I referenciajlel jiñi Jun chaʼan lac tempa bʌ I Subtʼan yicʼot i Melbal jiñi xÑoptʼan
7-13 I CHAʼAN OCTUBRE
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | SANTIAGO 3-5
«Laʼ lac pʌs i ñaʼtʌbal Dios»
(Santiago 3:17, Jini wen bʌ tʼan [WT]) Pero jini tyʌlem bʌ i ñaʼtyʌbal ti Dios sʌc mi yajñelob. Cheʼ jini ñʌchʼʌl mi yajñelob. Utsob. Chʼujbi i pejcʌntyel ti wen. Miʼ pʼuntyañob i piʼʌlob. Miʼ melob chʌ bʌ wen. Machʼan chaʼchajp i pensal. Machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen.
cl-S 221, 222 párr. 9, 10
¿Woli ba i pʌs i bʌ ti laj cuxtʌlel jiñi ‹ñaʼtyʌbal tyʌlem bʌ ti Dios›?
9 «Sʌc mi yajñelob». Ili tʼan am bʌ ti griego miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan maʼañic i bibiʼlel. Jiñi Biblia miʼ lajeʼ jiñi lac ñaʼtʌbal yicʼot lac pusicʼal. Pero mach mejlic ti ochel ti lac pusicʼal jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios mi woli lac ñaʼtan chuqui mach bʌ weñic o woli lac mulan lac mel mach bʌ utsʼatic (Proverbios 2:10; Mateo 15:19, 20). Mi sʌcʌch jiñi lac pusicʼal, anquese xmulilonla, mi caj laj cʌy jiñi ‹jontolil i mi caj lac mel chuqui utsʼat› (Salmo 37:27; Proverbios 3:7). ¿Mach ba jiñic ñumen wen cheʼ bʌ jiñi i sʌclel lac pusicʼal jiñʌch jiñi ñaxam bʌ melbalʌl muʼ bʌ i yʌjlel ti jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios? Pero, ¿bajcheʼqui mi caj i mejlel lac pʌs jiñi yambʌ melbalʌl tac mi mach sʌquic lac melbal o mach weñic bajcheʼ añonla la quicʼot Dios?
10 «Ñʌchʼʌl mi yajñelob». Jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios miʼ coltañonla lac sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel, jiñʌch i wut jiñi espíritu (Gálatas 5:22, TNM). Jin chaʼan, mi lac chaʼlen wersa chaʼan maʼañic mi la cʌcʼ ti jilel jiñi ñʌchʼtʌlel muʼ bʌ i yʌcʼ chaʼan temel miʼ yajñel jiñi i tejclum Jehová (Efesios 4:3). Cheʼ jaʼel, mi lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac chaʼ taj jiñi ñʌchʼtʌlel cheʼ bʌ an wocol. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi lac mel bajcheʼ ili? Come jiñi Biblia miʼ yʌl: «Ajñenla ti ñʌchʼʌl [...]. Cheʼ jini, Dios mi caj i yajñel laʼ wicʼot, jini Dios muʼ bʌ i cʼuxbiñonla, muʼ bʌ i yʌqʼueñonla i ñʌchʼtʌlel lac pusicʼal» (2 Corintios 13:11). Jin chaʼan, mi mucʼʌch lac chʌn pʌs lac ñʌchʼtʌlel, jiñi Dios i chaʼan bʌ ñʌchʼtʌlel maʼañic mi caj i ñajtʼesan i bʌ ti lac tojlel. Cheʼ bajcheʼ yilal mi lac mel tiʼ tojlel la quermañojob miʼ yʌcʼ ti cʌjñel bajcheʼ yilal añonla la quicʼot Jehová. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌs chaʼan mucʼʌch lac mulan chaʼan an ñʌchʼtʌlel? Laʼ laj qʼuel jumpʼejl ejemplo.
(Santiago 3:17, WT) Pero jini tyʌlem bʌ i ñaʼtyʌbal ti Dios sʌc mi yajñelob. Cheʼ jini ñʌchʼʌl mi yajñelob. Utsob. Chʼujbi i pejcʌntyel ti wen. Miʼ pʼuntyañob i piʼʌlob. Miʼ melob chʌ bʌ wen. Machʼan chaʼchajp i pensal. Machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen.
cl-S 223 párr. 12
¿Woli ba i pʌs i bʌ ti laj cuxtʌlel jiñi ‹ñaʼtyʌbal tyʌlem bʌ ti Dios›?
12 «Utsob». ¿Chuqui yom i yʌl ili tʼan? Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi wen yujiloʼ bʌ, ili tʼan am bʌ ti griego muʼ bʌ lac taj ti Santiago 3:17 (WT), wocol miʼ chaʼlentel ti traducir. Ti yan tac bʌ Biblia miʼ chaʼlentel ti traducir bajcheʼ «mach yujilic michʼan», «yujil pijt» yicʼot «miʼ chʼʌm ti ñuc yambʌlob». Jiñi Traducción del Nuevo Mundo miʼ yʌl ti jiñi nota chaʼan i yoque i sujmlel ili tʼan jiñʌch: «Miʼ peqʼuesan i bʌ tiʼ tojlel yambʌlob». ¿Bajcheʼ mi lac pʌs chaʼan utsoñʌchla?
cl-S 224, 225 párr. 14, 15
¿Woli ba i pʌs i bʌ ti laj cuxtʌlel jiñi ‹ñaʼtyʌbal tyʌlem bʌ ti Dios›?
