Iehova La Atre Thupë Mamoeë Së
“Iehova la ate thupë mamoeë ni, tha tro kö ni a pë ewekë.”—SALAMO 23:1.
MAINE KOLA sipo nyipunie troa qeje pengöne la aqane thupëne Iehova la nöje i Nyidrë, nemene la nyine troa sa? Nemene la ceitune ka lolo nyine tro nyipunieti a xom, matre troa amamane la aqane nyipine Iehova la itre hlue i Nyidrë ka mele nyipici? Lolo pi hë la aqane qeje pengöi Iehova ekö hnei Davita joxu; hnei nyidrëti hna xom nyine ceitun, lo huliwa hnei nyidrëti hna kuca ekö.
2 Ka thupë mamoe nyidrë qaane lo kola co; celë hi matre atre catre nyidrëti la pengöne la huliwa cili. Atre hnyawa i nyidrë laka, maine nue caasine hë la itre mamoe, tre, itre ka troa paatr nge troa atrekënö itr’ej maine thapa pena hnei itre öni ka ses. (1 Samuela 17:34-36) E pëkö ka thupë nyudreni hnyawa me engë nyudren, thatreine jë kö tro nyudreni a öhne xanëne la itre götrane gaa hetre xen. Maine jë thaa thëthëhmine kö Davita nge madrine angeic, troa mekune hmaca lo itre hawa ka nyimutre ne engëne angeic me thupën me fejane lo itre mamoe i angeic.
3 Thaa sesëkötre kö së la nyidrëti a mekune hmaca me xome lo huliwa ne thupë mamoe, matre troa qeje pengön la aqane amamane i Iehova la ihnim ka tru i Nyidrë kowe la nöje i Nyidrë. Hna nyiqaane tune la, lo Tusi Salamo mekene 23: “Iehova la ate thupë mamoeë ni, tha tro kö ni a pë ewekë.” Tro sa ce wang la kepine matre ijije hi troa qaja lai hnëewekë cili. Matre, jëne la Tusi Salamo mekene 23, tro sa ce wange la aqane nyipi ewekëne i Iehova ceitune me ketre atre thupë mamoe la itre atr ka atrunyi Nyidrë.—1 Peteru 2:25.
Ketre Ceitun Ka Loi
4 Nyimutre la itre aqane hë Iehova e hnine la Tusi Hmitrötr, ngo ame la kola hape “Ate thupë Mamoe”, tre, celë hi ketre aqane hë Nyidrëti lai ka menyike catr. (Salamo 80:1) Maine easa ajan troa atre la kepin matre kola hë Iehova tune lai, nyipi ewekë catr tro sa pane atre la pengöne la mamoe, nge ame la hnaaluen, tre, troa atrepengöne hnyawa la itre huliwa memine la itre thiina ne la atre thupë mamoe.
5 Hnei Tusi Hmitrötr hna lapa hane qaja fe la itre pengöne la mamoe, laka, canga drenge hi nyën la ihnimi ne la atre thupën (2 Samuela 12:3), ka idrei nyën (Isaia 53:7), nge ka thatreine isi. (Mika 5:8) Hna cinyihane hnene la ketre atr, ka nyimutre hë lao macatre ne thupë mamoe, ka hape: “Ame la itre mamoe, thatreine kö nyudren troa ketre ‘sipu mel’ tune lo aqane mekunene lo itre xan. Thaa ceitui nyudreni kö memine la itre xaa öni hna hian; tro kö a tru catr la itre nyine troa kuca, ene la troa wanga atrune me thupë nyudreni hnyawa.” Thatreine kö troa mele la itre öni celë, e pëkö atre thupëne hnyawa.—Ezekiela 34:5.
