-
Edén drʉara, ¿wãrĩnubasika mawũã ẽ bʉrʉ bari nebʉraka?Jarakabʉ (2011de) | enero 1
-
-
Edén drʉara, ¿wãrĩnubasika mawũã ẽ bʉrʉ bari nebʉraka?
KRĨCHARA bʉ drʉa biʼiabʉmaebʉta. Mama bʉra kaya ẽãta, bʉ krĩchadera neẽ kʼãrẽba krĩcha zroma obibʉta akʉza maʉ̃ drʉadebʉ baera sobiabʉ. Drʉa kʼãwũã biabʉdera nekʼãrẽ kĩrãwãreãbʉta ũdubʉ.
Bari jaradaita: ne ura bia pawãrabʉta, chiruara biabʉta, ibana zakera bia trãbeta, neponora bia ponobʉta akʉza do zake bia drʉbʉta, mawũãbʉ drʉadera ¿kʼaita bakĩrã ẽ? Jõmaʉ̃ta bakĩrãpanʉ.
Ẽbẽrarã mejãchaʉba jarapanʉ nããbema ẽbẽra pananara basita naʉ̃ drʉa dayirãba jaratabeda kĩrãkʼabʉde. Dããraba judioraba, kristianoraba akʉza musulmaneraba jarasida ẽbẽra yibarira nããbemarata, Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ panasita. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ ãyira sobiapanasita, aduʼapanasita akʉza nedʉwʉrʉrabawara ãbapanasita. Adewara ãyira Daizeze neũdukʼawua biabasi akʉza Daizezeba ãyaʼa diasi ewari jõmaʉ̃nẽ panamarẽã maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãnẽ (Génesis 2:15-24).
Awuru religionʼrabida jaradiabʉ drʉa kĩrãwãreã bada ʉ̃rʉra, bari jaradaita ẽbẽrarã religion induismodebemarabara adewara budismodebemarabara krĩchapanʉ maʉ̃ drʉa biara wãrĩnubasita akʉza maʉ̃ drʉa biadera ãyi nokʼotrʉ panasita. Akʉza religionʼra Áfricadebemarabida nebʉrapanʉ maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãbada ʉ̃rʉra, maʉ̃ drʉa biara abarika Adán Eva drʉa biade bada kĩrãkʼa basita.
Religionʼra mejãchaʉba akʉza ẽbẽrarã pʉwʉrʉ biodebemaraba jarapanʉ nããra basita ẽjũã kĩrãwãreãta. Ẽbẽra nebʉrabari yi trʉ̃ Jean Delumeauʼba jarabʉ: «Pʉwʉrʉra nããrabema mejãchaʉba krĩchapanasi nãã chuasita ẽjũã kĩrãwãreãta. Mama neẽbasi kayata, krĩcha zroma oita, ãya jidakĩrãta jidabasi, ẽbẽra kayiruarãra neẽbasi akʉza yõta neẽbasi. Maʉ̃ kʼarea idibema ẽbẽrarãra sobia ẽãbʉ, mawũãbʉ drʉata aduasi baera akʉza ãyira maʉ̃ drʉa biade jẽda bakirabʉ».
¿Kʼãrẽa pʉwʉrʉra mejãchaʉba krĩchapanasi wãrĩnu drʉa biarabasita? ¿Kʼarea pʉwʉrʉra bioba mawũã maʉ̃ bedʼeara abarika jarabʉ? ¿Wãrĩnu chuasika Adán Evaʉ̃mera akʉza Edén drʉa kĩrãwãreãra?
Ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarãba krĩchapanʉ maʉ̃ drʉa bia badara bari nebʉrata. Ʉ̃kʉrʉ nokʼora religionʼradebemaba jarapanʉ Edén drʉa kĩrãwãreã Daizeze Bedʼeadera edabʉta bari yiza ʉ̃rʉ jara ũrĩbita.
Wãrĩnu Daizeze Bedʼeadebʉ nebʉrara yiza ʉ̃rʉ jara ũrĩbita. Bari jaradaita Jesús naʉ̃ drʉade basidera iyi kʼaidupanʉra nekʼãrẽ jaradiabʉrʉdera yizabara jaradiabasi, mamina Daizeze Bedʼeaba jara ẽ Edén drʉa kĩrãwãreãra bari nebʉrabasita, mawũã ẽ bʉrʉ sewidabasita, awuarabʉrʉ Daizeze Bedʼeaba jarabʉ Edén drʉa kĩrãwãreãra wãrĩnu bidabarisi. Krĩchara naʉ̃ta, maʉ̃ta wãrĩnu ẽ basibʉrʉ, ¿dayirãbara sãwũã ĩjãseabʉ Daizeze Bedʼeade eda nekʼãrẽ jarabʉra? Akʉdadrʉ naʉ̃ta, ¿kʼãrẽa ẽbẽrarãbara maʉ̃ nebʉra ʉ̃rʉra ĩjãna ẽ? akʉza ¿kʼarea maʉ̃ nebʉrara dayirãitara yibia?
