Ndifiọk S’idude ke Mbụk
Ntak Ọkwọrọde Ikọ-ọ?
Ndusụk n̄wedmbụk ẹma ẹsiak unana edikwọrọ ikọ ke n̄kan̄ mme aka-ederi nte edide ntak oro ibat mbon ufọkederi osụhọrede ke otu ikpọ ido ukpono. Edikere mban̄a mfịna emi akanam United Church of Christ ke 1988 ọtọn̄ọ mbubehe “ukwọrọikọ ye usịn n̄kọri ke ibat mme andibuana” nte ebeiso n̄kpọ ke isua inan̄.
St. Petersburg Times ọtọt ete ke ikpọ n̄ka ido ukpono eken ke United States, ẹsịnede Ufọkederi Presbyterian ye Ufọkederi Episcopal, ẹmenam kpasụk ntre. Nte ededi, ndụn̄ọde ndondo emi ẹkenamde ke esop ẹwakde ẹbe 200 ke United Church of Christ ama ayarade ete ke ediwak ke otu ikọt esie ẹmi ẹdide owo million 1.6 ẹsiwụt esisịt udọn̄ ke editịn̄ ikọ nnọ mbon en̄wen mban̄a mbuọtidem mmọ. Owo mmọ kiet ama obụp ẹte: “Ntak nnyịn inyenede nditịn̄ nnọ mbon efen edieke nnyịn inamde se ifọnde?” Owo efen ama ọdọhọ ete: “Edieke afo odude uwem etiene se onịmde ke akpanikọ, afo unyeneke nditịn̄ mban̄a enye.”
Edi, ke n̄wed esie oro American Mainline Religion, Wade Clark Roof, nsan̄a ewetn̄wed ama onyịme ete ke “nte mme owo ẹtịn̄de ẹban̄a ido ukpono ye mme uwem eke spirit mmọ ke ofụri ofụri abuana edibọhọ oro mbuọtidem oro ke idemesie ọbọhọde.”
Edieke ‘edinam se ifọnde’ ye edinyene “mbuọtidem” edide n̄kukụre se inemde Abasi esịt, ntak emi apostle Paul ekewetde ete: “Idifọnke-fọn inọ mi edieke mmen̄kwọrọke gospel”? Enye ama anam an̄wan̄a ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke Rome ete: “Edieke afo adade inua fo onyịme ete Jesus edi ọbọn̄, onyụn̄ onịmde ke akpanikọ ke esịt fo ete Abasi akanam Enye eset ke n̄kpa, eyebọhọ: koro owo ada esịt onịm ke akpanikọ enyene edinen ido; onyụn̄ ada inua onyịme enyene edinyan̄a.”—1 Corinth 9:16; Rome 10:9, 10.
Edikama Idan̄ ke Idiọk Usụn̄
Se iwakde ikan ubak kiet ke otu n̄wed ndise mbubru mbụk 1,100 oro ẹdude ke nsio nsio n̄wed mbon Japan, ẹsịnede eke n̄kpri nditọ, ẹsiwụt mme edinam idan̄, ntre ke Prọfesọ Mamoru Fukutomi ọkọdọhọ. Enye akada usụn̄ ke ndụn̄ọde ẹkenamde ke Tokyo ẹban̄a mme magazine ẹwakde ẹbe 390 ye mme n̄wed eken ẹkedepde ke ọfiọn̄ kiet.
Prọfesọ Fukutomi ọdọhọ ete, ‘Ediwak ndise unam idan̄ oro ẹtiene usụn̄ oro irenowo ẹsinyịkde iban oro ẹmen̄ede [ẹsịn ke unyene ebuana idan̄] ndien iban ke akpatre ẹnyịmede ye ọkpọsọn̄ udọn̄.’ Ekpere ndidi mbahade 80 eke ikie ke otu foto 6,861 ke mme ọwọrọetop magazine mbon Japan oro ẹkedụn̄ọrede “ẹma ẹwụt iban ke ido oro edemerede udọn̄ idan̄,” ntre ke The Daily Yomiuri ọtọt. Ke adan̄aemi ekese iban ke mme ndise oro ẹkesịnede “ọfọn̄-idakidem, ọfọn̄-ẹwọk m̀mê ẹdude iferi” ndien mbahade 40 eke ikie kpọt ẹkesịnede ọfọn̄, mbahade 75 eke ikie ke otu irenowo oro ẹkenamde ndụn̄ọde ke ndise ẹmi ẹma ẹsịne ọfọn̄.
