Mekene 7
Nemene La Hnei Akötresieti Hna Kuca Matre Troa Amelene La Atr?
1, 2. (a) Nemene la ka aijijëne la keneturio ne Roma troa wangatrehmekune la Hupuna i Akötresie? (b) Nemene la kepine matre Iehova a nue Iesu troa mec?
LUE thauzane hë lao macatre enehila, kolo hmaca mekune lo ewekë ka traqa ekö kowe la ketre Keneturio; ngöne la hnaipajö ne la ketre drai hnötr, hnei angeice hna goeëne la köni thupëtresij, kolo pe hi a isa acaa mano matre meci pi hë, angatre a manoxötö me treqene troa mec. Hna wangatrehmekune hnene lai sooc la ketre e angatr—a Iesu keriso. Hna jei fao nyidrë kowe la ketre sinöe. Traqa ha kowe la nyipine la drai, kolo ha easenyi trootro matre paatre pi hë la hna mano i nyidrë, ame hna miti ju la hnengödrai. Nge hanawang, ame la nyidrëti a mec, enije jë hi la ihnadro hnene la ketre sha atraqatr, nge hna hai hnene lo sooc, önii angeice ka hape: “Nyipici Hupuna i Akötesie la ate celë.”—Mareko 15:39.
2 Hupuna i Akötresie! Nyipici ne lo sooc. Angeice hi la ka öhne la ewekë ka tru catre ka traqa e celë fen. Ngöne lo itre xaa ijin, hnei Akötresieti hna hë Iesu Neköne hnimina i Nyidrë. (Mataio 3:17; 17:5) Ngo, pine nemene kö matre nue pi Nyidrë la Hupuna i Nyidrë troa mec? Pine laka, celë hi jëne tro Akötresieti lai a amelene la itre atr me thepe angatre qa ngöne la ngazo me mec.
HNA IË NYDRË THATRAQANE LA KETRE HULIWA KA SISITRIA
3. Pine nemene matre hna iëne hmekuje hi la Hupuna i Akötresie ka caasi troa aeatrëne la trepene mekune i Akötresie ka sisitria kowe la mele ne la nöjei atr?
3 Tune lo hne së hë hna inine jëne la tusi celë, hna mele hë hnei Iesu ekö qëmekene tro nyidrëti a ngönetrei ne atr. Hna hë nyidrë ka hape “Nekö i Akötesieti ka cas” pine laka xupuana i Iehova hmekuje nyidrë. Thupene lai hnei Akötresieti pë hë hna xupe jëne Iesu la nöjei ewekë asëjëihë. (Ioane 3:18; Kolose 1:16) Atraqatre catre la ihnim i Iesu kowe la itre atr. (Ite Edomë 8:30, 31) Tha sihngödri kö koi së la huliwa i Akötresie, ngöne laka, hnei Nyidrëti hna iëne la Hupuna i Nyidrë ka caas matre eatrëne la itre trepene mekuana i Nyidrë, ke, ase hë axulune la hnëjine kowe la atr ene la mec!
4, 5. Qëmekene la tro Iesu a traqa e celë fen, nemene la hnei Tusi Hmitrötre hna amamane thatraqane lo Matra, lo hna hape Mesia?
4 Ame ngöne la ijine kola ëji Adamu me Eva, me Satana ngöne la hlapa e Edena, hnei Akötresieti hna qejepengöne la jëne iamele ka troa traqa epin, ene lo “matran.” Tro la feja maine Matrane cili, a apaatrene trije la hnëjine hnei Satana Diabolo nge “Une ekö” hna axulun. Nge, tro la matrane hna thingehnaeane ekö a waja fici Satana memine lo nöjei atr ka drei angeic.—Genese 3:15; 1 Ioane 3:8; Hna Amamane 12:9.
5 Ngöne la itre hadredre lao macatre, ke, hnei Akötresie hna qejepengöne trongëne la Matran, lo hna hëne ka hape Mesia. Tune lo hna amamane hnine la itre hna cinyihane hna eköhagene ngöne la götrane 37, nyimu hna perofetane ka amamane hnyawa la pengöne la itre aqane trongene la mele i nyidrë e celë fen. Ame la ketre ceitun, ke, ene laka hnei nyidrëti hna xomihnine la itre iaxösisi ka tru matre troa aeatrëne la hnëqa i nyidrë ngöne la trepene mekuana i Akötresie.—Isaia 53:3-5.