-
-
¿Wãrĩnu chuasika Edén drʉa kĩrãwãrẽara?Jarakabʉ (2011de) | enero 1
-
-
¿Wãrĩnu chuasika Edén drʉa kĩrãwãrẽara?
ẼBẼRA mejãchaʉba ũrĩbada Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉra akʉza Adán Eva ʉ̃rʉbida, mamina Daizeze Bedʼeadera ãyara akʉka. Bʉa Daizeze Bedʼeade jarabʉta audre kʼawuakĩrãbʉbʉrʉ akʉseabʉ Génesis 1:26-3:24 bayeda. Daizeze Bedʼeabara naʉ̃ ʉ̃rʉ jarabʉ:
Jeowabaa nããra yumakẽrã odara osi egorodeba, maʉ̃ trʉ̃ra Adánbasi, mõbe Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ bʉesi. Maʉ̃ drʉa biadera dota mejãchabasi akʉza yikorata bia diabasi. Akʉza osi bakuru aba maʉ̃ trʉ̃ra «nebia nemitia kʼawuabibaridebema» basi, maʉ̃ne jarasi maʉ̃ netadebemata ko ẽ bamarẽã maʉ̃ta kora beita jarasi. Maʉ̃ tẽã Jeowabara Adán orrodeba parãsi Evata, Evara mawũã yuwẽrã nããrabema ba zesi. Maʉ̃ oda tẽã jarasi drʉata akʉmarẽã akʉza wũãwũãba naʉ̃ drʉata biradamarẽã.
Maʉ̃ audre ẽãne, damata Evaʼa bedʼeasi, mõbe komarẽã jarasi maʉ̃ netara. Damaba Eva mawũã jaradaba, ũdubisi Daizezera sewa nebʉrʉ omiata akʉza jarasi maʉ̃ neta kobʉrʉbara bei ẽ baita, awuarabʉrʉ Daizeze kĩrãkʼa bʼaita. Eva maʉ̃ bedʼea ĩjã kʼãrãpe iya neta ko ẽ bamarẽã jaradapeadata kosi, adewara Adánbida kosi. Maʉ̃ne Jeowaba jarasi Adánta Evaʉ̃me akʉza damata, ãyi kʼãrẽ berabarita. Maʉ̃ kʼarea, Jeowabara ãyira jʉretasi maʉ̃ Edén drʉa kĩrãwãreãnẽbara, maʉ̃ ode angelerata ũme bʉsi mawũã ãyita jẽda wã ẽ bamarẽã.
Ẽbẽrarã naweda, Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ mejãcha akʉpananabara wãrĩnu ĩjãpanasi naʉ̃ Edén drʉa kĩrãwãreã wãrĩnubasita. Mamina, ẽbẽrarã ididebema, mejãchaʉba ĩjãna ẽ maʉ̃ra. Ãyara, ¿kʼãrẽ ĩjãna ẽ maʉ̃ra? Akʉdaya maʉ̃radebemara bedʼea kimare widibʉta akʉza panʉnañi maʉ̃ bedʼea widibʉta.
1. ¿Edén drʉa kĩrãwãreãta wãrĩnubasibʉrʉ, sama chuasi?
Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ mejãcha kʼawuapanʉba (teólogo), jarapanasi maʉ̃ ẽjũã kĩrãwãreãra idibasidu bʉta. Maʉ̃ tẽã, iglesia katolikoraba, filósofo Greciadebemaba jarabʉta ĩjã jʉ̃drʉsida. Maʉ̃ra filósofo trʉ̃ra Platón akʉza Aristótelesbasi, ãya jarasi naʉ̃ drʉadebʉra, jõma biʼia ba ẽãta, awuarabʉrʉ nekʼãrẽ biʼiabʉra ʉ̃tʉ bajãnebʉrʉ bʉta. b Maʉ̃ kʼarea, teólogo ʉ̃kʉrʉraba jarasida maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãrabʉta ʉ̃tre bajãne. Akʉza ʉ̃kʉrʉba jarasida maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãra katuma zroma ʉ̃rʉ basita; Akʉza ʉ̃kʉrʉba jarasi maʉ̃ra basita polo nortede, mawũã ẽ bʉrʉ polo surde, adewara ʉ̃kʉrʉba jarasida maʉ̃ drʉa biara basita jedekode. Mawũã jarapanʉba, maʉ̃ ẽjũã kĩrãwãreã ʉ̃rʉ bedʼeabʉdadera wiña wiñane aña jaradia wãsida. Maʉ̃ kʼarea ʉ̃kʉrʉ ẽbẽra idibema mejãcha kʼawuabʉba jarapanʉ drʉa kĩrãwãreãra neẽbasita.