14 «Chʼujbi i pejcʌntyel ti wen». Ili tʼan tsaʼ bʌ chaʼlenti ti traducir maʼañic baqui yambʌ mi lac taj ti jiñi Tsʼijbujel griego. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl juntiquil comentarista, «miʼ cʼʌjñel cheʼ bʌ miʼ tajtʌl ti tʼan i cʌntesʌntel jiñi soldadojob». Miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan «mach wocolic miʼ qʼuextʌbentel i pensar» yicʼot «miʼ jacʼ tʼan». Jin chaʼan, jiñi muʼ bʌ i qʼuel ti ñuc jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios miʼ jacʼ yicʼot i tijicñʌyel i pusicʼal jiñi ticʼojel tac am bʌ ti Biblia. Mach cʌmbilic bajcheʼ jiñi muʼ bʌ i poj jacʼ chuqui miʼ subentel pero ti wiʼil maʼañic miʼ chʼʌm ti ñuc anquese añʌch baqui chucul chuqui woli bʌ i subentel. Jiñʌch ti ora bʌ miʼ qʼuextan i ñaʼtʌbal cheʼ bʌ miʼ pʌsbentel ti Biblia chaʼan mach weñic chuqui woli bʌ i ñaʼtan o mach weñic i melbal. ¿Cheʼ ba cʌmbilonla bajcheʼ jiñi?
«Miʼ pʼuntyañob i piʼʌlob. Miʼ melob chʌ bʌ wen»
15 «Miʼ pʼuntyañob i piʼʌlob. Miʼ melob chʌ bʌ wen». Jiñi pʼuntaya jiñʌch ñuc bʌ i cʼʌjñibal chaʼan jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios, come miʼ yʌl chaʼan jiñi ñaʼtʌbal ‹an i pʼuntaya›. Yaʼ mi laj qʼuel chaʼan jiñi pʼuntaya yicʼot i ‹melol chʌ bʌ wen› miʼ laja tajob i bʌ. Iliyi weñʌch, come ti Biblia miʼ yʌl chaʼan jiñi pʼuntaya miʼ yʌqʼueñonla laj coltan yambʌlob cheʼ bʌ woliʼ ñusañob wocol. Jumpʼejl libro miʼ yʌl chaʼan jiñi pʼuntaya jiñʌch «jiñi chʼijiyemlel muʼ bʌ la cubin tiʼ tojlel choncol bʌ i ñusan wocol i com laj coltan». Jin chaʼan, jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios miʼ pʌs tijicñʌyel, utslel yicʼot miʼ yubiben i cʼuxel i wocol yambʌlob. ¿Bajcheʼ mi lac pʌs chaʼan añʌch cabʌl lac pʼuntaya?
(Santiago 3:17, WT) Pero jini tyʌlem bʌ i ñaʼtyʌbal ti Dios sʌc mi yajñelob. Cheʼ jini ñʌchʼʌl mi yajñelob. Utsob. Chʼujbi i pejcʌntyel ti wen. Miʼ pʼuntyañob i piʼʌlob. Miʼ melob chʌ bʌ wen. Machʼan chaʼchajp i pensal. Machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen.
cl-S 226 párr. 18, 19
¿Woli ba i pʌs i bʌ ti laj cuxtʌlel jiñi ‹ñaʼtyʌbal tyʌlem bʌ ti Dios›?
18 «Machʼan chaʼchajp i pensal». Jiñi ñaʼtʌbal tilem bʌ ti Dios jiñʌch miʼ coltañonla chaʼan junlajal mi laj qʼuel lac piʼʌlob anquese tilemob ti yambʌ parte. Jin chaʼan, mi mucʼʌch lac chʼʌm ti ñuc jiñi ñaʼtʌbal mi caj i coltañonla chaʼan mi lac locʼ ti lac pusicʼal cheʼ bʌ yajcʌbil jach majqui mi lac pejcan (Santiago 2:9). Mach jiñic jach ñumen ñuc mi caj laj qʼuel jiñi ñumen tsajñoʼ bʌ ti qʼueljun, ñumen añoʼ bʌ i taqʼuin o jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel ti congregación, i cheʼ jaʼel maʼañic mi lac tsʼaʼlen jiñi pʼumpʼuñoʼ bʌ la quermañujob. Mi Jehová tsiʼ pʌsbeyob i cʼuxbiya cheʼʌch yom mi lac mel jaʼel.
