Kwa ˗dho ˗dhioo dɔ mɛn ˗nu ˗ta ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

1. De ˗nu ˈö ˗an dua ˈdhö ˗mü kö ˗wo ˗dhioo dɔ? ˗A ˈgü ˈˈpʋ.

˗DHIOO ˗dɔ mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗ta ˗sü ˗dhɔ ˗yö kwa ˗kë ˗ee? ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗yö mɛn ꞊vadhɛ ˗dhɛ ˗së. ˈˈKɛɛ ˗dhioo dɔ ˗sü ˈö bhë ˗a ˈˈsuʋ̈ ˗yö mɛn ˈbhaa ˗nu ˈgü, ˈö ˗a ˗wɔn ˈgü ˈwo ˗kë wo ˗de ˈgü ˈya˗. ˗Yö ˗kë ˗kɔ ˈˈoo ˗kɔ ˈgü ˈˈtʋ̈ŋ ˈbhaa ˗nu ˈka, mɛn ˈˈpɛpɛ kwa ˗bhawɔn ˗yö ˗dhioo ˗dɔ mɛn ˗nu ˗ta ˗sü ˗bha. ˈMën kë? ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ Yesu ˗ya ˗pö ö ˗bha ˈˈgwëë ꞊dede ˗nu dua ˈnën ˗tɔ ˗dhɔ. (Zan 13:35) ˗Dhɔ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˗zɔn kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ ˗kɔ do ˈnën ˗tɔ ˗dhioo ˗dɔ ˗an ˗ta ˗sü ˈka. Biblö ˗ya ˗pö ˗dhɛ ˈˈtɔŋdëdhɛ ˗së ˗yö «˗gban ˗dhioo ˗së ˗dɔ ö ˈko ˗ta ˗sü ˗ta.»—Prov. 27:9.

2. ˈMën mɛn zii ˗nu dua ˈdhö ˗mü kö ˗wa kë? ˈYö ˈmën kë? (Kpɔɔˈˈ ˈzü ˈkɔnën «˗Dhioo ˗nu ˈwo ˗gban ˗bhɔkwëë ˈö ˈˈdhoogɔ ꞊zinŋgü bhë ˗a ˗bha» ˗bha.)

² Mɛn zii ˗nu dua ˗mü kö ˗wo ˗dhioo ˗sɛŋbɔ ˗nu dɔ mɛn ˗nu ˗ta. Zoova waa Yesu ˗wo ˗an ˗ya kö ˗wo wo ˗zokë ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈. (1 Piɛ. 5:​2, 3) ˗An dua ˗mü kö ˗wo ˗dhioo dɔ kwa ˗ta, ˗wa dɔ ˈpö mɛn ˗nu ˈö ˗wa ˈˈkan Zoova ˗bha bhë ˗an ˗ta kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wo wo ꞊yɛɛ kë. Kwaa kwa ˗bha mɛn zii ˗nu kwa ˗dho ˗dhioo ˗sɛŋbɔ ˗nu dɔ mɛn ˗nu ˗ta ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

3. (1) ˈMën ˈkwa dho ˗a kë kö ˈkwa kë ˗dhioodɔmɛn ˗së ˈka? (Isaïe 9:6; kpɔɔˈˈ ˈzü ˈkɔnën «Kwa ˗dhioo dɔ ˗ni ˈgü, ˗kwa ˈto Yesu ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈» ˗bha.) (2) ˈMën ˈkwa ˗dho ˗a yö ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü?

³ ˗Kɔ ˈö mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo ˗dhioo dɔ ˗a ˈka Biblö ˈgü bhë ˈkwa˗ draanˈˈ, ˗yö ˗dho kwa ˗takun. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ Yesu ˗kun ˗dhioodɔmɛn ˗së ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗wa ˗dhɛ «˗Dhioodɔmɛn ˗tiaandhö.» (Isaïe 9:6 ˗wo pö.) ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü, mɛn ˗nu ˗wa ˗dhioo ˗dhɛ kwa ˗gɔ ɛɛnˈˈ ˗wo ˈti˗ ˗dhɛ kwa ˗gɔ, ˈpë ˈkwa dho ˗a kë bhë kwa ˗dho ˗a yö. ˗A ˗totaabhasü ˈgü, ˈpë ˗kë ˈö ˗së kö ˈkwa ˗dhioo dɔ ö ˈˈtʋ̈ŋ waa ö dɔ ˗kɔ ˗së ˈka kwa ˗dho ˗a yö ˈpö.

