HNA MELËN
Eni Pala Hi a Ini
ENI a olene koi Iehova, ke ketre manathith ka tru la Nyidrëti a “Atre Ini Ka Sisitria” koi ni. (Isa. 30:20) Nyidrëti a inine la itre hlue i Nyidrë jëne la Tusi Hmitrötr, me itre hna xup, me organizasio i Nyidrë. Nyidrëti fe a ini së jëne la itre trejin. Easenyi hë troa 100 lao macatreng, nge eni pala hi a kepe thangane la ini qaathei Iehova, jëne la itre ixatua cili. Tro ni a pane porotrikën koi epun.
Eni me faming lo 1948
Hna hnaho ni lo 1927 ngöne la ketre neköi traon ezine Chicago e Illinois (États-Unis). Hnei kaka me nenë hna hia eahun ala 5, ene Jetha, me Don, me eni, me Karl, me Joy. Xecie koi eahuni asë troa catre nyihlue i Iehova. Hnei Jetha hna sine la hnaaluene ini ne Gileada lo 1943. Hnei Don hna lö kowe la Bethela e Brooklyn (New-York) lo 1944, nge Karl lo 1947, nge Joy lo 1951. Hnene la tulu i angatr me tulu i kaka me nenë hna ithuecatre koi ni.
KOLA ATRE LA NYIPICI HNENE LA FAMING
Ka e Tusi Hmitrötre catre kaka me nenë, nge ka hnimi Akötresie. Celë hi ka uku hun troa hane hnimi Akötresie. Ngo pëhë metrötre i kaka kowe la hmi lo nyidrëti a bëek qa hna isi e Europe ngöne lo Pane Isi Ka Tru. Ame kö nenë, tru catre la hni ne ole i eahlo koi Akötresie, ke mele ju kö kaka qa hna isi. Öni eahlo koi kaka: “Karl, nyiso a tro troa hmi, tune lo hnei nyiso hna majemin ekö.” Ngo öni kaka: “Ena ami nyipo ngo xele ni ma hmi.” Matre öni nenë: “Hnauën?” Sa jë hi nyidrë ka hape: “Ame lo ijine isi, hnene la itre he ne hmi hna isa thith kowe la isa trongene isi angatr, ngo casi hi la hmi angatr! Akötresieti kö a ce memine la lue trongene isi cili?”
E thupen, nenë hë koilo troa hmi nge traqa pi hi la lue Temoë Iehova e koilo hnalapa. Hnei nyidroti hna amamane koi kaka la lue itus hna hape Lumière, ka qejepengöne la tusi Hna Amaman. Hnei kaka hna xom ke nyidrëti a pi e. Ame hë la nenë a öhne la lue itus, eahlo pa nyiqane e jë. Ame hë lo ketre drai, hnei eahlo hna öhne la ketre ithuemacany ngöne la zonal, kola hëne la itre atr ka ajan troa ini Tusi Hmitrötr jëne la lue itusi cili, Lumière. Matre hnei eahlo hna tro troa sin. Ame la eahlo a traqa, hna kepe eahlo hnene la ketre qatre föe. Hnei nenë hna xome trongëne la ca itus me qaja kowe la qatre föe ka hape, “Epuni a inine la itusi celë?” Sa jë hi eahlo, “Öö, hane lö jë neköng.” Ame hë lo wiik e thupen, hnei eahun hna ce tro me nenë a tro cili, nge qane ju hi lai, eahuni ha tro e nöjei wiik.
Ame ngöne la ketre icasikeu, hnene la trejin trahmany ka xomiujin, hna sipo ni troa e la Salamo 144:15, ka qaja ka hape, ka madrine la itre ka nyihlue i Iehova. Hna ketri ni hnene la xötre cili, tune fe la tusi 1 Timoteo 1:11 ka qaja ka hape, Iehova la “Akötresie ka madrin,” me Efeso 5:1, kola ithuecatre koi së troa ‘nyitipu Akötresie.’ Eni a trotrohnine e cili laka, loi e tro ni a madrine troa nyihluene la Atre Xup me olen kowe la manathith cili. Lue ewekë lai hnenge hna isine troa kuca ngöne la meleng.