19 «Machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen». Jiñi tʼan am bʌ ti griego muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir bajcheʼ «machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen» miʼ mejlel i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel bajcheʼ juntiquil «actor ti teatro». Ti wajali, jiñi griegojob yicʼot jiñi romanojob miʼ lʌpob colem tac bʌ máscara cheʼ bʌ miʼ melob jiñi teatro i miʼ pʌsob chuqui chajpʌbil bʌ i chaʼañob. Jin chaʼan, yaʼʌch baqui tsaʼ loqʼui jiñi tʼan «machʼan miʼ lolon pʌs i bʌ ti wen» come mach i sujmic chuqui miʼ pʌsob. Ili junchajp melbalʌl loqʼuem bʌ tilel tiʼ ñaʼtʌbal Dios mach cojach yom miʼ coltañonla chaʼan bajcheʼ yilal mi laj qʼuel jiñi la quermañujob, yom miʼ coltañonla jaʼel bajcheʼ yubil mi la cubin tiʼ tojlelob.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(Santiago 4:7, I tʼan Dios [ITD]) Aqʼuen laʼ bʌ Dios. Pʌsʌ laʼ bʌ tiʼ contra xiba. Cheʼ jini mi caj i putsʼtañetla.
Cʌñʌ jiñi a contra
4 Jiñi apóstol Pedro tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi Xiba lajal bajcheʼ «colem bajlum woli bʌ ti jujuj tʼan», i jiñi apóstol Juan tsiʼ laja bajcheʼ «lucum» yicʼot «colem ajin» (1 P. 5:8; Ap. 12:9). ¿Yom ba i yʌl jiñi chaʼan yom mi lac wen bʌcʼñan Satanás? Maʼañic, come an jach baqui jaxʌl i pʼʌtʌlel (pejcan Santiago 4:7). An lac chaʼan i coltaya Jehová, Jesús yicʼot jiñi xucʼul bʌ ángelob. Yicʼot ili coltaya, miʼ mejlel lac mʌlben (jotben) jiñi Satanás. Pero an uxpʼejl cʼajtiya ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom bʌ mi la cʌqʼuen i jacʼbal: ¿Bajcheʼ cʼamel i pʼʌtʌlel Satanás? ¿Bajcheʼ miʼ lotin jiñi quixtañujob? ¿I baqui jaxʌl miʼ cʼotel i pʼʌtʌlel? Laʼ lac tsajin ili cʼajtiya tac i laʼ laj qʼuel chuqui tac miʼ mejlel laj cʌn.
(Santiago 4:11, 12, ITD) Quermanojob, mach yomic mi laʼ pʌcʼ ti jontolil laʼ piʼʌlob. Jini muʼ bʌ i pʌcʼ ti jontolil i piʼʌlob yicʼot jini muʼ bʌ i bajñel melob tiʼ pusicʼal woliʼ contrajin jini mandar. Woliʼ yʌl tiʼ pusicʼal mach utsʼatic jini mandar. Pero mi wolaʼ wʌl ti a pusicʼal mach utsʼatic jini mandar, mach tojetic tiʼ tojlel. Wolaʼ bajñel waʼchocon a bʌ ti meloñel tiʼ tojlel. 12 An juntiquil jach xʼacʼ mandar am bʌ i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ coltañonla chaʼan miʼ jisañonla. ¿Chuqui i yeʼtel maʼ bajñel otsan a bʌ a mel a piʼʌl ti a bajñel pusicʼal?
w97-S 15/11 20 párr. 8
Jiñi lac ñopoñel miʼ coltañonla chaʼan la cujil pijt yicʼot chaʼan mi lac mel oración
8 Cheʼ mi lac pʌcʼ ti jontolil juntiquil la quermañu jumpʼejlʌch mulil (Santiago 4:11, 12). Pero añʌch muʼ bʌ i yʌlob mach bʌ weñic tiʼ tojlel yambʌ xñoptʼañob, tajol chaʼan ñumen ñuc miʼ yubiñob i bʌ o chaʼan yom miʼ ñumen qʼuejlelob ti ñuc (Salmo 50:20; Proverbios 3:29). Jiñi tʼan am bʌ ti griego, «pʌcʼ ti jontolil», miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan miʼ tsʼaʼlen i miʼ yʌl mach bʌ i sujmic tiʼ tojlel yambʌlob. Iliyi lajal bajcheʼ woliʼ bajñel al tiʼ pusicʼal mach bʌ weñic tiʼ tojlel jiñi hermano. ¿Chucoch lajal bajcheʼ ‹woliʼ contrajin jiñi i mandar Dios›? Jiñi xtsʼijbayajob yicʼot jiñi fariseojob miʼ yʌlob chaʼan ‹utsʼat miʼ ñusʌbentel i mandar Dios› i miʼ chaʼleñob meloñel cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl i mandarob (Marcos 7:1-13). Cheʼ lajal jaʼel, mi tsaʼ lac sube juntiquil la quermaño chaʼan añʌch i mul pero Jehová mach cheʼic miʼ qʼuel, ¿mach ba wolic laj contrajin i mandar Dios i woli lac chaʼlen mulil chaʼan choncol la cʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan mach weñic bajcheʼ tsiʼ mele i mandar Jehová? I cheʼ bʌ mi lac pʌcʼ ti mulil la quermañu, maʼañic woli lac tsʼʌctesan jiñi mandar chaʼan bʌ cʼuxbiya (Romanos 13:8-10).