MƐN ˈBHAA ˗YA ˗DHIOO ˗DHƐ KWA ˗GƆ, ˈMËN ˈKWA DHO ˗A KË?

4-5. Mɛn ˈbhaa ˗ya ˗dhioo ˗dhɛ kwa ˗gɔ, dhɛɛˈˈ ˗mɛɛn ˈkwa dho ˗a ˈkpɔ kwa ˗de ˗gɔ ˗blɛɛsü? ˗A ˈwɔnzuan ˗zɔn.

⁴ Mɛn ˈbhaa ˗ya ˗dhioo ˗dhɛ kwa ˗gɔ, ˗mën ˗blɛɛsü ˈkwa dho ˗a kë? ˗A ˈˈyi ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kan kwa ˗dhɛ, ˈkwa˗ pö ˈkwa ˈto mü ˈkwa˗ nu ˗a ˗dhɛ. ˈˈKɛɛ pë ˗blɛɛsü ˈkwa ꞊mɔɔn ˗bha ˈkwa˗ kë ˈyö ˗tɔ ˗kwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈkwa˗ pö: «Pë ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˗dɔ ˗së ˈka ˗ee?» ˈˈKɛɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbhaa ˗nu ˈka, kwa ˈˈtɔŋdë ˗takun ˗kɔ ˗së ˈö ˗dhö ˈyö ˗tɔ ˗a ˗pö ˗a ˗dhɛ ˗sü ˈö ꞊dhɛ ˗yö ˈdho mɛn ˈö ˈwɔn ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈwo˗ dɔ ˗së ˈka bhë, ˗a ˈˈpiʋ̈.

⁵ ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˈˈyua ˈˈgbɩɩ˗ ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˈˈtɔŋdë do ˗kë ˈö˗ pö kwa ˗dhɛ ꞊dhɛ ö ˗a ˗blëdhɛ mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü. ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa dhɛɛˈˈ kpɔ ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˗së ˈbhaa ˈka. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˈbhaa ˗yö kwa ˗dhɛ ˗së, ˗yö kë kwa ˈˈɲaan ꞊dhɛ ꞊dhɔtrɔɔ˗ ˈyaa ˗mü kwa ˈka, ˈö ˗wo ˈti kwa ꞊klaŋkë mɛndhɛkësü ˈka. ˈWɔn ꞊suu ˈö bhë ˗a ˈgü, kwa ˈˈtɔŋdë ˗takun ˗kɔ ˗së ꞊dede ˈö ˗dhö ˈyö ˗tɔ ꞊dhɔtrɔɔ˗ do ˗tiaandhö ˗zɔn ˗a ˗dhɛ ˗sü.

6. ˈˈSanni ˈkwa ˗dhioo dɔ mɛn ˈbhaa ˗ta, ˈmën ˈkwa dho ˗a kë?

⁶ ˈWɔn ˈbhaa ˈö ˈkwaa dɔ ˗së ˈka mɛn ˗ya ˗dhioo ˗dhɛ kwa ˗gɔ ˗a ˈgü, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa ˗dhɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan ꞊köŋ kö ˈkwa ꞊kun ˗a nu ˗a ˗dhɛ. ˈMën ˗kë? Proverbes 15:28 ˗ya ˗pö: «Mɛn kpɛnŋdhö ˗yö ö ˗zota ˗së ˈka ˈö ꞊kun ˈwɔn ˗nu ˗daakë.» ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈ ˗ya kë ꞊dhɛ kwa ˈwɔn ˈbhaa ˗dɔ, ˈmën ˈkwa dho ˗a kë? Kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈsü ˈkwa pë ˗nu mɛɛnˈˈ, ˈkwa bhɛɛˈˈ, ˈkwa kwa ˗zota ˗së ˈka. ˈKwa˗ kë ˈˈdhʋ̈, kwa ˗bha ˗dhioo ˗nu ˗dho ˗bɛ Zoova ˗zotakɔ ˗bha. ˗Kwa ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn Natan ˗bha ˈwɔnzuan ˗ga.

