Mekene Seven
Ini Hne Së Hna Kapa Ngöne La Kepin Matre Akötresie a Nue La Akötr
1, 2. (a) Maine hnei Iehova ju hna canga apaatrene lo lue ka pitru e Edena, nemene hë la pune lai koi së? (b) Nemene la hatren la ihnimi Iehova koi së itre atr?
HNA qaja hnei Iakobo qatr ka hape: “Xalaithe hi me ngazo la ite macate ne mele ni.” (Genese 47:9) Ketre tui Iobu, öni nyidrëti mina fe, ame la atr “te, xalaithe hi la ite drai, nge atraqate la gomegome i angeic.” (Iobu 14:1) Tune la lue atr celë, ala nyimu mina fe the së la itre ka hane cile hë kowe la itre jol, memine lo itre ewekë ka thaa meköti kö hna kuca koi së, me itre hulö. Ngo thatreine kö troa upe zö Akötresie, pine la hnei Nyidrëti hna nue troa hnaho së. Nyipici, itre ka hetre ethan pë hë la mekune së me ngönetrei së, nge watri pë hë lo Paradraiso hna mele ngön ekö hnei Adamu me Eva. Ngo ame pe maine hnei Iehova ju hna canga apaatrenyi nyidro lo ijine kola mama la pitru i nyidro, nemene la pun ka troa traqa? Eje hi laka, thaa tro ha hetrenyi la itre sine kucakuca, me hleuhleu, me mec, ngo ketre thaa tro kö a hetre atren la fen. Pë ju kö ijine troa hnaho së. Ngo hnene pe la etrun la ihnimi gufa i Iehova, matre hnei Nyidrëti hna nue Adamu me Eva troa pane hnaho, ngacama itre matran ka ngazo. Nge jëne Keriso, hnei Iehova hna hnëkën matre tro sa kapa hmaca lo ewekë hna aluuzin hnei Adamu, ene la mele ka thaa ase palua kö ngöne la Paradraiso e celë fen.—Ioane 10:10; Roma 5:12.
2 Drei la ketre ithuecatre ka tru koi së, ene la troa atre ka hape, hetre mele ka sisistria elanyi ngöne hmaca la fen ka hnyipixe, hnine la Paradraiso; nge amë hë e cili, paatre hë la itre sine kucakuca, thaa tro hmaca kö së a öhne la hleuhleu, me akötr, me mec, nge pë hmaca kö ka troa iakötrë! (Ite Edomë 2:21, 22; Hna Amamane 21:4, 5) Ame mina fe la hna thuemacanyi së hnene la Tusi Hmitrötr tre, ngacama ka nyipi ewekë catr koi së me koi Iehova la tro së isa ala caas a hetrenyi la iamele, ngo ame pe hetrenyi kö hune lai, la ketre ewekë ka sisitria catr.
Hnene La Etrune La Ëje i Nyidrë
3. Hna qajaqaja hnei nemen la aja i Iehova kowe la ihnadro memine la itre atr?
3 Ka hetre alien la Atresiwa i Akötresie. Kola qajaqaja la aqane tro Nyidrë a eatrën la mekuana i Nyidrë, ene la itre ewekë hnei Nyidrëti hna amekötin thatraqane la ihnadro memine la itre atr. Ame la alien la Atresiwa i Iehova, tre, kola hape “Ka Aejëne Nyidrë.” Kola ketre qeje Nyidrë, Atre Musi e Celë Fene Me e Koho Hnengödrai, Akötresie ka eköth la itre mekun nge ka eatrëne pala hi itre ej, nge Akötresi ne la nyipici. Qa ngöne la aqane cilën la mus hnei Iehova, tro ha hetrenyi la tingeting memine la manathith kowe la hnengödrai memine la fen, ngo loi e tro pe së asë a drengethenge Nyidrë, me metrötrën la ëje i Nyidrë memine la itre aliene ej.