Ame la ekalesia ka easenyi koi eahun e Chicago, ke 32 kilomet lao enanyin. Ngo hnei eahun pala hi hna sine la itre icasikeu. Celë hi ka xatua ni troa trotrohnine hnyawa la Tusi Hmitrötr. Ame lo ketre ijin, hnei Jetha hna hamë mekun. Ame la eni a dreng, öning: ‘Eje hi lo lai mekunang. Tro ni e kula a liim.’ Ame e cili, eni ha nyiqane hnëkë me hamë mekun. Ame la ka nyipiewekë, eni ha easenyi catre koi Iehova, tune la lue trejin me ni me lue xa i eni. Nge hnenge hna xomi bapataiso lo 1941.
IEHOVA A INI NI JËNE LA ITRE ASABELE KA TRU
Eni hmaca a mekune lo ketre asabele ka tru e Cleveland (Ohio) lo 1942. Kola dreng la porogaram cili jëne telefon ngöne la 50 lao xaa traon ne États-Unis. Hnenge memine la faming hna lapa fene la itre itate ezine la hnë asabele, nge hna hnëkën hnene la itre trejin. Kolo ijine Hnaaluene Isi Ka Tru, nge tru la itre ka icilekeu memine la itre Temoë Iehova. Ame lo ketre jidr, eni a öhne laka, hnene la itre trejin trahmany hna acile la itre loto qëmeke koi gojeny. Nge ame e hnine la itre loto, isa ca trejin ka thup ngöne la jidri ka pexej. E hetre jole ka traqa, angatr a isa amelene la itre laam ne loto, matre thinane la itre ka traqa jidr me ho trutru göne troa nyihatre kowe la itre xaa trejin. Matre öning, ‘Ka hnëkë hnyawa la nöje i Iehova kowe la nöjei pengöne jole ka troa traqa!’ E cili, kola tingetinge la hning, nge eni a meköle hnyawa. Eloine pe, pë pi kö ca jole ka traqa.
Ame la eni a mekune hmaca enehila la asabele cili, eni a öhne laka, tha ase pi kö nenë hnehengazo menu maine xou pena. Ka pexeje hnyawa la mejiune i eahlo koi Iehova me organizasio i Nyidrë. Tha tro jë kö ni a hane thëthëhmine la tulu i eahlo.
Qëmekene la asabele ka tru cili, hnei nenë hna xome la huliwa ne pionie. Matre hnei eahlo hna drenge hnyawane la itre cainöj hna cile fë ka qaja la troa huliwa i Iehova drai ka pexej. Ame la eahuni a bëek kowe la hnalapa, öni eahlo, “Eni a ajane tro palahi a pionie, ngo tha tro kö ni lai a eatrën e tru pala ha la jol ngöne la hnalapa.” Eahlo a sipo eahuni jë troa xatua eahlo. Matre eahuni a nangëne jë. E cili, hnei eahlo hna isa thue qa i eahun, isa cas maine lue hnahag nyine troa nyidrawan e nöjei hmakany, qëmekene troa iji trii. Ame la eahuni a tro troa ini, eahlo pe hi a goeëne la hnalapa me wange ka hape, hna nyidrawane kö. E thupen, eahlo a tro troa cainöj. Ka huliwa catre eahlo. Ngo tha hnei eahlo kö hna nuaxöji hun. Ame la eahuni a traqa qa hna ini, e hnaipajö maine hej, ke eahlo pala hi la a treqe eahun. Nge ame itre xaa ijin, thupene la hna ini, eahuni a ce tro me eahlo troa cainöj. Celë hi ka xatua eahun troa trotrohnine la aliene la troa pionie.
ENI A NYIQANE HULIWA I IEHOVA DRAI KA PEXEJ
Hnenge hna xome la huliwa ne pionie lo eni a 16 lao macatre. Ngacama tha ka Temoë pala kö kaka, ngo nyidrëti a pi atre la aqane trongene la huliwang koi Iehova. Ame lo ketre hej, hnenge hna qaja koi nyidrë ka hape, ngacama eni a nue trengecatr ngo pëkö atr ka pi ini Tus me eni. Pë pi kö ka ithanata. E thupene öninge jë hi, “Tha nyipëti kö a pi ini Tus me ni?” Nyidrëti a nango mekune me sa e thupen ka hape, “Ö, nga ka loi hö.” Matre kaka la pane atr hnenge hna ini Tus memin. Ketre madrine ka tru lai koi ni!
