Ketre Mejiune Ka Catre Kowe La Itre Ka Mec
HNENE la ketre föe ka 25 lao macatre hna cinyihane ka hape: “Ngöne lo macatre 1981, kola meci hnene la thinenge hna hamë ni kow, hnene la ketre meci lo hna hape kaser. Atraqatre la hleuhleung, eni memine la xange
hna hamëne fe. Ngöne la ijine cili, ke, kola 17 lao macatreng, nge 11 lao macatre i angeic. Drenge catre ni laka paatre hë eahlo. Hna ini eahuni ngöne la hmi ka hape, eahlo hë e koho hnengödrai, hane la kepine matre eni a ajane tro ni a hnöjua matre tro ni koi eahlo troa ce mele e koho hnengödrai. Ke, Sinenge hnenge hna hnime catrën.”
E tro së a mekun, ke, tha meköti kö tro la meci a xome qa the së la atr hne së hna hnim. Ame la ijine troa traqa la itre hace ka tune la, ke, jole ju hi koi së e tro së a mekune ka hape pë hmaca kö ce porotrik, me ihnyima, maine tro pena a cilehuje la atr hne së hna hnim. Nge pëkö ixatua hnenge hna drenge la kola qaja ka hape ame la atr hnenge hna hnim, ke, elë hë hnengödraië.
Ngo ame pe, Tusi Hmitrötr’a hamëne la mejiune ka ketre pengöne kö. Tune lo hne së hë hna ce wang, hna amamane hnyawaane hnene la itre mekene tusi ka hape ijije tro epuni a iöhnyi hmaca memine lo itre hnei epuni hna hnime ka meci hë, ngöne la itre drai ka calemi catr, tha ngöne kö la ketre götrane e hnengödrai, ngo e celë hi fene hnengödrai la hna troa jilapaane hnene la tingeting, nge hnë troa mele ka loi. Nge, ame la ijine cili, tro la itre atr a hetrenyi la mele ka pexej, nge pë hmaca kö mec. Ngo ame itre xan, ke, angatr’a qaja ka hape, ‘Thatreine kö troa eje lai.’
Nemene la nyine troa atrehmekune matre mama koi së laka ka catre la mejiun? Tro lai a hetrenyi the së la mejiun, e öhne së thene la Atre thingehnaeane ka hape, ajane nyidrë maine atreine pena aeatrën. Drei la ka thingehnaeane ka hape tro la itre ka meci a melehmaca?
Thupene lo ijine hnötr, nge qëmekene troa lö ngöne lo itre drai hedredrei, lo ijine kola nyiqaane cia la itre feja, ngöne lo macatre 31 thupei Keriso, ke, hnei Iesu hna thingehnaeane ka hape: “Tetetroti a acilënejë la nöjei wezipo me amele angat; kete tune la Nekön’a kola amelene la ite hnei angeice hna ajan. The sheshëköte kö ene lai, ke calemi hë la ijine tro la nöjei ate ngöne la ite hua a denge la aqane ewekë i angeic [Iesu], me tropi.” (Ioane 5:21, 28, 29) Nyipici, hnei Iesu hna thingehnaeane ka hape tro la itre milio lao ka meci hë enehila a mele hmaca e celë fene hnengödrai, me hetrenyi la mele ka tha ase palua kö ngöne la paradraiso. (Luka 23:43; Ioane 3:16; 17:3; ce wange jë memine la Salamo 37:29 me Mataio 5:5.) Pine laka, hnei Iesu hna thingehnaean, hawe, tha luelue kö së tro nyidrëti a aeatrëne la aja i nyidrë. Ngo, hapeu, atreine kö nyidrëti troa aeatrëne lai?
Tha lue macatre ju kö thupene la hna thingehnaeane celë, nge Iesu fe hë a amamane la aja i nyidrë memine la atreine i nyidrë troa amelene hmaca la itre ka mec.
