I referenciajlel jiñi Jun chaʼan lac tempa bʌ I Subtʼan yicʼot i Melbal jiñi xÑoptʼan
1-7 I CHAʼAN ABRIL
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 1 CORINTIOS 7-9
«I wenlel muʼ bʌ i tajob jiñi maxto bʌ ñujpuñemob»
(1 Corintios 7:33, 34, I tʼan Dios [ITD]) Jini am bʌ i yijñam miʼ chʌn ñaʼtan i yeʼtel ti pañimil [chaʼan bʌ pañimil, TNM] chaʼan tijicña miʼ qʼuel i yijñam. 34 Cheʼ jaʼel mach lajalic xʼixic am bʌ i ñoxiʼal yicʼot xchʼoc mach bʌ anic i ñoxiʼal. Jini mach bʌ anic i ñoxiʼal miʼ chʌn ñaʼtan lac Yum chaʼan sʌc miʼ yajñel i bʌcʼtal yicʼot i chʼujlel. Jini xʼixic am bʌ i ñoxiʼal miʼ ñaʼtan i yeʼtel ti pañimil chaʼan tijicña miʼ yubin i ñoxiʼal.
w08-S 15/7 27 párr. 1
Ñuc tac bʌ cʌntesʌntel am bʌ ti Corintios
7:33, 34. ¿Chuqui jiñi i «yeʼtel ti pañimil [«chaʼan bʌ pañimil», TNM]» muʼ bʌ i cʼojoʼtan jiñi ñujpuñemoʼ bʌ xñoptʼañob? Jiñʌch muʼ bʌ lac mel ti jujumpʼejl qʼuin bajcheʼ jiñi i bʌl lac ñʌcʼ, lac pislel yicʼot baqui mi lac chumtʌl, i mach jiñic jiñi mach bʌ weñic ti pañimil come jiñi yom mi lac luʼ tsʼaʼlen ti lac pejtelel (1 Juan 2:15-17).
(1 Corintios 7:37, 38, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]) Pero mi an majqui miʼ yʌcʼ tiʼ pusicʼal i maxto añic chuqui woliʼ ñaʼtan, pero yujilʌch ticʼol i bʌ chaʼan chuqui bajñel yom i tsaʼix i yʌlʌ tiʼ pusicʼal chaʼan i bajñel miʼ yajñel, weñʌch chuqui miʼ mel. 38 Cheʼ jaʼel, mi an majqui miʼ ñujpuñel weñʌch chuqui miʼ mel, pero mi mach yomic ñujpuñel ñumen wen bajcheʼ miʼ mel.
w96-S 15/10 12 párr. 14
Jiñi i bajñelobto bʌ cabʌl chuqui miʼ mejlel i melob tiʼ chaʼan bʌ Jehová
14 Juntiquil xñoptʼan maʼan bʌ ñujpuñem i choncol jach i sʌclan chuqui bajñel yom, maʼañic chuqui ñumen wem bʌ choncol i mel bajcheʼ jiñi ñujpuñem bʌ come maʼañic woliʼ melben ‹i yeʼtel jiñi i yumʌntel panchan› cheʼ bʌ i bajñelto (Mateo 19:12). Jiñi wiñic o jiñi xʼixic maxto bʌ ñujpuñemic yom «miʼ chʌn ñaʼtan lac Yum chaʼan miʼ mel chuqui miʼ mulan lac Yum» yicʼot ‹chaʼan maʼanic chuqui miʼ mʌctañob i wen tsajcañob lac Yum›. Ili yom i yʌl chaʼan miʼ yʌcʼob i bʌ tiʼ melol i yeʼtel Jehová yicʼot Jesucristo. Cheʼ bajcheʼ ili, jiñi i bajñelobto bʌ ñumen utsʼat mi caj i melob cheʼ bajcheʼ jiñi xñoptʼañob ñujpuñemobix bʌ.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(1 Corintios 7:36, TNM) Pero mi an majqui miʼ ñaʼtan chaʼan mach weñic chuqui woliʼ mel come chʌn i bajñel to, mi ñumeñix i yorajlel i ñich ti colel, jiñʌch yom bʌ melol iliyi: Laʼ i mel chuqui yom, maʼañic woli ti mulil. Laʼ ñujpuñicob.