6 Ka tune kaa la drai ka pexeje ne huliwa ne la atre thupë mamoe ekö? Drei la hna qaja hnene la ketre tusi ka qeje pengöne la Tusi Hmitrötr: “Angeic a fe e sine hmakanyi la hna axö mamoe, me tro qëmeke i nyudren, me eatrongë nyudren kowe la hnë tro nyudreni a xen. Traqa ha e cili, angeic a thupën la itre mamoe ngöne la drai ka pexej; me hmekën matre thaa tro kö a paatre la ketre; nge maine paatre pi hi la ketre, tro angeic a thele eje uti hë la öhn, me ce amë memine la itre xan. . . . E jidri hë, angeic a eatrongëne la itre mamoe kowe la hna axö, me xome la tö matre troa e trongëne itr’ej. . . . Ngöne la itre xaa ijin, itre hawa ne angeic a pane thupëne la itre mamoe e jidr, matre thaa tro kö a thapa hnene la itre öni ka waël, maine atrekënö pena hnene la itre xaa atr.”a
7 Ame ngöne lo itre ijine kola upune la itre mamoe föe, loi e troa catre xomihni ahoeany me menyike hnene la atre thupë mamoe. (Genese 33:13) Önine la ketre itus ka hape: “Ame la kola hnahone la ketre nekoi mamoe, tre, hna hnene pala hi hune la ketre wetr ga easeny. Kolo hnyawa hi lai a thupëne la ithinen ngöne la itre ijine cili, pine laka kucakuca catr; Thupene la hna hnahone la neköi mamoe, tro nyidrëti a xepi nyën me amë hnine la hna axö mamoe. Ame ngöne la itre pane drai, maine thatreine pala kö la nekö i mamoe troa tro, haawe, nyidrëti a xepi nyën maine amë pena e hnine la ikotre i nyidrë.” (Isaia 40:10, 11) Nyipici laka, ame la atre thupë mamoe ka lolo, tre, ka trene trenge catre nyidrë me thiina ka menyik.
8 “Iehova la ate thupë mamoeë ni.” Hapeu, ijije kö troa qeje pengöi Iehova tune la? Troa mama hnyawa ngöne la Salamo mekene 23, laka, kola thupë së hnene la Tretretro së e koho hnengödrai, nge eje thei Nyidrë la trenge catr memine la thiina ka menyike ne la atre thupë mamoe. Ame ngöne la xötre hnapan, ka xecie e kuhu hni Davita laka, tro Akötresieti a kuca asë la hnei Nyidrëti hna atrein, troa ithuane la itre mamoe i Nyidrë matre thaa tro kö nyudren a “pë ewekë.” Thupene lai, ame ngöne la itre xaa xötr, Davita a amexej la köni kepine matre nyipi ewekë troa eje the së la lapaune cili: Iehova a eatrongëne me thupën, me ithuane la itre mamoe i Nyidrë. Tro sa ce ithanatane lai köni kepine cili.
“Nyidrëti a Ee Ni”
9 Ame la ewekë hnapan, tre, Iehova a eatrongëne la nöje i Nyidrë. Hna cinyihane hnei Davita ka hape: “Nyidëti a ameköle ni ju ngöne la hnënge haö ka cia loi; nyidëti a e ni jë ngöne la ite gojenyi ka meköti qa ngöne la atesiwa i nyidë.” (Salamo 23:2, 3) Kola imekölenyi nge pëkö hna xouen hnene la ume mamoe, nge tru catr la nyine iji me nyine xen; Davita hi lai a qaja la ketre ewekë nyine nyi hatren la pengöne la itre mamoe laka ka hmejihnin, me mano, me keukawa. Ame la qene Heberu ne la hnëewekë hna hape, “hnënge hao ka cia loi”, tre, kola hape “ketre götran ga lolo.” Eje hi lai laka, thatreine kö la itre mamoe troa öhne xanën la itre hnë tro nyudreni a xen, ketre tune mina fe la hnë tro nyudreni a meköle tingeting. Qanyine la atre thupë mamoe troa eatrongë nyudren, kowe la ketre “götrane ga lolo”.