14-20 I CHAʼAN OCTUBRE
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 1 PEDRO 1, 2
«Ajñenla ti chʼujul»
(1 Pedro 1:14, 15, ITD) Yom lajaletla bajcheʼ alobob muʼ bʌ i wen jacʼob tʼan. Mach mi laʼ chʌn mel cheʼ bajcheʼ ti yambʌ ora cheʼ maxto anic laʼ ñaʼtʌbal, cheʼ bʌ tsaʼ laʼ jacʼʌ i colosojlel laʼ pusicʼal. 15 Chʼujul jini tsaʼ bʌ i pʌyʌyetla, jini chaʼan yom chʼujuletla jaʼel ti pejtelel laʼ melbal.
Jiñi i tojol mulil: Utsʼat bʌ majtañʌl tilem bʌ ti lac Tat
5 Ixcu joñonla, ¿bajcheʼ mi lac pʌs chaʼan mucʼʌch laj cʼuxbiben i cʼabaʼ Jehová? Jiñʌch ti lac chaʼleya. Jehová yom chaʼan chʼujulonla (pejcan 1 Pedro 1:15, 16). Jin chaʼan, tiʼ pejtelel lac pusicʼal mi lac jacʼben i tʼan yicʼot cojach mi lac chʼujutesan. Anquese mi lac ticʼlʌntel, mi la cʌcʼ wersa chaʼan mi lac chumtʌl cheʼ bajcheʼ miʼ cʌntesañonla Jehová. Cheʼ mi lac jacʼben i tʼan, mi lac ñuqʼuesʌben i cʼabaʼ (Mateo 5:14-16). Cheʼ jaʼel, mi lac pʌs chaʼan utsʼat jiñi i mandar tac Jehová, i Satanás juntiquil xlot. Maʼan mi la cʌl chaʼan mach xmuliloñicla yicʼot maʼañic mi lac taj lac sajtemal. Pero mi lac chaʼlen wersa chaʼan mi laj cʌy lac mul yicʼot maʼañix mi lac chʌn mel muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac bibʼesʌben i cʼabaʼ Jehová (Salmo 79:9).
(1 Pedro 1:16, ITD) Come tsʼijbubil: «Ajñenla ti chʼujul, come chʼujulon», cheʼen lac Yum.
¿Bajcheʼ yom mi lac yajcan wem bʌ lac ñusaqʼuin?
6 Pablo tsiʼ sube xñoptʼañob ti Roma: «Mach mi laʼ wʌcʼ laʼ bʌcʼtal chaʼan miʼ chaʼlen jontolil». Cheʼ jaʼel, tsiʼ subeyob: «[Yom] mi laʼ wʌcʼ ti chʌmel i melbal laʼ tsucul pusicʼal [o bʌcʼtal]» (Romanos 6:12-14; 8:13). Cheʼ jaʼel, tsiʼ wʌn alʌ chaʼan bajcheʼ miʼ cʼʌñob jiñi añoʼ bʌ tiʼ bʌcʼtal tiʼ melol i tsuculel. Cheʼ bʌ tsiʼ taja ti tʼan woli (choncol) bʌ i melob mulil, tsiʼ yʌlʌ chaʼan ‹i yej wiñicob wen butʼul ti pʼajoñel yicʼot wajleya›. «Ajñel miʼ majlelob [tiʼ yoc] i tsʌnsañob i piʼʌlob.» «Maʼañic miʼ wis bʌcʼñañob Dios.» (Romanos 3:13-18.)a ¿Chuqui miʼ yujtel mi juntiquil xñoptʼan miʼ cʼʌn junchajp am bʌ tiʼ bʌcʼtal o cuctal chaʼan miʼ mel mulil tac bajcheʼ jiñi? Miʼ bibʼesan tiʼ pejtelel i bʌcʼtal. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ muqʼuic i wʌn ñaʼtan chaʼan miʼ qʼuel chuqui bibiʼ tac bʌ bajcheʼ pornografía o chaʼan tac bʌ jatsʼ, wolix ‹i yʌcʼ i wut chaʼan miʼ chaʼlen jontolil› yicʼot woliʼ bibʼesan tiʼ pejtelel i bʌcʼtal. Maʼañix miʼ mejlel i yʌcʼ i bʌcʼtal bajcheʼ tsʌnsʌbil bʌ majtañʌl ti Dios come maʼañic woliʼ yʌqʼuen jumpʼejl eʼtel sʌc bʌ o chʼujul bʌ (Deuteronomio 15:21; 1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11). Tiʼ caj jiñi ñusaqʼuin mach bʌ weñic, wen lets mi caj i toj.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(1 Pedro 1:10-12, ITD) Cheʼ bajcheʼ tsiʼ wʌn subuyob jini xʼaltʼañob, mi caj laʼ taj i yutslel i pusicʼal Dios. Tsiʼ ñopoyob i chʼʌmben isujm bajcheʼ mi caj i yujtel laʼ coltʌntel. 11 Tsiʼ sajcayob ti jun chaʼan miʼ ñaʼtañob baqui bʌ ora miʼ caj ti ujtel jini tsaʼ bʌ i yʌlʌ i yEspíritu Cristo am bʌ tiʼ pusicʼalob. Come i yEspíritu Cristo tsiʼ wʌn subeyob i wocol Cristo, yicʼot i ñuclel muʼ bʌ caj i taj cheʼ ujtemix wocol. 12 Tsaʼ pʌsbentiyob mach chaʼanic i bajñel cʼʌjñibal tsiʼ chaʼleyob tʼan, pero chaʼan miʼ cʌntesʌntel yañoʼ bʌ. Wʌle tsaʼix laʼ wubi jini jach bʌ tʼan tic tojlel lojon. Tsac subeyetla jini wen tʼan yicʼot jini Chʼujul bʌ Espíritu chocbil bʌ tilel ti panchan. Jini ángelob wersa yomob i chʼʌmben isujm.
