Nemene La Pengöne La Hni Nyipunie?
“Loi e eje ngöne la ite u [hni] i nyipunie la ihnimi gufa ne la Joxu shë Iesu Keriso.”—FILEM. 25.
IJIJI NYIPUNIETI KÖ TROA SA?
Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa thele troa waipengöne la thiina së?
Nemene la itre thiina nyine tro sa thipetrij? Nge nemene la nyine tro sa kuca?
Nemene la nyine tro sa isa kuca, matre tro pala hi a hetrenyi la thiina ka loi e hnine la ekalesia?
1. Ame ngöne la itre tus i Paulo kowe la itre ekalesia, nemene la trenge ithanata hnei angeice hna amexeje lapane?
NYIMU tusi hnei Paulo aposetolo hna cinyihane ngöne lo hneijine ne lo itre pane Keresiano; nge kola mama hnine la itre tusi cili la aja i angeic, ene la tro Akötresie me Keriso a kapa la u ka huliwa hnine la itre ekalesia. Tune la hne së hna öhne ngöne la tus i angeice koi angetre Galatia, kola qaja ka hape: “Ange tejine fe, epi eje thene la ite u i nyipunie la ihnimi gufa ne la Joxu shë Iesu Keriso. Amen.” (Gal. 6:18) Nemene la aliene lai kola hape, “ite u i nyipunie”?
2, 3. (a) Nemene la aliene la “u,” lo ithanata hnei Paulo hna qaja? (b) Nemene la itre hnyinge ka loi e tro sa xom matre nyine troa isa waipengö së kö?
2 Ame la “u,” tune la aqane cinyihane Paulo, tre kola qaja la itre mekuna ne la hni së, ka upi së troa qaja maine kuca la ketre ewekë. Hna hule la itre xa atr hnene la hni angatre troa nyipi atr la aqane ujë, me kukehni itre xan, me menyik, me ham, me atreine kapa la qeje menu i ketre. Öni Tusi Hmitrötr, ka lolo la troa “hni ka menyik me thilimek,” memine fe la troa “menyik la hni;” hane hi lai pengöne la atr ka atreine xome hnöthe la hni angeic. (1 Pet. 3:4; Ite edomë 17:27) Ame pena itre xan, tre hna hule hnei hni tro pala hi a ithanata akökötrenyi maine tro pena a hni koi mani. Pengöne hi lo atr lai ka canga tro dreng akötrëne ju hi la ithanata hna qaja koi angeic, maine ka xele ma dreng e tro ketre a ameköti angeic. Nge ame itre xan, hna hule la mekuna i angatre hnei itre ewekë ka sis maine pi tru pena koi Akötresie.
3 Qa ngöne lai, ame la Paulo a qaja ka hape, “loi e eje thene la u i ’ö la joxu Iesu Keriso,” angeice hi lai a thuecatren la itre trejine me angeice troa xom la tulu i Keriso, me troa amë e kuhu hni la itre mekune nyine amadrinë Akötresie. (2 Tim. 4:22; e jë la Kolose 3:9-12.) Ka loi e tro sa isa lapa mekune enehila ka hape: ‘Nemene la thiina ka mama theng? Nemene fe la nyine tro ni a kuca ka amadrinë Akötresie? Nemene la nyine tro ni a kuca matre ajane jë fe la itre atrene la ekalesia troa pi amadrinë Akötresie?’ Ase fe hë nyipunieti öhne la ketre götrane gaa cia ijö? Ame la ijine eng, tre mingöminge pi hë la götrane cili, nge kola hmedre lolo. Pi tro fe kö sa hane tune la itre engene cili? Nemene la ixatua nyine tro sa hamën, nyine amingömingöne la ekalesia së? Isa qanyi së asë hi troa hamëne la ixatua cili. Haawe, pane ce wange jë pe së la itre aqane ujë ka troa amadrinë Akötresie.
