Ita Ne Thup göi 17 Ogas
Nyima 23 me 13 Qene Drehu
Itre Thiina Ka Lolo Nyine Tro Sa Xötrethenge
“Xöte thenge [jë] la thina ka meköt, me thina ka ijiji Akötesie, me lapaun me ihnim, me xomi hni, me thina ka menyik.”—1 TIM. 6:11.
1. Amamane jë jëne la lue ceitune la ketre aliene la hnaewekë hna hape, “xöte thenge.”
Nemene la ka canga mama ngöne la mekune i nyipunie e troa qaja la hnaewekë hna hape, “xöte thenge”? Maine jë nyipunieti a mekune ekö ngöne lo hneijine i Mose, lo trongene isi i angetre Aigupito a xötrethenge maine “weji” angetre Isaraela; ngo ame la pune koi angatr, tre, kola meci ngöne lo Hnagejë ka Palulu. (Eso. 14:23) Maine pena epuni a mekune lo ketre atre Isaraela laka, kola hlohlo la hni angeic, ke, meci hë la ketre atr hnei angeic; ngo thaa hnei angeice kö hna thë troa ihumuth. Caasi hi laka, loi e tro angeic a canga kötr kowe la ketre lapa hnë za, laka sikisi la etrune asë. Ngo e thaa traqa kö e cili, tro ha xötrethenge maine “weje la ate humu ate hnene la ate cili wezipo, e elë pete kö la hni angeic.”—Deu. 19:6.
2. (a) Nemene thupen la hnei Akötresie hna könën la itre Keresiano troa nyenyape kow maine troa xötrethenge? (b) Nemene la hnei Iehova hna thingehnaeane kowe la itre Keresiano ka ala nyimu enehila?
2 Isapengöne kö la aliene caha lue ceitune hna xome qa hnine la Tusi Hmitrötr, memine la mekune ka loi hnei Paulo hna qaja, ngöne la aja nyine troa xötrethenge maine troa traqa kow hnene la itre Keresiano; öni nyidrë: “[Eni a] nyenyape kowe la hatene troa hete thupene la hna hë ni kowe qa koho hnei Akötesie göi Keriso Iesu.” (Fil. 3:14) Tusi Hmitrötr a amamane ka hape, 144 000 la itre hna iën, laka Paulo fe; angatr la itre ka troa hetrenyi la thupen, ene la troa mele e koho hnengödrai. Angatre mina fe la itre ka troa ce musinëne la ihnadro me Iesu, ngöne la caa thauzane lao macatre. Drei la ketre thupene ka lolo hna könë angatre hnei Akötresie troa nyinyape kow maine troa xötrethenge! Ngo ame pë hë la itre Keresiano ka ala nyim, tre, hetrenyi kö la ketre mejiune maine ketre hnei angatre hna thele troa traqa kow. Atraqatre la ihnimi Iehova matre Nyidrëti a hamëne lo ewekë hna aluzine hnei Adamu me Eva, ene la mele ka thaa ase palua kö nge ka pexeje elany ngöne la Paradraiso e celë fen.—Hna ama. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Tune kaa la aqane tro sa amamane la hni ne ole së kowe la ihnimi gufa i Iehova enehila?
3 Thatreine kö tro la itre atr ka ngazo a kapa la mele ka thaa ase palua kö, ngacama catre thele ju hë angatr kuca la ewekë ka loi. (Is. 64:6) Maine easa ajane troa hetrenyi la mele ka thaa ase palua kö, nyipi ewekë tro sa lapaune kowe la hnei Akötresieti hna hnëkën, ene la iamele kowe la itre atr hna jëne Iesu Keriso. Tune kaa la aqane tro sa amamane la hni ne ole së kowe la ihnimi gufa i Akötresie? Ame la pane ewekë, tre, loi e tro sa drengethenge la wathebo celë: “Xöte thenge [jë] la thina ka meköt, me thina ka ijiji Akötesie, me lapaun me ihnim, me xomi hni, me thina ka menyik.” (1 Tim. 6:11) Nyipi ewekë tro sa pane ce wange la itre thiina ka lolo celë, matre troa xatua së isa ala caas troa catre xötrethenge itre eje “pala hi.”—1 Thes. 4:1.
