-
Mawu ƒe Ŋkɔ—Alesi Woazãe Kple Gɔmesese si Le EŋuNuka Tututue Nye Biblia ƒe Nufiafia?
-
-
ate ŋu anɔ kplikplikplia? Gawu la, ne amewo mezãa Mawu ƒe ŋkɔa o la, womenyaa gɔmesese tɔxɛ si le eŋu o. Gɔmesese kae le Mawu ƒe ŋkɔa ŋu?
Mawu ŋutɔ ɖe gɔmesese si le eƒe ŋkɔa ŋu me na esubɔla wɔnuteƒe Mose. Esi Mose bia Mawu be yeanya eƒe ŋkɔ la, Yehowa ɖo eŋu nɛ be: ‘Mava nye amesi mava nye.’ (Mose II, 3:14) Rotherham ƒe gɔmeɖeɖea xlẽ ale: “Mava Nye nusianu si dze ŋunye.” Eyata Yehowa ate ŋu ava nye nusianu si hiã ale be wòawɔ eƒe tameɖoɖowo dzi.
Tsɔe be àte ŋu ava nye amesi nèdi be yeanye ale be nàwɔ nusianu si nèdi. Nukae nàwɔ na xɔ̃wòwo? Ne wo dometɔ aɖe dze dɔ vevie la, àte ŋu anye ɖɔkta bibi aɖe ahada dɔa nɛ. Ne gakuxiwo le fu ɖem na ame bubu la, àte ŋu anye kesinɔtɔ dɔmenyola aɖe ahakpɔ eƒe kuxia gbɔ. Gake le nyateƒe me la, màte ŋu ava nye nusianu wɔla o. Mía dometɔ aɖeke mate ŋui o. Ne èle Biblia srɔ̃m la, awɔ nuku na wò be nàde dzesi alesi Yehowa ya te ŋu va nyea nusianu si hiã be wòana eƒe tameɖoɖowo nava eme. Eye edzɔa dzi nɛ be yeazã yeƒe ŋusẽ atsɔ akpe ɖe amesiwo lɔ̃nɛ ŋu. (Kronika II, 16:9) Amesiwo menya Yehowa ƒe ŋkɔ o ya menya naneke tso eƒe amenyenye ƒe akpa nyui siawo ŋu o.
Eyata eme kɔ ƒã be ele be woazã ŋkɔ Yehowa le Biblia me. Gɔmesese si le ŋkɔa ŋu nyanya kple ezazã faa le míaƒe subɔsubɔ me la kpena ɖe mía ŋu míetena ɖe Yehowa, mía Fofo si le dziƒo, ŋu.a
-
-
Alesi Daniel ƒe Nyagblɔɖia Gblɔ Mesia la ƒe Vava ÐiiNuka Tututue Nye Biblia ƒe Nufiafia?
-
-
MEGBENYAWO
Alesi Daniel ƒe Nyagblɔɖia Gblɔ Mesia la ƒe Vava Ðii
NYAGBLƆÐILA Daniel nɔ agbe ƒe 500 kple edzivɔ do ŋgɔ na Yesu dzidzi. Gake Yehowa ɖe nyatakaka aɖewo fia Daniel siwo ate ŋu ana míanya ɣeyiɣi si me woasi ami na Yesu wòava zu Mesia, alo Kristo. Wogblɔ na Daniel be: “Azɔ nyae, eye naƒu to anyi: Tso ɣeyiɣi, si wode se be, woagatso Yerusalem vaseɖe amegã, si wosi ami na [alo Mesia] dzi la, le kwasiɖa adre; [kple] kwasiɖa blaade vɔ eve.”—Daniel 9:25.
