Ita Ne Thup göi 14 DISEBA
Nyima 07 me 26 Qene Drehu
Iehova A Waipengö Së Matre Lolo La Mele Së
“Kola nyenyape agöne la ite nöj’ asë hnene la lue xajawa i [Iehova] anganyidë troa xomexatuane la ite ka meköti hni koi nyidë.”—2 A. L. ITE JO. 16:9.
1. Pine nemene matre Iehova a waipengö së?
KA pexeje Iehova Tretretro së. Atre së hnyawa hi hnei Nyidrë, ene pe thaa sihngödri kö koi Nyidrë, nge atrehmekune hi Nyidrë la “nöjei mekun’ asë e kuhu hni [së].” (1 A. l. ite jo. 28:9) Ngo thaa Nyidrëti kö a waipengö së matre troa thele la ngazo the së. (Sal. 11:4; 130:3) Nyidrëti pe a hnimi së, me thele troa thupë së qa ngöne la nöjei ewekë ka troa ajojezine la aqane imelekeu së me Nyidrë maine ka troa sewe së pena troa hetrenyi la mele ka pë pun.—Sal. 25:8-10, 12, 13.
2. Iehova a amamane koi drei la trenge catre i Nyidrë?
2 Atraqatre la trenge catre i Iehova, nge pëkö ewekë ka singödri koi Nyidrë. Celë hi kepin matre, ijije hi tro Nyidrëti a xatuane la itre hlue i Nyidrë ngöne la nöjei ijine angatr a hë koi Nyidrë, nge atreine hi tro Nyidrëti a sajuë angatr ngöne la kola traqa la itre itupathe koi angatr. Kola qaja ngöne la tusi 2 Aqane lapa ite Joxu 16:9, ka hape: “Kola nyenyape agöne la ite nöj’ asë hnene la lue xajawa i [Iehova] troa xomexatuane la ite ka meköti hni koi nyidë.” Easa öhne e celë laka Iehova a huliwan la trenge catre i Nyidrë thatraqane la itre ka nyihlue i Nyidrë cememine la hni ka pexej, ene la hni ka pë ethan me ka meköt. Thaa Nyidrëti kö a wanga atrune la itre ka huliwa iaö, me ka lue qëmek.—Ios. 7:1, 2, 21, 25; Ite edomë 1:23-33.
Loi e Troa Ce Tro Me Akötresie
3, 4. Nemene la aliene la kola hape, ‘troa ce tro me Akötresie,’ nge nemene la itre ceitun qa hnine la Tusi Hmitrötre ka xatua së troa trotrohnine lai mekune cili?
3 Ame koi ka ala nyim, ke, thaa ijiji kö tro la Atre Xupe la hnengödrai me fene hnengödrai a aijijëne la itre atr troa ce tro me Nyidrë ngöne la götrane ua. Ngo celë hnyawa hi lai ewekë hnei Iehova hna thele the së. Ame ngöne lo hneijine ekö, hnei Enoka me Noa hna ‘ce tro me Akötresie.’ (Gen. 5:24; 6:9) Hnei Mose hna “cate. . . , kösë kola goeëne la ka tha mama kö.” (Heb. 11:27) Ketre hnei Davita joxu hna sipu ce tro me Tretretro i angeice e koho hnengödrai cememine la hni ka ipië. Öni angeic, ka hape: “Tha tro kö ni a uk, ke, [Iehova] hë ngöne la götrane macang.”—Sal. 16:8.
4 Nyipici laka, thatreine jë kö tro sa ie me ce tro me Iehova ngöne la götrane la ngönetrei. Ngo atreine hi tro sa kuca tune lai ngöne la götrane la ua. Troa tune kaa? Hnene la atre cinyihane la Salamo hna cinyihane, ka hape: “Loi pe ini pala kö thei cilie ; hnei cilieti hna xölehuje la ime macang. Tro cilieti a e ni hnene la eamo i cilie.” (Sal. 73:23, 24) Kola hape, easa ce tro me Iehova ngöne la easa catre xötrethenge la itre eamo i Nyidrë, lo hne së hna pane kapa jëne la Wesi Ula i Nyidrë, me jëne “la hlue ka nyipici me ka inamacan.”—Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16.