ANANYINE PI “LA U NE LA FEN”
4. Nemene la pengöne la “u ne la fen”?
4 Öni Tusi Hmitrötr ka hape: “Tha hne shë kö hna kapa la u ne la fen, loi pe la u qa thei Akötesie ; mate atejë shë la ite ewekë hna hamëne gufane koi shë hnei Akötesie.” (1 Kor. 2:12) Nemene la pengöne la “u ne la fen”? Casi hi la pengöne la u cili memine la u hna qaja ngöne Efeso 2:2, lo hna hape: “Hnei nyipunie hna trongën’ ekö ; a xöte thenge la thina e celë fene thenge la tane ate musinën’ e caha nyipine, ene la u ate huliwa hnine la ite ka tha idei.” Ame lai hna hape, “caha nyipin” ene la “u ne la fen,” tre kolo aqane wai mekunene la itre atr ne la fen. Ka tune la eny e caha nyipin, ej a haöthe asë e cailo. Kola tune la itre atr ka ala nyimu enehila, angetre mekune ka hape, ‘Pëkö ka troa qeje ni!’ maine ‘The nue ketre kö troa hune hui eö!’ Angatre la “ite ka tha idei” ne la fene i Satana.
5. Nemene itine ka ngazo ka fetra thene la angetre Isaraela?
5 Qaane ekö, aqane ujëne pala hi la itre atre lai. Ame ngöne lo hneijine i Mose, hnei Kora hna pi tru kowe la itretre cilëne la musi e Isaraela. Hnei angeice hna ewekë akökötrenyi koi Arona me itre nekö i nyidrë, itretre huuj. Maine jë, hnei Kora hna goeëne la itre tria i angatr. Maine pena, angeice jë a mekune ka hape, hnei Mose hna qene sineene la itre hnëqa. Mama hnyawa pi hi ka hape, gufa kö thei Kora la aqane waiewekë i Iehova. Tha metrötrëne hë Kora la itre atr hna acile hnei Iehova, nge mama pi hi jëne la ithanata i angeice celë: “Nyipoti a pi tru.” Nge thupene lai, hnyinge hmaca jë angeice me hape: “Ue lai e nyipoti laka adraië nyipoti kö hune la icasikeu?” (Num. 16:3) Hna tune mina fe hi lai hnei Dathana me Abirama, lo nyidroti a eetr koi Mose me qaja ka hape, nyidrëti a pi musi hui angatr. Ame la Mose a sipone troa thei nyidro, öni nyidro e sa: “Tha tro kö ho.” (Num. 16:12-14) Methi Iehova la aqane ujë i angatr; celë hi matre hnei Nyidrëti hna lep apatrenyi angatr.—Num. 16:28-35.
6. Hna mama tune kaa la thiina ka ngazo ka eje thene la itre atr ekö lo hneijine ne lo itre pane Keresiano? Nemene jë la itre mekune hmo ka eje thei angatr?
6 Ame lo hneijine ne lo itre pane Keresiano, hetre itre xa atr ka “xelene la itete mus.” Tha metrötrëne kö angatre la itre hna acilëne troa musi ngöne la ekalesia, ngo nyi ulili pe, me eetr. (Iuda 8) Maine jë, angatr a mekune ka hape, ka atreine kö angatr hune la itre hna acil. Qa ngöne lai, angatr a hule la itre xan, matre ce tha metrötrëne la itre hna acile hnei Akötresie, lo angetre catre huliwa kowe la ekalesia.—E jë la 3 Ioane 9, 10.
7. Nemene la aqane ujë ka tha loi kö nyine tro sa thipetrij?
7 Epi tha tro kö a hetrenyi la itre mekune celë hnine la ekalesia; qa ngöne lai, the nue jëne pi kö la itre mekune cili. Pë kö qatre thup ka pexej; ceitune hi enehila memine lo hneijine i Mose me Ioane ekö. Tro fe hi lai a hane akötrë së e itre xa ijine hnene la itre tria i angatr. Nge e traqa ju koi së la ewekë cili, wange kö ke nyitipune jë së lo itre atre ne la fene celë, angetre qaja ka hape, “Ekaa kö la meköt!” maine pena “Waipengö i angeice jë!” The tro kö sa thëthëhmine laka, ame itre xa ijin, hnei Iehova hna nue la itre hnepe tria ne la itre qatre thup. Hne së fe kö hna hane tun? Hnene la itre xa ka kuca la ngazo hna thipetrije la ixatua ne la itre qatre thup, qa ngöne laka, hetre hnepe tria hnei angatre hna öhne thene lai qatre thup. Angatr a tune la ka wezipo ka xele ma kapa la itre trepe drösinöe sipu nyine la mec i angeic, hnene laka xele angeice ma wange lai droketre.
