Nditan̄ “Ndiye N̄kpọ” Mbok ke Poland

ẸDỌHỌ ke Poland edi idụt Catholic. Nte ekemde ye ndụn̄ọde ukara, mbahade 93 eke ikie ke otu mme andidụn̄ ẹka Ufọkederi Catholic. Ukpụhọde ke ukaraidem ye edinam n̄kaowo ẹmi ẹdade itie do ke ndondo emi, nte ededi, ẹnen̄ede ẹtụk mme owo ye uwem ido ukpono mmọ. Ndụn̄ọde ẹwụt ke mbahade 50 eke ikie kpọt ke otu mbon oro ẹkenamde ndụn̄ọde ẹda idemmọ nte mbon oro ẹnamde-nam ido ukpono Catholic.

Ke May 1989, ẹma ẹnọ Mme Ntiense Jehovah unyịme nte ekemde ye ibet nte n̄ka ido ukpono ke Poland. Tọn̄ọde ke ini oro, n̄kpọ nte mbufa owo 11,000 ẹmediana ye mmọ nte mme ọkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. Idahaemi, se iwakde ikan mme asuanetop Obio Ubọn̄ 106,000 ke ẹbuana ke se ibede mme esop 1,300, ndien owo 200,422 ẹkedụk edinam Editi n̄kpa Christ ke 1991. Ntem, editan̄ “ndiye n̄kpọ eke mme idụt” mbok oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke ada itie ke Poland. (Haggai 2:7, NW) Ke ndondo emi, ibuotikọ n̄wedmbụk n̄kpọntịbe ama eneme aban̄a mbono Mme Ntiense Jehovah oro ẹkenịmde ke Poland. Edi edidụn̄ọde ndusụk n̄kpri obio ke idụt oro eyewụt akpan akpan nte utom editan̄ mbok akade iso ke idụt oro.

Mme Asiakusụn̄ Ẹberede Usụn̄

Sztum edi obio kiet emi enyenede n̄kpọ nte owo 10,000 edi odude ekpere ebiet emi Akpa Vistula ewetde odụk Inyan̄ Baltic. Ẹkeda obio emi ke anyanini nte ọkpọsọn̄ efakutom adan̄a nte utom ukwọrọikọ abuanade. Ke 1987 mme asuanetop itiaita kpọt ẹkedu ke ikpehe emi. Nte ededi, mme n̄kpọ ẹma ẹtọn̄ọ ndikpụhọde ke ini mme asiakusụn̄, m̀mê mme anditan̄a Obio Ubọn̄ uyọhọ-ini, ẹma ẹkedisịm. Ke ọyọhọ mbono utịm ikotion oro ẹkenịmde ke efembre senima, owo 100 oro ẹnyenede udọn̄ ẹkedụk! Ẹma ẹtọn̄ọ esop ke ifịk ifịk ukeme isua iba ama ekebe. Idahaemi mme asuanetop 90 oro ẹnyene Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ, ndien owo 150 ẹsidụk mme mbonoesop mmọ kpukpru ini.

Kpa nte ẹkedoride enyịn, ikebịghike ubiọn̄ọ ama ọtọn̄ọ oto Ufọkederi Catholic. “Ọwọrọetop” n̄wan n̄ka nun ama etịn̄ mme ikọ asabade adian Mme Ntiense, odoride mmọ ikọ nte ke ẹkpep nsunsu ukpepn̄kpọ. Edi nte esiwakde nditịbe, emi ama afiak ebịne enye. Ukpepn̄kpọ esie akakam anam mme owo ẹyom ndidụn̄ọde mfiọk se idide akpanikọ. Ediwak mmọ ẹma ẹkpep akpanikọ ndien idahaemi ẹdi mme asiakusụn̄ ofụri ini! Mmọ ẹdọhọ ẹte: ‘Ke adan̄aemi ikpepde akpanikọ, nnyịn ikekere ke ana kpukpru owo eke ẹyomde ndidi Ntiense etie nte andikpep enye, emi ọwọrọde ndidi asiakusụn̄.’ Ntre edu usiakusụn̄ ama atara ke ofụri esop.