NEMENE LA KEPINE MATRE TRO LA MESIA A MEC
6. Thenge la hna cinyihane ngöne Daniela 9:24-26, nemene la nyine troa kuca hnene la Mesia, nge troa eatrëne tuneka?
6 Hnene lo hna perofetane ngöne lo tusi Daniela 9:24-26 hna ahnithe ka hape, tro la Mesia—lo Siana i Akötresie—a aeatrëne la trepene mekune ka sisitria. Nge tro nyidrëti a traqa e celë fene matre “apexejene la hna shashaith, me nyi pune la ite ngazo, me hetëne la thina ka menu, mate axulune la meköti” ka troa epine palua. Tro la Mesia a apaatrene la hnëjine thene la itre atr ka lapaun. Nemene la aqane tro nyidrëti a kuca? Öniine lo hna perofetane ka hape, tro ha “humuthi” nyidrë maine ameci nyidrë.
7. Nemene la kepine matre angetre Iuda a hujëne la itre öni, nge nemene la ewekë epine hnene eje hna nyihatren?
7 Atrepengöne hnyawa la nöje Isaraela ekö la nyine kuca matre troa senge la itre ngazo i angatr. Ngöne la hmi i angatr, hnei angatre pala hi hna hujëne la itre öni tune la aqane amekötine hnene lo Trenge Wathebo hna hamëne hnei Akötresie jëne Mose. Celë hi nyine troa amekunëne lapaane kowe la angetre Isaraela ka hape, thaa ijije kö kowe la itre atr troa mele nge thaa hna senge kö la itre ngazo i angatr, maine tro pena a he itre ej. Hanawange la tulu ka meköt, hna qaja hnei Paulo aposetolo, kola hape: “[Thatreine kö senge la ngazo, NW] e thaa neni kö la madra.” (Heberu 9:22) Eje hi, thaa itre Keresiano hmaca kö a mele fene la Trenge Wathebo i Mose, matre thaa nyipiewekë hmaca kö troa hujë öni. (Roma 10:4; Kolose 2:16, 17) Atre hnyawa hi angatre ka hape thaa tro kö la öni hna hujëne a senge paluane la ngazo. Ngo hnene pe la huje cili hna amamane la nyipi huje ka sisitria—ene lo Mesia, lo Keriso. (ce wange ju la tusi Heberu 10:4, 10; me Galatia 3:24.) Hapeu, ma hnei epuni mina fe hna hnyinge ka hape, ‘Nyipiewekë jë kö tro la Mesia a mec?’
8, 9. Nemene la ewekë ka sisitria hnei Adamu me Eva hna aluzine, nge qa ngöne la huliwa ka ngazo hnei nyidro hna kuca, nemene la pune kowe la itre nekö i nyidro?
8 Eje hi, loi e tro la Mesia a meci matre ijije jë troa amelene la atr. Maine ajane së troa atrepengöne hnyawa la aliene la meci cili, ke, loi e tro së a mekune hmaca la ewekë ka traqa koi Adamu me Eva ekö ngöne la hlapa e Edena, manathithi ka tru la hna aluzine qa ngöne la hnei nyidro hna cile kowe la hna amekötine hnei Akötresie. Ekölö pe, lo mele ka thaa ase palua kö, hna hamë nyidro! Lue nekö i Akötresieti nyidro, nge easenyi catre nyidro koi Nyidrë. Ngo qa ngöne la hnei nyidroti hna nuetrije la mus i Iehova, haawe luzi asë hë la itre eloine la melei nyidro, nge tro fe hë a ngazo me meci la nöjei pengöne atr zö i nyidro.—Roma 5:12.
9 Qa ngöne la hna xanadrone la trengamo ka sisitria hnene la lue pane keme me thine së ekö, ene pe hetrenyi pi thei nyidro la gufa atraqatr. Jëne nyidro, hna atë fe la gufa cili kowe la nöjei xötre matra i nyidroti asë. Pine laka, hna hnaho së ngöne la ngazo, haawe, thaa pexeje hë së, ngazo asë hë së nge ka tro asë hi së a mec. Haawe kola tithi së hnei kucakuca, maine pena saqe së e itre xaa ijine troa qaja la itre ithahnata ka sisi me ka thaa loi kö, kolo itre ewekë lai ka amamane ka hape gufa ha së—thaa itre atr ka pexeje hë së. (Roma 7:21-25) Ame la mejiune së, ke, ene la tro hmaca së a hetrenyi la mele hnei Adamu hna apaatren. Ngo ame pe, thatreine kö tro së a hetrenyi hmaca la mele ka pexej. Pine laka itre atr ka ngazo asë hi la nöjei atr, tro asë hi së a mec, paatre hë the së la nyipi mel.—Roma 6:23.