Hnei nyio hna inine lo itus hna hape, “La vérité vous affranchira.” E thupen, hnenge hna öhne laka, kaka a xatua ni troa ketre atr ka ini Tus hnyawa me maca troa hamë ini. Ame lo ketre hej, nyidrëti a ase e la paragaraf, öni nyidrë: “Trotrohnine hi ni la hna qaja hnene cahu itus. Ngo nemene la ka amamane koi eö ka hape, ka nyipici la hna qaja?” Hna asesëkötrë ni hnene la hnyinge i nyidrë, matre hnenge hna sa ka hape: “Thatreine kö ni amamane koi nyipë enehila, ngo ame la nyiso hmaca ini Tusi, tro ni a sa la hnyinge i nyipë.” Nge celë hi hnenge hna kuca. Hnenge hna thele la itre xötr ka jelenyipicine la mekun hna qaja ngöne la itus. Qane ju hi lai, eni a isine troa hnëkëne hnyawa la ini Tus me inine troa ithele hnyawa. Celë hi ka xatua ni troa acatrene la lapauneng me imelekeu i kaka me Iehova. Hnei kaka hna trongëne la itre hnei nyidrëti hna inin uti hë la xomi bapataiso lo 1952.
ENI PALA HI A INI JËNE LA ITRE OBJECTIF KA HNYIPIXE
Hnenge hna tro qa koilo hnalapa lo eni a 17 lao macatre. Ketre mesinare hë Jethaa, nge Don hë ngöne la Bethela. Ka tru koi nyidro la itre götran hna upi nyidroti kow, nge celë hi ka ithuecatre koi ni. Matre hnenge hna nyialiene la itre pepa göne troa lö kowe la Bethela, me sine la Ini Gileada, me nue Iehova troa iën. Hnei Nyidrëti hna sa tune kaa koi ni? Hna hane hë ni troa lö kowe la Bethela lo 1946.
Ame ngöne la itre macatre, hna ami ni ngöne la nöjei pengöne huliwa, matre hnenge hna inine troa kuca la itre ewekë ka hnyipixe. Ame ngöne la 75 lao macatre ne lapa ni ngöne la Bethela, hnenge hna inine troa cane la itre tus, me huliwa ngöne comptabilité me import-export. Ngo ame la ini ka tru hnenge hna kapa, ke ene la itre ini qaathei Iehova hna hamëne ngöne la Bethela, jëne la itre hmi ne hmakany me itre cainöj hna cile fë.
Eni a hamë ini kowe la itre qatre thup ne la ekalesia
Tru fe la itre ini hnenge hna xom qaathei Karl jini eni, ka lö kowe la Bethela lo 1947. Ka maca catre angeic troa ini Tusi Hmitrötr me hamë ini. Ame lo ketre ijin, hnenge hna sipo angeic troa xatua ni göne la ketre cainöj hnenge hna troa cile fë. Hnenge hna qaja koi Karl ka hape, hnenge hna ce xawane la itre hnenge hna ithel, ngo thatreine kö ni la aqane troa huliwan. Hnei angeic hna amamai ni la aqane troa kuca jëne hi la ca hnying. Öni angeic, “Joel, nemene la tane la cainöje i eö?” Canga trotrohnine ju hi ni laka, tro hi a huliwane la itre hnenge hna ithel ka ihmeku memine la tane la cainöj, nge nue pë hë la itre xaa ithuemacany. Tha ase kö ni thëthëhmine la ini cili.