Nte utịp, ke ẹnịm n̄kpọ nte ukpepn̄kpọ Bible 180 ke ikpehe oro. Ebede ke n̄wed Afo Emekeme Ndidu Uwem ke Nsinsi ke Paradise ke Isọn̄, ẹma ẹkam ẹkpep ndusụk owo ndikot n̄wed. Ke ukem ini oro, mmọ ẹma ẹkpep akpanikọ. Ke ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible a-minit-duop kpukpru ini ye otu mbon-n̄kpọkọbi n̄kann̄kụk ke ini ẹsiwọrọde ẹdi ndikpọri efak. Owo mmọ kiet ama akam ada ye Ntiense kiet ke ini n̄wan kiet oro akasan̄ade ebe ọkọtọn̄ọde nditọk enye. Enye ama efehe edisịm eyenete an̄wan oro, ọbọ enye n̄wed Ndidu Uwem ke Nsinsi, odịbede anyan, onyụn̄ obụp n̄wan oro ọkọtọkde enye do ete: “Nte ukemeke ndikot n̄wed? Nso ke ẹwet mi? Afo emekeme ndidu uwem ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄! Nte akanam omokop utọ n̄kpọ ntre? Ntak osụn̄ide Abasi ye mme andituak ibuot nnọ enye-e?”

Ndutịn̄ ke Obio

Kruszwica, kpa akani ọwọrọetop ibuot obio Poland, edi ọkpọsọn̄ obio Catholic. Idem ke ufọt ufọt 1990, ibat ibat Mme Ntiense ẹkedu ke otu owo 9,300 ẹmi ẹdụn̄de do. Edi uwak edidiọn̄ Jehovah ama odu ye ukeme mme anditan̄a Obio Ubọn̄.

Ke ẹkụtde mbubịk eke mme adausụn̄ eke spirit mmọ, ata ediwak owo—akpan akpan n̄kparawa owo—ẹwọn̄ọde ẹbịne Mme Ntiense kaban̄a ibọrọ. Ke ekpri ibio ini, ẹma ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible 20. Oku n̄kann̄kụk oro ama etịn̄ idiọk ikọ adian Mme Ntiense Jehovah, edi emi ikakpanke mbon esịt akpanikọ ndidụk mme mbonoesop mmọ. Mme Ntiense ẹma ẹkabade ẹdi akpan ibuotikọ nneme ke mme ufọkurua ye itiembehe moto ye idem ke ufọkederi. Ubak isua ke ukperedem, ẹma ẹtọn̄ọ ikpọ otu ukpepn̄kpọ n̄wed-esop iba. Kruszwica idahaemi enyene ata ifịk ifịk esop oro esịnede n̄kpọ nte owo 35 ẹdide mme andituak ibuot nnọ Jehovah. Mmọ ke ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible 75 ke ẹnyụn̄ ẹsịn idem ke nditan̄ “ndiye n̄kpọ” emi inikiet ẹkemụmde ẹnịm ke ufụn nsunsu ido ukpono mbok.

Ke otu mmọemi ekedi Bogdan emi edide owo isua 23, kpa owo ubon oro ọsọn̄de idem ke Catholic. Enye eti ete: “Ami mma nsin̄wọn̄ mmịn, sika, nnyụn̄ ndu oburobụt uwem. Ẹkediọn̄ọ mi nte adan̄ ukem uduot ye owo nsọn̄ibuot ye ukara, ndien eketie nte owo ndomokiet ikọdọn̄ke enyịn. Ke ini n̄kọtọn̄ọde ndikpep Bible, nte ededi, eka mi ama ọdọhọ ke imọn̄ in̄wọn̄ ibọkn̄kpa ikpa. Sia mmen̄kekemeke ndikan mfịghe oro, ami mma ntre kpukpru ebuana ye Mme Ntiense. Ekem, ye ima ima un̄wam otode mme akpan asiakusụn̄, mma n̄keme ndikịbe mbọhọ kpukpru ndiọi edu oro n̄kesinamde. Ke nnade baptism ke Mbono District ‘Mme Ama Ubọhọ-Ufụn’ eke 1991, ami mma mmek utom uyọhọ-ini nte utịtmbuba mi ke uwem mma nnyụn̄ nnam utom usiakusụn̄ unọ un̄wam tọn̄ọde ke ini oro.”

Sławomir emi edide owo isua 21 ama enyene n̄kûkọmọ ke ubụpekpo ye ukpono Satan, emi enye ọkọkpọn̄de ndondo oro enye okokụtde ke Bible obiom mme utọ edinam oro ikpe. Enye ọdọhọ ete, “Edi Satan ama ọsọn̄ọ eyịre. Okoneyo usen kiet ukwak ubre usan ikwọ ama ọtọn̄ọ ndibre ye unana edikpọhọde, ndien ami mma n̄kop ẹkwọde ikwọ satan, okposụkedi mma n̄kosion̄o kpukpru n̄kpọ oro enyenede ebuana ye utuakibuot Devil mfep ke ufọk. Mma mbọn̄ akam nnọ Jehovah, ndien enye ama an̄wam mi ndifiak nda ukem ukem ke n̄kan̄ eke spirit. Abiaibọk usọbọ udọn̄ọ mbeibuot oro ete ye eka mi ẹkenamde nsika mbịne ama okụt akwa ukpụhọde ke nsọn̄idem mi onyụn̄ ebiere ete ke idem ọsọn̄ mi. Enye ama ewet ke n̄wetnnịm n̄kpọ usọbọ idem mi ete: ‘Mme Ntiense Jehovah ẹkekọk.’”