“Xöte thenge [Jë] La Thina Ka Meköt”
4. Pine nemene matre thaa tro kö së a luelu laka, nyipi ewekë troa xötrethenge la “thiina ka meköt”? Nge nemene la pane ewekë nyine troa kuca?
4 Ame ngöne la lue tusi Paulo aposetolo koi Timoteo, hnei nyidrëti pala hi hna amë xötrëne la itre thiina ka lolo nyine troa xötrethenge; ngo ame pala hi la ka tro pa, tre, ene la thiina ka meköt. (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Ketre ame ngöne la itre xaa xötre ne la Tusi Hmitrötr, kolo pala hi a ithuecatre koi së troa xötrethenge la thiina ka meköt. (Ite edomë 15:9; 21:21; Is 51:1) Ame la ketre aqane troa traqa kowe lai, tre, ene la troa “atehmekua . . . Akötesie ka cas, me Iesu Keriso la hnei [nyidëti] hna upengëtin.” (Ioane 17:3) Maine tro la ketre atr a xötrethenge la thiina ka meköt, haawe, tro ha upi angeic troa ietrane la itre ngazo i angeic, me “ujë” matre tro pena ha kuca la aja i Akötresie.—Ite hu. 3:19.
5. Nemene la nyine tro sa kuca matre meköti së xajawai Akötresie?
5 Ame la itre atr enehila, itre milio la etrun ka catre xötrethenge la thiina ka meköt, tre, hnei angatr hna nue la mele i angatr koi Iehova me nyihatrene la hnei angatre hna sa xepu hnene la bapataiso ngöne la tim. Maine ka bapataiso hë nyipunie, hane kö nyipunieti mekune la aqane mele nyipunie, laka loi e troa mama ka hape, nyipunieti a catre xötrethenge la thiina ka meköt? Troa mama ngöne la easa troa axeciëne la itre mekune ka tru, laka loi e troa xome la Tusi Hmitrötr matre troa atrehmekune hnyawa la loi me ngazo. (E jë la Heberu 5: 14) Drei la ketre ceitun, maine ketre nekö trahmanyi maine nekö jajinyi nyipunie nge ka ijije hë troa hane faipoipo, tre hapeu, nyipunieti kö a thupëne matre thaa tro kö a hnime pena ha la ketre atr ka thaa bapataiso petre kö? Celë hi hnei nyipunieti lai hna catre thel, ene la troa xötrethenge la thiina ka meköt.—1 Kor. 7:39.
6. Nemene la hna upi së troa kuca hnene la thiina ka meköt?
6 Isapengöne kö la troa thiina ka meköti memine la troa nyi atr ka meköt, maine tro pena a ketre atr ka “thina ka meköti cat.” (Ate cai.7:16) Hnei Iesu hna hmekë së qa ngöne la troa nyi atr ka meköti me amamane ka hape, ka sisitria kö së hune la itre xan. (Mat. 6:1) Ame la nyipi aqane troa xötrethenge la meköt, tre, ene la troa thupëne la itre hni së; loi e troa saze la itre mekune me aqane ujë, me itre aliene hni, me hane thipetrije fe la itre aja ka ngazo. Maine tro pala hi sa catre ujë tune lai, haawe, thaa tro hë sa canga kei kowe la ngazo. (E jë la Ite edomë 4:23; goeëne ju fe la Iakobo 1:14, 15.) Ketre, tro Iehova a amanathithi së me xatua së troa catre xötrethenge me eëne la itre xaa thiina ka lolo, nge ka nyipi ewekë hna thele thene la itre Keresiano.
