Ijije Hi Troa Tro Loi La Faipoipo Ngöne La Fene Celë

“[Xetrë nyipunieti ju hnei ihnim,] celë hi otene ka nyipi loi.”—KOLOSE 3:​14.

HAPEU, thaa keukawa kö la itre hni së ngöne la easë a goeën hnine la ekalesia i Keresiano la itre trefën ka nyimutre, angatr a imelenyipicikeu ngöne la itre macatre ka nyimutre, 10 itre xan, maine 20, me 30, maine tru catre kö hune lai? Hnei angatr hna catre ce mele itre trefën, ngacama tru la itre jol me itre itupath.​—Genese 2:​24.

² Ala nyimu la itre ka wanga atrehmekun laka, hna traqa fe ngöne la faipoipo i angatr la itre itupath. Hna cinyihane hnene la ketre föe ka hape: “Ame ngöne la itre faipoipo ka mele madrin, tre, hetre ewekë pala hi nyine hnehengazon, nge hetrenyi pala hi la itre hnepe jol e hnin. Hetrenyi la itre ijine loi, nge hetrenyi mina fe la itre ijine ngazo . . . Ngo loi ju hë me ngazo . . . ngo ka catre la aqane ce mele ne lai itre trefëne cili, ngacama kola holehole la fene enehila.” Hna inine hnene la itre trefën ka mele madrin troa qëmeke kowe la itre ejolene la faipoipo memine lo itre ijine holehol, nge thaa ewekë ka hmaloi kö ngöne la kola hiane la itre nekö i angatr. Mama hnyawa ju hi kowe la itre trefëne cili jëne la aqane ce mele i angatr, laka, “thaa tro kö a ase” la ihnim.​—1 Korinito 13⁠:⁠8.

1, 2. (a) Nemene la ewekë ka mama hnyawa hnine la ekalesia i Keresiano? (b) Nemene la aqane tro loi la fai­poipo ne la itre xaa trefën?

³ Ame pena ha ngöne la ketre götran, tru catre la itre faipoipo ka kaqa, kola e la itre milio. Drei la ketre hna qaja, kola hape: “Ame ngöne la nöjei trefën ka faipoipo uti hë enehila e Etazini, tre, ame la sin, ka tro itre eje elanyi a sei hna cil. Thaa tro ju kö a hane weje la 8 maine 9 lao macatre ne faipoipo . . . Maine ala 100 la ka sei hna cil, tro hmaca ha a faipoipo la ala 75. Ngo thaa tro ju kö a cile huti la faipoipo koi itre xan, pine laka, 60 koi 100 la etrune la itre ka troa sei hna cile hmaca.” Ketre tune mina fe, kola elë la sei hna cil ngöne lo itre nöj ka thaa majemi kö kowe la ewekë cili. Hanawang la ketre ceitun e Zapo, kola alua elë la etrune la itre ka sei hna cil ngöne hi lo itre hnepe macatre ka ase hë. Nemene la itre xaa kepin matre kola sei hna cil, itre kepin ka mama mina fe hnine la ekalesia i Keresiano? Nemene la nyine troa kuca matre troa tro loi la faipoipo, ngacama troa catre thele hnei Satana troa lepe trije la itre hna amekötine cili?

3. Nemene la itre hna qaja ngöne la faipoipo memine la sei hna cil, nge nemene la itre hnying hna amejën?

Itre Theth Nyine Troa Neën

⁴ Kola xatua së hnene la Wesi Ula i Akötresie troa atrehmekune la itre aqane ujë ka troa athixötrën la faipoipo. Tro sa pane ce wang la hna qaja hnei Paulo ngöne la nyidrëti a e wengëne la itre ewekë ka troa traqa ngöne la itre drai hnapin, öni nyidrëti ka hape: “Tro ha traqa la nöjei ijine ka aköte ngöne la ite drai hnapin. Ke tro nöjei ate a hnimi angate kö, me meciu mani, me selën, me nyi tru, me pi tru, me tha dei keme me thin, me tha ole kö, me tha metöte kö, angete tha hnimi sinen, me tha ihnimi kö, me itete ixöjetij, me ka tha ’teine xome hnöth, me ka cate mek, me itete tha ajane kö la loi, itete wanaxoe, me huliwa wathöthöl, me ka kekë, me itete ajane la nyine amadine ngo tha ajane kö koi Akötesie; angete kösë thina ka ijiji Akötesie, ngo xelene pe la menen’ ej; iananyi pi eö me ite ka tune lai.”​—2 Timoteo 3:​1-5.