Mamina Daizeze Bedʼeaba Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ jarabʉra jipa awuara jarabʉ. Bari jaradaita, Daizeze Bedʼeaba Génesis 2:8-14 bayeda jarabʉ Edén drʉade eda juwarare, ẽjũã kĩrãwãreã zaketa basi. Adewara jarapanʉ maʉ̃ drʉadeba ʉ̃tʉ zebasita do aba, maʉ̃ doratae kimarebasita. Ẽbẽrarã Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ mejãcha kʼawuabʉba, maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãta jʉrʉ wãsida. Ãyi mara maʉ̃ drʉa kĩrãwãreãra ũdusida, mamina wãrĩnu drʉa kĩrãwãreã badara wabida ũduda ẽ. ¿Maʉ̃ba jarakĩrãbʉka eda Daizeze Bedʼeade Edén ẽjũã kĩrãwãreã ʉ̃rʉ bedʼeabʉra akʉza do ʉ̃rʉ bedʼeabʉra sewidata?
Krĩchadadrʉ naʉ̃ta: Génesisde eda jarabʉra Edén drʉa bia ʉ̃rʉ, maʉ̃ ewarideba idi ewadebayeda 6.000 poagaba. Jõma naʉ̃ drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ jarabʉra Moisésba bʉbarisi, Moisésbara maʉ̃ra bʉbarisibaibara iya kʼãrẽ bedʼea ũrĩkʉdadeba akʉza kartara maʉ̃ ewaride badadeba, adewara kĩrãbedaibara ẽjũã kĩrãwãreã chuadadeba Moisés ewaridubayedara berabarisita 2.500 poaga. Maʉ̃ba Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ bedʼeapanasidera iyitabida maʉ̃ra kikibari kĩrãkʼabasi. Mawũẽra, ¿drʉata akʉza dota ewari berabari wãne awuara baseabʉka? Ewari berabari wãne awuara baseabʉ. Adewara maʉ̃ Edén drʉa kĩrãwãreã badamaera mejãcha berabaribʉ drʉa ʉreta. Mainʉra berabarisi wuabemara drʉa berabaribʉira audre drʉa ʉre zromata. Adewara kĩrãbedaibara, Noé ewaribaside kue zroma zesidera naʉ̃ drʉara awuarabasi. Maʉ̃ba maʉ̃ drʉata, dota akʉza katumarata awuara baseabʉ.c
Génesis libroba Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ bedʼeabʉba, ũdubibʉ wãrĩnubasita. Adewara Génesis libroba jarabʉ maʉ̃ drʉadera basita dotae kimare, mamina maʉ̃ra dotaedebemara idi ewadera ũmepaibʉ (Éufratesta, Tigrisʼʉ̃me). Adewara Génesisdera jarabʉ maʉ̃ra dotaerãra, sãwũã badata akʉza samare berabaribadata. Mawũẽra israelitaraba maʉ̃ ʉ̃rʉ jarabʉdadera biʼia ũrĩpanasi, maʉ̃ drʉata ãya ũdukʼawuabasi baera.
Nebʉrara ẽbẽrarãba jarabʉra wãrĩnu ẽ baera, jõma aripe daucha jara ũrĩbida ẽ. Nebʉra jarapanʉra, kʼawuada ẽ maʉ̃ra wãrĩnu berabarisita mawũã ẽ bʉrʉ berabari ẽ basita. Mejãchaʉba maʉ̃ra nebʉrara kʼãwũã jara jʉ̃drʉbʉ: «Zõrãrã weda basibida». Mamina Daizeze Bedʼeade Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ bedʼeabʉbara mawũã jara ẽ awuarabʉrʉ jara ũrĩbibʉ kʼãrẽ berabaridata akʉza sãwũã berabaridata.
2. ¿Daizezebara sãwũã osiba Adánʼra egorodeba, waya Evara Adán orrodeba?
Sientipikoraba jarapanʉ egorodebidabʉta hidrogenota, oxigenota akʉza carbonota, adewara dayirã kakuabida maʉ̃ta erbʉta. Mamina, ¿maʉ̃ra ũbeara sãwũã ãba zesi mawũã ẽbẽra ba zeita?
