Sean Gladwell/Moment via Getty Images
YƐ KAARA VELAA!
Gɔmenantere Naŋ Be A Donɛɛ Lombori Zaa De La Libie Naŋ Pare Amɛrika Dɔɔlare 2 Trillion A Maale Neŋ Marefare Ane Zɔɔzɔɔ Boma—Wala Ka A Baabole Yeli?
Saŋa na Russia paaloŋ noba naŋ da de kpaŋkpaŋkpeɛ̃o a kpɛ Ukraine paaloŋ a te sãã saammo yaga zaa na, a vɛŋɛɛŋ ka gɔmenantere naŋ be a donɛɛ lombori zaa de libie naŋ e yaga ta Amɛrika dɔɔlare 2.24 trillion a maale neŋ marefare ane zɔɔzɔɔ boma yuoni 2022 poɔŋ. April 2023, a Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) da terɛɛ duoro mine a yelka, yuoni 2022 poɔŋ:
Paalonne naŋ be Europe de la libie naŋ “do saa aŋa kɔɔ poɔ pie neŋ ata ana yuoni na poɔŋ a de maale neŋ marefare ane zɔɔzɔɔ boma. A yi zɔɔre na baŋ da zɔɔ a ko taa yaga zaa yuoni 1991 na puoreŋ, a yuoni ŋa poɔŋ la ka Europe paalonne gɔmenantere de libie maale marefare ane zɔɔzɔɔ boma a gaŋ saŋa zaa naŋ pare.”
“Russia paaloŋ…de la libie naŋ do saa aŋa 9.2 per cent maale neŋ a marefare ane a zɔɔzɔɔ boma ŋa. Saŋa kaŋa naŋ pare, Russia paaloŋ da la paaloŋ naŋ tɔre anuu naŋ de libie maale neŋ zɔɔzɔɔ boma yaga, kyɛ pampana Russia paaloŋ la paaloŋ naŋ tɔre ata a donɛɛ zaa poɔŋ naŋ de libie yaga maale neŋ zɔɔzɔɔ boma ane marefare.”
United States paaloŋ la de libie yaga zaa a maale neŋ marefare ane zɔɔzɔɔ boma a gaŋ paalonne zaa naŋ be a donɛɛ poɔŋ, “ba de la libie naŋ do saa aŋa 39 per cent a de maale neŋ a marefare ane a zɔɔzɔɔ boma ŋa.”
Dr. Nan Tian eɛ neɛ naŋ maŋ soŋ baŋ sɛge a SIPRI duoro na mine, o yeleeŋ ka: “A yi yuomo awala mine naŋ pare, lɛ na paalonne naŋ be a donɛɛ lombori zaa naŋ derɛ libie yaga a maala marefare ane zɔɔzɔɔ boma na wuleeŋ ka te be la donɛɛ kaŋa naŋ ba taa gomeŋɛ fẽẽ zaa.”
A Baabole daŋyeleeŋ ka, paalonne naŋ taa kpeɛ̃o yaga na zɔɔrɔ neŋ la taa te saŋa ŋaŋ. Kyɛ a Baabole lɛ wulee zie na teŋ na baŋ nyɛ emmaaroŋ.
A Baabole daŋyeleeŋ ka zɔɔre na be la paalonne naŋ taa kpeɛ̃o kpakyagaŋ
A Baabole yeleeŋ ka a wagre ŋa poɔŋ te naŋ be na eɛ a “baaroo saŋa.”—Daaniel 8:19.
A Daaniel gane na yeleeŋ ka ana saŋa na, gɔmenantere naŋ taa kpeɛ̃o a donɛɛ poɔŋ na iri zɔɔrɔ neŋ la taa a boɔrɔ ka ba dire kpeɛ̃o ba taaba zuŋ. A gɔmenantere naŋ taa kpeɛ̃o ŋa na “zɔɔrɔŋ,” kyɛbee a mɔɔrɔ ka ba dire kpeɛ̃o ba taaba zuŋ. Lɛ na vɛmeŋ ka ba de “bonnanɛɛ” yaga zaa, kyɛbee libie yaga zaa maale neŋ marefare ane zɔɔzɔɔ boma sɛre kyɛ na toɔ̃ e lɛ.—Daaniel 11:40, 42, 43.
Ka hooŋ boɔrɔ ka ho zanne yɛlɛ yaga a kyaare a Baabole daŋyelbo ŋa, kaa a vidio ŋa, Baabole Daŋyelbo Naŋ Nyɛ Eebo—Daaniel Zu 11.
Zie na meŋɛ emmaaroŋ meŋɛmeŋɛ naŋ na yi wa
A Baabole yeleeŋ ka Naaŋmen na wa iree nensaaleba gɔmenantere ŋa zaa bare. O “na biŋ [la] naaloŋ kaŋa naŋ koŋ sãã zaa. Ba koŋ de a naaloŋ ko neŋyobo meŋ. O na ŋmarɛɛ a naalonne ŋa zaa a baare a yɛlɛ, kyɛ ka o yoŋ are a gɛrɛ wagre naŋ ba taa baaraa.”—Daaniel 2:44.
A koŋ kɔɔre, Jehoovaa Naaŋmen na eɛ yɛlɛ na nensaaleba naŋ daaŋ koŋ baŋ e zaa. Jehoova na vɛmeŋ ka emmaaroŋ meŋɛmeŋɛ bebe tegitegilɛ. Sobuoŋ oŋ na tu kyɛ e lɛ? O sazu Naaloŋ na na sãã la nensaaleba marefare neŋ ba zɔɔzɔɔ boma na zaa, a kyɛ lɛ vɛŋ ka kpaŋkpaŋkpeɛ̃o toma zaa baare.—Yieme 46:8, 9.
Ka hooŋ boɔrɔ ka ho zanne yɛlɛ yaga a kyaare toma na Naaŋmen Naaloŋ naŋ na toŋ, kanne a yelzu ŋa “Under God’s Kingdom ‘Peace Will Abound.’” (Naaŋmen Naaloŋ Poɔŋ Emmaaroŋ Na Bebe Tegitegilɛ)
a Naaŋmen yuori meŋɛ la Jehoova.—Yieme 83:18.