Reperensia Karta nekʼawuabari Bʼaita Kristianora kĩrãkʼa akʉza Trajaita Daizezeita
4-10 ENEROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | LEVÍTICO 18, 19
«Daya obʉde wawiabʉ kʼãrẽ zokʼabʉta»
w19.06 28 parr. 1
Sãwũã jʉra kʼawua bʼaita Diarʉba dayirãta naʉ̃neba baebi ẽ bamarẽã
Jeowaba pʉwʉrʉra ʉ̃rʉ nekayirua obʉ jaradara, jarasi israelitara: «Oraidua Canaánebema drʉaba obʉta, mʉ̃a mara edema»; «naʉ̃ drʉara jaigʉabʉ akʉza kʼẽãkʉayi ãya nekayirua oda kʼarea». Daizeze neneẽãbʉ Israeldebemara, kananeoraba jipa nemitiata obasi baera Jeowabara jarasi maʉ̃ba ãyara drʉra jaigʉabibʉrʉta (Lev. 18:3, 25).
w17.02 20 parr. 13
Jeowabara iyi pʉwʉrʉra edebʉ
13 Nokʼorabara ãyi krĩchaba nãã edebasi ãyi pʉwʉrʉrãra. Mamina nokʼora Daizeze ode badarabara awuara obasi. Canaán nokʼodebemarabara ãyi pʉwʉrʉʼa so zareata diabasi nekayiruata odamarẽã, maʉ̃ra nekayiruarãra naʉ̃ra: yi mebẽrãrai erkʼãĩmarẽã, yumakẽrãta abari yumakẽrãʉ̃me erkʼãĩmarẽã, nedʉwʉrʉta erkʼãĩmarẽã, wũãwũãrata beakʉaita sakripisiode diamarẽã akʉza nekʼãrẽ oma yiwidʼimarẽã (Lev. 18:6, 21-25). Adewara nokʼo Babilonianebemata akʉza Egiptodebemata neẽbasi Jeowaba Israelʼa sãwũã neneẽã bai ʉ̃rʉ jaradata (Núm. 19:13). Mamina Daizeze pʉwʉrʉde badarabara akʉbasi sãwũã ãyi nokʼoba so zarea diabasita jaigʉa ẽã baita Jeowaʼa yiwidʼibaside, ãya obadade, adewara ãyita sãwũã jaigʉa ẽã bai ʉ̃rʉ akʉza ãyideta. Naʉ̃ba ũdubibasi Jeowaba nãã edebasita.
¿Kʼãrẽta oi Daizezebara nekayirua jõbira?
Mamina, ¿kʼãrẽta berabari jari ẽbẽrarã Daizeze Bedʼea jipa ũrĩkĩrã ẽãra akʉza ãya nemitia obʉta idubʉkĩrã ẽ bʉrʉ? Daizeze Bedʼeaba panʉbʉ: «Ẽbẽrarã kʼẽrẽpabʉrãra bayi naʉ̃ drʉade akʉza yi ẽbẽrarã nekayiruara oẽãta bayi mamara» akʉza jarabʉ «ẽbẽra kayiruarãra naʉ̃ drʉadera jõma makenañi akʉza kʼẽrẽpa kãga ũdubibʉ ẽãra drʉadeba ẽĩkʉayi» (Proverbios 2:21, 22). Wãrĩnu, nekayiruarãra wuara neẽbayi akʉza aduʼa panañi. Adewara wiña wiñane jari Daizeze Bedʼea ũrĩpanʉrãra nekayirua oka bayi (Romanos 6:17, 18; 8:21).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
w06 15/6 22 parr. 11
«Mʉ̃a kʼãrẽaba kãga bʉ bedʼeara»
11 Jeowaba Moisésʼa Ley zokʼadaba ũdubisi iyi pʉwʉrʉra kʼãrẽaba kãgabʉta. Jeowaba israelitara jarasi ãyi ne u ubʉrʉdera jõma jʉrepe ẽ marẽã ãyi ne ura, mawũã kʼãrẽ neẽãbʉbida jʉrepemarẽã. Ãya maʉ̃ ne u jʉrepebʉrʉdera ãyi audubidarãra jʉrepe ẽ baibarabasi, adewara jẽdara jʉrepe ẽ baibarabasi ne u ubadebemata akʉza olibodebemata, adewara yi waragama jʉrepedata kĩrãduasibʉrʉ jẽdara jʉrepe ẽ baibarabasi maʉ̃ra. Maʉ̃ ley zokʼadaba ũdubisi kãgabʉta kʼãrẽ neẽãbʉrata, jãpeba zedarata, jẽrãmarata akʉza pẽdrarata. Mamina ãyira trajaibarabasi mawũã ode nekʼãrẽ baduta widi ẽ bamarẽã (Levítico 19:9, 10; Deuteronomio 24:19-22; Salmo 37:25).
11-17 ENEROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | LEVÍTICO 20, 21
«Jeowabara jidasi iyi pʉwʉrʉra»
w04 15/10 11 parr. 12
¿Bʉra ẽjũã kĩrãwãreãnẽ bʼaika?