4. Qaja jë la itre xaa aqane ujë ka troa athixötrën la fai­poipo?

⁵ Ame ngöne la easë a pane thele mekune ngön la itre trenge ewekë i Paulo, easë a öhne laka nyimutre la itre ewekë hnei nyidrëti hna e wengën ka troa axecien la itre otrene la faipoipo. Drei la ketre ceitun, hetrenyi la itre atr ka “hnimi angate kö”, angatr a sipu meku angatre kö nge thaa hane kö wanga atrune la itre xan. Ame la trahmanyi maine föe ka hnimi angeice kö, tre, kola ketre sipu kuci mekun. Ketre atr lai ka eno, me calogitr. Tro kö a madrine la lue trefën, e hetrenyi la aqane ujë cili? Ohea. Hnei Paulo hna hamën la ketre eamo ka inamacan kowe la itre Keresiano, a koi itre trefëne fe, kola hape: “The kuca kö kete ewekë thenge la ikucanyi me pi tru; ngo loi e isa mekune memine la hni ka ipië, laka sisitia angate hui angeic; the isa wai ewekëne kö, ngo loi e isa wange la ite ewekë i ite xan.”​—Filipi 2⁠:​3, 4.

5. Pine nemen matre kola ketre sipu angazon hnene la itre atr ‘ka hnimi angatre kö’ la faipoipo i angatr, nge nemene la eamo hna hamën hnei Tusi Hmitrötr thatraqane lai?

⁶ Atreine hi troa aiananyine la trahmanyi memine la föe, hnene la aja mani. Hnei Paulo hna hmekë së, me hape: “Ame angete ajan troa tena mo, te, angat’ a kei kowe la itupath, memine la theth, me nöjei aja ka hmo me nyine angazon, celë hi hna alöne la nöjei ate ngöne la meci me hnëjin. Ame la aja mani, celë hi ine la nöjei ngazo asëjëihë; lo hnei ite xane hna meciun, ame hna menupi angate qa ngöne la lapaun, me umajo angate hnei angate kö hnene la ite aköte ka kösau.” (1 Timoteo 6⁠:​9, 10) Ngo ame la engazon, tre, kola eatre mina fe la itre hna qaja hnei Paulo, hune la itre hnepe lapa ka nyimutre ngöne la hneijine së. Qa ngöne laka nyimutre la itre ka thele mo, thaa semesinene hë angatr la itre hna ajan hnene la föi angatr, ene lo aja ka tru troa kapa la ixatua, me troa ce lapa pala hi me keukawa la aqane ce mel.

6. Tune kaa la aqane angazon la itre otrene la faipoipo hnene la aja mani?

⁷ Hna qaja mina fe hnei Paulo göne la itre drai hnapin ka hape, tro la itre xan a “tha metöt, tha hnimi sinen, me tha ihnimi kö.” Ame la inyipicikeu i lue trefëne ekö ngöne la ijine faipoipo, tre, celë hi ketre mekune lai hna iqajakeun ka acatrene hutin la itre otrene la faipoipo, nge pëkö mele thoi e hnin. (Malaki 2:​14-​16) Ngo hnene hë la itre xan hna nyiqaane meciun la ketre atre pena ha, thaa föi angatre kö. Hna qeje pengöne hnene la ketre föe ka 30 lao macatre hna kötren hnene la trahmanyi eahlo, ka hape, qëmekene troa tro triji eahlo, ka lapaa majemine la trahmanyi eahlo troa epe menu pala ha kowe la itre xaa föe me sasaithi tulu la aqane nyipi ewekë nyudren. Thaa hnei nyidrëti kö hna kapa la kola qaja koi nyidrë ka hape, ame la aqane ujë i nyidrë, tre, thaa aqane ujë ne ka faipoipo kö. Akötre catre koi eahlo la aqane ujë ne la trahmany, nge hnei eahlo hna thele jëne cememine la hni ka loi troa hmekë nyidrë wanga traqa pi la ngazo. Ngo thaa hna drei eahlo kö, ene pe hna nyi xetë hnene la trahmany. Menyike la itre ihaji hna hamëne koi angeic, ngo thaa hna wanga atrune kö itre ej hnene la ka nyi xetë. Hnei angeic hna tro meeke kowe la theth.​—Ite Edomë 6:​27-​29.