w00-S 15/7 31 párr. 2
Mi lac mejlel ti ajñel ti wen ti ili bibiʼ jax bʌ pañimil
Jin chaʼan, jiñi xcolelob mach ti orajic yom miʼ ñaʼtañob ñujpuñel tiʼ cajach wolix i ñaʼtañob piʼleya. Jiñi muʼ bʌ i ñujpuñel cabʌl chuqui yom miʼ tsʼʌctesan i cheʼ jaʼel yom wen añix i ñaʼtʌbal (Génesis 2:24). Jiñi yom bʌ ñujpuñel yom miʼ ñaxan qʼuel «mi ñumeñix i yorajlel i ñich ti colel», come jiñʌch baqui ora miʼ yubin ti bʌcʼtal chaʼan wen yom piʼleya i miʼ mejlel i yʌmben i ñaʼtʌbal jiñi xcolel (1 Corintios 7:36, TNM). Mach utsʼatic yicʼot jumpʼejlʌch tsʌts bʌ mulil cheʼ bʌ juntiquil yom bʌ ñujpuñel miʼ mel tsʼiʼlel chaʼan jach maʼañic woliʼ taj majqui miʼ ñujpuñel yicʼot.
8-14 I CHAʼAN ABRIL
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 1 CORINTIOS 10-13
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(1 Corintios 10:8, ITD) Mach yomic mi laʼ chaʼlen tsʼiʼlel cheʼ bajcheʼ tsiʼ chaʼleyob lamital. Tsaʼ chʌmiyob uxpʼejl i chaʼcʼal ti mil ti jumpʼejl jach qʼuin.
w04-S 1/4 29
Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ
¿Chucoch ti 1 Corintios 10:8 miʼ yʌl chaʼan 23,000 israelob tsaʼ chʌmiyob cheʼ bʌ tsiʼ meleyob tsʼiʼlel, pero ti Números 25:9 miʼ yʌl chaʼan 24,000 tsaʼ chʌmiyob?
An cabʌl bajcheʼ miʼ mejlel ti tsictesʌntel chucoch mach lajalic bajcheʼ miʼ yʌl jiñi chaʼpʼejl texto. Junchajp, tajol jiñi tsaʼ bʌ chʌmiyob tsʼitaʼ ñumen ti 23,000 pero maʼañic miʼ ñumel ti 24,000.
Laʼ laj qʼuel yambʌ. Jiñi apóstol Pablo tsiʼ taja ti tʼan jiñi tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel jiñi israelob cheʼ añob ti Sitim chaʼan miʼ ticʼob jiñi xñoptʼañob añoʼ bʌ yaʼ ti ñoxix bʌ Corinto, jumpʼejl tejclum baqui miʼ melob chuqui bibiʼ. Tiʼ tsʼijbu: «Mach yomic mi laʼ chaʼlen tsʼiʼlel cheʼ bajcheʼ tsiʼ chaʼleyob lamital. Tsaʼ chʌmiyob uxpʼejl i chaʼcʼal ti mil ti jumpʼejl jach qʼuin». Tsaʼ bʌ i taja ti tʼan Pablo jiñʌch jiñi tsaʼ bʌ yoque tsʌnsʌntiyob ti Jehová chaʼan tsiʼ chaʼleyob tsʼiʼlel, i tsiʼ yʌlʌ chaʼan 23,000 tsaʼ bʌ chʌmiyob (1 Corintios 10:8).
Yaʼ ti Números capítulo 25 miʼ tsictesan chaʼan «jini israelob tsaʼ caji i chʼujutesañob Baalpeor. Jini chaʼan lac Yum tsiʼ michʼle israelob». Cheʼ jiñi, miʼ yʌl chaʼan Jehová tiʼ sube Moisés chaʼan yom miʼ tsʌnsʌntelob jiñi «ñuc tacoʼ bʌ i yeʼtel». Cheʼ jiñi, Moisés tiʼ sube jiñi juezob chaʼan miʼ melob bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Jehová. Cheʼ bʌ Finehás tiʼ tsʌnsa juntiquil wiñic yaʼ ti Israel tiʼ caj chaʼan tsiʼ yotsa juntiquil xʼixic chʼoyol bʌ ti Madián «tsaʼ lajmi i michʼajel Dios». Ili relato miʼ yujtesan bajcheʼ ili: «Tsaʼ chʌmiyob cheʼ bajcheʼ uxpijc (24,000) winicob» (Números 25:1-9).