10 Ame enehila, tune kaa la aqane eatrongë së hnei Iehova? Nyidrëti hi lai a amamane jëne la ceitune i Nyidrë. Wesi Ula i Nyidrëti a upi së troa “nyi tupu Akötesieti.” (Efeso 5:1) Kola qaja hnene la itre xötr hnapan, la utipin, me inualoinekeu, me ihnim. (Efeso 4:32; 5:2) Iehova hnyawa hi la tulu ka sisitria ngöne la aqane troa amamane la itre thiina cili. Hapeu, thaa meku së kö hnei Nyidrë, ngöne la Nyidrëti a ajan tro sa xötrethenge la tulu i Nyidrë? Ohea. Ame la eamo cili, tre, celë hnyawa hi hatrene ka lolo, ka amamane laka, hetre mejiune i Nyidrëti koi së. Pine laka hna xupi së hnaiji Akötresie, haawe, hetrenyi fe së la itre thiina ka lolo, nge eje mina fe the së la aja kowe la itre ewekë ne la ua. (Genese 1:26) Matre, atre hi Iehova laka, ngacama itre atr ka ngazo së, ngo atreine hi së troa hane eëne fe la itre thiina i Nyidrë. Pane mekune ju së laka, jëne la ihnimi Nyidrëti koi së, ka xecie hnyawa koi Nyidrë, laka ijiji së fe troa hane tui Nyidrë. E tro sa xötrethenge la tulu i Nyidrë, tre, tro Nyidrëti a eatrongë së kowe la ketre götrane ‘hnë mano ka lolo.’ E hnine la fene celë ka ngazo catr, tro hë së a “lapa xetietë,” nge tingetinge la mele së qa ngöne laka, easa lapa atre laka hna kepe së hnei Akötresie.—Salamo 4:8; 29:11.
11 Ka thiina ka menyike me xomihni ahoeane Iehova, ngöne la aqane eatrongë së hnei Nyidrë. Tro la atre thupë mamoe a atre pengöne la ka ijije göne la itre mamoe i nyidrë, me eatrongë nyudren ‘thenge la hna atrein hnene la nöjei öni i nyidrë.” (Genese 33:14) Ketre tui Iehova mina fe, laka, Nyidrëti a tro ‘thenge la hna atrein’ hnene la itre mamoe i Nyidrë. Nyidrëti a goeën la hne së hna atreine kuca memine la aqane mele së. Kösë Nyidrëti a trotrohni së me ujë thenge la hne së hna atrein, ngo thaa tro jë kö Nyidrëti a thele the së la ewekë hne së hna thatreine troa kuca. Ame la hnei Nyidrëti hna thele the së, tre, ene la tro sa nyihlue i Nyidrë hnene la hni ka pexej. (Kolose 3:23) Ngo tune kaa, maine jë qatre hë nyipunie matre, thaa ijiji nyipunieti hë troa hane nyihlue i Iehova tune ekö lo egöcatre petre kö? Maine pena hna tithi nyipunie hnene la ketre meci ka nyi ifegone la mele i nyipunie? E cili hnyawa hi la kola troa mama la eloine lo ewekë hnei Iehova hna thele the së, ene la troa nyihlue i Nyidrë hnene la hni ka pexej. Thatreine kö tro sa öhne la lue atr ka ceitu hnyawa. Ame la troa huliwa cememine la u ka pexej, ke kolo hi lai a hape troa nue asë la hne së hna atreine memine la trenge catre së troa kuca la aja Nyidrë. Ngacama troa ahmitrë së troa trongëne la nyipici, hnene laka thaa ka pexeje kö së nge hetrenyi la itre sine kucakuca së, ngo ame pe, tre, Iehova a wanga atrune la hmi së e hne së hna nyi hlue i Nyidrë hnene la hni së ka pexej.—Mareko 12:29, 30.