7. Kola lapaa tria la itre trefën hnei nemene aqane ujë?

⁸ Kola hmekë së hnyawa hnene la Tusi Hmitrötr troa thipetrij la nyi xetë! “Ame la ate kuci ngazo memine la föe, te, pë hni nyën ; ame la ate kuca eje, te, kolo kö a sipu humuthi nyëne kö.” (Ite Edomë 6:​32) Eje hi lai laka, ame la nyi xetë jë la atr, ke hetre ka up, hetre ka acian la aja ka ngazo. Tune la hna qaja mina fe hnei Iakobo, ketre atre cinyihane la Tusi Hmitrötr, ame la ngazo, ene la nyi xetë, tre, thaa ka traqa menu kö, ketre mekune lai hna eköthe hë me acian hnene la atr. (Iakobo 1:​14, 15) Kola nue trije trootro hnene la ka nyi xetë lo inyipicikeu i angeic ekö me föi angeic, ene lo nyidroti a cengöne qaja laka meci pe hi la ka troa aisa ije nyidro. Hnei Iesu hna qaja ka hape: “Ase hë nyipunieti denge lo hna qaja, ka hape, “The tro kö eö a kuci ngazo;” ngo ini pe a qaja koi nyipunie, ame la ate goeëne hutine la fö’ i ket’ ate me meciu nyido, ase hë angeice kuci ngazo me nyido e kuhu hni.”​—Mataio 5:​27, 28.

8. Nemene la ka aciane la nyi xetë thene la atr?

⁹ Celë hi matre, kola ithuecatr koi së hnene la tusi Ite Edomë troa inamacan me mele nyipici, kola hape: “Loi e manathithi la qeqe i ’ö, nge ce madinejë memine la föe ne tupëtesiji ’ö. Aila hna hnim, me gote ne hnite ka sheminge angeic; loi e hmu hë eö hnene la lue thi angeic’ o drai; nge madin’ atrune pala hi eö la hna hnimi angeic. Neköng, qa ngöne nemene tro eö a madine la föe tenyiwa, me hajuhajume la imano ne la kete fö?”​—Ite Edomë 5:​18-​20.

9. Nemene la eamo ka inamacan ka eje ngöne la Ite Edomë 5:​18-​20?

The Canga Sesë Kö Troa Faipoipo

¹⁰ Troa tru la itre jol kowe la lue trefën, e hnei nyidroti hna canga sesë troa faipoipo. Hnene hi laka, ame ngöne la itre xaa ijin, tre, thaa ijije pala kö la macatre, nge thatre pengöne hnyawa pala kö la mel, kösë lue ka ija petre kö. Maine jë thaa hnei nyidroti kö hna thele troa pane iatre hnyawa matre troa mama la hnei nyidroti hna isa ajan, memine la itre hnei nyidroti hna mekune troa kuca ngöne la mel, memine la pengöne la hnepe lapa i nyidro. Aqane ujë ka inamacan la troa xomihni ahoeany matre inine troa atre pengöne hnyawa la atr hne së hna mekune troa ikötresae memin, nge ketre, matre troa nue ijine thatraqane lai. Pane mekune ju la ceitune i Iakobo, nekö i Isaka trahmany. Qëmekene troa nue angeic troa föi Rakela, sevene lao macatre ne pane huliwa angeic kowe la keme i Rakela. Ngo thaa jole kö koi angeic troa kuca lai, pine laka, ame la itre aliene hni angeic tre hna eköthe hune la nyipi ihnim, ngo thaa hnene hmekuje kö laka ka mingöminge Rakela.​—Genese 29⁠:​20-​30.

10. Pine nemen matre aqane ujë ka inamacan la troa nue ijine troa thele troa atre hnyawa la atr hne së hna ajan troa ikötresae memin?

¹¹ Ame la faipoipo, tre, thaa kolo kö a qaja hmekuje la iaja ne la trahmanyi me föe. Kolo pe lai a iacaasinekeun la lue atr ka xulu qa ngöne la itre hnepe lapa ka isa pengön, nge thaa ihmeku kö la itre thiina, nge thaa ceitune kö la itre aliene hni, nge ame itre xaa ijin, tre thaa caa aqane ini angatre kö. Ame itre xan, tre, kola itronyi la lue qene nöj, me lue qene hlapa. Eje hi lai laka, ame faipoipo, tre, kolo hi lai a acaasin la lue atr ka isapengöne kö la itre mekun me itre tane mekun hna ajan troa ithanatan. Celë hi ketre ewekë lai nyine troa kapa hnyawa hnene la lue trefën e hnine la faipoipo. Haawe, maine jë tro la lue trefën a ixöjetrij, maine eetr, maine pena tro nyidroti a ithuecatrekeu me eköthe la mele i nyidro. Eje hi, jëne la itre trenge ewekë, ijije hi tro sa akötrën maine akeukawane pena la hni ne la föi easë. Canga tro hi a jole la faipoipo, e thaa hna tuluthe kö la aqane ewekë.​—Ite Edomë 12⁠:18; 15:​1, 2; 16⁠:24; 21⁠:9; 31⁠:⁠26.