12 Mamina, naʉ̃ta kĩrãduabe ẽ. Daizezeba jarasi israelitara: «Marabara oibara jõma idi mʉ̃a zokʼabʉra zarea bamarẽã akʉza drʉa maraba jidaima, eda wãmarẽã» (Deuteronomio 11:8). Levítico 20:22, 24debida maʉ̃ drʉa ʉ̃rʉ jarabʉ: «Ũrĩdua jõma mʉ̃a zokʼabʉra akʉza jõma mʉ̃a jarabʉra adewara oidua, mawũã drʉa mʉ̃a ede bʉeda jẽda wue ẽ bamarẽã awuarabʉrʉ mama panamarẽã. Maʉ̃ kʼarea mʉ̃a jarasi maraʼa: Marara bayi maʉ̃ra pʉwʉrʉ drʉade akʉza mʉ̃a mara diayi, drʉa mejãcha lechebabʉta, adewara kũrabari kũatabʉta». Ãyita maʉ̃ Drʉa Diayadama eda erbakĩrãbasibʉrʉ Daizezeʉ̃me kʼẽrẽpa bʼaibarabasi. Ãya Daizeze bedʼeata ũrĩ ẽ basi baera Daizezebara iduaribisi babilonioraba ãyi drʉa jãrĩna kʼãrãpe jĩga edekʉadamarẽã.
it-1 1119
Erensia
Nekʼãrẽ bia ẽbẽraba erbadata, iyi beibʉrʉde yi wũãwũãra diabʉ; wũãwũãrabara yibariraba erbʉta erbaseabʉ naʉ̃rane: daya sãwũã krĩchabʉdeba, daya sãwũã obʉdeba akʉza dayi sãwũãbʉde. Bedʼea erensia ebreodera bʉbʉ na·jál. Naʉ̃ bedʼeaba jarakĩrãbʉ nekʼãrẽ nebia awurudeba zedata erbʉta (Nú 26:55; Eze 46:18). Bedʼea ya·rásch jarabʉbara jarakĩrãbʉ «nebiata jidasida» mamaʉ̃ba zeda ẽ mina (Gé 15:3; Le 20:24). Gorogororabara naʉ̃ bedʼea zokʼabʉrʉdera jarakĩrãbʉ «jãrĩta nebia erbʉta» mawũã ẽ bʉrʉ «ãĩ bʉeita» (Dt 2:12; 31:3). Bedʼea «erensia» griegode bʉseabʉ klḗ·ros, naʉ̃ba jarakĩrãbʉ «suerte»; adewara «jidasida oita», mawũã ẽ bʉrʉ, «erensia» (Mt 27:35; Hch 1:17; 26:18).
it-2 579 parr. 5
Ibanarata
Naʉ̃ drʉade kue zroma berabarida tẽã, Noéba diasi sakripisiode «nedʉwʉrʉra wãbaribʉ jaigʉa ẽãbʉta» akʉza awuru nedʉwʉrʉrata (Gé 8:18-20). Mamaʉ̃ba ʉ̃ta Daizezebara iduaribisi ibanarata komarẽã mamina yi watrʉ ko ẽ baibarabasi (Gé 9:1-4; akʉra Le 7:26; 17:13). Maʉ̃ ewaribasidera Jeowabara jarasi saʉ̃ ibanaratrʉ jaigʉa ẽãbʉta sakripisiode diaita; Ley Daizezeba Moisésʼa dia ẽ nãã, Daizeze Bedʼeabara jarakabasi saʉ̃ ibanarata jaigʉabʉta akʉza jaigʉa ẽãbʉta (Le 11:13-19, 46, 47; 20:25; Dt 14:11-20). Daizeze Bedʼeabara jara ũrĩbi ẽ kʼarea maʉ̃ra ibanarãra «jaigʉabasita». Ʉ̃kʉrʉ ibanaba ne mĩguia kobasimina ʉ̃kʉrʉbara maʉ̃ra oẽbasi (akʉra ABUBILLA). Naʉ̃ra ley kʼãwũã zokʼadara bedʼea abarika zei yiwidi zeside jõsi, Daizezeba Pedroʼa ũdubida kĩrãkʼa (Hch 10:9-15).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
it-1 562, parr. 1
Kõi
Daizezeba Moisésʼa ley zokʼadabara jarabasi yarata kõkʉa ẽ baita beida kʼarea (Le 19:28; 21:5; Dt 14:1). Kʼãrẽa: Israel pʉwʉrʉrata Jeowaba jidasi baera neneẽã bamarẽã akʉza maʉ̃ pʉwʉrʉra Jeowadebasi (Dt 14:2), maʉ̃ kʼarea israelitarãra maʉ̃ nemitiadeba jĩga bʼaibarabasi. Adewara ãyara ãyi yarara kõ ẽ baibarabasi ãya kʼawuabasi baera beidarãra sãwũã basita akʉza kʼawuapanasi Jeowaba beidarãra jẽda piradrʉbita (Da 12:13; Heb 11:19). Jeowaba maʉ̃ yara kõ ẽ bʼaita jaraside ũdubibasi israelitarãra sãwũã ãyi kakuara biʼia akʉibarabasita iya parãsi baera.