Ndibiọn̄ọ Edu Ererimbot

Środa Śląska odu ke ikpehe Edem Usụk emi ekperede edem usoputịn Kruszwica. “Ndiye n̄kpọ” ke ẹwọrọ n̄ko ẹwụt idem ke ekpri obio emi enyenede mme andidụn̄ 9,000 mi. Isua inan̄ ẹmi ẹkebede, eyenete nnyịn an̄wan eke spirit kiet kpọt okodụn̄ do. Idahaemi, nte ededi, ibat mme asuanetop Obio Ubọn̄ ọmọdọk osịm 47. Ẹma ẹmụm ediwak Mme Ntiense ini kiet ko ke afia ubụpekpo, edinyene mbumehe uda n̄kpọsọn̄ ibọk, ye oburobụt ido. Mmọ ẹkere ke emi ke akamba udomo okoto ukpọk ufan̄ eke spirit oro odude ke ufọkederi emi n̄kukụre ekemede ndibiat idaha eke spirit owo, idịghe ndin̄wam mmọ. Mme Ntiense ke ẹnọ mme owo ata ubọhọ.

N̄kpri owo ke esop ẹma ẹnam ufọkn̄wed edi ọkpọkpọ efakutom mmọ ndinam utom ukwọrọikọ. Kasia emi edide isua 18 ke emana ọtọt ete: “Nsan̄a nditọ ufọkn̄wed mi ẹsiwak ndisian mi ete: ‘Afo ababaha uyen fo.’ Edi ami mmefep ediwak mfịna, ndien uwem mi ama akabade enyene se ọwọrọde. Ami mmesinịm ekese ukpepn̄kpọ Bible ke ufọkn̄wed nnyụn̄ mfụmike utomufọk mi ye ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ mi. Nditọiban ẹmi ẹkesidọhọde ke ami ‘mbabaha uyen mi’ ẹdedi mme eka nditọ idahaemi, ke ẹn̄wana ye ekese mfịna.”

Mme n̄wed Watch Tower ẹma ẹkabade ẹwọrọ etop etieti ke mme ufọkn̄wed n̄kann̄kụk. Ke uwụtn̄kpọ, andikpep usem Poland ama asian nditọ ufọkn̄wed esie ete ẹtiene mmemmem usem oro odude ke Awake! nte uwụtn̄kpọ ke ndiwet mme mbụk mmọ. Ewa emi edide asiakusụn̄ unọ un̄wam ama okụt nte ekpri n̄wed School and Jehovah’s Witnesses ọfọnde etieti. “Ami mmenen̄ede mma n̄wed emi. Mme andikpep mi ẹtịm ẹmehe ye enye. Akananam ami nyeneke mfịna ndibọ unyịme nditre ndidụk ubet ukpepn̄kpọ man ndụk mme ikpọ mbono.” Utọ eti edu oro ke n̄kan̄ n̄kpri owo anam esịt Jehovah adat.—Mme N̄ke 27:11.

Mbon-N̄kpọkọbi Oro Ẹsọn̄de Obotitọn̄ Ẹkpụhọde Uwem

Strzelce Opolskie, emi ufọk-n̄kpọkọbi iba ẹdude odu ke n̄kan̄ edem usiahautịn Środa Śląska. Kiet edi enyeemi enyenede ọkpọsọn̄ ukpeme ọnọ mme abiatibet oro mîkpụhọkede. Mme Ntiense ẹsika ufọk-n̄kpọkọbi iba ẹmi kpukpru ini man ẹda akpanikọ ẹsọk mbon-n̄kpọkọbi, ẹmi ediwak ẹkedude ke ufụn Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono.—Ediyarade 18:1-5.