Tajol jiñi libro i chaʼan Números woliyʌch i taj ti tʼan cheʼ bʌ jiñi juezob tiʼ tsʌnsa jiñi «ñuc tacoʼ bʌ i yeʼtel» yicʼot jiñi tsaʼ bʌ tsʌnsʌntiyob ti Jehová. Jiñi tsaʼ bʌ tsʌnsʌntiyob ti juezob tajol añobʌch 1,000, jin chaʼan cheʼ miʼ tsijquelob tiʼ pejtelel miʼ cʼotel ti 24,000. Ili «ñuc tacoʼ bʌ i yeʼtel» añobʌch i mul come tsiʼ ‹chʼujutesayob jiñi BaalPeor›, tajol tsiʼ meleyob tsʼiʼlel, tsiʼ yotsayob i bʌ ti qʼuiñijel tac o chaʼan maʼañic chuqui tiʼ subeyob jiñi tsaʼ bʌ i meleyob mach bʌ weñic.
Jiñi israelob jiñobʌch i tejclum Jehová, pero tsiʼ ñajtʼesayob i bʌ cheʼ bʌ ‹tsaʼ caji i chʼujutesañob jiñi Baalpeor›. Cheʼ bʌ ñumeñix 700 jab, Dios tsiʼ cʼʌñʌ jiñi xʼaltʼan Oseas chaʼan miʼ suben jiñi israelob chaʼan tsaʼ caji i «tsʌcleñob jini Baalpeor, chaʼan quisintic jax miʼ melob. Jini chaʼan leco tsaʼ sujtiyob cheʼ bajcheʼ jini diosob tsaʼ bʌ i cʼuxbiyob» (Oseas 9:10). Tiʼ pejtelel tsaʼ bʌ i meleyob iliyi yomʌch miʼ jisʌntelob ti Jehová. Cheʼʌch tsiʼ chaʼ cʼajtesʌbe Moisés jiñi israelob: «Tsaʼix laʼ wen qʼuele bajcheʼ tsiʼ chaʼle lac Yum yaʼ ti jini Baalpeor. Lac Yum Dios tsiʼ laj acʼʌyob ti jilel ti laʼ tojlel pejtel winicob tsaʼ bʌ i tsajcayob jini Baalpeor» (Deuteronomio 4:3).
(1 Corintios 11:5, 6, ITD) Cheʼ mach mosolic i jol xʼixic woli bʌ ti oración yicʼot subtʼan miʼ tsʼaʼlen i yum, come lajal yilal mi tsaʼ jujchinti i jol. 6 Mi maʼanic miʼ mos i jol xʼixic, laʼ laj sejtʼic i jol. Mi quisintic miʼ yubin cheʼ setʼbil i jol yicʼot cheʼ jujchibil, laʼ i mos i jol.
(1 Corintios 11:10, ITD) Jini chaʼan laʼ tsictiyic tiʼ jol xʼixic i yejtal i pʼʌtʌlel winic, come woliʼ qʼuelob jini ángelob.
w15-S 15/2 30
Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ
¿Yom ba miʼ mos i jol juntiquil hermana cheʼ bʌ woliʼ yʌcʼ estudio cheʼ bʌ yaʼan juntiquil hermano?
▪ Jiñi temaj tsaʼ bʌ loqʼui ti jiñi sección «jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ» ti jiñi La Atalaya 15 i chaʼan julio, 2002, tiʼ tsictesa chaʼan yom miʼ mos i jol juntiquil hermana cheʼ bʌ woliʼ yʌcʼ estudio i yaʼan juntiquil hermano anquese maʼañic chʼʌmʌl i chaʼan jaʼ. Pero cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ wen qʼuejli jiñi temaj tsaʼ ñaʼtʌnti chaʼan yom miʼ qʼuextʌyel cheʼ bʌ tsaʼ ñaxan ajli.