“Xöte thenge . . . [Jë] La Thina Ka Ijiji Akötesie”
7. Nemene la aliene la hna hape “thiina ka ijiji Akötresie”?
7 Ame la hnaewekë hna hape, “thina ka ijiji Akötesie,” tre, kola qaja la atr ka sa xepu me catre mele nyipici. Kola qeje pengöne hnene la ketre “dictionnaire” la aliene lai hnaewekë qene heleni hna hape, “thina ka ijiji Akötesie;” kola hape, “eje e kuhu hni la ajane troa catre kuca la huliwa i Akötresie.” Thaa hnei angetre isaraela kö ekö hna xötrethenge la thiina cili, kola mama ngöne la aqane ujë i angatr, laka, itre ka thaa idrei; kolo thupene hnei Akötresieti hna thepe angatr qa Aigupito.
8. (a) Ame la Adamu a kuca la ngazo, nemene la hnyinge hna amejën? (b) Tune kaa la aqane qeje pengöne me mama la “ewekë ka sihngödr”?
8 Itre thauzane lao macatre thupene la hna kuca la ngazo hnene lo atr ka pexej, ene Adamu, drei la ketre hnying hna amejën, ka hape: “Ijije jë kö troa hane nyihlue i Akötresieti hnyawa hnene la ketre atr?” Ame ngöne la itre macatre cili, pë petre kö atr ka ngazo ka atreine troa nyihlue i Akötresieti hnyawa. Ngo ame ngöne la ijine hnei Nyidrëti hna sa, hnei Iehova hna sa la hnying, hna jëne lo “ewekë ka sihngödr.” Hnei Nyidrëti hna amë la mele ne la Nekö i Nyidrëti ka caas ngöne la trengene hnaho i Maria, matre troa hnaho Iesu Hupuna i Nyidrë ceitune me ketre atr ka pexej. Ame la Iesu a mele e celë fen, uti fe hë la kola ahleuhleune la meci nyidrë, tre, hnei nyidrëti hna amamane la aliene la mekune hna hape, troa sa xepu nge troa mele nyipici koi Akötresie. Kola mama ngöne la itre aqane thithi nyidrë laka, nyidrëti a catre metrötrëne la Tretretro i nyidrë ka tru ihnimin. (Mat. 11:25; Ioane 12:27, 28) Qa ngöne lai, hnei Iehova hna aijijë Paulo troa ithanatane la mekune hna hape, “thiina ka ijiji Akötesie;” me qaja la mele i Iesu nyine troa xomi tulu qa ngön.—E jë la 1 Timoteo 3:16.
9. Tro sa xötrethenge tune kaa la thiina ka ijiji Akötresie?
9 Pine laka itre atr ka thaa pexeje kö së, thatreine kö së troa nyihlue i Akötresieti hnyawa. Ngo ijiji së hi troa catre xötrethenge la thiina ka ijiji Akötresie. Kolo lai a hape, tro sa xötrethenge hnyawa la tulu i Iesu Keriso. (1 Pet. 2:21) Qa ngöne lai, thaa tro kö sa tune la itre ka hmi thoi laka, ‘kösë angetre thiina ka ijiji Akötresie, ngo xelene pe la menen’ ej.’ (2 Tim. 3:5) Ame la troa xötrethenge la thiina celë, tre, thaa kolo kö lai a hape thaa tro hë sa nyihnyawane la ngönetrei së. Ame la kola hape, troa thiina ka ijiji Akötresie, tre, loi e tro fe lai a hane mama ngöne la ngönetrei së. Drei la ketre ceitun: tupa iheetr ne faipoipo ju hë së, maine kolo pena heetr ne tro troa itö, loi e tro pala hi a mama the së laka, easë hi la “angete thina ka ijiji Akötesie.” (1 Tim. 2:9, 10) Nyipici, ame la troa nyihlue i Akötresieti hnyawa, tre, kola upi së troa wanga atrune o drai la itre trepene meköti qa thei Nyidrë.
