhita pẽwãbʉdaba bedʼea ne ẽã duanebiita kʼazhiruata biodʼeba. 32 Daibara maʉ̃ta izhidʼebemata kʼawua bʼea, abʼarika kʼawua bʼʉa Jawurebiaba, maʉ̃ Daizezeba diasia izhi bedʼeata aribʼae bʼea.

33 Ãzhara maʉ̃ta ũrĩnape kĩrũbiba jarirã bea krĩñasidʼa. 34 Maʉ̃ne nokʼorã wagʼaurãneba piradrʉsia fariseo Gamaliel abadata Moisé ũrãgʼadʼe bigauta zhãrã jõmaʉ̃ba wawideta. Maʉ̃bara jarasia aritiaedʼa ãĩ ededʼamarẽã Jesúsba zokʼakuadʼara. 35 Mobe mawũãsia: Israelitarã, marã kĩrãkuitaudua naʉ̃rã sãwũã odʼaidʼera. 36 Naʉ̃ ewari nawedʼa Teuda piradrʉdʼata kʼawuaudua, izhira zhi zromane bedʼeasia. Maʉ̃ bawara duanesia ũmakĩrãrã cuatrociento, mawũãmina maʉ̃ beasidʼa. Mawũẽ izhi bedʼeata aribʼae bʼeadʼara jãrãzoa ne ẽãsia. 37 Maʉ̃ tẽã piradrʉsia Juda Galileadʼebemata, maʉ̃ ewadera zhãrã juacha jirpanasia. Maʉ̃bara izhi bawara erunʉmesia zhãrã bio. Maʉ̃sidʼa beasidʼa, mawũẽ izhi bedʼeata aribʼae bʼeadʼara jõma jãrãzoasia. 38 Mawũẽ mʉã marãã jaraya: Naʉ̃rã kenabʼariudua, naʉ̃ta ãzhi krĩchaba opanʉbʉrʉ nebaya. 39 Mawũãmina Daizezedʼebʉrʉ marãbara kiawe bʼedʼa ẽã. Kʼaubaudua zhõ nʉmeãĩta Daizeze ũme.

40 Mawũãĩ krĩcha abʼarika zekuasia izhi bawara. Mobebʉrʉ Jesúsba zokʼakuadʼara trʉ̃sidʼa, mobe ubidʼape jarasidʼa jaradʼa ẽbamarẽã Jesúsdʼebema, mobebʉrʉ ẽna panʉsidʼa. 41 Mawũẽ nokʼorã wagʼaurã kĩrãbitaubara ãzhira sobia wãsidʼa Daizezeba idu zuburiabigabʉrʉba Jesús kʼarea. 42 Ewariza Daizeze dedʼa ewara maẽ jara bʼeasia deza jara bʼeasia Jesucristodʼebemata.

Siete jʉrʉdʼapeadʼa mebẽrã aribʼaedʼamarẽã

6 Maʉ̃ ewadera Jesúsdʼebema ĩjã bʼera eaba wãsia, maʉ̃ne griego bedʼeadʼe bedʼea bʼeba jara jirpanesia hebreo bedʼeadʼe bedʼea bʼeta, jarasidʼa pẽdrarã griegorãnebema bia aribʼaedʼa ẽãta kʼarebata ewariza nʉmʉnerã. 2 Mawũẽ doce Jesúsba zokʼakuadʼabara zhi ĩjã bʼe kʼabanata trʉ̃nape mawũãsidʼa: Biga ẽã daiba Daizeze bedʼea jara ẽã idaribidʼaira zhãrã zhiko diaita. 3 Maʉ̃ba mebẽrã marãnebemata ũmakĩrãrã siete jʉrʉ edaudua kĩrãẽpa bʼeta, Jawurebiaba bira bʼeta, krĩcha bara bʼeta, maʉ̃rãta maʉ̃ kʼaudʼa bʼeabidʼaya. 4 Waya daira zhiwidʼi bʼeaya, Daizeze bedʼeata jara bʼeaya.

5 Mawũã jarabʉdara biga basia kʼabanata jõmaʉ̃ma, mawũẽ Estebanta jʉrʉsidʼa soidʼu bʼʉta Jawurebiaba bira bʼʉta. Jʉrʉsidʼa Felipeta, Prócorota, Nicanorta, Timónta, Parmenata. Jʉrʉsidʼa Nicoláta griegota judío bape bʼʉta Antioquía pʉwʉrʉdʼebemata. 6 Maʉ̃rãta edesidʼa Jesúsba zokʼakuadʼa kĩrãbita, mawũẽ maʉ̃rãbara zhiwidʼi ãzhi ʉ̃rʉ̃ juwua bʼʉsidʼa.

7 Daizeze bedʼeara wuaabʉrʉ jara wãsidʼa, mawũẽ Jesúsdʼebema ĩjã bʼera kʼãbãẽã eaba wãsia Jerusalénnerã. Sacerdoterãbidʼa bioba ĩjã tupudʼeasia.

Esteban jidadʼapeadʼa

8 Esteban Daizezebara bia nʉmʉkʼãrĩta zarea bara nʉmʉkʼãrĩba ũdudʼakʼata okua nʉmasia zhãrãne edʼa. 9 Maʉ̃ne ʉ̃kʉrʉ bʼeasia de zhi jʉrebada maẽbemata, maʉ̃ dera Nezokʼarãta Ẽzoadʼadʼea abazhidʼa, dewara bʼeasia Cirene druadʼebemata, Alejandría pʉwʉrʉdʼebemata, Cilicia druadʼebemata, Asia druadʼebemata, maʉ̃rãta kʼaikʼaiasidʼa Esteban bawara. 10 Mawũãmina krĩchata poea bʼedʼa ẽbasia Jawurebiadʼeba bedʼea bʼʉba. 11 Mawũẽ ʉ̃kʉrʉa pagʼasidʼa sewa nebʉrʉ mawũãnamarẽã: Daibara ũrĩsidʼa kʼãʉ̃bara bĩ ẽã jarabʉrʉta Moiséta, Daizezeta. 12 Aramaʉ̃ne kĩrũbisidʼa zhãrãta, nokʼorãta, Moisé ũrãgʼa jarabadata. Mawũẽ jidadʼape wesidʼa nokʼorã wagʼaurãma. 13 Maʉ̃nerã sewa nebʉrʉbibʉdabara mawũãsidʼa: Naʉ̃bara bĩ ẽã jara tau ẽã naʉ̃ Daizeze deta, Moisé ũrãgʼata. 14 Daibara ũrĩsidʼa izha jarabʉrʉta Jesús Nazaredʼebemaba naʉ̃ Daizeze dera ãrĩĩta, aramaʉ̃ne awuara nʉmʉĩta Moiséba kʼawabigadʼata.

15 Maʉ̃nerã nokʼorã wagʼaurã maẽ jewedʼa kʼobʼebara jõmaʉ̃ba Esteban akʉbʉdadʼera, izhi kĩrã ũdusidʼa ángel kĩrã kĩrãkʼa.

Esteban beadʼapeadʼa

7 Maʉ̃nerã sacerdote wagʼauba mawũãsia: ¿Bʉ ʉ̃rʉ̃bemata jarabʉdara wãrĩnuka?

2 Mawũãĩ Estebanbara mawũãsia: Mʉ ʉrerã, marã mʉ zeze kĩrãkʼa bʼeba mʉ bedʼeata ũrĩũdua: Daizeze zhi zromata dazhirã zeze Abrahanʉã zhi ũdubisia wadʼi Mesopotamia druadʼe bʼʉdʼe Harán pʉwʉrʉdʼe bʼei nawedʼa. 3 Maʉ̃nerã Daizezebara mawũãsia: Ãĩ wãrũã bʉzhi druadʼebara, bʉzhi mebẽrã maẽbara. Wãrũã drua mʉã ũdubiima. 4 Mawũãĩ Abraham Caldeorã druadʼebara wãpe bʼesia Harán pʉwʉrʉdʼe. Mamaʉ̃bara zhi zeze beubʉrʉdʼera Daizezebara wesia naʉ̃ druaedʼa idʼi marã bʼe maẽ. 5 Mawũãmina dia ẽbasia drua namabema miã jẽrũ ne edau nʉmaĩsidʼa. Mawũãmina diaita jarabʉrʉta, izhi beudʼa tẽã zhi warrarãã diaita jarasia, wadʼi Abraham warrarã ne ẽbasimina. 6 Daizezebara Abrahanʉã jarasia zhi warrarã ãĩbemata bʼeaita awʉrʉ druadʼe, jarasia nezokʼata okuadʼaita, puokua jirpanaĩta cuatrociento año. 7 Mawũãmina Daizezebara mawũãsia: Awʉrʉ druadʼebema mʉã kʼawua oya mawũã nezokʼata okuabʉdara. Maʉ̃ tẽã ẽzoape mʉta ibia jara bʼeaya nama. 8 Daizezebara jarasia izhidʼeta bʼaira zhũmakĩrã kʼakua eta kʼõmarẽã. Maʉ̃ba Abrahambara zhi warra Isaac kʼakua eta kʼõsia todʼata semana abʼa bʼʉta. Isaacba abʼarika osia Jacobota, Jacobobidʼa abʼarika osia zhi warrarã doceta, Israel bʼe zhibarirãta.

9 Israel bʼe zhibarirãbara sokʼazhiruaba Joséra nendosidʼa ededʼamarẽã Egiptoedʼa. Mawũãmina Daizezera nʉmasia izhi ũme. 10 Mawũẽ ẽdrʉbisia ne jõmaʉ̃ zuburiadʼeba, krĩcha bara bigata bʼʉsia Faraón Egiptodʼebema reyma. Maʉ̃bara nokʼota bʼʉsia Egipto ʉ̃rʉ̃ izhi dedʼabema jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃.

11 Maʉ̃ne jarrabata bʼaesia Egipto drua jõmaʉ̃ne, Canaán drua jõmaʉ̃ne. Mawũẽ nʉmesia kʼãbãẽã zuburiata. Mawũẽ dazhirã zhibarirã bʼeadʼabara ũdudʼa ẽbasia zhikora. 12 Maʉ̃ne Egiptodʼe trigo bʼʉta Jacoboba ũrĩbʉrʉdʼera dazhirã zhibarirã bʼeadʼata zokʼakuasia zhi wãgʼai bʼeta. 13 Ãzhira wãma ũmene Joséra zhi ũdukʼawabigasia zhi mebẽrãã. Aramaʉ̃ne Faraónbara kʼawuasia Joséra sãʉ̃rãta. 14 Josébara edadʼe zokʼasia zhi zeze Jacobota, jõma zhi mebẽrãta setenta y cinco bʼʉta. 15 Aramaʉ̃ne Jacobo wãsia Egiptoedʼa, mama beusia. Beukuasia dazhirã zhibarirãsidʼa. 16 Ãzhi beubʉrʉra Siquen pʉwʉrʉedʼa ededʼape beuwãrã wuagʼabada maẽ zobʼeadʼe tabʼʉ panasia, maʉ̃ zobʼeara Abrahamba Hamor warrarãã ne ʉ̃tʉbari edasia Siquen pʉwʉrʉdʼe.

17 Mawũãmina Daizezeba Abraham warrarã drua diaita jaradʼa ewarita arakʼaita badʼera eabasia Egiptodʼe. 18 Maʉ̃ne Egiptodʼe rey awʉrʉta bʼesia José ũdukʼata. 19 Maʉ̃ reybara sewasia dazhirãta bʼeadʼara, zuburia okuasia dazhirã zhibarirã bʼeadʼara, ãzhi wũãwũã zhiwidʼi toma zareadʼe kenabʼaribigasia beumarẽã, aramaʉ̃ne eabadʼa ẽbamarẽã. 20 Maʉ̃ ewade tosidʼa Moiséra, izhira biga basia Daizezema. Jedʼekʼo ũbea akʉ erupanasia dedʼa zhibarirãbara. 21 Maʉ̃ne beumarẽã kenabʼaribʉdadʼera Faraón kʼauba jirabʼari edape dapũẽsia zhi wau kĩrãkʼa. 22 Mawũẽ Moiséa jõma kʼawabisidʼa krĩcha Egipto bidʼarãnerã. Mawũẽ zhi zroma basia bedʼeaita kʼãrẽ oita.

23 Cuarenta año babʉrʉdʼera, sodʼe zesia akʉdʼe wãĩta izhi ʉrerã Israel bʼeta. 24 Maʉ̃ne iabʼa zuburia jirpanʉta ũdui kʼarebabʉrʉta beasia Egiptodʼebema. 25 Izhara krĩcha bʼasia izhi ʉrerãba kʼawua bʼeta izhidʼeba Daizezeba ẽzoabigaita. Mawũãmina ãzhara kʼawua bʼea ẽbasia. 26 Nrũẽma ũdusia israelirã ãzhirãĩnu zhõ bara bʼʉta, mawũẽ adu-a panamarẽã mawũãsia: ¿Marã awʉrʉ ẽãta panʉta kʼãrẽã zhiya puo panʉ? 27 Mawũãĩ ãzhirãta puo kʼobʼʉbara Moiséra edabʼaripe mawũãsia: ¿Bʉra kʼaiba nokʼota bʼʉsi bedʼea araa oita dai ʉ̃rʉ̃? 28 ¿Bʉa mʉrã bea krĩña kʼobʼʉka bʉzha nuwuedʼa beadʼa kĩrãkʼa Egiptodʼebemata? 29 Maʉ̃ bedʼeata ũrĩpe Moiséra merũ wãpe ãĩbemata bʼesia Madián druadʼe, mama warrarã ũme basia.

30 Cuarenta año berabʼaribʉrʉdʼe, ángelta zhi ũdubisia drua drudrua tabʼʉ maẽ kʼatuma Sinaí maẽ, maʉ̃nerã zhi ũdubisia bakuru zake eradrʉ nʉmʉne. 31 Moiséba ũdui kʼawua ẽãsia, aramaʉ̃ne bia akʉita orrabʉrʉdʼera Daizezebara mawũãsia: 32 Mʉrã bʉ zhibarirã bʼeadʼa Zhibaria, Abraham Zhibaria, Isaac Zhibaria, Jacobo Zhibaria. Mawũãĩ Moiséra ure kʼobʼʉba akʉ ẽbasia. 33 Maʉ̃ne Daizezebara mawũãsia: Bʉa jẽrũne jʉ̃ bʼʉra wẽãdua, bʉra mʉ kĩrãbita kʼobʼʉba bʉ kʼobʼʉ maẽrã egoro bia. 34 Mʉãrã wãrãne ũdu bʼʉa mʉrẽrã zuburia nʉmeta Egiptodʼe bʼeta, mʉãrã bʼia bʼeta ũrĩ bʼʉba zebʉrʉa ẽdrʉbigaita. Mawũẽ mʉã bʉta zokʼaya Egiptoedʼa.

35 Maʉ̃ne maʉ̃ Moiséra Israelitarãbara seribidʼa ẽãba mawũã bazhidʼa: ¿Bʉra kʼaiba nokʼota bʼʉsi bedʼeata araa oira? Mawũã jaradʼapeadʼatrʉ Daizezebara nokʼota zokʼasia ángel zareadʼeba ãzhi ẽdrʉbigamarẽã, maʉ̃ ángel zhi ũdubisia bakuru zake nʉmʉne. 36 Moisébara Egipto druadʼe ũdudʼakʼata bio okuape jʉre edesia, ũdudʼakʼata osia Pusa Purrudʼebidʼa, drua drudrua tabʼʉ maẽbidʼa okuasia cuarenta año. 37 Maʉ̃ Moisébara Israelirãã mawũãsia: Nokʼo marã Zhibaribara marã ʉredʼebemata izha bedʼeata jarabibarita piradrʉbiya mʉ kĩrãkʼa. Maʉ̃ bedʼeara ũrĩũdua. 38 Maʉ̃ Moiséra Israel bʼe bawara bʼasia drua drudrua tabʼʉ maẽ, maʉ̃nerã kʼatuma Sinaí maẽ ángelba jarabʉrʉta jarasia dazhirã zhibarirã bʼeadʼaa, aramaʉ̃ne sãwũã bʼeaidʼebema bedʼeata jidasia dazhirãã diaita.

39 Mawũãmina dazhirã zhibarirã bʼeadʼabara aribʼae krĩñana ẽbasia, awuarabʉrʉ izhira seribidʼa ẽbasia. Aramaʉ̃ne sodʼebara wakusa wã krĩñasidʼa Egiptoedʼa. 40 Mawũẽ Aarónʉã mawũãsidʼa: Daiba ne zhi zromane edadʼaita daia odedʼekarua daita jʉre edemarẽã. Jari Moiséra dai Egipto druadʼeba jʉrewedʼara kʼawuadʼa ẽã sãwũã berabʼaribʉrʉra. 41 Aramaʉ̃ne pakʼa zake zata odʼape maʉ̃ĩta ne beasidʼa zhi zromane edabʉdata. Mawũã ãzhi juwuaba o edadʼape fiesta o bʼʉsridʼasidʼa. 42 Mawũẽ Daizezera ãĩ wãsia ãzhi maẽbara. Aramaʉ̃ne idaribisia bãjãne chĩdau jizoa nʉmʉta zhi zromane edadʼamarẽã. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata Daizezeba bedʼeata jarabibarirã librodʼe mawũã bʼʉa:

¿Drua drudrua tabʼʉ maẽ cuarenta año bʼeasidʼera mʉĩtara ne beasidʼakʼa marã Israel bʼebara?

43 Awuarabʉrʉ wua deta atausidʼa Moloc zhi zromane erubʼedʼeta. Chĩdau zadʼe odʼapeadʼata atausidʼa marãne Refán zhi zromane erubʼeta. Marãbara mazha okuadʼapeadʼata zhi zromane erubʼea. Maʉ̃ kʼarea mʉãrã zuburiadʼe edebigaya Babilonia druadʼeba wuawuaa.*

44 Dazhirã zhibarirã bʼeadʼabara Daizeze deta wua omata erubʼeasia, maʉ̃nebara kʼawua bʼeasia Daizezera ãzhi bawara bʼʉta. Mawũã erubʼeasia drua drudrua tabʼʉ maẽ. Maʉ̃ Daizezeba jaradʼadʼe bʼʉta Moiséa jarasia omarẽã izha ũdubidʼa zadʼe. 45 Maʉ̃ta dazhirã zhibarirã bʼeadʼa warrarãba jidadʼape Josué bawarauba wesidʼa drua awʉrʉrãneta kʼabʼaribʉdama. Maʉ̃ awʉrʉrã Daizezebara dazhirã zhibarirã kĩrãbitaubara ãĩ jʉrekuasia. Deta wua omarã bʼasia David bʼadʼa ewariidʼu. 46 Daizezema Davira bia nʉmasia, Davidbara izhi Daizezeita de oita widʼisia mama izhita ibia jaradʼamarẽã Jacobo warrarãnebemaba. 47 Mawũãmina Salomónba osia Daizeze dera. 48 Mawũã osia Ʉ̃trebema zhãrãba odʼa dedʼa bʼʉ ẽmina. Maʉ̃ẽnabemata izha bedʼeata jarabibaridʼeba mawũãsia:

49 Ʉ̃trera mʉ jewedʼabaria, druara mʉ jẽrũ bʼʉbaria. ¿Mawũẽ kʼãrẽ deta odʼaipe mʉĩtara? Maʉ̃ta jarabʉrʉa mʉta Nokʼoba. ¿O sãwũã baipe mʉ ẽnaʉ̃ bʼaira?

50 ¿Mʉãrã maʉ̃ jõma mʉzhi juwuaba osi ẽka?*

51 Mawũãnata jarape Estebanbara mawũãsia:

¡Marã kʉwʉrʉ zarea bʼea! ¡Marãbara Daizeze bedʼeara sodʼebara aribʼaedʼa ẽã, ũrĩna ẽã! Marãbara Jawurebiaba jara bʼʉra jipadʼe aribʼaedʼa ẽã, mawũẽ mazhi zhibarirã bʼeadʼa kĩrãkʼa bʼea marãsidʼa. 52 ¿Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼeadʼara zuburia odʼaita pẽwã bʼeasi ẽka marã zhibarirãbara? Ãzhara beasidʼa Jesucristo zeita nawedʼa jarabʉdara, marãbara izhira chãbʼaridʼape beabisidʼa. 53 Marãbara Moisé ũrãgʼara ángeldʼeba jidasidʼamina aribʼaedʼa ẽã.

54 Maʉ̃ta ũrĩnape kidʼa kʼõsesea sodʼeba kĩrũsidʼa izhi ʉ̃rʉ̃. 55 Maʉ̃ne Estebanba Jawurebiadʼeba ʉ̃taa akʉbʉrʉdʼe Daizeze ʉ̃nata ũdubʉrʉdʼera, ũdusia Jesús kʼobʼʉta Daizeze juwua araare. 56 Mawũẽ mawũãsia: Mʉãrã ũdu kʼobʼʉa bãjã ewa nʉmʉta, ũdu kʼobʼʉa Beubari Bape bʼadʼara kʼobʼʉta Daizeze juwua araare.

57 Mawũãĩ bʼia ãzhi kʉwʉrʉ ãna jidadʼape Esteban orraedasidʼa. 58 Pʉwʉrʉdʼebara ãĩ ededʼape mongʼaraba tabʼari jidasidʼa, sewa nebʉrʉ ji kʼobʼebara ãzha wua ãnebʼari bʼera wẽãnape kũrã jẽrũ kʼaita bʼʉsidʼa akʉmarẽã, maʉ̃ Saulo basia.

59 Mongʼaraba tabʼari jirtopodʼe Estebanbara zhiwidʼi mawũãsia: Nokʼo Jesús, jidarua mʉ jawurera. 60 Mobe sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe nemi jĩgua mawũãsia: Nokʼó, naʉ̃rãta bedʼea bara bʼeabirãrũã kʼãwũã kʼazhiruata obʉda kʼarea.

Mawũãpe beusia.

Sauloba zuburia odʼa mebẽrãta

8 Sauloma biga basia Esteban beabʉdara. Abʼaʉ ewade mebẽrã bĩ ẽã osidʼa Jerusalénne bʼeta. Mawũẽ Jesúsba zokʼakuadʼa wãna ẽãnerã ãzhira jõma jãrãzoa wãsidʼa Judea druadʼe, Samaria druadʼe. 2 Ũmakĩrãrã ʉ̃kʉrʉ Daizezedʼebemaba Esteban joudʼe edesidʼa. Kʼãbãẽã jẽgasidʼa izhi kʼarea. 3 Maʉ̃nerã Saulobara mebẽrã bĩ ẽã okua nʉmasia. Deza deidʼu wãpe jidakua nʉmasia zhũmakĩrãrãta, wũẽrãrãta, aramaʉ̃ne edebiga nʉmasia cárceldʼe edʼa.

Bedʼea biata jaradʼapeadʼa Samariadʼe

4 Mawũãmina jãrãzoa wãnabara baridu maẽ jara wãsidʼa Jesúsdʼe bedʼea biara. 5 Felipera Samaria pʉwʉrʉedʼa wãpe jarakʼasia Jesúra zhãrã Ẽdrʉbita. 6 Zhãrãbara bʉredrʉ bia ũrĩ bʼeasia Felipeba ne jarabʉrʉra, ũrĩ akʉ bʼeasia ũdudʼakʼata okua nʉmʉrã. 7 Bioba jai abʼedʼebara jaira bʼia ãĩ wã nʉmasia. Kʼakua pira ẽã kʼaya bʼera, wã bʼe ẽã bʼera bʼe tupudʼeasia. 8 Mawũẽ kʼãbãẽã sobia nʉmeãsia maʉ̃ pʉwʉrʉdʼera.

9 Maʉ̃ne bʼasia Simón abadata, naara maʉ̃bara jaidʼeba kʼãrẽ obʼasia maʉ̃ pʉwʉrʉdʼera. Aramaʉ̃ne zhãrã Samariadʼebema sewakuasia izhira zhi zroma abʼʉba. 10 Maʉ̃ bedʼeara jõmaʉ̃ba bia ũrĩ bʼeasia, mawũẽ zuburia bʼeba bara bʼeba mawũã bazhidʼa: Naʉ̃ zareara Daizezedʼea.

11 Izhi bedʼeara bia ũrĩ bʼeasia jaidʼeba kʼãrẽ obʼʉba sewakuasi baera ewari bio. 12 Mawũãmina bedʼea biata Daizezeta Nokʼodʼebemata Jesucristodʼebemata Felipeba jarabʉrʉra ĩjãnape buru kʼoesidʼa zhũmakĩrãrãta, wũẽrãrãta. 13 Izhi Simónbidʼa ĩjãpe buru kʼoepe ewariza bʼasia Felipe ũme. Ũdudʼakʼa zromata ototobʉrʉta ũdubʉrʉdʼera bia akʉ bʼasia.

14 Jesúsba zokʼakuadʼata Jerusalénne bʼebara ũrĩsidʼa mawũã Samariadʼe Daizeze bedʼea ĩjãbʉdata, mawũẽ maĩĩnu zokʼasidʼa Pedrota Juanta. 15 Maʉ̃rã zedʼape ãzhibari zhiwidʼisidʼa jidadʼamarẽã Jawurebiata. 16 Wadʼi ãzhidʼe edʼa ze ẽbasia miã iabʼaʉdʼe, awuarabʉrʉ bari buru kʼoepe bʼeasia Jesús trʉ̃neba. 17 Mawũẽ juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉkuabʉdaba jidasidʼa Jawurebiara.

18 Maʉ̃ta Simónba ũdui, mawũã Jesúsba zokʼakuadʼaba juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉkua Jawurebia diabʉdaba edaita plata dedʼeka, 19 mawũãsia: Mʉããbidʼa diaudua kʼãʉ̃ zareata, mʉã juwuata ʉ̃rʉ̃ bʼʉbʉrʉbara jidamarẽã Jawurebiata.

20 Mawũãĩ Pedroba mawũãsia: Bʉ platara bʉzhi ũme tebʉdʼe wãña, zareata Daizezeba bari dia bʼʉta plataba edabadata krĩchabʉrʉdʼeba. 21 Bʉra naʉ̃ kʼaudʼa nʉmaĩnebema ẽã, bʉ sora jipa nʉmʉ ẽbaera Daizeze kĩrãbitara. 22 Maʉ̃ba bʉre bia ẽãrã ãmape zuburia bedʼearua Daizezea, baʉcha bedʼea ne ẽã bʼʉya mawũã krĩchabʉrʉta sodʼeba. 23 Daiba kʼãrẽ opanʉneba bʉra bĩ ẽã bʼʉa, mawũẽ bia ẽãba kʼabʼari bʼʉta mʉãrã kʼawua kʼobʼʉa.

24 Mawũãĩ Simónbara panaʉ̃ mawũãsia: Marãta mʉbari zuburia bedʼeaudua Daizezea. Marãba mawũã jarabʉdata ze ẽbamarẽã mʉ ʉ̃rʉ̃.