12 Kola amamane hnyawa hnene la itre huuj göi ngazo ka eje e hnine lo Trenge Wathebo i Mose, la aqane eatrongëne Iehova la itre mamoe i Nyidrë ‘thenge la hnei nyudren hna atrein’. Iehova a ajane la itre huuj ka lolo, nge hna hamëne thenge la itre hni ka wanga atrehmekun. Ketre, tro la itre huuj a sisitria e hna kuca thenge la hna hetrenyi me atrein. Önine la wathebo ka hape: “Maine . . . tha ijiji angeic kö la öni ka tun, tro angeic a tro fë . . . lue piny maine lue nekö i meketë.” Nge tune kaa e thaa ijiji angeice kö troa itöne la lue meketrë? Haawe, tro hi a hamë “omera falawa.” (Levitiko 5:7, 11) Kolo hi lai a amamane laka, thaa ka sasaithi tulu kö la ewekë hnei Akötresieti hna thele the së. Pine laka thaa saze kö Akötresie, lolo la itre hni së e tro sa atre laka thaa tro kö Nyidrëti a sipo së hune la hne së hna atreine troa hamën, ngo Nyidrëti pe a madrine me kapa la ewekë hne së hna atrein troa kuca. (Malaki 3:6) Drei la madrine së troa eatrongë së hnene la ketre Atre Thupë mamoe ka itrotrohni!
“Tha Tro Kö Ni A Qouene La Ngazo, Ke Ce Cilie Me Ini”
13 Hnei Davita hna qaja la hnaaluene kepin matre angeic a lapaun: Iehova a thupëne la itre mamoe i Nyidrë. Easë a e la hna hape: “Nge maine tro ni a trongëne la hnathupe ne la ahnuene la mec, tha tro kö ni a qouene la ngazo; ke ce cilie me ini; hna akeukawa ni hnene la jia me sine tö i cilie.” (Salamo 23:4) Ame hë enehila, ke Davita ha ithanata aconyi me hë Iehova ka hape “cilieti.” Thaa sesëkötre kö së, ke, Davita a qaja la aqane xatua angeic hnei Akötresie troa cile kowe la itre itupath. Nyimutre la itre hnathupe ne la ahnuene la mec, ene la itre ijine ngazo hnei angeic hna cile kow ngöne la mele i angeic. Ngo thaa hnei angeice kö hna nue troa athixötrë angeic hnene la qou, ke, drenge hi angeic laka, ce Akötresieti me angeic, nge Nyidrëti memine la “jia” me “sine tö” i Nyidrë. Haawe, celë hi ka akeukawane lai la hni Davita, nge thaa luelue kö angeic troa lapa qale pala hi koi Iehova.b
14 Tune kaa la aqane thupëne Iehova la itre mamoe i Nyidrë ngöne la itre hnedrai së? Tusi Hmitrötr a ahnithe koi së laka, pëkö ithupëjia, itre dremoni maine itre atr, ka atreine troa apaatrene la itre mamoe i Nyidrë qa celë fene hnengödrai. Pë pi kö tro Iehova a nue lai ewekë cili. (Isaia 54:17; 2 Peteru 2:9) Ngo thaa kolo kö lai a hape, tro ha thupë së qa ngöne la nöjei hleuhleu asë, hnene la Atre Thupë mamoeë së. Ceitune hi la itre jol ka tupathi së memine la itre itupathi ne la itre xan, nge easë fe a hane qëmeke kowe la itre icilekeu ka traqa kowe la itre nyipi Keresiano asë. (2 Timoteo 3:12; Iakobo 1:2) Ame itre xaa ijin, tre, maine jë tro fe së a hane “trongëne la hnathupe ne la ahnuene la mec.” Hapeue la mele së, kolo kö a tupathe ej hnene la icilekeu maine hnene la ketre sine meci pena? Nge tune kaa e meci ju maine melexönë hi troa meci la ketre atr hne së hna hnim? Ame ngöne lo lai itre ijine cili, ijine kola jole menu la mele së, tre, Atre Thupë mamoeë së pala hi ezi së, nge tro Nyidrëti a thupëne hnyawa la mele së. Tune kaa la aqane tro Nyidrëti a thupë së?