10. Nemene la ka ijije göi troa të la hnei Adamu hna aluzine?
10 Hapeu, atreine kö troa hamëne la ketre ewekë nyine hnane la mele hna apaatrene hnei Adamu? Pine la tulu ka meköti Iehova, “tro ha hamëne la mele thupene la mel.” (Esodo 21:23) Celë hi matre troa nyithupene la mele hnene la ketre mele ka ihmeku memine la mele hna apaatren. Maine troa nyithupene hnene la mele ne la itre xaa atr, thaa ijije pala hi. Hna qaja ngöne Salamo 49:7, 8 la pengöne la atr ka ngazo kola hape: “Tha’teine kö troa amelene la kete tejin; nge tha’teine kö la ate troa hamë Akötesie la thupe i angeic; (ke tru alamekene la thupene la U i angat, nge tha’tein kö epine palua).” Hapeu, tro ha pë mejiune la atr pine la ewekë cili? Ohea.
11. (a) Nemene la qene Heberu ne la hna ithahnata hna hape “thupene mele?” (b) Drei hmekuje hi la atr ka ijije troa itöne hmaca la melene la nöjei atr qa ngöne la ngazo, nge pine nemen?
11 Ngöne la qene Heberu, ame la aliene la hna ithahnata “thupene mel,” ke, ceitune me trenge mani ka tru hna hamëne troa nyithupene la atr hna othe matre nue angeice hmaca pi, nge nyine tro lai a amamane ka hape loi e troa hetrenyi la lue ewekë ka ihmeku. Atr ka pexeje hmekuje hi la ka ijije troa hamëne la mele hmekune lo hnei Adamu hna aluzin. Thupei Adamu, caasi hi la atre ka pexeje hna hnahone e celë fen, Iesu Keriso hmekuje hi. Drei la kepine matre, Tusi Hmitrötre a hë Iesu ka hape “Adamu hnapine” nge enyipicine fe koi së laka, Iesu hi “lo ate hamë nyidrëti kö nyine itö mele ne la nöjei ate asëjëihë.” (1 Korinito 15:45; 1 Timoteo 2:5, 6) Ngacama hnei Adamu hna hamëne la meci kowe la itre nekö i angeic, loi pe Iesu hmaca pena a hamëne la mele ka thaa ase palua kö. Öniine la tusi hnapane i Korinito 15:22 ka hape: “Ke meci asë göi Adamu, tune lai troa amelen’ asë göi keriso.” Celë hi matre ijije troa hë Iesu ka hape “Keme ka Epine palua.”—Isaia 9:6, 7.
AQANE TË LA THUPENE MEL
12. Hna nyiqaane eue la Iesu a Mesia, nge nemene la aqane trongene la mele i nyidrë thupene lai?
12 Ngöne lo Macatre 29 M.K., kola easenyi trootro la itre drai hnötre e Isaraela; hnei Iesu hna tro kowe la ketre sinee i nyidrë, ene Ioane, matre bapataiso nyidrë me sipu nue nyidrëti troa kuca la aja i Akötresie. Ngöne la ijine cili, ke, hnei Iehova hna sië Iesu hnei uati hmitrötr. Qaane ju hi lai, hna hë Iesu ju ka hape Mesia maine Keriso, kola hape siana i Akötresie. (Mataio 3:16, 17) Thupene lai, hnei Iesu hna huliwa ngöne la köni macatre nge sin. Hnei nyidrëti hna nyinyapëne la eke götrane ne la nöjei nyidrë, matre troa cainöjëne la Baselaia i Akötresie me acaasine la itre ka lapaun, ene lo angetre drei nyidrë. Ngo ame pe, tune lo hna perofetane hë ekö, hna canga traqa koi Iesu la icilekeu.—Salamo 118:22; Ite Huliwa 4:8-11.
13. Nemene lo itre itupathi ka traqa koi Iesu qëmekene la tro nyidrëti a mec, nge ka amamane laka ketre atr ka nyipici nyidrë?