7. ˗Gleŋ ˗mɛɛn ˈkwa˗ sü ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn Natan ˗bha?

⁷ ˗Gblüdë Davi ˗ya ˗pö Natan ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈö Zoova ˗dhɔkëgükɔ dɔ. Natan ˗yö ˗to mü ˈö ˗we ˗a ˗bha, ˈˈkɛɛ kö ˗a dua mü ˗be kö ˗yö Zoova dhɛɛˈˈ ˈkpɔ. ˈMën kë? ˈYö sü ꞊dhɛ Zoova ˈyaa kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö Davi ˗yö ˈkɔ ˈö bhë ˗a dɔ. (1 Chron. 17:​1-4) ˗A ˈwɔnzuan ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ˈkwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ, kwa dua ˗mü kö ‹ˈkwa kwa ˈˈtʋ ˈto ˗së ˈka.›—Zak. 1:​19, NTBL.

8. ˈKwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ, ˗mën ˈbhaa ˈö˗ ˗wɔn ˈgü ˈkwa dho kë kwa ˈsuan˗ ˈka?

⁸ ˈKwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ mɛn ˗nu ˗ta, pë ˈbhaa ˈkwa dho kwa ˗zota ˗a ˈgü, ˈyö ꞊nɛn: ˗A ˗dhioo ˈti kë ˗së ˈwɔn ˗ya ˈgo ˗a ˈgü, kö kwa ˗mü. ˗A ˗wɔn ˈgü ˈˈsanni ˈkwa ˗dhioo dɔ, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa kwa ˗zota ꞊dedewo.

˗DHIOO ˈÖ ˗WO ˈTI˗ ˗DHƐ KWA ˗GƆ, KWA ˗DHO ˗A DƆ MƐN ˗TA ˗KƆ ˗KË ꞊DHƐ?

9. ˈˈSanni mɛn zii ˗nu ˗wo ˗dhioo dɔ mɛn ˈbhaa ˗ta, ˈmën ˗an dua ˈdhö ˗mü kö ˗wa ˗dɔ ˗së ˈka? (Gadhatö 6:1)

⁹ Kwa ꞊dhegblü ˈö «ˈwɔn yaa suu ˈˈʋʋ suu,» ˗kë mɛn zii ˗nu dua ˗mü kö ˗wo ˗dhioo dɔ ˗a ˗ta. (Gadhatö 6:1 ˗wo pö.) Mɛn ˈbhaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗da ˈwɔn yaa ˗nu ˗ʒian ˗ta, ˈö dho ꞊taabha ˈö ˈwɔn yaa ꞊gbɔɔnsü ˗kë. Mɛn zii ˗nu ˗wa ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo˗ ˗mɛn ˗takun kö ˗yö ˈto ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën bhë ˗a ˗ʒian ˗ta. (Zak. 5:​19, 20) ˈˈKɛɛ ꞊waa˗ pö ˗yö kë ˈˈdhʋ̈, ˗an dua ˗mü kö ˗wa ˈwɔn dɔ ˈkpakpadhö ꞊dhɛ ˗a ˗mɛn ˗yö ˈwɔn yaa ˗kë. Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö mɛn ˈˈpɛpɛ ˈkwa ˗gban kwa zuʋ̈ga ˈö ˈwɔn ˗nu ˗yökodhiʋ̈ bhë ˗a ˗ta, ˈkwa ˈwɔn ˗nu kë. (Wlɔ. 14:​1-4) Mɛn zii ˗nu ꞊waa˗ yö ꞊dhɛ ˈwɔn ˈö˗ ˗mɛn ˗ya ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗dho waa Zoova wo ˗bha ˗mlɛɛn shiʋ̈ˈˈ, ˗wo ˗dho ˗dhioo dɔ ˗a ˗ta ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

10-12. ˗Dhioo ˈö mɛn ˈbhaa ˈti˗ ˗dhɛ mɛn zii ꞊yaa˗ pö ˈö˗ dɔ, ˈmën dua ˈdhö ˗mü kö ˗ya kë? ˗A ˈgü ˈˈpʋ. (kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗nu ˗bha.)

¹⁰ Mɛn ˈbhaa ˈö ˈti ˗dhioo ˗dhɛ, mɛn zii ˗nu ˗bha ˗dhioo ˗dɔ ˗a ˗ta ˗sü ˈö bhë ˈyaa ˈˈplëëplë. ˈMën kë? ˈYö sü ꞊dhɛ ˗a ˗mɛn ˈyaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˈya ʒian yaa ˈsü. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ꞊waa˗ pö ˗a ˗mɛn ˗yö ˈˈwɩ ˗dhioo ˗bha ˗an dua ˗mü kö ˗wa zuʋ̈ˈˈ baaˈˈ ˗blɛɛsü.

¹¹ ˗Kwa kwa ˗zota ˈwɔnzuan ˈö yö ˗a ˈgü. Mɛn ˈbhaa ꞊yaa˗ pö ˈö pë ta ˈˈsɛɛdhö, ˗a dua ˗mü ꞊köŋ ˗blɛɛsü kö ˗yö ˈˈsɛ baaˈˈ. ˗Ya ö bo ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka, ˈyö ꞊kun pë ta. ꞊Taabha, ˗yö ˈˈyi ˗lo ˗a ˗ta kö ˗yö ˈˈgla. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka, pë ˈbhaa ˗nu ˗wo ˗dhö ˈö mɛn zii dua ˈdhö ˗mü kö ˗yö ˗an kë ꞊köŋ kë ˈˈdhʋ̈ kö kwa ꞊dhegblü ˗yö ˈˈwɩ ˗dhioo ˗nu ˗bha. ˗Yö ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ˈbhaa ˈˈdhiʋ̈ ˗gan ˈö˗ pö ˗a ˗mɛn ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈwɔn ˈö dho ˗a blɛɛˈˈ ˗a ˗dhɛ bhë, ˗a ˗bha ˈwɔn ˗së ˗mü. ˗Dhioodɔmɛn ˗ya kë mɛn ˈö ˗dhɔkaadhe ˈdhö˗ ˈgü ˈö˗ ˈˈgblü ˈdhö ˗së ˗a ˈka, ˗we ˗a ˗bha ˗dhioo ˗nu ˗bha ˗sü ˗dho kë ˈˈplëëplë.

¹² ˗Wo ˈˈdoo dɔ ˗ni ˈgü, mɛn zii ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ꞊dhɛ mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈwɔn ˗yö ˗zë kwa ˗gɔ, ˈö kwa ˗bhawɔn ˈdhö ˗dhioo ˗nu ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈbhaa ˗nu ˈka. (Wlɔ. 3:23) Mɛn zii dua ˗mü kö ˗yö ˈwɔn blɛɛˈˈ ˗a ˗dhɛ dhɔŋsü ˈka ˗a ꞊bhlëë ˈgü ꞊dedewo. ˗Yö bɔ Biblö ˗ta kö ˗ya ˗zɔn ˗a ˗dhɛ ˈˈpuu ˈka ꞊dhɛ ˗ya ʒian yaa ˈsü. ˗A ˗mɛn ꞊yaa˗ yö ꞊dhɛ ˈwɔn ˗ya zë ö ˗gɔ, mɛn zii dua ˗mü kö pë ˈö˗ ˗mɛn dho ˗a kë kö ˗yö ˈwɔn ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a baaˈˈ bhë ˗a ˈgü ˈˈpʋ ˗a ˗dhɛ ˗së ˈka. ˗A ˈˈdhiʋ̈tadhɛ ˈgü, mɛn zii «dua ˗mü» ˈpö kö ˗ya ˈˈnuɛ bho ꞊dedewo ˗a ˗bha ˗we ˗dhioo ˗bha ˗sü ˗wɔn ˈgü, ˗ya ˈgo mü kö waa˗ ˗nu ˗wo bhɛɛˈˈ ˗wo ˈkwëë˗.—Zak. 5:15.