4. Nemene la aja i Iehova kowe la ihnadro?
4 Thupene la hnei Iehova hna xupi Adamu me Eva, hnei Nyidrëti hna thue huliwa i nyidro. Hnei Nyidrëti hna ahnithe hnyawa koi nyidroti ka hape, ame la aja i Nyidrëti tre, ene la tro nyidroti a musi hune la ihnadro me kötrëne atrun la itre ifego ne la Paradraiso, matre nyigöhnen trongën la itre matra i nyidro. (Genese 1:28) Hapeu, tro ha thaa eje la mekune celë qa ngöne la ngazo hnei nyidroti hna kuca? Hleuhleu ka tru kowe la Atresiwa i Iehova, Akötresie ka pucatin asë, e thatreine kö Nyidrëti aejëne la aja i Nyidrë kowe la ihnadro memine la itre atr!
5. (a) Maine tro la lue pane atr a xeni la wene ne la isinöe ne la atrehmekune la loi memine la ngazo, eue la tro nyidroti a mec? (b) Tune kaa la aqane eatrëne Iehova la trenge ewekë i Nyidrë ngöne Genese 2:17, nge thaa tro kö a trian lo aja i Nyidrë kowe la ihnadro?
5 Hnei Iehova hna canga ahnith matre hmekë Adamu me Eva ka hape, e tro nyidroti a ena la hnei Nyidrëti hna wathebon, ene la troa xeni la wene ne la isinöe ne la atrehmekune la loi me ngazo, tro hë nyidroti a meci “ngöne la drai” ne xeni nyidroti qa ngöne ej. (Genese 2:17) Ame ju hi la nyidroti a ena la wathebo, Iehova hi lai a nyithupene ju koi nyidro thenge lo trenge ewekë i Nyidrë, matre meci la pune koi nyidro. Haawe ame xajawa i Akötresieti, tre Adamu me Eva pe hi a mel, ngo lue ka meci hë ngöne la götrane la ua. Ngo qëmekene troa meci palua la lue ngönetrei nyidro, hnei Iehova hna nue nyidroti troa pane hnaho matre thaa tro kö a gufa lo hnei Nyidrëti hna mekun troa eatrën ngöne la ihnadro. Ame koi Akötresieti la 1 000 lao macatre, ceitune hi me caa drai, celë hi matre ame la Adamu a mec ngöne la 930 lao macatre i angeic, tre kösë thaa caa “drai” ju kö. (2 Peteru 3:8; Genese 5:3-5) Haawe, traqa ha la pune kowe lo lue ka eni wathebo, nyine anyipicine hnyawa lo hnei Iehova hna qaja amë koi nyidro, nge ketre thaa hna ajolëne kö hnene la meci Adamu me Eva lo aja i Nyidrë, ene la troa nyialien la ihnadro. Ngo hnei Nyidrëti hna pane nue ijin, matre pane hnahone pi la itre atr ka thaa pexej memine fe la itre ka iakötrë matre tro angatr a pane hane mel.
6, 7. (a) Thenge la hna qaja ngöne Esodo 9:15, 16, pine nemen matre Iehova a nue la itre ka iakötrë troa mel ngöne la itre hnepe ijin? (b) Ame ngöne la pengö i Farao, tre tune kaa la aqane amamane Iehova la mene i Nyidrë, nge nemene la aqane hlemu la Atresiwa i Nyidrë? (c) Nemene hë elanyi la pengöne la mel e paatre pi la fene ka ngazo?
6 Kola amaman hnene la itre trenge ewekë hnei Iehova hna qaja kowe la joxu ne Aigupito ngöne lo hneijine i Mose, lo kepin matre thaa canga nyithupene kö Nyidrëti kowe la itre atr ka iakötrë lo ngazo i angatr. Thaa hnei Iehova kö hna canga humuthi Farao ngöne lo angeic a thingi gojenyin la angetre Isaraela troa lö pi qaa Aigupito. Ngo hnei Nyidrëti hna pane lepe la nöj hnene la treene lao akötr, matre troa amaman la etrune la mene i Nyidrë. Ame hë ngöne la hnaasevenene akötr, hnei Iehova hna qaja koi Farao ka hape, maine ju ijijë hë tro Nyidrëti a apaatrenyi Farao memine la itre atre i angeic qaa la fen. Öni Iehova ka hape: “Nge ngöne hi lai, hnenge hna acilë eö nyine amamane la menenge göi ’ö, nge mate hlemu la ëjeng’ e celë fen’ asë.”—Esodo 9:15, 16.