w08-S 15/11 21 párr. 10
Ñuc tac bʌ cʌntesʌntel am bʌ ti Santiago yicʼot ti Pedro
1:10-12. Jiñi ángelob tsiʼ ñopo i lon chʼʌmbeñon i sujm chuqui tsaʼ bʌ i tsʼijbuyob jiñi xʼaltʼañob ti wajali tiʼ tojlel jiñi congregación tsaʼ bʌ bojñiyob ti chʼujul bʌ espíritu. Pero maʼañic tsaʼ ñaʼtʌnti jinto cheʼ bʌ Jehová tsiʼ waʼchoco jiñi congregación (Ef. 3:10). Laʼ lac mel cheʼ bajcheʼ jiñi ángelob i laʼ lac sʌclan jiñi «i sujmlel Dios wocol bʌ ti cʌñol» (1 Co. 2:10).
(1 Pedro 1:18, 19, ITD) Come ñaʼtʌbil laʼ chaʼan, mʌmbiletla chaʼan maʼanic mi laʼ chʌn ñop jini lolom jach bʌ tsaʼ bʌ la ñopo ti laʼ ñojteʼel. Mach mʌmbileticla ti jini yujil tac bʌ jilel cheʼ bajcheʼ oro yicʼot sʌsʌc taqʼuin. 19 Pero mʌmbiletla tiʼ chʼichʼel Cristo, letsem bʌ i tojol, cheʼ bajcheʼ juncojt alʌ tat tiñʌmeʼ mach bʌ anic i chʌmel mi i bibiʼlel.
Mi caj cajñel tiʼ sujmlel a tʼan
11 Lecoj bʌ pensar yicʼot melbalʌl. Jiñi añoʼ bʌ tiʼ sujmlel yom chʼujulob o sʌcob (Is. 35:8; pejcan 1 Pedro 1:14-16). Cheʼ tsaʼ laj cʌñʌ jiñi toj bʌ mandar tac am bʌ ti Biblia, tsaʼ laj qʼuexta lac melbal. An tsaʼ bʌ i ñoj qʼuextayob bajcheʼ chumulob. Pero maʼañic baqui ora yom mi laj qʼuextan jiñi lac sʌclel ti jiñi bibiʼ jax bʌ i melbal ili pañimil (mulawil). ¿Chuqui mi caj i coltañonla? Cheʼ mi lac wen ñaʼtan bajcheʼ cʼamel i tojol tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jehová chaʼan chʼujulonla: Jiñi chʼichʼel i Yalobil, Jesucristo (1 P. 1:18, 19). Mi yaʼʌch wen an ti lac ñaʼtʌbal yicʼot ti lac pusicʼal jiñi wen ñuc bʌ i cuxtʌlel tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jesús, chʌn sʌc mi caj la cajñel tiʼ tojlel Jehová.
21-27 I CHAʼAN OCTUBRE
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 1 PEDRO 3-5
«Lʌcʼʌlix i jilibal pejtelel chuqui tac an»
(1 Pedro 4:7, ITD) Lʌcʼʌlix i jilibal pejtelel chuqui tac an. Jini chaʼan yom mi laʼ wen ñaʼtan pañimil. Chʌcʌ qʼuele laʼ bʌ, chaʼlenla oración.
w13-S 15/11 3 párr. 1
«Chʌcʌ qʼuele laʼ bʌ, chaʼlenla oración»
JUNTIQUIL tsaʼ bʌ i chaʼle eʼtel ti acʼʌlel tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ bʌ wolix i bej cajel ti sʌcʼan pañimil jiñʌch baʼ ora wocolix mi la cubin chaʼan chʌn cañal miʼ yajñel lac wut come wen icʼyochʼañix jiñi pañimil». Yambʌ cheʼ bʌ mucʼob ti troñel bajcheʼ jiñi cheʼʌch miʼ yʌlʌyob jaʼel. Jiñi xñoptʼañonbʌla ili ora añonla ti jiñi icʼyochʼan bʌ i pañimil Satanás pero tsʼitaʼ jax yom chaʼan miʼ jilel ili acʼʌlel, yom bʌ i yʌl chaʼan muqʼuix caj i jisʌntel (Ro. 13:12). ¡Ñumen añʌch i wocolel mi tsaʼ ochi lac wʌyel! ‹Jin chaʼan yom mi lac wen ñaʼtan pañimil› i laʼ lac chʼʌm ti ñuc ili ticʼojel: «Chʌcʌ qʼuele laʼ bʌ, chaʼlenla oración» (1 P. 4:7).
