Watchtower ONLINE LIBRARY
Ita Ne Thup
ONLINE LIBRARY
Drehu
  • TUSI HMITRÖTR
  • ITRE ITUS
  • ITRE ICASIKEU
  • kr mek. 9 götrane 87-97
  • Thangane La Hna Cainöj​—“Öhnejë La Hna Eënyi, Elehmedë Hë e Troa Menu”

Aucune vidéo disponible pour cette sélection.

Désolé, il y a eu une erreur lors du chargement de la vidéo.

  • Thangane La Hna Cainöj​—“Öhnejë La Hna Eënyi, Elehmedë Hë e Troa Menu”
  • Musi Hë La Baselaia i Akötresie! (kr)
  • Sous-titres
  • Ka Ihmeku
  • Ihë Koi Huliwa Nge Madrine La Thupen
  • Joxu a Elemekene La Huliwa Ne Menue Ka Tru Catre Kö
  • Thangane La Hna Menue Hna Qaja Amë Hë Jëne Lue Ceitun
  • Kepine La Madrine Ne La Itre Hlue i Iehova
  • “Qane Hna Xulu Hnei Jö Uti Hë La Hna Lö Hnen’ Ej”
  • Elehmedrë Hë La Hlapa Troa Menuën
    Huliwa Ne Baselaia—2010
  • Catre Jë Ngöne La Huliwa Ne Menue Ka Sisitria Ngöne La Götrane La Ua
    Ita Ne Thup—2010
  • Loi e Pexeje Së Ngöne La Huliwa Ne Menu
    Huliwa Ne Baselaia—2001
  • Ce Menue Jë Së Ngöne La Madrin
    Nyima Koi Iehova
Musi Hë La Baselaia i Akötresie! (kr)
kr mek. 9 götrane 87-97

MEKENE 9

Thangane La Hna Cainöj​—“Öhnejë La Hna Eënyi, Elehmedë Hë e Troa Menu”

ALIENE LA MEKEN

Iehova a kuca matre troa cia hnyawa la itre itine nyipici ne la Baselaia

1, 2. (a) Pine nemene matre kola nango jole la mekuna ne la itretre dreng? (b) Nemene pengöne menue la hna qaja hnei Iesu?

KOLA nango jole la mekuna ne la itretre dreng. Öni Iesu koi angatr: “Goeënejë nyipunie, mate öhnejë la hna eënyi, elehmedë hë e troa menu.” Angatr a goeëne trongëne la götrane hnei Iesu hna köjan, ngo angatr a öhne la itre hlapa a tha elehmedre petre kö, ngo hatre catre pala kö, nge kolo petre hi a fetra me cia hlöeë la itre dröne qitr. Öni angatre jë e isa thele ka hape: ‘Nemene menu jë la hna qaja e celë? Tro pala kö a itreqe koi itre treu matre menue jë.’—Ioane 4:35.

2 Ngo tha hlapa kö la nyine troa menuën la hna qaja hnei Iesu. Nyidrëti pe a xome la ijine cili troa inine la itretre drei nyidrë la lue ini ka tru ka qaja la menue ngöne la götrane u, ene la troa menuëne la itre atr. Nemene la lue ini cili? Tro sa ce wange hnyawa la itre hna cinyihane e cili matre atre jë së.

Ihë Koi Huliwa Nge Madrine La Thupen

3. (a) Hnei nemene matre qaja jë Iesu ka hape: “Goeënejë nyipunie, mate öhnejë la hna eënyi, elehmedë hë e troa menu”? (Wange ju la ithuemacany.) (b) Nemene la aqane qeje pengöne hnyawa Iesu la aliene la ithanata i nyidrë?

3 Kolo pune la macatre 30 M.K. la Iesu a porotrike memine la itretre drei nyidrë ezine e Sikara, traone i angete Samaria. Itretre drei Iesu a tro kowe la traon, nge Iesu a lapa ezine la tim hna kuj, nge e cili nyidrëti a ithanatane la itre nyipici memine la ketre föe ka canga trotrohnine la enyipiewekëne la itre ini nyidrë. Kola bëeke hnene la itretre drei nyidrë, nge föe a canga tro Sikara me qaja kowe la itre atr e cili la itre ini ka tru hnei eahlo hna kapa qaathei nyidrë. Hnene la itre ithanata i eahlo hna huliwan la hni ne la itre ka dreng, ame hnene la ka ala nyimu hna canga tro kowe la tim matre troa hane wai Iesu. E cili jë hi la Iesu a goeëne la itre hlapa qaa gaa nany, me öhne la ka ala nyimu i angetre Samaria a easenyi trootro, nge nyidrëti hi a qaja e cili ka hape: “Goeënejë nyipunie, mate öhnejë la hna eënyi, elehmedë hë e troa menu.” Thupene lai, nyidrëti a qeje pengöne hnyawa la aliene la ithanata i nyidrë, matre troa trotrohnine lai ngöne la götrane u, kola hape: “Hete thupene kowe la ate sin [menue], me icasikeune la eköne [wene] kowe la mele ka tha ase palua kö.”—Ioane 4:5-30, 36.

4. (a) Nemene la lue ini ka tru hna kapa qa ngöne lo hnei Iesu hna qaja göi menue? (b) Nemene la hnyinge nyine tro sa ce ithanatan?