7 Haawe hlemu e cailo fen la Atresiwati i Iehova qa ngöne la hnei Nyidrëti hna thepe angetre Isaraela qaa Aigupito. (Iosua 2:1, 9-11) Traqa ha kowe la 3 500 lao macatre enehila, nge thaa hna thëthëhmine kö lo lai huliwa i Nyidrëti ekö. Matre kola hlemu la sipu Atresiwa i Nyidrë, Iehova, memine fe lo nyipici göi Nyidrë, Atre ati ejën la Atresiwati cili. Mama cile hnyawa pi hi e cili laka Iehova la Akötresie ka eatrëne pala hi la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean, nge Nyidrëti pala hi a cilëgöline la itre hlue i Nyidrë. (Iosua 23:14) Kola mama hnyawa mina fe laka pëkö ka atreine troa thingijën la aja i Nyidrë troa ej, ke Nyidrëti la trene mene nge ka pucatin asë. (Isaia 14:24, 27) Haawe, catre la mejiune së laka easenyi hë tro la itre hlue i Nyidrë a öhnyi loi qa ngöne la itre huliwa i Nyidrë, nge tro fe Nyidrë a apaatrene la fene ka ngazo i Satana. Ame la kola mama elanyi la mene i Nyidrë nge kola hlemu la Atresiwa i Nyidrë, thaa tro jë kö a thëthëhmin la lue ewekë cili. Ketre tune mina fe la itre manathith hna troa kapa, tro itre ej a cile huti epine palua.—Ezekiela 38:23; Hna Amamane 19:1, 2.
‘Ekölö Hi Ni La Ejuine La Inamacane i Akötresie!’
8. Nemene la itre ewekë hnei Paulo hna upi së troa wangatrune hnyawa?
8 Ame ngöne la tusi Paulo aposetolo koi angetre Roma, hnei angeic hna hnying me hape: “Hape u thei Akötesie la thina ka tha meköti kö ?” Angeic a sa hmaca ju me hape: “Ohe !” Thupene lai angeic a amamane hnyawa la ihnimi ipitö i Akötresie me qaja la kepin matre thaa hna canga humuthi Farao kö hnei Iehova. Kola amamane fe hnei Paulo ka hape, ceitu së itre atr memine la dro ka fedr ngöne la iwanakoime ne la atre xupi inege. Nge öni angeice fe ka hape: “Maine Akötesieti a pi amamane la tenge elëhni, me axulune la mene i nyidë, kola xomi hnin’ ahoeane la nöjei ge ne elëhni hna hnëkëne nyine thatraqane la hnëjin, mate tro nyidëti a amamane la nyipi ewekë ne la hadehadeu i nyidë hune la nöjei ge ne ihnim, lo hnei nyidëti hna hnëkën’ ekö nyine thatraqane la hadehadeu, eëshë hi lo hna hëne hnei nyidë, tha angete Iuda hmekuje kö, ngo angete etheni fe ?”—Roma 9:14-24.
9. (a) Drei la itre “ge ne elëhni hna hnëkëne nyine thatraqane la hnëjin”? (b) Pine nemen matre Iehova a xomihnin ahoean la itre ka pitru koi Nyidrë, nge tune kaa la aqane troa nyi pun koi angatr elany, matre nyine loi pe kowe la itre atr ka hnimi Nyidrë?
9 Qaane lo icilekeu ekö e Edena, ame asë hi la itre atr ka xele ma drei Iehova memine la itre wathebo i Nyidrë, tre, “nöjei ge ne elëhni hna hnëkëne nyine thatraqane la hnëjin.” Ngo qaane lo ijine cili uti hë enehila, hnei Iehova pala hi hna xomihni ahoeany. Hnene la itre atr ka iakötrë hna hnyima fë la itre hnei Nyidrëti hna kuca, me qanangazone la itre hlue i Nyidrë, nge goi humuthe fe angatr la Hupuna i Nyidrë. Hnei Iehova hna xomihnine la itre atr, matre hnei Nyidrëti hna nue ijine kowe la itre hnei Nyidrëti hna xupe asë troa atrehmekune hnyawa la itre thangane ka ngazo qa ngöne la hna pitru koi Nyidrë, memine la hna mele e tröne la musi Nyidrë. Ngo ame ngöne la ketre götran, tre, kola aijijën hnene la meci Iesu troa nuamacane la itre atr ka drengethenge me ‘apaatren la itre huliwa i Diabolo.’—1 Ioane 3:8; Heberu 2:14, 15.