(1 Pedro 4:8, ITD) Yom mi laʼ wen cʼuxbin laʼ bʌ. Jiñʌch ñumen ñuc bʌ, come cheʼ mi laj cʼuxbin lac piʼʌlob mi laj cuch cabʌl mulil.
w99-S 15/4 22 párr. 3
¿Bajcheʼ miʼ mejlel laj cʌn yicʼot bajcheʼ miʼ mejlel lac jotben jiñi laj cʼunlel tiʼ chaʼan Dios?
Mach yomic miʼ ñajʌyel lac chaʼan ili ticʼojel tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi apóstol Pedro: «Lʌcʼʌlix i jilibal pejtelel chuqui tac an. Jini chaʼan yom mi laʼ wen ñaʼtan pañimil. Chʌcʌ qʼuele laʼ bʌ, chaʼlenla oración. Yom mi laʼ wen cʼuxbin laʼ bʌ. Jiñʌch ñumen ñuc bʌ, come cheʼ mi laj cʼuxbin lac piʼʌlob mi laj cuch cabʌl mulil» (1 Pedro 4:7, 8). Mach wocolic miʼ yochel ti lac pusicʼal yicʼot ti lac ñaʼtʌbal jiñi lac sajtemal o i sajtemal yambʌlob i miʼ mejlel i yʌcʼonla ti yajlel. Satanás i wen cʌñʌ ili laj cʼunlel. Junchajp muʼ bʌ i cʼʌn chaʼan miʼ yʌcʼonla ti yajlel jiñʌch jiñi tʼox bʌ. Jin chaʼan, ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ mi lac wen pʌs jiñi cʼuxbiya ti jujuntiquilonla i cheʼ bajcheʼ jiñi, maʼañic mi caj lac ‹wis jamben lac pusicʼal jiñi xiba› (Efesios 4:25-27).
(1 Pedro 4:9, Jiñi tsijiʼ bʌ wen tʼañ chaʼañ estudio [TWT]) Pʌyʌla ochel laʼ piʼʌlob ti laʼ wotot, mach yomic mi laʼ chaʼlen wulwul tʼañ tiʼ tojlel mi juntiquilic.
¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi lac pʌyob ti la cotot jiñi yambʌlob?
2 Cheʼ jaʼel, Pedro tsiʼ yʌqʼueyob ili ticʼojel: «Pʌyʌla ochel laʼ piʼʌlob ti laʼ wotot» (1 P. 4:9, Jiñi tsijiʼ bʌ wen tʼañ chaʼañ estudio [TWT]). Cheʼ an majqui mi lac pʌy ti la cotot yom i yʌl chaʼan mi lac pʌs la cutslel yicʼot chaʼan mi laj cʼuxbin. Pero jiñi apóstol tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom miʼ pʌyob tiʼ yotot jiñi i «piʼʌlob», yom i yʌl, jiñi i cʌñʌyobix bʌ yicʼot ñʌmʌlix bʌ yicʼotob. ¿Bajcheʼ miʼ tajob i wenlel cheʼ miʼ jacʼob ili ticʼojel?
3 Miʼ coltañob chaʼan juntemel miʼ yajñelob. Laʼ cu lac ñaʼtan ti lac tojlel. Cheʼ bʌ juntiquil hermano tsiʼ pʌyʌyonla tiʼ yotot, cʼajal lac chaʼan chaʼan utsʼatʌch tsaʼ lac ñusa, ¿ñomach? I cheʼ bʌ joñonla tsaʼ lac pʌyʌ juntiquil hermano ti la cotot tsaʼ ñumen coli jiñi cʼuxbiya. Cheʼ mi lac pʌyob ti la cotot jiñi la quermañojob, miʼ cʼotel lac ñumen cʌñob. Cheʼ woli (yʌquel) i ñumen tsʌtsʼan majlel jiñi wocol tiʼ yorajlel jiñi Pedro, jiñi xñoptʼañob cʼʌñʌlʌch ñumen temel tsaʼ ajñiyob. Lajalʌch woli la cujtel jaʼel ti ili «cojix bʌ qʼuin tac» (2 Ti. 3:1).
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(1 Pedro 3:16, ITD) Ajñenla ti utsʼat chaʼan maʼanic miʼ tejchel tʼan ti laʼ pusicʼal. Cheʼ jini mi caj i yubiñob quisin laʼ contrajob muʼ bʌ i pʌqʼuetla ti jontolil, cheʼ miʼ qʼuelob wen bʌ laʼ melbal ti Cristo.