Sientipikora mejãchaʉba jarapanʉ ẽbẽrarã iyidoba zesita akʉza jarapanʉ nekʼãrẽ wikabʉdeba eaba wãsita, mawũã ẽbẽra basita. Mamina nekʼãrẽ wikabʉ zokʼaibʉsida kʼãrẽ ẽ kĩrãkʼa akʉbe ẽ, wikabʉmina iyi kakuabara nekʼãrẽ mejãcha oibara zokʼai bʼaita. Wãrĩnu bʼaira neẽ ẽbẽra sãwũã ãyidoba zeda ũdubira, awuarabʉrʉ jõma nekʼãrẽ zokʼaibʉba ũdubibʉ wãrĩnubʉta kʼaiba odata, maʉ̃ra ẽbẽrarãira audre burubiabaibara (Romanos 1:20).d
Krĩchadadrʉ naʉ̃ra yiza ʉ̃rʉ: krĩchara bʉa trãbi ũrĩnʉmʉta, dibujo biabʉ odapeadata akʉnʉmʉta, mawũã ẽ bʉrʉ komputador yibia ʉ̃tʉ zedata, ¿bʉara krĩchaika maʉ̃rãra iyidoba zesita miõba oẽ basita? Bʉmabida mawũã krĩcha ẽ bayi. Ẽbẽrarãba kʼãwũã nekʼãrẽ parãkʉa wãmina neẽ kʼãwũã dayirã kakua kĩrãkʼa ẽbẽraba parãnara, ¿mawũẽra kʼãrẽa jarabeda ẽ neẽãta dayirã parãnara? Adewara Daizeze Bedʼeade yi libro Génesisde jarabʉ dayirã ẽbẽrarãtrʉ parãsita iyi kĩrãkʼa (Génesis 1:26). Maʉ̃ kʼarea ẽbẽrarãbʉrʉ nekʼãrẽ mejãcha oseapanʉ, bari jaradaita trãbita, dibujota, nekʼãrẽ awuara akʉza komputador audre yibiata. Mawũẽra, ¿Daizezebʉrʉ nekʼãrẽ zroma audre nebiata oseabʉka ẽbẽrarãba obʉira? Ẽbẽrarãba mawũã nekʼãrẽ yi zromarata oseabasibʉrʉ waya Jeowabara audre oseabasi ẽbẽrarãra egorodeba.
Daizezeitara zare ẽ basibaibara Eva parãita Adán orrodeba. Jeowabara Evara Adán parãna kĩrãkʼa oseabasi, mamina iyara parãsi Evara Adán orrodeba,e kãgabasi baera kakua abapaibʉ kĩrãkʼa panamarẽã akʉza jipa ãbapanamarẽã, mawũã ewari jõmaʉ̃nẽ yi erpanamarẽã (Génesis 2:24). Jeowabara parãsi yumakẽrãta yuwẽrãʉ̃me ãba yiya yi akʉmarẽã, yiya yi kãgamarẽã akʉza yiya kʼarebamarẽã, ¿bʉmara naʉ̃bara ũdubibʉka wãrĩnu bʉta jipa bʉrʉ biata dayirã parãnata akʉza kãga ũdubibʉta?
Ẽbẽra dayi kakua ʉ̃rʉ mejãcha kʼawuabʉba, jarabʉ ẽbẽrarã jõma zesita yumakẽrã akʉza yuwẽrã abaʉdeba. Mawũẽra, ¿zareka Génesisba jarabʉta wãrĩnu ĩjãita?
3. ¿Sãwũã bakuruba nekʼãrẽ jaradiaseabasi akʉza bebʉ diaseabasi?
Daizeze Bedʼeabara jara ẽ naʉ̃ bakurura wuabemaraira awuarabadara, wãrĩnu bʼaira maʉ̃ bakurubara jaradiabe ẽ basi akʉza zarea neẽbasi, awuarabʉrʉ maʉ̃ bakurudeba Jeowabara nekʼãrẽta jaradiakĩrãbasi maʉ̃ kʼarea mawũã trʉ̃gasi maʉ̃ bakurura.
Edaʉde Jeowabara bakurudeba nekʼãrẽ mejãcha jaradiaseabasi. Maʉ̃ kĩrãkʼa ẽbẽrabida idi ewade opanʉ, nekʼãrẽ badudeba jaradiapanʉ. Krĩchadadrʉ naʉ̃ yizata, ẽbẽrarã jarapanʉ bandera iyi pʉwʉrʉdebemara wawiata ũdubibarata, ẽbẽrabara maʉ̃ banderara bari wua baera wawia ũdubi ẽ, awuarabʉrʉ maʉ̃ banderara wawia ũdubipanʉ ãyi pʉwʉrʉdebema baera.
Mamina, ¿kʼãrẽta jarakĩrãbasi bakurura ũme Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ badabara? Maʉ̃ ʉ̃rʉ nekʼãrẽ mejãcha jarasida, mamina Daizeze Bedʼeaba jaradiabʉra naʉ̃: bakuru nebia nemitia kʼawuabibʉra jarakĩrãbasi Jeowabʉrʉ jaraseabʉta kʼãrẽta nebiata akʉza kʼãrẽta nekayiruata (Jeremías 10:23). Maʉ̃ kʼarea Jeowaitara biga ẽ basi maʉ̃ bakuru netadebema koira. Akʉza bakuru bebʉdebemabara jarakĩrãbasi ewari jõmaʉ̃nẽ bʼaita, mamina Jeowabʉrʉ jaraseabasi kʼai ẽbẽrata ewari jõmaʉ̃nẽ baseabasita mawũã ẽ bʉrʉ ewari jõmaʉ̃nẽ babe ẽ bai basita (Romanos 6:23).