10. Pine nemen matre ase hë sasaithe la 1 900 lao macatre enehila nge thaa apaatren pala kö i Iehova la itre atr ka iakötrë?
10 Ase hë sasaith la 1 900 lao macatre thupene lo melehmaca i Iesu, nge Iehova pala kö a nue la itre “ge ne elëhni,” a thaa apaatrenyi angatre pala kö. Pine nemen? Hnene hi laka Nyidrëti a hnëkëne la itre atr ka troa ce me Iesu Keriso ngöne la Baselaia i Nyidrë e koho hnengödrai. Angatre hi lo lai ala 144 000, ene lo itre hna qaja hnei Paulo ka hape, itre “ge ne ihnim.” Ame la hna pane hëne hnei Nyidrë göi troa elë hnengödrai eë, tre hna pane nyiqane thei angetre Iudra. Nge thupene lai, Akötresie a hëne jë fe la itre atr qaathei angetre ethen. Thaa hnei Iehova kö hna ihulin göi troa nyihlue i Nyidrë. Ngo ame angetre kapa hnyawa me hnin la itre hna amekötine hnei Iehova, haawe, hnei Nyidrëti hna aijijë angatr troa hane ce musi memine la Hupuna i Nyidrë e koho hnengödrai. Easenyi catre hë matre umuthe pi Nyidrëti lai ketre ewekë hnei Nyidrëti hna amekötin, ene la troa hnëkëne la itre ka troa mele e hnengödrai.—Luka 22:29; Hna Amamane 14:1-4.
11. (a) Drei la itre atr enehila ka kepe thangane ka loi qa ngöne la xomihniahoeanyi Iehova? (b) Nemene la aqane troa hane kepe thangane lai hnene la itre ka meci hë?
11 Ngo drei la ka troa mele e celë fene hnengödrai? Qa ngöne la xomihni ahoeany i Iehova, kolo fe hë a hane iacaasinekeune jë la “ka ala nyimu atraqat,” kola xulu qa ngöne la nöjei nöje asë. Itre milio la etru i angatr. Hnei Iehova hna thingehnaean ka hape, troa mele pe la itre atr cili ngöne la ijine kola apaatren la fene celë, nge tro angatr a mele epine palua ngöne la paradraiso e celë fen. (Hna Amamane 7:9, 10; Salamo 37:29; Ioane 10:16) E traqa ha la ijin hnei Nyidrëti hna sa, tro ha amelene hmaca la itre ka mec, nge troa hane aijijë angatr troa itre jinin e celë fen la Baselaia i Akötresie. Hna ahnithe hnene la hnene la Wesi Ula i Akötresie ngöne Ite Huliwa 24:15 ka hape: “Tro ha mele hmaca la nöjei ka meköt, me ka tha meköti kö.”—Ioane 5:28, 29.
12. (a) Nemene la hne së hna atre göi Iehova qa ngöne laka thaa hnei Nyidrëti kö hna canga apaatren la iakötrë? (b) Nemene fe la ka mama koi nyipunie qa ngöne la aqane unijolën Akötresie la aqane troa wange lo musi ka pë san?
12 Hapeu hetre hnepe ewekë kö ka thaa meköti ngöne la aqane huliwa cili? Ohea, Nyidrëti hi lai a amamane la aja i Nyidrë me ihnimi Nyidrë kowe la itre xaa atr matre thaa canga apaatrene kö Akötresie la itre atr ka iakötrë, ene lo itre “ge ne elëhni.” Kolo hi lai a amamane la ihnimi memine la aja i Nyidrë troa senge la itre ngazo së. Ketre, qa ngöne laka, nyimutre la itre macatre ne mele goeëne së la kola eatrën trongëne la hna mekun hnei Iehova, easë hi lai a atre Nyidrëti hnyawa. Easë a madrine la nöjei emingömingöne la thiina i Nyidrë hna amamane hnyawa hnene la meköt, memine la ihnimi ipitö i Nyidrë, me xomihniahoeany, memine la inamacane i Nyidrë. Inamacan la aqane unijolen Iehova göi troa wange la musi ka pë san, ene laka Nyidrëti hi la ka meköt troa cilën, nge tro hë lai a mama hnyawa ka hape, pë hmaca ju kö ketre musi ka sisitria hune lai. Easë a hane qaja tui Paulo aposetolo ka hape: “Ekölö hi ni la ejuine la inamacane ka sisitia memine la ate pengöne i Akötesie ! Sihngödi atraqate la iameköti nyidë, nge tha nune öhne kö la ite kala i nyidë !”—Roma 11:33.