5. Tune la ketre Kem, Iehova a alamekëne tune kaa la itre ka nyipici koi Nyidrë, nge nemene la hne së hna troa mekune göi Nyidrë?
5 Pine laka hnime Iehova la itre ka ce tro me Nyidrë, ame la aqane goeë angatre hnei Nyidrë, tre, kolo hi a ceitu memine la ketre keme ka tru ihnimin; Nyidrëti a thupë angatr, me hajuhajumi angatr, me ini angatr. Öni Akötresieti, ka hape: “Tro ni a ini ’ö me köjane koi ’ö la jëne qâ i ’ö troa trongën; tro ni a haji ’ö me alamekë eö.” Isa hnyinge jë së, ka hape: ‘Hapeu, eni kö a ie trootro me Iehova, me drenge la inamacane i Nyidrë, me atrehmekune laka Nyidrëti a alamekë ni cememine la ihnim? Hapeu, hetre thangane kö ngöne la itre mekuna së, me itre trenge ewekë së me itre huliwa së, la easa atre laka Iehova hnyawa hi ezi së? Nge maine tro ni a tria, eni kö a goeë Iehova ceitu me ketre Keme ka calogitre me catremek, maine pena ka tru ihnimin, me ka menyik, nge ka ajane troa xatuane la itre ka ietra matre troa bëeke hmaca koi Nyidrë me imelekeu hnyawa me Nyidrë?’—Sal. 51:17.
6. Nemene la ewekë ka eje thei Iehova nge pëkö thene la keme me thine së?
6 Ame itre xaa ijin, ijije tro Iehova a xatua së qëmekene tro sa xome la gojenyi ka ngazo. Hanawange la ketre ceitun, öhne hi Nyidrëti laka, kola nyiqaane hnine la itre ewekë ka ngazo hnene la hni së ka iaö. (Iere. 17:9) Ame e cili, tre, canga pa i Nyidrëti xatua së hune la itre keme me thine së, ke, ijije hi tro “la lue ine xajawa” i Nyidrëti a goeëne e kuhu hni së, me tupathe la itre mekune ka eje e kuhu hni së. (Sal. 11:4; 139:4; Iere. 17:10) Tro sa ce wange la aqane ujë i Akötresie ngöne la ketre ewekë ka traqa me kökötre ngöne la mele i Baruka, lo seketere i Ieremia perofeta, me sipu enehmu i nyidrë.
Ketre Nyipi Keme Koi Baruka
7, 8. (a) Drei lae Baruka, nge nemene la itre aja ka iajojezi nge ka nyiqaane kökötre e kuhu hni angeic? (b) Tune kaa la aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrë ceitu memine la ketre keme koi Baruka?
7 Baruka la ketre atre cinyihan, nge ka ce huliwa nyipici me Ieremia ngöne la ketre hnëqa ka jole catr, ene la troa cainöjëne la itre iameköti Iehova koi angetre Iudra. (Iere. 1:18, 19) Baruka la atrene la ketre fami ka trene mani, ngo ame ju hi la ketre ijin, angeice ha nyiqaane thele la “ite ewekë ka tru” thatraqai angeice kö. Maine jë, hnei angeice hna nyiqaane akökötrene e kuhu hni angeic la itre sipu hnei angeice hna mekune kow, maine ketre aja ka cia thei angeic kowe la itre mo. Thatre pengöne hnyawa kö së la aja cili, ngo öhne hnyawa hi Iehova la ethanyine la ewekë ka kökötre e kuhu hni Baruka. Jëne Ieremia, hnei Iehova hna amejëne la mekune celë me hape koi Baruka: “Hnei ’ö hna qaja, ka hape, Ekölö hi ni enehila, ke hnei Iehova hna nyi hleuhleu kowe la aköteng, ini a kucakuca hnenge hna awe; nge tha öhne kö ni la hnamano.” Thupene lai Akötesie a qaja, ka hape: “Nge hape u, eö a thele la ite ewekë ka tru thatraqai ’ö kö? The thele kö.”—Iere. 45:1-5.