4. ¿Sãwũã damara bedʼeasi Evaʼa?
Dayirãba bari Génesis awabʉta ũdukʼawuabʉbʉrʉ jõma ũrĩ ze ẽ bakasi, mamina Daizeze Bedʼeade eda wuabemarane bedʼeabʉ baera audre kʼawuaseabʉ maʉ̃ ʉ̃rʉ.
Nããra krĩchadaibara maʉ̃ damara kʼaiba bedʼeabisita, israelitarabara kʼawuabasi angelerabara bedʼeabiseabʉta nedʉwʉrʉra zakerãra. Bari jaradaita Moisésba bʉsi ẽbẽra yumakẽrãbʉ ʉ̃rʉ, iyi trʉ̃ra Balaambasi maʉ̃bara erbasi burrota maʉ̃ne Jeowa angelba bedʼeabisi maʉ̃ burrora (Números 22:26-31; 2 Pedro 2:15, 16).
Adewara israelitarabara kʼawuabasi angelera kayiruara zareabarabasita, Bari jaradaita, Jeowaba Moisésʼa zareata diasi iyi Egiptodebaside iya bakuru juwade erbadata dama bamarẽã, mamina saserdotera Egiptode badarabida abarika osi. ¿Waya ãyara kʼaiba diasi zareara? Angelera kayiruaraba zarea diasi (Éxodo 7:8-12).
Job librora Moisésba bʉsibaibara akʉza israelitarabara maʉ̃ta erpanasi. Job librode ũdubibʉ sãwũã Diarura jipa Jeowa nejʉrata. Akʉza ũdubibʉ Diarubara jarabʉ ẽbẽrarãra Jeowaʉ̃mera kʼẽrẽpa babe ẽãta (Job 1:6-11; 2:4, 5). Mawũẽra israelitaraba kʼawuabasi baera Job libro ʉ̃rʉ kʼãrẽta sãwũã berabaridata, kʼawuapanasibaibara Diaruta bedʼeasita damaneba Evaʼa, jaraita Daizeze bedʼeata wua ũrĩ ẽ bamarẽã.
¿Mawũẽra wãrĩnu Diaruba osika damara bedʼeamarẽã? Jesús naʉ̃ drʉaeda zesidera, jarabarisi Diarura sewa nebʉrʉ omiabasita adewara sewa nebʉrʉ zezebasita (Juan 8:44). ¿Kʼãrẽa Jesúsbara jarasi Diarura sewa nebʉra omia zezeta? Kʼawuabasi baera sewa nebʉra jaraira Diaruba nããra jarasita, dama bedʼeabiside. Jeowaba jarabarisi Adánʼa akʉza Evaʼa maʉ̃ bakurudebemata kora beibasita, mamina waya Diaruba jarabarisi: «Wãrĩnu bʼaira bʉra bei ẽ baya» (Génesis 3:4). Jesúsbara bia kʼawuabasi Diarubʉrʉ bedʼeabisita damara, ¿kʼãrẽa mawũã jarapanʉ? Iya Apostol Juan ũdubisi baera dama nããrabemara Diarubasita (Revelación [Apocalipsis] 1:1; 12:9).
Mawũẽra angelba dama bedʼeabibʉ kĩrãkʼa oira zare ẽ, ¿kʼãrẽa mawũã jarapanʉ maʉ̃ta? Maʉ̃ kĩrãkʼa obʉ idi ewadebida ẽbẽrarãba, ãya maʉ̃ angelde kĩrãkʼa zareabara chu ẽ mina, ãya muñekota bedʼeabibʉ kĩrãkʼa oũdubibʉ.
¿Kʼãrẽba wãrĩnu ĩjãbibʉ wãrĩnubasita?
Ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarãba ĩjãna ẽ Génesisba jarabʉra, ãya krĩchapanʉ maʉ̃ra sewidata, mawũãsidu ãyara maʉ̃ra bia ũdubi auda ẽ sewidabasita. Mamina nekʼãrẽ awuarabʉta ũdubibʉ maʉ̃ra sewida ẽ basita.
Daizeze Bedʼeaba jarabʉ Jesúsbara wãrĩnuta jaradiabasita akʉza sewida jara ẽ basita (Revelación 3:14). Jesúsʼra nekayirua okabasi maʉ̃ba sewa nebʉra jarakabasi, maʉ̃ba yãrã sewa ẽ basi iyara. Adewara iya jaradiasi naʉ̃ drʉa parãi nawedara iyira Jeowaʉ̃me ʉ̃tʉbasita (Juan 17:5). Daizezeba ẽbẽra parãi nããra Jesúsʼra ʉ̃tʉbasi, maʉ̃ba iya jarabʉra wãrĩnu ĩjãpanʉ, ¿kʼãrẽta jarasi Jesúsbara Edén drʉa kĩrãwãreãnẽra?