Hafi míanya ɣeyiɣi si me Mesia la ava la, gbã ele be míanya ɣeyiɣi si me nudzɔdzɔ si dzi woaxlẽe atsoe hafi Mesia nava la dze egɔme. Nyagblɔɖia gblɔe be adze egɔme “tso ɣeyiɣi, si wode se be, woagatso Yerusalem.” Ɣekaɣie “wode se” sia? Biblia-ŋlɔla Nexemya gblɔ be wode se be woagbugbɔ aɖo Yerusalem ƒe gliawo “le fia Artaxsasta ƒe ƒe blavelia me.” (Nexemya 2:1, 5-8) Ŋutinyaŋlɔlawo ɖo kpe edzi be ƒe 475 D.M.Ŋ. ye nye Artaxsasta ƒe fiaɖuɖu ƒe ƒe gbãtɔ. Eyata eƒe fiaɖuɖu ƒe ƒe 20 lia enye ƒe 455 D.M.Ŋ. Azɔ míenya ƒe si me Daniel ƒe nyagblɔɖi si ku ɖe Mesia ŋu la adze egɔme, si nye ƒe 455 D.M.Ŋ.
Daniel gblɔ didime si anɔ ɣeyiɣi ma kple ɣeyiɣi si me ‘Mesia Kplɔla la’ ava dome. Nyagblɔɖia yɔ ‘kwasiɖa adre kple kwasiɖa blaade vɔ eve’—wo katã ƒe ƒuƒoƒoe nye kwasiɖa 69. Ɣeyiɣi didi kae nye esia? Biblia gɔmeɖela geɖe de dzesii be menye ŋkeke adre ƒe kwasiɖa ŋue wole nu ƒom tsoe le afisia o, ke boŋ ƒewo ƒe kwasiɖawoe. Esia fia be kwasiɖa ɖesiaɖe fia ƒe adre. Yudatɔ siwo nɔ anyi le blema la nya nu tso ƒewo ƒe kwasiɖa, alo ƒe adre ɖesiaɖe ŋu nyuie. Le kpɔɖeŋu me, woɖua Sabat-ƒe aɖe ƒe adre ɖesiaɖe. (Mose II, 23:10, 11) Eyata nyagblɔɖi me kwasiɖa 69-awo ƒe didimee nye ƒe 7 teƒe 69, si ƒe ƒuƒoƒoe nye ƒe 483.
Akɔntaa koe susɔ míabu azɔ. Ne míexlẽ ƒe 483 tso ƒe 455 D.M.Ŋ. me la, ekplɔ mí va ƒe 29 M.Ŋ. me. Ƒe ma tututu mee wonyrɔ Yesu eye wòva zu Mesia!a (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ðe Biblia ƒe nyagblɔɖi sia si va eme alea la mewɔ nuku ŋutɔ oa?
a Tso ƒe 455 D.M.Ŋ. vaseɖe ƒe 1 D.M.Ŋ. la le ƒe 454. Tso ƒe 1 D.M.Ŋ. vaseɖe ƒe 1 M.Ŋ. la le ƒe ɖeka. Eye tso ƒe 1 M.Ŋ. vaseɖe ƒe 29 M.Ŋ. la le ƒe 28. Ƒe etɔ̃ siawo katã ƒe ƒuƒoƒo le ƒe 483. Ƒewo ƒe kwasiɖa 70 lia mee ‘wotsrɔ̃’ alo wowu Yesu, le ƒe 33 M.Ŋ. me. (Daniel 9:24, 26) Kpɔ Ðo To Daniel ƒe Nyagblɔɖi La! ƒe ta 11, kple Insight on the Scriptures, Babla 2, axa 899-901 (Étude perspicace des Écritures, Babla 2, axa 995-7). Yehowa Ðasefowoe ta agbalẽ eveawo siaa.
-
-
Yesu Kristo—Mesia si Ŋugbe WodoNuka Tututue Nye Biblia ƒe Nufiafia?