4 Nemene la lue ini ka tru hna kapa qa ngöne lo hnei Iesu hna qaja göi menue ngöne la götrane u? Ame la hnapan, tre, troa nyimenyime kuca la huliwa ka sisitria Ame la trenge ithanata i nyidrë hna hape, “öhnejë la hna eënyi, elehmedë hë e troa menu,” tre, ketre ihë kowe la itretre drenge troa canga huliwa. Ame göi troa amamane hnyawa la enyipiewekëne troa nyimenyime kuca la huliwa, öni Iesu hmaca jë: “Hete thupene kowe la ate sine [menue].” Eje hi laka, ase hë nyiqaane la huliwa ne menu, tha tro hmaca kö a hmitr! Ame la hnaaluen, ka madrine la itre ka huliwa. Öni Iesu, troa “ce madrine” la atre trane me atre menu. (Ioane 4:35b, 36) Madrine catre Iesu la kola öhne laka, “ala nyimu la angete Samaria [ka] lapaune koi nyidëti,” haawe, tro fe la itretre drei nyidrë a hane madrine la angatr a catre xome la huliwa ne menue. (Ioane 4:39-42) Hetre aliene koi së la hna edromëne celë, ke, eje a amamane hnyawa koi së la ewekë ka traqa enehila ngöne la hneijine menu ka tru ngöne la götrane u. Eue la ijine nyiqaane la huliwa ne menue ngöne la hneijine së? Drei la angetre menue? Nemene la thangane la hna menue?

Joxu a Elemekene La Huliwa Ne Menue Ka Tru Catre Kö

5. Drei la ka elemekene la huliwa ne menue ka tru cili, nge nemene la aqane amamane hnene la hna meköle goeëne hnei Ioane ka hape, troa nyimenyime kuca la huliwa?

5 Ame ngöne la ketre hna meköle goeëne hnei Ioane aposetolo, Iehova a amamane laka, hnei Nyidrëti hna acili Iesu troa elemekene la huliwa ne menue, ene la troa menuëne la itre atr e cailo fen. (E jë la Hna Amamane 14:14-16.) Ame ngöne la hna meköle goeëne cili, kola öhnyi Iesu e petrë korona, me cile fë nyine thupe qitr. Ame la Iesu a “petëne la korona gol,” tre, nyine anyipicine ka hape, Joxu nyidrë. Ame la kola hape, “ngöne la iwanakoime i nyidë la nyine thupe qite ka idei,” tre, nyine anyipicine ka hape, Atre Menue nyidrë. Ame la kola qaja hnene la ketre angela ka hape, “elehmedë hë la fene hnengödrai,” tre Iehova hi lai a amamane hnyawa ka hape, troa nyimenyime kuca la huliwa ka sisitria. Eje hi laka, “traqa ha la ijine thupa,” tha tro hmaca kö a hmitr! Tune la hna amekötine hnei Akötresie, Iesu a “lineju la nyine thupe qite,” me menuëne la fene hnengödrai, ene la kola menuëne la itre atr ne la fen. Kola amekunë së hnene la hna meköle goeëne celë ka hape, “elehmedë hë [la hna eëny] e troa menu.” Hapeu, kolo kö a xatua së hnene la hna meköle goeëne celë troa atrehmekune la ijine nyiqaane la hneijine menue ka tru cili? Eje hi!

6. (a) Eue la ijine kola nyiqaane la hneijine “menue”? (b) Eue la ijine kola nyiqaane la huliwa ne menu ka tru? Qeje pengöne jë.

6 Ame ngöne la hna meköle goeëne hnei Ioane ngöne Hna Amamane mekene 14  kola amamai Iesu, Atre Menue, e petrëne la korona (xötre 14). Hatrene hi laka, ase hë acili Joxu Iesu lo 1914. (Dan. 7:13, 14) Tha qea ju kö thupene lai, kola amekötine koi Iesu troa menue (xötre 15). Ceitune hi lai memine la aqane trongene la itre ewekë ka traqa ngöne la ceitune i Iesu göne la huliwa ne menuëne la itre qitr, lo nyidrëti a qaja ka hape: “Ame la menuëne, te, pune la fen [“hneijin ne kola troa nyipune la fen,” MN].” Haawe, casi hi la ijine kola nyiqaane la hneijine menue, memine la hneijin ne kola troa nyipune la fen, ene lo 1914. Ame hë e thupen, kolo ha “menue,” kola hape, ijine tro ha nyiqaane la huliwa ne menue ka tru. (Mat. 13:30, 39) E tro sa goeëne hmaca lo hna kuca ekö, easa öhne laka ase hë nyiqaane la huliwa ne menue itre macatre thupene la hna acili Joxu Iesu. Qaane lo 1914 uti hë la kola xejë la 1919  ame la pane huliwa hnei Iesu hna kuca, tre, ene la troa nyidrawane la itretre dreng hna iën. (Mal. 3:1-3; 1 Pet. 4:17) Ame hë lo 1919  kolo ha nyiqaane la huliwa ne menu, ke “elehmedë hë la fene hnengödrai.” Iesu fe hi lai a xatuane la itre trejine jëne la hlue ka nyipici me ka inamacan troa atrehmekune la enyipiewekëne troa nyimenyime kuca la huliwa ne cainöj. Tro sa ce wange la itre ewekë ka traqa ha.

7. (a) Nemene la hna waipengöne hnyawa hnene la itre trejine göi troa trotrohnine hnyawa la enyipiewekëne troa kuca nyimenyimëne la huliwa ne cainöj? (b) Nemene la hna thuecatrene la itre trejine troa kuca?