Juntiquil hermana yom miʼ mos i jol cheʼ bʌ woliʼ yʌcʼ jumpʼejl estudio wʌn chajpʌbilix bʌ i chaʼan i yaʼan yicʼot juntiquil hermano chʼʌmʌlix bʌ i chaʼan jaʼ. ¿Chucoch? Come jiñi hermana woliʼ mel jumpʼejl eʼtel am bʌ ti wenta miʼ mel jiñi hermano. Cheʼ bʌ miʼ mos i jol woliʼ pʌs chaʼan mucʼʌch i qʼuel ti ñuc jiñi eʼtel aqʼuebil bʌ jiñi wiñicob yaʼ ti congregación (1 Co. 11:5, 6, 10). Mi cheʼ yom jiñi hermana, miʼ mejlel i suben jiñi hermano chaʼan jin miʼ yʌcʼ jiñi estudio mi chajpʌbilʌch chaʼan miʼ mel.
Cheʼ jaʼel, mi juntiquil hermana woliʼ yʌcʼ jumpʼejl estudio wʌn chajpʌbilix bʌ i chaʼan i yaʼan yicʼot juntiquil hermano maxto bʌ i chaʼle chʼʌmjaʼ mach bʌ i ñoxiʼalic, maʼañic baqui miʼ yʌl ti Biblia chaʼan yom miʼ mos i jol. Pero añʌch hermanajob muʼ bʌ i mosob i jol come cheʼʌch miʼ yʌl jiñi i conciencia.
22-28 I CHAʼAN ABRIL
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 1 CORINTIOS 14-16
«Dios mi caj i sujtel tiʼ ñuclel ‹pejtelel chuqui tac an›»
(1 Corintios 15:24, TNM) Ti wiʼil, cheʼ tiʼ yujtibal, cheʼ bʌ miʼ chaʼ sutqʼuiben jiñi Yumʌntel jiñi i Dios jiñi i Tat, cheʼ bʌ tsaʼix laj jisʌnti tiʼ pejtelel jiñi yumʌlob yicʼot tiʼ pejtelel añoʼ bʌ i yeʼtel yicʼot i pʼʌtʌlel.
(1 Corintios 15:25, ITD) Come wersa miʼ chaʼlen yumʌl Cristo jinto miʼ tʼuchtan pejtelel i contrajob.
w98-S 1/7 21 párr. 10
Jiñi chʌmel mi caj «i jisʌntel»
10 Cheʼ bʌ miʼ yʌl i «yujtibal» jiñʌch cheʼ bʌ miʼ yujtel jiñi Mil jab i Yumʌntel Cristo. Ti jimbʌ ora yicʼot i pecʼlel, Jesús mi caj i chaʼ aqʼuen jiñi i Yumʌntel jiñi i Dios jiñi i Tat (Apocalipsis 20:4). Jiñi ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan Dios chaʼan miʼ «tempañ pejtelel chuqui tac añ» am bʌ tiʼ wenta Cristo tsaʼix laj tsʼʌctiyi (Efesios 1:9, 10, Jiñi tsijiʼ bʌ wen tʼañ chaʼañ estudio). Pero muʼ bʌ caj i ñaxan mel Cristo jiñʌch mi caj i jisan «tiʼ pejtelel jiñi yumʌlob yicʼot tiʼ pejtelel añoʼ bʌ i yeʼtel yicʼot i pʼʌtʌlel» muʼ bʌ i mʌctañob chaʼan miʼ tsʼʌctiyel chuqui ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan Dios. I ñumento mi caj i jisʌntelob bajcheʼ jiñi muʼ bʌ caj i yujtel ti Armagedón (Apocalipsis 16:16; 19:11-21). Pablo tsiʼ yʌlʌ: «Come wersa miʼ chaʼlen yumʌl Cristo jinto miʼ tʼuchtan pejtelel i contrajob». «Jiñi cojachix bʌ laj contra muʼ bʌ quejel i jisʌntyel jiñʌch cheʼ mi lac sajtyel» (1 Corintios 15:25; 15:26, Jini wen bʌ tʼan). Cheʼ bajcheʼ ili, maʼañix miʼ cajel jiñi mulil yicʼot jiñi chʌmel tsaʼ bʌ i yotsa Adán. Ti jimbʌ ora, Dios tsaʼix i chaʼ laj cuxtesayob «jiñi añoʼ bʌ ti mucoñibʌl», yom bʌ i yʌl chaʼan jiñi chʌmeñoʼ bʌ tsaʼix chaʼ tejchisʌntiyob (Juan 5:28).