25 Ãzhara Jesúsdʼebemata zhãrãã nebʉrʉdʼape Daizeze bedʼeata jaradʼape wakusa Jerusalénʉẽna wãsidʼa. Maʉ̃nerã Samariadʼe pʉwʉrʉ zake tabʼe maẽ jarasidʼa Jesúsdʼe bedʼea biara.

Felipeba jʉrʉ wãna Etiopíadʼebemata

26 Ángel Daizezedʼeta Felipea bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Piradrʉpe wãrũã Jerusalénneba wãbada odʼe Gaza pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ ora wã bʼʉa drua drudrua tabʼʉdʼe. 27 Mawũãĩ izhira piradrʉpe wãsia. Maʉ̃ne ũdusia ũmakĩrã Etiopía druadʼebemata. Maʉ̃ nokʼota bʼʉkʼãrĩsia Candaceba, Candacera reina basia Etiopíadʼe. Maʉ̃bara maʉ̃ bʼʉkʼãrĩsia ne biata izha erubʼʉ jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃. Maʉ̃ta Jerusalén pʉwʉrʉedʼa zesia Daizeze ibia jaradʼe. 28 Jẽrũya wãta jewedʼa bʼasia coche kʼawayoba erbʼari ededʼe. Daizezeba bedʼeata jarabibari librota le nʉmasia Isaíadʼeta.

29 Maʉ̃ne Jawurebiaba Felipea mawũãsia: Orradua kʼãʉ̃ cocheta. 30 Felipeba orrabʉrʉdʼera ũrĩsia Daizezeba bedʼeata jarabibari librota le nʉmʉta Isaíadʼeta, mawũẽ mawũãsia: ¿Ũrĩ bʼʉka bʉa le bʼʉra?

31 Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¿Mʉã sãwũã ũrĩĩpe iabʼaʉba sãwũãta mʉãã jara ẽbʉrʉ? Mawũãpe Felipea jarasia ʉ̃tʉ zepe jewedʼamarẽã izhi ũme. 32 Bedʼeata zhi bʼʉmata le kʼobʼadʼara mawũã bʼasia:

Iabʼa oveja kĩrãkʼa beadʼe edesidʼa. Izhi kʼara kʼõbari kĩrãbita oveja chupeabari kĩrãkʼa chupeasia izhira.

33 Zuburia osidʼa mawũã odʼa ẽbai bʼʉdʼe. Aramaʉ̃nerã izhi ewaridʼe bʼedʼebema, ¿kʼaiba ma jaraipe? Aramaʉ̃ne naʉ̃ druadʼe beasidʼa.*

34 Nokʼobara Felipea mawũãsia: Mʉ biata odua mʉãã jaradua: ¿Naʉ̃ kʼaidʼebemata jara bʼʉ Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼadʼabara, izhidʼebemakʼa o awʉrʉdʼebema?

35 Mawũãĩ Felipebara maʉ̃ta zhi bʼʉmaneba bedʼea biata jarasia Jesúsdʼebemata. 36 Odʼe wãne jũẽsidʼa baniãta bʼʉ maẽ, mawũẽ nokʼobara mawũãsia: Baniã za bʼʉa, ¿kʼãrẽba bʼe ẽbaipe mʉ buru kʼoeira?

37 Mawũãĩ Felipebara mawũãsia: Soidʼu ĩjãbʉrʉra buru kʼoesia bʼʉa. Mawũãĩ izhara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉãrã ĩjãbʉrʉa Jesucristora Daizeze Warrata.

38 Mawũãpe nʉmebisia coche kʼawayoba erbʼari edera. Mobe ũmewedʼa eidʼu wãsidʼa baniãĩnu, Felipebara aramaʉ̃ne buru kʼoesia. 39 Baniã maẽba wãrĩzebʉdadʼera Jawurebia Daizezedʼeba erujʉ̃drʉsia Felipera, mawũẽ nokʼobara wueta ũdu ẽbasia. Aramaʉ̃ne sobia wãsia odʼe. 40 Maʉ̃ne Felipera Azoto pʉwʉrʉidʼu basia. Izhi berabʼari wã maẽ Jesúsdʼebema bedʼea biata pʉwʉrʉ jõmaʉ̃ maẽ jarakʼa wãsia jũẽñeẽna Cesarea pʉwʉrʉidʼu.

Jesúsdʼebema ĩjãna Sauloba

9 Saulobara Jesús pẽwã bʼera beakuaita waragʼa nʉmʉba zesia sacerdote wagʼauma. 2 Mobe kʼarta widʼisia de zhi jʉrebadata Damasco pʉwʉrʉdʼe nʉmeza wãĩta, aramaʉ̃ne zhũmakĩrãrãta, wũẽrãrãta, Jesús pẽwã bʼeta ũdura jidakua weita Jerusalénʉẽna. 3 Mawũãmina odʼe wãne Damasco kʼaita babʉrʉdʼe aritiaudʼe izhita pʉrra urua tẽũsia bãjãneba. 4 Mawũẽ egorodʼe bʼaebʉrʉdʼe nemita ũrĩbʉrʉdʼera izhaa mawũãsia: Saulo, Saulo, ¿bʉa mʉrã kʼãrẽã pẽwã bʼʉ?

5 Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¿Bʉra kʼaipe Nokʼó?

Mawũãĩ mawũãsia: Mʉrã Jesúa, bʉara mʉta pẽwã bʼʉa, bʉra kʼãwũãrã dobʼa pugabʉrʉa sumiãta ne kĩrãkʼa.

6 Mawũãĩ Saulobara peraba ure mawũãsia: Nokʼó, ¿bʉara mʉã kʼãrẽta oita krĩñape?

Mawũãĩ Nokʼobara mawũãsia: Piradrʉpe pʉwʉrʉedʼa wãrũã, mama jaradʼaya bʉa kʼãrẽ oita.

7 Ũmakĩrãrã Saulo bawara wãbʉdara pera kʼopanasia wãrãne nemita ũrĩbʉdadʼe miõ ũdudʼa ẽãba. 8 Saulo egorodʼeba piradrʉpe dabʉ ogʼabʉrʉdʼera ne ũdu ẽbasia. Mawũẽ juwuadʼeba erbʼari ededʼape edʼa wãbisidʼa Damasco pʉwʉrʉdʼe. 9 Mama ewari ũbea bʼasia ne ũdu ẽã, nekʼo ẽã, baniã do ẽã.

10 Maʉ̃ne Damascodʼe bʼasia Jesúsdʼebema ĩjã bʼʉta Ananía abadata. Nokʼobara kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa maʉ̃ã mawũãsia: Ananía.

Mawũãĩ izhara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉrã za bʼʉa Nokʼó.

11 Mawũãĩ Nokʼobara mawũãsia: Piradrʉpe wãrũã pʉwʉrʉdʼe o Jipata jarabadaidʼu. Mobe Juda dedʼa jʉrʉdua iabʼa Saulo abadata Tarso pʉwʉrʉdʼebemata, izhira zhiwidʼi nʉmʉã. 12 Izhara kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa ũdusia ũmakĩrã Ananía abadata, ũdusia deidʼu zepe juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉ kʼobʼʉta wakusa ne ũdumarẽã.

13 Mawũãĩ Ananíabara panaʉ̃ mawũãsia: Nokʼó, mʉãrã biodʼeba ũrĩbaria maʉ̃nebemata, zuburia okua bʼʉbidʼa bʉdʼebema ĩjã bʼeta Jerusalénne. 14 Namabidʼa nokʼorã sacerdoterãneba zarea bʼʉa jidakuaita jõma bʉdʼebema ĩjã bʼeta.

15 Mawũãĩ Nokʼobara mawũãsia: Wãrũã, maʉ̃ mʉã jʉrʉsia mʉnebemata jarakʼa wãmarẽã judío ẽãta bʼea, reyrãta bʼea, Israel bʼea. 16 Mʉã izhaa kʼawuabiya izhi sãwũã zuburiai barata mʉnebemata jara bʼʉdʼera.

17 Mawũãĩ Ananía wãpe deidʼu wãsia, mobe juwua izhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉpe mawũãsia: Mebea Saulo, Nokʼo Jesús bʉ zedʼa odʼe bʉaa zhi ũdubidʼaba mʉta zokʼasia bʉta wakusa ne ũdumarẽã, Jawurebiaba bira bʼamarẽã.

18 Audre ẽãne izhi dabʉdʼeba bʼeda kʼara kĩrãkʼa ogʼa bʼaebʉrʉba wakusa ne ũdusia. Aramaʉ̃ne piradrʉpe buru kʼoesia. 19 Mobebʉrʉ nekʼobʉrʉba kʼakua zareasia. Aramaʉ̃ne Saulora ewari ʉ̃kʉrʉ bʼesia Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta Damascodʼe bʼe bawara.

Saulo miã ũrãgʼadʼa Damascodʼe

20 Maʉ̃nerã de zhi jʉrebada nʉmeza jarakʼasia Jesúra zhãrã Ẽdrʉbita Daizeze Warrata. 21 Izhi bedʼeata ũrĩbʉdabara jõmaʉ̃ba kʼawua ẽã krĩcha mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ ẽka Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta Jerusalénne zuburia okua nʉmanarã, maʉ̃ kʼarea naĩnu zesi ẽka jidakuape edeita nokʼorã sacerdoterã kĩrãbita?

22 Saulora wuaabʉrʉ wãnigua bedʼea nʉmʉba kʼawua ẽã okua nʉmasia Damascodʼe judíorã bʼeta, aramaʉ̃ne dajada kʼawuabiga nʉmasia Jesúra zhãrã Ẽdrʉbita.

Saulo ẽdrʉdʼa judíorã juwuadʼeba

23 Ewari bio babʉrʉdʼera judíorã bedʼea ausidʼa Saulo beadʼaita. 24 Mawũãmina maʉ̃ta kʼawuasia Saulobara. Ãzhara pʉwʉrʉdʼera o abʼaʉdʼe puertaza ewaridʼe diamase kʼawua duanasia beadʼaita. 25 Mawũẽ Jesúsdʼebema ĩjã bʼebara pʉwʉrʉta muroba pʉrra nʉmʉ audʼu diamase edʼaa ʉra bʼaebisidʼa jirabʼʉdʼape jamaradʼe.

Saulo zedʼa Jerusalénʉẽna

26 Saulo Jerusalénʉẽna zebʉrʉdʼera ãba bʼa krĩñasia Jesúsdʼebema ĩjã bʼe bawara. Mawũãmina jõmaʉ̃ba wawiabʉdaba ĩjãna ẽbasia izha ĩjã bʼʉra. 27 Mawũẽ Bernabéba wesia Jesúsba zokʼakuadʼama, mobe maʉ̃rãã nebʉrʉsia odʼe sãwũã Sauloba Nokʼo Jesús ũdudʼata sãwũã bedʼeadʼata. Aramaʉ̃ne sãwũã Damascodʼe wãnigua bedʼeadʼata Jesús jara. 28 Aramaʉ̃ne Saulora ãzhi bawara Jerusalénne bʼesia, ãĩ wãnata zepe wakusa wã bʼesia. 29 Maʉ̃nerã Jesús jara wãnigua bedʼea bʼesia griegorãã, mawũãmina maʉ̃rãbara bea krĩña jirpanesia. 30 Mebẽrãbara maʉ̃ta kʼawuadʼape edesidʼa Cesarea pʉwʉrʉidʼu, mobe zokʼasidʼa Tarso pʉwʉrʉedʼa.

31 Aramaʉ̃ne mebẽrã adu-a duanesia Judea druadʼe bʼera, Galileadʼe, Samariadʼe bʼera. Maʉ̃nerã soidʼu duane wãta Daizeze wawia duane wãsia. Aramaʉ̃ne eaba wãsia Jawurebia kʼarebadʼeba.

Enea bʼedʼa

32 Pedrora jõmaʉ̃ma wã bʼʉba zesia mebẽrã bʼema Lida pʉwʉrʉdʼe. 33 Mawũẽ mama ũdusia iabʼa Enea abadata, maʉ̃ kʉdʼadʼe tabʼʉta ocho año bata kʼaya bʼasia kʼakua pira ẽã. 34 Pedrobara mawũãsia: Enea, Jesucristobara bʉra bʼebiya. Piradrʉpe bʉzhi estera bʉratʉrua.

Mawũãĩ aramaʉ̃ta piradrʉsia. 35 Maʉ̃ta jõmaʉ̃ba ũdusidʼa Lida pʉwʉrʉdʼe bʼeba, Sarón pʉwʉrʉdʼe bʼeba, mawũẽ maʉ̃rãbara ĩjãsidʼa Jesúsdʼebema.

Dorca beudʼata piradrʉdʼa

36 Jope pʉwʉrʉdʼe Jesúsdʼebema ĩjã bʼʉta bʼasia Tabita abadata, maʉ̃bara jara krĩña bʼʉa Dorcata. Maʉ̃ wũẽrãbara biata obʼʉba kʼãrẽ dia bʼasia zuburia bʼea. 37 Maʉ̃ta maʉ̃ ewade kʼayape beusia. Beudʼata okʼawa bʼedʼe kʼakuara sʉgʉdʼape tabʼʉsidʼa kʉdʼadʼe. 38 Lida pʉwʉrʉra Jope pʉwʉrʉ kʼaitaba Jesúsdʼebema ĩjã bʼebara Pedro mama kʼobʼʉta ũrĩnaĩ, ũmakĩrãrã ũme zokʼasidʼa zuburia bedʼea mawũãnamarẽã: Dããrã barãrũã daima zeita.

39 Mawũẽ Pedrora piradrʉpe wãsia ãzhi bawara. Jũẽbʉrʉdʼera beuwãrã tabʼʉidʼu edesidʼa kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bemaĩnu, mama wũẽrãrã pẽdrarãba jõmaʉ̃ba jẽgabi bʉredrʉbʉdata wuata ũdubisidʼa Dorcaba okua bʼadʼata ãzhi bawara bʼasidʼe. 40 Jõma ãĩ wãbigape Pedro sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe zhiwidʼisia. Mobe beuwãrãta akʉ mawũãsia: ¡Tabita, piradrʉrua

!Dabʉ ogʼabʉrʉdʼe Pedrota ũdui jewedʼasia. 41 Pedrobara juwuadʼe jidape piradrʉbisia. Mobebʉrʉ trʉ̃sia Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta, dewara trʉ̃sia pẽdrarãta, aramaʉ̃ne ũdubigasia zokʼai. 42 Maʉ̃ta trʉ̃poasia Jope pʉwʉrʉ jõma, mawũẽ bioba ĩjãsidʼa Jesúsdʼebema. 43 Pedrora Jope pʉwʉrʉdʼe ewari bio bʼesia Simón abada dedʼa, ne eta bi-ia obari maẽ.

Pedro wãna Cornelioma

10 Cesarea pʉwʉrʉdʼe bʼasia Cornelio abadata, soldaorã Italiadʼebema abada nokʼo basia. 2 Izha jara bʼʉta aribʼae Daizeze wawia bʼasia izhi dedʼabema bawara. Aramaʉ̃ne zuburia bʼeta biodʼe ne bari dia bʼʉta ewariza zhiwidʼi bʼasia Daizezea. 3 Maʉ̃bara kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa a las tres dajada ne ũdubʉrʉta ángel Daizezedʼeta izhi bʼʉ maẽ edʼa zepe mawũãsia: Cornelio.

4 Mawũãĩ izhara akʉ pera kʼobʼʉba mawũãsia: ¿Kʼãrẽpe Nokʼó?

Mawũãĩ mawũãsia: Bʉ zhiwidʼi bʼʉra, bʉa zuburia bʼeta ne bari dia bʼʉra bude nʉmʉkʼãrĩã Daizezebara. 5 Mawũẽ kʼãwũãwedʼa ũmakĩrãrãta Jope pʉwʉrʉedʼa zokʼakuadua, aramaʉ̃ne zebirua Simónta, maʉ̃ abʼaʉta Pedroa. 6 Maʉ̃ bʼʉa Simón abada dedʼa, ne eta bi-ia obari maẽ bʼʉa, Simónbara izhi dera erubʼʉa pusa kʼaita. Pedroba jaraya bʉa kʼãrẽ oi barata.

7 Ángel izhi ũme bedʼea kʼobʼape wãbʉrʉdʼera, Corneliobara izhi nezokʼarãta ũme trʉ̃sia, Daizezedʼebema aribʼae bʼʉta soldaota abʼa trʉ̃sia izhi akʉbadadʼebemata. 8 Maʉ̃rãta Jope pʉwʉrʉedʼa zokʼasia izha ũdudʼata jõma nebʉrʉpe.

9 Nrũẽma maʉ̃rã odʼe wãta pʉwʉrʉ kʼaita babʉdadʼera, Pedrora kʉdʼa de ʉ̃rʉ̃bemaĩnu wãrĩzesia zhiwidʼidʼe ʉ̃matipa badea. 10 Izhira bio jarra kʼobʼʉba nekʼo krĩña kʼobʼasia. Mawũẽ izhiita ne o kʼopanʉẽna ne ũdusia kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa. 11 Ũdusia bãjã ewa nʉmʉta, maʉ̃ne uru basia burubʼa zroma kĩrãkʼa bʼʉta, i kĩmarẽneba tãjʉ̃ uru basia druaedʼa. 12 Maʉ̃nerã nendʉwʉrʉ jẽrũ kĩmarẽ bʼeta ne jõma bʼasia druadʼebemata. Bʼasia jãne wã bʼeta, bʼasia ibanarã ewaradʼebemata. 13 Maʉ̃ne nemita ũrĩbʉrʉdʼera mawũãsia: Pedro, piradrʉrua, beape kʼorua.

14 Mawũãĩ Pedrobara mawũãsia: Nokʼó, mʉãrã kʼo ẽã, ne mitiata daia kʼobidʼa ẽãrã mʉãrã kʼokʼa. 15 Bedʼea kʼobʼʉra bedʼeama ũmeta mawũãsia: Daizezeba nene ẽã obʉrʉta bʉa ne mitia arãrũã. 16 Mawũã bedʼeasia bedʼeama ũbea, aramaʉ̃ne maʉ̃ burubʼara wakusa erdasia ʉ̃treba. 17 Pedrora izhikusa krĩcha kʼobʼasia mawũã kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa ũdubʉrʉra sãwũãta. Maʉ̃ne Cornelioba zokʼakuadʼabara Simón de sãmata widʼidʼape zesidʼa puerta maẽ. 18 Mobe iabʼa trʉ̃nape widʼisidʼa Simón mama bʼʉ kʼawuaita abʼaʉta Pedrota.

19 Pedrobara kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa ũdudʼata krĩcha nʉmʉne Jawurebiaba mawũãsia: Bʉra ũmakĩrãrã ũbeaba jʉrʉ panʉã. 20 Mawũẽ piradrʉpe udʼubʼaedua, mobe ne krĩcha ẽã ãzhi bawara wãrũã, mʉã bʉma zokʼakuasia.

21 Mawũãĩ Pedrora ũmakĩrãrã kʼopanʉĩnu udʼubʼaebʉrʉta Cornelioba zokʼakuadʼaidʼu duguepe mawũãsia: Mʉta izhia marãba jʉrʉ panʉrã. ¿Marã kʼãrẽã zebʉda?

22 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Cornelio soldaorã nokʼota biata bʼʉbara Daizeze wawia bʼʉa, izhira judíorã jõmaʉ̃ba bia jara bʼea. Ángelba maʉ̃ã jarasia bʉta izhi dedʼa jũẽbimarẽã bʉ bedʼeata ũrĩĩta.

23 Mawũãnaĩ deidʼu wãbigasia. Nrũẽma piradrʉpe wãsia ãzhi bawara. Mebẽrã ʉ̃kʉrʉba kʼopaya wãsidʼa Jope pʉwʉrʉdʼebemaba.

24 Nrũẽma jũẽsidʼa Cesarea pʉwʉrʉidʼu. Corneliobara ãzhira jʉ̃ã bʼasia trʉ̃kuape zhi mebẽrãta dewara izhi bawara zhibiarãta. 25 De nʉmʉĩnu Pedro jũẽbʉrʉdʼera Corneliobara orrape izhi jẽrũ maẽ sãkʼokʼodʼe kʼobʼesia, aramaʉ̃ne zhi zromane edasia. 26 Maʉ̃ne Pedrobara piradrʉbibʉrʉta mawũãsia: Piradrʉrua, mʉsidʼa beubarita bʼʉa.

27 Izhi ũme bedʼea deidʼu wãbʉrʉdʼera zhãrã bio ũdusia zhi jʉredʼape kʼobʼeta. 28 Mawũẽ mawũãsia: Marãbara kʼawua bʼea judíobara sãwũã igarata ãĩbemata orraira, mawũãmina Daizezeba mʉãã ũdubisia miõta jara ẽbamarẽã ne mitiata. 29 Maʉ̃ba mʉta trʉ̃naĩ zesia ne jara ẽã. Mawũẽ mʉã widʼiya: ¿Mʉrã kʼãrẽã zebibʉda?

30 Mawũãĩ Corneliobara mawũãsia: Ewari kĩmarẽ babʉrʉa mʉ naʉ̃ ʉ̃madaudʼe nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼadʼata, a las tres mʉzhi dedʼa zhiwidʼi nʉmʉne mʉã ũdusia ũmakĩrãta mʉ kĩrãbita nʉmebʉrʉta wua ʉ̃nata jʉ̃ bʼʉta. 31 Maʉ̃bara mawũãsia: Cornelio, bʉ zhiwidʼi bʼʉra zhi ũrĩma, zuburia bʼeta bʉa ne bari dia bʼʉra bude nʉmʉkʼãrĩã Daizezebara. 32 Mawũẽ zhãrãta zokʼadua Jope pʉwʉrʉedʼa, aramaʉ̃ne zebirua Simónta, maʉ̃ abʼaʉta Pedroa, maʉ̃ bʼʉa Simón abada dedʼa, ne eta bi-ia obari maẽ bʼʉa pusa kʼaita. Maʉ̃ta zebʉrʉdʼera bʉaa bedʼeaya. 33 Mawũãĩ mʉãrã zhãrãta zokʼasia bʉma, mawũẽ bʉra bia zebʉrʉa. Kʼõbebai daira jõma nama Daizeze kĩrãbita kʼobʼea jõma ũrĩnaĩta Daizezeba bʉaa jaramarẽã jaradʼata.

34 Mawũãĩ Pedrobara mawũãsia: Mʉãrã wãrãne kʼawuabʉrʉa Daizezebara zhãrã awuara eda ẽãta. 35 Awuarabʉrʉ zhãrã jõma izhima biga izhi wawia kʼãrẽ sãwũã oi bʼʉdʼe obʼʉra. 36 Daizezebara Israel bʼea bedʼeata jarabuebʉrʉta bedʼea biata adu-a bʼeaidʼebemata jarasia Jesucristodʼeba, maʉ̃ta jõmaʉ̃ Nokʼoa. 37 Marãbara kʼawua bʼea sãwũã trʉ̃poadʼata Judea drua jõma, mawũã trʉ̃poasia Galileadʼeba, buru kʼoedʼamarẽã jaradʼa tẽã Juanba. 38 Kʼawua bʼea sãwũã Daizezebara Jawurebiata diabʉrʉba zarea bʼʉdʼata Jesús Nazaredʼebema, aramaʉ̃ne maʉ̃bara biata o nimiba ãtõmiã edre zuburia bʼeta jõma bʼebi bʼasia Daizezeta bʼʉdʼeba izhi ũme. 39 Daibara jõma ũdusidʼa Jesúsba Judea druadʼe Jerusalénne odʼara, izhira cruzdʼe ʉ̃tʉ kʼachi beasidʼa. 40 Maʉ̃ Jesúra Daizezebara beudʼata ewari ũbeadʼe piradrʉbipe ũdubigasia. 41 Ũdubiga ẽbasia zhãrã jõmaʉ̃ã, awuarabʉrʉ daia ũdubigasia Daizezebara daira maʉ̃ kʼarea jʉrʉdʼaba nawedʼa. Daira izhi bawara nekʼosidʼa baniã dosidʼa beudʼata piradrʉdʼa tẽã. 42 Daira zokʼakuasia zhãrãã jaradʼamarẽã izhira Daizezebara bedʼea araa obarita bʼidʼapʉta zokʼai bʼerãĩta beudʼarãĩta. 43 Maʉ̃ Jesúsdʼebemata jarasidʼa Daizezeba bedʼeata jarabibarirã jõmaʉ̃ba, jarasidʼa jõma izhidʼebemata ĩjãbʉdara kʼazhiruata biodʼebara bedʼea ne ẽã duaneĩta izhidʼeba.

44 Pedro mawũã bedʼea kʼobʼʉdʼe Jawurebiara zesia izhi bedʼeata ũrĩ kʼobʼe jõmaʉ̃ne. 45 Judíorã Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta Pedro bawara zedʼabara bia akʉdruasidʼa mawũã Daizezeba judíorã ẽãta bʼeabidʼa diabʉrʉba Jawurebiata. 46 Ãzhara ũrĩsidʼa bedʼea awuara bedʼea kʼobʼeta, Daizeze ibia jara kʼobʼeta. 47 Mawũẽ Pedrobara mawũãsia: ¿Iabʼaʉbara naʉ̃rã buru kʼoebi ẽã nʉma bʼeika naʉ̃rãbara kʼãwũã Jawurebia jidabʉdara dazhirãne kĩrãkʼa?

48 Aramaʉ̃ne buru kʼoedʼamarẽã jarasia Nokʼo Jesús trʉ̃neba. Maʉ̃nerã Pedroa zuburia bedʼeasidʼa bʼemarẽã ewari ʉ̃kʉrʉedʼa.

Mebẽrãã jaradʼa Jerusalénne bʼea

11 Jesúsba zokʼakuadʼabara mebẽrã Judea druadʼe bʼebara ũrĩsidʼa mawũã judío ẽãta bʼebidʼa ĩjãbʉdata Daizeze bedʼeara. 2 Maʉ̃ba Pedro Jerusalénʉẽna wãrĩzebʉrʉdʼera, izhi bawara bĩ ẽã bedʼeasidʼa judíorã kʼakua eta kʼõ bʼeta, 3 mawũãsidʼa: ¿Judío ẽãta kʼakua eta kʼõ ẽã bʼe maẽ bʉra kʼãrẽã deidʼu wãpe nekʼosi ãzhi bawara?