7 Ame lo Julai 1920  hnene la Ita Ne Thup hna qaja ka hape: “Kola mama qa ngöne la hna waipengöne hnyawa la Itre Hna Cinyihane ka hape, hna nue kowe la ekalesia la ketre manathithi ka tru, ene la troa tro fë la maca ne baselaia.” Hnene la hna perofetane hnei Isaia hna xatuane la itre trejine troa trotrohnine ka hape, troa tro fë e cailo fen la maca ne Baselaia. (Is. 49:6; 52:7; 61:1-3) Thatre kö angatre la aqane troa eatrëne la huliwa cili, ngo angatre a mejiune laka, tro kö Iehova a fe gojenyi angatr. (E jë la Isaia 59:1.) Ame hë la itre trejine a trotrohnine hnyawa la enyipiewekëne troa nyimenyime kuca la huliwa ne cainöj, hetre trenge catre i angatre jë hi troa cainöj. Nemene ju hë la hna kuca hnene la itre trejin?

8. Ame lo 1921  nemene la lue ini ka tru göi huliwa ne cainöje hna trotrohnine hnyawa hnene la itre trejin?

8 Ame lo Diseba 1921  hnene la Ita Ne Thup hna qaja ka hape: “Ketre macatre ka sisitria catre la 1921 hune la itre xa macatre, ke, ala nyimu catre hmaca kö la itre atr ka drenge la nyipici.” Hna sisedrëne hmaca hnene la zonale ka hape, “Hetre nyine tro pala kö a kuca. . . . Catre jë së huliwa cememine la hni ka madrin.” Easa öhne la aqane trotrohnine hnyawa la lue ini ka nyipi ewekë catre celë hnene la itre trejin, lue ini hnei Iesu hna acatrene hnyawa thene la ange aposetolo: troa nyimenyime kuca la huliwa ka sisitria, nge itre ka huliwa a madrin.

9. (a) Ame lo 1954  nemene la hna qaja hnene Ita Ne Thup göne la huliwa ne menue, nge hnei nemene matre qaja jë tune lai? (b) Traqa koi ijetre la etrune la itretre cainöje e cailo fen ngöne la 50 lao macatre ka ase hë? (Wange ju la tabolo hna hape, “Etrune e Cailo Fen.”)

9 Ame hë la kola trotrohnine hnene la itre trejine lo itre macatre 1930  ka hape, tro la ka ala nyimu atraqatr a kapa hnyawa la maca ne la Baselaia, e cili hi la kola kökötre catre la huliwa ne cainöj. (Is. 55:5; Ioane 10:16; Hna ama. 7:9) Nemene hë la thangane lai? Hna elë la etrune la itre ka cainöje qa ngöne 41 000 lo 1934 koi 500 000 lo 1953! Celë hi matre kola nyipune hnene la Ita Ne Thup ne 1 Diseba 1954  ka hape: “Uati Iehova memine la mene ne la Wesi Ula i Nyidrë la ka aejëne la huliwa ne menue ka tru celë e cailo fen.”a—Zaka. 4:6.

ETRUNE E CAILO FEN

Nöj

1962

1987

2013

Australie

15 927

46 170

66 023

Brésil

26 390

216 216

756 455

Faras

18 452

96 954

124 029

Italie

6 929

149 870

247 251

Zapo

2 491

120 722

217 154

Mexique

27 054

222 168

772 628

Nigéria

33 956

133 899

344 342

Philippines

36 829

101 735

181 236

Etazini

289 135

780 676

1 203 642

Zambie

30 129

67 144

162 370

AQANE ELË LA ITRETRE INI TUSI HMITRÖTR

1950

234 952

1960

646 108

1970

1 146 378

1980

1 371 584

1990

3 624 091

2000

4 766 631

2010

8 058 359

Thangane La Hna Menue Hna Qaja Amë Hë Jëne Lue Ceitun

10, 11. Ame ngöne la ceitune göi itine sinapi, nemene la itre pengöne aqane kökötrene eje hna amamane hnyawa?

10 Ame ngöne la itre ceitune i Iesu göne la Baselaia, hnei nyidrëti hna qaja amë la thangane la huliwa ne menue. Tro sa ce wange la lue ceitun, ene la itine sinapi, memine la leven. Tro sa pane wange hnyawa la aqane eatre lue eje ngöne la hneijine ne la pun.

11 Ceitun ne la itine sinapi. Hnene la ketre atr hna trane la ketre itine sinapi. Hnene eje hna kökötre trootro matre isinöe hë, nge hnë zae ne la itre waco. (E jë la Mataio 13:31, 32.) Nemene la itre pengöne aqane kökötrene la itine feja hna amamane hnyawa ngöne lai ceitun? (1) Nyine haine la etrune la aqane kökötre trootro. “Celë pe hi ka co fene la nöjei wene [maine, itin] asë e cailo fen,” nge tru jë hi eje a ketre isinöe atraqatr, “hna picipi la ite umene ka tru.” (Mar. 4:31, 32) (2) Pëkö ka troa thupatëne la aqane kökötrene ej. “E ase hë tran, ame hna ciajë.” Tha öni Iesu kö, “Ma tro jë kö lai a cia.” Ohea, öni nyidrëti pe: “Ame hna ciajë.” Tha tro kö a cile la aqane tro eje a kökötr. (3) Ame la isinöe ka kökötr, tre, hnë zae ne la itre ka traqa kow, nge hnë lapa i angatr. “Ite waco e caha a të ngöne la ga xapon’ it’ ej.” Tune kaa la aqane eatre la köni pengöne cili ngöne la hna menu enehila ngöne la götrane u?