Mme Ntiense ẹsikpep Bible ye mbon-n̄kpọkọbi kiet kiet ye n̄kpri otu mbon-n̄kpọkọbi, emi ndusụk mmọ ẹma ẹkena baptism. Okposụkedi anade mmọ ẹkụre isua n̄kpọkọbi mmọ, mmọ ke ẹkwọrọ eti mbụk ẹnọ mbon-n̄kpọkọbi eken ifịk ifịk. Owo n̄kpọkọbi kiet oro anamde ntịmidem ndina baptism ama anam ikpọ ukpụhọde tutu mme ekpeme ufọk-n̄kpọkọbi ẹsiyak enye aka ufọk ini kiet ke urua. Mmọ eken ẹma ẹwet n̄wed ẹnọ ẹsọk mbonufọk mmọ ẹtịn̄de ubiere mmọ ndikpọn̄ ufọk-n̄kpọkọbi, idịghe aba nte mme abiatibet, edi nte Mme Ntiense Jehovah.

Akwa ese n̄kpọ mban̄a ufọk-n̄kpọkọbi ama eseme ete ke mme oku Catholic ẹma ẹsidi edi ikanamke ufọn ndomokiet. Enye ama obụp Mme Ntiense oro ete: “Nso in̄wam mbufo ndikpụhọde nnyụn̄ mfiak ndiọn̄ edu mme owo ẹmi?” Leta oro owo n̄kpọkọbi kiet ọkọnọde ẹsọk ubon esie ọbọrọ ete: “Mi ke ufọk-n̄kpọkọbi, Mme Ntiense Jehovah ẹsian mi utịbe utịbe un̄wọn̄ọ Abasi aban̄ade obufa ukara, kpa Obio Ubọn̄ Jehovah, oro edikarade ofụri isọn̄ ke mîbịghike. Mi ami mmenyene ifet ndidụn̄ọde akani usụn̄uwem mi nse ke un̄wana Bible. Ke mma n̄kanam akpatre ubiere, mmenyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndikabade ndi owo oro enyenede ifụre ndinyụn̄ n̄kụt idemmi nte andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi. Mfịn ami ndi owo Ntiense Jehovah oro ama akana baptism.”

Ke ufọk-n̄kpọkọbi enye eken, ẹkọbi ediwak owo ke isua 25 ke ntak uwotowo. Ke ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini ye owo 12. Kiet ke otu mmọ ama ayak idemesie ọnọ Jehovah onyụn̄ ana baptism, ndien mmọ eken ke ẹnam ndutịm ndinam ukem usio-ukot emi. Ke owụtde esịtekọm aban̄a nti utịp oro ẹsụn̄ọde ẹto usụn̄ unọ ukpep oro Mme Ntiense Jehovah ẹkamade, esenyịn ufọk-n̄kpọkọbi ama ọdọhọ ete: “Ami nyeneke mbon-n̄kpọkọbi 12. Nyene 600. Mbọk ẹn̄wam mi ndidiọn̄ mmọ. Ami nyenọ mbufo ofụri se ẹyomde, edi mbọk ẹnam ndutịm. Ẹse mmọ enyịn!”

Kpa oro ke nditọete oro ẹkenamde. Mmọ ẹma ẹwụt ndutịm a-Bible oro aban̄ade uduak uwem, idotenyịn odude ọnọ ini iso, ye nte edide akpan n̄kpọ ndikpọn̄ ndiọi edinam. Mmọ n̄ko ẹma ẹtịn̄ mme ifiọkutom ẹban̄ade akani owo n̄kpọkọbi emi akakabarede edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ndien nte ini akade ẹma ẹmek enye ebiowo esop ke esop. Mme Ntiense n̄ko ẹma ẹtịn̄ mme akpan n̄kpọ ẹban̄ade mbụkuwem inọ oro ekeyịpde daimọn ye ada n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ emi ekekpepde akpanikọ.a Edinam oro ama enen̄ede enem mbon-n̄kpọkọbi 20 oro ẹkedude mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹbụp ediwak mbụme, ndusụk ẹkam ẹyomde ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible ye mmimọ.

Ẹdomo Mbuọtidem ye Ime

Lubaczów edi ekpri obio enyenede owo 12,000 emi ekperede adan̄a Ukraine. Utom ukwọrọikọ do ama enyene n̄kọri ke 1988 ke ini mme asiakusụn̄ ẹkewọrọde ẹka do man ẹken̄wam mme asuanetop 12 ke n̄kann̄kụk oro. Idahaemi mme ifịk ifịk asuanetop Obio Ubọn̄ 72 ẹdu do, ndien owo 150 ẹkedụk usọrọ Editi eke 1991 ke obufa Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ẹkebọpde.