(1 Corintios 15:27, 28, ITD) Come Dios tsiʼ yʌcʼʌ tiʼ wenta Jesús pejtelel chuqui tac an. Cheʼ miʼ yʌl aqʼuebil tiʼ wenta pejtelel chuqui tac an, tsiquilʌch maʼanic tsiʼ yʌcʼʌ i bʌ Dios tiʼ wenta Cristo cheʼ bʌ tsiʼ yʌqʼue pejtelel chuqui tac an. 28 Cheʼ miʼ yujtel i chʼʌm tiʼ wenta i Yalobil Dios, mi caj i yʌcʼ i bʌ tiʼ wenta Dios tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ tiʼ wenta pejtelel chuqui tac an. Cheʼ jini Dios i ñuclelʌch pejtelel chuqui tac an.
w12-S 15/9 12 párr. 17
¡Mil Jab ñʌchʼtʌlel i mach cojach jiñi!
17 Pablo tsiʼ jamʌ tsictesa muʼ bʌ caj ti ujtel ti wiʼil cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ chaʼan Dios mi caj i sujtel tiʼ ñuclel «pejtelel chuqui tac an». ¿Chuqui yom i yʌl ili tʼan? Cheʼ bʌ maxto i chaʼle mulil Adán yicʼot Eva ochemobto tiʼ familia Jehová i wen ñʌchʼʌl bajcheʼ chumulob yicʼot wen tijicñayob. Jehová, jiñi Cʼax Ñuc bʌ tiʼ petol panchan yicʼot Pañimil jiñʌch muʼ bʌ i yoque yuman jiñi ángelob yicʼot jiñi ñaxam bʌ wiñic yicʼot xʼixic. Ti ñaxan, Adán yicʼot Eva miʼ mejlel i chʼujutesañob Jehová yicʼot miʼ mejlel i yoque pejcañob, jin chaʼan miʼ tajob cabʌl bendición. Ti wajali, Jehová jiñʌch am bʌ tiʼ wenta «pejtelel chuqui tac an».
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(1 Corintios 14:34, 35, ITD) Laʼ ajnicob ti ñʌchʼʌl jini xʼixicob cheʼ miʼ tempañob i bʌ xñoptʼañob. Come ticʼbilob ti tʼan. Yom miʼ jacʼob i cʌntesʌntel cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jini mandar. 35 Mi an chuqui yomob i ñop jini xʼixicob, laʼ i cʼajtibeñob i ñoxiʼal tiʼ yotot. Come quisintic jax cheʼ miʼ chaʼleñob tʼan xʼixicob baʼ miʼ tempañob i bʌ xñoptʼañob.
w12-S 1/9 9, recuadro
¿Tsaʼ ba i tiqʼui jiñi apóstol Pablo chaʼan jiñi xʼixicob maʼañic miʼ chaʼleñob tʼan?
Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan «laʼ ajnicob ti ñʌchʼʌl jini xʼixicob cheʼ miʼ tempañob i bʌ xñoptʼañob» (1 Corintios 14:34). ¿Chuqui i sujmlel iliyi? ¿Tsaʼ ba i qʼuele chaʼan mach chajpʌbilobic chaʼan miʼ chaʼleñob cʌntesa? Mach tiʼ cajic jiñi, come tsaʼʌch i wen qʼuele ti ñuc jiñi i yeʼtelob ti subtʼan (2 Timoteo 1:5; Tito 2:3-5). Ti jiñi carta tsaʼ bʌ i chocbe majlel jiñi añoʼ bʌ ti Corinto, Pablo mach cojach tsiʼ tiqʼui jiñi xʼixicob, tsaʼʌch i sube jaʼel jiñi muʼ bʌ i chaʼleñob tʼan ti yambʌ tʼan yicʼot jiñi muʼ bʌ i mejlel i tsictesañob chuqui muʼ bʌ caj i yujtel chaʼan ñʌchʼʌl miʼ yajñelob cheʼ bʌ juntiquil wiñic bʌ xñoptʼan woli ti cʌntesa (1 Corintios 14:26-30; 14:33, TNM). Tajol an xʼixicob muʼ bʌ i melbeñob cʼajtiya tac jiñi woli bʌ ti cʌntesa come wen tijicñayob chaʼan chuqui woliʼ cʌñob majlel, i cheʼʌch ñʌmʌl ti melol jaʼel ti jiñi tejclum. Jin chaʼan, chaʼan wen chuqui miʼ yujtel ti congregación, Pablo tsiʼ sube jiñi xʼixicob chaʼan yom miʼ «cʼajtibeñob i ñoxiʼal tiʼ yotot» (1 Corintios 14:35).
(1 Corintios 15:53, ITD) Come jini yujil bʌ ocʼmʌl wersa mi caj i pʌntiyel ti jini mach bʌ yujilic ocʼmʌl. Jini yujil bʌ chʌmel wersa mi caj i pʌntiyel ti jini mach bʌ yujilic chʌmel.
it-1-S 1221
Mach bʌ yujilic ocʼmʌl
Lajal bajcheʼ Jesús tsaʼ chaʼ tejchesʌnti chʼojyel, jiñi samoʼ bʌ ti panchan mi caj i tejchesʌntelob jaʼel, pero mach cojach mi caj i yʌqʼuentelob i cuxtʌlel bajcheʼ espíritu, mi caj i yʌqʼuentelob i cuxtʌlel mach bʌ yujilic chʌmel yicʼot mach bʌ yujilic ocʼmʌl. Cheʼ bʌ wʌʼañob ti Lum xucʼul tsiʼ melbeyob i yeʼtel Jehová i cheʼ bʌ miʼ chʌmel jiñi i bʌcʼtalob yujil bʌ ocʼmʌl, miʼ yʌqʼuentelob i bʌcʼtal bajcheʼ espíritu mach bʌ yujilic ocʼmʌl, cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Pablo yaʼ ti 1 Corintios 15:42-54. Jiñi tʼan mach bʌ yujilic chʌmel miʼ coltañonla lac chʼʌmben i sujm chaʼan wen utsʼatax mi caj i chumtʌlob yicʼot chaʼan cuxulob mi caj i yajñelob tiʼ pejtelel ora. Jiñi tʼan mach bʌ yujilic ocʼmʌl miʼ coltañonla lac ñaʼtan chaʼan jiñi i bʌcʼtal muʼ bʌ i yʌqʼuentelob ti Dios maʼañic miʼ mejlel ti jilel o ti jisʌntel. Ili miʼ mejlel i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan cuxulob chaʼan añobix i bajñel pʼʌtʌlel, i maʼañix baqui chucul jiñi cuxtʌlelob. Mach lajalobic bajcheʼ jiñi quixtañujob muʼ bʌ i cajelob ti chumtʌl wʌʼ ti Lum yicʼot jiñi ángelob come jiñi i cuxtʌlelob tilemʌch ti Dios. Ili miʼ pʌs chaʼan Jehová mucʼʌch i chʼʌmob ti ñuc i yujil chaʼan wen jach bajcheʼ mi caj i cʼʌñob jiñi i pʼʌtʌlel. Anquese añob i pʼʌtʌlel i maʼañix miʼ mejlelob ti jisʌntel, ili mach yomic i yʌl chaʼan maʼañix miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi Dios. Lajal bajcheʼ Jesucristo, jiñi yajcʌbiloʼ bʌ chaʼan miʼ chumtʌlob ti panchan mucʼʌch i chʌn jacʼbeñob i tʼan yicʼot miʼ melob chuqui muʼ bʌ i mulan Jehová (1 Co. 15:23-28, TNM).