Jesúsba jarasi Adán Evaʉ̃mera wãrĩnu panasita. Bari jaradaita iya jaradiaside Jeowaba kʼãrẽta krĩchabʉta mia kʼãĩ ʉ̃rʉ, ãyi ʉ̃rʉ jaradiasi (Mateo 19:3-6). Edénʼnebema drʉa kĩrãwãreãta sewidabasibʉrʉ Jesúsʼra sewa nebʉra omia bakasi, mamina maʉ̃ra mawũã ẽ basi Jesúsʼra sewa nebʉra jarakabasi. Jesúsʼra ʉ̃tʉbasi baera jõma ũdusi kʼãrẽta berabarisita Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ, naʉ̃ba jõma ũdubibʉ naʉ̃ra wãrĩnu berabarisita.
Génesisba jarabʉta ĩjãna ẽ bʉrʉ ĩjãna ẽ bayi Jesúsba jaradiasida akʉza Daizeze Bedʼeade edabʉrasida, akʉdaya kʼãrẽa mawũã jarapanʉta.
[Notas]
a Daizeze Bedʼeaba jaradiabʉ Jeowara Daizeze trʉ̃ta.
b Daizezeba nekʼãrẽ parãsidera jõma biʼia parãsi nekayirua neẽã, mamina nekayiruarãra Daizezedeba ze ẽ basi (Deuteronomio 32: 4, 5). Jeowaba iya naʉ̃ drʉa jõma parãna tẽã, jarasi «iya jõma odara yibiabasita» (Génesis 1:31).
c Kue zroma tẽã Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ nekʼãrẽ wiña badasida jõma aduasi. Bari jaraita Ezequiel 31:18ba jarabʉ poaga 600 bayedara bakuru Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ badara neẽbasibaibara. Maʉ̃ba ũdubibʉ kʼãrẽa ẽbẽrarãbara ũdu auda ẽãta Edén drʉa kĩrãwãreãra kue zroma zeda tẽã.
d Audre kʼawuakĩrãbʉbʉrʉ akʉra karta El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis, naʉ̃ kartara Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãba oda.
e Ẽbẽrarã nekʼãrẽ mejãcha kʼaupanʉba ũdusida dayi orrora iyikʉza jẽda bebareta. Akʉza wuabemara bʉwʉrʉira awuarabʉta iyidoba jẽda ara wãbare baera.
-
-
Bʉitara kʼãrẽa yibia drʉa kĩrãwãreãraJarakabʉ (2011de) | enero 1
-
-
Bʉitara kʼãrẽa yibia drʉa kĩrãwãreãra
ẼBẼRA mejãcha kauchuberaba jarapanʉ Génesis librodebʉrʉ bedʼeachuta Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉra. Bari jaradaita Paul Morrisba jarabʉ: «Libro Daizeze Bedʼeadebʉdera Génesisdebʉrʉ bedʼeabʉ Edén drʉa kĩrãwãreãnera». Ẽbẽrarã Daizeze Bedʼea mejãcha kʼawuapanʉrabida abarika jaraseapanʉ, mamina maʉ̃ra wãrĩnu bʼaira mawũã ẽ.
Daizeze Bedʼeadera kĩrã bio ũdupanʉ Adán Evaʉ̃me Bedʼeabʉta akʉza dama ʉ̃rʉ, adewara Edén drʉa kĩrãwãreã ʉ̃rʉ.a Mamina bʉ ʉ̃kʉrʉ ẽbẽraba jarapanʉta Edénʼnebema drʉa kĩrãwãreãra sewidabasita, maʉ̃ra ẽbẽrarãba maʉ̃ jarapanʉnera aña jarapanʉ Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ, ¿kʼãrẽa?
Daizeze Bedʼea bia kʼawuaira, nãã bia kʼawuadaibara kʼãrẽta berabarisita Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ. Bari jaradaita Daizeze Bedʼeabara kʼarebabʉ ũduita dayirãba widi erpanʉta, Daizeze Bedʼeaba maʉ̃ widi panʉbʉrʉdera bedʼeabʉ Edénʼne drʉa kĩrãwãreãnẽ kʼãrẽ berabarida ʉ̃rʉ, akʉdaya ʉ̃kʉrʉ yizarata.