18-24 ENEROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | LEVÍTICO 22, 23
«Israel piestaraba dayirã nekʼãrẽ jaradiabʉta»
it-1 934
Piesta pan ne oreguea neẽãbʉta
Piesta pan ne oreguea neẽãbʉta maʉ̃ ewari nabemane, pʉwʉrʉrãra jõma ãba yi jʉredaibarabasi kʼẽrẽpa akʉza sabadodebʉ kĩrãkʼa panaibarabasi. Yi ewari ũmenebemanera, 16 Nisáne, edeibarabasi sumo saserdotema ne u nãã waragadata sebadadebemata, Palestinane yi nãã kuara badata. Maʉ̃ piesta oi naena kobe ẽ baibarabasi panta, neta pokeabʉ ne u nããradebemata. Sumo saserdotebara maʉ̃ ne u nããradebemata ũdubi kĩrãkʼa osi Jeowaita, iya maʉ̃ oside waragadata oresi, adewara diaibarabasi karnero neneẽãbʉ poaga ababʉta oprenda bama kĩrãkʼa, oprenda netadebema aseiteba wiña surra okʼãrãpe akʉza yi bata (Le 23:6-14). Neẽbasi ley zokʼabʉta altar ʉ̃rʉ bai netata mawũã ẽ bʉrʉ arinata, saserdoteraba tẽã oda kĩrãkʼa. Maʉ̃ piestadera pʉwʉrʉ jõmaʉ̃ba diapanasi oprenda ne u nãã jʉrepeidebemata, adewara zokʼasida jõma mebẽrã barabʉba akʉza jõma ẽbẽraba drʉa barabʉba Israelde, diaibarabasi sakripisiorata biga diaita (Éx 23:19; Dt 26:1, 2; akʉra PRIMICIAS).
Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ. Maʉ̃ piesta ewaribaside kosida naʉ̃ pan ne oreguea neẽãbʉta maʉ̃ta abarikabasi Jeowaba Moisésʼa zokʼada kĩrãkʼa Éxodo 12:14-20de, nama iya zokʼasi (nejʉacha19): «Ewari 7 bayeda pan ne oreguea neẽãbʉta bʼaibara mara dedara». Deuteronomio 16:3de jarabʉ naʉ̃ pan ne oreguea neẽãbʉta «pan zʉbʉridebemata» akʉza panba kĩrãbebisi israelitara ãyi sãwũã Egipto drʉadeba mesera ãĩ wãnata (ãyita ewari neẽbasi baera maʉ̃ pan oregue oita [Éx 12:34]). Mawũã badadeba kĩrãbebisi ãyira zʉbʉriabasita akʉza sãwũã ẽdrʉbisidata Egiptodeba, Jeowaba jarada kĩrãkʼa: «Maʉ̃ta ora bʉ zokʼaibʉ eda, kĩrãbedamarẽã Egipto drʉadeba ãĩ wãnata». Israelitabara poaga abaʉde piesta ũbea opanasi, yi nããrabema piestadera israelitarabara kĩrãbepanasi Jeowaba sãwũã Ẽdrʉbidata (Dt 16:16.)
it-2 631 parr. 1
Piesta ne u Nããra udadebema
Ne u nãã jʉrepeda trigodebemata akʉza ne u nãã jʉrepeda sebadadebemata awuara opanasi. 9 sãbʉ nepono arinanebemata zebipanasi 10, maʉ̃ 10debemata ũme jidapanasi (4,4 l.), maʉ̃rata erapua opanasi pan ũme zebita. Maʉ̃ra panʼra opanasi deda koi kĩrãkʼa, adewara opana ẽ basi Daizezeʼa diaita (Le 23:17). Maʉ̃ra diabaside diabasi oprenda badadebemasida, oprenda nemitia oda kʼarea akʉza diasida obeja wũãwũãta ũme oprenda neneẽã erbaita. Saserdotebara ãyi juwade bʉesi panta akʉza obeja wũãwũãra drakʉadasida maʉ̃ tẽã orebasi Jeowa nãã mawũã iyaʼa ũdubita. Maʉ̃ pan akʉza maʉ̃ obeja wũãwũã ũdubida tẽã maʉ̃rãra iyidebasi mawũã komarẽã oprenda neneẽã erbaidebema kĩrãkʼa (Le 23:18-20).
w14 15/5 28 parr. 11
¿Jeowa organizasion kʼaidu bʼaibaraka?
