Jehovah Amatan̄ Onyụn̄ Otịm Ikọt Esie Idem ọnọ Utom
Ke ofụri isua ikie ẹmi, nsọn̄ibuot ama asuana ke ofụri isọn̄. Ediwak n̄ka ufọkederi ẹma ẹnyene ndusụk ukpepn̄kpọ Bible edi ẹkewak nditiene mme item owo ye ediwak ido edinam ẹmi ẹnyenede ntọn̄ọ ẹto ukpono ndem. Ẹma ẹnụk idotenyịn ẹkenyenede ẹban̄a edifiak ndi Christ ẹnịm n̄kan̄ kiet.—Men Matthew 13:24-30, 37-43 domo.
Nte ededi, Jesus ọkọdọhọ yak ẹdu ke ukpeme ẹban̄a edifiak ndi imọ! Otu kiet emi ẹkenamde emi ẹkedu ke Allegheny (Pittsburgh), Pennsylvania, U.S.A. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1870, Charles Taze Russell ye ndusụk ufan esie ẹma ẹtọn̄ọ ndinam ọyọhọ ndụn̄ọde Bible oro mînyeneke ebuana ye n̄ka ido ukpono mban̄a edifiak ndi Christ. Mmọ n̄ko ẹma ẹtọn̄ọ ndiyom akpanikọ Bible ke ediwak akpan ukpepn̄kpọ eken. Emi ekedi ntọn̄ọ utom eyomfịn eke Mme Ntiense Jehovah.—Matthew 24:42.
Otu emi ẹma ẹdidiọn̄ọ ẹte ke ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet isịneke ke Bible edi nte ke Jehovah ikpọn̄îkpọn̄ edi ata ọkpọsọn̄ Abasi ye Andibot; Jesus Christ edi akpa edibotn̄kpọ ye edibon Eyen Esie kierakiet; edisana spirit inyụn̄ idịghe owo edi edi anamutom odudu Abasi emi enyịn mîkwe. Otu emi ẹma ẹfiọk ẹte ke ukpọn̄ idịghe n̄kpọ oro mîkpaha ke nsinsi edi edi se ikemede ndikpa, nte ke idotenyịn mme akpan̄kpa edi ediset ke n̄kpa, ye nte ke ufen emi ẹnọde anamidiọk oro mîkabakede esịt idịghe nsinsi ndutụhọ edi edi nsobo.
Ẹma ẹkụt ẹte ke ediyak oro Jesus akayakde uwem esie ọnọ ubonowo nte ufak edi akpan ukpepn̄kpọ Bible. Akpa kan̄a, ẹyefak iren ye iban 144,000, ẹmi ẹkemekde toto ke akpa isua ikie tutu osịm eyo nnyịn ẹsio ke isọn̄ ndidi nsan̄a mme ada udeme ye Christ nnyene ke Obio Ubọn̄ eke heaven. Ndien ebede ke ufak Jesus, ediwak billion owo, emi ẹdinamde ediwak ke otu mmọ ẹset ke n̄kpa, ẹyesịm idaha mfọnmma owo ye idotenyịn nsinsi uwem ke isọn̄ ke idak ukara Obio Ubọn̄.
Russell ye nsan̄a esie n̄ko ẹma ẹkụt ẹte ke edidu Christ edidi se enyịn mîkwe, ke spirit. Ini mme Gentile, kpa ini emi ukara ndomokiet mîketiehe ke ibuot ukara Abasi ikara isọn̄, ekenyene nditre ke 1914. Adan̄aoro ẹyewụk Obio Ubọn̄ Abasi ke heaven. Ẹda ukpepn̄kpọ ẹmi ẹdiọn̄ọ Mme Ntiense Jehovah mfịn.
Russell ye mme nsan̄a esie ẹma ẹtọt akpanikọ ẹmi ke kpukpru ebiet ebe ke mme utịn̄ikọ ye n̄wed. Ke July 1879 Russell ama ọtọn̄ọ ndiwet Zion’s Watch Tower (ẹkotde idahaemi Enyọn̄-Ukpeme). Enye ama ebiere ete ke utom ukwọrọikọ eke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible oro ekpenyene ndikọn̄ọ ofụri ofụri ke mme enọ imaesịt ye nte ke owo idimenke usan ikanade ibọ okụk. N̄ko-n̄ko, mme andinịm ke akpanikọ ẹkpenyene ndisuan etop emi ebe ke ukeme unyịmesịt oro owo mîkpehe-kpe okụk. Russell ke idemesie ama ada okụk emi enye ọkọkọde ke mbubehe tutu osịm ini oro otịp esịn.
Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹsiboho ọtọkiet ke mme otu ukpepn̄kpọ, nte ẹkesikotde mme esop mmọ ini oro. Mmọ ẹma ẹsisop idem n̄kpọ nte utịm ikata ke urua kiet ẹnọ mme utịn̄ikọ, ukpepn̄kpọ N̄wed Abasi, ye mbono ubụk ufọn. Mmọ ẹma ẹsimek irenowo ẹmi ẹdotde kpukpru ini nte mbiowo man ẹse ẹban̄a mme utom eke spirit oro otu ukpepn̄kpọ kiet kiet akanamde.
Ke 1884, ẹma ẹsịn Zion’s Watch Tower Tract Society ke idak ibet nte n̄ka emi mîdiaha udori ke Pennsylvania. Ẹkenyene ndimek etieibuot n̄ka oro kpukpru isua. Emi ama ọnọ n̄kpọutom oro asan̄ade ke ibet, emi mîberike edem ke uwem owo ekededi, man emen utom unọ ukpep Bible aka iso iso. Ẹma ẹmek Charles T. Russell nte etieibuot, ndien ẹkese ọfis esie nte ibuot itieutom.
Ẹma ẹsịn ọkpọsọn̄ ukeme nditat utom nsịm mme idụt en̄wen. Utom emi ama osịm Canada ye England ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1880. Ke 1891 Russell ama anam isan̄ akanade Europe ye Middle East ndikere mban̄a se ẹkemede ndinam man ẹkaiso ẹsuan akpanikọ do. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1900, ẹma ẹtọn̄ọ mme n̄kọk itieutom N̄ka ke Britain, Germany, ye Australia.
Ke 1909 ẹma ẹsio ibuot itieutom Watch Tower Society ẹka Brooklyn, New York, man ẹtat utom ukwọrọikọ ke udomo eke ofụri ererimbot. Ama oyom ẹsiak nsan̄a n̄ka ibet ke idak ibet Obio New York, emi ẹdiọn̄ọde idahaemi nte Watch Tower Bible and Tract Society of New York, Inc. Ke 1914 ẹma ẹsiak International Bible Students Association ke London, England, man ẹnam utom ẹmi Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹnamde ke ofụri Ikpehe Obio Britain ọkọri. Idahaemi mme n̄ka ye otu 70 ẹmi ẹtịmde nte ibet onyịmede ẹdu ke ediwak idụt ke ofụri ererimbot ẹmi ẹyọhọde mme uduak Watch Tower Society. Kpukpru mmọ ẹdi mme anam utom imaesịt, ẹmi ẹdade mme enọ imaesịt ye mbonutom unyịmesịt ẹn̄wam.
Ke 1916 Charles Taze Russell ama akpa, ndien Joseph Franklin Rutherford ama ada itie esie nte etieibuot Watch Tower Society. Ke mme isua ukụre Ekọn̄ Ererimbot I, ẹma ẹdomo Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ ebe ke ukọbọ, emi okosịmde utịt ye edikọbi nditọete itiaita ẹmi ẹkekamade ikpọ itie ke ibuot itieutom N̄ka ke America, ke idiọk usụn̄. Utom Nditọ Ukpepn̄kpọ ẹmi eketie nte odu ke itiendịk. Nte ededi, ke 1919 ẹma ẹsion̄o ẹnyụn̄ ẹtebe nditọete ẹmi ikpe, ndien do editat utom ukwọrọikọ emi okponde akan ama ọtọn̄ọ kemi.
Ebede ke ibuot itieutom N̄ka, otu Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible oro ẹdianade kiet ẹnyụn̄ ẹdide Christian ẹmi ẹyetde aran ẹma ẹkaiso ndinọ kpukpru mmọ oro ẹkebuanade ye esop oro udia eke spirit ke edikem ini. Kpa nte esop mme Christian ẹmi ẹyetde aran ke akpa isua ikie ekedide “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” oro Jesus eketịn̄de aban̄a, kpasụk ntre n̄ko otu oro ẹyetde aran mi, kpa Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹmi ẹyakde idem ẹnọ, ẹmi ẹbuanade ke utom Obio Ubọn̄, ẹnam otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ke eyo nnyịn. Ke Jesus edide edise esop, enye ama okụt nte ke otu emi ke ọnọ mbonufọk udia; Jesus ndien ama emek enye ndise mban̄a kpukpru inyene esie.—Matthew 24:45-47; Luke 12:42.
Ibịghike ke Ekọn̄ Ererimbot I okụrede, ẹma ẹkụt in̄wan̄în̄wan̄ nte ke ẹma ẹwụk Obio Ubọn̄ Abasi ke ubọk Christ Jesus ke heaven ke 1914. Ntre ikọ Jesus kemi ẹma ẹkeme ndinyene ọyọhọ edisu mmọ: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” Joseph F. Rutherford ama ọtọn̄ọ ndinam etop Obio Ubọn̄ emi odu ọnọ idem ata ediwak owo.—Matthew 24:14.