13 Tha hnei Iesu kö hna xou e troa qaja amamane la itre trengathoi hna kuca hnene la itre hene ne hmi, celë hi matre hnei angatre hna ce thë troa humuthi nyidrë. Hnei angatre hna eköthe la itre mekune ka ngazo ene la troa othe menu nyidrë, me sasaithe la wathebo, me atë la thoi hui nyidrë ka hape atre pi xome nyidrë la hna nyi joxu. Hna xee Iesu me hnyijuë nyidrë, nge hna qanangazo nyidrë me thaucë nyidrë uti hë la kuie la ijöne ngönetrei i nyidrë. Nge thupene lai, hnene la gavena i angetre Roma ene ponetio Pilato hna kapa laka, tro hë nyidrëti a meci ngöne la sinöe ne iaxösisi. Nge ame hna jei fao nyidrëti ju me athipi nyidrë hune la sinöe. Itre hawa ne thë fë nyidrëti la akötr, ke, thaa canga meci kö nyidrë. Ngacama atraqatre la akötr, ngo thaa hnei Iesu kö hna thixötre qa ngöne la nyipici i Akötresie.
14. Pine nemene matre Akötresie a nue la nekö i Nyidrë troa akötre me mec?
14 Celë hi matre ngöne la drai 14 ne lo treu Nisan, ene lo macatre 33 M.K., hnei Iesu hna hamëne la mele i nyidrë nyine “thupene la mele ne la nöjei ate ka kösau.” (Mareko 10:45; 1 Timoteo 2:5, 6). Nge hnei Iehova qa hnengödrai hna öhne la Neköne hnimina i Nyidrë a akötre me mec. Pine nemene matre Akötresie a nue la hupuna i Nyidrë troa akötr? Pine laka, Nyidrëti a hnime la nöjei atr. Önii Iesu: “Hnei Akötesie hna hnime la fene hnengödrai, mate nyidëti a hamëne la Nekö i nyidëti ka caas, mate thaa tro kö a meci la kete e angete lapaune koi nyidrë, ngo tro ha hetenyi la mele ka thaa ase palua kö.” (Ioane 3:16) Kolo mina fe a ini së jëne la hna meci hnei Iesu ka hape ame Iehova, pëkö ethane la meköt i Nyidrë. (Deuteronomi 32:4) Hna hnyinge hnei itre xane me thele la kepine matre thaa nue kö Akötresie la itre trepene meköt i Nyidrë, tune lo u koi u maine pena troa thinge la lue meke i Nyidrë matre thaa tro kö a të la thupene hna hëne kowe la gufa ne la ngazo i Adamu. Ame la kepin, ke, hnei Iehova hna acile la itre wathebo i Nyidrë, nge Nyidrëti fe a trongëne me sajuëne itre ej, ngacama ka akötre koi Nyidrë.
15. Pine laka thaa ka meköti kö la troa nue Iesu troa meci palua, nemene la hnei Iehova hna kuca?
15 Qa ngöne la meköt i Iehova, tro la mec i Iesu a hamëne la loi. Haawe, ijije kö tro la meköti cili a nue la atre lapaun, ene Iesu troa meköle palua ngöne la mec? Ohea! Hnene la itre hna cinyihane qene Heberu hna perofetane ka hape, thaa tro kö la Atre nyipici koi Akötresie a lapa huti ngöne la hua. (Salamo 16:10; Ite Huliwa 13:35) Hnei nyidrëti hna meköle a köni drai ngöne la mec, nge thupene lai hnei Iehova Akötresieti hna amele nyidrë hmaca a Ua.—1 Peteru 3:18.
16. Nemene la hnei Iesu hna kuca thupene la nyidrëti a elelengë hnengödraië?
16 Ngöne la mec i nyidrë, hnei Iesu hna nue xecie paluane la mele i nyidrë ka pexeje ngöne la ngönetrei. Thupene lai, nyidrëti a elelengë hnengödraieë a ua ka troa hamëne pena la iamele. Ketre tune mina fe, ngöne la Iesu a elelengë kowe la ga hmitrötre e hnengödrai, hnei nyidrëti hna traqa hmaca kowe la keme hnimina i nyidrë me fetra fë koi Nyidrë la thupen, hmekune la etrune la mele i nyidrë ka pexej. (Heberu 9:23-28) Ame la etrune lai mele hna hujën, ke, nyine thatraqane la nöjei atr ka drenge thenge. Nemene la aliene la mekune cili koi nyipunie?