“Xöte thenge . . . [Jë] La Lapaun”
10. Nemene la hne së hna troa kuca matre troa acatrene pala hi la lapaune së?
10 E jë la Roma 10:17. Ame la aqane troa akökötrene me acatrene catrëne la lapaun, tre, ene la tro la Keresiano a sine thele pala hi la itre trenge nyipici ka tru alamekene e hnine la Wesi Ula i Akötresie. Nyimutre la itre itus ka lolo hnene la “hlue ka nyipici me ka inamacane” hna hamën. Köni itus hna hnëkëne matre troa xatua së troa atre Iesu Keriso me nyitipu nyidrë: Atr Ka Tru Ne La Fene Hnengödrai, Ecoute le Grand Enseignant me “Viens, Suis-Moi”. (Mat. 24:45-47) Kolo fe a hnëkëne hnene la hlue cili la itre porogarame ne icasikeu me asabele, ngöne laka, nyimutre la itre ka qaja la “wesi ula i Keriso.” Öhne kö nyipunieti la itre aqane troa kepe thangane ka loi qa ngöne la itre icasikeu cili, hnene la hna “nyipine catëne” la itre hnei Akötresieti hna hamën?—Heb. 2:1.
11. Nemene la enyipiewekëne la idrengethenge me lapaune ngöne la aqane troa acatrene la lapaune së?
11 Ame la ketre aqane troa acatrene la lapaune së, tre, ene la troa thith. Hnene la itretre drei Iesu hna sipone ielen koi nyidrë ka hape: “Nyi xane ju la lapaune hun.” Ijiji së mina fe troa sipone koi Akötresie cememine la hni ka ipië, troa hane nyi xane la lapaune së. (Luka 17:5) Ketre, loi e troa thithi koi Akötresie me sipone koi Nyidrëti troa hamëne la uati hmitrötr, ke ame la lapaun, tre, celë hi ketre “wene la Ua.” (Gal. 5:22) Loi e tro fe sa drengethenge la itre trepene meköti Akötresie, tre, celë hi lai ka troa acatrene catrëne la lapaune së. Ka nyipi ewekë fe troa akökötrene la aqane cainöje së. Eje hi lai laka, nyipi madrine la hne së hna troa kapa. Maine tro sa mekune la itre manathithi ka xulu qa ngöne la hna “amë panëne la baselaia i Akötesie me thina ka meköti anganyidë,” haawe, tro ha kökötre catre la lapaune së.—Mat. 6:33.
“Xöte thenge . . . [Jë] La Ihnim”
12, 13. (a) Nemene lo wathebo ka hnyipixe hna hamëne hnei Iesu? (b) Tune kaa la aqane tro sa xötrethenge la tulu i Keriso ngöne la troa ihnim?
12 E jë la 1 Timoteo 5:1, 2. Hnei Paulo hna hamëne la itre eamo göne la aqane tro la itre Keresiano a ihnimikeu. Loi e troa mama la thiina ka ijiji Akötresie the së, ngöne la easa drengethenge la wathebo ka hnyipixe qa thei Iesu, ene laka, troa “ihnimikeun” tune lo hnei nyidrëti hna hnimi së. (Ioane 13:34) Hnei Ioane aposetolo hna qaja hnyawa ka hape: “Ame la ate hetenyi la ite ewekë ne fen, me öhne la tejine me angeic’ a pë ewekë, nge thinge pe la hni angeic’ e angeic, kola lapa tune ka e kuhu hni angeice la aja koi Akötesie?” (1 Ioane 3:17) Mekune hi nyipunieti lo itre aqane hnime nyipunieti la itre xan?
13 Ame la ketre aqane troa xötrethenge la ihnim, tre, ene la troa inuekeune la itre ngazo, ngo thaa tro kö a lapa fë elëhni. (E jë la 1 Ioane 4:20) Loi pe, easa ajane troa xötrethenge la eamo celë, ka hape: “Loi e ixomi hninekeune me inuekeune nyipunie, maine hete gele i kete ate koi kete ; hna nue nyipunie hnei Keriso, kete tro nyipunie a tun.” (Kol. 3:13) Hetrenyi kö ngöne la ekalesia la ketre atr hnei nyipunieti hna iwesitrë memin? Tro kö nyipunieti a nue la ngazo hna kuca koi nyipunie?