Ntre, N̄ka ama ebiere ndimịn̄ n̄wed ke idemesie, ke ndida mbonutom unyịmesịt ẹmi ẹkedide irenowo ẹmi ẹyakde idem ẹnọ, man ẹkụt ẹte ke ẹkaiso ẹnyene mme n̄wed Bible oro ẹmịn̄de ke ata usụhọde ekọmurua. Ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ kpukpru Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ndinyene ebuana kpukpru ini ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. Ẹma ẹda radio ẹnọ mme utịn̄ikọ Bible ke ediwak idụt.
Mbemiso 1918 ama an̄wan̄a Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible nte ke uduak edikwọrọ ikọ mmimọ ekedi nditan̄ nsụhọ ke otu mmọ oro ẹmekde ndidu ye Christ Jesus ke heaven mbok nnyụn̄ ntọt ererimbot mban̄a ubiereikpe Abasi oro edide. Ẹkenọ esisịt ntịn̄enyịn ke editan̄ mmọ oro ẹdibọhọde utịt idiọk editịm n̄kpọ emi mbok, man ẹdụn̄ ke isọn̄. Ekem ọtọn̄ọde ke 1918 kaiso ẹma ẹnọ utịn̄ikọ oro “Ekeme Ndidi Ediwak Million Owo Ẹdude Uwem Idahaemi Idikpaha!” ntatara ntatara.
Ke 1923 ukpepn̄kpọ aban̄ade n̄ke Jesus eke erọn̄ ye ebot ke Matthew 25:31-46 ama owụt ete ke mbemiso Armageddon, mbon oro ẹnamde edinen ido ẹmi mîdụhe ke udịm ndida Obio Ubọn̄ eke heaven nnyene ẹyenyene unyịme Abasi n̄ko ẹnyụn̄ ẹbọhọ Armageddon. Ke 1935 n̄kaiso ukpepn̄kpọ ama owụt ke mme owo mbieterọn̄ ẹmi ẹdi ukem ye akwa, anana-ibat otuowo ẹmi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade 7:9-17. Ẹkenyene nditan̄ mmọemi ke kpukpru idụt mbok, ndien mmọ ẹyenyene idotenyịn edibọhọ Akwa Ukụt nnyụn̄ nnyene nsinsi uwem ke isọn̄. Ifiọk emi ama esịn akwa odudu ọnọ utom ukwọrọikọ.—John 10:16.
Ke 1931 Nditọ Ukpepn̄kpọ ẹma ẹda enyịn̄ oro Mme Ntiense Jehovah ẹnyene. Mbemiso ini oro, ẹkediọn̄ọ mmọ nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible eke Ofụri Ererimbot, mbon Ọ-tọsịn Isua, ye mbon Enyọn̄ Ukpeme. Ẹma ẹkam ẹsikot mmọ ikọt Russell ye ikọt Rutherford. Enyịn̄ ẹmi baba kiet ikanamke ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ mmọ. Ke adan̄aemi enyịn̄ oro Christian, emi ẹkenọde mme mbet Jesus oto un̄wam Abasi ke akpa isua ikie okotịmde odot, ediwak otu ẹmi ẹketienede nsunsu ukpepn̄kpọ ẹma ẹda enyịn̄ emi nde ẹnyene. Man ẹdianade idemmọ ẹkpọn̄ ediwak million mme Christian inua inua, enyịn̄ emi editịmde anam ẹdiọn̄ọ mmọ nte mme ata anditiene Christ ke eyo emi ekenyene ndidu.
Edidụn̄ọde N̄wed Abasi ama anam an̄wan̄a nte ke idem nte Jehovah okokotde ikọt esie Israel mme ntiense esie, ntre ikọt esie ke utịt editịm n̄kpọ emi, ẹmi ẹkeyakde idem ẹnọ ndinam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ ye mme uduak esie, nte enende ẹkpenyene ndidi se ẹkotde, Mme Ntiense Jehovah. Enyịn̄ emi, nte odotde, amadianade mme ata andituak ibuot nnọ Jehovah ẹdide Christian ọkpọn̄ kpukpru mmọ eken ẹmi ẹdọhọde ke idi Christian mfịn.—Psalm 83:18; Isaiah 43:10-12.