15 Thaa Iehova kö a ahnithe ka hape tro Nyidrëti a thupë së, jëne la ketre iamamanyikeu.c Ngo, loi e troa xecie hnyawa koi së, laka, tro Iehova a xatua së troa cile kowe la nöjei itupath ka traqa koi së. Ijiji Nyidrëti hi troa hamëne la inamacan, matre tro sa atreine cile kowe “la nöjei itupath ka nyimu pengön.” (Iakobo 1:2-5) Thaa kolo kö a xome hmekuje hnene la atre thupë mamoe la jia maine tö i nyidrë matre troa sengöne la itre öni ka ihej, ngo nyine tro fe a eatrongëne la itre mamoe ngöne la gojenyi ka loi. Ijiji Iehova hi troa “eatrongë” së, maine jë, jëne la ketre trejine ka cile hut, troa trongëne la ketre eamo qa hnine la Tusi Hmitrötr, celë hi ka tro lai a saze hnyawa la aqane mele së. Ketre, ijiji Iehova fe troa hamëne koi së la trenge catr, matre tro sa atreine troa xomihni ahoeany. (Filipi 4:13) Jëne la uati hmitrötre i Nyidrë, ijiji Nyidrëti hi troa kuca matre hetrenyi the së “la etrune la men qa thei Akötesie.” (2 Korinito 4:7) Jëne la ixatua ne la uati hmitrötr, atreine hi tro sa xomihnine la itre itupath hnei Satana hna amë qëmeke së. (1 Korinito 10:13) Thaa keukawa kö la itre hni së ngöne la easë a atre laka, ka itreqe pala hi Iehova troa xatua së?
16 Kola ce me easë hnene la Atre Thupë mamoe, nge ngacama thaa atrehmekune hnyawa kö së ngöne la qaan ka hape Nyidrëti a xatua së, ngo ame pe, thaa tro pi kö sa lueluën la ewekë cili. Drei la ewekë ka traqa kowe la ketre qatre thup ka meci ne he. Öni nyidrë: “Nyipici laka ame ngöne la xötrei, eni pe kö a mekune ka hape, maine jë ma Iehova a elëhni koi ni nge thaa hnimi ni kö hnei Nyidrë. Ngo ka xecie hnyawa koi ni laka, thaa tro kö ni a ananyi Iehova. Hnenge hna fe amamane koi Nyidrëti la itre ewekë hnenge hna hnehengazon. Nge hnei Nyidrëti hna xatua ni, me aupune la treijeng jëne la itre trejin me eni itre trahmanyi me föe. Nyimutre la itre hna tithe hnene la ketre meci ka ngazo catr, ene pe, angatr a hane ce thawa me eni la itre hnei angatr hna melën. Ame la itre trenge ewekë i angatr ka lolo, tre, kola amekunë ni hnyawa, laka, ame la itupath ka traqa koi ni, tre, thaa ka ketre pengöne menu kö. Kola amamane hnyawa hnene la ixatua ka lolo cili hna hamëne hnene la itre trejin ka ihnim, laka, thaa Iehova kö a elëhni koi ni. Eje hi laka, eni pala hi a troa isi memine la mecing, nge thatre kö ni la ewekë ka troa traqa elany. Ngo ka xecie hnyawa koi ni laka, ce Iehova me eni, nge tro pala hi Nyidrëti a xatua ni ngöne la itupathi celë.”
“Cilieti a Hnëkëne La Laulau Thatraqai Ni”
17 Ame hë enehila, ke Davita a qaja la hnaakönine kepin matre angeic a lapaune kowe la Atre Thupë mamoe: “Iehova a ithuane la itre mamoe i Nyidrë, nge mana la xeni hnei Nyidrëti hna hamën. Hna cinyihane hnei Davita, ka hape: “Cilieti a hnëkëne la laulau thatraqai ni me qëmeke ne la ite ithupëjia me ini; cilieti a sië wakacune la heng; kola nua la inegeng.” (Salamo23:5) Ngöne la xötre celë, Davita a qeje pengöne la Atre Thupë mamoeë angeic, ceitune me ketre atr ka hamën atrune la nyine xen me nyine ij. Ka ce tro la lue ceitune celë, laka, ketre atre thupë mamoe ka ihnim nge ka ham. Nga eje hi lai laka, ame la atre thupë mamoe ka lolo, tre, ka atreine angeic troa thele la itre götrane ka pipixenyë matre thaa tro kö a ‘thë xeni’ la itre si angeic—Salamo 23:1,2.