“Xöte thenge . . . [Jë] La Xomihni Ahoean”
14. Nemene la ini hne së hna xome qa ngöne la tulu ne la ekalesia ne Filadelefia?
14 Thaa ceitune kö la troa xomihnine la ketre ewekë ka troa canga traqa memine la troa xomihnine la aja, laka, hmitre me jole troa eatrën. Ketre, ka nyipi ewekë la troa hetrenyi la xomihni ahoean, maine easa ajane troa mele epine palua. Öni Joxu Iesu kowe la ekalesia ne Filadelefia ka hape, “Hnei ’ö hna thupëne la tenge ewekënge ne xomi hni, qa ngöne lai kete tro ni a thupë eö ngöne la ijine itupath.” (Hna ama. 3:10) Nyipici, hnei Iesu hna inine la enyipiewekëne la troa xomihni ahoean, laka, ketre thiina ka lolo ka troa xatua së matre thaa tro kö sa canga kei kowe la itupath. Ame ngöne la kola tupathe la lapaune i angatr, hnene la itre trejine ne la ekalesia ne Filadelefia hna amamai tulu göne la troa xomihni ahoean. Qa ngöne lai, hnei Iesu hna thuemacanyi angatr ka hape, tro kö nyidrëti elany a xatua angatr ngöne la ijine troa traqa la ketre itupathi ka tru catr koi angatr.—Luka 16:10.
15. Nemene la hnei Iesu hna ini së göne la troa xomihni ahoean?
15 Atre hë Iesu laka, troa methinëne la itretre drei nyidrë hnene la itre atre ne la hnepe lapa i angatr ka thaa hmi kö, memine fe la itre atre ne fen. Celë hi matre alua hamë ithuecatre nyidrë koi angatr ka hape: “Ame la ate xomi hni uti hë la pun, te, tro ha mel.” (Mat. 10:22; 24:13) Hnei Iesu fe hna amamane kowe la itretre drei nyidrë la aqane tro angatr a hetrenyi la trenge catr ka ijij, matre troa atreine xomihni ahoean. Jëne la ketre ceitun, hnei nyidrëti hna amamane laka, hetrenyi la itre atr hna aceitunëne memine la ihnadro gaa tëtë; hnei angatre hna “kapa la wesi ula memine la madin,” ngo ame ngöne la ijine itupath, hnei angatr hna kei. Ngo ame la itretre drei Iesu, tre, hnei nyidrëti hna aceitunë angatr memine la ihnadro ka loi; ke, hnei angatr hna “kapa” la wesi ula i Akötresie “me wa, nge tha sixele kö [kola xomihni ahoean].”—Luka 8:13, 15.
16. Nemene la jiane huliwa ka lolo catr hna hamëne cememine la ihnim kowe la itre atr, itre milio la etrun, matre aijijë angatr troa xomihni ahoean?
16 Atre fe hi nyipunieti la aqane troa xomihni ahoean? Loi e tro sa “kapa” la wesi ula i Akötresie nge loi e tro mina fe ej a lapa pala hi ngöne la itre hni së me itre mekuna së. Celë hi lai hna aijijë së troa kuca hnene la Tusi Hmitrötr, Les Saintes Écritures – Traduction du monde nouveau, ke, ka hmaloi troa e nge hna ujëne hnyawa; ketre, hna ujëne eje ngöne la itre qene hlapa ka nyimutre. Nge maine tro sa e la Tusi Hmitrötr ngöne la nöjei drai me sine thele la itre mekune hne së hna e, haawe, celë hi lai ka troa xatua së troa hetrenyi la trenge catr ka ijije matre troa catre wa wen “nge tha sixele kö [kola xomihni ahoean].”—Sal. 1:1, 2.