11 Jeowa organizasionbara kãgabʉ dayirãta bia wãmarẽã maʉ̃ kʼarea dayirã kĩrãbeda ʉ̃rʉ kĩrãbebibʉ dayirãba Pabloba ũrãgʼa diadata ũrĩnamarẽã: «Krĩchaidua mayirai kʼarebaita akʉza kãgaita, adewara nebia oita. Idubʉraidua ãba yi jʉrepanʉta ʉ̃kʉrʉba obʉ kĩrãkʼa. Awuarabʉrʉ mayirai zarea diaidua audre ĩjãita, kʼawuapanʉ baera Daizeze ewari zeira arakʼaita ba baera» (Heb. 10:24, 25). Israelitara ãba yi jʉreside Daizezeʼa yiwidʼita mama ãyira mejãcha zarea jidasi. Adewara maʉ̃ ewaridera arigʉ sobiapanasi. Bari jaradaita piesta ne u jõma Jʉrepedadebema Nehemías ewaribaside opananaba ẽbẽrarãra mejãcha sobiabibasi (Éx. 23:15, 16; Neh. 8:9-18). Idi ewade dayirãsida kʼarebabʉ ãba yi jʉrebari eda wãbʉrʉde akʉza asamblea eda. Mama wãbʉrʉdera biʼia ũrĩ bʼaibara maʉ̃ba kʼarebabʉ baera Daizeze kʼawa bʼaita akʉza sobia bʼaita (Tito 2:2).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
w19.02 2 parr. 3
Kʼẽrẽpa bʼaibara
3 Maʉ̃ bedʼeara jarakĩrãbʉ kãga ũdubita akʉza kʼẽrẽpa bʼaita Jeowaʉ̃me adewara oita ewari jõmaʉ̃nẽ iya kãgabʉta. Daizeze Bedʼeaba bedʼea ebreo «integridad» zokʼabʉrʉdera jarakĩrãbʉ jõma chuta, birabʉta mawũã ẽ bʉrʉ neneẽãbʉta. Bari jaratadaita Leyba jarabaside israelitaraba Jeowaʼa nedʉwʉrʉ sakripisiode diabaside maʉ̃ra neneẽã baibarabasi (Lev. 22:21, 22). Daizeze ode panʉrabara nedʉwʉrʉta oprendade diabasibʉrʉ jĩrʉta wae ẽ baibarabasi, kʉwʉrʉta, dabʉta akʉza kayabʉta dia ẽ baibarabasi. Jeowaitara audre yibiabasi maʉ̃ nedʉwʉrʉ neneẽã baita akʉza kaya ẽ baita (Mal. 1:6-9). ¿Kʼãrẽa Jeowabara kãgabʉ dayirãnebema audre yibiata diamarẽã? Naʉ̃ yiza zebʉrʉba audre jara ũrĩbiyi. Dayirãba netadebema edabʉrʉdera, mia abaʉba kãga ẽ ãrĩ chuaita, adewara nekʼãrẽ wae chuaita awuarabʉrʉ kãgabʉ jõma chuamarẽã akʉza neneẽã bamarẽã. Jeowabara kãgabʉ ũdubimarẽã kãgata akʉza kʼẽrẽpa bʼaita. Jeowaba kãgabʉ dayirãnebemata iyaʼa jõma diamarẽã.
25-31 ENEROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | LEVÍTICO 24, 25
«Jubileota akʉza ʉ̃ra zeide ẽdrʉita»
it-2 228
Ẽdrʉi
Daizeze dayirã ẽdrʉbibʉta. Daizeze Jeowara dayirã ẽdrʉbibari. Jeowabara ẽdrʉbisi israelitara Egipto nezokʼa badata, adewara jarasi iyi bedʼeata ũrĩ barabasita mawũã zʉbʉria ẽ baita (Dt 15:4, 5). Adewara Davidbara jarasi ẽbẽrarã Jerusalén muro audu edabʉmina ewaradebʉ kĩrãkʼa basita (Sl 122:6, 7). Mawũãsidu leybara jarasi yumakẽrãta kʼãrẽ neẽã besibʉrʉ, iyara iyikʉza nedoseabasi wuabemara nezokʼara bʼaita mawũã yi mebẽrã akʉita. Adewara leybara jarabasi jõma israelitara wuabemara nezokʼa badara poaga 7de ẽdrʉbipanasi (Éx 21:2). Jubileode (poaga 50de) jõma ẽbẽrarã nezokʼara badara ẽdrʉbidaibarabasi akʉza drʉasida. Jõma ẽbẽrarã nezokʼara badara ẽdrʉpanasi akʉza jõma ẽbẽraba ãyi drʉa aduadara jẽda ãyidebasi (Le 25:10-19; akʉra JUBILEO).
it-1 1120 parr. 3
Erensia
Ẽbẽrarãba ãya drʉa erbadara jipa nedo ẽ baibarabasi maʉ̃ drʉara ãyidearabasi baera akʉza ãyi mebẽrãneba zedabasi baera. Wãrĩnu bʼaira maʉ̃ drʉara jipa nedoda ẽ basi awuarabʉrʉ arrendabʉ kĩrãkʼa opanasi, kʼawuadaita maʉ̃ drʉara sõbe bari nedodaita, nããra kʼawuadaibarabasi maʉ̃ drʉade ne u udara sõbe balebasita, yi ũmeta kʼawuadaibarabasi sõbe poaga waebasita Jubileo ewari zeita. Jubileo ewari zebasidera drʉara akʉza jẽda diapanasi yibarira, mamina yibariba maʉ̃ Jubileo zei nãã platata diabasibʉrʉ maʉ̃ drʉara jẽda iyidebakasi (Le 25:13, 15, 23, 24). Leybara zokʼabasi deta muro edabasibʉrʉ akʉza yibariba nedobasibʉrʉ poaga aba diapanasi maʉ̃ de jẽda iya edamarẽã, mamina maʉ̃ deta muro ãĩbasibʉrʉ akʉza mama ne uta upanasibʉrʉ jʉ̃ãibarabasi Jubileo zeyeda. Maʉ̃ deta lebita pʉwʉrʉde basibʉrʉ, maʉ̃ dera badu ewaride jẽda yibaride baseabasi (Le 25:29-34).