Maine aja i easë troa madrine ngöne la Bethela, nyipiewekë tro sa catre cainöj, celë hi ka troa thue trengecatre koi së. Eni hmaca a mekune lo ketre ewekë ka traqa e Bronx (New York). Ame lo ketre hej, hnenge me ketre trejin trahmany hna cainöj kowe la ketre föe ka xome hë la itre zonale së, ene la Ita Ne Thup me Hmeke Jë! Öni nyio koi eahlo ka hape, “Nyio a xatuane la itre atr enehila hej jën la itre mekun ka ithuecatre qa ngöne la Tusi Hmitrötr.” Öni eahlo, “Maine epon a traqa troa qeje Tusi Hmitrötr, ke lö jë.” Hnei nyio hna e me qejepengöne la itre xötr ka qaja la Baselaia i Akötresie me fene ka hnyipixe. Hna ketri eahlo catr, matre hnei eahlo hna hëne la itre sinee i eahlo tro ce porotrik me eahun lo wiik e thupen. Eahlo hë me föi eahlo a nyihlue i Iehova.
ENI A INI JËNE LA FÖENG
Ame ngöne la 10 lao macatre, hnenge hna thele troa faipoipo, uti hë la eni a öhne la föeng. Nemene la ka xatua ni troa öhne la föe ka ihmeku me ni? Hnenge hna thith koi Iehova, me lapa mekune la itre objectif hnenge me föeng hna troa eatrën thupene la nyio a faipoipo.
Eni me Mary ngöne la huliwa ne sirkoskripsio
Ame ngöne lo ijine asabele ka tru ngöne Yankee Stadium lo 1953, hnenge hna iöhnyi memine la ketre trejin föe, Mary Aniol. Hnei angeic hna sine lo hnaaluen ini ne Gileada me Jetha xa i eni. Nge hna ce upi nyidro troa ce cainöj. Tru catre la madrine i Mary troa porotrikëne la itre ewekë ka traqa ngöne la angeic a mesinare e Caraïbes me ngöne la angeic a ini Tus memine la itre atr. Ame hë la nyio a iatre, eni a öhne laka, casi hi la itre mekuna i nyio göne la huliwa i Iehova. Kolo ha tru trootro la ihnimi nyio uti hë la nyio a faipoipo lo Eiperem 1955. Kola tro la itre macatre, nge eni a öhne ka hape, Mary la ketre ahnahna qaathei Iehova nge tulu nyine troa nyitipun. Ka madrine pala hi angeic, la angeic a kapa la ketre huliwa. Ketre föe ka huliwa catre angeic, nge ka hnim la itre atr me amë panëne la Baselaia. (Mat. 6:33) Ame ngöne la köni macatre, hnei nyio hna xome la huliwa ne sirkoskripsio, nge ame hë lo 1958, hna hane hë nyio kowe la Bethela.
Tru la itre ini hnenge hna kapa qaathei Mary. Thupene la nyio a faipoipo, hnei nyio hna ce axeciën troa ce e Tusi Hmitrötr. Nyio a e la 15 lao xötr, nge e thupen nyio a isa qeje mekun me ithanatane la aqane tro nyio a trongën ngöne la mele i nyio. Hnei Mary hna lapa porotrikëne koi ni la itre hnei angeic hna inin e Gileada maine ngöne lo angeic a mesinare. Celë hi ka xatua ni troa atreine waiewekë, me maca troa cile fë cainöj me atreine ithuecatr kowe la itre trejine föe.—It. Ed. 25:11.
Meci hë Mary föeng lo 2013. Eni a pi canga iöhnyi me angeic ngöne la fene ka hnyipixe! Ngo ame enehila, xeci koi ni tro pala hi a ini me mejiune koi Iehova hnene la hning ka pexej. (It. Ed. 3:5, 6) Eni a madrin nge kola akeukawanyi ni, la eni a mekun la hna troa kuca elany hnene la itre hlue i Iehova ngöne la fene ka hnyipixe. E cili, tro sa inine la itre ewekë ka hnyipixe göne la Atre Hamë Ini Ka Sisitria! Thatreine kö ni olen kowe la itre ini hnenge hna kapa qaathei Nyidrë uti hë enehila, me itre hatrene ihnimi Nyidrë.
a Wange ju la hna melëne hnei Jetha Sunal ngöne la Ita Ne Thup ne 1 Maac 2003, g. 23-29.