11. (a) Nemene la itre xaa ewekë hna ieakeun hnene la faipoipo? (b) Pine nemen matre nyipi ewekë catr troa thupën la aqane tro sa ithanata e hnine la faipoipo?

¹² Celë hi matre aqane ujë ka inamacan la troa nue ijine troa atre hnyawa la atr hne së hna mekune troa faipoipo memin. Hna qaja ngöne la ketre ijin hnene la ketre trejine föe Keresiano ka hape: “Ame ngöne la epuni a iëne la ketre atr nyine föi epun, pane cinyihane ju la treen lao thiina ka loi hnei epuni hna ajan thene lai atr. Maine sevene hi, pane thele jë ka hape, ‘ijije jë kö koi ni troa thinge la lue mekeng ngöne lai köni xaa thiina ka pë thene la atr? Atreine kö ni troa nue la itre thiina ka ngazo cili, maine troa anyimua kuca itre ej ngöne la nöjei drai?’ Maine epuni a luelu, pane hmacahmaca ju, nge mekune hnyawa ju.” Eje hi lai laka, nyipi ewekë troa hetre hni ne atr. Maine epuni a ajan troa faipoipo, thatreine jë kö tro epuni a öhne la ketre atr ka pexej. Ngo mekune hnyawa ju epuni laka, ame la atr hnei epuni hna troa faipoipo memin, tre, ketre thaa tro jë kö angeic a öhne la ketre atr ka pexej!​—Luka 6:​41.

¹³ Hetrenyi la itre nyine troa catre kuca ngöne la faipoipo. Celë hi hna qaja hnei Paulo, kola hape: “Ini a ajan tha tro kö nyipunie a kuke hnin. Ame la ate ka pë föen’ a kuke hnine la ite ewekë ne la Joxu, hape, troa amadinëne la Joxu; ngo ame la tene fö’ a kuke hnine la ite ewekë ne fen, hape, troa amadinëne tune ka la fö’ i angeic. Kete pengöne kö la föe tene fö, nge kete kö la jajiny. Ame la ka pë föen’ a kuke hnine la ite ewekë ne la Joxu, mate hmitöte angeice ngöne la ngönetei memine la [“ua, MN”]; ngo ame la föe tene föe kola kuke hnine la ite ewekë ne fen, hape, troa amadinëne tune ka la trahmany.”​—1 Korinito 7:​32-​34.

12, 13. Nemene la aqane mekun ka loi hna ithuecatre koi së troa hane xom?

Pine Nemen Matre Kola Ethitr La Itre Xaa Faipoipo

¹⁴ Hnene la ketre trejine Keresiano föe ka sei hna cil thupene la 12 lao macatre ne faipoipo, hna akötr atraqatr ngöne la kola triji eahlo hnene la trahmanyi eahlo troa ce mele pena ha memine la ketre föe. Hnei eahlo kö hna wanga atrehmekune la itre hatrene ka qejeqeje ngazo? Öni eahlo ka hape: “Thaa hane hmaca kö nyidrëti thith. Nyidrëti mina fe a thele kepin matre thaa tro kö a tro troa hane icasikeu me cainöje trootro. Öni nyidrëti koi ni ka hape, tru catre pala ha hnei jole i nyidrë maine kucakuca catre pala ha nyidrë matre thatreine kö troa ce kuca la itre xaa ewekë me eni. Thaa ithanata hmaca kö nyidrëti koi ni. Thaa hane hmaca kö nyio porotrikëne la itre ewekë ngöne la götrane la ua. Jol e troa mekun, ngo kösë ketre pengöne hë nyidrë. Thaa kolo hmaca kö lo trahmanyi ekö hnenge hna faipoipo memin.”