THUPENE MELE I KERISO ME NYIPUNIE
17. Nemene la aqane tro së a öhnyi loi qa ngöne la hna sei ngazo jëne la thupene mele qa thei Keriso?
17 Hanawange la köni aqane tro epuni a kapa enehila, la manathithi jëne la thupene mele i Keriso. Ame la ewekë hnapan, ke, eje a troa senge la itre ngazo. Jëne la lapaune kowe la madra i Iesu hna neng, ijije hë tro së a hetrenyi la nyine “itö mele,” ene la ka “shenge la ite ngazo.” (Efeso 1:7) Celë hi matre, maine hne së hna kuca la ketre ngazo ka tru, ijije hi tro së a sipo Akötresie jëne la ëje i Iesu matre tro Nyidrëti a senge la ngazo së. Nge, maine nyipici la ietra së koi Iehova, eje hi tro Nyidrëti a senge la itre ngazo së jëne la etrune la thupene mel, ene la melene la Hupuna i Nyidrë hna hujën. Haawe, thaa hnei Akötresieti kö hna nue së kowe la hnëjine pine la itre ngazo së, ngo hnei Nyidrëti pe hna köle trije la itre ngazo së me hamëne la mekuthethewe ka lolo.—Ite Huliwa 3:19; 1 Peteru 3:21.
18. Nemene la aqane tro la mele i Iesu hna hujën a hamë së la mejiun?
18 Ame la hnaluene ewekë, ke, thupene mele i Keriso a nyitrepene la mejiune kowe la itre drai ka calemi. Ngöne la iamamanyikeu hna goeëne hnei Ioane aposetolo, hnei angeice hna öhne “la ka ala nyimu atraqat, lo ka tha’teine kö kete ate e,” ene lo itre thelene ka mele pe qa ngöne lo akötre atraqatre ngöne la kola nyipune la fene celë. Pine nemene matre angatre pe kö a troa mele ngöne la ijine Akötresieti a troa humuthe la itre xaa atr? Öniine la angela koi Ioane ka hape, hnene la ka alanyimu cili “hna hnea la ite ixete i angat, me awiën’ ngöne la qaziëti ne la Arenio,” ene Iesu Keriso. (Hna Amaman 7:9, 14) E tro pala hi së a catre lapaune kowe la madra i Iesu Keriso hna neng, me melëne pala hi la itre aja i Akötresie, haawe tro hë së a wië qëmeke i Nyidrë me hane hetrenyi la mejiune kowe la mele ka thaa ase palua kö.
19. Hna anyipicine tuneka hnene la huje i Keriso, ka hape nyidrëti me Tretretro i nyidrë a hnimi nyipunie?
19 Ame la ewekë hnaakönin, ke, ene la mele hna hujën, hatrene ka tru ne la ihnim i Iehova. Kola amamane hnene la mec i Keriso la lue hatrene ihnime ka sisitria, hna thaa hane kö öhne qaane lo kola xötrei xupe la hnengödrai me fen: (1) Jëne la ihnim i Akötresie, Nyidrëti a nue la nekö i Nyidrë troa meci thatraqai së; (2) Jëne mina fe la ihnim i Iesu, nyidrëti a nue apexejene la mele i nyidrë nyine thupene mel. (Ioane 15:13; Roma 5:8) Nge e nyipici la lapaune së, ke, tro fe hë së isa alacaasi a kepe thangan. Önii Paulo aposetolo ka hape: “Hupuna i Akötresie . . . ate hnimi ni, me hamë nyidëti kö thatraqai ni.”—Galatia 2:20; Heberu 2:9; 1 Ioane 4:9, 10.
20. Nemene la kepine matre loi e tro së a lapaune kowe la huj, ene lo thupene mele i Iesu?
20 Qa ngöne lai, olene jë së la ihnim i Akötresie me Keriso, hnene la troa lapaune kowe la huj, lo thupene mel, ene la mele i Iesu hna hujën. E tro së a tro tune lai, ke, celë hi gojenyi ne tro xomi së kowe la mele ka thaa ase palua kö. (Ioane 3:36) Ketre, maine nyipici laka Iesu la jëne iamele koi së asë, ngo ame pe thaa celë hmekuje kö la sipu kepine lai matre hnei nyidrëti hna pane mele nge thupene lai hna meci e celë fen. Pëkö, ame la ewekë ka sisitria hnei nyidrëti hna amë panëne me thele pala hi troa canga kuca, ke, celë hi lo ketre ewekë ka ketr la hnengödrai me fen. Tune la hna troa amamane hnene la mekene hne së hna troa wange thupen, ene laka hetre ewekë thatraqai së asë ka amamane la kepine matre thaa canga apaatrene kö Akötresie la iangazo memine la iakötrë e celë fen.
HAPEUE LA HNEI EPUNI HNA ININ
Pine nemene matre Iesu a meci thatraqane la nöjei atr?
Hna të tuneka la thupene mel?
Nemene la itre aqane tro epuni a kepe manathithi qa ngöne la thupene mel?