13. Mɛn zii ˗nu ˗dho ˗a ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗wo wo ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈgüman ˗së ˈka ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

¹³ ꞊Ya ˗kë ꞊shiöŋ ˗dhioo ˈwo˗ dɔ mɛn ˈbhaa ˗ta bhë, ˈyaa˗ ˈgüman ˗së ˈka. ˈMën mɛn zii ˗nu dho ˗a kë kö ˗wa yö ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˗wo wo ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈgüman ˗së ˈka? ˗Wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo bɔ dhɛɛˈˈ ˗sɛŋbɔ ˗nu ˗ta ˈwo˗ ˗mɛn ˗takun kö ˈwɔn ga ˗nu ˈwo ˈgü, ˗yö ˗an ˈgüman. (Eccl. 12:11) ˗Dhioodɔmɛn ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö bɔ ˗a ˗bha ˗yɔ ˗nu ˗ta ˈpö ˈö˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗ya ˈgüman ˗së ˈka.

˗DHIOO DƆ ˈˈTƲ̈Ŋ WAA ˗A DƆ ˗KƆ ˗SË

14. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈwɔn ˗ya ˗shiö ˗a ˈka kwa ˗dhɛ bhë, ˈmën kë ˈö ˈyaa ˗së kö ˈkwa ˗dhioo dɔ?

¹⁴ ˈWɔn yaa kë ˗dhii ˗yö mɛn ˈˈpɛpɛ kwa ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗ya kë ꞊shiöŋ kwa ˈwɔn ˈbhaa ˗kë ɛɛnˈˈ ꞊blɛɛ ˈö ˗shiö mɛn ˗nu ˗dhɛ. (Kol. 3:13) Biblö ˗ya ˗pö pö ꞊dhɛ mɛn ˈbhaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗shiödhɛwɔn ꞊blɛɛ ɛɛnˈˈ ˈö˗ ˗kë. (Efɛ. 4:26) ˈˈKɛɛ ˈkwa ˗dho ˈto ˗naanzuëdhe ˈgü kö ˈkwa ˗dhioo dɔ. ˈMën kë? ˈYö sü ꞊dhɛ «mɛ ˈö ˗naazuëdhe kë ˗na bhë, pë ˈö kpengdhö ˗Zlan wö ˈdhiö ˈyaa˗ kë.» (Zak. 1:​20, NTBL) ˗Naanzuëdhe ˗ya kë kwa ˗bha ˈkwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ, ˗a ˈbhaa ˗ya kë kwa ˈwɔn ˗nu ˗dadhiʋ̈. ˗A ˗gɛn ˈyaa ˈnën ˗tɔ mɛn ˈbhaa ˗ya ˈwɔn ˗shiö kwa ˗dhɛ, kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa˗ blɛɛˈˈ ˗a ˗dhɛ. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗gleŋ sü Edhiu ˈö ˗dhioo ˗së dɔ Zɔbö ˗ta, ˗a ˗bha.

15. ˗Gleŋ ˗mɛɛn ˈö Edhiu ˗ya ˗da kwa ˗bha? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)