Jiñi i sujmlel miʼ chʼʌm tilel espada, mach ñʌchʼtʌlelic
14 Yom wen lac melbal. Cheʼ wen jach mi lac chaʼlen tʼan la quicʼot lac familiajob an ñʌchʼtʌlel, pero miʼ mejlel i ñumen coltañonla cheʼ mi lac pʌs wem bʌ lac melbal (pejcan 1 Pedro 3:1, 2, 16). Mi weñʌch bajcheʼ mi lac pʌs, miʼ mejlel i qʼuelob chaʼan jiñi i testigojob Jehová tijicñayob tiʼ ñujpuñel, miʼ cʌntañob i yalobil yicʼot utsʼat chumulob. Anquese maʼañic baʼ ora miʼ sujtelob ti Testigo jiñi lac tat lac ñaʼ, miʼ mejlel la cubin lac tijicñʌyel chaʼan utsʼat woliʼ qʼuelonla Jehová come chʌn xucʼulonla.
(1 Pedro 4:6, ITD) Jini chaʼan ti wajali tsaʼ subentiyob jini wen tʼan jini tsaʼ bʌ chʌmiyob. Tsaʼ jisʌntiyob i bʌcʼtal cheʼ bajcheʼ miʼ chʌmelob pejtelel winicob xʼixicob, chaʼan cuxul miʼ yajñelob ti espíritu cheʼ bajcheʼ Dios.
w08-S 15/11 21 párr. 8
Ñuc tac bʌ cʌntesʌntel am bʌ ti Santiago yicʼot ti Pedro
4:6. ¿Majqui jiñi chʌmeñoʼ bʌ tsaʼ bʌ subentiyob jiñi wen tʼan? Jiñobʌch jiñi ‹chʌmeñoʼ bʌ ti jontolil yicʼot ti mulil› o chʌmeñob tiʼ chaʼan bʌ Dios cheʼ bʌ maxto bʌ añic tsiʼ yubiyob jiñi wen tʼan (Ef. 2:1). Pero cheʼ bʌ tsiʼ jacʼʌyob jiñi wen tʼan tsaʼ cajiyob ti chaʼ cuxtʌyel tiʼ chaʼan bʌ Dios.
28 I CHAʼAN OCTUBRE-3 I CHAʼAN NOVIEMBRE
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 2 PEDRO 1-3
«Laʼ ‹lac pijtan i qʼuiñilel Jehová›»
(2 Pedro 3:9, 10, ITD) Lac Yum maʼanic miʼ jalitesan i mel chuqui albil i chaʼan cheʼ bajcheʼ miʼ lon alob chaʼtiquil uxtiquil. Woliʼ pijtañonla come mach yomic miʼ sajtel mi juntiquilic. Yom mi laj cʌy lac mul ti lac pejtelel. 10 Mi caj i tilel i qʼuiñilel lac Yum cheʼ bajcheʼ xujchʼ ti acʼʌlel. Ti cʼam bʌ i tʼan miʼ caj ti jilel panchan. Miʼ caj ti ulmʌl ti cʼajc pejtelel chuqui tac an. Miʼ caj ti laj pulel pañimil yicʼot pejtelel melbil tac bʌ ti pañimil.
w06-S 15/12 27 párr. 11
Jehová mi caj «i melben i mul»
11 Cheʼ jiñi, ¿bajcheʼ yom mi lac chʼʌmben i sujm jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús chaʼan Jehová «ti ora mi caj i melbeñob i mul i contra»? I sujmʌch chaʼan jiñi i Tʼan Dios miʼ pʌs chaʼan Jehová wen yujilʌch pijt pero miʼ yʌl jaʼel chaʼan ti ora miʼ caj ti meloñel cheʼ miʼ cʼotel i yorajlel (Lucas 18:7, 8; 2 Pedro 3:9, 10). Cheʼ tiʼ yorajlel Noé, jiñi lac piʼʌlob wen jontoloʼ bʌ ti ora tsaʼ jisʌntiyob ti butʼ jaʼ. Cheʼ tsaʼ ujti jaʼel tiʼ yorajlel Lot, cheʼ bʌ tsaʼ jubi tilel cʼajc ti panchan baqui tsiʼ jisa jiñi jontoloʼ bʌ. Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ jaʼel miʼ caj ti ujtel ti jini qʼuin cheʼ miʼ tsictiyel i Yalobil Winic» (Lucas 17:27-30). Cheʼʌch mi caj i chaʼ ujtel, jiñi jontoloʼ bʌ «mi caj i bʌcʼ jisʌntelob» (1 Tesalonicenses 5:2, 3). Jin chaʼan, miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová maʼañix mi caj i bej cʌy miʼ jumpʼejlic qʼuin jiñi i pañimil Satanás cheʼ bajcheʼ ñaʼtʌbilix i chaʼan.