8 Ngacama ka nango catre pi hë la itre trenge ewekë i Iehova koi Baruka, ngo thaa hnei Nyidrëti kö hna elëhni, loi pe hnei Nyidrëti hna ujë ceitu memine la ketre keme ka menyik. Nyipici, hnei Akötresieti hna öhne laka, ame la itre aja e kuhu hni Baruka, tre, thaa ka ngazo kö nge thaa ka hni ka qali kö. Ketre, atre hi Iehova laka, itre drai tixenuë pe hi hna melëne hnei Ierusalema me Iudra, nge thaa ajane kö Nyidrë tro Baruka a thixötre ngöne la hneijine ka jole celë. Qa ngöne lai, hnei Akötresie hna amekunë angeice laka, tro Nyidrëti a “axulune la ngazo kowe la nöjei ate asëjëihë,” me qaja, ka hape, maine tro Baruka a ujë cememine la inamacan, tre, tro hë angeic a mel. (Iere. 45:5) Eje hi laka, hnei Akötresieti hna qaja, ka hape: ‘The qene hmo kö, Baruka. Lapa mekune ju la ewekë ka troa traqa koi Iuda me Ierusalema ka tru ngazon. Catre jë troa idrengethenge matre mel! Tro ni a thupë eö.’ Hna ketre hnyawa la hni Baruka hnei Iehova, ke, hnei Nyidrëti hna wenë hnyawa la aqane waiewekë i angeic, ene pe mele pë hë angeice ngöne lo kola lepe apaatrenyi Ierusalema, 17 lao macatre thupen.
9. Tune kaa la aqane tro nyipunieti a sa la itre hnyinge hna amejëne ngöne la paragaraf?
9 Ame la epuni a mekune la hna qaja göi Baruka, pane wange ju la itre hnyinge me itre xötre celë: Nemene la ka mama thei Iehova ngöne la aqane ujë i Nyidrë koi Baruka, memine la itre aliene hni Nyidrë kowe la itre hlue i Nyidrë? (E jë la Heberu 12:9.) Ame ngöne la easa melëne la itre ijine ka jole catre celë, nemene la ini hne së kapa qa ngöne la eamo hna hamëne hnei Akötresie koi Baruka, memine la aqane kapa hnei Baruka la eamo? (E jë la Luka 21:34-36.) Tune kaa la aqane troa nyitipu Ieremia hnene la itre qatre thup Keresiano, göne la troa xome la thiina i Iehova, ene la troa hnehengazone la itre hlue i Nyidrë?—E jë la Galatia 6:1.
Kola Mama La Ihnimi Ne La Keme Thene La Nekön
10. Tune kaa la aqane hnëkë Iesu thatraqane la hnëqa i nyidrë, ene la troa Hene ne la ekalesia i Keresiano?
10 Qëmekene troa traqa hnei Keriso, kola mama la ihnimi Iehova kowe la nöje i Nyidrë jëne la itre perofeta me itre hlue ka nyipici i Nyidrë. Ame enehila, Nyidrëti a amamane la ihnimi Nyidrë jëne la Hene ne la Ekalesia i Keresiano, ene Iesu Keriso. (Efe. 1:22, 23) Qa ngöne lai, ame hnine la tusi Hna Amamane, kola qejepengöi Iesu tune la ketre arenio “nge [seven] la o alameken, celë hi ite ua i Akötesie ka [seven] hna upe kowe la fene hnengödrai asëjëihë.” (Hna ama. 5:6) Nyipici, hnene laka tiqa nyidrë hnene la uati hmitrötre i Akötresie, ene pe ka pexeje la aqane waiewekë i nyidrë. Ketre, nyidrëti a goeëne e kuhu hni së, nge pëkö ewekë ka sihngödri koi nyidrë.