Didie ke utọ ukama idan̄ idiọk usụn̄ ntre ẹditụk nditọn̄wọn̄? Bible ke n̄wed Mme N̄ke etịn̄ ke in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄ aban̄a akparawa owo oro “ananade eti uduakesịt” nte edide se ẹtapde ẹdụk ufọk akpara. (Mme N̄ke 7:7, Reference Bible, ikọ idakisọn̄) Ndien enye akpara oro? “Usụk ini ke efak, usụk ini ke an̄wa, onyụn̄ etie ke kpukpru inụk ebet. Ndien enye (n̄wan) omụm enye.” (Mme N̄ke 7:8-13) Ke eyomfịn idem n̄wed oro ẹmịn̄de ‘esitie ẹbet ndimụm’ uyen. Nte ededi, Bible ọnọ item ete: “Kûyak esịt fo awaha odụk ke usụn̄ esie, kûdiyo ke ọkpọusụn̄ esie.”—Mme Nke 7:25,
Anie Edi “Mfọn N̄kan” Christian?
“Se ededi ubiere oro Christian, anamde, edide edi enye ndidi owoekọn̄ m̀mê ndisịn ndidụk ekọn̄ ke ntak ido ukpono, ikpenenke edieke enye ọdọhọde ke imọ imenyene Ido Ukpono Christ oro okon̄de akan eke owo efen, m̀mê ndineni edidọhọ oro owo en̄wen ọdọhọde ke imọ idi Christian, ke ndin̄wam se idide isio isio ye eke esie.”
Esop Ufọkederi Evangelical mbon Lutheran eke Germany ke July 1989 ọkọnọ uyo emi. Ntak-a? Mme etubom do ẹdọhọ ẹte ke enye edi edibiat idaha oro ndusụk owo ke ufọkederi ẹdade nte ke edisịn ndidụk ekọn̄ ke ntak ido ukpono edi mfọn n̄kan “in̄wan̄în̄wan̄ idiọn̄ọ” edidi Christian akan edidụk utom ekọn̄. Ke adan̄aemi onyịmede ete ke mme Christian ẹnyene nditre ekọn̄ ke “owo kiet kiet ndision̄o idem n̄kpọn̄ afai,” Esop Ufọkederi oro ama afan̄a ete ke ẹkeme ndinam emi n̄ko ke ndida n̄kpọekọn̄ n̄kan afai ubọk man ẹnyene emem.
Ke n̄wed esie oro History of Christianity, Edward Gibbon ama ewet ete ke mme Christian akpa isua ikie “ẹma ẹsịn ndibuana ke ikpọ itie ekededi ke ndutịm obio m̀mê ke utom ekọn̄ ukpeme obio ukara,” n̄ko nte ke “mme Christian, ke mmọ mîkasanake ata edisana utom iyak, ikekemeke-keme ndida itie nte mbonekọn̄, mme ebiereikpe, m̀mê mbọn̄.”
Ke ntre, mbụme idịghe m̀mê anie edi “mfọn n̄kan” Christian edi edi m̀mê owo oro ebịnede usụn̄ oro atuahade ye eke mme akpa Christian akam edi Christian ke baba usụn̄ kiet. Paul ama ewet ete: “Nnyịn idodu uwem ke obụkidem, edi nnyịn in̄wanake ekọn̄ nte ido obụkidem edide, koro n̄kpọekọn̄, eke idade in̄wana ekọn̄, idịghe n̄kpọekọn̄ obụkidem.”—2 Corinth 10:3, 4.