12. Nemene la aqane eatre la ceitune göi itine sinapi ngöne la hna menu enehila? (Wange ju fe la tabolo, “Aqane Elë La Itretre Ini Tusi Hmitrötr.”)

12 (1) Etrune la aqane kökötre trootro: Kola amamane hnyawa hnene la ceitune celë la aqane kökötre trootro la maca ne Baselaia memine la ekalesia i Keresiano. Qaane lo 1919  hna iacasinekeune la itretre menue ngöne la ekalesia hna acilëne me awiën. Ame ngöne la ijine cili, ngacama ala xalaithe hi la itretre menu, ngo canga tro kökötre hi. Eje hi laka, nyine haine la aqane kökötrene eje qaane lo kola xejë la itre macatre 1900 uti hë enehila. (Is. 60:22) (2) Pëkö ka troa thupatën: Thatreine kö troa acilëne la aqane kökötrene la ekalesia i Keresiano. Ngacama hetre itre ewekë ka ajolëne la itine feja troa cia, ngo kolo jë pe ka hape, kökötre catre jë, nge eje a cia sasaithe la nöjei jol. (Is. 54:17) (3) Hnë lapa: Ame la “ite waco e caha” ka të me lapa hune isinöe, tre, kola nyihatrene la nyimu milio lao atr ka hni ka meköt, nge ka traqa qa ngöne la 240 lao nöj. Angatre hi lo angetre kapa la maca ne la Baselaia, nge itre atrene hë la ekalesia i Keresiano. (Ezek. 17:23) Ame e cili, angatr a kapa la xeni ne la u ka aegöcatrenyi angatre me thupë angatr.—Is. 32:1  2; 54:13.

A variety of birds lodging in a mustard tree

Kola amamane hnene la ceitune ne lo itine sinapi ka hape, madrine catre la itre trejine la hnë lapa i angatre me aqane thupë angatr e hnine la ekalesia (Wange ju la paragarafe 11  12)

13. Nemene la itre pengöne aqane kökötre hna amamane hnene la ceitune göi leven?

13 Ceitun ne la leven. Ase jë hi la föe nyi levenëne la falawa, ame hna cengöne cipa asë. (E jë la Mataio 13:33.) Nemene itre pengöne aqane kökötrene lai hna amamane hnyawa hnene la ceitune celë? Tro sa wange la luetre. (1) Hetre ewekë ka saze ngöne la kola löthe la falawa. Levene lai a löthe la falawa “uti hë cengöne cipa ha.” (2) Kola löth asë. Kola acipane hnene la leven la “falawa [asë] ka köni tulu.” Tune kaa la aqane eatre la lue pengöne cili ngöne la hna menu enehila ngöne la götrane u?

14. Tune kaa la aqane eatre la ceitune la leven ngöne la hna menu enehila?

14 (1) Hetre ewekë ka saze: Leven la hatrene la maca ne Baselaia, nge ame la falawa hna acipan asë, tre, nöjei atr asë. Hetre ewekë ka saze qa ngöne la hna nyi levenëne la falawa. Ketre tune mina fe la maca ne la Baselaia, laka hetre ewekë ka saze ngöne la hni ne la itre atr thupene la hnei angatre hna kapa ej. (Rom. 12:2) (2) Kola löth asë: Ame la aqane jilapane la falawa hnene la leven, tre, kola nyi hatrene la aqane kökötrene la maca ne la Baselaia. Leven a löthe la falawa me lapane asë ej. Ketre tun, maca ne Baselaia a jilapane la fen “uti hë la cane la fene hnengödrai.” (Ite hu. 1:8) Kolo fe a amamane ngöne la ceitune celë laka ngacama ka sihngödri la huliwa ne cainöje ngöne la itre nöje hna wathebon, ngo eje pala hi a kökötr.

15. Nemene la aqane eatre la itre ithanata hna qaja ngöne Isaia 60:5  22? (Wange ju fe la itre mekune hna eköhagen, “Iehova Kö La Ka Aejën,” götrane 93  me “Troa ‘Nöje Ka Cate La Ka Co,’ ” götrane 96-97.)

15 Eitre hadredre lao macatre qëmekene tro Iesu a ithanatane la lue ceitune celë, hnei Iehova hna qaja jëne Isaia la aqane troa kökötre catre enehila la hna menue ngöne la götrane u, memine fe la madrine ka xulu qa ngöne la hna menue cili.b Kola qeje pengöne hnei Iehova la itre atr ka traqa “qa ga nany” matre lö hnine la organizasio i Nyidrë. Ame la Nyidrëti a ithanata kowe la ketre “föe,” ka nyi hatrene la thelene la itre hna iëne enehila e celë fen, öni nyidrë: “Ame hna troa öhne hnei ’ö me madin, nge tro la hni ’ö a gejigeji manono, me kekë ; ke troa ujëne koi ’ö la tenga mo qa hnagejë, nge troa tro fë koi ’ö la tenge nyi ne la ite nöj.” (Is. 60:1  MN, 4  5  9) Celë hi hna öhne enehila hnene la itre hlue Iehova ka hekö hë cainöj. Angatr a madrine la aqane kökötrene la itretre cainöjëne la Baselaia ngöne la itre nöje i angatr, laka ame lo ka ala xalaith, tre, itre thauzane hë.