18 Hapeu, ketre atr ka hame fe la Atre Thupë mamoeë së? Thaa jole kö troa sa la hnyinge celë! Mekune ju së la elolon memine la etrun, me eisapengönene la xen ngöne la götrane la ua hne së hna kapa madrin enehila. Jëne la hlue ka nyipici me ka inamacan, Iehova a hamë së la göxeni ne la ua, jëne la itre zonal ka ixatua me itre ini ka lolo catr hne së hna kapa ngöne la itre hna icasikeu me ngöne la itre asabele. (Mataio 24:45-47) Thaa tro kö a pë xen ngöne la götrane la ua. Ame göi etrun, hnene la “hlue ka nyipici me ka inamacan” hna kuca la itre Tusi Hmitrötr me itre itus itre milio la etrun; ame la itre xaa itus, tre, hna ujëne itre ej kowe la 413 lao qene hlapa. Hnei Iehova hna hamëne la göxeni ne la ua ka nyimu pengön, qaane ju hi la “melek”, kola qaja lo itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr nyine nyitrepen, uti hë lo “göxeni thatraqane la itre ka macaj”, ene la itre ini ka jui. (Heberu 5:11-14) Qa ngöne lai, ame la easë a qëmeke kowe la ketre jol maine ketre mekune pena nyine troa axeciën, hetre ixatua pala hi hne së hna öhn. Ma tro ju hë së ië e pëkö lai xen ne la ua cili? Nyipici laka, ka hame catr la Atre Thupë mamoeë së!—Isaia 25:6; 65:13.
“Tro Pala Kö Ni A Lapa Ngöne La Ēnē I Iehova”
19 Thupene la hna ce wang la aqane thiina ka loi me aqane ham ne la atre thupë mamoe, öni Davita: “Tro la loi me ihnimi hmekuje hi a xöte thenge ni ngöne la nöjei draing’ asë; nge tro pala kö ni a lapa ngöne la ēnē i Iehova.” (Salamo 23:6) Davita a ewekë cememine la hni ne ole me lapaune ka catr—hni ne ole, ke angeic a mekune la itre drai ekö, nge lapaun, qa ngöne laka, angeic a goeën la itre drai hnapin. Ame lai atre thupë mamoe cili (ene Davita), tre, xecie hnyawa koi angeic laka, e tro pala hi angeic a lapa qale kowe la Atre Thupë Mamoe e koho hnengödrai, me lapa e hnine la ēnē i Nyidrë, tro pala hi Iehova a hnimi angeic me thupë angeic.
20 Drei la madrine së me ole së qa ngöne laka hna cinyihane la Salamo mekene 23! Thaa jole ju kö koi Davita troa xome la ketre ceitune ka ijij nyine troa qeje pengöne la aqane eatrongën, me thupën, me ithuane hnei Iehova la itre mamoe i Nyidrë. Ame la itre hnëewekë ka keukawa cili, tre, hna amë hnine la Tusi Hmitrötr matre troa hamë së la lapaun, nge tro fe së a hane goeë Iehova ceitune me Atre thupë së itre mamoe i Nyidrë. Nyipici laka, e tro pala hi sa lapa qale koi Iehova Atre Thupë mamoe ka ihnim, tro hë Nyidrëti a thupë së “pala hi,” kola hape, uti hë epine palua. Nge, pine laka easë la itre mamoe i Nyidrë, nyipi ewekë tro sa ce tro memine la Atre Thupë mamoe ka sisitria, ene Iehova. Tro pë hë a qejepengöne la nyine tro sa kuca e wiike ka troa xulu.