4 Mawũãnaĩ Pedrobara sãwũã berabʼaridʼata jẽdeba nebʉrʉ mawũãsia: 5 Mʉrã Jope pʉwʉrʉdʼe zhiwidʼi nʉmasia, maʉ̃ne kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa mʉã ne ũdusia: Burubʼa zroma kĩrãkʼa bʼʉta i kĩmarẽneba tãjʉ̃ ʉ̃treba uru basia mʉĩnu. 6 Mʉã maʉ̃ta akʉbʉrʉdʼera ũdusia nendʉwʉrʉ jẽrũ kĩmarẽ bʼeta druadʼebemata, nendʉwʉrʉrã meũsiata, nendʉwʉrʉ jãne wã bʼeta, ibanarã ewaradʼebemata. 7 Maʉ̃ne mʉã nemita ũrĩbʉrʉdʼera mawũãsia: ¡Pedro, piradrʉrua, beape kʼorua! 8 Mawũãĩ mʉãrã mawũãsia: Nokʼó, mʉãrã kʼo ẽã, ne mitiata daia kʼobidʼa ẽãrã mʉãrã kʼokʼa. 9 Mʉã mawũãĩ ʉ̃treba mʉãã bedʼeama ũmeta mawũãsia: Daizezeba nene ẽã obʉrʉta bʉa ne mitia arãrũã. 10 Mawũã jarasia jarama ũbea, aramaʉ̃ne wakusa jõma edesia ʉ̃taa. 11 Maʉ̃nerã audre ẽãne ũmakĩrãrã ũbea zesidʼa mʉ bʼadʼa dedʼa, mʉma zokʼakuadʼapeadʼata Cesarea pʉwʉrʉdʼeba. 12 Maʉ̃ne Jawurebiaba mʉãã jarasia ãzhi bawara wãmarẽã ne krĩcha ẽã. Mʉ bawara seis wãsidʼa mebẽrã naʉ̃rãsidʼa, daira aramaʉ̃ne deidʼu wãsidʼa Cornelio dedʼa. 13 Maʉ̃bara daia nebʉrʉsia ángel izhi dedʼa sãwũã ũdudʼata, edau nʉmepe mawũãsibidʼa: Ũmakĩrãrãta zokʼakuadua Jope pʉwʉrʉedʼa, aramaʉ̃ne zebirua Simónta, maʉ̃ abʼaʉta Pedroa. 14 Maʉ̃bara bedʼeata bʉaa jaraya bʉ ẽdrʉita jõma bʉzhi dedʼabema bawara. 15 Mʉta bedʼea nʉmebʉrʉdʼera Jawurebiara ãzhidʼe zesia dazhirãne zedʼa kĩrãkʼa jẽdeuba. 16 Mawũẽ mʉãrã bude basia Nokʼo Jesúsba mawũãnata: Juanbara wãrãnebai zhãrã buru kʼoesia baniãba, mawũãmina Daizezebara marãã diaya Jawurebiata. 17 Aramaʉ̃nerã Daizezebara abʼaʉta dedʼekata Nokʼo Jesucristodʼebema dazhirãba ĩjã bʼea diadʼata dedʼekasia, ¿mawũẽ mʉrã kʼaibasi maʉ̃ta idaribi ẽã nʉmaĩrã Daizezea?

18 Maʉ̃ta ũrĩbʉdadʼera chupeadʼape Daizeze ibia jara mawũãsidʼa: ¡Mawũẽ Daizezebara idaribibʉrʉa judío ẽãta bʼebidʼa kʼazhiruara ãmape izhita pẽwãnamarẽã, aramaʉ̃ne jidadʼamarẽã izhi ũme bʼai jõ ẽãta!

Mebẽrã jũẽkuadʼa Antioquíaidʼu

19 Esteban beasidʼadʼe Jesúsdʼebema ĩjã bʼera zuburia odʼaita pẽwãsidʼadʼera zhi jãrãzoabʉrʉra wãsidʼa Fenicia druaidʼu, Chipre dodʼuidʼu, Antioquía pʉwʉrʉidʼu. Maʉ̃nerã awʉrʉa jaradʼa ẽbasia Jesúsdʼebema bedʼeara, awuarabʉrʉ jarasidʼa judíorãta bʼea. 20 Mawũãmina ãzhirãnebema ʉ̃kʉrʉ bʼeasia Chipredʼebemata, Cirene druadʼebemata, maʉ̃rãta Antioquíaidʼu jũẽkuabʉrʉdʼera griegorããbidʼa bedʼea biata jarasidʼa Nokʼo Jesúsdʼebemata. 21 Maʉ̃nerã Nokʼo Daizeze zareara nʉmasia ãzhi bawara, mawũẽ ne awʉrʉdʼebemata ĩjã bʼera ãmanape bioba ĩjãsidʼa Jesúsdʼebemata.

22 Maʉ̃ta ũrĩsidʼa mebẽrã Jerusalénne bʼeba. Mawũẽ Bernabéta zokʼasidʼa wãmarẽã Antioquíaidʼu. 23 Maʉ̃ta jũẽbʉrʉdʼera ũdusia Daizezeba izhi biaba bia edakuata, mawũẽ sobiape jõmaʉ̃ã jarasia soidʼu bʼeamarẽã Daizeze ũme. 24 Izhira biata bʼʉta Jawurebiaba bira soidʼu bʼasia. Mawũẽ kʼabanaba ĩjãsidʼa Nokʼo Jesúsdʼebema.

25 Maʉ̃ tẽã Bernabé Tarso pʉwʉrʉedʼa wãsia Saulo jʉrʉdʼe. Ũdui edesia Antioquíaedʼa. 26 Mama año abʼa zhi jʉre bʼeasia mebẽrã bawara, aramaʉ̃ne zhãrã bio ũrãgʼasidʼa. Maʉ̃nerã Jesúsdʼebema ĩjã bʼera zhi trʉ̃gagʼaita cristorãta trʉ̃gasidʼa Antioquíadʼera.

27 Maʉ̃ ewadera Daizezeba bedʼeata jarabibarirãta ʉ̃kʉrʉ Jerusalénneba edʼaa wãsidʼa Antioquíaedʼa. 28 Mobe ãzhidʼebema abʼa Agabo abadata piradrʉpe Jawurebiadʼeba jarasia jarraba zromata zeita drua jõmaʉ̃ne bʼe maẽ. Mawũã zesia Claudio reyta bʼadʼa ewade. 29 Maʉ̃nerã Jesúsdʼebema ĩjã bʼebara ãzha dia bʼeita abʼa abʼaʉba ne erubʼera kʼarebata diabuedʼaita krĩchasidʼa mebẽrã bʼema Judeadʼe. 30 Mawũã obʉdara nokʼorã mebẽrãnema diabuebʉdata edebisidʼa Bernabéa, Sauloa.

Jacobo beadʼape Pedro bʼʉsidʼa cárceldʼe

12 Maʉ̃ ewadera rey Herodebara mebẽrã ʉ̃kʉrʉ jidasia zuburia okuaita. 2 Jacobora kuchoba beabisia Juan mebeata. 3 Maʉ̃ta judíorãma bigata kʼawuape jidabisia Pedrosidʼa. Maʉ̃ ewadera fiesta pan ne oreguea ne ẽã kʼobada ewari basia. 4 Mawũã jidabipe bʼʉsia cárceldʼe. Mobe soldaorã dieciseia chãbʼarisia zhiya kĩmarẽba trokʼa akʉdʼamarẽã. Izhara kʼawua oita ãĩ edape zhãrãã ũdubigaita krĩchasia fiesta tẽã. 5 Aramaʉ̃ne Pedrora akʉ bara bʼesia cárceldʼe. Mawũãmina mebẽrã Daizezea zhiwidʼi taudʼa ẽbasia izhibari.

Pedro ángelba ẽdrʉbidʼa cárceldʼeba

6 Herodebara kʼawua oita nrũẽma ãĩ edaidʼera, maʉ̃ diamasera Pedrora soldaorã juwuama jʉ̃ kʼãĩ bʼasia soldaorã ũme ẽsadra, aramaʉ̃ne jʉ̃ bʼasia cadena ũmeba, maʉ̃ne soldaorã dewaraurãbara puerta kĩrãbita akʉ bara bʼasia cárcel nʉmʉrã. 7 Maʉ̃ne Daizeze ángelta zebʉrʉba ʉ̃nasia cárceldʼera. Pedrora orrodʼe tõbʼari ʉ̃rʉ̃ma mawũãsia: ¡Meserã piradrʉrua! Maʉ̃ daucha cadena ẽneguezoasia juwuadʼebara. 8 Ángelbara mawũãsia: ¡Wua jʉ̃tape sandalia jʉ̃tadua! Mawũãĩ izhara aribʼaetasia. Mawũẽ mawũãsia: ¡Bʉzhi wua ãnebʼaripe mʉ kʼaidʼu zerua!

9 Mawũãĩ Pedro ángel kʼaidʼu jʉ̃drʉsia ángelba okʼobʼʉra wãrã kʼawua ẽãta, awuarabʉrʉ krĩchasia ũdu kʼobʼʉta kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa. 10 Soldaorãba akʉ nʉme maẽ naarabemata berabʼaridʼape zhi ũmeta berabʼaribʉdadʼera puerta hierroidʼu zesidʼa ãĩ wãbadaidʼu, maʉ̃ ewa totosia izhi dobʼa. Aramaʉ̃ne ãĩ tupuepe odʼe taidʼadʼe ángel nebasia izhi maẽbara.

11 Mobebʉrʉ Pedrobara kʼawuape izhikusa mawũãsia: Idʼibʉrʉ mʉãrã kʼawuabʉrʉa, mʉrã wãrãne Daizezebara izhi ángelta zokʼape ẽdrʉbibʉrʉa Herode juwuadʼeba, aranaʉ̃ne ẽdrʉbibʉrʉa judíorãba bĩ ẽã oita krĩcha nʉmeneba.

12 Mawũã kʼawuape María dedʼa zesia Juan papa maẽ, Juan abʼaʉta Marco basia. Bio mama zhi jʉre duanasia zhiwidʼi. 13 Pedroba puerta maẽba drogʼoadʼeba trʉ̃bʉrʉdʼera kʼai kʼawuaita akʉdʼe zesia ãwũẽrã Rode abadaba. 14 Maʉ̃bara Pedro nemita kʼawuai sobiaba ewa ẽbasia puertara, awuarabʉrʉ edʼa wãẽbape jarasia Pedro kʼobʼʉta puerta maẽ. 15 Jarirãbara mawũãsidʼa: Bʉra kĩrãne bʼʉ ẽã.

Mawũãnaĩ izhara wãrĩnu izhia asia. Mawũãĩ jarirãbara mawũãsidʼa: ¡Mobera ángel izhi akʉbaria!

16 Maʉ̃ne Pedrobara ari trʉ̃ nʉmasia. Aramaʉ̃ne ewabʉdadʼe ũdudʼai bia akʉdruasidʼa. 17 Maʉ̃ne izhara chupeadʼamarẽã juwuaba jarape nebʉrʉsia Daizezeba sãwũã ẽdrʉbita cárceldʼeba. Mobe mawũãsia: ¡Maʉ̃ta kʼawuabiudua Jacoboa dewara mebẽrãã!

Mawũãpe wãbʉrʉta wãsia ẽjũã awʉrʉedʼa.

18 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera soldaorã ãzhirãĩnurã kʼawua ẽãsidʼa kʼawuadʼa ẽãba sãwũãnata Pedrora. 19 Herodebara jʉrʉbigabʉrʉdʼe ũdudʼa ẽbai, soldaorã zhi akʉ nʉmeãnaa widʼikape edebigasia beadʼe. Maʉ̃ tẽã Judea druadʼeba edʼaa wãsia Cesarea pʉwʉrʉedʼa, mobe bʼesia mama.

Herode beudʼa

20 Maʉ̃ ewadera Herode kĩrũ bʼasia Tiro pʉwʉrʉdʼebema bawara, Sidón pʉwʉrʉdʼebema bawara, maʉ̃ kʼarea maʉ̃rã krĩchasidʼa bedʼeadʼe wãnaĩta izhima. Mawũẽ rey Herodeba Blasto nokʼo zromata bʼʉkʼãrĩ bawara bedʼeasidʼa jaramarẽã adu-a bʼeaita, mawũã osidʼa zhikora eda bʼeba rey druadʼe. 21 Zedʼamarẽã jaradʼa ewarita arababʉrʉdʼera, Herodebara izhi rey wuata jʉ̃pe izhi buguedʼe jewedʼape bedʼeasia. 22 Maʉ̃nerã zhãrãbara nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Naʉ̃ dai zezeta bedʼea kʼobʼʉa, beubarita bedʼea kʼobʼʉ ẽã! 23 Audre ẽãne ángel Daizezedʼeba kʼayabisia Daizezetrʉ zhi zroma a ẽãneba. Aramaʉ̃ne beusia kiba kʼo.

24 Maʉ̃nerã Daizeze bedʼeara wuaabʉrʉ jara wãbʉdaba zhi ĩjã bʼera eaba wãsia.

25 Bernabébara Saulobara ãzha kʼãrẽ oi bʼʉra aribʼaedʼape Jerusalénnebara jẽrũya wãsidʼa, maʉ̃nerã ãzhi bawara edesidʼa Juanta, maʉ̃ abʼaʉta Marco basia.

Bernabé, Saulo wãnapeadʼa Daizeze bedʼeata jaradʼe

13 Mebẽrã Antioquía pʉwʉrʉdʼe bʼe maẽ bʼeasia Daizezeba bedʼeata jarabibarirãta, miã ũrãgʼabadata: Ãzhira bʼeasia Bernabéta, Simónta, Simón abʼaʉta Níger basia, Lucio Cirene pʉwʉrʉdʼebemata, Manaén rey Herode ũme waridʼata, Saulota bʼeasia. 2 Ewari abʼa mebẽrã Daizeze ibia jara nekʼo ẽã zhiwidʼi tabʼʉdʼe Jawurebiaba mawũãsia: Bernabéta, Saulota mʉĩta bʼʉudua, kʼãrẽ obigaita mʉã jʉrʉkuabʉrʉa.

3 Aramaʉ̃ne nekʼo ẽã zhiwidʼi tabʼape ãzhi ʉ̃rʉ̃ juwua bʼʉkua zhiwidʼisidʼa, mobe buegasidʼa.

Daizeze bedʼeata jaradʼapeadʼa Chipredʼe

4 Ãzhira aramaʉ̃ne Jawurebiaba zokʼakuabʉrʉba edʼaa wãsidʼa Seleucia pʉwʉrʉedʼa. Mamaʉ̃ba barcodʼe kĩrãrã wãsidʼa dodʼu Chipreidʼu. 5 Pʉwʉrʉ Salaminaĩnu jũẽbʉdadʼera Daizeze bedʼeata jarasidʼa de zhi jʉrebadata nʉme maẽ judíorãneta. Maʉ̃nerã Juan erupanasia ãzhi kʼarebata.

6 Maʉ̃ dodʼuta jõma berabʼari Pafo pʉwʉrʉidʼu jũẽbʉdadʼera ũdusidʼa jaibanata, sewata Daizezeba bedʼeata jarabibaridʼe bʼʉta judíota Barjesús basia. 7 Izhira bʼasia nokʼo Sergio Paulo ũme, nokʼora krĩcha maẽ bigau basia. Maʉ̃bara Bernabéta, Saulota trʉ̃pe ũrĩ krĩña kʼobʼasia Daizeze bedʼeata. 8 Mawũãmina idaribiga ẽbasia Elima jaibanaba. Griego bedʼeadʼera maʉ̃ basia izhi trʉ̃rã. Aramaʉ̃ne ĩjãbi ẽbaita nʉmasia nokʼoa. 9 Mawũẽ Saulo abʼaʉta Pablobara Jawurebiaba bira bʼʉba akʉ, 10 mawũãsia: ¡Bʉra ne jõmaʉ̃ne zhãrã sewamiã, ne jõmaʉ̃ne bia ẽã omiã, bʉra ãtõmiã warra, bʉara jõma krĩña ẽã biara! ¿Bʉara idaribi ẽã nʉmaĩka wãrã bedʼeata Daizezedʼera? 11 Kʼõbebai bʉra Daizezeba jidabʉrʉa, bʉra daʉbʼerreaya, aramaʉ̃ne ʉ̃madaura ũdu ẽbaya ewari ʉ̃kʉrʉ.

Aramaʉ̃ta izhima pãrĩgu paisosoa totosia. Mawũẽ aribai bʉrga jʉrʉsia iabʼaʉba erbʼari edemarẽã juwuadʼeba. 12 Nokʼobara mawũã berabʼaribʉrʉta ũdupe ĩjãsia bigadʼeba ũrãgʼa Nokʼo Jesúsdʼera.

Daizeze bedʼea jaradʼapeadʼa Antioquíadʼe

13 Pafo pʉwʉrʉdʼeba barcodʼe bʼarikuape Pablora izhi kʼaidʼu bʼe bawara jũẽkuasia Perge pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ pʉwʉrʉra Panfilia druadʼebema. Mawũãmina Juanbara ãzhira ãmaẽkuabʉrʉta jẽrũya zesia Jerusalénʉẽna. 14 Jarirã Pergedʼebara jũẽkuasia Antioquía pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ pʉwʉrʉra Pisidia druadʼebema. Ãzhira de zhi jʉrebada maẽ ẽnaʉ̃bada ewade edʼa wãpe jewedʼasidʼa. 15 Moisé ũrãgʼata ledʼape, Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bedʼeata ledʼape, de zhi jʉrebada maẽ nokʼorãbara zhãrãta zokʼasidʼa mawũãnamarẽã: Mebẽrã, marãba zhãrã ũrãgʼai bedʼeata erupanʉbʉrʉ bedʼeaudua.

16 Mawũãnaĩ Pablobara piradrʉpe chupeadʼamarẽã juwuaba jarape mawũãsia: Marã israelitarãba ũrĩũdua, judío ẽãta Daizeze wawia bʼeba ũrĩũdua: 17 Daizeze za Israel bʼedʼebara dazhirã zhibarirã bʼeadʼara jʉrʉkuasia, mobe Egipto druadʼe ãĩbemata bʼedʼe eababipe izhi zareaba ãĩ edekuasia mamaʉ̃bara. 18 Kĩrãẽpa duanu ẽã bʼeta Daizezebara cuarenta año zrogʼasia drua drudrua tabʼʉ maẽ. 19 Mobe zhãrã bedʼea awuara bʼeta siete nʉmʉta beakuasia Canaán druadʼe, aramaʉ̃ne dedʼekasia maʉ̃ druata. 20 Egiptoedʼa wãnapeadʼadʼeba mawũã drua jidasidʼaidʼura basia cuatrociento cincuenta año, mobebʉrʉ Daizezebara nokʼorãta dedʼeka nʉmʉkʼãrĩsia Samuel izha bedʼeata jarabibari bitabai. 21 Maʉ̃ tẽã widʼisidʼa reyta, mawũẽ Daizezebara dedʼekasia Saúl Cis warrata, Benjamínneba uruta reyta bʼamarẽã cuarenta año. 22 Maʉ̃ ãĩ bʼʉpe reyta bʼʉsia Davita, maʉ̃nebema izhara mawũãsia: Mʉãrã ũdubʉrʉa David Isaí warra mʉ soba krĩñane bʼʉta, naʉ̃bara jõma oya mʉã krĩñata. 23 Davidʼeba uruta izha jaradʼadʼe Daizezebara Jesús bʼʉsia Israel bʼe Ẽdrʉbita. 24 Jesús zei nawedʼa Juanbara jarasia buru kʼoebʉdaba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, mawũã jarasia Israel bʼe jõmaʉ̃ã. 25 Juanbara izha onʉmʉta jõbibodʼodʼera mawũãsia: ¿Marãbara mʉrã kʼaita krĩcha bʼe? Mʉrã zhãrã Ẽdrʉbita bʼʉ ẽã. Mawũãmina iabʼa mʉ kʼaidʼu urua, nezokʼaba obari kĩrãkʼara mʉãrã ẽnaĩne bʼʉ ẽã maʉ̃ba jẽrũne jʉ̃ bʼʉra.

26 Mebẽrã, marã Abrahamneba uruta bʼema, judío ẽãta marãne edʼa bʼeta Daizeze wawia bʼema maʉ̃ bedʼeata zokʼasia ẽdrʉidʼebemata. 27 Jerusalénne bʼebara nokʼorã ãzhidʼe bawarauba kʼawuadʼa ẽbasia Jesúsdʼebema sãwũãta, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba Jesúsdʼebema jaradʼapeadʼata ewari ẽnaʉ̃badaza le bʼesidʼa sãwũãta kʼawuadʼa ẽbasia. Aramaʉ̃ne maʉ̃rãba jaradʼapeadʼata arimaẽ berabʼaribisidʼa beabibʉdaba. 28 Kʼãrẽã beadʼaira ne ẽãne Pilatoa jarasidʼa beabimarẽã. 29 Izhi ʉ̃rʉ̃bemata bʼʉ tabʼeta jõma arimaẽ berabʼaribʉrʉdʼera, cruzdʼebara udʼaa bʼaebidʼape tabʼʉsidʼa peña zobʼeata beuwãrã wuagʼaita nʉmʉ maẽ. 30 Mawũãmina Daizezebara beudʼata piradrʉbisia. 31 Izhira ewari bio zhi ũdubigasia izhi bawara wãrĩzekuadʼaa Galileadʼeba Jerusalénʉẽna, idʼira maʉ̃rãba izhidʼebemata jara bʼea zhãrã bʼea.

32 Daibidʼa maʉ̃ bedʼea biata marãã jara panʉã Daizezeba jaradʼata dazhirã zhibarirã bʼeadʼaa. 33 Maʉ̃ Daizezebara dazhirã ãzhi warrarãĩta aribʼaebʉrʉta beudʼata piradrʉbisia Jesúra. Maʉ̃ta zhi bʼʉmata Salmo ũmene mawũã bʼʉa: Bʉra mʉ Warra, mʉã bʉra bʼidʼapʉa idʼi. 34 Beudʼata piradrʉbibʉrʉba bʼerawakʼata bʼaira mawũãsia: Mʉã marã sozuburiaya mʉã sozuburiaita jaradʼa kĩrãkʼa Davita. 35 Maʉ̃neba dewara Salmo awʉrʉdʼe mawũã bʼʉa: Mʉrã bʉ nezokʼa kĩrãẽpa bʼʉra bʼerawabi ẽã. 36 Wãrãnebai Davidbara zhãrã izhi ewaridʼebema aribʼaesia Daizezeba krĩñane, maʉ̃ne beupe wuagʼasidʼa zhibarirã bʼeadʼa bawara, aramaʉ̃ne bʼerawasia. 37 Mawũãmina jari beudʼata Daizezeba piradrʉbidʼara bʼerawa ẽbasia. 38 Mawũẽ mebẽrã naʉ̃ta kʼawuaudua: Marãã jara panʉã Daizezebara Jesúsdʼeba bedʼea ne ẽã bʼʉita kʼazhiruata biodʼeba. 39 Moisé ũrãgʼadʼebara bedʼea ne ẽã duane bʼe ẽãta, Jesúsdʼebara bedʼea ne ẽã duaneña jõma izhidʼebemata ĩjãbʉdara. 40 Mawũẽ kĩrãkuitaudua marã ʉ̃rʉ̃ ze ẽbamarẽã Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba mawũãnapeadʼata:

41 Kĩrãkuitaudua marã Mʉta seribidʼa ẽãrã, peraudua, marã nebaya, marã bʼe ewade Mʉã kʼãrẽ obʉrʉra marãbara ĩjãna ẽbaya iabʼaʉba marãã jarabʉrʉra.*

42 Pablota Bernabéta de zhi jʉrebadata judíorãne maẽba wãbʉdadʼera, zhãrã zuburia bedʼeasidʼa dewara ewari ẽnaʉ̃badata zeidʼebidʼa jaradʼamarẽã maʉ̃nebemata. 43 Ãba nʉmanata ẽzoabʉdadʼera, judíorãnebema bioba dewaraurã judío bape bʼeba pẽwã jʉ̃drʉsidʼa Pablora Bernabéra. Mawũẽ ãzhara jarasidʼa ĩjã bʼeamarẽã izhi biaba ãzhi kʉãgʼata Daizezebara.

44 Dewara ewari ẽnaʉ̃badadʼera pʉwʉrʉdʼebema jõma ãba zedʼade basia bedʼeata ũrĩnaĩta Daizezedʼeta. 45 Mawũãmina judíorã nokʼorãba kʼabanata ũdudʼai kʼãbãẽã bĩ ẽãbʉdaba jarasidʼa Pabloba jarabʉrʉra mawũã ẽãta, aramaʉ̃ne bĩ ẽã jarasidʼa.

46 Mawũẽ Pablobara, Bernabébara wãnigua mawũãsidʼa: Wãrãnebai marãã naara jaradʼaita bara basia Daizeze bedʼeara. Mawũãmina seribidʼa ẽãba marãĩtabemata krĩchadʼa ẽã Daizeze ũme bʼai jõ ẽãrã, mawũẽ daira wãnaña judío ẽãta bʼema. 47 Dai maʉ̃ kʼaudʼa panaĩrã Daizezebara mawũãsia:

Mʉã bʉra ʉ̃nata bʼidʼapʉa mʉnebemata kʼawuadʼamarẽã judío ẽãta bʼeba, bʉra aramaʉ̃ne ẽdrʉdʼaidʼebemata nʉmaña drua jõmaʉ̃ maẽ.*

48 Judíorã ẽãba maʉ̃ta ũrĩnaĩ sobia biga asidʼa Daizeze bedʼeara, aramaʉ̃ne jõmaʉ̃ba ĩjãsidʼa Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼeaita bʼeadʼabara. 49 Aramaʉ̃ne Daizeze bedʼeara jarasidʼa maʉ̃ drua jõma. 50 Mawũãmina judíorã wũẽrãrãã bedʼeasidʼa judío bape zhi zromata bʼe bawara, bedʼeasidʼa nokʼorã pʉwʉrʉdʼebema bawarabidʼa. Aramaʉ̃ne Pablo ʉ̃rʉ̃, Bernabé ʉ̃rʉ̃ bedʼeata obibʉdaba maʉ̃rã jʉretasidʼa ãzhi druadʼebara. 51 Mawũẽ ãzhi Daizezeba pua kʼawua oidʼebemata maʉ̃rãbara egoro jarra ãzhi jẽrũnebema niãwesidʼa, mobe zesidʼa Iconio pʉwʉrʉedʼa. 52 Jesúsdʼebema ĩjã bʼera kʼãbãẽã sobia bʼeta erunʉmasia Jawurebiaba.