“Xöte thenge . . . [Jë] La Thina Ka
Menyik” Me Tingeting
17. (a) Pine nemene matre nyipi ewekë la troa hetrenyi la “thina ka menyik”? (b) Hnei Iesu hna amamane tune kaa laka, hetrenyi nyidrëti la thiina ka meköt?
17 Thaa tro jë kö a madrine hnene la ketre atr, e hna upe zö angeic la ketre ewekë ngo thaa zö i angeice pe. Eje hi lai laka, ame la kola jele ngazone menune la itre atr, tre, tro hi angatr a canga elëhni me sa. Drei kö la eloine la troa hetrenyi la “thina ka menyik”! (E jë la Ite Edomë 15:1) Thaa ka hmaloi kö troa thiina ka menyik, ngöne la kola xöjetriji së hnene la itre xan. Drei la tulu ka lolo hnei Iesu hna hamën. “Hna qaqan, ngo tha hane pena kö qaqa ; hnei nyidëti hna aköt; ngo tha hna ikuiajojo pe kö; ngo hna nue nyidëti kö kowe la ate hnyingën’ amekötin.” (1 Pet. 2: 23) Thatreine kö së troa nyitipu Iesu hnyawa ngöne la troa hetrenyi la hni ka menyik; ngo hapeu, ijiji së kö troa catre eëne la thiina cili matre tro ej a kökötre the së?
18. (a) Nemene la elolone la troa hetrenyi la thiina ka menyik? (b) Nemene la ketre thiina ka lolo hna ithuecatre koi së troa xötrethenge?
18 Epi tro së a tui Iesu troa “hnëkëne pala hi troa sa” göne la pengöne la itre hne së hna mejiune kow; ngo loi e troa kuca lai cememine “la menyike me qou.” (1 Pet. 3:15) Nyipici, ame la troa thiina ka menyik, tre, ej a xatua së ngöne la kola isazikeu la itre mekun; loi e thaa tro kö sa catre fë mekune uti fe hë la troa icatrë, easë ju hë memine la itre atr ngöne la hna cainöj, maine memine pena la itre trejine me easë. (2 Tim. 2:24, 25) Ame la thiina ka menyik, tre, celë hi ketre jëne tingeting. Maine jë celë hi kepine matre ame ngöne la hnaaluene tusi Paulo koi Timoteo, tre, hnei nyidrëti hna amexeje fe la “tingeting” thene la itre thiina ka lolo hne së hna troa xötrethenge. (2 Tim. 2:22; goeëne ju fe la 1 Timoteo 6:11.) Nyipici, “tingetinge” la ketre thiina ka lolo hnene la itre Hna Cinyihane hna ithuecatre koi së troa xötrethenge hnyawa.—Sal. 34:14; Heb. 12:14.
19. Thupene la hne së hna ce wange la sevene lao thiina ka lolo, nemene hë la hnei nyipunieti hna catre thele troa xötrethenge, nge pine nemen?
19 Hne së hna ce wange la sevene lao thiina, hna ithuecatre me upe la itre Keresiano troa xötrethenge; ene la thiina ka meköt, me thiina ka ijiji Akötresie, me lapaun, me ihnim, me xomihni ahoeany, me thiina ka menyik, me tingeting. Drei la ketre manathithi ka tru ngöne la kola catre thele e hnine la itre ekalesia hnene la itre trejine föe me trahmany, troa eëne la itre thiina celë ka sisitria! Celë hi ka troa atrunyi Iehova lai, nge maine tro sa nue Nyidrëti troa wenë hnyawa la mele së isa ala caas, haawe, tro ha atrunyi Nyidrë, Akötresie ka Pucatin asë.
Itre Mekune Nyine Sine Thele
• Nemene la aliene la hna hape, troa xötrethenge la thiina ka meköti memine la thiina ka ijiji Akötresie?
• Nemene la ka troa xatua së troa xötrethenge la lapaun me xomihni ahoean?
• Tro la ihnimi a wenë tune kaa la aqane tro sa ujë kowe la itre xan?
• Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa xötrethenge la thiina ka menyik me tingeting?