Kepine La Madrine Ne La Itre Hlue i Iehova

16, 17. Nemene la ketre kepine matre kola ‘ce madine la ate trane memine la ate menue’? (Wange ju fe la itre mekune hna eköhagen, “Lue Atr Hna Ketr Hnene La Lue Tarak e Amazonie.”)

16 Mekune hi epuni lo Iesu a qaja kowe la anga aposetolo i nyidrë ka hape: “Hete thupene kowe la ate sin, . . . mele ka tha ase palua kö, mate troa ce madine la ate trane memine la ate sin [menue].” (Ioane 4:36) Nemene la aqane “ce madrine” ngöne la hna menue e cailo fen? Nyimu aqane ce madrin. Tro sa ce wange la köni aqan.

17 Ame la hnapan, easa madrine la easa öhne la hna kuca hnei Iehova ngöne la huliwa. Ame ngöne la easa cainöjëne la maca ne Baselaia, easë hi lai a tra itine feja. (Mat. 13:18, 19) Ame ngöne la easa xatuane la ketre atr troa xötrethenge Keriso, easë hi lai a menuëne la wen. Ketre, madrine atraqatre la easa goeëne la aqane kuca hnei Iehova matre tro la itine la Baselaia a “ciajë . . . me hoeajë.” (Mar. 4:27, 28) Ame la itre xa itine hne së hna jum, tre, kolo pë hë a cia e thupen, me menuëne hnei itre xan. Maine jë casi hi la hnei epuni hna melëne me Joan, ketre trejine föe qaa Agele; 60 hë lao macatre ne xomi bapataiso eahlo. Öni eahlo: “Hnenge hna ithanata memine la itre ka qaja koi ni ka hape, hnenge hna trane la itre itine nyipici ngöne la itre hni angatre lo eni a cainöje koi angatr ekö. Thatre kö ni, ngo hnene pë hë la itre xa ka anyipici Iehova hna ini Tusi Hmitrötre me angatr, me xatua angatre troa hane nyihlue i Iehova. Madrine catre ni la eni a atre laka, ame lo itine nyipici hnenge hna tran, tre cia ha, nge ase fe hë menuën.”—E jë la 1 Korinito 3:6, 7.

IEHOVA KÖ LA KA AEJËN

ÖNI Iesu: “Ame la nöjei ewekë hnei ate hna tha ’tein, te, ateine Akötesie.” (Luka 18:27) Ala nyimu the së la ka melëne la trenge ewekë celë. Ngacama catrehnine catre la icilekeu ne la itre ka thele troa apëne la huliwa ne cainöj, ngo Iehova kö a xatua së troa eatrëne ej.

Zacharie

Kola mekune hmaca hnei Zacharie Elegbe (ka 66 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1963) la aqane xatuane la itre trejine ne Benin la kola wathebone la huliwa i angatr e cili: “Ame lo 1976  ala 2 300 lao itretre cainöje the hun la kola wathebone hnei mus la huliwa hun, nge hna qaja lai ngöne la ipoos ngöne la nöjei qene hlapa ne la nöj. Kolo petre hi a traqa koi hun la ewekë cili. Ame ekö, faifi hi lao qene hlapa hna drenge ngöne la ipoos, nge 60 lao qene hlapa nge sin hna ithanatane hnene la itre atrene la nöj e Benin. Haawe, ame la kola wathebon ngöne ipoos la huliwa hun, nyimu thauzane lao atr ka mele ngöne la itre götrane gaa nanyi qa ngöne la traone a hane xötrei drenge la kola qeje Itretre Anyipici Iehova. Angatr a isa hnyingëne thele ka hape, ‘Drei la Itretre Anyipici Iehova, nge pine nemene matre kola wathebo angatr?’ Ame hë la eahuni a traqa e thupen ngöne la itre götrane cili, nyimutre ka canga kapa la nyipici.” Ame enehila, ase hë sasaithe la 11 500 lao Itretre Anyipici Iehova e Benin.

Mariya

Mariya Zinich (ka 74 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1957): “Ame lo eni a 12 lao macatre, hna xome la hnepe lapa huni qaa Ukraine troa po e Sibérie, Russie. Ngacama, kolo pala hi a catre thele hnei mus troa lepe thaupu hun, ngo kolo pe hi ka hape, kökötre catre jë la etrune la itre trejin ngöne lo itre nöje ekö ka lapa fene la musi Russie (Union soviétique). Ame la eni a öhne la aqane kökötrene la huliwa, nge kolo pe a catrehnine la icilekeu, mama hnyawa pi hi koi ni laka, huliwa i Iehova hi. Pëkö ka atreine troa sawa lai!” Hnei ketre trejine föe Mariya (ka 73 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1960) hna qaja ka hape: “Hetre thangane la hnei mus hna xome la itre trejine troa po e Sibérie, ke, ame la itre atr ka mele ngöne lo itre götrane ka lapa cas, tre, ala nyimu hë e cili la ka drenge la nyipici.”

Jesús

Jesús Martín (ka 77 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1955): “Ame ekö lo eni a atre la nyipici, 300 lao Itretre Anyipici Iehova e Espagne. Ame hë lo 1960  catrehnine catre hë la icilekeu. Hnene la mus hna upi polis troa lepe apatrene la Itretre Anyipici Iehova. Ame ngöne la ijine cili, jole catre troa cainöjëne la maca ka loi ngöne la nöj. Kösë, kola cile asë la itre atre koi hun. Ngo ame enehila, traqa koi 111 000 lao etrune la Itretre Anyipici Iehova e Espagne. Ame la eni a öhne la aqane kökötre la etrune la itre trejine e celë ngacama catrehnine catre la icilekeu, xecie hnyawa ha koi ni laka e ce Iehova me eahun, pëkö ewekë hna thatreine kuca!”