29 I CHAʼAN ABRIL-5 I CHAʼAN MAYO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA | 2 CORINTIOS 1-3
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
(2 Corintios 1:22, ITD) Tsiʼ yotsʌbeyonla i sello. Tsiʼ yʌqʼueyonla jini Espíritu ti lac pusicʼal, i tejchibal jach i yeʼtel.
w16.04-S 32
Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ
¿Chuqui jiñi «i tejchibal jach i yeʼtel» Dios yicʼot jiñi «sello» muʼ bʌ i yʌqʼuen jiñi bombiloʼ bʌ? (2 Co. 1:21, 22).
▪ I tejchibal jach i yeʼtel. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jumpʼejl libro, jiñi tʼan am bʌ ti griego muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir bajcheʼ «i tejchibal jach i yeʼtel» yaʼ ti 2 Corintios 1:22 jiñʌch «jumpʼejl tʼan muʼ bʌ i cʼʌjñel cheʼ miʼ yujtel meloñel o choñoñel». Yom i yʌl «ñaxam bʌ tojoñel, tojoñel cheʼ maxto cʼot i yorajlel bajcheʼ albil, muʼ bʌ i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan mucʼʌch caj i toj i bet o i tsʼʌctesan jiñi trato i cheʼ bʌ an chuqui miʼ mʌn miʼ mejlel i cʼʌn chaʼan miʼ cʼajtin jiñi i mʌñoñel cheʼ bʌ maʼañic woliʼ yʌqʼuentel». Cheʼ bʌ juntiquil xñoptʼan miʼ bojñel ti chʼujul bʌ espíritu jiñʌch ‹i tejchibal i yeʼtel› Dios. Pero cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Corintios 5:1-5 (TNM), miʼ yʌqʼuentel i chobejtʌbal o i majtan cheʼ bʌ miʼ yʌqʼuentel i bʌcʼtal mach bʌ yujilic ocʼmʌl yaʼ ti panchan. Cheʼ maʼañix miʼ chʌmelob jiñʌch jumpʼejl majtañʌl muʼ bʌ i yʌqʼuentelob jaʼel (1 Co. 15:48-54).
Ti jiñi griego cʌmbil bʌ ili ora miʼ cʼʌjñel jumpʼejl tʼan chaʼan miʼ yʌjlel jiñi mʌtcʼʌb muʼ bʌ i yʌqʼuentel juntiquil xchʼoc muʼ bʌ i cajel ti ñujpuñel. Ili lajiya wen miʼ taj i bʌ yicʼot jiñi bombiloʼ bʌ come jiñʌch muʼ bʌ caj i yochelob bajcheʼ tiʼ yijñam Cristo cheʼ ti lajiya tʼan (2 Co. 11:2; Ap. 21:2, 9).
▪ Jiñi sello. Ti wajali, miʼ cʼʌjñel selloj tac chaʼan miʼ chaʼleñob ti firmar i juñilel jumpʼejl lum o yan tac bʌ trato muʼ bʌ i melob, i cheʼ bajcheʼ ili miʼ pʌsob chaʼan woliyʌch i yʌcʼob i tʼan. Cheʼ bʌ Dios miʼ yʌqʼuen chʼujul bʌ espíritu juntiquil xñoptʼan, lajal bajcheʼ miʼ yʌqʼuen jumpʼejl i marcajlel chaʼan miʼ yʌcʼ ti cʌjñel chaʼan i chaʼañix (Ef. 1:13, 14). Jiñi bombiloʼ bʌ chʌn xucʼul bʌ miʼ yajñelob mi caj i yʌqʼuentelob i sellojlel mach bʌ yujilix loqʼuel cheʼ lʌcʼʌlix yom chaʼan miʼ chʌmelob o cheʼ bʌ muqʼuix caj i tejchel jiñi ñuc bʌ wocol (Ef. 4:30; Ap. 7:2-4).