Jesúsdʼebema jaradʼapeadʼa Iconione

14 Iconio pʉwʉrʉdʼera Pablora Bernabéra ãba edʼa wãsidʼa de zhi jʉrebadata judíorãne maẽ. Mobe bedʼeabʉdadʼera Jesúsdʼebema kʼabanaba ĩjãsidʼa judíorãba, griegorãba. 2 Mawũãmina judíorã zhi ĩjãna ẽãbara judíorã ẽãta krĩcha ãrĩsidʼa mebẽrã ʉ̃rʉ̃. 3 Mawũẽ Pablora Bernabéra mama ewari dããrã panebʉdata Daizezeta krĩcha wãnigua bedʼea panesia, maʉ̃nerã Daizezebara kʼawuabiga nʉmasia bedʼeara izhi biaba jarabiga nʉmʉkʼãrĩta, mawũẽ obiga nʉmasia ũdudʼakʼata. 4 Zhãrã pʉwʉrʉdʼebema dra nʉmasia: Ʉ̃kʉrʉ nʉmasia judíorã bawara, ʉ̃kʉrʉ nʉmasia Jesúsba zokʼakuadʼa bawara. 5 Maʉ̃nerã judíorãta, judíorã ẽãta nokʼorã bawara bedʼea ausidʼa Pablora Bernabéra zuburia odʼaita mongʼaraba tabʼaridʼaita. 6 Ãzhara maʉ̃ta kʼawuadʼape merũ wãsidʼa Listra pʉwʉrʉedʼa, Derbe pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ pʉwʉrʉra Licaonia druadʼebema. Aramaʉ̃ne wãsidʼa drua arakʼaita tabʼe maẽbidʼa. 7 Maʉ̃za jarasidʼa Jesúsdʼebema bedʼea biara.

Pablo mongʼaraba tabʼaridʼapeadʼa Listradʼe

8 Ũmakĩrãta Listra pʉwʉrʉdʼebemata jewedʼa bʼʉta todʼata wã bʼe ẽã bʼʉta tebakʼa basia. 9 Maʉ̃bara ũrĩsia Pablo bedʼea nʉmʉta, maʉ̃ne Pabloba akʉbʉrʉdʼera ũdusia soidʼu kʼobʼʉta izhi bʼeira. 10 Mawũẽ nemi jĩgua mawũãsia: Piradrʉrua, jipa edau nʉmedua. Mawũãĩ izhira pinandrʉpe tebadʼewasia.

11 Zhãrãbara Pabloba mawũã obʉrʉta ũdudʼai, Licaoniadʼebema bedʼeadʼe nemi jĩgua mawũãsidʼa: Zhi zromarãta beubari zadʼe udʼubʼaebʉda dazhirãma.

12 Zhi zromane erubʼe trʉ̃ne Bernabéra trʉ̃gasidʼa Júpiter, Pablora trʉ̃gasidʼa Mercurio, Pablora mawũã trʉ̃gasidʼa jara edeba bedʼeata. 13 Júpiter dera pʉwʉrʉ kĩrãbita nʉmasia, sacerdote Júpiterdʼebara tororãta neponorãta wesia puerta maẽ. Mobe kʼabana bawarauba ãzhira zhi zromane edabʉrʉta ne bea krĩñasia. 14 Jesúsba zokʼakuadʼaba Bernabéba, Pabloba maʉ̃ta ũrĩnaĩ ãzhi wuata kʼõẽtadʼape kʼabanane edʼa tupurepe nemi jĩgua, 15 mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã obʼe? Daira beubarita panʉã marã kĩrãkʼa. Daibara marãã jara panʉã kʼãʉ̃ seri ẽãta ãmanape Daizeze zokʼai bʼʉta pẽwãnamarẽã, izha osia bãjãta, druata, pusata, ne jõma maʉ̃ne nʉmʉta. 16 Zhikʼarewedʼara izhara zhãrã jõma idaribi bʼasia ãzha krĩñane bʼeamarẽã. 17 Izhidʼebema kʼawuabiga ẽã nʉmʉkʼãrĩ ẽãba biata obʼʉa. Aramaʉ̃ne dazhirãĩta bãjãneba kue zebi bʼʉa, ewarita zebi bʼʉa ne zaudʼamarẽã, aramaʉ̃ne maʉ̃ba sobia bʼabiga bʼʉa dazhirã sora.

18 Maʉ̃ta jarasidʼamina kenabʼaribi bʼedʼa ẽbasia kʼabanaba ãzhiita ne beaita kʼobʼera.

19 Maʉ̃ne judíorãta ʉ̃kʉrʉ zesidʼa Antioquíadʼeba Iconioneba, maʉ̃rãbara kʼabanata krĩcha ãrĩsidʼa. Aramaʉ̃ne mongʼaraba tabʼari jidasidʼa Pablora, mobe pʉwʉrʉdʼebara ãĩ ertasidʼa beusita krĩchadʼape. 20 Mawũãmina Jesúsdʼebema ĩjã bʼeba bʉredrʉ bʼedʼe piradrʉpe edʼa wãsia pʉwʉrʉdʼe. Nrũẽma Bernabé ũme wãsia Derbe pʉwʉrʉedʼa.

21 Bedʼea biata Derbe pʉwʉrʉdʼe jarabʉdaba Jesúsdʼebema bioba ĩjãbʉdadʼe jẽrũya wãsidʼa Listra pʉwʉrʉedʼa, Iconio pʉwʉrʉedʼa, Antioquía pʉwʉrʉedʼa. 22 Maʉ̃zara wãnigua bʼeamarẽã jarasidʼa Jesúsdʼebema ĩjã bʼea, aramaʉ̃ne soidʼu bʼeamarẽã ũrãgʼa mawũãsidʼa: Ne biodʼe zuburiai bara dazhi edʼa wãĩrã Daizezeta Nokʼota bʼʉ maẽ. 23 Pʉwʉrʉza mebẽrã bʼe maẽ nokʼorãta bʼʉsidʼa. Nekʼo ẽã zhiwidʼi tabʼape Jesúsdʼebema ĩjã bʼera Daizezea chãbʼarisidʼa izhidʼebemata ĩjãnapeadʼaba.

Jẽrũya zedʼapeadʼa Antioquíaedʼa

24 Pisidia druadʼe berabʼari zesidʼa Panfilia druaedʼa. 25 Daizeze bedʼeara jarasidʼa Perge pʉwʉrʉdʼe, mobe edʼaa wãsidʼa Atalia pʉwʉrʉedʼa. 26 Mamaʉ̃ba barcodʼe wãsidʼa Antioquía pʉwʉrʉedʼa, mama chãbʼaridʼapeadʼa basia ãzhira Daizezeba izhi biaba kʼarebamarẽã, maʉ̃nebemata mawũã aribʼaesidʼa. 27 Jũẽnape mebẽrã ãba jʉredʼape jarasidʼa Daizezeba ne bia zroma odʼata ãzhi bawara, aramaʉ̃ne sãwũã ewa nʉminapʉta Jesúsdʼebema ĩjãnamarẽã judíorã ẽãba. 28 Mama ewari bio panesia Jesúsdʼebema ĩjã bʼe bawara.

Zhi jʉredʼapeadʼa Jerusalénne

15 Maʉ̃nerã ʉ̃kʉrʉ Judea druadʼeba zebʉdabara mebẽrã judíorã ẽãta ũrãgʼa mawũãsidʼa: Moisédʼeba nʉmʉ kĩrãkʼa zhũmakĩrã kʼakua eta kʼõ ẽbʉrʉ marã ẽdrʉ bʼe ẽã. 2 Maʉ̃ kʼarea Pablo Bernabé ũme kʼaikʼaiasidʼa ãzhi bawara. Mawũẽ Pablo Bernabé ũme mebẽrã ʉ̃kʉrʉ bawara Jerusalénʉẽna wãrĩzebisidʼa Jesúsba zokʼakuadʼama, nokʼorã mebẽrãnema, aramaʉ̃ne bedʼeadʼamarẽã maʉ̃nebemane.

3 Ãzhita mebẽrãba mawũã wãbibʉdadʼera Fenicia druadʼe Samaria druadʼe jara berabʼarisidʼa judíorã ẽãba Jesúsdʼebema ĩjãnapeadʼata, maʉ̃neba kʼãbãẽã sobiasidʼa mebẽrã jõma.

4 Jerusalénʉẽna jũẽbʉdadʼera bia edasidʼa mebẽrãba, Jesúsba zokʼakuadʼaba, nokʼorã mebẽrãneba. Aramaʉ̃ne jõma jarasidʼa Daizezeba kʼãrẽ odʼata ãzhi bawara. 5 Mawũãmina ʉ̃kʉrʉ fariseorãnebemaba Jesúsdʼebema ĩjãnapeadʼata piradrʉdʼape mawũãsidʼa: Judíorã ẽãta bʼera zhũmakĩrã kʼakua eta kʼõĩbara, jaradʼaibara aribʼaedʼamarẽã ũrãgʼa Moisédʼeta.

6 Mawũãnaĩ Jesúsba zokʼakuadʼata, nokʼorã mebẽrãneta zhi jʉresidʼa bedʼeadʼaita maʉ̃nebemane. 7 Dããrã bedʼeabʉdadʼe Pedrota piradrʉpe mawũãsia: Mebẽrã, sãwũã dããrã bata marãbara kʼawua bʼea, mʉrã Daizezebara jʉrʉsia judíorã ẽãba mʉ idʼeba Jesúsdʼebema bedʼea biata ũrĩnape ĩjãnamarẽã. 8 Daizezebara jõmaʉ̃ sota ũdukʼawua bʼʉba mawũã ĩjãnaĩrã bigata kʼawuabibʉrʉba Jawurebiata dedʼekasia dazhirãã diadʼa kĩrãkʼa. 9 Aramaʉ̃nerã awuara eda ẽbasia dazhirãta miã jarirãta, ĩjãbʉdaba kʼazhirua ne ẽã osia ãzhi sora. 10 Mawũẽ ¿Daizezera kʼãrẽã bĩ ẽãbidʼaipe, Jesúsdʼebema ĩjã bʼea kʼãrẽã aribʼaebidʼaipe miã dazhirã zhibarirã bʼeadʼaba miã dazhirãba aribʼae bʼedʼa ẽãrã? 11 Awuarabʉrʉ dazhirãbara ĩjã bʼea Nokʼo Jesúsba sozuburiabʉrʉba dazhirã ẽdrʉdʼata ãzhi kĩrãkʼa.

12 Pedroba mawũãĩ kʼabanata kʼobʼera jõma chupeasidʼa. Mobe ũrĩsidʼa Bernabéba Pabloba jarabʉdata ũdudʼakʼa zromata Daizezeba ãzhidʼeba odʼata judíorã ẽãne edʼa. 13 Ãzhi chupeadʼai Jacoboba mawũãsia: Mebẽrã, mʉ bedʼeata ũrĩũdua. 14 Simónbara jarabʉrʉa Daizezeba jẽdeubara sãwũã edabʉrʉta judíorã ẽãta bʼera, aramaʉ̃ne ãzhira izhidʼe babigaita. 15 Aramaʉ̃nerã Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba jaradʼapeadʼa kĩrãkʼa bʼʉa, maʉ̃ zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:

16 Naʉ̃ tẽã mʉrã wakusa zepe David reyta bʼʉdʼebemata edʼa bʼae nʉmʉta araa oya, mawũã araa obʉrʉba edʼa bʼae nʉmʉta wakusa piradrʉbiya.

17 Aramaʉ̃ne wuaabemaba jʉrʉdʼamarẽã mʉta Nokʼota, judíorã ẽãba jõmaʉ̃ba jʉrʉdʼamarẽã mʉã jʉrʉkuadʼata bʼebara.

18 Mʉta Nokʼoba maʉ̃ta jarabʉrʉa, mʉãrã maʉ̃ jõma kʼawuabibʉrʉa ewari dããrã wedʼauba.*

19 Maʉ̃neba mʉã jaraya, judíorã ẽãta idu bʼʉ ẽã jirpanarãũdua Daizezedʼebema ĩjãbʉdata. 20 Awuarabʉrʉ ãzhiitara jara bʼʉdʼaibara kʼãrẽ zhi zromarãne erubʼeiita ne beadʼata kʼodʼa ẽbamarẽã, kĩma ẽãta erukʼãĩna ẽbamarẽã, ne ojũẽbʼari bea kʼodʼa ẽbamarẽã, ne wata kʼodʼa ẽbamarẽã. 21 Maʉ̃nebema ũrãgʼa Moisédʼera pʉwʉrʉza jara panʉã de zhi jʉrebadata nʉme maẽ, mama le panʉã ewari ẽnaʉ̃badaza.

22 Mobebʉrʉ Jesúsba zokʼakuadʼama, nokʼorã mebẽrãnema, mebẽrã jõmaʉ̃ma bia zesia ʉ̃kʉrʉ jʉrʉdʼape zokʼadʼaita Antioquíaedʼa Pablo bawara Bernabé bawara: Aramaʉ̃ne jʉrʉsidʼa Juda abʼaʉta Barsabáta, Silata, maʉ̃rãta zhi zromata panasia mebẽrãne edʼa. 23 Bedʼeata maʉ̃rãba ededʼamarẽã mawũã bʼʉsidʼa:

Dai Jesúsba zokʼakuadʼaba, Nokʼorã mebẽrãneba, mebẽrãba, marã dai mebẽrã judíorã ẽãta Antioquía pʉwʉrʉdʼe, Siria druadʼe, Cilicia druadʼe bʼea: Diabuebʉda saludota. 24 Daibara ũrĩsidʼa ʉ̃kʉrʉ daidʼebemata marãma wãnapeadʼata, maʉ̃rã daiba wãbidʼa ẽbasia, maʉ̃rãbara bedʼeaba marã idu bʼʉ ẽã jirpanʉba kʼawua ẽã krĩchabi jirpanʉã, jara jirpanʉã zhũmakĩrã kʼakua eta kʼõmarẽã, jara jirpanʉã aribʼaedʼamarẽã Moisé ũrãgʼata. 25 Mawũẽ krĩcha abʼarika zekuape daima bia zesia mebẽrãta jʉrʉdʼape marãma zokʼakuadʼaita dazhirãba Bernabé Pablo kʉãgʼade bawara. 26 Bernabébara Pablobara bebudʼe jara panʉã dazhirã Nokʼo Jesucristodʼebemata. 27 Aramaʉ̃ne daibara zokʼabʉda Judata Silata, ãzhabidʼa bedʼeara marãã kʼawuabidʼaya abʼaʉta. 28 Jawurebiama, daima bia zesia ne ãmaña jaradʼa ẽbaita naʉ̃ta aribʼaeita baradʼebara: 29 Kʼãrẽ zhi zromarãne erubʼeiita ne beabadata kʼorãũdua, ne wata kʼorãũdua, ne ojũẽbʼari bea kʼorãũdua, kĩma ẽãta erukʼãĩrãũdua. Marãba maʉ̃ta aribʼaedʼara bia nʉmeãña. Bia bʼeaudua.

30 Aramaʉ̃ne zokʼakuadʼapeadʼara edʼaa wãsidʼa Antioquíaedʼa. Mobe mebẽrãta ãba jʉredʼape diasidʼa kʼartara. 31 Ledʼape sobiasidʼa aramaʉ̃ne adu-a bʼeabibʉdaba. 32 Judara Silara Daizezeba bedʼeata jarabibarirãta panʉba soidʼu bʼeamarẽã mebẽrã ũrãgʼasidʼa bedʼeata bioba. 33 Mama ewari ʉ̃kʉrʉ berabʼaribʉdadʼera mebẽrãbara adu-a buegasidʼa jẽrũya wãbibʉdata jarirã ãzhi zokʼakuadʼama. 34 Mawũãmina Silama biga basia mama bʼeita. 35 Pablora Bernabéra ari Antioquíadʼe panʉba Nokʼo Daizeze bedʼeata, Jesúsdʼebema bedʼea biata jara panasia awʉrʉrã bio bawarauba.

Pabloba ãĩ tʉdʼa Bernabé

36 Ewari ʉ̃kʉrʉ babʉrʉdʼe Pablobara Bernabéa mawũãsia: Jẽrũya mebẽrãta akʉkuadʼe wãnaña, pʉwʉrʉza Nokʼo Daizeze bedʼeata dazha jaradʼapeadʼa maẽ wãnaña kʼawuadʼaita sãwũã bʼeta.

37 Bernabébara ãzhi bawara ede krĩñasia Juan abʼaʉta Marcota. 38 Mawũãmina ãzhi bawara edeira Pabloma biga ẽbasia Panfilia druadʼe ãzhita ãĩ tʉdʼaba, aramaʉ̃ne ãzhi bawara wã ẽbadʼaba miã ũrãgʼadʼe. 39 Aramaʉ̃ne ãzhirãĩnu krĩcha abʼarika zedʼa ẽãba zhiya zhi tʉsidʼa. Bernabébara Marco edebʉrʉta barcodʼe wãsia dodʼu Chipreidʼu. 40 Waya Pablobara Silata jʉrʉ edape wãbʉrʉdʼera, izhi biaba ãzhi akʉmarẽã mebẽrãbara chãbʼarisidʼa Daizezea Nokʼoa. 41 Aramaʉ̃ne Siria druadʼe, Cilicia druadʼe berabʼarisia soidʼu bʼeamarẽã ũrãgʼa mebẽrãta.

Timoteo wãna Pablo kʼaidʼu Sila kʼaidʼu

16 Aramaʉ̃ne ãzhira jũẽsidʼa Derbe pʉwʉrʉedʼa, Listra pʉwʉrʉedʼa. Mama Jesúsdʼebema ĩjã bʼʉta Timoteo abadata bʼasia wũẽrã judío wauta, maʉ̃ wũẽrã Jesúsdʼebema ĩjã bʼasia. Timoteo zezera griego basia. 2 Timoteora bia jara panasia mebẽrã bʼebara Listradʼe, Iconione. 3 Pablobara maʉ̃ izhi ũme wãĩta krĩñape kʼakua eta kʼõsia, judíorã maʉ̃ ẽjũãne bʼeta bĩ ẽã krĩchadʼa ẽbamarẽã mawũã osia, jõmaʉ̃ba kʼawua bʼeasia zhi zezera griegota. 4 Pʉwʉrʉza berabʼari wãne jara wãbʉdata Jesúsba zokʼakuadʼata, nokʼorã mebẽrãneta Jerusalénne bʼeta krĩcha abʼarika zedʼadʼebemata jara wãsidʼa aribʼaedʼamarẽã. 5 Aramaʉ̃ne mebẽrã soidʼu duane wãba eaba wãsia ewariza.

Macedonia bidʼata ũdudʼa

6 Frigia druadʼe, Galacia druadʼe berabʼari wãnerã, Jawurebiaba idaribiga ẽbasia Daizeze bedʼeata jaradʼaira Asia druadʼe. 7 Aramaʉ̃ne Misia druaidʼu jũẽbʉdadʼera wãnaĩ basia Bitinia druaedʼa, mawũãmina Jawurebiaba idaribi ẽbasia. 8 Mawũẽ Misiadʼe berabʼari edʼaa wãsidʼa Troa pʉwʉrʉedʼa. 9 Diamase Pablobara kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa ũdubʉrʉta ũmakĩrã Macedonia bidʼata edau nʉmʉba zuburia bedʼea mawũãsia: Ya kĩrãrã Macedonia druaedʼa zepe kʼarebarua daira. 10 Kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa mawũã ũdui, aramaʉ̃ta kĩrãrã wãnaĩne basia Macedonia druaedʼa, aramaʉ̃ne wãrãne kʼawuasidʼa daira Daizezeba trʉ̃bʉrʉta maʉ̃rãã jaradʼamarẽã Jesúsdʼebema bedʼea biata.

Cárceldʼe panʉsidʼa Filipodʼe

11 Troa pʉwʉrʉdʼe barcodʼe bʼaridʼape daira jipa zesia dodʼu Samotraciaidʼu, nrũẽma zesidʼa Neápoli pʉwʉrʉedʼa. 12 Mamaʉ̃ba wãsidʼa Filipo pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ pʉwʉrʉta wagʼaua Macedonia druadʼera, mama bʼea Roma bidʼarãta. Maʉ̃ pʉwʉrʉdʼera daira duanasia ewari ʉ̃kʉrʉ. 13 Ẽnaʉ̃bada ewade daira pʉwʉrʉdʼebara ãĩ wãsidʼa doedʼaa, daibara krĩchasidʼa mama zhiwidʼibadata bʼʉta. Daira jewedʼa duanepe Jesúsdʼebemata jarasidʼa wũẽrãrã zhi jʉre duanuã. 14 Mawũẽ wũẽrã Lidia abadata wua granate nendobarita, Tiatira pʉwʉrʉdʼebemaba Daizeze ibia jara bʼʉba ũrĩ kʼobʼasia. Daizezebara izhi sora ewasia bia ũrĩmarẽã Pabloba jara kʼobʼʉta. 15 Aramaʉ̃ne zhi mebẽrã bawara buru kʼoepe daia zuburia bedʼea mawũãsia: Marãma mʉã Nokʼo Jesúsdʼebemata wãrĩnu ĩjãbʉrʉ mʉ dedʼa audua.

Aramaʉ̃ne daira duanebisia.

16 Ewari abʼa daira zhiwidʼibadaidʼu wãne daibara nezokʼa ãwũẽrãta daucha zesia jaidʼeba ne arimaẽ jarabarita. Maʉ̃bara izhi nokʼorãã plata bio ganabi bʼasia ne arimaẽ jara bʼʉba. 17 Maʉ̃ wũẽrãta Pablo kʼaidʼu, dai kʼaidʼu taidʼera baridua nemi jĩgua mawũã bʼasia: Ũmakĩrãrã naʉ̃rã nezokʼarãta Daizeze Ʉ̃trebemaneã, naʉ̃rãbara marãã jara panʉã ẽdrʉdʼaidʼebemata.

18 Maʉ̃ kʼaudʼa bʼasia ewari bio. Mawũẽ Pablora bĩ ẽãpe pʉrʉwape jaia mawũãsia: Mʉã bʉaa jaraya, Jesucristo trʉ̃neba ãĩ wãrũã kʼãʉ̃ wũẽrãnebara.

Mawũãĩ ãĩ wãsia aramaʉ̃ta.

19 Mawũãmina maʉ̃ta izhi nokʼorãba ũdudʼai, mawũã ãzhi plata ganabi bʼʉta ãĩ wãbʉrʉdʼeba jidasidʼa Pablora Silara. Mobe pʉwʉrʉ ẽsadra wesidʼa nokʼorã kĩrãbita. 20 Aramaʉ̃ne nokʼorã bedʼea araa obadama wedʼape mawũãsidʼa: Ũmakĩrãrã naʉ̃rã judíorãta panʉbara bĩ ẽã okua jirpanʉã zhãrã dazhirãta. 21 Jaradia jirpanʉã dazhirãba ĩjãna ẽbai bʼʉta, miã odʼa ẽbai bʼʉta dazhirã Roma bidʼarã baera.

22 Mawũãnaĩ zhãrã bʉredrʉbʉdara ãzhi ʉ̃rʉ̃ totosia. Nokʼorã bedʼea araa obadabara wua wẽũkuabidʼape jarasidʼa tawedʼamarẽã bakuruba. 23 Bio tawebidʼape cárceldʼe panʉbʉdata cárceldʼe bʼeta akʉbaria jarasidʼa biodʼe kĩrãkuitamarẽã. 24 Mawũãnaĩ maʉ̃bara cárceldʼe eidʼu panʉbʉrʉta jẽrũ pẽũkua nʉmʉsia sepodʼe. 25 Mawũãmina ewari ẽsadra Pablo Sila ũme zhiwidʼi panʉta, Daizezea trʉ̃ã panasia. Maʉ̃ta cárceldʼe bʼebara ũrĩ nʉmeãsia. 26 Maʉ̃ne aritiaudʼe abʼaedʼa zesia ẽjũã ureta, mawũẽ cárcel abʼaedʼa uresia. Audre ẽãne ewakua totosia puerta jõma, cadena jõmaʉ̃neta ẽnadrʉsia. 27 Cárceldʼe bʼeta akʉbarita ʉ̃rʉ̃mabʉrʉdʼera, puerta cárceldʼebema ewa nʉmeta ũdui kuchota ẽsia izhikusa zhi beaita, krĩchabʉrʉba cárceldʼe bʼera merũ pirapota. 28 Maʉ̃ne Pablobara nemi jĩgua mawũãsia: Bʉzhikusa bia ẽãta orãrũã, dai jõma za kʼopanʉã.

29 Mawũãĩ izhara widʼisia ĩbĩrãta, mobe ĩñabasia edʼa wãẽbape pidʼidʼia sãkʼokʼodʼe kʼobʼesia Pablo jẽrũ kʼaita, Sila jẽrũ kʼaita. 30 Mobe ãzhira ãĩ wepe mawũãsia: ¿Mʉãrã kʼãrẽta oibarape ẽdrʉira?

31 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Ĩjãrũã Nokʼo Jesucristodʼebemata, mawũãrã ẽdrʉya bʉta bʉzhi dedʼabema bawara.

32 Aramaʉ̃ne Nokʼo Jesúsdʼebemata izhaa jarasidʼa, izhi dedʼa bʼeabidʼa jõmaʉ̃ã jarasidʼa. 33 Maʉ̃ diamase izhara sʉgʉkuasia tawedʼapeadʼaba zhara kʼõgʼozoadʼata. Mobe aramaʉ̃ta buru kʼoesia izhidʼerã jõmaʉ̃ bawara. 34 Mobe izhi dedʼaa edekuape ne dedʼekasia. Aramaʉ̃ne jõma izhi dedʼabema bawara sobiasia ĩjãbʉrʉba Daizezedʼebemata.

35 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera nokʼorã bedʼea araa obadabara soldaorãta zokʼasidʼa mawũãnamarẽã: Ũmakĩrãrã kʼãʉ̃rã ẽnekuadua.

36 Cárceldʼe bʼeta akʉbaribara maʉ̃ta Pabloa kʼawuabibʉrʉta mawũãsia: Nokʼorã bedʼea araa obadabara jarabuesidʼa marã ẽnetamarẽã. Mawũẽ marã adu-a wãũdua.

37 Mawũãĩ Pablobara mawũãsia: Daira jõmaʉ̃ daidʼu tawesidʼa mawũã odʼaidʼe bʼʉ ẽãta, aramaʉ̃ne daira Roma bidʼata panʉta cárceldʼe edʼa bʼʉsidʼa. ¿Maʉ̃ta daira ẽnabʉdakʼa chupea? Kʼãwũã ẽã, awuarabʉrʉ ãzhita zedʼaibara dai ãĩ bʼʉita.

38 Soldaorãbara maʉ̃ bedʼeata nokʼorã bedʼea araa obadarãã kʼawuabisidʼa. Maʉ̃rã perasidʼa mawũã Roma bidʼarãta ũrĩkʼawadʼai. 39 Mawũẽ wãnape jarasidʼa ãzhira wãẽãsita. Mobe ãĩ panʉbʉdata jarasidʼa wãnamarẽã pʉwʉrʉdʼebara. 40 Mawũẽ cárceldʼebara wãbʉdata deidʼu wãsidʼa Lidia dedʼa. Aramaʉ̃ne mebẽrã bawara zhi ũdukuape soidʼu bʼeamarẽã ũrãgʼadʼape wãsidʼa.