11. Nemene la hnëqa i Keriso, nge kola mama tune kaa la thiina i Keme i nyidrë ngöne la aqane ujë i nyidrë koi së?
11 Ceitu Iesu hi me Iehova, laka, thaa nyidrëti kö a ujë ceitu me polis qaa hnengödrai. Nyidrëti a waipengö së cememine la ihnim. Ame la ketre, tre, hna ati ëje i Iesu “Keme ka epine palua;” kola amekunë së e celë la hnëqa hnei nyidrë hna troa xom, ene la troa aijijëne la nöjei ka troa lapaune koi nyidrë troa hetrenyi la mele ka pë pun. (Is. 9:6) Ketre, hnene laka nyidrëti la Hene ne la ekalesia i Keresiano, ene pe atreine hi nyidrëti troa akeukawane me hamë eamo kowe la itre ka ajan, jëne la itre trejine ka macaje ngöne la ua, ene la itre qatre thup.—1 Thes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.
12. (a) Nemene la hna amamane göi Iesu hnene la itre itus kowe lo sevene lao ekalesia ne Asia? (b) Kola mama tune kaa la thiina i Keriso kowe la hna axö mamoe i Akötresie thene la itre qatre thup?
12 Kola mama la ejuine la ihnimi Keriso kowe la hna axö mamoe ngöne la itre itus hna cinyihane kowe la itre qatre thup ne lo sevene lao ekalesia e Asia. (Hna ama. 2:1–3:22) Ame ngöne la itre itusi cili, hnei Iesu hna amamane la aqane hnehengazone nyidrë la itre ewekë ka traqa e hnine la itre ekalesia, itre eje isa ala caas, memine la ejuine la ihnimi nyidrë kowe la itretre drei nyidrë. Itre itusi mina fe lai ka ihmeku hnyawa memine la hnedrai së enehila pine laka, kola eatre la hna meköle goeëne hnei Ioane ngöne Hna Amamane ngöne “la Drai Joxu.”a (Hna ama. 1:10) Kola mama la ihnimi Keriso jëne la itre qatre thup, itre ka huliwa kowe la ekalesia ceitu me itre atre thupe ngöne la ua. Atreine hi tro nyidrëti a upe la “[“itre atr nyine ahnahna,” MN]” matre troa akeukawane la itre trejine ngöne la ijine ka ijij maine hamë eamo pena. (Efe. 4:8; Ite hul. 20:28; e jë la Isaia 32:1, 2.) Hapeu, epuni kö a goeëne la trenge catre hnei angatre hna kuca ceitu me hatrene la ihnimi Keriso koi epuni isa ala caas?
Ixatua Ngöne La Nyipi Ijin
13-15. Akötresieti a sa tune kaa la itre thithi së? Hamëne jë la itre ceitun.
13 Hapeu, hane kö epuni catre thith matre sipo ixatua, nge kola sa la thithi epuni hnene la hna traqa la ketre trejine Keresiano ka macaje ngöne la ua troa akeukawanyi epun? (Iako. 5:14-16) Maine pena kola kapa la ixatua jëne la ketre cainöj hna cile fë ngöne la ketre icasikeu, maine jëne pena la ketre ithuemacanyi ngöne la ketre itusi së. Itre jëne Iehova hi lai a sa la itre thithi së. Drei la ketre ceitun, thupene la hna cile fë la cainöje hnene la ketre qatre thup, kola easenyi nyidrë hnene la ketre trejine föe hna akötrëne hnene la ketre ewekë hna kuca koi eahlo, nge ka thaa meköti kö, ngöne la itre wiike ka ase hë. Thaa hnei eahlo kö hna nyiulili pine la ewekë ka traqa koi eahlo, ngo eahlo pe a qaja amamane la madrine i eahlo kowe la itre mekune qa hnine la Tusi Hmitrötr hna amexeje ngöne la cainöj. Itre mekune lai ka ihmeku memine la jole ka traqa koi eahlo, nge kola akeukawane la hni eahlo. Drei la madrine ka eje thei eahlo pine la hnei eahlo hna sine la icasikeu celë!