(2 Corintios 2:14-16, TNM) Pero wocolix i yʌlʌ Dios, muʼ bʌ i chʌn pʌsbeñonla majlel chaʼan mi lac chaʼlen xʌmbal la quicʼot Cristo, i miʼ cʼʌñonla chaʼan mi lac puc jiñi xojocña bʌ i yujtsʼil i ñaʼtʌbal Cristo tiʼ pejtelel pañimil. 15 Come Dios xojocña miʼ yubiñonla ti Cristo tiʼ tojlel jiñi woli bʌ i tajob i coltʌntel yicʼot jiñi woli bʌ i chʌmelob, 16 ili wiʼilobix bʌ lajal la cujtsʼil miʼ yubiñob bajcheʼ jiñi chʌmel muʼ bʌ i pʌyob majlel ti chʌmel, pero chaʼan jiñi ñaxañoʼ bʌ xojocña miʼ yubiñob bajcheʼ jiñi cuxtʌlel muʼ bʌ i pʌyob majlel tiʼ cuxtʌlel. ¿Majqui chajpʌbil chaʼan miʼ taj iliyi?
w10-S 1/8 23
¿A wujilix ba?
¿Chuqui tsiʼ taja ti tʼan jiñi apóstol Pablo cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ «chaʼan mi lac chaʼlen xʌmbal la quicʼot Cristo»?
▪ Ti 2 Corintios 2:14-16 (TNM), jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu: Dios miʼ «chʌn pʌsbeñonla majlel chaʼan mi lac chaʼlen xʌmbal la quicʼot Cristo, i miʼ cʼʌñonla chaʼan mi lac puc jiñi xojocña bʌ i yujtsʼil i ñaʼtʌbal Cristo tiʼ pejtelel pañimil». I tsiʼ chaʼ alʌ: «Come Dios xojocña miʼ yubiñonla ti Cristo tiʼ tojlel jiñi woli bʌ i tajob i coltʌntel yicʼot jiñi woli bʌ i chʌmelob, ili wiʼilobix bʌ lajal la cujtsʼil miʼ yubiñob bajcheʼ jiñi chʌmel muʼ bʌ i pʌyob majlel ti chʌmel, pero chaʼan jiñi ñaxañoʼ bʌ xojocña miʼ yubiñob bajcheʼ jiñi cuxtʌlel muʼ bʌ i pʌyob majlel tiʼ cuxtʌlel».
Jiñi apóstol Pablo woliʼ taj ti tʼan jiñi costumbre ñʌmʌl bʌ i melob jiñi romanojob cheʼ bʌ miʼ xʌñob ñumel chaʼan tsiʼ mʌlʌyob jiñi guerra yicʼot chaʼan miʼ yʌqʼueñob i ñuclel jiñi i yum soldadojob. Cheʼ jaʼel, ti jiñi qʼuiñijel miʼ pʌsob tsaʼ bʌ i chʼʌmbeyob i contrajob yicʼot tsaʼ bʌ chujquiyob, i jiñi woli bʌ i qʼuelob wen tijicñayob come tsiʼ mʌlʌyob guerra jiñi i yum soldadojob yicʼot i wiñicob. Cheʼ jaʼel, cheʼ miʼ yujtel jiñi xʌmbal miʼ tsʌnsañob jiñi tat wacax tsaʼix bʌ yajcʌnti chaʼan miʼ cʼʌjñel bajcheʼ majtañʌl yicʼot ti jiñi bʌ qʼuin miʼ tsʌnsañob jiñi i contrajob tsaʼ bʌ i chucuyob cʼotel.
¿Chuqui yom i yʌl jiñi apóstol Pablo cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ «xojocña miʼ yubiñonla ti Cristo», i an xojocña bʌ miʼ yubiñob bajcheʼ cuxtʌlel yicʼot bajcheʼ chʌmel? Jumpʼejl enciclopedia miʼ yʌl chaʼan ili lajiya tʼan «tilem tiʼ costumbrejob muʼ bʌ i melob jiñi romanojob cheʼ bʌ miʼ pulob pom cheʼ bʌ woliyob ti xʌmbal ñumel». Miʼ chaʼ al: «Jiñi tsaʼ bʌ i mʌlʌyob jiñi guerra miʼ lajob ti jiñi xojocña jax bʌ i yujtsʼil cheʼ ba ora miʼ mʌlob jumpʼejl guerra, pero jiñi chuculoʼ bʌ miʼ lajob yicʼot chaʼan mucʼʌch caj i tsʌnsʌntelob» (The International Standard Bible Encyclopedia).