“Lazaro Fe! Löpi”
Ketre ewekë la ka ketr la hni së. Ka kucakuca catre hë Lazaro. Hnene la lue xa i Lazaro, Maria me Maretha, hna iupifë maca koi Iesu, nge nyidrëti ngöne la ketre götrane ne la hneopegejë ne Ioridano, troa qaja ka hape: “Joxu, da xajawatine la hnei cilieti hna hnime kola elelengë.” (Ioane 11:3) Ejehi laka tru catre la ihnimi Iesu koi Lazaro. Hapeu, tha tro kö Iesu a ajane troa wange la sine i nyidrë ka kucakuca? Ame pe, tha canga tro kö nyidrë Bethania eë, ngo hnei nyidrëti kö hna pane lapa koi lue drai ngöne la götrane hnei nyidrë hna pane traqa kow.—Ioane 11:5, 6.
Meci ju fe kö Lazaro thupene la hna upe la maca. Atre hë Iesu ka hape meci hë Lazaro, ngo jëne la meci cili, hetre ewekë hnei nyidrë hna ajane troa amaman. Traqa ha Iesu e Bethania, nge foa ha lao drai thupene la hna meci hnene la sine i nyidrë hnei nyidrëti hna hnim. (Ioane 11:17, 39) Hapeu, atreine kö Iesu troa amelene hmaca la atr ka nyimu drai ne meci hë?
Ame la kola drenge hnei Maretha, ketre föe ka iahlë, nyidroti a canga nyenyape troa ixelë me nyidrë. (Goeëne ju Luka 10:38-42.) Ene pe, kola traqa la utipine i Iesu qa ngöne laka öhnë hë nyidrë la hleuhleu ne la föe, celëhi matre nyidrë a qaja ka hape: “Tro ha mele hmaca la xa i nyipo.” Hnene la föe hna amamane la lapaune i nyidro kowe la mele hmaca, ngöne la itre drai hnapin, ngo Iesu pë hë a qaja hnyawane jë koi nyidro ka hape: “Ini hi la mele hmaca, memine fe la mel; ame la ate lapaune koi ni, ngacama meci hë, te, tro angeic’a mel.”—Ioane 11:20-25.
Traqa ha angatre ngöne la hua, nge nyidrëti a iupi jë troa xometrije la etë ka thinge la ulane hua. Hawe, thupene la hnei nyidrë hna thithi catre draië, nyidrëti a hë catre koi Lazaro me hape: “Lazaro fe! löpi.”—Ioane 11:38-43.
Itre lue mekene la itre atr asë a goeëtiliine la hua. Thupene lai, kola löpi la atr qa ngöne la ga mit. Hna atu manone la lue ca me lue ime i angeic, nge hna atuthe la ialameke i angeice hnene la sine mano. Nge Iesu a qaja jë ka hape, “Shei angeice pi, me nue matre tropi.” Ame hna mala asë pi la hna atu mano. Nyipici, Lazaro hi lai a foa ha lao drai ne mec!—Ioane 11:44.
Hapeu, Ka Nyipici Kö La Isitoare Celë?
Hna qejepengöne ngöne la evangelia i Ioane la melehmaca i Lazaro, ketre isitoare hna melën. Hnene la nöjei pengöne ewekë hna cinyihane ngöne la itusi Ioane hna amamane hnyawane ka hape tha aceitune kö la pengö i Lazaro, ngo ewekë hi ka eje hna melën. Celëhi matre, e tro së a jelethoine la pengö i Lazaro, ke, ceitune hi memine la troa jelethoine la nöjei iamamanyikeu, ene lo itre ewekë nyine haine e kuhu hnine la Tusi Hmitrötr. Ketre mina, e tha tro kö së a lapaune kowe la melehmaca i Iesu, ke, kolo fe hi lai a trije la lapaune ka eje thene la nöjei keresiano asë.—1 Korinito 15:13-15.