(2 Pedro 3:11, 12, ITD) Mi cheʼʌch miʼ caj ti ulmʌl tiʼ pejtelel, ¿bajcheʼ yom mi laʼ wajñel cheʼ jini? Yom chʼujuletla. Yom toj laʼ melbal. 12 Yom chʼejl laʼ pusicʼal mi laʼ pijtan i qʼuiñilel Dios. Yom bʌxetla tiʼ yeʼtel Dios chaʼan miʼ bʌcʼ tilel jini qʼuin. Jiñʌch jini qʼuin cheʼ miʼ caj ti ulmʌl panchan ti cʼajc. Pejtelel chuqui tac an miʼ caj ti ulmʌl cheʼ miʼ pulel ti cʼajc.
w06-S 15/12 19 párr. 18
«Lʌcʼʌlix jini bʌbʌqʼuen bʌ qʼuin»
18 Jin chaʼan, jiñi apóstol Pedro miʼ subeñonla chaʼan mi lac chʌn «pijtan i qʼuiñilel Dios». ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac mel? Junchajp jiñʌch cheʼ ‹chʼujulonla yicʼot toj lac melbal› (2 Pedro 3:11, 12). Mi cheʼʌch mi lac mel bajcheʼ ili, mi caj i coltañonla chaʼan mi lac chʌn «pijtan i qʼuiñilel Dios». Jiñi tʼan am bʌ griego muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir «pijtan» yoque yom i yʌl «ti ora miʼ tilel». Tiʼ sujm mach mejlic lac mel chaʼan ora miʼ ñumel jiñi qʼuin chaʼan miʼ tilel i qʼuiñilel Jehová. Pero cheʼ mucʼʌch lac chʌn pijtan yicʼot mi lac chʌn melben i yeʼtel Jehová mach tsiquilic mi caj i cʼotel jiñi qʼuin (1 Corintios 15:58).
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(2 Pedro 1:19, ITD) Jini chaʼan ñumen xucʼulonla chaʼan tiʼ tʼan xʼaltʼañob, come woli ti tsʼʌctiyel tiʼ tojel lac wut. Yom mi laʼ wen pʼis ti wenta i tʼan, come lajalʌch i cʼʌjñibal bajcheʼ lámpara muʼ bʌ i pʌsbeñonla i sʌclel ti acʼʌlel jinto miʼ sʌcʼan pañimil, jinto miʼ tsictiyel Cristo cheʼ bajcheʼ Ñoj Ecʼ ti laʼ pusicʼal.
w08-S 15/11 22 párr. 2
Ñuc tac bʌ cʌntesʌntel am bʌ ti Santiago yicʼot ti Pedro
1:19. ¿Majqui jiñi «Ñoj Ecʼ»? ¿Jalix tsaʼ tsictiyi i bajcheʼ mi lac ñaʼtan chaʼan tsaʼix ujti jiñi? Jiñi «Ñoj Ecʼ» jiñʌch Jesucristo cheʼ bʌ tsaʼ ochi bajcheʼ Rey (Ap. 22:16). Ti 1914, Jesús tsaʼ tsictiyi bajcheʼ Rey tiʼ tojlel pejtelel jiñi melbil tac bʌ baqui tiʼ tsictesa chaʼan lʌcʼʌlix mi caj i sʌcʼan jiñi pañimil. Cheʼ bʌ Pedro tsiʼ qʼuele tsaʼ yʌjñi Jesús tiʼ wutob jiñʌch tsiʼ wʌn pʌsʌ bajcheʼ yilal miʼ cajel jiñi i ñuclel yicʼot i pʼʌtʌlel jiñi i Yumʌntel. Cheʼ bajcheʼ ili, tsiʼ pʌsʌ chaʼan mucʼʌch i tsʼʌctiyel jiñi profecía tac albil bʌ i chaʼan Dios (Mr. 9:1-3). Miʼ mucʼʌch lac chʼʌm ti ñuc ili tʼan, mi caj la cubin lac tijicñʌyel i mi caj lac ñaʼtan chaʼan tsaʼix tejchi jiñi Ñoj Ecʼ.
(2 Pedro 1:12-15, ITD) Jini chaʼan mi caj c chʌn cʼajtesʌbeñetla pejtelel jini tʼan, anquese ñaʼtʌbilix laʼ chaʼan, anquese xucʼchocobiletla tiʼ sujmlel woli bʌ laʼ ñop. 13 Cheʼ cuxulon to tic bʌcʼtal mi cʌl utsʼat mic chʌn xicʼbeñetla. Yom mic chʌn cʼajtesʌbeñetla bajcheʼ yom mi laʼ mel. 14 Come cujil mach jalix mi caj j cʌy c bʌcʼtal cheʼ mic chʌmel, cheʼ bajcheʼ tsiʼ subeyon lac Yum Jesucristo. 15 Jini chaʼan mic chaʼlen wersa ti laʼ tojlel chaʼan mi laʼ chʌn ñaʼtan jini tʼan tiʼ pejtelel ora cheʼ chʌmeñonix.
w08-S 15/11 22 párr. 6
Ñuc tac bʌ cʌntesʌntel am bʌ ti Santiago yicʼot ti Pedro
1:12-15. Chaʼan ‹xucʼchocobilonla tiʼ sujmlel› yom mi lac chʌn cʼajtesʌbentel jiñi principio tac am bʌ ti Biblia. Jin chaʼan wen ñucʌch i cʼʌjñibal mi lac chajpan lac bʌ, mi lac pejcʌben i Tʼan Dios yicʼot cheʼ mi lac majlel ti tempa bʌ tac.
a Ti griego, ili tʼan yom yʌl: «Maʼañic miʼ wis bʌcʼñañob Dios tiʼ wut».