8. Nemene la itre mekene tusi ka xatua së troa xom la aqane ujë ka loi kowe la itre qatre thup ne la ekalesia?
8 Atreine hi tro sa thipetrije la itre aqane ujë hne së hë hna ithanatan, e tro sa mekune laka, thei Iesu “ngöne la thëmie maca i nyidë, la ite wëtesiji ka luengemen.” Ame la itre “wëtesiji” celë, tre kola qaja la itre qatre thupe hna iën, nge tro fe hi a hane qaja tune lai kowe la itre qatre thup asë ngöne la itre ekalesia. Nge tro Iesu a kuca la nöjei hnei nyidrëti hna mekune kowe la itre “wëtesiji” cili. (Hna ama. 1:16, 20) Pine laka Iesu la He ne la ekalesia, atre hnyawa hi nyidrëti la nöjei ewekë ka traqa kowe la itre qatre thup. Pëkö ewekë ka sihngödri koi nyidrë, ke kösë “ukahlokine la eë la lue xajawa i nyidë.” Qa ngöne lai, e hetre qatre thup nyine amekötin, atre kö Iesu la aqane me ijine troa hamëne la ixatua. (Hna ama. 1:14) Treqe Iesu jë kö troa amekötin, ngo ame pe së, metrötrëne jë kö la itre qatre thup, angetre lapa hune la “thëmie maca” i Iesu. Öni Paulo ekö e cinyihane ka hape: “Ideiju kowe la ite mekene i nyipunie, me denge thenge ju ; ke angat’ a hmekëne thatraqane la ite u i nyipunie, ke itete troa qeje gelen ; mate troa kuca lai memine la madin, nge tha memine la aköt ; ke ka pë thangane lai koi nyipunie.”—Heb. 13:17.
9. (a) Nemene la hna majemine canga kuca hnene la Keresiano, e kola ameköti angeic? (b) Ngo nemene kö la aqane ujë ka loi, e kola haji së?
9 Ame la kola hajine la itre trejine hnene la itre qatre thup, maine kola ami angatre pena qa ngöne la itre hnëqa i angatr, hnei itre xane hna kapa, nge itre xan a xele ma dreng. Hajine jë hi la ketre nekö trahmany ka majemine elo video ka kuci isi, hnene la itre qatre thup. Ngazo pe, tha idrei kö nyën, nge pine laka, xele kö nyëne ma trongëne la itre hna amekötine koi itre drikona, haawe, ami nyëne ju hi qa ngöne lai hnëqa. (Sal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Thupene jë hi lai, lapa ju hi nyën a wepele fë la itre hna amekötin, uti fe hë la cinyanyi nyën kowe la hnalapa ne thewe huliwa, me qaja angazone la itre qatre thup. Nyëne fe hi lai a iajojezi me uku itre xane troa cinyany kowe la hnalapa ne thewe huliwa. Ngo ame pe, e pi hune fë mekune hë së, haawe, tro hë lai a ajolëne la tingetinge hnine la ekalesia, nge nyine ngazo koi së asë. Celë hi matre, e haji së jë, kapa ju ceitu me ketre ini lai kola amekötine la itre tria së, nge kapa thaupune ju fe hë la itre hna amekötin.—E jë la Ite Teije i Ieremia 3:28, 29.
10. (a) Nemene la lue pengöne aqane ujë hna ini së hnei Iakobo 3:16-18? (b) Nemene ju hë la thangan e tro sa ujë thenge la inamacane qaathei Akötresie?
10 Kola ini së hnene la tusi Iakobo 3:16-18 la lue pengöne aqane ujë hnine la ekalesia, ka loi maine ka ngazo. Kola qaja ka hape: “Ame la ka hete ikucanyi me iwatratra ngön, celë hi ka hete imenumenu me nöjei huliwa ka ngazo asëjëihë. Ngo ame la inamacane qa koho, te, pane la pë ethan, ame hna tingeting, me menyik, me canga deng, ka tiqa hnei ihnim, me ite wene ka loi, ka pë ikelikelë me pë thoi ngön. Nge ame la wene thina ka meköti hna trane ngöne la tingetinge hnei angat’ angete aciane la tingeting.” E tro sa ujë thenge la inamacane hna hamëne hnei Akötresie, easë hi lai a hane nyitipune la itre thiina i Nyidrë. Aqane tro hi së lai a thuecatrene la itre xan troa xötrethenge la thiina ka loi, nge tro hë lai a hetre tingetinge ne la ekalesia.