● ¿Kʼãrẽa zõnãbape beipanʉ? Adán Evaʉ̃mera ewari jõmaʉ̃nẽ panakasi Daizeze Bedʼeata ũrĩsidabʉrʉ, mamina ãya ũrĩ ẽ basi baera beisida (Génesis 2: 16, 17; 3:19). Maʉ̃ba dayirãsida nekayirua omiara akʉza beipanʉ. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ: «Kʼãwũã yumakẽrã abaʉdeba nekayiruara zesi, naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃nẽ, mawũã nekayiruadeba jõmaʉ̃ta beibarita amaesi akʉza maʉ̃neba ẽbẽrarã jõmaʉ̃ta beipanʉ jõmaʉ̃ta nekʼayirua omia baera» (Romanos 5:12).
● ¿Kʼãrẽa Daizezebara iduaribibʉ kayiruara? Diarubara Edén drʉa kĩrãwãreãnẽra jarasi Daizezera sewa nebʉrʉ omiata akʉza jarasi Daizezebara kãga ẽãta yi wũãwũãraba erpanamarẽã nebiata (Génesis 3:3-5). Mawũẽra Diarubara jarasi Daizezebara bia zokʼa ẽãta naʉ̃ drʉara. Mawũã Adán Evaʉ̃mera Diaruare panesi, maʉ̃ba ũdubisi ãyara kãga ẽãta Jeowaba zokʼaita, mawũã ãyikʉzaʉba kʼawuaseabasi saʉ̃ta bigata akʉza saʉ̃ta biga ẽãta. ¿Kʼãrẽta osi Jeowabara ẽbẽrarãba kʼawuadamarẽã saʉ̃ta wãrĩnuta? Ewari diasi ẽbẽrarãba ãyikʉza zokʼamarẽã. Idi ewade kayirua berabaribʉra ũdupanʉ ẽbẽrarãta Diaruarepanʉ baera, naʉ̃ba ũdubibʉ ẽbẽrarã ayikʉza yi zokʼa au ẽãta (Jeremías 10:23).
● ¿Daizezebara kʼãrẽa parãsi naʉ̃ drʉara? Jeowaba Edén drʉa parãnaba ũdubisi dayirã kãgabasita naʉ̃ drʉa jõma ẽjũã kĩrãwãreã bamarẽã. Jeowaba jarasi Adán Evaʼa, ãyideba ẽbẽrarã zebʉrʉba naʉ̃ drʉa jõma biradamarẽã akʉza mawũã maʉ̃ drʉa biata audre yi zroma babidamarẽã (Génesis 1:28). Mawũẽra Daizezebara kãgabʉ naʉ̃ drʉa jõma ẽjũã kĩrãwãreã bamarẽã. Akʉza Evadeba Adánʼneba wũãwũãra zedara nekayirua okata bamarẽã, sobiapanamarẽã, adewara ãbapanamarẽã. Daizeze Bedʼeade eda mejãcha jara ũrĩbibʉ sãwũã Jeowabara iya jaradara aripe berabaribita.
● ¿Jesúsʼra kʼãrẽa zesi naʉ̃ drʉaedara? Edén drʉa kĩrãwãreãnẽra Adán Evaʉ̃mebara Daizeze Bedʼeaba jarabʉra ũrĩna ẽ basi, maʉ̃ kʼarea yi wũãwũãra ãyideba zebʉrʉra beibarabasi. Mamina Jeowaba dayirãta mejãcha kãgabʉ baera zokʼa bʉesi yi warrata mawũã dayirãta ẽdrʉbimarẽã (Mateo 20:28). ¿Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ maʉ̃bara? Daizeze Bedʼeaba jarabʉ ‹Jesúsʼra awuru Adánta›. Nããrabema Adán zedabara ũrĩ ẽ basi, mamina awuru Adánbara (Jesús) ũrĩsi. Jesúsba Jeowa bedʼeata ewari jõmaʉ̃nẽ ũrĩbasi baera jipa nekayirua okabasi. Iyira beisi wuabemara ẽbẽrarã ẽdrʉbita, mawũã kʼarebasi Jeowaba ẽbẽrarã nekayirua obʉta kĩrãduadamarẽã akʉza jẽda ẽjũã kĩrãwãreãnẽ badamarẽã Adán Evaʉ̃me nãã bada kĩrãkʼa (1 Corintios 15:22, 45; Juan 3:16). Mawũẽra Jesúsʼra zesi naʉ̃ drʉeda ũdubita Jeowaba jaradara aripe berabarita.b
Zare ẽ ũrĩta Jeowaba ẽbẽrarãita kʼãrẽ oi krĩchabʉra. Edén kĩrãwãreãra wãrĩnubasi akʉza Adán Evaʉ̃me pananara, maʉ̃ kĩrãkʼa Jeowaba iya kʼãrẽ oya abʉra wãrĩnu berabaribiyi, dayirã mama bʼaira ¿kʼaibʉrʉ jidaseabʉ? Dayirãbʉrʉ, Jeowabara kãgabʉ ẽbẽrarã majãchaʉta ẽjũã kĩrãwãreãnẽ panamarẽã adewara kãgabʉ iyideba jĩgapanʉrasida maʉ̃ drʉabiade panamarẽã (1 Timoteo 2:3, 4). ¿Maʉ̃ra sãwũã kʼawuapanʉ?