it-2 149 parr. 2
Jubileo
Naʉ̃ leyta mawũã diasi aukʼara ẽbẽrarãta kʼãrẽ neẽã ba ẽ bamarẽã idi ewade ʉ̃kʉrʉ pʉwʉrʉdebʉ kĩrãkʼa, maʉ̃ra pʉwʉrʉdera ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarãra kʼãrẽ neẽãbʉ jipa, mamina ʉ̃kʉrʉra nekʼãrẽ bara. Maʉ̃ leyba kʼarebabasi pʉwʉrʉrata ãba bamarẽã, mawũã mia abaʉ israelitarata zʉbʉria ẽ basi plata neẽ kʼarea awuarabʉrʉ kʼarebabasi ãya nebia erbʉdeba akʉza ãya kʼãrẽ okʼawuabʉdeba mawũã pʉwʉrʉra ãba bʼaita. Jeowaba ãya ne u uda ʉ̃rʉ nebiata diabasi, ãyara nokʼo biata erbaibasi akʉza maʉ̃ba bia wãibasi ãyira, mamina maʉ̃ra erbaira ũrĩbarabasi Jeowaba jaradiabʉta akʉza idu yi zokʼabibarabasi (Isa 33:22).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
w09 1/9 22 parr. 4
¿Abaʉba marata kayirua ora abarika oibaraka?
Israelitara abaʉba iyi kopaerota pobʉde, dabʉta ãrĩbasibʉrʉ leybara jarabasi kʼãrẽta oibarabasita maʉ̃ ẽbẽrata. Maʉ̃ kʼarea yi maʉ̃ ẽbẽra pobadara wã ẽ baibarabasi abarika oita. Awuarabʉrʉ leybara jarabasi juez nãã wãibarabasita maʉ̃ bedʼea ara oita. Adewara maʉ̃ leyʼra yibiabasi, maʉ̃ba iduaribi ẽ baera nemitia oi krĩchabadata oẽ bamarẽã, maʉ̃ ẽbẽraba nekayiruata obasibʉrʉ maʉ̃sida abarika mawũã okasida.
1-7 FEBREROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | LEVÍTICO 26, 27
«¿Kʼãrẽta oibara Jeowaba mʉ̃a nebia diamarẽãra?»
w08 15/4 4 parr. 8
Ãĩ bʉedaibara nekʼãrẽ zeri ẽãra
8 ¿Sãwũã daizeze ba zeseabʉ platara? Bari jaradaita. Ẽbẽra abaʉba Israel pʉwʉrʉde mõgara zromata ũdusibʉrʉ, ãyara maʉ̃ mõgarata zokʼaseabasi de parãita. Mamina maʉ̃ta zokʼapanasibʉrʉ nekʼãrẽ oma yiwidʼibʉ kĩrãkʼa oita, maʉ̃bara israelitarata baebiseabasi (Lev. 26:1). Idi ewadebida platara maʉ̃ kĩrãkʼabʉ, dayirãbara zokʼaseabʉ dayirãba nesidabʉita akʉza Jeowaba kãgabʉ oita (Ecl. 7:12; Luc. 16:9). Dayirãba aukʼara kãgabʉbʉrʉ platata nekʼãrẽ Jeowadeira, mawũãra Daizeze kĩrãkʼa akʉnʉmeñi platara (akʉra 1 Timoteo 6:9, 10). Naʉ̃ drʉadera ẽbẽrarãbara mejãcha kãgabʉ platata nekʼãrẽ wuabemaira, maʉ̃ kʼarea dayirãbara jʉra kʼawua zokʼadaibara platara (1 Tim. 6:17-19).
it-2 1096 parr. 8
Peraita
Jeowaba Moisés zokʼabadadeba akʉza iya sãwũã bia erbadadeba pʉwʉrʉrabara wawiata (heb. moh·ráʼ) ũdubisi iyaʼa (Dt 34:10, 12; Éx 19:9). Wãrĩnu yi ĩjãpanʉrabara wawiapanasi Moisésʼra, Daizezeta iyideba bedʼeabasi baera. Israelitarabara Daizeze desida wawiadaibarabasi (Le 19:30; 26:2). Maʉ̃ra wawia ũdubipanasi Jeowaʼa yiwidʼipanaside iya zokʼada kĩrãkʼa, adewara opanaside iya zokʼadata.