¹⁵ Kola mama fe thene la itre xaa atr ka sei hna cil, la itre xaa hatren ka qejeqeje ngazo, tune la troa sixane la sipu ini Tusi Hmitrötr, me thaa hane hmaca kö thith, nge papaatre hë ngöne la itre icasikeu i Keresiano. Kösë hnene la hna nanazij thene la itre keresiano ka nyimutre la aqane imelekeu i angatr me Iehova, ene pe, angatr a tro trije pi la föi angatr. Celë hi matre thaa atrehmekune hmaca kö angatr la itre ewekë ngöne la götrane la ua. Ame koi angatr, tre, thaa ka mele hmaca kö Akötresie. Kösë pë fe hë emelene la fene ka hnyipixe nge ka meköt, hna thingehnaean hnei Nyidrë. Ame itre xan, tre, hnene hi la hna pane nanazij ngöne la götrane la ua, nge thupene lai kolo pë hë a meciune menune la ketre atr.​—Heberu 10⁠:​38, 39; 11⁠:6; 2 Peteru 3:​13, 14.

14, 15. Nemene la ka troa ananazijën la itre otrene la faipoipo?

¹⁶ Ame pena ha ngöne la ketre götran, kola madrin atraqatr la lue trefën me tro loi la faipoipo i nyidro, qa ngöne laka, catrecatr la itre otren ka isilekeu nyidro ngöne la götrane la ua. Nyidroti a ce thith me ce inine la Tusi Hmitrötr. Kola qaja hnene la trahmanyi ka hape: “Nyio a ce e la Tusi Hmitrötr. Nyio a ce cainöje trootro. Nyio mina fe a madrin troa ce kuca la nöjei ewekë.” Thaa jole kö troa trotrohnin la ini nyine tro sa xom: Maine tro sa acatrene hnyawa la itre aqane imelekeu së me Iehova, thaa tro jë kö a kaqa la faipoipo së.

16. Nemene la ka acatren la faipoipo?

The Thinge Kö La Lue Meke Së Nge Ifekeune Jë Itre Mekun

¹⁷ Hetrenyi la lue xaa ewekë nyine troa kuca matre troa tro loi la faipoipo: Ihnimi ne la Keresiano memine la troa ifemekunekeu e hnine la faipoipo. Pine laka atraqatre la ihnimi ne la lue trefën, matre nyidroti a thinge la lue meke i nyidro ngöne la hnepe ngazo i ketre me ketre. Maine jë tro nyidroti a faipoipo me mekune ka hape tro la mele i nyidroti a tune lo itre trefën e hnine la itre itusi ne ihanyi, maine tune la aqane mele ne lo itre trefën hna öhne hnine la itre film. Ngo troa traqa la ijine fenesi lo ijine pu, nge e cili, nyidroti hi lai a troa pane goeëne la nyipi melene trefën. Haawe, troa mama la itre ngazo ka co maine itre aqane ujë ka iaelëhni, nge fetra jë hi la itre jole ka tru. Maine troa traqa tune lai, loi e troa eën hnene la itre Keresiano la wene ne la ua, laka, ame la ketre götranen tre, ihnim. (Galatia 5:​22, 23) Eje hi lai laka, hetre emenene catr la ihnim; ngo thaa ene kö lo ihnimi lue ka ihanyi, ngo kolo ihnimi Keresiano. Hnei Paulo hna qeje pengöne la ihnimi Keresiano me hape: “Ihnimi la ate xome ahoeane me ka menyik. . . . tha ate thele ewekë i nyëne kö, tha ate canga elëhni kö, tha ate meku ngazo kö. . . . Ate juetëne la nöjei ewekë asë, ate kapa la nöjei ewekë asë, ate mejiune la nöjei ewekë asë, ate xomi hnine la nöjei ewekë asë.” (1 Korinito 13:​4-7) Haawe, maine hetrenyi së la nyipi ihnim, atreine hi tro sa hane trotrohnine la itre ngazo ne la itre xan. Ame la atr ka atreine mel nge ka ihnim, thaa angeice kö a thele la pexej thene la itre xan.​—Ite Edomë 10⁠:⁠12.

17. (a) Qaja jë la lue ewekë ka tru matre troa tro loi la faipoipo? (b) Nemene la aqane qeje pengöne Paulo la ihnimi ne la Keresiano?