Ke 1942, ke ini Ekọn̄ Ererimbot II, Joseph F. Rutherford ama akpa, ndien Nathan H. Knorr ama ada itie esie nte etieibuot Watch Tower Society. Ẹma ẹkụt ẹte ke mme prọfesi ẹmewụt in̄wan̄în̄wan̄ kemi nte ke iduọk ini uke-uke emem ye ifụre ẹyedu ke isua ukụre ekọn̄ emi ediyakde ẹtat utom ukwọrọikọ akamba akamba mbemiso utịt editịm n̄kpọ emi. Ke February 1943 ẹma ẹtọn̄ọ Watchtower Bible School of Gilead man ọnọ mme asan̄autom uyọhọ-ini ukpep ndinam utom isụn̄utom ke isenidụt. Ke ukperedem isua oro, ẹma ẹdian akpan ndutịm unọ ukpep ke utom ukwọrọikọ ẹnọ ndutịm mbonoesop Mme Ntiense Jehovah eke urua ke urua.
Ke 1950 N̄ka ama ọtọn̄ọ ndisio mme ikpehe New World Translation of the Holy Scriptures, kpa Bible Ikọmbakara eyomfịn emi ẹkabarede ẹto mme uwetn̄kpọ ẹkedade mme akpa uwetn̄kpọ ẹwet. Bible emi ẹwetde nte enende mi, ọsọpde an̄wan̄a owo, emi ẹkemịn̄de ke usụhọde ekọmurua ke mme ukwak umịn̄-n̄wed N̄ka, ekedi akwa n̄kpọ un̄wam ke utom ukwọrọikọ. Tutu osịm idahaemi, ẹmịn̄ se ibede idem million 60 ke usem 11.
Etisịm utịt utịt 1990, se iwakde ibe Mme Ntiense Jehovah million inan̄ ke ẹkebuana ke utom ukwọrọikọ ke se iwakde ibe idụt ye isuo inyan̄ibom 200. Amaedi Editi n̄kpa Christ, kpa mbono oro ekenyenede n̄wakn̄kan ibat owo ẹkedụkde akan ekededi oro mmọ ẹkenịmde ke esop 63,016 ke 1990, ofụri ibat owo 9,950,058 ẹma ẹdụk.
Nte ke Abasi enen̄ede ada Mme Ntiense Jehovah anam n̄kpọ edi se ẹkụtde ke mmọ ndikaiso nsọn̄ idem ke utom esie, ke mmọ ndidiana kiet ke ofụri ererimbot, ke ifịk oro mmọ ẹsịnde ndimenede enyịn̄ Jehovah ke enyọn̄ ye ke ndikwọrọ Obio Ubọn̄ esie, ke edisana edumbet ido uwem mmọ, ye mmọ ndinyịme ofụri Bible nte anana-ndudue Ikọ Abasi, ye ke mmọ ndibọhọ nsunsu ekikere ye ubụpekpo.
Mme ikpehe ẹtienede mi ẹwụt nte afo ekemede ndibọ ufọn nto ediwụk oro ẹfiakde ẹwụk utuakibuot akpanikọ Abasi.
• Mme akpan ukpepn̄kpọ Bible ewe ẹkedianade Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkpọn̄ mme n̄ka ido ukpono?
• Nso mme n̄kọri ke n̄kan̄ esop ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkenyene tutu edisịm 1918?
• Didie ke ẹkeme ndidọhọ ke otu Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹmi ẹyetde aran ẹkenam “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” eke Matthew 24:45-47?
• Nso ifiọk uduak Abasi ekesịn akwa odudu ọnọ editat utom ukwọrọikọ?
• Nso uduak ke enyịn̄ oro, Mme Ntiense Jehovah ọyọhọ?
• Nso idi mme uyarade nte ke Abasi ke enen̄ede ada Mme Ntiense Jehovah anam n̄kpọ?
[Mme ndise ke page 8]
C. T. Russell ke 1879
Nsiondi eke July 1879
Akpa otu Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, Pittsburgh, Pa.
[Mme ndise ke page 9]
Ibuot itieutom, 1889-1909, Pittsburgh, Pa.
Mme akpan ọfis, 1909-1918, Brooklyn, N.Y.
Ufọkidụn̄ ibuot itieutom, 1909-1926, Brooklyn, N.Y.
[Mme ndise ke page 10]
Ibuot itieutom ofụri ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah, Brooklyn, New York, U.S.A.
Enyọn̄ enyọn̄ ubọk ufien: Mme ọfis
Enyọn̄ enyọn̄ ubọk nnasia: Mme ufọkidụn̄
Isọn̄ isọn̄ ubọk ufien: Ufọk umịn̄-n̄wed
Isọn̄ isọn̄ ubọk nnasia: Iwụk ebiet unọ n̄wed ọwọrọ
[Mme ndise ke page 11]
Utịn̄ikọ radio emi J. F. Rutherford ọnọde
Akpa ukwak umịn̄-n̄wed rotary Watchtower Society, emi mbon unyịmesịt ẹkedade ẹnam utom
Bible New World Translation, ẹmịn̄de idahaemi ke usem 11