Kĩrũnapeadʼa Tesalónicadʼe

17 Anfípoli pʉwʉrʉdʼe, Apolonia pʉwʉrʉdʼe berabʼari zesidʼa Tesalónica pʉwʉrʉedʼa. Mama nʉmasia de zhi jʉrebadata judíorãneta. 2 Pablora izhi kʼawa bʼʉdʼe maʉ̃rãma wã bʼʉta ewari ẽnaʉ̃bada ũbea bedʼeasia ãzhi bawara. 3 Zhi bʼʉmaneba bia jarakʼasia zhãrã Ẽdrʉbira zuburiaidʼe bʼasita, beudʼata piradrʉidʼe bʼasita. Maʉ̃nerã mawũãsia: Jesús mʉã marãã jarakʼa bʼʉra zhãrã Ẽdrʉbia.

4 Aramaʉ̃ne ãzhirãnebema ʉ̃kʉrʉbara ĩjãnape ãba duanesia Pablo bawara Sila bawara. Abʼarika bioba ĩjãsidʼa griegorã Daizezeba jara bʼʉta aribʼae bʼeba, dewara bio wũẽrãrã zhi zromarãba. 5 Mawũẽ judíorã Jesúsdʼebema ĩjãna ẽãbara bĩ ẽãbʉdaba ʉ̃kʉrʉ bia ẽãta bʼeta jʉrʉkua edasidʼa, mobe maʉ̃rã bawarauba kĩrũbikuasidʼa zhãrãta. Puerta tegawe Jasón dedʼa edʼa wãsidʼa Pablo Sila ãĩ wedʼaita zhãrã kʼobʼema. 6 Mawũãmina ũdudʼa ẽbaera Jasónta mebẽrã ʉ̃kʉrʉ bawara nokʼorã pʉwʉrʉdʼebema kĩrãbita wedʼape nemi jĩgua mawũãsidʼa: Naʉ̃rãbara ẽjũãne bʼera kʼawua ẽã okua bʼeta zebʉda naĩnubidʼa. 7 Maʉ̃ta Jasónbara bʼaribigasia. Naʉ̃rãbara jõmaʉ̃ba aribʼaedʼa ẽã aribʼaemarẽã jara bʼʉra rey Césarba, aramaʉ̃ne jara bʼea dewara bʼʉta Rey Jesústa.

8 Maʉ̃ta ũrĩnaĩ zhãrã kʼobʼera nokʼorã pʉwʉrʉdʼebema bawara bĩ ẽãsidʼa. 9 Mawũãmina ẽdrʉbigaita Jasónba dewaraurã bawarauba plata diata jidadʼape ẽnekuasidʼa.

Pablo Sila buedʼapeadʼa Bereaidʼu

10 Aramaʉ̃ta mebẽrãbara Pablo, Sila diamase buesidʼa Berea pʉwʉrʉidʼu. Jũẽnape edʼa wãsidʼa de zhi jʉrebadata judíorãne maẽ. 11 Maʉ̃rã audre so borekea bʼeasia Tesalónica pʉwʉrʉdʼe bʼe kʼãñabara, mawũẽ bedʼeata Jesúsdʼebema ũrĩ krĩña ũrĩsidʼa. Daizeze bedʼeara ewariza lesidʼa maʉ̃ jarabʉdara wãrĩnu kʼawuaita. 12 Aramaʉ̃ne judíorã bioba ĩjãsidʼa, griegorã bioba ĩjãsidʼa wũẽrãrã zhi zromarãba, zhũmakĩrãrãba. 13 Judíorã Tesalónica pʉwʉrʉdʼebemabara kʼawuasidʼa mawũã Berea pʉwʉrʉdʼebidʼa Daizeze bedʼea jara nʉmʉta Pablobara, mawũẽ wãnape maĩnubidʼa bĩ ẽãbisidʼa kʼabanata. 14 Mawũẽ mebẽrãbara Pablo aramaʉ̃ta wãbisidʼa pusaidʼu. Mawũãmina Silara Timoteora panesia mama. 15 Pablo ededʼapeadʼabara edesidʼa Atena pʉwʉrʉedʼa. Maʉ̃rãta jẽrũya zebʉdadʼera Pablobara jarabuesia Sila, Timoteo izhima zedʼamarẽã kʼadrʉabai.

Pablo bʼadʼa Atena pʉwʉrʉdʼe

16 Pabloba ãzhira Atena pʉwʉrʉdʼe jʉ̃ã bʼʉdʼera, pʉwʉrʉdʼebema bĩ ẽã akʉkua bʼasia kʼãrẽ ẽãta zhi zromane erubʼeba. 17 Maʉ̃ kʼarea de zhi jʉrebada maẽ Jesúsdʼebemata jara bedʼeasia judíorãã, judíorã ẽãba Daizeze zhi zromane erubʼea. Ewariza bedʼeasia pʉwʉrʉ ẽsadra ãba zebʉdaa. 18 Ʉ̃kʉrʉra epicúreo krĩchata pẽwã bʼeta, estoico krĩchata pẽwã bʼeta bedʼeasidʼa izhi bawara. Maʉ̃nerã ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽta jara krĩña bʼʉba naʉ̃ bedʼeamiãbara?

Waya ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Dazhima zhi zromarã eewabemata jarabaria. Mawũã bedʼeasidʼa Pabloba bedʼea biata jarakʼasi baera Jesús beudʼata piradrʉdʼata. 19 Aramaʉ̃ne zhi jʉrebadaidʼu Areópagoidʼu wedʼape mawũãsidʼa: ¿Daibara kʼawuadʼaidʼe bʼʉka bedʼeata eewabemata bʉa jara bʼʉra? 20 Bʉara webʉrʉa daiba ũrĩnakʼata. Daibara kʼawua krĩña bʼea kʼãrẽta jara krĩña bʼʉta maʉ̃bara. 21 Atena pʉwʉrʉdʼe bʼebara, ãĩbemata mama bʼebara jõmaʉ̃ba krĩñade basia ne jaraita o ne zhiwidʼita ũrĩĩta.

22 Aramaʉ̃ne Pablora Areópago ẽsadra ʉ̃ta nʉmepe mawũãsia: Atena bidʼarã, mʉã ne jõmaʉ̃ne akʉ bʼʉdʼera marãbara ne zhi zromarãne erubʼea. 23 Ne zhi zromarãne erubʼeta akʉkua bʉsidʼe mʉã ũdusia mongʼara oma nʉmʉta, maʉ̃ma bedʼeata bʼʉ nʉmʉta mawũã bʼasia: DAIZEZE ŨDUDʼAKʼAITABEMA. Ũdudʼakʼata marãba mawũã zhi zromane erubʼeta mʉãrã maʉ̃ta marãã jara bʼʉa.

24 Maʉ̃ta Daizeze ẽjũã odʼa, ne jõma edʼa nʉmʉta odʼa. Izhira ʉ̃tre nʉmʉ Nokʼoa, druadʼe nʉmʉ Nokʼoa, mawũẽ beubari bʼeba de okuadʼadʼe bʼʉ ẽã. 25 Miã beubari bʼeba diadʼamarẽã bʼʉ ẽã izha nesidʼata. Izhabʉrʉ jõmaʉ̃ã dia bʼʉa zokʼai bʼaita, ĩñabata, aramaʉ̃ne ne jõma dia bʼʉa.

26 Abʼaʉdʼeba zhãrã bio eababisia drua jõmaʉ̃ne bʼeamarẽã. Kʼãrẽ ewariedʼa zokʼai bʼeaira nʉmʉsia ewari barakua, druasidʼa zakua nʉmʉsia sãma bʼeaira. 27 Mawũã osia izhi Daizezeta jʉrʉdʼamarẽã, aramaʉ̃ne tãnakʼa jʉrʉbʉda kĩrãkʼa ũdu bʼedʼamarẽã. Wãrãnebai izhira wawara bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ dazhirã abʼa abʼaʉ kʼaita bʼʉa. 28 Izhidʼeba dazhirã bʼea, pira bʼea, aramaʉ̃ne bʼea. Ʉ̃kʉrʉ marãnebema bedʼeata bʼʉbadabara aramaʉ̃ kĩrãkʼa jarabʉdata mawũãsidʼa: Dazhirã Daizezedʼeba urua. 29 Mawũã Daizezedʼeba urudʼebara krĩchadʼaidʼe bʼʉ ẽã Daizezera oro omata, o plata omata, o mongʼara omata, maʉ̃ ãzhi krĩchaba odʼata beubari bʼeba. 30 Mawũãmina Daizezebara nawedʼara idaribisia izhidʼebema kʼawuadʼa ẽãba kʼãwũã bʼera, idʼibai baridu maẽ zhãrã jõmaʉ̃ã jara bʼʉa kʼazhiruara ãmape izhita pẽwãnamarẽã. 31 Mawũã jara bʼʉa izha ewarita nʉmʉkʼãrĩneba ẽjũãne bʼera kʼawua oita sãwũã oi bʼʉdʼe, mawũã oya Jesús izha jʉrʉdʼadʼeba, mawũã oita jõmaʉ̃ã kʼawuabibʉrʉta beudʼata piradrʉbisia.

32 Mawũã beudʼata piradrʉdʼata ũrĩbʉdadʼera ʉ̃kʉrʉbara sewakʼau bʼʉa asidʼa, waya dewaraurãbara mawũãsidʼa: Daibara bʉ bedʼeara tẽãne ũrĩnaña maʉ̃nebemata wakusa.

33 Aramaʉ̃ne Pablora wãsia ãzhi maẽbara. 34 Mawũãmina zhi jʉredʼapeadʼabara ʉ̃kʉrʉba Jesúsdʼebema ĩjãsidʼa. Maʉ̃rãnebema basia Dionisio zhi zromata Areópagodʼebemata, wũẽrã Dámari abadata, dewara awʉrʉrãta ãzhi bawara.

Pablo bʼadʼa Corintodʼe

18 Maʉ̃ tẽã Pablora Atena pʉwʉrʉdʼeba wãsia Corinto pʉwʉrʉedʼa. 2 Maĩnu ũdusia judío Aquila abadata Ponto druadʼebemata, zhi kĩma Priscila ũme Italia druadʼeba eewa zepe panasia. Mawũã zesidʼa rey Claudioba jarasi baera judíorã jõma ãĩ wãmarẽã Romanebara. Pablora wãsia maʉ̃rãma. 3 Izha obarita opanʉ baera ãzhi bawara bʼepe ãba kʼãrẽ oduanesia. Ãzhara obʼeasia ne eba de obadata. 4 Maʉ̃nerã de zhi jʉrebada maẽ ewari ẽnaʉ̃badaza bedʼea bʼʉta Jesúsdʼebemata ĩjãbigayidʼe bʼasia judíorãã, griegorãã.

5 Sila, Timoteo Macedonianeba zebʉdadʼera Pablora jipa bedʼeata jara bʼesia, judíorãã jara bʼasia Jesúra zhãrã Ẽdrʉbita. 6 Mawũãmina maʉ̃rãbara ũrĩãmaba mitia bedʼea jirpaneĩ wua jʉ̃ bʼʉta niãwe mawũãsia: Kʼãwũã bʼedʼeba Daizezebara pua kʼawua okuaya. Mʉrã bedʼea ne ẽbaya. Idʼidʼeuba mʉãrã Jesúsdʼebema jaradʼe wãña judíorã ẽãta bʼea.

7 De zhi jʉrebada maẽbara miã ũrãgʼadʼe wãsia Justo abada dedʼa Daizeze wawia bʼʉ maẽ, maʉ̃ dera nʉmasia de zhi jʉrebada kʼaita. 8 De zhi jʉrebada maẽ Crispo nokʼoba Nokʼo Jesúsdʼebema ĩjãsia izhi dedʼa bʼe jõmaʉ̃ bawarauba. Corinto bidʼarãba ũrĩbʉdadʼera bioba ĩjã buru kʼoe nʉmeãsia. 9 Ewari abʼa Nokʼo Jesúsbara Pabloa kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa diamase mawũãsia: Perarãrũã, awuarabʉrʉ bedʼearua, chupearãrũã. 10 Mʉrã bʉ ũme bʼʉba bʉra miõba bĩ ẽã o ẽã. Mʉãrã mʉnebema ĩjãnaĩta bio erubʼʉa naʉ̃ pʉwʉrʉdʼe. 11 Aramaʉ̃ne mama bʼesia año abʼa jedʼekʼo seis, maʉ̃nerã jarakʼa bʼasia Daizeze bedʼeata.

12 Maʉ̃ne Galión Acaya druadʼe nokʼota bʼʉdʼe judíorã krĩcha abʼarika zekuasia Pablo bĩ ẽã odʼaita, aramaʉ̃ne nokʼorãma ededʼape, 13 mawũãsidʼa: Naʉ̃ba Daizeze wawiadʼaita zhãrãã jara bʼʉra jãpe bʼʉa Roma leydʼebara.

14 Mawũãnaĩ Pablo bedʼeaidʼera Galiónbara judíorãã mawũãsia: Bia ẽbasibʉrʉ o bedʼea zroma basibʉrʉ, sãwũã oi bʼʉdʼe obʉrʉta mʉã marã judíorã bedʼeara ũrĩkʼausia. 15 Mawũãmina bari bedʼea baera, trʉ̃ baera, mazhi ũrãgʼa baera, mazhabʉrʉ araa oudua. Mʉrã bedʼea araa obarita kʼobʼa krĩña ẽã maʉ̃nebemanerã.

16 Mawũãpe jʉrekuabisia nokʼorã maẽbara. 17 Aramaʉ̃ta griegorã jõmaʉ̃ba Sóstene de zhi jʉrebada maẽ nokʼota jirtopota jirachisidʼa nokʼorã kĩrãbita. Mawũãmina Galiónbara araa akʉ ẽbasia.

18 Pablora mama ewari bio bʼape mebẽrãã wãta jarape barcodʼe wãsia Siria druaedʼa, maʉ̃nerã ãba wãsidʼa Priscila zhi kĩma Aquila ũme. Wãĩ nawedʼa Cencrea pʉwʉrʉdʼe Pablora budʼa wẽbisia, aribʼaedʼaba Daizezeita kʼãrẽ oita jaradʼata. 19 Éfeso pʉwʉrʉidʼu jũẽbʉrʉdʼera Pablobara mama ãzhira ãĩ tʉsia. Aramaʉ̃ne de zhi jʉrebada maẽ edʼa wãpe Jesúsdʼebemata jara bedʼeasia judíorãã. 20 Maʉ̃rã zuburia bedʼeasidʼa ãzhi bawara ewari dããrã bʼemarẽã, mawũãmina izhira bʼe ẽbasia. 21 Awuarabʉrʉ ãzhaa wãta jarape mawũãsia: Mʉrã edʼa bʼaibara Jerusalénne fiesta odʼaidʼe. Mawũãmina mʉrã wakusa marãma zeya Daizezeba krĩñabʉrʉ.

Mawũãpe barcodʼe wãsia Éfesodʼebara.

22 Cesarea pʉwʉrʉedʼa jũẽbʉrʉdʼera, Jerusalénʉẽna wãrĩzesia mebẽrã saludʼaita. Mobebʉrʉ edʼaa wãsia Antioquía pʉwʉrʉedʼa. 23 Mama ewari dããrã bʼape wãbʉrʉta pʉrrʉasia Galacia druadʼe, Frigia druadʼe, soidʼu bʼeamarẽã jara wãsia Jesúsdʼebema ĩjã bʼe jõmaʉ̃ã.

Apoloba Jesúsdʼebema jaradʼa Éfesodʼe

24 Maʉ̃ẽna Éfeso pʉwʉrʉedʼa zesia judío Apolo abadata Alejandría pʉwʉrʉdʼebemata. Izhira bi-ia bedʼea bʼasia, bia kʼawua bʼasia Daizeze bedʼea zhi bʼʉmata. 25 Nokʼo Jesúsdʼebema maʉ̃ã kʼawabisidʼa. Mawũẽ Nokʼo Jesúsdʼebema bʼʉsridʼa bia jara bʼasia bari kʼawua bʼasimina buru kʼoeidʼebemata Juanba jara bʼadʼata. 26 Izhira wãnigua bedʼea nʉmesia de zhi jʉrebada maẽ. Maʉ̃ta Priscilaba, Aquilaba ũrĩbʉdadʼera jãpe ededʼape bia jarasidʼa Jesúsdʼebema Daizezedʼeta. 27 Izhita Acaya druaedʼa wã krĩñabʉrʉdʼera mebẽrãbara bʉ wãĩrã biga abʉdata Jesúsdʼebema ĩjã bʼema bedʼeata bʼʉpe diabuesidʼa bia edadʼamarẽã. Maĩnu jũẽbʉrʉdʼera kʼãbãẽã kʼarebasia Jesúsdʼebema Daizezeba izhi biaba ĩjãbi bʼʉta ĩjãnapeadʼata. 28 Jesúsdʼebema ĩjãna ẽãneba jõmaʉ̃ daidʼu zarea bedʼeasia judíorãã, zhi bʼʉmaneba kʼawuabiga nʉmasia Jesúra zhãrã Ẽdrʉbita.

Pablo zedʼa Éfesodʼe

19 Apolo Corinto pʉwʉrʉdʼe bʼʉdʼera Pablora drua kʼatuma bara nʉmene berabʼarikua zesia Éfeso pʉwʉrʉedʼa. Maʉ̃ne Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta ũdukuai, 2 mawũãsia: ¿Marãbara Jawurebiara jidasidʼakʼa Jesúsdʼebema ĩjãsidʼadʼera?

Mawũãĩ mawũãsidʼa: Daibara ũrĩnakʼa Jawurebiata bʼʉra.

3 Mawũãnaĩ mawũãsia: ¿Kʼaiba jarabʉrʉdʼeba buru kʼoesidʼa?

Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Buru kʼoesidʼa Juanba jaradʼadʼeba.

4 Mawũãnaĩ Pablobara mawũãsia: Juanbara zhãrã buru kʼoesia buru kʼoebʉdaba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, aramaʉ̃ne zhãrãã jarasia ĩjãnamarẽã izhi tẽã zeidʼebemata, maʉ̃ Jesústa zhãrã Ẽdrʉbia.

5 Maʉ̃ta ũrĩnape buru kʼoesidʼa Nokʼo Jesús trʉ̃neba. 6 Maʉ̃ne Pabloba juwua ãzhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉbʉrʉdʼera ãzhidʼe zesia Jawurebiara. Mawũẽ bedʼea awuara bedʼeasidʼa, Daizezeba jarabibʉrʉsidʼa jarasidʼa. 7 Ãzhira jõmaʉ̃ne doce kʼopanasia zhũmakĩrãrãta.

8 De zhi jʉrebada maẽ Pablo edʼa wãpe wãnigua bedʼea bʼʉta jedʼekʼo ũbea basia. Ĩjãbigayidʼe jara bʼasia Daizezeta Nokʼodʼebemata. 9 Mawũãmina ʉ̃kʉrʉbara ĩjãna ẽãba Jesús pẽwã bʼera bĩ ẽã jara jirpanesia kʼabana kĩrãbita. Mawũẽ Pablora ãzhi maẽbara wãbʉrʉta Jesúsdʼebema ĩjã bʼera jʉre edepe ewariza bedʼea bʼasia escuelata Tiranno abadadʼe maẽ. 10 Aramaʉ̃ne bʼasia año ũme, mawũẽ Asia druadʼe bʼebara jõmaʉ̃ba judíorãba, griegorãba bedʼeara ũrĩkʼawasidʼa Nokʼo Jesúsdʼera. 11 Daizezebara ũdudʼakʼata okua nʉmasia Pablodʼeba. 12 Pañuelota o wuata Pablo kʼakuama tʉdʼape ede jirpanesia kʼayarãma, aramaʉ̃ne puara ãĩ wã nʉmasia ãzhidʼebara, jai kʼazhiruarãsidʼa ãĩ wã nʉmasia.

13 Maʉ̃nerã judíorãnebemata ʉ̃kʉrʉ pʉrrʉa bʼeasia jaita ãĩ jʉrekua bʼeta, maʉ̃rãbara Jesús trʉ̃ta zokʼa krĩñasidʼa, mawũẽ jai kʼazhiruarãta zhãrãne edʼa bʼea mawũãsidʼa: ¡Mʉã marãã jaraya, Jesús trʉ̃neba ãĩ wãũdua Pabloba jara bʼʉdʼeba!

14 Esceva abada warrarãta nʉmasia siete. Escevara judíota sacerdoterã nokʼo basia, maʉ̃neta maʉ̃ kʼaudʼa bʼeasia. 15 Ewari abʼa jai kʼazhiruabara mawũãsia: Jesúra mʉã ũdukʼawua bʼʉa, Pablora kʼaita mʉã kʼawua bʼʉa. Mawũãmina marã ¿kʼãrẽ ẽãta duanu ẽka?

16 Aramaʉ̃ne ũmakĩrã jai kʼazhirua abʼʉra ãzhi ʉ̃rʉ̃ pinandrʉpe poeakuasia. Mawũẽ maʉ̃ dedʼaubara ẽkʼadʼa wãẽbasidʼa zhara kʼõgʼozoa. 17 Maʉ̃ta Éfeso pʉwʉrʉdʼe bʼebara jõmaʉ̃ba kʼawuasidʼa judíorãba, griegorãba, ãzhira jõma perasidʼa. Aramaʉ̃ne bia jarasidʼa Nokʼo Jesúra.

18 Bioba Jesúsdʼebema ĩjãnapeadʼabara jaradʼe ze nʉmeãsia bia ẽãta ãzha obʼeadʼata. 19 Jaidʼebema kʼaudʼa bʼeadʼabidʼa libro jaidʼebemata wekuadʼape bakuasidʼa jõmaʉ̃ kĩrãbita. Maʉ̃ta sõmbe vale bʼʉta juachabʉdadʼera kʼãbãẽã vale bʼʉta kʼawuabʉdata ãzhi platadʼera vale bʼasia cincuenta mil. 20 Aramaʉ̃ne Jesúsdʼebema ĩjã bʼera eaba wãba zhi zromata trʉ̃poa wãsia bedʼeata Nokʼo Jesúsdʼera.

21 Maʉ̃ tẽã Pablora krĩchasia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãĩta pʉrrʉadʼa tẽã Macedonia druadʼe, Acaya druadʼe. Maʉ̃nerã mawũãsia: Mʉrã Jerusalénne bʼape wãĩ baraya Roma pʉwʉrʉidʼubidʼa. 22 Aramaʉ̃ne Macedonia druaedʼa zokʼakuasia ũme izhi kʼareba panʉta, maʉ̃rã panasia Timoteota, Erastota. Izhira ewari ʉ̃kʉrʉ bʼesia Asia druadʼe.

Kĩrũnapeadʼa Éfesodʼe

23 Maʉ̃ ewadera kʼãbãẽã kĩrũsidʼa Jesúsdʼebema pẽwã bʼedʼebemane. 24 Ne platadʼebemata obarita bʼasia Demetrio abadata, maʉ̃bara platadʼebemata de zakerãta o bʼasia Diana ne zhi zromane erubʼe de zata. Plata bio ganabiga bʼasia maʉ̃ obiga duanukʼãrĩrã. 25 Maʉ̃rãta jʉresia abʼarika maʉ̃ kʼaudʼa bʼe bawara, mobe mawũãsia: Marãbara kʼawua bʼea kʼãwũã naʉ̃ obʼeba dazhirã bara bʼeta. 26 Mawũãmina marãbara akʉ bʼea ũrĩ bʼea Pablobara kʼasia bʼʉta, bari Efeso pʉwʉrʉdʼebai ẽã, awuarabʉrʉ Asia drua jõma abʼae bodʼoa, aramaʉ̃ne zhãrã bioa kenabʼaribibʉrʉta jara nʉmʉã zhi zromarã ẽãta kʼãrẽ juwuaba obʼera. 27 Bari naʉ̃ dazhirã negociota aduai ẽã, awuarabʉrʉ Diana ne zhi zromane erubʼe desidʼa kʼãrẽ ẽãne nʉmʉnaña. Aramaʉ̃ne zhi zroma ẽãne edadʼaya zhi zromane erubʼeta Asia drua jõmaʉ̃ne ẽjũã jõmaʉ̃ne.

28 Maʉ̃ta ũrĩnaĩ kʼãbãẽã kĩrũ nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Diana zhi zroma Efesio bidʼarãnerã!

29 Aramaʉ̃ne pʉwʉrʉdʼebema kʼawua ẽãkua dogʼoba zhi jʉrebadaidʼu piraposia jidadʼape Gayota Aristarcota, maʉ̃rã Macedonia bidʼarãta panasia Pablo kʼaidʼu. 30 Pablora bedʼeadʼe wã krĩñasia zhãrã kʼobʼea, mawũãmina Jesúsdʼebema ĩjã bʼeba buedʼa ẽbasia. 31 Nokʼorãnebema ʉ̃kʉrʉ Asia druadʼebemabidʼa izhi ũme biarãba bedʼeata jarabuebʉdata zuburia bedʼeasidʼa edʼa wã ẽbamarẽã zhi jʉrebadaidʼu.

32 Maʉ̃ẽna ʉ̃kʉrʉbara ne abʼaʉta jara bʼikua nʉmʉnerã, dewaraurãbidʼa ne awʉrʉta jara bʼikua nʉmasia zhi kʼabanabara kʼawuadʼa ẽãba kʼãrẽã zhi jʉredʼapeadʼata. 33 Kʼabanane edʼauba Alejandrota jiraedabʉdata bedʼeamarẽã edabʼarisidʼa judíorãba. Mawũẽ Alejandrobara chupeadʼamarẽã juwuaba jarape ãzhi kʼareba bedʼeai basia zhãrã kʼobʼe kĩrãbita. 34 Mawũãmina judíota kʼawuadʼape jõma hora ũme badea bʼikua mawũãsidʼa: ¡Diana zhi zroma Efesio bidʼarãnerã!

35 Maʉ̃ne kʼarta bʼʉbari zhi zromaba kʼabanata chupeabigape mawũãsia: Efesio bidʼarã, mʉã jaraita ũrĩũdua, ¿kʼawua duanu ẽka Efesio bidʼarãneta pʉwʉrʉta tabʼʉra Diana ne zhi zromane erubʼe deta akʉbari ẽka, izhira ʉ̃treba zesi ẽka Júpiter zhi zromane erubʼe zadʼe? 36 Maʉ̃nebema mawũã ẽã abʼedʼa ẽbaera marã kĩrãtũmaũdua, kʼãrẽ orãũdua bia krĩchadʼa ẽãrã. 37 Marãbara naʉ̃rã wesidʼa dazhirãba zhi zromane erubʼe dera bĩ ẽã opanʉ ẽãta, mitia jara panʉ ẽãta dazhirãne Diana ne zhi zromane erubʼera. 38 Demetriota kʼãrẽ obadata izhi ũme bʼe bawara iabʼaʉ bawara bedʼeata erubʼebʉrʉ nokʼorã bedʼea araa obadata kʼãma bʼea. Mawũẽ zhiya ji bedʼeaudua. 39 Ne awʉrʉta jaradʼaibʉrʉ nokʼorãta ãba tabʼʉdʼe krĩcha bʼedʼaya. 40 Bedʼeata bʼaya dazhirãta nokʼorãba jidadʼara idʼi kʼãwũã nʉme kʼarea, dazhirãbara jara bʼedʼa ẽã kʼãrẽã kʼãwũã kĩrũ nʉmerã.