LOI E TROA HETRE METRÖTRE SË HNINE LA EKALESIA
11. (a) Maine ka loi la aqane waiewekë së, tune kaa la aqane tro sa ujë? (b) Nemene la ini nyine tro sa xom qa ngöne la tulu i Davita?
11 Mekune hnyawa kö së laka, aja i Iehova “troa hiane la ekalesia i Akötesie” hnene la itre qatre thup. (Ite hu. 20:28; 1 Pet. 5:2) Ame la itre aqane ami ewekë i Akötresie, tre nyine tro asë hi së a metrötrëne, ceitune hi la qatre thup me itre xane ju kö. Maine aqane waiewekë së fe hi lai, haawe, tha tro kö a menu la aqane tro sa waipengöne la itre göhnë me hnëqa. Ame la kola atre hnei Saulo, Joxu i angetre Isaraela ekö ka hape, tro ha nyi hna i nyidrë hnei Davita, nyidrëti hi lai a “ati mekë Davita” ju. (1 Sam. 18:9) Ngazo la aqane waiewekë ne la joxu, ene pe thele jë hi nyidrëti troa humuthi Davita. Wange kö ke tui Saulo pi, atre pine la göhnë ka tru, ngo loi pe troa tui Davita. Ngacama hna akötrë Davita hnene la itre ewekë ka tha meköti kö, ngo hnei nyidrëti pala hi hna metrötrëne la itre hna acile hnei Akötresie.—E jë la 1 Samuela 26:23.
12. Nemene la nyine tro sa kuca matre troa cas la ekalesia?
12 Hnene laka isazikeu la aqane waiewekë së, ame itre xa ijine hna nango akötrëne la hni ne la itre xan. Hna traqa fe tune lai thene la itre qatre thup. Tusi Hmitrötre pe a amamane koi së la aqane tro sa ujë me hape: “Pi pa troa atrune la kete” nge “The pi inamacane kö ngöne la mekune i nyipunie.” (Rom. 12:10, 16) Kola hape, the tro kö sa catre fë mekun, ke ngacama tha ceitune kö la aqane wai mekun, ngo ame itre xa ijin, ka loi fe hi. Haawe, e tro sa thele troa itrotrohni, eje hi laka tro ha cas la ekalesia.—Fil. 4:5.
13. E ase hë së qaja la mekuna së, nemene ju hë la nyine tro sa kuca? Nemene la tulu qa hnine la Tusi Hmitrötr ka amamane la nyine tro sa kuca?
13 Maine hetre ewekë ka tha meköti kö hna öhne hnine la ekalesia, tre hapeu tha tro fe kö së lai a hane qeje mekun? Ohea. Ame lo hneijine ne lo itre pane Keresiano, hetre ewekë tha hna ce kapa kö hnene la itre atrene la ekalesia. Matre hnene la itre trejine trahmanyi “hna axeciëne laka, tro Paulo me Banaba me ite xan’ e angate Ierusalema eë koi ang’ aposetolo me ite qate fë la hna ikelikelë cili.” (Ite hu. 15:2) Mama pi hi laka, isazikeu la mekuna ne la itre trejine ngöne la ijine cili. Ase jë hi angatre isa qeje mekune me nue la uati hmitrötre troa ameköti angatr, pë ju hi ka catre fë mekun. Thupene jë hi la hnene la itre ekalesia hna kapa la tusi memine la itre hna amekötin, angate “pë hë a madine la hna ihajin” nge kolo fe a “acile hutine . . . ngöne la lapaun.” (Ite hu. 15:31; 16:4, 5) Tune fe enehila, maine tro sa qaja kowe la itre qatre thup la ewekë ka ajolëne la hni së, nue pi hë koi angatre troa ce ithanatane la mekune cili, me ce wange la nyine troa kuca.