¹⁵ ˗Dhɛkpaɔyi ꞊va ˈˈpiʋ̈ Zɔbö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ꞊suawɔn ˗nu ˈö ˗a ˈˈtɔŋdë ˗nu kun ˗an dɔ ˗ni ˈgü ˗a ˗bha bhë, ˈö ˗an baaˈˈ. Edhiu ˗yö ö ˈˈtʋ ˈto Zɔbö ˗bha, ˈö˗ ˗wëë ˗ya ˗kë. ˈˈKɛɛ Zɔbö ˗kun ˗a ˈˈslö mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü kö ˈö˗ ˗zɔn ꞊dhɛ ö ˈti pë yaa gbɛ˗ kë. ˗A ˗de ˗ʒiaan ˗yö ˈwɔn ˗nu ˈö ˈwaa gagade ˈka ˗a ꞊blɛɛ Zoova ˗bha, ˈö ˗shiö ꞊dedewo Edhiu ˗dhɛ. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, Edhiu ˗yö ˗dhɛ ˈˈdhiʋ̈ ˗gan ˈö ˗dhioo dɔ Zɔbö ˗ta dhɔŋsü ˈka ˗a ꞊bhlëë ˈgü. (Job 32:2; 33:​1-7) Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗gleŋ ˗së ꞊dede sü Edhiu ˗bha. ˈKwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ, ˗kwa dɔ ꞊köŋ kö kwa zuʋ̈ˈˈ ˗yö ˈdho ˈˈshia˗ kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa ˈwɔn ˗nu kë ˗dhɔkaadhe waa mɛn ˗nu ꞊bhlëë ˈgü ˗kplawo.—Eccl. 3:​1, 7.

˗KWA ˗DHIOO DƆ MƐN ˗NU ˗TA, ˈKWA ˈˈWƖ ˗AN ˗BHA ˗BHA ˈPÖ

16. ˗Gleŋ ˗mɛɛn ˈkwa˗ sü Psaume 32:8 ˈgü?

¹⁶ ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˗bha Biblö ˈˈɲan ˗ya ˗pö: ‹Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ ˈkö ˈö ˗dhioo dɔ ü ˗ta kö ˈa ˈˈɲan ˗yö ü ˗bha.› (Psaume 32:8 ˗wo pö.) ˗A ˗gɛn ˈnën ˗tɔ Zoova ˗dho kwa ꞊klaŋkë ˗kplawo. ˗Ya ˗pö ꞊dhɛ ö ˗dho ˗dhioo dɔ kwa ˗ta ˈö kwa ˗takun ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗bha. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kwa ˈto ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈. ˈKwa˗ pö ˈkwa ˗dhioo dɔ mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗ta, kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˗an ꞊faanmën, ˈkwa ˗an ˗takun kö ˗wo ˗da ˈwɔn ˗së ˗nu ˗ʒian ˗ta ˗kplawo.

17. Mɛn zii ˗nu ˗wa ˗gban Biblö ˗ta ˗wa ˗dhioo dɔ kwa ˗ta, kwa ˗kë kwa ˗de ˈgü ꞊dhɛ? (Isaïe 32:​1, 2)

¹⁷ ꞊Dɛɛ, kwa ˗bhawɔn ˗yö ˗dhioo ˗dɔ mɛn ˗nu ˗ta ˗sü waa ˗a ˗dhɛ ˗an ˗gɔ ˗sü ˗bha ˈpö. (2 Tim. 3:1) Mɛn zii ˗nu ˗wa ˗gban Biblö ˗ta ˗wa ˗dhioo dɔ, ˗yö «꞊dhɛ ˈˈyiga ˈnën ˈö ˗ʒiö ˈˈsɛ ˈˈkpɛɛ ˈgü ˗a ˈdhö.» (Isaïe 32:​1, 2 ˗wo pö.) ˈˈTɔŋdë ˗nu ˈwo ˗dhioo ˗së ˗nu dɔ kwa ˗ta ˗an ˗bha ˗kë kwa ˗gɔ ˗sü ˈö bhë, ˗a ˈˈyi ˗yö ˗kan kwa ˗dhɛ ꞊dedewo. ˗An ˗bha ˗dhioo ˗nu ˗wo kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ «ˈˈsënŋ kpö ˈö ˗ya ˗sü ˈka ˈwëë˗ ˈtia˗ ˈgü ˗a ˈdhö.» (Prov. 25:11) Mɛn ˈˈpɛpɛ ˗kwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈkwa ꞊kpɔɔdhɛ draanˈˈ kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa ˗dhioo dɔ mɛn ˗nu ˗ta, ˈkwa ˈˈwɩ ˗an ˗bha ˗bha ˈpö.