-
-
MEGBENYAWO
Yesu Kristo—Mesia si Ŋugbe Wodo
YEHOWA MAWU kpe ɖe mía ŋu be míanya amesi Mesia la nye esi wòna eƒe gbɔgbɔ ʋã Biblia me nyagblɔɖila geɖe wona numeɖeɖe tso Ðela sia si ŋugbe wodo la ƒe dzidzi, eƒe subɔsubɔdɔ, kple eƒe ku ŋu. Yesu Kristo dzie Biblia me nyagblɔɖi siawo katã va eme ɖo. Wova eme tututu abe alesi pɛpɛpɛ wogblɔ wo ɖi ene wòwɔ nuku. Be míakpɔ eƒe kpɔɖeŋu aɖewo la, na míadzro nyagblɔɖi ʋɛ aɖewo siwo ku ɖe Mesia la ƒe dzidzi kple ɖevimenɔɣi ŋu me akpɔ.
Nyagblɔɖila Yesaya gblɔe ɖi be Mesia la anye Fia Dawid ƒe dzidzimevi. (Yesaya 9:6) Dawid ƒe ƒomea mee wodzi Yesu ɖo hã vavã.—Mateo 1:1, 6-17.
Mawu ƒe nyagblɔɖila bubu si nye Mixa gblɔe ɖi be ɖevi sia ava zu dziɖula eye be woadzii le “Betlexem Efrata.” (Mixa 5:1) Du evee nɔ Israel si woyɔna be Betlexem esime wodzi Yesu. Ðeka gogo Nazaret, le dukɔa ƒe dziehe, eye evelia gogo Yerusalem le Yuda. Efrata ye woyɔna na Betlexem si gogo Yerusalem la tsã. Du ma mee wodzi Yesu ɖo, abe alesi tututu nyagblɔɖia gblɔe ene!—Mateo 2:1.
Biblia me nyagblɔɖi bubu gblɔ be woayɔ Mawu ƒe Vi la “tso Egipte vɛ.” Esi Yesu nye ɖevi la, wokɔe yi Egipte. Herodes ƒe ku megbee wokplɔe gbɔe, ale be nyagblɔɖia va eme.—Hosea 11:1; Mateo 2:15.
Le nya siwo woɖo ɖe axa 200 la, mawunyakpukpui siwo le tanya si nye “Nyagblɔɖi” te la na numeɖeɖe tsitotsito tso Mesia la ŋu. Taflatse, tsɔ mawunyakpukpui siawo sɔ kple esiwo dze le tanya si nye “Emevava” te. Esia wɔwɔ ana nàgaxɔ edzi ase geɖe wu be nyateƒee Mawu ƒe Nya la nye.
Esi nèle mawunyakpukpui siawo me dzrom la, nenɔ susu me na wò be woŋlɔ nyagblɔɖi me nya siawo ɖi ƒe alafa geɖe hafi wova dzi Yesu. Yesu gblɔ be: “Ele be, woawu nusiwo katã woŋlɔ ɖe Mose ƒe se la kple nyagblɔɖilawo kpakple Psalmowo me le ŋutinye la nu.” (Luka 24:44) Abe alesi nàte ŋu ade dzesii le wò ŋutɔ wò Biblia me ene la, wova eme vavã—nya ɖesiaɖe va eme pɛpɛpɛ!
-
-
Fofo la, Vi la, Kple Gbɔgbɔ Kɔkɔe la Ŋuti Nyateƒea ŊutɔŋutɔNuka Tututue Nye Biblia ƒe Nufiafia?
-
-
MEGBENYAWO
Fofo la, Vi la, Kple Gbɔgbɔ Kɔkɔe la Ŋuti Nyateƒea Ŋutɔŋutɔ
AMESIWO xɔ Mawuɖekaetɔ̃ ƒe nufiafia la dzi se gblɔna be ame etɔ̃e le Mawu me—Fofo la, Vi la, kple Gbɔgbɔ Kɔkɔe la. Wogblɔna be ame etɔ̃ siawo katã le tasɔsɔ me, wo katã wonye ŋusẽkatãtɔ, eye be gɔmedzedze meli na wo o. Eyata le Mawuɖekaetɔ̃ ƒe nufiafiaa nu la, Fofo la nye Mawu, Vi la nye Mawu, eye Gbɔgbɔ Kɔkɔe la nye Mawu, gake be Mawu ɖeka koe li.
-