¹⁸ Ka nyipi ewekë catr la troa ifekeun la itre mekun e hnine la faipoipo. Ngacama tru maine co la itre macatre ne faipoipo, ngo loi e troa ifekeun hnene la itre trefën la itre mekun me dreng la hna qaja hnei ketre me ketre. Kola qaja hnene la ketre trahmanyi ka hape: “pëkö hnei nyio hna juetrën ngöne la nyio a ifekeune la itre mekune i nyio, ngo ame pe, cememine pala hi la hni ka ihnim.” Qea ha la hna ce mel, kola inin hnene la trahmanyi maine föe troa dreng, a thaa ene hmekuje kö la hna qaja, ngo kola atrehmekune mina fe la mekuna i ketre ngacama thaa hna qaja kö. Kösë kola tro la itre macatre nge kola inine troa atrehmekune hnene la itre trefën ka madrin, la itre mekun ka sihngödri ne la ketre, maine itre aliene hni i angeice pena. Kola qaja hnene la itre xaa föe ka hape, thaa hna hane kö drei nyudrene hnyawa hnene la itre föi nyudren. Kola eetre la itre xaa trahmanyi hnene laka, itre föe i angatr a ajan troa ithanata ngöne itre ijine ka thaa ijije kö. Maine easë a ajan troa ifekeune la itre hni së, nyipi ewekë troa utipin me itrotrohni. Troa hetre thangane ka loi kowe la trahmanyi memine la föe, e lolo la aqane ifekeune nyidroti la itre mekun.​—Iakobo 1:​19.

18. Tune kaa la aqane troa acatrene hnyawa la itre otren la faipoipo hnene laka, lue trefëne pala hi a ifekeun la itre mekuna i nyidro?

¹⁹ Ame la troa atreine ifekeun la itre mekun, tre, ene la troa atreine qeje menu kowe la itre xan. Thaa ewekë ka hmaloi kö lai. Loi e troa hetrenyi la ipië matre troa kapa la itre ngazo së. Ketre ewekë lai ka troa acatrene hnyawa la faipoipo! Maine tro sa iqejemenukeu, canga tro hi a he la qaan la jol, nge tro ha atreine inuekeun la itre ngazo, me nyinyin la jol. Hnei Paulo hna qaja ka hape: “Loi e ixomi hninekeune me inuekeune nyipunie, maine hete gele i kete ate koi kete; hna nue nyipunie hnei Keriso, kete tro nyipunie a tun. Nge ihnimi e hune la nöjei ewekë celë asë, celë hi otene ka nyipi loi.”​—Kolose 3:​13, 14.

19. (a) Pine nemen matre jol e itre xaa ijin troa iqejemenukeu? (b) Nemene la itre nyipi kepin ka upi së troa iqejemenukeu?

²⁰ Ka sisitria catre mina fe la troa ixatuanekeun la itre jol e hnine la faipoipo. Loi e troa hetrenyi la mejiun thene la lue trefën Keresiano, ene la troa mejiun hnei ketre koi ketre. Thaa tro pi kö ketre a ajolën la ketre, maine kuca pena matre troa luelue hnene la ketre, ngöne la hnei angeic hna atreine troa kuca. Thaa tro kö a xöjetrije menun la hne së hna faipoipo memin, ngo loi e tro pe a qaja aloinyi angeic cememine la ihnim. (Ite Edomë 31⁠:28b) Thaa ka loi kö troa thaipië angeic, maine hnei ihnyima ne hmo nge ka pëkö imeku ngön. (Kolose 4⁠:⁠6) Kola acatren la aqane ithuecatrekeu i lue trefën, hnene la itre hatrene ihnim hnei nyidroti hna lapaa ikucakeun. Maine tro hi a ie maine menyik la aqane ithanata, me qaja ka hape: “Atraqatre pala hi la ihniminge koi nyipo (maine nyipë). Ka madrine pala hi la hning troa ce mele me nyipë (nyipo).” Itre aqane ujë lai ka acatren la caas thene la lue trefën, nge ka aijijën la faipoipo troa hun ngöne la fene celë. Ngo hetrenyi pala kö hnine la Tusi Hmitrötr la itre eamo ka troa xatua së troa tro loi la mele së itre trefën; tro pë hë së a ce wang la itre xan ngöne la wiik ka troa xulu.a

20. Nemene la aqane troa ujë hnene la ketre Keresiano kowe la föi angeic, ngöne la nyidroti caas me ngöne la gaa tru atr?

Ijije kö tro epuni a qeje pengön?

• Nemene la itre xaa aqane ujë ka troa ajojezin la faipoipo?

• Pine nemen matre thaa jëne inamacane kö la troa canga së troa faipoipo?

• Nemene thangane la mele ngöne la götrane la ua, ngöne la itre otrene la faipoipo?

• Nemene la itre aqane ujë ka troa acatrene hnyawa la faipoipo?