14 Ame göi ixatua hna kapa jëne la thith, tro sa ce wange la tulu ne la köni atr hna kalabusin. Hnei angatr hna atre la nyipici ngöne la kola umë angatr, me kökötre trootro uti hë la itretre cainöje hë angatre ngo thaa hna bapataiso angatre petre kö. Pine laka hna traqa la ketre jole e hnine la kalabus, nyimutre la itre hnëqa hna thapa qaathene la itre hna umën. Ene pe kola ha nyiqaane wesitr. Itre hna akalabusin a ce axeciëne ju pë hë laka, thupene la hna iji kofi ngöne la hmakanyi ka troa xulu, tre, thaa tro kö angatr a bëeke fë la itre kape i angatre nyine troa amamane la icilekeu i angatr. Haawe, ketre jole ka tru hë enehila kowe la köni ka cainöje hna thaa bapataisone petre kö. Maine tro angatr a lö hnine la icilekeu, tre, angatre hë lai a ena la eamo hna hamëne hnei Iehova ngöne la Roma 13:1. Nge maine thaa angatre kö a sine lai, tre, tro ha elëhni koi angatr hnene la itre xaa hna umën, me akötrë angatr.
15 Thaa ijije kö tro la köni trahmanyi a iöhny, ene pe angatre a thithi jë matre troa hetre inamacan. Ame e hmakany, öhne hë lo ala köni laka, caasi hi la mekune hnei angatre hna axeciën, ene la troa thipëne troa iji kofi. Ame la kola bëeke hnene la itre ka thup troa hleme trongëne la itre kap, pëkö hna ketr hnene la köni trahmany. Drei la madrine thei angatr laka, hna ce me angatre hnene la “Ate shamatine la thith”!—Sal. 65:2.
Troa Goeëne La Itre Drai Elanyi Cememine La Mejiun
16. Tune kaa la aqane mama la ihnimi Iehova kowe la itre atr hna aceitunëne me mamoe ngöne la huliwa ne cainöj?
16 Ame la ketre hatrene la ihnimi Iehova kowe la itre atr ka hni ka meköt, tre, ene la huliwa ne cainöje e cailo fen, ngöne la itre götrane hnei angatre hna isa mele ngön. (Gen. 18:25) Jëne la itre angela, Iehova a eatrongëne la itre hlue i Nyidrë kowe la itre atr hna aceitunëne me itre mamoe, mele ju hë angatre ngöne la itre götrane hna thaa ketr petre kö hnene la maca ka loi. (Hna ama. 14:6, 7) Drei la ketre ceitun, jëne la ketre angela hnei Akötresie hna eatrongë Filipo, ketre atre cainöje ngöne lo hneijine i Iesu, matre troa ixelë memine la ketre atr ka tru ne Aithiope, me qejepengöne la Itre Hna Cinyihan koi angeic. Nemene ju hë la thangane lai? Hna kapa la maca ka loi hnene la trahmany, ene pe ketre atre drei Iesu fe hë angeic hna bapataison.b—Ioane 10:14; Ite hu. 8:26-39.
17. Pine nemene matre thaa tro kö sa hnehengazo menu pala ha ngöne la itre drai elany?
17 Kola easenyi trootro la pun ne la fene celë, nge tro pala kö a “akötre,” tune la hna perofetane hë. (Mat. 24:8) Drei la ketre ceitun, kola tru catre la thupene la xen, ke, kolo pala hi a elë la etrune la itre atr, maine hnene la itre aqane saze la drai, maine ejolene göi mani pena. Tro ha jole catre troa öhnyi huliwa, nge ame koi itre ka huliwa ha, tre troa iele angatre troa huliwa mec. Maine nyipici laka troa traqa la itre ewekë celë, ngo ame la nöjei atr ka amë panëne la huliwa i Iehova ngöne la mele i angatr, me catre troa ‘maca la alamek,’ tre thaa tro kö angatr a hnehengazo menu pala ha. Atre hnyawa hi angatre laka Akötresieti a hnimi angatr, me thupë angatr. (Mat. 6:22-34) Drei la ketre ceitun, tro sa ce wange la aqane kuca Iehova matre tro Ieremia a hetrenyi la itre ka nyipi ewekë ngöne la ijine kola troa apaatrenyi Ierusalema, laka ketre ijine ngazo ngöne la macatre 607 M.P.K.