w91 1/3 17 parr. 10
Daizezebara mara sora «neneẽã babiyi»
10 Jeowaba jarasi pʉwʉrʉʼa: «Bʉa ũrĩbʉbʉrʉ mʉ̃a jara wãta akʉza obʉbʉrʉ mʉ̃a zokʼabʉta, mʉ̃a diayi maraʼa kue zei ewaridera mejãcha kueta akʉza maʉ̃ drʉara ne uta mejãcha zaʉyi adewara bakururãra zaʉyi iyi netara. Mʉ̃a diayi aduʼa bʼaita pʉwʉrʉra, marara bia kʼãĩbayi adewara miõba perabida ẽ bayi. Maʉ̃ pʉwʉrʉdebara nedʉwʉrʉra mẽsirãra neẽ oyi mʉ̃ara, mia yõmiarasida mara drʉarera berabari ẽ bayi. Mʉ̃ra marane eda bayi akʉza mara Daizeze bayi, marara mʉ̃ pʉwʉrʉ bayi» (Levítico 26:3, 4, 6, 12). Israel pʉwʉrʉrabara erbaseabasi neneẽã baita ãyita kʼarebapanasi baera ãyi ne jʉradeba, nekʼãrẽ biata erpanasi baera akʉza Jeowa audre kʼawabasi baera. Mamina maʉ̃ mawũã erbaira jõma Jeowa leyba jarabʉta opanaibarabasi (Salmo 119:165).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
it-2 657
Kayata
Daizeze leyta amaesida baera, kayata zesi. Israel pʉwʉrʉde jarasida Daizezeʉ̃me bedʼea abarika zedata ũrĩna ẽ basibʉrʉ kayata zokʼaita ãyi ʉ̃rʉ (Le 26:14-16, 23-25; Dt 28:15, 21, 22). Daizeze bedʼeabara jarabʉ dayi zroga bʼaita akʉza Jeowaʉ̃me bia bʼaita, maʉ̃ra ũmera jarakĩrãbʉ Daizeze nebia ũdubʉta (Dt 7:12, 15; Sl 103:1-3; Pr 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Rev 21:1-4), mamina kaya ʉ̃rʉ bedʼeabʉdera jarakĩrãbʉ dayi nemitia omiata (Éx 15:26; Dt 28:58-61; Isa 53:4, 5; Mt 9:2-6, 12; Jn 5:14). Edaude Jeowaba zokʼabasi kayara, bari jaraita baribisi aidaba Míriamta, Uzíasta akʉza Guehazíta (Nú 12:10; 2Cr 26:16-21; 2Re 5:25-27), mamina edaude maʉ̃ kayara mawũã erbaseabasi ãya nekayirua omiabasi baera mawũã ẽ bʉrʉ ãyi ẽbẽrarãba obadadeba. Adewara ẽbẽrarãra zʉbʉriapanasi ãyikʉza nemitiata obasi baera (Gál 6:7, 8). Pabloba jaraside ẽbẽrarã ãyi kakua neida okʉadata: «Daizezebara idaribisia ãzhikʼawua ne mitiata odʼamarẽã, ãzhi soba krĩñata odʼamarẽã, mawũẽ ãzhirãĩnu dazhi perata obʼea» «ãzhikusa Daizezea zuburia obi bʼea jãpe nʉmeba» (Ro 1:24-27, Daizeze Bedʼea, Wycliffe Inc.).
8-14 FEBREROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | NÚMEROS 1, 2
«Jeowabara daucha erbʉ iyi pʉwʉrʉra»
w94 1/12 9 parr. 4
Dayirã bebʉdera Jeowadeta nããra erbaibara
4 Dayirãba Israel pʉwʉrʉ sama badata akʉpanasibʉrʉ, ¿kʼãrẽta ũduseapanasi? Ẽbẽrarã mejãchabʉta akʉza ãyi karpa dera daucha chawẽpanasi, maʉ̃ra ẽbẽrarã 3 millones audre badara, maʉ̃ra ʉ̃kʉrʉra wãdeare duanasi, ʉ̃kʉrʉra barẽare duanasi, ʉ̃kʉrʉra juwaʼãkare duanasi, ʉ̃kʉrʉra juwarare duanasi, mamara basi ãyideba zedata. Israel pʉwʉrʉ badamae ẽzadra basi ʉ̃kʉrʉ karpa derata, Levídeba zedata. Maʉ̃ne eda, jipa ẽzadra audu wuaba anabʉta basi, maʉ̃ edara basi tabernakulota israelitaraba parãnata Jeowaba jarada kĩrãkʼa (Números 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Éxodo 35:10).
it-1 403 parr. 1
Pʉwʉrʉ badamae
Israel pʉwʉrʉra yi zromabasi. Basi 603.550 yumakẽrãra yõne wãpanʉrata, maʉ̃ awuarabasi wẽrãrata, wũãwũãrata akʉza kayaberata, 22.000 lebitarata akʉza ẽbẽrarã jãpeba zedarata, jõmaʉ̃nẽbasi 3 millones ẽbẽrarã (Éx 12:38, 44; Nú 3:21-34, 39). Drʉa israelitara badarãra yi zromabasi. Israel pʉwʉrʉra Moab koribi eda zeside Jericó kĩrãbita, ãyira mejãchabasi baera, basi Bet-jesimotdeba Abel-sitimbayeda (Nú 33:49).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
it-1 1231
Trʉ̃bʉkʉadarata
Israelitarata, arare arare bʉepanasi trʉ̃neba, samaʉ̃ba zedadeba akʉza de ãyi sama badadeba. Maʉ̃ obasidera bari jʉachada ẽ basi ẽbẽrarã kʼãrẽabapanʉta. Daizeze Bedʼeaba maʉ̃ trʉ̃ bʉmarẽã zokʼabasidera opanasi, kʼairata yõena wãita, sõbe plata diaita ẽbẽrarã akʉza lebitarata jʉachapanasida Daizeze deda trajaita.