LOI E TRO SA ATREINE IMELEKEU ME ITRE XAN
14. Troa mama tune kaa ngöne la aqane imelekeu së me itre xan, ka hape, ka atreine së troa ce mel?
14 Ame ngöne la itre ijine imelekeu së memine la itre xan, nyimu aqane tro sa amamane ka hape, atreine fe së ce mel. Maine akötrëne jë la hni së hnei ketre, tro pala hi a loi la aqane imelekeu së, e saqe hi së nue lai ngazo i angeic. Önine la Wesi Ula i Akötresie koi së: “Loi e ixomi hninekeune me inuekeune nyipunie, maine hete gele i kete ate koi kete ; hna nue nyipunie hnei [“Iehova,” MN], kete tro nyipunie a tun.” (Kol. 3:13) Jëne la trenge ithanata, “maine hete gele i kete ate koi kete,” mama ju hi ka hape, ame itre xa ijin, tre tro fe a hane akötrë së hnei itre xan. Ngo the nyi jëne kö la itre tria i itre xan troa angazone la hni së, wanga thë pi la tingetinge ne la ekalesia. Tui Iehova ju pe, nue pi la itre ngazo hna kuca koi së, nge catre pi së asë troa ce nyi hlue i Akötresie.
15. (a) Nemene la hna ini së hnene la aqane ujë i Iobu? (b) Tro la thithi a xatua së tune kaa troa atreine imelekeu me itre xan?
15 Kola ini së hnene la tulu i Iobu troa nue la ngazo hna kuca koi së. Ame lo köni sinee i angeice ka traqa ne iaupuny, tre ngacama ka ithele trengehni la itre ithanata hnei angatre hna traqa fë, ngo hnei Iobu hna nue la ngazo i angatr. Nemene la ka xatua Iobu troa ujë tune lai? Hnei angeice hna “thithi fë la ite sine i angeic.” (Iobu 16:2; 42:10) Ame la easë thithi fë la ketre atr, saze pi hi la aqane waipengöi angeice hne së. Nge e tro sa thithi fë la itre trejine me easë asë, canga tro hi a ceitu la aqane waipengöi angatre hne së me Iesu. (Ioane 13:34, 35) Ketre, loi e tro sa sipo Akötresie la uati hmitrötre i Nyidrë. (Luka 11:13) Nge jëne la uati Nyidrëti troa mama the së la itre thiina ka loi ka aijijë së troa imelekeu hnyawa memine la itre xan.—E jë la Galatia 5:22, 23.
MANATHITHI HË LA EKALESIA ASË HNENE LA THIINA KA LOI NYIPUNIE
16, 17. Nemene la pengöne la thiina ka troa mama ngöne la mele i nyipunie?
16 Ame la easa isa thele troa aloine la itre thiina së, troa hetre thangane ka loi kowe la ekalesia asë. Haawe jëne la tane ini celë, öni nyipunieti jë hi ka nyipi ewekë la troa loi thiina, memine la troa ithuecatre koi itre xan. Celë hi matre, nue pi la Wesi Ula i Akötresie troa amamai së la aqane atreine eje troa saze la mele së. (Heb. 4:12) Hnei Paulo, ketre ka ajane ekö troa amamai tulu ka loi kowe la itre ekalesia, hna qaja ka hape: “Tha meköti kö ni ngöne lai ; ngo Joxu pe la ate ameköti ni.”—1 Kor. 4:4.
17 Ka loi e tro sa ithuecatrekeu, ke celë hi ka aijijë së troa hetrenyi la thiina ka loi e hnine la ekalesia. Qa ngöne lai, loi e eje the së la itre thiina i Akötresie, nge the catre fë mekune kö, maine tro pena a mekune menune ka hape, easë hmekuje hi la ka ijije troa cile ngöne la itre hnëqa ka tru. Maine saqe së troa atreine nue la ngazo i ketre me waipengöi angatre hnyawa, tro pala hi la tingetinge a lapa nyipi së me itre trejine asë. (Fil. 4:8) Eje hi laka, maine tro sa kuca la itre ewekë cili, troa amadrinë Iehova me Keriso hnene la pengöne la hni së, ene lo u ka huliwa ngöne la mele së.—Filem. 25.