41 Maʉ̃ta jarape buegasia ãba tabʼʉra.

Pablo wãna Macedoniaẽna, Greciaedʼa

20 Zhãrã kĩrũ nʉmeãnata taubʉrʉdʼera Pablobara Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta trʉ̃pe ũrãgʼakuasia, mobe burakua mʉrã wã ape wãsia Macedonia druaedʼa. 2 Maʉ̃ druadʼera pʉrrʉasia, aramaʉ̃ne mebẽrã soidʼu bʼeamarẽã ũrãgʼape zesia Grecia druaedʼa. 3 Mama jedʼekʼo ũbea bʼape barcodʼe Siria druaedʼa wãĩne kʼawuasia judíorãba bĩ ẽã odʼaita bedʼea ausidʼata, mawũẽ jẽrũya wãĩta krĩchasia Macedoniãre. 4 Asia druaidʼu kʼopayasidʼa Pirro warra Sópater Berea pʉwʉrʉdʼebemaba, Aristarco dewara Segundo Tesalónica pʉwʉrʉdʼebemaba, Gayo Derbe pʉwʉrʉdʼebemaba, Timoteo, Tíquico, Trófimo Asia druadʼebemarãba. 5 Maʉ̃rãta na wãnape dai jʉ̃ãsidʼa Troa pʉwʉrʉdʼe. 6 Pan ne oreguea ne ẽã kʼobada ewarita berabʼaribʉrʉdʼera daira Filipo pʉwʉrʉdʼeba barcodʼe jizoape ewari juesomane ãzhi bawara zhi ũdukuasia Troa pʉwʉrʉdʼe, daira mama duanesia ewari siete.

Wãba Pablo jũẽna Troadʼe

7 Semana ewarita nabemata domingodʼe Jesúsdʼebema ĩjã bʼera ãba tabʼasia Jesús bebu krĩcha pan pewa kʼodʼaita, maʉ̃nerã Pablora nrũẽma wãĩ baraba miã ũrãgʼa nʉmʉne ewari ẽsadra basia. 8 Ĩbĩrãta bio kʼoakʼoadrʉ nʉmasia kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bemata ʉ̃tʉidʼu zhi jʉre tabʼʉ maẽ. 9 Kũrãta Eutico abadata kʼãbãẽã dapea wuedʼa jewedʼa bʼasia, Pablo dããrã bedʼea nʉmʉba dapeaba kʼãĩtotosia, mawũẽ kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bemata ũbeaidʼuba udogʼota jiraedasidʼa zhi beumata. 10 Aramaʉ̃ta Pablora udʼubʼaepe izhi ʉ̃rʉ̃ bʼarrupe bʉra mawũãsia: Sopuarãũdua, zokʼai bʼʉa.

11 Pablora wakusa wãrĩzepe Jesús bebu krĩcha pan pewa kʼodʼape bedʼeasia ʉ̃nadrʉyeedʼa, mobe wãsia. 12 Kũrã zokʼai edebʉdaba kʼãbãẽã sobiasidʼa.

Wãnapeadʼa Troadʼeba Miletoedʼa

13 Daira na wãta barcodʼe Asón pʉwʉrʉedʼa jizoasia Pablo mama bʼaribidʼaita, izha mawũã jaradʼadʼe drua wã krĩñape. 14 Asón pʉwʉrʉdʼe dai bawara zhi ũdupe barcodʼe bʼarisia, aramaʉ̃ne daira zesia Mitilene pʉwʉrʉedʼa. 15 Mamaʉ̃ba jizoabʉrʉdʼera nrũẽma berabʼarisidʼa dodʼu Quío kĩrãpe. Nrũẽma jũẽsidʼa odedʼaze dodʼu Samoĩnu. Trogiliodʼe õbʼaedape nrũẽma jũẽsidʼa Mileto pʉwʉrʉedʼa. 16 Pablobara krĩchasia Éfeso pʉwʉrʉra jipa berabʼariita, aramaʉ̃ne dããrã ẽbaita Asia druadʼe. Ĩñabasia nʉmasia jũẽ bʼera Pentecosté ewade fiestadʼe bʼaita Jerusalénne.

Wãba Pablo bedʼeadʼa Miletodʼe

17 Mileto pʉwʉrʉdʼeba trʉ̃bisia Éfeso pʉwʉrʉdʼe nokʼorã mebẽrãne bʼeta. 18 Izhima zebʉdadʼera mawũãsia: Marãbara kʼawua bʼea marãne edʼa mʉ ewariza sãwũã bʼʉra mʉ eewa zesi ewadeba Asia druaedʼa. 19 Mʉãrã Nokʼo Jesúsba jara bʼʉta ibiadʼe aribʼae bʼʉa, aramaʉ̃ne daubʼa biodʼe zuburia nʉmʉã bea krĩña bʼeba judíorãba. 20 Aramaʉ̃ne mʉãrã marã biaitabema idaribi ẽã jarasia jõmaʉ̃ daidʼu, jarasia dezabidʼa. 21 Judíorãã, judíorã ẽãta bʼea jarasia kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, ĩjãnamarẽã dazhirã Nokʼo Jesucristodʼebemata. 22 Kʼõbebʉrʉ Jawurebiaba wãbibʉrʉba mʉrã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãña kʼawua ẽãne mʉ maĩnu sãwũã berabʼariira. 23 Mʉã kʼawua bʼʉra Jawurebiaba pʉwʉrʉ jõmaʉ̃ne mʉãã jara bʼʉa mʉrã cárceldʼe bʼaita, zuburia bʼaita. 24 Mawũãmina mʉãrã maʉ̃ta krĩcha bʼʉ ẽã, miã mʉãrã mʉzhita krĩcha bʼʉ ẽã. Awuarabʉrʉ mʉã oi barata sobia jõbiita bʼʉa, Nokʼo Jesúsdʼeba mʉã jidadʼata bedʼea biata jaraita izhi biaba jarabi nʉmʉkʼãrĩta Daizezeba.

25 Mʉãrã kʼawua bʼʉa kʼãwũãnaba mʉã Daizezeta Nokʼodʼebemata jara berabʼari bʼʉ maẽ marã jõmaʉ̃ba miõba wueta ũdudʼa ẽbaya mʉ kĩrã. 26 Maʉ̃ba mʉã idʼi ewade marãã jaraya, iabʼa aduara mʉrã bedʼea ne ẽbaya. 27 Mʉãrã idaribi ẽã jõma jarabʉrʉa ũrãgʼa Daizezedʼera. 28 Maʉ̃ba mazhikusa kĩrãkuita bʼeaudua, Jesúsdʼebema ĩjã bʼe jõmaʉ̃ kʼarea kĩrãkuita bʼeaudua, maʉ̃ kʼarea marã Jawurebiaba bʼʉsia jʉredʼamarẽã mebẽrã Nokʼo Jesúsdʼeta, maʉ̃rã izha edadʼata izhi waba. 29 Mʉãrã kʼawua bʼʉa mʉ wãna tẽã marã maẽ edʼa zedʼaya usa kʼazhirua kĩrãkʼa bʼeta, maʉ̃rãbara mebẽrã ãrĩnaña. 30 Marãnebemata sewa nebʉrʉ piradrʉdʼaya ãzhita pẽwãbidʼaita Jesúsdʼebema ĩjã bʼea. 31 Maʉ̃ba kĩrãkuita bʼeaudua, bude bʼeaudua mʉãrã año ũbea diamase ewaridʼe daubʼadʼe ũrãgʼa tau ẽã bʼadʼata marã abʼa abʼakʼa.

32 Kʼõbebʉrʉ mebẽrã mʉã marã chãbʼariya Daizezea, bedʼeata izhi biaba jarabi nʉmʉkʼãrĩã chãbʼariya, izhara zareata erubʼʉa marã soidʼu bʼeabiita, marãã dedʼekaya izha diaita jaradʼara izhidʼeta duanuna jõmaʉ̃ã. 33 Mʉãrã plata, miã oro, miã wua miõneta krĩña bʼʉ ẽã. 34 Awuarabʉrʉ marãbara kʼawua bʼea mʉã nesidʼara mʉ bawara bʼeba nesidʼara mʉzhi juwuaba abʼʉa. 35 Ne jõmaʉ̃ne mʉã marãã jaradia bʼʉa mawũã traja kʼarebai barata kʼãrẽ nesidʼa bʼera. Nokʼo Jesús bedʼeata bude baudua mawũãnata: Dazha awʉrʉa kʼãrẽ diabʉrʉba dazhira audre sobiaya awʉrʉba diabʉrʉta jidai kʼãñabara.

36 Maʉ̃ta jarape Pablo sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe zhiwidʼisia ãzhi jõmaʉ̃ bawara. 37 Mobebʉrʉ jõma kʼãbãẽã jẽga kʼobʼeba Pablo obʉradʼape kĩrãma nigasidʼa. 38 Kʼãbãẽã sopua kʼobʼeasia izha jaradʼaba izhi kĩrã wueta ũdudʼa ẽãta. Aramaʉ̃ne kʼopayasidʼa barcoidʼu.

Pablo wãna Jerusalénʉẽna

21 Daibara mebẽrã ãmaẽnape barcodʼe jipa wãsidʼa Cos dodʼuidʼu. Nrũẽma wãsidʼa Roda dodʼuidʼu. Mamaʉ̃ba wãsidʼa Pátara pʉwʉrʉidʼu. 2 Barcota Fenicia druaedʼa wãta ũdudʼape jizoasidʼa. 3 Wãne dodʼu Chipre dajadabʉrʉdʼera juwua ãkʼaare ãmaẽbʉdata zesidʼa Siria druaedʼa, aramaʉ̃ne Tiro pʉwʉrʉedʼa jũẽkuasia barcoba mama ne ãĩ jirakuaiba. 4 Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta ũdudʼape daira mama duanesia ewari siete. Maʉ̃rãbara Jawurebiadʼeba Pabloa jarasidʼa wãrĩze ẽbamarẽã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 5 Ewarita arabai dai wãbʉdadʼera jõmaʉ̃ba wũẽrãrã ãzhidʼe bawarauba, ãzhi warrarã bawarauba daira pʉwʉrʉ ãĩ kʼopayasidʼa. Aramaʉ̃ne ibudʼe sãkʼokʼodʼe bʼadape dai jõma zhiwidʼisidʼa. 6 Aramaʉ̃ne zhiya zhi burakuape dai barcodʼe ʉ̃tʉ wãbʉdadʼera ãzhira jẽrũya wãsidʼa ãzhi dedʼaa.

7 Daira pusadʼe wã taubʉdata Tiro pʉwʉrʉdʼeba jizoasia Tolemaida pʉwʉrʉedʼa. Mama mebẽrã saludʼadʼape ãzhi bawara duanesia ewari abʼa. 8 Nrũẽma Pablo dai izhi bawara bʼe bawara wãbʉrʉdʼera daira wãsidʼa Cesarea pʉwʉrʉedʼa. Mobe Felipe dedʼa wãsidʼa Jesúsdʼebema bedʼea biata jarabari maẽ. Izhira mebẽrã kʼarebaita jʉrʉdʼapeadʼata sietedʼebema basia, daira duanesia izhi maẽ. 9 Izhara miã zagʼairãta kʼaurãta kĩmarẽ erubʼasia Daizezeba bedʼeata jarabibarirãta. 10 Daira mama ewari ʉ̃kʉrʉ duanune Judea druadʼeba edʼaa zesia Daizezeba bedʼeata jarabibarita Agabo abadata. 11 Maʉ̃bara dai akʉdʼe zebʉrʉta jidasia correa Pablodʼeta, mobe izhi jẽrũta izhi juwuata tãjʉ̃pe mawũãsia: Naʉ̃ẽnabemata Jawurebiaba jara kʼobʼʉta: Jerusalénne judíorãba kʼãwũã tãjʉ̃naña naʉ̃ correa zhibarita, mobe chãbʼaridʼaya judíorã ẽãta bʼe juwuadʼe.

12 Maʉ̃ta ũrĩnaĩ daira mama bʼe bawara zuburia bedʼeasidʼa wãrĩze ẽbamarẽã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 13 Mawũãmina Pablobara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Kʼãrẽta odʼaipe jẽgabʉdaba mʉ sopuabi kʼobʼebara? Mʉrã bari zhi jʉ̃bigaidʼe bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ Jerusalénne beuisidʼa bʼʉa Nokʼo Jesús kʼarea.

14 Aramaʉ̃ne daibara tʉ bʼedʼa ẽãba idaribibʉdata mawũãsidʼa: Mobera odua Nokʼo Daizezeba krĩñata.

15 Maʉ̃ ewari tẽã aribʼaedʼape daira wãrĩzekuasia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 16 Dai bawara Jesúsdʼebema ĩjã bʼeta ʉ̃kʉrʉ zesidʼa Cesareadʼebemata. Ãzhi bawara iabʼa wesidʼa Mnasón abadata Chipredʼebemata, Jesúsdʼebema ĩjãnata dããrã bʼasia, daira izhi maẽ duanesia.

Pablo jidadʼapeadʼa Daizeze de maẽ

17 Jerusalén pʉwʉrʉedʼa zebʉdadʼera mebẽrãbara daira bia edasidʼa sobia. 18 Nrũẽma Pablo dai bawara wãsia Jacobo akʉdʼe. Mama jõma zhi jʉre duanasia nokʼorã mebẽrãneta. 19 Maʉ̃rã saludʼape abʼa abʼaʉdʼe nebʉrʉsia judíorã ẽãta bʼedʼe edʼa Daizezeba kʼãrẽ odʼata izhi miã ũrãgʼa wãne. 20 Maʉ̃ta ãzha ũrĩbʉdadʼera Daizezera ibia jarasidʼa. Mobe Pabloa mawũãsidʼa: Akʉbʼʉe mebea, judíorãnebema mil bio bʼʉa Jesúsdʼebema ĩjãbʉdata, jõmaʉ̃ba aribʼae bʼea Moisé ũrãgʼata. 21 Ãzhaara sewata jarasidʼa bʉdʼebemata, judíorãta judíorã ẽã maẽ bʼeta jõma ũrãgʼa bʼʉbidʼa aribʼaedʼa ẽbamarẽã ũrãgʼa Moisédʼeta, jara bʼʉbidʼa ãzhi warrarãne kʼakua era kʼõna ẽbamarẽã, miã odʼa ẽbamarẽã kʼãrẽ okʼawa bʼera. 22 ¿Maʉ̃ẽnabemanerã sãwũãnaĩpe? Kʼabanata wãrãne zhi jʉredʼaya ũrĩbʉdaba bʉ zedʼata. 23 Mawũẽ za daiba jaradʼaita odua: Daidʼebemata kĩmarẽ panʉã aribʼaedʼai barata Daizezea jaradʼapeadʼata kʼãrẽ odʼaita. 24 Maʉ̃rãta Daizeze deidʼu bʉzhi bawara ededua, mobe Daizeze kĩrãbita nene ẽã bʼeaidʼebemata ãzhi bawarauba odua. Ãzha Daizezea diaira bʉa diadua, aramaʉ̃ne budʼa wẽnamarẽã. Mawũãrã jõmaʉ̃ba kʼawuadʼaya bʉdʼebemata jaradʼapeadʼara sewata, awuarabʉrʉ kʼawuadʼaya bʉabidʼa kĩrãẽpa aribʼae bʼʉta Moisé ũrãgʼara. 25 Mawũãmina judíorã ẽãba Jesúsdʼebema ĩjãpe bʼeitara krĩchadʼape daibara jara bʼʉsidʼa kʼãrẽ zhi zromarãne erubʼeiita ne beabadata kʼodʼa ẽbamarẽã, ne wata kʼodʼa ẽbamarẽã, ne ojũẽbʼari bea kʼodʼa ẽbamarẽã, kĩma ẽãta erukʼãĩna ẽbamarẽã.

26 Mawũãnaĩ Pablobara maʉ̃rã kĩmarẽta jʉrebʉrʉta, nrũẽmarã Daizeze kĩrãbita nene ẽã bʼeaidʼebemata o jʉ̃drʉsidʼa. Aramaʉ̃ne Daizeze dedʼa edʼa wãsia jaraita Daizeze kĩrãbita nene ẽã bʼaidʼebema kʼãrẽ ewade ma aribʼaeita, sõmbedʼe Daizezeita nendʉwʉrʉ diadʼe zedʼaita ãzhi abʼa abʼaʉba.

27 Mawũãmina aramaʉ̃ne ewari siete babodʼodʼe, judíorã ʉ̃kʉrʉ Asia druadʼebemaba Pablo Daizeze dedʼa ewara maẽ ũdudʼai, kʼabanata jõma kĩrũbidʼape jidabʉdata, 28 nemi jĩgua mawũãsidʼa: Israelitarã, daita kʼarebaudua. Naʉ̃bara baridu maẽ jõmaʉ̃ã ãña jara bʼʉa dazhirã ʉ̃rʉ̃, Moisé ũrãgʼa ʉ̃rʉ̃, naʉ̃ Daizeze de ʉ̃rʉ̃. Maʉ̃ awuara griegorãta edʼa wãbisia Daizeze dedʼa ewara maẽ, aramaʉ̃ne mitia osia nene ẽãta naʉ̃ Daizeze dera. 29 Mawũãsidʼa naara ãzha pʉwʉrʉdʼe izhi ũme ũdusidʼa baera Trófimo Éfeso pʉwʉrʉ dʼebemata, ãzhara krĩchasidʼa Pabloba maʉ̃ta edʼa wãbisita Daizeze dedʼa ewara maẽ.

30 Aramaʉ̃ne pʉwʉrʉdʼebema jõma kĩrũ bʉredrʉsidʼa. Pablora jirtopota ãĩ ertasidʼa Daizeze dedʼa ewara maẽbara, mobe aramaʉ̃ta serrasidʼa puerta jirapanʉrã. 31 Beadʼadea jirkʼopanʉne soldaorã nokʼota wagʼaua jarasidʼa Jerusalén pʉwʉrʉdʼebema jõma kĩrũ nʉmeta. 32 Maʉ̃bara aramaʉ̃ta soldaorãta ãzhi nokʼorã bawara jʉre edape wãẽbasia ãzhima. Ãzha soldaorã nokʼo wagʼauta soldaorã bawara ũdudʼai jʉ̃ãkʼaea jirpanʉrã idaribisidʼa Pablora. 33 Aramaʉ̃ne soldaorã nokʼota wagʼaubara orrape jidabʉrʉta jarasia jʉ̃namarẽã cadena ũmeba. Mobe zhãrã kʼobʼea widʼisia kʼai kʼawuaita, kʼãrẽ odʼata. 34 Mawũãmina kʼabanane edʼara ʉ̃kʉrʉba ne abʼaʉta jara, waya dewaraurãba ne awʉrʉta jara bʼikua nʉmasia. Mawũã bʼʉgadrʉ nʉmʉba miã kʼãrẽta bia kʼawua ẽãba jarasia ededʼamarẽã soldaorã tabʼʉ dedʼa. 35 Aramaʉ̃ne dume maẽ zebʉdadʼera soldaorãbara Pablora jirabʼari ededʼai bara zesia kĩrũ kʼobʼeba kʼabanata. 36 Kʼabanata kʼaidʼu tẽã zebʉdabara nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Beuibara!

Pablo bedʼeadʼa zhãrã kĩrãbita

37 Soldaorã tabʼʉ dedʼa edʼa buedʼaidʼe Pablobara soldaorã nokʼota wagʼaua mawũãsia: ¿Bʉara mʉrã idaribiika bʉaa bedʼeata jaraira?

Mawũãĩ jaribara mawũãsia: ¿Bʉara kʼãwũã kʼawua bʼʉka griego bedʼeara? 38 ¿Kʼõbera bʉ ẽka jari Egiptodʼebema naara naʉ̃ ewade zhãrã bawara zhõ piradrʉpe, drua drudrua tabʼʉedʼa cuatro mil jʉre ededʼara miã beamiãrãta?

39 Mawũãĩ Pablobara mawũãsia: Wãrãnebai mʉrã judíota Tarso pʉwʉrʉdʼebemata pʉwʉrʉ zroma maẽbema, maʉ̃ pʉwʉrʉra Cilicia druadʼebema. Mʉ biata odua mʉta idu bedʼeabirua zhãrã kʼobʼea.

40 Mawũãĩ jaribara idaribibʉrʉba Pablo dume maẽ ʉ̃ta nʉmepe chupeadʼamarẽã juwuaba jarasia zhãrã kʼobʼea. Aramaʉ̃ne chupeadʼai hebreo bedʼeadʼe bedʼea mawũãsia:

22 Mʉ ʉrerã, marã mʉ zeze kĩrãkʼa bʼea, mʉ marã kĩrãbita mʉzhikusa zhi kʼareba bedʼeaita ũrĩũdua.

2 Hebreo bedʼeadʼe bedʼeabʉrʉta ũrĩnaĩ wuaabʉrʉ chupeasidʼa. Mawũẽ izhara mawũãsia: 3 Wãrãnebai mʉrã judíota tosia Tarso pʉwʉrʉdʼe, maʉ̃ pʉwʉrʉra Cilicia druadʼebema. Mawũãmina mʉrã warisia nama Jerusalén pʉwʉrʉdʼe. Mʉãrã ũrãgʼara kʼawasia Gamalieldʼeba, sãwũã kʼawai bʼʉdʼe kʼawasia Moisé ũrãgʼa dazhirã zhibarirã bʼeadʼadʼeta. Aramaʉ̃ne Daizezedʼebema aribʼae bʼasia idʼi ewade jõma marã bʼe kĩrãkʼa. 4 Mʉãrã pẽwã bʼasia Jesúsdʼebema ĩjã bʼera beaita, jidakuape cárceldʼe chãbʼariita zhũmakĩrãrãta wũẽrãrãta. 5 Sacerdote wagʼaubara kʼawua bʼʉa mʉ maʉ̃ kʼaudʼa bʼadʼara, kʼawua bʼea nokʼorã jõmaʉ̃ba, ãzhara mʉãã kʼarta diasidʼa Jesúsdʼebema ĩjã bʼera mʉãrã jidasia bʼʉta dazhirã ʉrerãta bʼera. Mawũẽ mʉrã Damascoedʼa wãsia mama bʼesidʼa Jerusalén pʉwʉrʉedʼa jidakua weita, aramaʉ̃ne pua kʼawua odʼamarẽã.

Pabloba jaradʼa Jesúsdʼebema ĩjãnata

6 Mawũãmina mʉ wãne Damasco kʼaita babʉrʉdʼe, ʉ̃matipa aritiaudʼe mʉta pʉrra abʼaedʼa urua tẽũsia bãjãneba. 7 Mʉta udʼa bʼaebʉrʉdʼera nemita ũrĩbʉrʉta mʉãã mawũãsia: Saulo, Saulo, ¿bʉa mʉrã kʼãrẽã pẽwã bʼʉ? 8 Mawũãĩ mʉãrã panaʉ̃ mawũãsia: ¿Bʉra kʼaipe Nokʼó? Mʉã mawũãĩ mawũãsia: Mʉrã Jesús Nazaredʼebema, maʉ̃ta bʉa pẽwã bʼʉa. 9 Mʉ bawara kʼobʼebara ʉ̃nata wãrãne ũdubʉdaba perasidʼa, mawũãmina mʉãã bedʼea kʼobʼʉ nemirã ũrĩna ẽbasia. 10 Mʉãrã mawũãsia: ¿Mʉãrã kʼãrẽta oipe Nokʼó? Mʉã mawũãĩ Nokʼobara mawũãsia: Piradrʉpe Damascoedʼa wãrũã, mama jõma jaradʼaya bʉa kʼãrẽ oita. 11 Mʉrã daʉbʼerreasia mʉma mawũã urua tẽʉ̃naba, mawũẽ mʉrã Damascoedʼa zesia juwuadʼeba edebʉdaba mʉ bawara kʼobʼeba.

12 Mama bʼasia ũmakĩrã Ananía abadata, maʉ̃bara aribʼae bʼasia Moisé ũrãgʼata. Izhira jõmaʉ̃ba bia jara panasia judíorã mama bʼebara. 13 Maʉ̃ta mʉma zepe mʉta orrape mawũãsia: Mebea Saulo, bʉra ne ũdu bʼidʼa. Maʉ̃ daucha mʉrã wakusa ne ũdubʉrʉba mʉãrã izhira akʉsia. 14 Mawũẽ izhara mawũãsia: Dazhirã zhibarirã bʼeadʼa Zhibariba bʉra jʉrʉsia izha kʼãrẽ krĩñata bʉa kʼawuamarẽã, aramaʉ̃ne akʉmarẽã Jesús biata, izhi nemita ũrĩmarẽã izhi idʼeba. 15 Izhidʼebemata bʉara zhãrã jõmaʉ̃ã jaraya bʉa ũdudʼata bʉa ũrĩnata. 16 Mawũẽ ¿bʉra kʼãrẽã pi kʼobʼaipe? Piradrʉrua, buru kʼoedua, bʉra kʼazhiruata biodʼebara bedʼea ne ẽã bʼʉmarẽã izhaa jaradua.

Pablo zokʼadʼa judíorã ẽãma

17 Mʉrã jẽrũya Jerusalén pʉwʉrʉedʼa zepe Daizeze dedʼa ewara maẽ zhiwidʼi nʉmʉne ne ũdusia kʼãĩmokʼaradʼe kĩrãkʼa. 18 Maʉ̃nerã mʉã Nokʼo Jesústa ũdubʉrʉdʼera mʉãã mawũãsia: Jerusalénnebara ĩñabasia ãĩ wãrũã, namarã ĩjãna ẽbaya bʉa jarabʉrʉra mʉnebemata. 19 Mawũãĩ mʉãrã mawũãsia: Nokʼó, ãzhara kʼawua bʼea mʉãrã de zhi jʉrebadata nʉme maẽ sãwũã cárceldʼe bʼʉkua bʼadʼata ukua bʼadʼata bʉdʼebemata ĩjã bʼera. 20 Esteban bʉdʼebema jarabarita beasidʼadʼera mʉsidʼa mama kʼobʼadʼaba mʉma biga basia izhi beabʉdara, zrʉgadʼa ẽbamarẽã mʉã akʉsia izhi bea kʼobʼe wuara. 21 Mʉã mawũãĩ mawũãsia: Wãrũã, mʉã bʉra wawara zokʼaya judíorã ẽãma.