Ejehi laka, e tro epuni a atrehmekune ka hape hetre Iehova, ke, tha tro kö a jole koi epuni troa lapaune kowe la melehmaca. Hanawange la ketre ceitun: ame ngöne la itre drai enehila, ijije tro së a wange ngöne ivideo, la hna amekötine hnene la ketre atr göne la aqane tro pë hë a thawa la itre ewekë i angeic, celëhi matre thupene la meci angeic, ijije kowe la itre sine i angeice me itre hnei angeice hna hnime troa atrehmekune la itre edrö i angatr, e tro angatre a wange hmaca lo itre hnei angeice hna ahnithe ngöne ivideo. Ame kowe la itre atr ka mele ekö, hetre itre hadredre lao macatre, nyipi jole koi angatre troa trotrohnine la itre ewekë hnei easë hna öhne enehila, ka ceitune memine lo itre atr enehila ka lapaane lo itre mine nöj. Ame la angatre a hane xötrei öhne la video, ke, ceitu me ketre iamamanyikeu, thatreine kö angatre troa trotrohnine la itre ewekë hnen’eje hna amaman. Atreine fe hë la atr kuca la itre ewekë ka tru celë, ene la troa amamane hmaca la ketre atr ka meci maine tro pena drenge hmaca la aqane ithahnata i angeice jëne la video, angeice lai a xötrëne la itre tulu me itre musi hna acile hnene la Atre xupe la nöjei ewekë asë. Hawe, hapeu, tha tro kö a sisitria la itre huliwa ne la Atre xupe la nöjei ewekë asë? Hapeu, tha nyine tro kö lai a amamane hnyawa koi së ka hape ame la Atr hamë së la mel, ke, ijiji nyidrëti fe troa amelene hmaca la itre ka mec?
Ame la iamamanyikeu, ene la melehmaca i Lazaro, ke, nyine troa aijijëne la nöjei atr troa atrune la lapaune i angatre koi Iesu me kowe la melehmaca. (Ioane 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Kola amamane fe koi së la aja i Iehova memine la nekö i nyidrë laka troa amelene hmaca la itre ka mec.
‘Hetre Aja i Akötresie Ka Catr’
Ame la aqane ujë i Iesu ngöne la kola meci hnei Lazaro, ke, kola amamane ka hape, ka mele la trenge ihnimi e kuhu hnine la nekö i Akötresie. Ame la etrune la ihnimi nyidrë ngöne la ijine cili, ke, nyine amamane hnyawane la aja i nyidrë ka tru troa amelene la itre ka mec. Hne së hna e ka hape: “Traqa ha Maria kowe la ka Iesu eny, me öhnyi nyidë, ame hnei nyidoti hna kei kowe la lue fenie i nyidë, me qaja koi nyidëti, ka hape, Joxu, maine hne i cilieti kö la, maine tha meci kö la xang. Iesu a xajawa nyidoti a teije, me angete Iuda hna ce tro me nyido kola hane teij, ame hnei nyidëti hna simano e kuhu hnin, me manomano cat, me ulatin, ka hape, e ka la hnei nyipunie hna ami angeic? Öni angate koi nyidëti, ka hape, Joxu, jötëtijë fe ma xajawatin. Iesu a sheitë. Ame hna qaja hnei angete Iuda, ka hape, hana wange la etrune la ihnimi nyidëti koi angeic!”—Ioane 11:32-36.
Hna amamane la etrune la trenge ihnimi Iesu hnene la köni hna ewekë celë, kola hape “nyidrëti a simano e kuhu hnin,” “me manomano cat,” me “nyidëti a sheitë.” Ame la qaane la itre hna ewekë celë, hna xome hnei aposetolo Ioane troa qejepengöne hnene la alien’itr’eje la aqane ketr la hni Iesu, hnene la meci ne la sine i nyidrë hnei nyidrëti hna hnim, memine fe la nyidrëti a öhne la lue xa i Lazaro, nyidroti a treij, nge ketre uti xane pi fe hi la trenge timidrai nyidrë.a
Ame la ewekë nyine hain, ke, ene la hnei nyidrëti hë hna amelene hmaca la lue xaa atr, nge ame hmaca la ijine celë, ke, nyidrëti a mekune tro pena a amele Lazaro. (Ioane 11:11, 23, 25) Ame pe, nyidrëti a “sheitë.” Kola amamane laka, tha ketre ewekë kö nyine troa wang’ahmaloeëne koi Iesu, la troa amelene hmaca la ketre atr. Kola mama ngöne la utipine i nyidrë memine la ihnimi nyidrë ka tru la aja i nyidrë troa aloine la itre engazone la mec.