Ijij Tro Sa Amaman La Aqane Catre Së Troa Qale Koi Akötresie
13. Nemene la hna aijijë së troa kuca ngöne la easë a akötr, nge nemene la ka troa xatua së troa ujë cememine la inamacan?
13 Nyimutre la itre hlue i Akötresie ka melën la itre jole ka tru catr. Pine laka thaa hnei Akötresieti pala kö hna apaatren la itre iakötrë me eatrën lo hna ahnithe hë ene la troa aloine la itre atr, haawe hetrenyi pala hi la akötr e celë fen. Hapeu, tro hë së a wesitre pine lai? Maine qa ngöne la itre akötr, loi jë pena e tro së a amamane hnyawa ka hape, itre trenga thoi la hna sil hnei Diabolo? Ngo eje hi laka ame ngöne la itre götrane cili, troa hetre trenge catre së e hne së hna lapa mekune la sipo celë hna hape: “Neköng, inamacanepi, mate madinejë la hning ; mate hete nyine sa koi angeic’ ate qaja angazo ni.” (Ite Edomë 27:11) Satana lo atre kuci thoi me pi akötrë Iehova, angeic a qaja ka hape, tro la itre atr a jele ngazo Akötresie me ëji Nyidrë, e luuzi pi la itre mo i angatr, maine pena e traqa pi koi angatr la itre akötre ne la ngönetrei. (Iobu 1:9-11; 2:4, 5) Maine tro sa mele nyipici ngöne la itre jole ka tru cili, easë hi lai a amamane hnyawa ka hape, trenga thoi la itre hna qaja hnei Satana, nge ketre easë fe lai a amadrinën la hni i Iehova.
14. Maine hnë së pala hi hna mejiune koi Iehova ngöne la easë a cile kowe la itre itupath, nemene hë la itre thangane ka loi kowe la mele së?
14 Maine tro sa mejiune koi Iehova ngöne la easë a cile kowe la itre itupath, tro ha kökötr the së la itre thiina ka lolo catr. Hanawang la ketre ceitun, qa ngöne la itre itupath hnei Iesu hna xomihnin, hna “inine hnei nyidë troa idei,” idrengethenge ka sisitria catr hmaca kö hune ekö lo. Tro mina fe së a hane inin jëne la itre itupath hne së hna cile kow, la xomihni ahoeany, me troa cile hut ngöne la akötr, nge troa atraqatre catre fe la hni ne ole së kowe la itre gojeny i Iehova ka meköt.—Heberu 5:8, 9; 12:11; Iakobo 1:2-4.
15. Nemen la thangane ka loi tro la itre xan a hane kapa, qa ngöne la hna goeë së e catre cile huti me xomihnine la itre jole ka traqa koi së?
15 Tro hë la itre xaa atr a goeën hnyawane la itre hne së hna kuca. Pine laka angatr a öhne laka easë a cile kowe la itre itupath hnene laka easë a ajan la meköt, haawe, tro hë la itre xan e angatr a atrehmekune hnyawa la itre nyipi Keresiano ngöne la hneijine së. Nge ame hë la angatr a hane caasi troa ce hmi me easë, ene pe tro fe hë angatr a hane hetrenyi la mejiun troa kapa la itre manathith jëne la mele ka thaa ase palua kö. (Mataio 25:34-36, 40, 46) Aja i Iehova memine la Hupuna i Nyidrë tro la itre atr a hetrenyi la manathithi cili.
16. Nemene la mekune ka caas hna amaman hnene la pengö së ngöne la easë a cile kowe la itre itupath, nge ka mama fe ngöne la troa caas me Akötresie?