15-21 FEBREROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | NÚMEROS 3, 4
«Lebitaraba trajo opananata»
it-2 890 parr. 1
Saserdoterata
Ley bedʼea abarika zedata. Israelitara Egiptode nezokʼarabaside Jeowabara iyiʼita jidakʉasi wũãwũãra nabema Israelde badarata, jõma makenaside Egipto drʉade wũãwũãra nabema badarata (Éx 12:29; Nú 3:13). Maʉ̃ kʼarea wũãwũãra nabemarãra Jeowadebasi, maʉ̃rabʉrʉ oseabasi Jeowaba jarabʉta. Daizezebara maʉ̃ra wũãwũãra nabemarãra jidaseabasi saserdote babita mawũã ẽ bʉrʉ iyide akʉ bʼaita. Mamina, Jeowaitara audre yibiabasi jidaita ẽbẽrarã Levídeba zebadarata maʉ̃ trajo oita. Maʉ̃ kʼarea Jeowabara iduaribisi pʉwʉrʉ diamarẽã yumakẽrã jõma lebitaraneba zedarata (Efraínta Manasésʼʉ̃mera, maʉ̃ra José wũãwũãrabasi, maʉ̃ kʼarea mamaʉ̃ba zeda baera jʉachapanasi). Yumakẽrãra nabema wũãwũãra jʉachakʉasidadera basi 273 audre yumakẽrãra lebitaraira, maʉ̃ kʼarea Jeowabara zokʼasi pagadamarẽã maʉ̃ra yumakẽrãra 273 ẽdrʉbita, maʉ̃ platara diaibarabasi Aarónʼa akʉza yi wũãwũãraʼa (Nú 3:11-16, 40-51). Maʉ̃ mawũã odara Jeowabara yi jidamabasi yumakẽrãra jõma Aarón mebẽrãneba zedara, maʉ̃rãra Levídeba zebasi adewara maʉ̃rata nãã saserdoterabasi Israelde (Nú 1:1; 3:6-10).
it-2 213
Lebitara
Kʼãrẽ oibarata. Jõma lebitarãra mebẽrã ũbeadeba zebasi, maʉ̃rãra Levídeba zedarabasi: Guersónta (Guersom), Qohata akʉza Meraríta (Gé 46:11; 1Cr 6:1, 16). Kaʉ̃ra mebẽrãra drʉata tabernakulo kʼaita diasida: koatita Aarón mebẽrãra basi juwarare, tabernakulo kĩrãbita; wuabemara koatitarãra basi barẽare; guersonitarãra basi juwaʼãkare akʉza meraritarãra basi wãdeare (Nú 3:23, 29, 35, 38). Jõma lebitarabara ẽkʉa kʼãrape edeibarabasi tabernakulora maʉ̃ra ãyi trajobasi baera. Ãyi drʉa jãpe wãita panasidera Aarónba akʉza yi wũãwũãrabawaraʉba jidabasi wua Santisimoneta maʉ̃ba arcata anabasi, altarʼrata akʉza mama badarata, adewara koatitarabida maʉ̃rata edebasi. Guersonitarabara edebasi wuarata akʉza karpa de jʉ̃kararata. Meraritarabara edepanasi jõma tabernakulodebema parãbʉrata akʉza drʉ̃daʉrata (Nú 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9).
it-2 214 parr. 2
Lebitarata
Moisés ewaribasidera lebitarãra traja jʉ̃drʉseabasi poaga 30deba ʉ̃ta, ãyi trajora naʉ̃rabasi tabernakulo edeita akʉza mama badarasida ãyi jape wãbʉrʉza (Nú 4:46-49). Edaude poaga 25deba ʉ̃ta trajaseabasi tabernakulode mamina trajabe ẽ basi kʼãrẽ nezʉgʉa edeita (Nú 8:24). Nokʼo David ewaribasidera trajaseabasi poaga 20deba ʉ̃ta tabernakulota templo bari bʉesida baera. Ãyi 50 poaga bada tẽã wuara traja ẽ basi (Nú 8:25, 26; 1Cr 23:24-26; akʉra EDAD). Lebitarabara biʼia kʼawua bʼaibarabasi ley ʉ̃rʉ, ãya lebasi baera wuabemara deidu akʉza jaradiabasi baera (1Cr 15:27; 2Cr 5:12; 17:7-9; Ne 8:7-9).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
w06 1/8 23 parr. 13
Burubia bʼaibara: Daziezeʼa wawia ũdubibara
13 Ũdubibʉ wãrĩnu Jeowaʼa wawia ũdubira iya jarabʉta oibara. David yizaba naʉ̃ta ũdubibʉ, iyi bedʼea zromanebaside Jeowa kʼarebata ũdubasi, maʉ̃ba iya ĩjãbadara audre ĩjãbasi akʉza iyara wawia ũdubisi (Salmo 31:22-24). Mawũãsidu nekʼãrẽ ũbeabʉba iyara Daizezeʼa wawiata ũdubi ẽ basi, maʉ̃ba bedʼea zromata ũdubisi. Yi nabemata, arca bedʼea abarika zeda Jerusalénʼena edesidade. Lebitaraba okiwade edekaʉde (Jeowa Leyba zokʼada kĩrãkʼa) awuarabʉrʉ edesida karretiya zromane. Uzahba edebaside maʉ̃ karretiya zromata, maʉ̃ Arca bae ẽ marẽã iya jidasi, mama waña beisi iyira, Jeowaita maʉ̃ oira jipa kayiruabasi baera. Wãrĩnu Uzahba nekayirua osimina, maʉ̃ra jõma berabarisi Davidba Daizeze Leyta wawia ũdubi ẽ basi baera (2 Samuel 6:2-9; Números 4:15; 7:9).