Maine Iesu “la hadehadeu ne la lolo i nyidë, me nyipi hnaiji Iehova Akötresie,” ke, meköti tro së a mekune ka hape tru kö la itre manathithe tro së a kapa qa thene la Keme së e koho hnengödrai. (Heberu 1:3) Ame göne la aja i Iehova troa amelene hmaca la itre ka mec, ke, hnei Iobu, atr nyipici, hna qaja ka hape: “Maine meci hë la at, hape u, tro angeic’a mele hmaca? . . . Tro cilieti a könieti, nge tro ni a gemie koi cilie; tro cilieti a fetesietine la huliwa ne la lue themie i cilie.” (Job 14:14, 15) Ame la sipu aliene la hna ewekë “tro cilieti a fetesietine,” ke, kola amamane la aja atraqatre i Akötresie. (Genese 31:30; Salamo 84:2) Iehova ha nyiqaane mekune la ijine troa iamele hmaca.
Hapeu, tro kö së a lapaune kowe la hna thingehnaean, ene la melehmaca? Tha tro kö a lueluëne la aja i Iehova memine la nekö i nyidrë, nge atreine nyidro troa aeatrën. Kola hapeu koi së? Kola hape kola amë qëmeke së la mejiune troa iöhnyi hmaca memine la itre sine së ka meci hne së hna hnim, e celë fene hnengödrai ga troa tingeting!
Hnei Iehova Akötresie, la Atre nyiqaane amë la atr ngöne la hlapa ka mingöming, hna thingehnaeane troa acilëne hmaca la paradraiso e celë fene hnengödrai, fene la musi ne la Baselaia ne hnengödrai, laka Iesu la Joxu. (Genese 2:7-9; Mataio 6:10; Luka 23:42, 43) Ame ngöne la paradraiso ka troa traqa, ke, tro la nöjei atr, kösë ketre fami, a mele ka tha ase palua kö, nge pë hë ka wezipo me pë hë ka mec. (Hna amaman 21:1-4; ce wange jë me Jobu 33:25; Isaia 35:5-7.) Pë hmaca kö ixele ma wai, me akötre pine la itre qaane së, me isi hnene la itre atr ka isa qene lapa, me itre ejolene la aqane mel. Tro hë Iehova Akötresie a amelene hmaca la itre ka meci jëne Iesu Keriso, ngöne la fene hnengödrai ka hmadradra.
Eje hi la mejiune lo föe keresiano hne së hna wange lo qaane la taane celë. Nyimu macatre thupene la kola meci hnene la thine i angeic, hnene la itretre anyipici Iehova hna xatua angeice troa ini Tusi Hmitrötr. Angeic’a qejepengöne ka hape: “Ame la eni a atrehmekune laka hetrenyi la melehmaca, ke, treije jë hi ni. Seminge koi ni tro ni a atre laka tro hmaca ha ni a öhne la thineng.”
Maine aja i epuni troa iöhnyi hmaca memine la ketre sine i epuni ka meci hnei epuni hna hnim, ke, hetre aja ka tru thene la itre temoë i Iehova troa xatua epuni troa atrepengöne la aqane troa hetrenyi la mejiune ka catr. Hnauëne matre tha hane kö epuni tro troa iöhnyine me angatre ngöne la uma ne Baselaia ka easenyi kowe la hnalapa i epun, maine pena cinyihanyi jë kowe lai aderesi ka easenyi koi epun, ka mama ngöne la götrane 32.