16 E traqa pi koi së la itre jole ka tru catr, ijine tro hi lai a amamane la ecatren la aqane mele nyipici së koi Iehova, me eatrëne la aja i Nyidrë. Kolo fe hi lai a anyipicine ka hape, easë a thel troa caas me Akötresie me Keriso. Hnei Iesu hna thithi koi Iehova thatraqane la itre nyipi Keresiano asë, öni nyidrëti ka hape: “Kete tha thithi kö ni thatraqai angate [itre ka canga drei nyidrë] hmekuje hi, ngo thatraqai angate fe angete tro ha lapaune koi ni hnene la tenge ewekë i angat ; mate casi hi angate asëjëihë ; tui cilieti, Kakati, e kuhu hning, nge ini fe e kuhu hni cilie, mate ce angate fe me nyisho.”—Ioane 17:20, 21.
17. Maine tro sa mele nyipici koi Iehova, nemene la mejiune ka troa eje hnyawa the së?
17 Maine tro sa mele nyipici koi Iehova, tro hë Nyidrëti a nyijune hnyawa koi së. Kola qaja hnene la Wesi Ula i Nyidrë ka hape: “Cile huti ju nyipunie, the enienije kö, nge catejë troa huliwa i Joxu pala hi, ke ate hë nyipunie laka, tha gufa kö la huliwa i nyipunie kowe la Joxu.” (1 Korinito 15:58) Nge ketre, kola hape mina fe: “Tha thina ka tha meköti kö Akötesie mate troa thëthëhmine la huliwa i nyipunie, memine la ihnimi hnei nyipunie hna amamane kowe la atesiwa i nyidë.” (Heberu 6:10) Ame fe ngöne Iakobo 5:11 hna hape: “Hana wang, eësha mekune laka manathithi angete xomi hni. Denge hë nyipunie la xomi hni i Iobu, nge ate hë la hna nyi pune hnei Joxu, ka hape, Joxu la ate utipine me hnime atraqat.” Nemene hë la pune koi Iobu? “Nge tru la hnei Iehova hna amanathithi Iobu ngöne la pune hune la meken.” (Iobu 42:10-16) Eje hi laka, Iehova la “Ate nyi june koi angete thele catë nyidë.” (Heberu 11:6) Nge drei la ketre manathithi ka tru elany koi së, ene la troa mele epine palua ngöne la fene hna troa aparadraison!
18. Nemene hë la ewekë ka troa traqa kowe la itre ewekë ka akötrëne ekö la mele së?
18 Tro la Baselaia i Akötresie a nyihnyawane hmaca la itre ewekë ka ngazo hna kuca kowe la itre atr, ngöne lo itre thauzane macatre ka ase hë. Tro ha elitrauje la madrin, ene pe troa he asë lo itre akötre së enehila. Thaa tro hmaca kö së a mekune me jonge la he së hnene lo itre ewekë ka akötrën ekö la mele së. Lolo catr la itre mekun me itre huliwa ne la itre atr elanyi ngöne la fene ka hnyipixe, tro pena itre eje a köletrije trootro lo itre ewekë ka akötre hna melëne ekö. Öni Iehova ka hape: “Ini a xupe la hnengödrai ka hnyipixe [Baselaia i Akötresie, musi ka hnyipixe kowe la itre atr] me fene hnengödrai ka hnyipixe [itre atr ka meköt] ; nge tha tro hmaca kö a mekune la hnapan, me xulu e kuhu hni at. Ngo madine jë me aciacine pala jë la ewekë ini a xup.” Eje hi lai laka, ame ngöne la fene ka hnyipixe i Iehova, tro hë la itre ka meköt a qaja ka hape: “Mano asë hë la fene hnengödrai me upu, nge angat’ a canga nyima.”—Isaia 14:7; 65:17, 18.
Revizio
• Ngacama thaa hnei Iehova kö hna canga apaatren la akötr, ngo tune kaa la aqane metrötrëne Nyidrë la sipu Atresiwa i Nyidrë?
• Tune kaa la aqane nue hnei Akötresieti la itre “ge ne elëhni” ene pe hane jë fe ketri së hnene la ihnimi Nyidrë?
• Nemene la nyine tro sa thele troa goeën ngöne la kola traqa koi së la itre ewekë ka akötrëne la mele së?
[Iatr ne la götran 67]
Hnei Iehova hna “amanathithi Iobu ngöne la pune hune la meken”