18. Nemene la ketre jëne madrine hna qaja ngöne 1 Korinito 3:8?

18 Ame la hnaaluen, ka madrine së troa huliwa e tro pala hi sa mekune la hnei Paulo hna qaja ka hape: “Tro ha isa hete thupene ka ijije la huliwa.” (1 Kor. 3:8) Ame la thupen, tre, hna kapa qa ngöne la hna huliwa, ngo tha qa ngöne kö la etrune la atr hne së hna xatuane troa nyihlue i Iehova. Ketre trenge ithanata lai ka akeukawane la itre ka cainöje ngöne la itre götrane ka tha kapa hnyawa kö la nyipici! Ame koi Akötresie, ame la nöjei hlue i Nyidrë ka eatrëne hnyawa la huliwa ne tra feja, tre, tro angatr a “wa atrun,” celë hi ka amadrinë angatre pala hi.—Ioane 15:8; Mat. 13:23.

19. (a) Nemene la hna perofetane hnei Iesu ngöne Mataio 24:14 ka amadrinë së? (b) Ngacama pëkö atr hne së hna xatuane troa nyihlue i Iehova, nemene la nyine tro pala hi sa atrehmekun?

19 Ame la hnaakönin, easa madrine la kola eatrëne la hna perofetane jëne la huliwa së. Tro sa pane ce wange la aqane sa Iesu lo hnyinge ne la itre aposetolo i nyidrë: “Nemene la hatrene laka cilieti hë la, memine la hneijin ne kola troa nyipune la fen?” Hnei nyidrëti hna sa koi angatre ka hape, ame la ketre igötranen la hatrene celë, tre, ene la troa cainöje e cailo fen. Hapeu, nyidrëti kö lai a qaja la huliwa ne troa inine la itre atr? Ohea. Öni nyidrë: “Tro ha cainöjëne la maca ka loi celë ne la baselaia e cailo fene nyine anyipicine kowe la nöjei nöj.” (Mat. 24:3  MN, 14) Haawe, ame lai huliwa ne cainöj, ene la troa tra feja, tre, celë hi ketre igötranene lo lai hatren. Matre, ame la easa cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia, ngacama pë ju hë atr hne së hna xatuane troa nyhihlue i Iehova, ngo ame pe, easë cainöj me “anyipicine” kowe la itre atr.c Nyipici, ngacama tha drei së ju hë hnene la itre atr, ngo ketre manathithi ka tru koi së troa hane eatrëne la hna perofetan hnei Iesu, me hane ‘ce huliwa me Akötesie.’ (1 Kor. 3:9) Hane hi la ketre aliene la madrine së!

“Qane Hna Xulu Hnei Jö Uti Hë La Hna Lö Hnen’ Ej”

20, 21. (a) Nemene la aqane eatre la itre trenge ewekë i Malaki 1:11? (b) Ame göne la huliwa ne menu, nemene la hne së hna troa catre kuca, nge pine nemen?

20 Ame ekö hnei Iesu hna xatuane la anga aposetolo troa trotrohnine la enyipiewekëne troa nyimenyime kuca la huliwa ne menu. Qaane lo 1919  hnei Iesu fe hna xatuane la itretre drei nyidrë troa trotrohnine la nyipici cili. Hnene la itre hlue i Akötresie hna akökötrene catrëne la huliwa i angatr. Eje hi laka, thatreine kö troa sawa la huliwa ne menue. Tune la hna perofetane hnei Malaki, hna eatrëne la huliwa ne cainöje enehila “qane hna xulu hnei jö uti hë la hna lö hnen’ ej.” (Mal. 1:11) Nyipici, qaane la hna fetra hnei jö uti hë la hna lö hnene ej, qa kohië a tro kuë, maine e ketre götrane ju hë ngöne la fen, ka ce madrine pala hi la itretre tra feja me menue. Ketre, qaane la kola fetra hnei jö e hmakanyi uti hë la eje a lö e jidr, ene la drai ka pexej, easa ce huliwa atre laka, ketre huliwa nyine troa nyimenyime kuca.

21 Ame la easa mekune hmaca lo 100 lao macatre ka ase hë memine la aqane kökötrene la neköi lapa ne la itre hlue i Akötresie matre “nöje ka cate,” kola “gejigeji manono, me kekë” hnei madrine la hni së. (Is. 60:5, 22) Epi tro la madrine cili me ihnimi së koi Iehova, “Joxu ne la meledrai” a uku së isa ala cas, troa kuca apexejene la huliwa ne menue ka tru catr!—Luka 10:2.

a Maine epuni a aja ithuemcanyi göne la itre macatre celë, memine la itre macatre thupen, eahuni a thuecatre i epuni troa e la götrane 425-520 ne la itus Les Témoins de Jéhovah, prédicateurs du Royaume de Dieu ka qeje pengöne la hna kuca ngöne la huliwa ne menue qaane lo 1919 koi 1992.

b Maine epuni a aja ithuemacanyi göne la hna perofetan, wange ju la itus La prophétie d’Isaïe, lumière pour tous les humains (volume 2), götrane 303-320.

c Hna trotrohnine hë ekö la nyipici celë hnene la Itretre pane Ini Tusi Hmitötr. Hna qaja hnene la Ita Ne Thup ne 15 Nofeba 1895 ka hape: “Ngacama tha tru kö hnei qitr hne së hna menuën, ngo ame pe, ase hë së tro fë la nyipici. . . . Ijiji easë asë hi troa hane kuca la huliwa ne cainöj.”