Pablo ubii badʼa soldaorã nokʼota wagʼauba

22 Pablo bedʼeara mamabai ũrĩsidʼa. Aramaʉ̃ne nemi jĩgua mawũãsidʼa: Druadʼebara kʼãʉ̃ nebabirua, kʼãʉ̃ bʼaidʼe bʼʉ ẽã.

23 Aramaʉ̃ne ãzhira kĩrũ jʉra bʼikua wua ãzha ãnebʼari bʼera niãwe, nejarra ewaradʼe jãmapo jirpanʉba, 24 soldaorã nokʼota wagʼaubara soldaorã tabʼʉ maẽ edʼa ededʼamarẽã jarape udʼamarẽã jarasia bedʼeamarẽã, aramaʉ̃ne kʼawuaita kʼãrẽã mawũã kĩrũ jʉra bʼikua nʉmeta izhi ʉ̃rʉ̃. 25 Mawũãmina udʼaita jʉ̃bʉdadʼera Pablobara soldaorã nokʼota mama kʼobʼʉa mawũãsia: ¿Roma bidʼara marãã ubi panʉka sãwũã oita jaradʼa ẽwedʼara?

26 Soldaorã nokʼoba maʉ̃ta ũrĩbʉrʉdʼera wãpe soldaorã nokʼota wagʼaua mawũãsia: ¿Bʉara sãwũã oipe? Ũmakĩrã jarira Romanebema.

27 Mawũãĩ soldaorã nokʼota wagʼaubara orrape mawũãsia: Mʉãã jaradua ¿bʉra Romanebemakʼa?

Mawũãĩ izhara mawũãsia: Ããjã.

28 Mawũãĩ soldaorã nokʼota wagʼaubara mawũãsia: Mʉã plata bio diabʉrʉba mʉrã Roma bidʼata bʼesia.

Mawũãĩ Pablobara mawũãsia: Mʉrã todʼadʼeba maʉ̃ã.

29 Aramaʉ̃ne izhi uita kʼobʼeadʼabara idaribisidʼa. Soldaorã nokʼota wagʼaubara mawũã Roma bidʼata kʼawuape izhisidʼa perasia jʉ̃bidʼaba.

Pablo kʼobʼadʼa nokʼorã kĩrãbita

30 Nrũẽma soldaorã nokʼota wagʼaubara bia kʼawua krĩñasia judíorãbara kʼãrẽã jirpanʉta, mawũẽ cadena ẽnabisia. Mobe zebidʼamarẽã jarasia nokʼorã sacerdoterãta, nokʼorã wagʼaurã bawara. Mobe Pablo ãĩ edape kʼobʼʉsia ãzhi kĩrãbita.

23 Pablobara nokʼorã wagʼaurã akʉ mawũãsia: Mʉ ʉrerã, Daizeze kĩrãbitara mʉ krĩchara bia bʼʉa idʼi basiidʼu.

2 Ananía sacerdote wagʼaubara Pablo kʼaita kʼobʼea jarasia tachidʼamarẽã ima.

3 Mawũẽ Pablobara mawũãsia: ¡Bʉra Daizezeba tachiya, bʉra sewa bibaʉta bʼʉa! ¿Bʉra jewedʼa kʼobʼʉ ẽka mʉ kʼawua oita Moisé ũrãgʼaba jara bʼʉdʼe, maʉ̃ta bʉara Moisé ũrãgʼara aribʼae ẽã nʉmʉ ẽka jarabʉrʉba mʉ tachidʼamarẽã?

4 Mawũãĩ mama kʼobʼebara mawũãsidʼa: ¿Sacerdote wagʼau Daizezedʼera ikʼazhirua jarabʉrʉka?

5 Mawũãnaĩ Pablobara mawũãsia: Mʉ ʉrerã, mʉãrã kʼawua ẽbasia mawũã sacerdote wagʼaura. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Ikʼazhirua jararãrũã nokʼo wagʼau bʉdʼebema bʼedʼeta.

6 Pablobara kʼawuasia ʉ̃kʉrʉ saduceorãta, ʉ̃kʉrʉ fariseorãta, mawũẽ nemi jĩgua nokʼorã wagʼaurãã mawũãsia: Mʉ ʉrerã, mʉrã fariseoa, mawũẽ mʉrã fariseorãnebema. Beukuadʼata piradrʉdʼaita mʉã ĩjã bʼʉdʼeba mʉrã kʼãwũã jirpanʉã.

7 Pabloba mawũãĩ fariseorã, saduceorã ãzhirãĩnu bĩ ẽã bedʼeasidʼa, ãba tabʼʉra aramaʉ̃ne dra totosia. 8 Maʉ̃ẽnabema saduceorãbara jara bʼea beudʼara piradrʉ ẽãta, miã ángel ne ẽãta, miã Jawurebiara ne ẽãta. Mawũãmina fariseorãma maʉ̃rã mawũã. 9 Aramaʉ̃ne kĩrũ bʼʉgadrʉsidʼa. Maʉ̃ne ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata fariseorãnebemata piradrʉdʼape mawũãsidʼa: Ũmakĩrã naʉ̃bara miã kʼãrẽta bĩ ẽã o ẽã. Jawurebiata izhaa bedʼeasi ẽbʉrʉ ángelta bedʼeasia, idaribi ẽã jirpana ẽã Daizezea.

10 Aramaʉ̃ne wuaabʉrʉ kʼaikʼaia jirpanʉba soldaorã nokʼota wagʼaura perasia, mawũẽ ãzhara Pablora baʉcha naʉ̃sãbidʼaidʼeba soldaorãã jarasia wãnape zhãrã maẽbara edʼa ededʼamarẽã ãzhi soldaorã tabʼʉ maẽ.

11 Maʉ̃ diamase Nokʼo Jesús zhi ũdubipe mawũãsia: Pablo, wãniguarua, Jerusalénne bʉa mʉnebemata jarabʉrʉ kĩrãkʼa kʼãwũã jaraibara Romanebidʼa.

Pablo beaita jirpanana

12 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera judíorã ʉ̃kʉrʉ bedʼea ausidʼa. Wãrãne bedʼeasidʼa nekʼodʼa ẽbaita miã baniã dodʼa ẽbaita Pablo beadʼayeedʼa. 13 Ãzhira cuarenta audre nʉmasia mawũã wãrãne bedʼeadʼapeadʼara. 14 Maʉ̃rãta nokʼorã sacerdoterãma, nokʼorãma wãnape mawũãsidʼa: Daira wãrãne bedʼeasidʼa miã kʼãrẽta kʼodʼa ẽbaita Pablo beadʼayeedʼa. 15 Mawũẽ marãba nokʼorã wagʼaurã bawarauba soldaorã nokʼota wagʼaua jaraudua nu wemarẽã marãma, sewa jaraudua marãbara wãrãne bia widʼi krĩña panʉta izhidʼebemata. Maʉ̃ẽna daibara beadʼaita kʼopanaña izhi nama zei nawedʼa.

16 Mawũãmina Pablo nawekʼau wauba mawũã kũrũgadʼaita bedʼea kʼopanʉta ũrĩbʉrʉdʼera, wãpe edʼa wãsia soldaorã tabʼʉ maẽ, mobe jarasia Pabloa.

17 Mawũẽ Pablobara soldaorã nokʼota abʼa trʉ̃pe mawũãsia: Naʉ̃ kũrãta ededua soldaorã nokʼota wagʼauma, bedʼeata erubʼʉa jaraita.

18 Mawũãĩ maʉ̃bara soldaorã nokʼota wagʼauma edepe mawũãsia: Pablo jida erupanʉba mʉta trʉ̃pe zuburia bedʼeasia bʉma wemarẽã naʉ̃ kũrãta, bedʼeata erubʼʉbidʼa bʉaa jaraita.

19 Mawũãĩ soldaorã nokʼota wagʼaubara juwuadʼe jidape awuara edepe widʼi mawũãsia: ¿Bʉara mʉãã kʼãrẽta jaraipe?

20 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Judíorãta krĩcha abʼarika zekuasia bʉaa jaradʼaita Pablo nu edebimarẽã nokʼorã wagʼaurã kĩrãbita. Sewa bʉaa jaradʼaya wãrãne bia widʼi krĩña bʼeta izhidʼebemata. 21 Mawũãmina bʉara ĩjãrãrũã, ãzhidʼebema ũmakĩrãrã cuarenta audreba jirtopoita merũ jirpanʉã, maʉ̃rã wãrãne bedʼeasidʼa nekʼodʼa ẽbaita miã baniã dodʼa ẽbaita beadʼayeedʼa. Ãzhara bari jʉ̃ã nʉmeã bʉa kʼasia aita.

22 Mawũãĩ soldaorã nokʼota wagʼaubara kũrã wãbibʉrʉta jarasia miõã jara ẽbamarẽã maʉ̃ jaradʼata.

Pablo edebidʼa nokʼo Félix bʼʉma

23 Soldaorã nokʼota wagʼaubara soldaorã nokʼota ũme trʉ̃pe diamase a las nueve wãĩta aribʼaebigasia soldaorã dociento, kʼawayo banata setenta, miãsu banata dociento. Aramaʉ̃ne wãnamarẽã Cesarea pʉwʉrʉidʼu. 24 Kʼawayodʼe silla bʼʉdʼamarẽã jarasia Pablo maʉ̃ne bʼaribidʼape zokʼai erjũẽnamarẽã nokʼo Félix bʼʉma. 25 Kʼarta bʼʉpe diabuedʼera mawũãsia:

26 Mʉrã Claudio Lisia, Félix bʉra nokʼota zhi zromaã mʉãrã saludo diabuebʉrʉa. 27 Ũmakĩrã naʉ̃ta judíorãba jidadʼape ãzha beadʼaidʼe, mʉta soldaorã bawara wãpe kʼarebasia mʉã kʼawuape Roma bidʼata. 28 Kʼãrẽã jirpanʉta kʼawua krĩñaba mʉãrã edesia nokʼorã wagʼaurãta ãzhidʼema. 29 Mawũẽ mʉãrã kʼawuasia ãzhi ũrãgʼadʼebema kʼarea jirpanʉta. Mawũãmina miã kʼãrẽ bedʼeata erubʼa ẽbasia beadʼaira o cárceldʼe bʼaira. 30 Mawũãmina ũmakĩrã naʉ̃ judíorãba jirtopoita merũ jirpanʉta jaradʼai aramaʉ̃ta mʉãrã zokʼasia bʉma. Mʉãrã izhi jirpanʉrãã jarasia bʉ kĩrãbita jaradʼamarẽã kʼãrẽta erubʼebʉrʉ izhi ʉ̃rʉ̃. Bia bʼadua.

31 Soldaorãbara Pablora edebʉdata ãzhaa jaradʼapeadʼa kĩrãkʼa diamase edesidʼa Antípatri pʉwʉrʉedʼa. 32 Nrũẽma kʼawayo banaã chãbʼarisidʼa wãnamarẽã izhi bawara, mobe jẽrũya zekuasia ãzhi soldaorã tabʼʉma. 33 Jarirã Cesarea pʉwʉrʉedʼa jũẽkuape kʼartara diasidʼa nokʼoa. Pablora kʼobʼʉsidʼa izhi kĩrãbita. 34 Nokʼobara kʼartara lepe widʼisia kʼãrẽ druadʼebemata. Aramaʉ̃ne Cilicia druadʼebemata kʼawuai, 35 mawũãsia: Mʉãrã bʉ bedʼeara ũrĩña bʉ ji bʼeta zebʉdadʼe.

Mawũãpe akʉdʼamarẽã jarasia edʼa bʼʉdʼape rey Herode bʼadʼa dedʼa.

Pablo bedʼeadʼa Félix kĩrãbita

24 Maʉ̃ tẽã ewari juesomane Ananía sacerdote wagʼauta Cesarea pʉwʉrʉedʼa edʼaa zesia nokʼorã ʉ̃kʉrʉ bawara, dewara zesia zhãrãbari bedʼeabarita Tértulo abadata. Maʉ̃rãta nokʼo kĩrãbita zesidʼa Pablo jidʼaita. 2 Aramaʉ̃ne Pablo trʉ̃bʉdadʼera Tértulobara nokʼoa ji mawũãsia: Bʉkʼareuba daira kʼãbãẽã sobia adu-a bʼea, daira ne biodʼe bia erunʉmʉã bʉara krĩchata erubʼʉdʼeba. 3 Bʉra zhi zroma Félix, bʉa obʼʉdʼebema daibara ewariza baridu maẽ jida bʼea kʼãbãẽã sobia. 4 Mawũãmina mʉã bʉra dããrã miãsẽã erunʉma ẽbaita, mʉ biata odua dai bedʼeata kʼakutua ũrĩdua ibiadʼe. 5 Daibara kʼawuasidʼa ũmakĩrã naʉ̃ ne kʼazhiruata, ẽjũã jõmaʉ̃ maẽ judíorã jõma kĩrũbiga bʼʉa, Nazaredʼebema ũrãgʼadʼe bʼe nokʼoa. 6 Maʉ̃sidʼa mawũãne mitia oi basia Daizeze desidʼa. Mawũẽ daibara jidadʼape kʼawua okrĩñasidʼa dai ũrãgʼata bʼʉdʼe. 7 Mawũãmina soldaorã nokʼo wagʼauta Lisiaba zhõne jãrĩsia dai juwuadʼebara. 8 Aramaʉ̃ne jarasia izhi ji bʼera zedʼamarẽã bʉma. Sãwũãta bʉa widʼira bʉara kʼawuaya maʉ̃ daiba jarabʉda jõmaʉ̃ kʼarea jirpanʉta daibara.

9 Judíorã mama kʼobʼebidʼa jarasidʼa jõma mawũãta. 10 Nokʼobara juwuaba Pabloa jarasia bedʼeamarẽã, mawũẽ mawũãsia: Mʉãrã kʼawua bʼʉa bʉra año bio bata bedʼea araa obʼʉta kʼãwũã daidʼebemata, mawũẽ mʉrã wãnigua bedʼeaya mʉzhikusa zhi kʼarebaita. 11 Bʉa widʼikara kʼawuaya ewari doce bata mʉrã Daizeze ibia jaradʼe wãrĩzedʼata Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 12 Maʉ̃nerã mʉrã ũdudʼa ẽbasia bedʼea kʼaudʼa nʉmʉrã zhãrã bawara, kĩrũbiga nʉma ẽbasia kʼabanata, miã Daizeze dedʼa, miã de zhi jʉrebadata nʉme maẽ, miã pʉwʉrʉdʼe. 13 Miã naʉ̃rãbara bʉaa kʼawua jara bʼedʼa ẽã mʉ kʼãrẽã kʼãwũã jirpanʉrã. 14 Mawũãmina mʉã naʉ̃ta bʉaa jaraya: Mʉãrã pẽwã bʼʉa Jesúsdʼebema ota ãzha jãpe bʼʉa abʼeta, mʉãrã aramaʉ̃ne bedʼeata aribʼae bʼʉa mʉ zhibarirã bʼeadʼa Zhibaridʼeta. Mʉãrã jõma ĩjã bʼʉa Moisé ũrãgʼadʼe bʼʉ tabʼeta, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãne bʼʉ tabʼeta. 15 Mʉãrã ãzhidʼe kĩrãkʼa ĩjã bʼʉa Daizezebara beudʼapeadʼara piradrʉbigaita biata bʼeta bia ẽãta bʼeta. 16 Maʉ̃ kʼarea mʉrã baridua kĩrãkuita bʼʉa bedʼea ne ẽã nʉmaĩta Daizeze kĩrãbita, zhãrã kĩrãbita.

17 Mʉrã drua ãĩ año ʉ̃kʉrʉ nimibape plata diadʼe zesia mʉrãta zuburia bʼea, dewara Daizezea diadʼe zesia nendʉwʉrʉta. 18 Maʉ̃ kʼaudʼa bʼʉta mʉrã judíorã Asia druadʼebemaba ũdusidʼa Daizeze kĩrãbita nene ẽã bʼaidʼebemata obʼʉdʼe Daizeze dedʼa ewara maẽ. Maʉ̃nerã mʉrã kʼabana bawara kʼobʼa ẽbasia, miã zhãrã kĩrũbiga nʉma ẽbasia. 19 Maʉ̃rã mʉ ũdudʼapeadʼata bʉ kĩrãbita zedʼape mʉrã jidʼaidʼe bʼʉa mʉ ʉ̃rʉ̃ bedʼeata jaradʼaita erubʼebʉrʉ. 20 Manebʉrʉ za kʼobʼeba jaradʼaidʼe bʼʉa mʉã bia ẽãta odʼata kʼawuasidʼa kʼawuaita mʉ kʼobʼasidʼe nokʼorã wagʼaurã kĩrãbita. 21 Awuarabʉrʉ ãzhi maẽ kʼobʼasidʼera mʉãrã nemi jĩgua mawũãsia: Beudʼapeadʼata piradrʉdʼaita mʉã ĩjã bʼʉ kʼarea marãbara idʼi mʉrã kʼãwũã jirpanʉã.

22 Nokʼo Félixba maʉ̃ta ũrĩbʉrʉdʼera Jesúsdʼebema ora bia kʼawua bʼʉba mawũãsia: Soldaorã nokʼo wagʼau Lisia naĩnu eidʼu zebʉrʉdʼe mʉãrã ma kʼawuaya marãnebema.

23 Mawũãpe soldaorã nokʼoa jarasia Pablo akʉmarẽã. Mawũãmina jarasia ne sãwũãĩrã idaribimarẽã. Idaribimarẽã jarasia ãzhirãba izhi aribʼaebʉdara o izhima zebʉdara.

24 Ewari tẽãne Félix zhi kĩma Drusila ũme zesia, zhi kĩma judía basia. Maʉ̃nerã Pablo trʉ̃pe ũrĩsia Jesucristodʼebema ĩjã bʼedʼebemata. 25 Maʉ̃nerã Pablobara jarasia bia ẽãta o ẽbaidʼebemata kĩrãẽpa bʼaidʼebemata, dewara jarasia Daizezeba zhãrã kʼawua oita ewarita zeita, nokʼo Félix maʉ̃ba perape mawũãsia: Namabaia wãrũã. Mʉã trʉ̃ bʼeidʼe mʉã bʉra trʉ̃ña.

26 Aramaʉ̃ne Pabloba plata diamarẽã bʼasia izha enaĩbari, maʉ̃ kʼarea zema bio zebi bʼʉta bedʼea bʼasia izhi ũme. 27 Aramaʉ̃ne año ũme babʉrʉdʼera Félix nokʼota bʼadʼara kenabʼaribʉrʉba chãbʼarisia Porcio Festoa. Félix judíorã bawara bia bʼa krĩñaba cárceldʼe ãmaẽsia Pablora.

Pabloba jaradʼa izhira ededʼamarẽã Césarma

25 Aramaʉ̃ne Festora nokʼota bʼadʼe zesia Judea druadʼe, ewari ũbeadʼe Cesarea pʉwʉrʉdʼeba wãrĩzesia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 2 Mawũẽ nokʼorã sacerdoterãta, judíorã zhi zromarãta izhi kĩrãbita zedʼape Pablora jisidʼa. 3 Sewa ãzhi biata omarẽã widʼisidʼa Pablo webimarẽã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, aramaʉ̃ne beabidʼai basia odʼe. 4 Mawũãmina Festobara jarasia Pablora cárceldʼe bʼʉta Cesarea pʉwʉrʉdʼe, jarasia maĩnu izhira dããrã ẽãne wãĩta. 5 Mobe mawũãsia: Marãnebemata wãsia bʼʉra mʉ ũme bʼaekuaudua. Mobe maʉ̃ba bia ẽãta osibʉrʉ jiudua.

6 Festora Jerusalénne ewari ocho o ewari diez bʼape wãsia Cesarea pʉwʉrʉedʼa. Nrũẽma zhãrã kʼawua obari maẽ jewedʼape wedʼamarẽã jarasia Pablora. 7 Pablo zebʉrʉdʼera judíorã Jerusalénneba zedʼapeadʼabara bʉredrʉdʼape bia ẽã zromata bio osidʼe jisidʼa, mawũãmina jara bʼedʼa ẽbasia maʉ̃ sãwũã wãrĩnuta. 8 Maʉ̃nerã Pablobara izhikusa zhi kʼareba mawũãsia: Judíorã ũrãgʼa ʉ̃rʉ̃rã, miã Daizeze de ʉ̃rʉ̃rã, miã rey César ʉ̃rʉ̃rã mʉrã kʼazhiruara o ẽã miã kʼãrẽne.

9 Mawũãmina Festo judíorã bawara bia bʼa krĩñaba Pabloa widʼi mawũãsia: ¿Bʉra Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãrĩzeika naʉ̃ẽnabemata mama kʼawua odʼamarẽã mʉ kĩrãbita?

10 Mawũãĩ Pablobara mawũãsia: Zhãrã kʼawua obadata rey Césardʼe maẽ kʼobʼʉa mʉrã, mʉ kʼawua odʼaidʼe bʼʉ maẽ kʼobʼʉa. Judíorã mʉãrã bĩ ẽã o ẽbadʼata bʉara bia kʼawua kʼobʼʉa. 11 Bia ẽãta mʉã osibʉrʉ, o mʉ beadʼaidʼebemata mʉã osibʉrʉ mʉrã beuama ẽã. Mawũãmina naʉ̃rãba mʉ jirpanʉnebemata miã kʼãrẽta ne ẽbʉrʉ, mʉrã miõba chãbʼari bʼe ẽã ãzhaara. Mʉãrã krĩña bʼʉa mʉrã rey Césarba kʼawua oita.

12 Mawũãĩ Festora krĩcha diabada bawara bedʼeape panaʉ̃ mawũãsia: Bʉara Césarba kʼawua oita krĩñabʉrʉba bʉra rey Césarma wãña.

Pablo wedʼapeadʼa Agripa kĩrãbita

13 Ewari ʉ̃kʉrʉ berabʼaridʼa tẽã rey Agripa zhi nawekʼau Berenice ũme Cesarea pʉwʉrʉedʼa zesidʼa nokʼo Festo saludʼaita. 14 Mama ewari bio panebʉdaba Festobara rey Agripaa Pablodʼebemata jara mawũãsia: Iabʼa cárceldʼe ãmaẽsia Félixba. 15 Maʉ̃ne jirpanʉta mʉ Jerusalén pʉwʉrʉedʼa jũẽsidʼe mʉma zesidʼa nokʼorã sacerdoterãta nokʼorã judíorãne bawara, mobe jarasidʼa beabimarẽã. 16 Mawũãnaĩ mʉãrã panaʉ̃ maʉ̃rãã jarasia Roma bidʼarãbara zhãrã beadʼamarẽã chãbʼari kʼawa duanu ẽãta zhi ji kʼobʼeta kĩrãbita kʼopanʉ ẽãrã, aramaʉ̃nerã izhikusa zhi kʼareba bʼeya jibʉdadʼera. 17 Ãzhi ãba naĩnu zebʉdadʼera mʉrã aramaʉ̃ta nrũẽma zhãrã kʼawua obada maẽ jewedʼape jarasia maʉ̃ wedʼamarẽã. 18 Zhi ji bʼeta kĩrãbita kʼobʼebara bia ẽãta odʼata jarabʉda ẽãba mʉã krĩcha kʼobʼadʼa kĩrãkʼa ẽbasia. 19 Awuarabʉrʉ jirpanasia ãzha ĩjã bʼedʼebema kʼarea, Jesús apanʉ kʼarea, maʉ̃ beudʼata Pablobara jara bʼʉa zokʼai bʼʉta. 20 Mʉãrã maʉ̃ sãwũãta kʼawua ẽãba widʼisia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wã krĩña kʼawuaita maĩnu kʼawua odʼamarẽã maʉ̃ẽnabemane. 21 Mawũãmina Pablobara krĩñasia izhira kʼawua omarẽã rey Augusto Césarba. Mawũẽ mʉãrã cárceldʼe bʼʉdʼamarẽã jarasia mʉã zokʼayeedʼa rey Césarma.

22 Mawũãĩ rey Agripabara nokʼo Festoa mawũãsia: Mʉãbidʼa ũrĩkʼausia maʉ̃ bedʼeara.

Mawũãĩ jaribara mawũãsia: Bʉara nu ũrĩña.

23 Nrũẽma rey Agripa zhi nawekʼau Berenice ũme zebʉdadʼera dajada panasia zhi zromarãta. Ãzhira zhãrã kʼawua obada maẽ edʼa wãsidʼa soldaorã nokʼorãta wagʼaurã bawara, nokʼorãta pʉwʉrʉdʼebema bawara, mawũẽ nokʼo Festobara webisia Pablora. 24 Mobebʉrʉ Festobara mawũãsia: Rey Agripaba dewara ũmakĩrãrã jõma dai bawara ãba kʼobʼeba za erukʼopanʉã ũmakĩrã naʉ̃ta, judíorã kʼabanaba jirpanʉta mʉãã jisidʼa Jerusalénne, dewara nama Cesareadʼebidʼa. Maʉ̃nerã nemi jĩgua jarasidʼa wueta bʼaidʼe bʼʉ ẽãta. 25 Mawũãmina mʉãrã kʼawuasia izhi beadʼaidʼebema o ẽãta, izhira rey Augusto Césarba kʼawua omarẽã krĩña bʼʉba mʉãrã ya krĩchasia zokʼaita izhima. 26 Rey mʉ nokʼoa kʼãrẽ wãrãta jara bʼʉ diabueita ne ẽãba mʉãrã webʉrʉa marã kĩrãbita, zhi audrera bʉ kĩrãbita webʉrʉa rey Agripa, aranaʉ̃nerã sãwũãta kʼawuabʉrʉba bʼaya mʉã kʼãrẽ bʼʉita. 27 Mʉma biga ẽã jida erupanʉrã kʼãrẽã jirpanʉta jara ẽã zokʼaira.

Pablo bedʼeadʼa Agripa kĩrãbita

26 Mobebʉrʉ rey Agripabara Pabloa mawũãsia: Bʉzhikusa zhi kʼareba bedʼearua.

Mawũãĩ Pablora juwua jirabʼari izhikusa zhi kʼareba mawũãsia: 2 Rey Agripa, mʉrã sobiabʉrʉa idʼi bʉ kĩrãbita mʉzhikusa zhi kʼareba bedʼeai baera ne jõmaʉ̃ne mʉ jirpanʉta judíorãba. 3 Zhi audrera bʉara jõma kʼawua bʼʉa sãwũã kʼawa bʼeta kʼãrẽ bedʼeata bʼʉta judíorãne edʼara, mawũẽ mʉ biata odua mʉ bedʼeata ũrĩdua sẽ ẽã.