22-28 FEBREROBAYEDA
BEDʼEA BIA DAIZEZE BEDʼEADE ŨDUDATA | NÚMEROS 5, 6
«¿Sãwũã dayirãbara nazareoraba obada kĩrãkʼa oibara?»
it-2 467, 468 parr. 1
Nazareo
Ẽbẽrata nazareo bakĩrãbasibʉrʉ nekʼãrẽ ũbea oẽ baibarabasi: 1) ituata do ẽ baibarabasi; adewara ko ẽ baibarabasi mia kʼãrẽ neta ubadeba zebʉrʉra akʉza do ẽ baibarabasi. 2) Iyi bʉdara tʉ ẽ baibarabasi. 3) Beida kakuara tã e baibarabasi, mia yibariraneta akʉza yi mebẽrãneta (Nú 6:1-7).
Bedʼea abarika zeda audre yibiata. Ẽbẽraba maʉ̃ bedʼea odaba nazareo bʼaita [«bebʉ diaita; jidamata»] ũdubibasi Jeowade bʼaita, ãya maʉ̃ra oẽbasi wuabemara ẽbẽrarãba akʉmarẽã ãyi jipa kʼẽrẽpabʉta. Leyba jarabasi: «Iyi nazareo ba bʉedara Jeowaitara neneẽã bayi» (Nú 6:2, 8; akʉra Gé 49:26, nota).
Maʉ̃ nazareoʼa omarẽã zokʼabadara yibiabasi Jeowa yiwidʼita. Saserdoteʼa omarẽã zokʼapananara abarika zokʼapanasi nazareorabida (iya trajo neneẽãbʉta erbasi baera, beidara kakuara tãbe ẽ baibarabasi akʉza yi mebẽrãnesida). Sumo saserdoteta akʉza saserdoterata Jeowaba zokʼabasi ituara dobe ẽ baibarabasi Jeowade obʉ edara, ãya trajo erbadara neneẽãbasi baera (Le 10:8-11; 21:10, 11).
Adewara, nazareota (heb. na·zír) neneẽã baibarabasi akʉza idu pawãrãbibarabasi jõma iyi bʉdara, naʉ̃ba ũdubibasi wuabemaraba mesera kʼawuadamarẽã iyira nazareota (Nú 6:5). Uba udapeada sabadode tʉkʉa ẽ badata akʉza jubileode, Daizeze Bedʼea maʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeasidera zokʼapanasi bedʼea ebreode na·zír (Le 25:5, 11). Buru jʉ̃ saserdote buru ʉ̃rʉ badade bʉbasi naʉ̃ta «Jeowade neneẽã baira», maʉ̃ burude jʉ̃badara trʉ̃gapanasi «Daizezeita bʼaita [bedʼea né·zer akʉza na·zír bedʼeara iyabaʉ ebreo bedʼea zebʉ]» (Éx 39:30, 31). Adewara Jeowaba nokʼo jidadara ãya korona burude jʉ̃badara maʉ̃si trʉ̃gapanasi né·zer (2Sa 1:10; 2Re 11:12; akʉra CORONA; DEDICACIÓN). Apostol Pablobara jarasi kongregasionʼra wẽrãraba bʉdata drazoa erbʉbʉrʉ mawũã erbaseabʉta, maʉ̃ kʼarea ãya kĩrãbebibasi yumakẽrãta yuwẽrãʉ̃me awuara ũdu bamarẽã akʉza wawia ũdubita Jeowaba kʼawua ẽ mina kʼãrẽa jarabʉta, soiduba oibara kĩrã kayirua akʉbi ẽã Jeowaba zokʼabʉ kĩrãkʼa. Maʉ̃ kʼarea Jeowaba zokʼabadara (yumakẽrãrabara tʉ ẽ baibarabasi ãyi bʉdara, do ẽ baibarabasi binota akʉza jaigʉa ẽ baibarabasi iya obʉdeba) naʉ̃raba ũdubibasi nazareorabara ãya obadara daucha oibarabasita akʉza soiduba oibarabasi Jeowaba zokʼabʉta (1Co 11:2-16; akʉra CABELLO; COBERTURA PARA LA CABEZA; NATURALEZA).
Jʉrʉda nekʼãrẽ biʼiabʉta Daizezedebemata
w05 15/1 30 parr. 2
Lepanʉraba widipanʉta
Sansón nazareobasimina awuara obasi. Iyi todai naweda Daizeze angelba jarasi iyi papaʼa bʼaia: «Akʉra, bʉra biogo beyi akʉza maʉ̃ wũãwũãra yumakẽrã zake bayi. Maʉ̃ bʉdara mia kʼaresida tʉda ẽ baibara, nazareo bʼai baera Daizezeita, iyi todadeba ʉ̃ta, adewara iyara kʼareba jʉ̃drʉyi Israelta pilisteoraneba» (Jueces 13:5). Daizezebara jidasi Sansónʼra iyi to baeda ewarideba ʉ̃ta nazareo bamarẽã. Maʉ̃ kʼarea beida kakuata tãbasibʉrʉ Jeowabara kayirua akʉ ẽ basi iyira, naʉ̃ba ũdubidʉ Jeowaba zokʼabadata nazareora wĩka panʉena jidadata, awuarabasita wuabemara nazareoraira.