Hapeu Mekune Hi Nyipunieti Lo?
• Pine nemene matre ijije hi koi Davita troa aceitunë Iehova memine la ketre atre thupë mamoe?
• Tune kaa la aqane eatrongë së hnei Iehova ceitune me ketre atre thupë mamoe ka itrotrohni?
• Nemene la itre aqane xatua së hnei Iehova troa xomihnine la itre itupath?
• Nemene la ka amamane, ka hape, ame Iehova tre ketre atre ka hame Nyidrë?
[Thying]
1-3. Pine nemene matre thaa sesëkötre kö së la Davita a aceitunë Iehova memine la ketre atre thupë mamoe?
4, 5. Hnei Tusi Hmitrötre hna qeje pengön tune kaa la aqane ujë ne la itre mamoe?
6. Hna qeje pengön tune kaa hnene la ketre dikisioner ne ua, la drai ne huliwa ne la ketre atre thupë mamoe ka ekö?
a Wange ju la Genese 29:7; me Iobu 30:1; Ieremia 33:13; Luka 15:4; me Ioane 10:3, 4.
7. Pine nemene matre nyipi ewekë e itre xaa ijin, tro la atre thupë mamoe a xomihni me thiina ka menyik?
8. Nemene la itre kepine hnei Davita hna amexej ka aijijë së troa lapaune koi Iehova?
9. Nemene la götrane gaa tingeting hnei Davita hna qeje pengön, nge nemene la ka nyipi ewekë matre tro la itre mamoe a kepe thangane ka loi la itre ewekë cili?
10. Hnei Iehova hna amamane tune kaa la mejiune i Nyidrëti koi së?
11. Ngöne la Nyidrëti a eatrongëne la itre mamoe i Nyidrë, nemene la hnei Iehova hna goeën, nge tune kaa la aqane mama lai, ngöne la ewekë hnei Nyidrëti hna thele the së?
12. Nemene la hna amekötin e hnine la Trenge Wathebo i Mose, ka amamane laka, Iehova a eatrongëne la itre mamoe i Nyidrë ‘thenge la hnei nyudreni hna atrein’?
13. Ngöne Salamo 23:4, tune kaa la aqane ithanata aconyi Davita, nge pine nemen matre thaa sesëkötre kö së?
14. Nemene la hna amamane hnyawa hnei Tusi Hmitrötr ngöne la aqane thupë së hnei Iehova, ngo thaa kolo kö lai a hapeu?
b Nyimutre la itre tusi salamo hnei Davita hna sile nyine troa atrunyi Iehova, pine la hna amele angeic ngöne lo itre ijine traqa la ngazo koi angeic.—Drei la itre hna cinyihane ngöne Salamo nyine goeën mekene 18, 34, 56, 57, 59, me 63.
c Wange ju la hna cinyihan hnine la zonal La Tour de Garde ne 1 Okotropa 2003, hna hape, “Ijine Iameköti i Akötresie—Nemene la ka troa traqa?”
15, 16. (a) Tune kaa la aqane xatua së hnei Iehova troa qëmeke kowe la itre itupath ka traqa koi së?(b) Qeje pengöne jë la ketre ceitune ka amamane la aqane xatua së hnei Iehova ngöne la kola tupathi së.
17. Tune kaa la aqane qejepengöi Iehova hnei Davita ngöne Salamo 23:5, nge pine nemene matre thaa ka ihmeku kö memine la aqane qejepengöne la Atre Thupë mamoe?
18. Nemene la ka amamane laka, ame Iehova, ke , ka hame Nyidrë?
19, 20. (a) Nemene la lapaune hnei Davita hna qeje pengön ngöne Salamo 23:6, nge tune kaa la aqane tro sa a hane hetrenyi lai lapaune cili? (b) Nemene la nyine tro sa ithanatane ngöne la ini ka troa xulu?