18. Tune kaa la aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrë koi Ieremia ngöne la kola lepe Ierusalema?
18 Ngöne la hnaaluene cile Babulona koi Ierusalema, hna umë Ieremia ngöne la Hnahage Ne La Kalabus. Tune kaa la aqane tro angeice a xen? E hna nue amacanyi angeic, haawe atreine hi tro angeice a thele xen. Ngo hna lapa xötreithi angeice pe hnene la itre ka xele ma wai angeic, matre angatre hi lo itre ka ijije troa thua i angeic. Ngo thaa Ieremia kö a mejiune koi atr, ngo koi Akötresieti pe, atre thingehnaeane laka, tro Nyidrëti a thupë angeic. Hapeu, hnei Iehova kö hna eatrëne la trenge ewekë i Nyidrë. Eje hi! Hnei Nyidrëti hna kuca matre tro Ieremia a kapa o drai “la nene areto . . . uti hë pë hë areto ngöne la lapa.” (Iere. 37:21) Hna mele pe hnei Ieremia me Baruka me Ebede-melek, me itre xane ju kö ngöne la ijine cili, lo ijine jiin, me itre wezipo, me mec.—Iere. 38:2; 39:15-18.
19. Ame la easa qëmeke kowe la itre drai elany, nemene la mekune nyine tro sa axeciën e kuhu hni së?
19 Nyipici, “eje hune ite ka meköti la lue xajawa i Joxu, nge ame la lue hnashama i nyidë, te, kola shamatine la ite thithi angat.” (1 Pet. 3:12) Hapeu, madrine kö epuni laka, Tretretro së e koho hnengödrai a waipengö së me thupë së? Hapeu, epuni kö a mele xetietë ngöne la epuni a atre laka, lue xajawa i Nyidrë hui epun matre troa hetre thangane ka loi la mele i epun? Nga loi e troa catre e kuhu hni së troa ce tro pala hi me Akötresie, ngacama thatre ju hë së la itre ewekë ka troa traqa koi së elany. Ngo thaa luelu kö së laka, tro pala hi Iehova a easenyi së me goeëne la itre hlue i Nyidrëti asë ceitu me itre nekö i Nyidrë.—Sal. 32:8; e jë la Isaia 41:13.
[Ithueamacany]
a Ngacama hna pane cinyihane la itre itus thatraqane la itretre drei Keriso hna iën, ngo itre hna cinyihane lai thatraqane mina fe la nöjei hlue i Akötresieti asë.
b Ame la ketre ceitune ka amamane la aqane xomiujine Iehova la huliwa ne cainöj, tre, eje ngöne la Ite Huliwa 16:6-10. Easa e e cili laka “hnei Uati Hmitöte hna shewe angate,” ene Paulo me itre sinatronge i angeic, troa cainöje e Asia me Bithunia. Ngo hna upi angatre pe troa cainöje e Makedonia, ke, nyimutre la itre atr ka hni ka menyik e cili ka kapa la maca ka loi.
Qeje Pengöne Jë
• Tro sa amamane tune kaa laka easa ‘ce tro me Akötresie’?
• Tune kaa la aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrë koi Baruka?
• Kola mama tune kaa thei Iesu, ene la Hene ne la ekalesia i Keresiano, laka, hetrenyi nyidrëti la itre thiina ne la Keme i nyidrë?
• Tune kaa la aqane tro sa amamane laka, easa mejiune koi Akötresie ngöne la itre ijine ka ngazo celë?