Pablo naara sãwũã bʼadʼa

4 Mʉrã zhi zake wedʼauba jẽde wedʼauba mʉzhi druadʼe Jerusalénne sãwũã bʼadʼata kʼawua bʼea judíorã jõmaʉ̃ba. 5 Ãzhara dewara kʼawua bʼea jara krĩñanarã jẽdeuba mʉãrã dazhirã ũrãgʼata aribʼae bʼʉba mʉrã fariseota bʼʉa. 6 Idʼibaira Daizezeba dazhirã zhibarirã bʼeadʼaa jaradʼara izhara aribʼaeita mʉã ĩjã bʼʉ kʼarea mʉrã trʉ̃sidʼa kʼawua odʼaita. 7 Mawũã jaradʼara aribʼaeita ĩjã bʼea dazhirã Israel warrarã docedʼebemata bʼebara, mawũẽ Daizezeba jara bʼʉta aribʼae bʼea diamase ewaridʼe. Maʉ̃ta ĩjã bʼʉdʼeba rey Agripa, mʉrã ji panʉã judíorãbara. 8 ¡Sãwũãpe! ¿Marãma ĩjãĩne bʼʉ ẽka Daizezeba beudʼata piradrʉbigaira?

Pablo zhãrã pẽwã bʼadʼa

9 Wãrãnebai mʉãrã ne jõma oita krĩchasia Jesús Nazaredʼebemane ĩjã bʼera kiaweita. 10 Mʉãrã maʉ̃ta osia Jerusalénne. Mʉãrã Jesúsdʼebema ĩjã bʼera bio cárceldʼe bʼʉkuasia mawũã oi zareata diabʉdaba nokʼorã sacerdoterãba, beakuabʉdara mʉma biga basia. 11 Mʉãrã de zhi jʉrebadata nʉme maẽ ubima bio ukuabisia ĩjãbiga ẽã Jesúsdʼebema zareadʼe ikʼazhirua jarabigaita. Aramaʉ̃ne ãzhi ʉ̃rʉ̃ kʼãbãẽã kĩrũ bʼʉba pẽwãkua bʼasia pʉwʉrʉ ãĩbemata tabʼeidʼubidʼa.

Pabloba jaradʼa izha ĩjãnata

12 Maʉ̃ kʼaudʼa bʼʉdʼeba mʉrã Damasco pʉwʉrʉedʼa wã basia mawũã oi zareata diadʼape zokʼabʉdaba nokʼorã sacerdoterãba. 13 Maʉ̃ne ʉ̃matipa rey Agripa, mʉ odʼe wãne ʉ̃nata bãjãne mʉã ũdusia audre ʉ̃nata ʉ̃madau urua kʼãñabara. Maʉ̃ mʉ pʉrra tẽũsia, mʉ kʼaidʼu wãbʉdasidʼa pʉrra tẽũsia. 14 Dai jõma egorodʼe bʼaebʉdadʼera mʉã nemita ũrĩsia hebreo bedʼeadʼe mʉãã mawũãbʉrʉta: Saulo, Saulo, ¿bʉa mʉrã kʼãrẽã pẽwã bʼʉ? Bʉra kʼãwũãrã dobʼa pugabʉrʉa sumiãta ne kĩrãkʼa.

15 Mawũãĩ mʉãrã mawũãsia: ¿Bʉra kʼaipe Nokʼó? Mʉã mawũãĩ Nokʼobara mawũãsia: Mʉrã Jesúa, maʉ̃ta bʉa pẽwã bʼʉa. 16 Piradrʉrua, ʉ̃ta nʉmedua, mʉrã bʉaa zhi ũdubibʉrʉa mʉnebemata jarabarita bʼʉita, aramaʉ̃ne bʉa ũdudʼata jaramarẽã, mʉ bʉaa zhi ũdubi nʉmaĩnebemata jaramarẽã. 17 Mʉã bʉra ẽdrʉbi bʼaya bʉzhirã juwuadʼeba, judíorã ẽã juwuadʼeba. Kʼõbebʉrʉ mʉã bʉra maʉ̃rãma zokʼaya. 18 Aramaʉ̃ne mʉ bedʼea wãrãta kʼawuabʉdaba dabʉ ewekuamarẽã, pãrĩguadʼe bʼeadʼata aramaʉ̃ne bʼeaya ʉ̃nane, ãtõmiã zarea edre bʼeadʼata aramaʉ̃ne zedʼaya Daizezema. Aramaʉ̃ne mʉnebemata ĩjãbʉdaba Daizezebara bedʼea ne ẽã duanebiya kʼazhiruata biodʼeba, aramaʉ̃ne bʼeaya izhidʼeta bʼedʼebemata.

Pabloba aribʼaedʼa Jesúsba jarabʉrʉta

19 Mawũẽ rey Agripa, mʉãrã aribʼae ẽã nʉma ẽbasia mʉãã jarabʉrʉra Ʉ̃trebemaba. 20 Awuarabʉrʉ naara jarasia Damascodʼe bʼea, Jerusalénne bʼea, Judea drua jõmaʉ̃ne bʼea, judíorã ẽãta bʼea. Mawũã jarasia kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, aramaʉ̃ne biata odʼamarẽã dajada kʼazhiruara ãmape bʼeba. 21 Maʉ̃ kʼarea judíorãbara mʉrã Daizeze dedʼa jidadʼape beadʼai basia. 22 Mawũãmina Daizezeba kʼareba nʉmʉba idʼi basiidʼu jara nʉmʉã zhi zroma ẽãta bʼea, zhi zromata bʼea, aramaʉ̃ne mʉãrã jãpe jara nʉmʉ ẽã Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba dewara Moiséba sãwũã berabʼariita jaradʼapeadʼara: 23 Jarasidʼa zhãrã Ẽdrʉbira beui barata, beudʼara naara izhita piradrʉita, aramaʉ̃ne Daizeze bedʼeata ʉ̃nata jaraita judíorãta bʼea, judíorã ẽãta bʼea.

Pabloba Agripaa jaradʼa ĩjãmarẽã

24 Izhikusa zhi kʼareba maʉ̃ta jarabʉrʉdʼera Festobara nemi jĩgua mawũãsia: Pablo, bʉra kĩrãne bʼʉ ẽã. Estudiota maʉ̃tua kʼawua bʼʉba kĩrãdua bʼidʼa.

25 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Mʉrã kĩrãdua bʼidʼa ẽã zhi zroma Festo. Awuarabʉrʉ bedʼeara wãrãta jara bʼʉa kĩrãẽpadʼebemata. 26 Rey Agripa mʉrã bʉ kĩrãbita adu-a bedʼea kʼobʼʉa. Maʉ̃ mʉã jarabʉrʉdʼebema bʉara kʼawua bʼʉa, mʉãrã krĩcha ẽã maʉ̃ẽnabema bʉara kʼawua ẽãta, maʉ̃ berabʼarisi ẽbaera dau peratʉdʼe. 27 ¿Rey Agripa, bʉara ĩjã bʼʉka Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba jaradʼapeadʼara? Mʉãrã kʼawua bʼʉa bʉara ĩjã bʼʉta.

28 Mawũãĩ Agripabara Pabloa mawũãsia: Bʉa mʉrã Cristodʼebema babidea.

29 Mawũãĩ Pablobara mawũãsia: ¡Daizezeba krĩñabʉrʉ dããrãne o dããrã ẽãne mʉãrã bari bʉta sãwũã bʼaita krĩña bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ jõma idʼi mʉ bedʼeata ũrĩ kʼobʼesidʼa mʉãrã mʉ kĩrãkʼa bʼeaita krĩña bʼʉa naʉ̃ cadena ne ẽã!

30 Mawũãĩ rey Agripata, nokʼo Festota, Bereniceta piradrʉsidʼa ãzhi bawara jewedʼa duanena bawara. 31 Mobe jãpe wãnape ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Izhi beadʼaidʼebema miã cárceldʼe bʼaidʼebema o ẽbasia naʉ̃bara.

32 Agripabara Festoa mawũãsia: Naʉ̃ ẽdrʉbidʼaidʼe bʼasia izha krĩñasi ẽbʉrʉ izhira kʼawua omarẽã rey Césarba.

Pablo edebisidʼa Romaẽna

27 Daira Italia druaedʼa barcodʼe wãbidʼaita krĩchabʉdadʼera Pablota dewaraurã ʉ̃kʉrʉ jida erubʼe bawara soldaorã nokʼota Julioa chãbʼarisidʼa. Izhira soldaorã rey Augustodʼeta tabʼʉdʼebema basia. 2 Daira barco Adramitio pʉwʉrʉdʼebemane bʼarisidʼa. Maʉ̃ barcora wã basia Asia druadʼebema odedʼaze za. Dai bawara bʼasia Aristarco Tesalónica pʉwʉrʉdʼebemata, maʉ̃ pʉwʉrʉra Macedonia druadʼebema. 3 Nrũẽma jũẽkuasia Sidón pʉwʉrʉidʼu. Juliobara Pablo bia edabʉrʉta izhi bawara biarãma idu wãbisia kʼãrẽ nesidʼata diadʼamarẽã maʉ̃rãba. 4 Mamaʉ̃ba jizoabʉdadʼera dodʼu Chipre ãbʉde wãsidʼa pʉ̃ãdrʉta ãña nʉmʉba. 5 Pusadʼe berabʼarisidʼa Cilicia drua kĩrãpe, Panfilia drua kĩrãpe, aramaʉ̃ne zesidʼa Mira pʉwʉrʉidʼu, maʉ̃ pʉwʉrʉra Licia druadʼebema.

6 Mama soldaorã nokʼobara barco Alejandría pʉwʉrʉdʼebemata ũdusia wãta Italia druaedʼa. Mawũẽ daira bʼaribisia maʉ̃ne. 7 Daira ewari bio bikaãkʼa wãsia. Aramaʉ̃ne zuburia kʼabadadʼe pʉwʉrʉ Gido kĩrãpe jũẽkuape pʉ̃ãdrʉba idaribi ẽãba dodʼu Creta ãbʉde wãsidʼa dodʼu Salmón kĩrãpe. 8 Aramaʉ̃ne pusa kʼaawa zuburia kʼabadadʼe berabʼarisidʼa odedʼaze Buenos Puertos abada maẽ. Maʉ̃ kʼaita bʼasia pʉwʉrʉ Lasea.

9 Ewarita bio aduabʉdaba ya menajacha nʉmesia pusadʼe barcodʼe wãĩrã. Maʉ̃sidʼa mawũãne fiesta judíorã nekʼodʼakʼa ewarira berabʼarisia. Maʉ̃nerã Pablobara jarirãã, 10 mawũãsia: Mʉã kʼawua bʼʉa barcora menajachadʼe wãneba ne bio aduaya, bari ne zʉgʉa edeta barcota aduai ẽã, awuarabʉrʉ beukuaya dazhirãsidʼa.

11 Mawũãmina soldaorã nokʼobara barco zhibari bedʼeata, barcodʼe nokʼo bedʼeata audre ũrĩsia Pabloba jara kʼobʼʉ kʼãñabara. 12 Odedʼaze Buenos Puertos abada maẽrã kue ewarita berabʼariira biga ẽbaera, zhi kʼabanarã krĩchasidʼa mama jipa berabʼaridʼaita jũẽnaĩ kʼawuaita Fenice pʉwʉrʉedʼa. Odedʼaze maʉ̃ pʉwʉrʉdʼebema Creta dodʼudʼebema, mawũã krĩchasidʼa kue ewarira nangu ewarita pusa ewarita berabʼaridʼaita mama.

Nanguba pusa bomatʉbidʼa

13 Pʉ̃ãdrʉta juwua ãkʼaareba pʉ̃ãdrʉ kʼobʼaera ãzhima biga basia wãnaĩta, mawũẽ ancla jiraedadʼape wãsidʼa dodʼu Creta kʼaawa. 14 Mawũãmina audre ẽãne barco nanguba edabʼarisia nangu Euroclidón abadaba. 15 Aramaʉ̃ne barcora edabʼari wãba zhi kẽbʉ nanguma pʉrʉwa bʼedʼa ẽãba daira idu zhi edebisidʼa. 16 Dodʼu zake Clauda abada ãbʉde babʉdadʼera bʼe ẽã jirpanape edʼa bʼʉsidʼa jãba zakera. 17 Mawũã edʼa bʼʉdʼape barcora lasoba jũẽkuasidʼa ãrĩ ẽbamarẽã. Ibuta Sirte abadama poa nʉmeĩneba pera kʼobʼeba wua barcodʼebema eubʼari nʉmʉrã edʼaa bʼʉdʼape nangua idu edebisidʼa. 18 Aramaʉ̃ne pusa nanguba bomatʉbi nʉmʉba nrũẽmanerã doidʼu pepekuasidʼa barcoba ne zʉgʉata edera. 19 Ewari ũbeadʼe daibara dazhi juwuaba doidʼu pepekuasidʼa netata barcodʼebema. 20 Ewari kʼazhiruaba ʉ̃madau miã chĩdau ũdu ẽã ewari bio basia, pusa nanguba kʼãbãẽã bomatʉbi nʉmʉba daibara krĩchasidʼa daira ẽdrʉdʼa ẽãta.

21 Aramaʉ̃ne Pablobara daira nekʼodʼa ẽã ewari bio badʼeba ãzhi ẽsadra nʉmepe mawũãsia: Biga bakʼausia mʉ bedʼeata ũrĩsidʼabʉrʉ, mawũãrã Creta dodʼudʼeba jizoa ẽbakʼausia kʼãwũã ne ãrĩne ne aduabidʼe. 22 Mawũãmina wãniguaudua, dazhirã miõta beu ẽã, awuarabʉrʉ teguezoaya barcotrʉ. 23 Idʼi diamase mʉ ũme bʼasia ángel Daizezedʼeta, mʉrã Daizezedʼea, mʉãrã izha jara bʼʉta aribʼae bʼʉa. 24 Ángelbara mʉãã mawũãsia: Pablo perarãrũã, bʉra jũẽĩbara rey César kĩrãbita. Maʉ̃sidʼa mawũãne bʉkʼareuba Daizezebara jõma bʼeabiya barcodʼe bʉ bawara didʼira. 25 Maʉ̃ba wãniguaudua, mʉãrã Daizezera krĩcha bʼʉa, mawũã baya izha mʉãã jaradʼa kĩrãkʼa. 26 Aranaʉ̃ne dazhirã poa nʉmeña baridu dodʼudʼe.

27 Aramaʉ̃ne semana ũme babʉrʉdʼe diamase nʉmʉnerã pusa Adriáticodʼe nanguba ededʼe barcodʼe trajabadabara ewari ẽsadra krĩchasidʼa drua kʼaita bakuata. 28 Zabʉdadʼera pusa nabuara bʼasia treinta y seis metro. Ãmaña arana wãbʉdadʼera nabua bʼasia veintisiete metro. 29 Peñama tẽũĩneba pera kʼobʼeba ancla kĩmarẽ tabuesidʼa barco ãkidʼaare. Mobe ĩñabasia ʉ̃nadrʉbi krĩña panasia. 30 Barcodʼe trajabadara merũ wãnaĩta krĩchasidʼa barcodʼebara. Mawũẽ jãba zakera pusaidʼu babibʉdata sewa tabuedʼai kĩrãkʼa kʼopanasia ancla budearebemata. 31 Maʉ̃ne Pablobara soldaorã nokʼoa soldaorãã mawũãsia: Naʉ̃rãta barcodʼe kʼopanʉ ẽbʉrʉ marã ẽdrʉdʼa ẽã.

32 Mawũãĩ soldaorãbara laso jãba zakedʼeta tiawebʉdaba idu õbuesidʼa.

33 Ãsabodʼodʼe Pablobara nekʼodʼamarẽã jõmaʉ̃ã mawũãsia: Naʉ̃ba ewarira semana ũme babʉrʉa sãwũãĩ kʼawuaita jʉ̃ã bʼedʼe miã kʼãrẽta kʼo ẽã. 34 Maʉ̃ba mʉ biata oudua, nekʼoudua zarea kʼobʼeaita. Marã budʼaidʼu miã abʼabidʼa miõneta adua ẽã.

35 Mawũãpe pan jiraedape jõmaʉ̃ kĩrãbita Daizezea zhibia jipe bʼʉape kʼosia. 36 Mawũẽ jõma wãniguadʼape abʼarika kʼosidʼa. 37 Daira barcodʼera jõmaʉ̃ne duanasia dociento setenta y seis. 38 Pan jãwũã kʼodʼape barco wũẽsãbisidʼa trigo pepekuabʉdaba pusadʼe.

Barco pusaba teguezoabidʼa

39 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera kʼawuadʼa ẽbasia sãʉ̃ druata, mawũãmina maʉ̃ druadʼe jogʼoata ũdusidʼa ibu bara bʼʉta. Barcora maʉ̃ma nʉmane wãbidʼaita krĩchasidʼa bʼedʼara. 40 Mawũẽ laso tiawekua ancla idaribikuasidʼa pusadʼe, ẽnasidʼa barco araa jatʉbari jʉ̃ nʉmʉrã. Mobe zhi wua budearebemata nanguma eubʼaribʉdaba barcobara erutẽũsia ibuma. 41 Aramaʉ̃ne istadʼe poa nʉmebisidʼa barcora. Zhi kẽbʉra jou nʉmebʉrʉba pʉkatʉ ẽbasia, aramaʉ̃ne zhi ãkidʼara teguezoa bʉsadʼewasia pusa jamaweba.

42 Soldaorãbara krĩchasidʼa jidakua erubʼera beadʼaita miõta tũẽ merũ wã ẽbamarẽã. 43 Mawũãmina soldaorã nokʼobara Pablo beabi krĩña ẽãba idaribi ẽbasia mawũã odʼaidʼera. Mawũẽ jarasia zhi tũẽ kʼawua bʼera naara doidʼu jurzoape drua badʼamarẽã. 44 Zhi wuaabema bʼaribigasia ʉ̃kʉrʉ tabladʼe, ʉ̃kʉrʉ barco bʼʉgʉzoamane. Aramaʉ̃ne jõma ẽdrʉbʉdaba drua basidʼa.

Pablo kʼobʼadʼa dodʼu Maltadʼe

28 Ẽdrʉbʉdadʼera daibara kʼawuasidʼa dodʼura Malta abadata. 2 Mama bʼebara daira kʼãbãẽã bia edabʉdata tebʉ puadʼape daira jõma bʉredrʉbisidʼa kue ze nʉmʉba kũrãsãba. 3 Pablobara tebʉ jarra põta jʉrepe edape pepekuasia tebʉdʼe. Maʉ̃ne dãmata tebʉ jʉ̃wʉ̃rʉ̃ãba wãẽbabʉrʉba kʼa jirabʼesia juwuadʼe. 4 Zhãrã mama bʼebara mawũã dãmata juwuadʼe jirabʼidʼata ũdudʼai mawũãsidʼa: Naʉ̃ wãrãne miã beamiãta pusadʼebara ẽdrʉbʉrʉa. Mawũãmina ne zhi zromane erubʼera zhãrã kʼawua obariba idu bʼabi ẽã.

5 Pablobara dãma jĩãwesia tebʉdʼe, aramaʉ̃ne kʼãrẽ sãwũã ẽbasia. 6 Jarirãbara jʉ̃ã kʼobʼeasia izhira oroita, o aritiaudʼe beu bʼaeita. Mawũãmina dããrã jʉ̃ã kʼobʼedʼe kʼãrẽ sãwũã ẽbaera awuara krĩchadʼape jarasidʼa ãzha ne zhi zromane erubʼeta kʼobʼʉta.

7 Mama druata bʼasia maʉ̃ dodʼudʼebema nokʼota Publio abadadʼeta, maʉ̃bara daira bia edasia ewari ũbea. 8 Maʉ̃nerã Publio zezera kʉdʼadʼe tabʼasia kʉwamiãba ãmiba. Pablo edʼa wãsia akʉdʼe, mobe zhiwidʼipe juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉpe bʼebisia. 9 Maʉ̃ta ũdudʼape awʉrʉrã dodʼudʼe kʼaya bʼera zebʉdaba bʼesidʼa. 10 Maʉ̃rãbara daira bia aribʼaesidʼa. Barcodʼe dai jizoasidʼera jõma diasidʼa odʼe nesidʼara.

Pablo jũẽna Romaĩnu

11 Jedʼekʼo ũbea babʉrʉdʼera daira bʼarikuasia barco Alejandría pʉwʉrʉdʼebemane, maʉ̃ kue ewarita berabʼariyeedʼa nʉmasia maʉ̃ dodʼudʼe. Maʉ̃ma budeare bʼasia ne zhi zromane erubʼe Cástor zata, Pólux zata. 12 Pʉwʉrʉ Siracusa maẽ jũẽkuape mama duanesia ewari ũbea. 13 Mamaʉ̃ba pusa kʼaawa wãnane jũẽkuasia Regio pʉwʉrʉedʼa. Nrũẽma dai wãma ãbʉdeba pʉ̃ãdrʉ nʉmʉba ewari ũmene jũẽkuasia Puteoli pʉwʉrʉedʼa. 14 Mama mebẽrã ʉ̃kʉrʉ ũdusidʼa, maʉ̃rã zuburia bedʼeasidʼa dai ãzhi bawara duanemarẽã ewari siete. Mobebʉrʉ wãsidʼa Roma pʉwʉrʉedʼa. 15 Maĩnuba mebẽrãbara dai uruta ũrĩnape kĩrãzhu zesidʼa Foro de Apio pʉwʉrʉidʼu, Tres Tabernas pʉwʉrʉidʼu. Pabloba ũdukuai Daizezea zhibia ji sobiasia. 16 Romaĩnu jũẽkuabʉdadʼera soldaorã nokʼobara jidakua erubʼera chãbʼarisia soldaorã nokʼota wagʼaua. Mawũãmina Pablora awuara bʼabibʉrʉta soldao abʼaʉa akʉbi bʼʉsia.

Pabloba Jesúsdʼebema jaradʼa Romane

17 Jũẽnata ewari ũbeadʼe Pablobara trʉ̃bisia nokʼorã judíorãneta, aramaʉ̃ne ãba zebʉdadʼera mawũãsia: Mʉ ʉrerã, mʉãrã dazhirãta bʼera bĩ ẽã o ẽbasia, miã mʉãrã bĩ ẽã o ẽbasia dazhirã zhibarirã bʼeadʼaba okʼawa bʼeadʼara, maʉ̃ta mʉrã jidadʼape Jerusalénne chãbʼarisidʼa Roma bidʼarã juwuadʼe. 18 Maʉ̃rãbara mʉnebema sãwũãta kʼawuadʼape mʉrã ẽna krĩñasidʼa ne ẽãba mʉ kʼãrẽã beadʼaira. 19 Mawũãmina judíorãba idaribidʼa ẽãba mʉãrã jarai bara zesia mʉãrã krĩñata mʉrã kʼawua omarẽã rey Césarba. Mawũã jarasia mʉã kʼãrẽã ji nʉmaĩrã ne ẽmina mʉrãta bʼera. 20 Maʉ̃ kʼarea mʉãrã marãta trʉ̃kuasia marã ũduita, marã bawara bedʼeaita. Zhãrã Ẽdrʉbita Israel bʼeba jʉ̃ã bʼedʼebema kʼarea mʉrã kʼãwũã jʉ̃ bʼʉa naʉ̃ cadenaba.

21 Mawũãĩ jarirãbara mawũãsidʼa: Daibara Judea druadʼebara kʼarta jidadʼa ẽã bʉdʼebema. Miã mebẽrã iabʼabidʼa ze ẽã bʉ jidʼera o bʉ bĩ ẽã jaradʼera. 22 Mawũãmina daibara ũrĩ krĩña kʼobʼea bʉ sãwũã krĩcha bʼʉta. Jesús ũrãgʼadʼe bʼera daibara kʼawua bʼea baridu maẽ bĩ ẽã jara bʼeta.

23 Sõmbedʼe zedʼaita ewarita bʼʉdʼape zhãrã bio Pabloma zesidʼa izhi bʼʉ maẽ. Daizezeta Nokʼodʼebemata maʉ̃rãã bia jarasia diapedʼauba kewaraedʼa. Aramaʉ̃ne Jesúsdʼebemata ĩjãbigayidʼe bʼasia Moisé ũrãgʼadʼe jara bʼʉdʼeba, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba jaradʼapeadʼadʼeba. 24 Ʉ̃kʉrʉbara ĩjãsidʼa maʉ̃ jarabʉrʉra, mawũãmina ʉ̃kʉrʉbara ĩjãna ẽbasia. 25 Ãzhirãĩnu krĩcha abʼarika zedʼa ẽãba wãbʉsidʼe Pablobara mawũãsia: Bia kʼãʉ̃neba Jawurebiara bedʼeabʉrʉta, Daizezeba bedʼeata jarabibarita Isaíadʼeba dazhirã zhibarirã bʼeadʼata jara mawũãsia:

26 Israel bʼema wãpe mawũãdua: Mʉ bedʼeara ũrĩ bʼeidʼu sãwũãta kʼawuadʼa ẽbaya, akʉ bʼeidʼu sãwũãta kʼawuadʼa ẽbaya.

27 Marã za bʼebara sodʼebara sãwũãta kʼawuadʼa ẽbaya, ũrĩ bʼeidʼu ũrĩ bʼedʼa ẽbaya, dabʉ ãna bʼeba dabʉbara akʉdʼa ẽbaya, ũrĩ bʼeidʼu sodʼebara sãwũãta kʼawuadʼa ẽbaya, kʼazhiruara ãmape Daizezera pẽwãna ẽbaya mʉã ẽdrʉbigaira.*

28 Mawũẽ kʼawuaudua, judíorã ẽãta bʼea jaradʼe zokʼasia ẽdrʉidʼebemata Daizezedʼera. Aramaʉ̃ne maʉ̃rãbara ũrĩnaña.

29 Pabloba maʉ̃ta ma jarabʉrʉdʼera judíorã wãsidʼa ãzhirãĩnu kʼaikʼaia.

30 Pablo año ũme de arrenda bʼasia. Maʉ̃nerã jõma bia eda bʼasia izhima zebʉdara. 31 Daizezeta Nokʼodʼebemata jara bʼʉta Nokʼo Jesucristodʼebemata dajada jara bʼasia, maʉ̃nerã miõba sãwũã ẽbasia.

1:20 (Salmos 69:25)

1:20 (Salmos 109:8)

2:21 (Joel 2:28-32)

2:28 (Salmos 16:8-11)

2:35 (Salmos 110:1)

4:26 (Salmos 2:1-2)

7:43 (Amós 5:25-27)

7:50 (Isaías 66:1-20)

8:33 (Isaías 53:7-8)

13:41 (Habacuc 1:5)

13:47 (Isaías 42:6; 49:6)

15:18 (Amós 9:11-12)

28:27 (Isaías 6:9-10)

    Librora joma Ẽbẽra bedʼeade (2004-2025)
    Ãĩ wãita
    Eda wãita
    • embera katio
    • Dedekai
    • Mʉ̃a kãgata
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kartadebʉ Sãwũã Zok'aita
    • Neida bʉkʉabe ẽ eda
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Eda wãita
    Dedekai