[Futnot]
a Ame la hna ewekë hna hape “simano e kuhu hnin” qene Heleni, ke, kola xulu qa ngöne la hna ewekë (embrimaomaï), kola hape atraqatre la hleuhleu. Hnene la ketre atr ini Tusi Hmitrötre hna öhne ka hape: “Ame e celë, ke, tro fe a trotrohnine ka hape atraqatre catre la hleuhleu i Iesu, la kola drenge la nine latresi qa kuhu hni nyidrë.” Ame la hna ewekë hna hape “manomano cat” qene Heleni, ke, kola xulu qa ngöne la hna ewekë (tarassô), kola hape, gomegom. Kola hape hnene la ketre diksionere, “kola traqa la gomegome e kuhu hni ne la atr, . . . Hna ketri angeice hnene la hace me hleuhleu atraqatr.” Ame la hna ewekë hna hape “sheitë” qene Heleni, ke, kola xulu qa ngöne la hna ewekë (dakruô), kola hape “kola neni la trenge timidrai nyidrë, treije thaup.”
Itre Hnyinge Nyine Troa Mekun
Ngöne la kola meci hnene la sine i nyidrë, ene Lazaro, nemene la aqane amamanei Iesu laka aja i nyidrë, nge atreine hi nyidrëti troa amelene hmaca la itre ka mec?
Pine nemene laka tro së a jelenyipicine la isitoare ne la Tusi Hmitrötr, ene la melehmaca i Lazaro?
Tune ka la aqane amamane Ioane mekene 11 la aja atraqatre i Iesu troa aloine la itre engazone la mec?
Nemene la ka amamane ka hape ame la aja i Akötresie ka tru, ke, ene la troa amelene hmaca la itre ka mec?
[Hna eköhagen götrane 28]
Itre Mekene Tusi Ka Ithuecatr
Ame ngöne la itre ijine kola qejepengöne hnene la itre atr la aqane xomihnine angatre la hleuhleu, önine jë hi la itre keresiano trene lapaun: “Ijijinge troa qaja la mekene tusi ka xatua ni.” Maine epuni a hleuhleu, ke, ma ijije tro la itre xaa mekene Tusi celë a xatua epun.
“Qaja aloinyi . . . la Tetetroti ka ihnimi me Akötesieti ate akeukawan’asë, lo ate akeukawa huni ngöne la aköte huni asë.”—2 Korinito 1:3, 4.
“Cilieti a shathe la iwanakoime i cilie, me amejine la ite ewekë ka mele asëjëihë.”—Salamo 145:16.
“Hnei nyidrëti [Akötresie] hna sa la drai ne troa hnyingën’amekötine la fene hnene la ate hnei nyidëti hna acil; nge hna anyipicine hnei nyidë kowe la nöjei ate asë, ngöne la hna amele nyidëti hmaca jë qa hna mec.”—Ite Huliwa 17:31.
“Ini, la ate aupunyi nyipunie.”—Isaia 51:12.
“Kola aupune la nekönate hnei thin, kete tune tro ni a aupunyi nyipunie.”—Isaia 66:13.
“Celë hi ate aupunyi ni ngöne la aköteng; ke ate amele ni la wesi ula i cilie. Iehova fe, hnenge hna mekune la ite hna amekötine hnei cilie qan’ekö, ame hnenge hna upu. Epi aupunyi ni hnene la ihnimi cilie, thene la wesi ula i cilie kowe la hlue i cilie.”—Salamo 119:50, 52, 76.
“Calemi hë la ijine tro la nöjei ate ngöne la ite hua a deng la aqane ewekë i angeic, me tropi; ame la angete kuca la loi, troa mejë kowe la mel.”—Ioane 5:28, 29.
[Iatr ne la götran 21]
Hnei Iesu hna utipi Lazaro, nge nyidrëti pë hë a amele angeice hmaca jë, kola amamane la aja atraqatre i nyidrë troa aloine la itre engazone la mec.
[Iatr ne la götran 21]
Ame la melehmaca, ke, hna eköthe hune la thupene mele jëne la mele i Iesu Keriso hna hujën, ka troa hamëne la manathithi kowe la nöjei nöj’asë