Ka Mele Kö e Kuhu Hni Së La Baselaia?

  • Nemene la hna kuca hnene la Baselaia göne la huliwa ne menu ngöne la götrane u?

  • Kola thuecatre së tune kaa hnene la lue ceitun, ene la itine sinapi, me leven, matre troa eatrëne hnyawa la huliwa ne cainöje së?

  • Nemene la itre kepine matre easa ce madrine ngöne la hna cainöj?

LUE ATR HNA KETR HNENE LA LUE TARAK E AMAZONIE

Antônio Simões

Antônio Simões

TRAQA pi hi la lue trefëne troa wai Antônio Simões, ketre qatre thupe ka 91 lao macatre. Mekune hmaca jë hi nyidrë lo aqane öhne la nyipici hnene la keme me hmihmi nyidrë jëne la lue tarak ne la Itretre Anyipici Iehova. Öni nyidrë kowe la lue trefën, ka hape, “Ajane kö epone tro ni a hane qeje pengöne koi epon?” Öni nyidro: “Öö ajane fe nyiho.” Madri jë hi la ialameke i Antônio, nge lapa pi hi nyidrë troa qeje pengöne lo ka traqa ekö.

“Zeno la ëjene la kemeng, nge ka hmi Baptiste nyidrë. Ame lo 1931  hnei nyidrë hna tro troa wange la ketre föe sine hmi nyidrë, ka mele ngöne la hnehnitr ne Amazonie. Ame ngöne la hnalapa i eahlo, nyidrëti a öhne ju la lue tarak ka qeje Tusi Hmitrötr. Hnei eahlo hna öhne lai lue tarak ngöne la uma ne hmi angatr, ngo thatre pe la atre amë. Ca tarak ka qeje ifereno; nge ketre a qeje melehmaca. Hna ketri kaka hnene la hnei nyidrëti hna e hnine la tarak. Meku Guilherme jë hi nyidrë föene la ketre xa i nyidrë, ka lapa qaja ka hape: ‘Ame koi ni, tre, trengathoi la ifereno. Thatreine kö tro la Akötresie ka ihnim a kuca la ketre götrane ka tune lai.’ Atraqatre la aja i kaka troa amamai Guihlerme lai lue tarak, canga të jë hi nyidrë hune la kenu me galu. Eitre lao hawa ne galu nyidrë uti hë Manaquiri, ketre götrane easenyine Manaus, hna lapa ngön hnei Guihlerme.

Antônio Simões holds two photos of the first congregation in Manaquiri, Amazonas State, Brazil

Pane ekalesia e Amazonie, Brésil

“Thupene la hnei kaka me hmihmi hna e la lue tarak, öni nyidroti jë hi, ‘Nyipici hi la!’ Cinyihane ju fe kö nyidro kowe la filial ne Brésil, me sipo itus. Hnei kaka hna nue la hnëqa ne hnamiatr, ame hnei nyidrë me hmihmi hna nyiqaane tro fë la maca ne Baselaia ngöne la götrane cili ka lapa cas. Hna kapa hnyawa la nyipici cili hnene la itre atr, matre tha ca macatre ju kö, nge cile fe hë la ekalesia ne Manaquiri. Tha qea ju kö, nge ala 70 hë lao atr ka sine la itre icasikeu, nge celë hi ekalesia ka tru ngöne la ijine cili, e Brésil.” Pane tha ithanata ju hi Antônio, nge nyidrëti a sisedrëne hmaca ju me hape, “Tha ewekë kö lai ka mingöming, la aqane traqa la maca ne Baselaia e Amazonie?” Eje hi. Ame la lue neköi tarak ka qeje Tusi Hmitrötr, tre, kösë lue itine nyipici ka co catr; hna cia matre ekalesia ka kökötre lolo hë ngöne la hnehnitr ne Amazonie. Nge ame enehila, 143 hë lao ekalesia e Amazonie, thupene lo kola acile lo pane ekalesia ne Manaquiri a traqa ha enehila koi 83 lao macatre!

TROA “NÖJE KA CATE LA KA CO”

“TRO ha ala thausane la ala xalaith, nge tro ha nöje ka cate la ka co ; tro ni Iehova a asaqen’ eje ngöne la ijin’ ej.” (Is. 60:22) Nemene la aqane eatre la hna perofetane celë memine la thangane eje kowe la trejine ka hekö hë ngöne la nyipici e cailo fen?

Börje Nilsson

Börje Nilsson (ka 84 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1943): “Mekune hmaca jë hi ni la ketre trejine trahmanyi hna iën, nge ka pionie lo itre macatre 1920. Ame la nyidrëti a kapa la götrane nyine tro nyidrëti a cainöje ngön, ene la sine la nöje e Suède, hnei nyidrë hna canga tro troa cainöj. Ame enehila, ase hë sasaithe la 22 000 lao itretre cainöj. Drei la aqane amanathithine la itre huliwa hnei nyidrë me itre xa trejine ka mele nyipici hna kuca! Ame enehila, ase hë sasaithe la 22 000 lao itretre cainöj. Ngacama qatre catre hë ni, ngo ajange pala hi troa kuca la huliwa i Iehova. Hetrenyi pala kö la itre xa hnei Iehova hna hnëkëne thatraqa së, ngo drei la ka atre?”