Jesús iyi beibodoarebʉde, bedʼeasi ẽbẽra kayirua iyi kʼawabadaʉ̃me. Maʉ̃ yumakẽrãba kʼawuabasimina iyira beibarabasita ẽbẽra kayiruabasi baera, mawũãsidu jʉrʉsi Jesús kʼarebata. Jesúsba jarasi: «Bʉra mʉ̃me ẽjũã kĩrãwãreãnẽ baya» (Lucas 23:43). Jesúsba mawũã kãgabʉbʉrʉ ẽbẽra kayiruata maʉ̃ drʉa biade bamarẽã, ¿mĩga dayirãra audre kãgai ẽka maʉ̃ ẽjũã kĩrãwãreãnẽ bamarẽã? Jeowaba akʉza Jesúsba kãgabʉ dayirãra maʉ̃ ẽjʉ̃ã kĩrãwãreãnẽ panamarẽã, bʉta maʉ̃ ẽjʉ̃ã kĩrãwãreãnẽ bakĩrãbʉbʉrʉ mejãcha zarea ora Jeowa ʉ̃rʉ ũdukʼawuaita, iya parasi baera Edén ẽjũã kĩrãwãreãra.
[Notas]
a Audre kʼawuaita akʉra Génesis 13:10; Deuteronomio 32:8; 2 Samuel 7:14; 1 Crónicas 1:1; Isaías 51:3; Ezequiel 28:13; 31:8, 9; Lucas 3:38; Romanos 5:12-14; 1 Corintios 15:22, 45; 2 Corintios 11:3; 1 Timoteo 2:13, 14; Judas 14, akʉza Revelación 12:9.
b Audre kʼawuakĩrãbʉbʉrʉ sãwũã Jesúsba dayirã ẽdrʉbida ʉ̃rʉ, akʉra libro ¿Kʼãrẽta jaradiabʉ Daizeze Bedʼeabara?, yi 5de. Naʉ̃ librora osida Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãba.
[Rekuadro/Poto]
DAIZEZE BEDʼEADE PROPESIATA ABA BɄ JɄ̃DRɄBɄRɄDEBA JÕÑIENA
«Mʉ̃a oyi bʉta yuwẽrãʉ̃me nejʉra badamarẽã akʉza bʉdeba zedarata iyideba zedarabawara nejʉra badamarẽã. Yuwẽrãneba zedaraba bʉ buruta birachiyi mawũã bʉa kayi jĩrʉ ãbidarrama» (Génesis 3:15).
Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ naʉ̃ propesiata nãã jarabarisi Jeowabara. Mamina, ¿kʼai yuwẽrãta, damata akʉza ãyideba zedarata? ¿Kʼãrẽa ãyirai yi jʉra ãyira?
DAMA
Diaru (Apocalipsis 12:9).
YUWẼRÃ
Jeowa organizasion ʉ̃tʉbema, mama edabʉ angelera kʼẽrẽpapanʉrasi (Gálatas 4:26,27). Isaíasba bʉbarisi propesiata aba, mama iya bʉdade jarabasi yuwẽrã abaʉba toita pʉwʉrʉ jauredebemata (Isaías 54:1; 66:8).
DAMANEBA ZEDARATA
Diaru bedʼea ũrĩkirabʉrata (Juan 8:44).
YUWẼRÃNEBA ZEDARATA
Jesús Kristo akʉza 144.000 iyiʉ̃meba zokʼairata (Gálatas 3:16, 29; 6:16; Génesis 22:18).
«KAYI JĨRɄ ÃBIDARRAMA»
Diarubara obisi ẽbẽrarãba Jesústa beadamarẽã, nama naʉ̃ drʉadebaside. Maʉ̃ra Jesúsʼitara zarebasimina, iyira ewari jõmaʉnẽ bei ẽ basi, awuarabʉrʉ tẽã jẽda piradrʉsi.
«BURUTA BIRACHIYI»
Jesúsbara jõma ara oyi Diaruba jõma ãrĩnara Edén drʉa kĩrãwãreãnẽ. Maʉ̃ tẽã jipa beayi Diarura (1 Juan 3:8; Apocalipsis 20:10).
Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãbara osi karta, yi trʉ̃ La Biblia y su mensaje. Naʉ̃ kartaba jara ũrĩbibʉ kʼãrẽ ʉ̃rʉ bedʼeachuta Daizeze Bedʼeara.
[Poto]
Adán yi kima Evaʉ̃mera mejãcha zʉbʉriasi, nekayiruata osida baera.
-