Etienne Esterhuyse

Etienne Esterhuyse (ka 83 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1942): “Ame la eni a mekune hmaca lo aqane kökötre la etrune la itre hlue i Iehova e Afirik Götrane Kolojë, laka kola elë qa ngöne 1 500 lo 1942 koi 94 000 enehila, kola acatrene la lapauneng troa ketre atrene la organizasio ka tru cili!”

Keith Gaydon

Keith Gaydon (ka 82 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1948): “Ame la eni a öhne la aqane kökötre la etrune la itretre cainöj e Agele, laka hna elë qa ngöne la 13 700 lo 1948 koi 137 000 enehila, tre, mama hnyawa koi ni ka hape huliwa i Iehova hi la. Maine huliwa i atr ju, ka gufa lai, ngo Iehova la ‘[A]te longëtine [kuca] la ite nyine hain.’ ”—Eso. 15:11.

Ulrike Krolop

Ulrike Krolop (ka 77 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1952): “Thupene lo hnaaluene isi ka tru, hna thuecatrene hmaca la itre ekalesia ne Alema hnene la aqane catre la Itretre Anyipici Iehova ka mele nyipici ngöne la ijine kola iaxösisi hnei itre Nazi. Ijiji eahuni hi troa hamëne la ixatua kowe la itre atr ka ajan, ke, tha hane fe kö la Itretre Anyipici Iehova lö hnine la isi ka tru cili. Eni a öhne ngöne la 60 lao macatre ka ase hë la aqane xatuane la itre hlue i Akötresie hnene la uati Nyidrë. Ame la etru i eahun enehila tre, traqa koi 164 000. Drei la ketre manathith ka tru!”

Mariya Brinetskaya

Mariya Brinetskaya (ka 77 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1955): “Hna bapataiso ni e jidr ngöne la gaa mit, wanga e huni jë. Ame hë e thupen, hna xome la föeng a tro kowe la ketre iuma ne iaxösisi, pine laka ketre Atre Anyipici Iehova nyidrë. Ngacama eni a hmekëne wanga e ni jë, ngo tha mano kö ni cainöje ngöne la neköi traoneng e celë e Russie, nge nyimutre la ka kapa la nyipici. Ame ekö, ala xalaithe hi la itre trejine trahmanyi me föe. Ngo ame hë enehila, atraqatre la madrineng, traqa huni koi 168 000 lao Itretre Anyipicin e Russie!”

Kimiko Yamano

Kimiko Yamano (ka 79 lao macatre, nge hna bapataisone lo 1954): “Ame la eni a atre lo 1970  ka hape, ala 10 000 lao itretre cainöje e Zapo, kola xölaxöla la itre trenge timidrang hnei madrin, nge hnenge hna amexeje hmaca lo hnenge hna sisinyi koi Iehova, ka hape, ‘Tro pala hi ni a mele nyipici koi Cilie uti hë la tro na mec.’ Tha nyine qaja kö la madrineng enehila la kola sasaithe la 216 000 lao itretre cainöj!”

Daniel Odogun

Daniel Odogun (ka 83 lao macatre): “Ame la kola bapataiso ni lo 1950  kola e la 8 000 lao itretre cainöj e Nigéria. Traqa ha koi 351 000 enehila! Ame ngöne la itre asabele, kola ketr la hning la eni a goeëne la iatren, nge eni a mekune hmaca lo hna qaja hnei Hagai 2:7. Eje hi laka, Iehova a jumejume la itre nöj, nge kola traqa lo itre ewekë ka lolo. Eni pala hi a catre eatrëne la huliwa ne cainöj, ke, ame la eni a cainöj, aqane tro ni lai a qaja ka hape, ‘Oleti Iehova!’ ”

Carlos Silva

Carlos Silva (ka 79 lao macatre): “Ala 5 000 lao Itretre Anyipicin e Brésil la kola bapataiso ni lo 1952. Ame ngöne lo macatre cili, hna hnen la asabele ngöne la ketre hnë kuci elo e São Paulo. Lue loto hi ngöne la hna acili loto. Hnene la ketre trejine hna köjane la stade Pacaembu, me hnyingë ni ka hape, ‘Ame la mekuna i ö, ke, tro kö së elanyi lai a nyialien?’ Ma thatreine kö së, ngo ame hë lo 1973  traqa ha koi 94 586 la iatrene la stade! Ame enehila, traqa koi 767 000 la etrune la itre trejine trahmanyi me föe e Brésil. Easa haine la etrune la itre atr!”

Carlos Cázares

Carlos Cázares (ka 73 lao macatre): “Ame lo kola bapataiso ni lo 1954  traqa koi 10 500 lao itretre cainöj e Mexique. Hnene laka, tru catre la hna aja ka huliwa, ame hna acili ni troa atre thupëne la sirkoskripsio lo eni petre hi a 21 lao macatre. Ketre manathithi ka tru la eni a sipu öhne la aqane eatre lo hna perofetane hnei Isaia 60:22. Ase hë sasaithe enehila la 806 000 la etrune la itretre cainöj, nge ase hë sasaithe la ca milio la itre ka ini Tusi Hmitrötr! Ketre ewekë lai nyine hain!”

    Itre Itus Qene Drehu (1997-2025)
    Tha Connecter
    Connecter
    • Drehu
    • Iupi fë
    • Hna ajan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Itre Hna Amekötin
    • Pengöne La Ka Thele Ithuemacany
    • Hna amekötin
    • JW.ORG
    • Connecter
    Iupi fë