Ke June 1991, Pope John Paul II ama aka ekese Lubaczów. Edi oro ikanamke n̄kpọ ndomokiet ndisọn̄ọ ata mbuọtidem ke otu mme owo. Eyịghe ye mme mbụme ẹban̄ade uduak ke uwem ye idotenyịn oro ini iso akamade ẹfịna ediwak mmọ. Ke ini mmọ mînyeneke ibọrọ oro oyụhọde ito mme ọkwọrọ ederi, mmọ ẹsiwọn̄ọde ẹbịne Mme Ntiense Jehovah. Okposụkedi mme owo ke akpa ẹsinyenede mfịna ndikpọn̄ ido ukpono mmọ, akpanikọ Bible oro mmọ ẹkpepde esin̄wam mmọ ndikụt ke mmọ ẹma ẹnam nnennen ubiere.

Uwụtn̄kpọ edi ifiọk n̄kpọntịbe aban̄ade Honorata, emi idahaemi edide asiakusụn̄ ofụri ini. Ke n̄kpọ nte isua kiet emi ekebede, eyenan̄wan emi ama obụp oku ke ini uyarade ndudue m̀mê enyịn̄ Abasi edi nso. Oku ama ọbọrọ ete, “Abasi edi ima—oro edi enyịn̄ esie oro ọfọnde akan.” Esisịt ini ke oro ebede, enye ama adian do ete: “Afo etie nte bọket afia mmọn̄ emi owo ọtọhọde mmọn̄n̄wed esịn. Owo ikemeke ndikpụhọde utịp.” N̄wan emi ke ntem ama enyene ibọrọ. Honorata ọdọhọ ete, “Do ami mma mbiere ndikabade ndi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Oro n̄ko edi se owo mîkemeke ndikpụhọde.”

Ekpere ndidi kpukpru owo oro ẹkpepde akpanikọ ke Lubaczów ẹkenyene ndiyọ ọkpọsọn̄, idem ye ikan̄ ikan̄ ukọbọ. Edi oro ikakpanke mmọ ndinyịme akpanikọ Bible nnyụn̄ nda idaha mmọ ke n̄kan̄ Jehovah.

Elżbieta obụk ete: “Ke akpa ete ye eka mi ẹma ẹsimia mi ke ufọk. Ekem ubon mi ẹma ẹbụn̄ọ ẹdụk Ufọkmbono Obio Ubọn̄. . . . Mmọ ẹma ẹda mi ẹnyọn̄ ufọk ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ‘ndinọ mi ufen’ ye ikpa n̄kukịm. Ẹma ẹtịm mi kpukpru idem n̄kukụre ke ntak mbuanade ye Mme Ntiense. Ẹma ẹmia mi ata idiọk idiọk tutu oyom ẹnọ mi usọp usọp usọbọ ndien ẹma ẹnọ mi n̄ka ufọkibọk. Jehovah ama an̄wam mi, ndien mma n̄kop nsọn̄idem. Ubon mi ama esịn mi. Ke ini n̄ketịn̄de emi nnọ oku, enye ekese mi ke mbio, ọdọhọde ete: “Afo edi nditọt koro ẹma ẹkam ẹmia fi esisịt?’”

Eyenete an̄wan efen eti ete: “Kpukpru isua ami mma nsika Częstochowa ndikọtọn̄ọ edọn̄ ke iso ndise Jesus emi obiomde Cross, emi n̄kadade nte edide isoutom ọnọ kpukpru eti owo Catholic. Ami ke nsụk nyene nde ke edọn̄ mi.” Ke edide isua 18 ke emana n̄wan emi ama ekpep akpanikọ onyụn̄ asian oku ye ubon esie ete ke imọ idikaha ufọkederi aba. Ẹma ẹmia enye ata idiọk idiọk—enye ọtọt ete “ama otịm ọdiọk tutu ami n̄kop ubiak ke mfre. Edi ami mma ntịm n̄kop nsọn̄idem ke ufọkibọk tutu n̄keme ndidụk Mbono District ‘Mme Ama Ubọhọ-Ufụn.’ Mmọn̄eyet idara ama asiaha mi ke ini n̄kokụtde ata edidianakiet ye ima ke otu mme owo ye unana ọkpọsọn̄ usua—n̄kpọ oro akanam mmen̄kwe ke Czẹstochowa. Ami n̄kop inemesịt didie ntem ndikụt eti ido Jehovah nnyụn̄ n̄kpep ndibuọt idem ye enye.” Jehovah esisọn̄ọ mbon oro ẹtopde mbiomo mmọ ẹdori enye ke idem onyụn̄ omụm mmọ akama.—Psalm 55:22.

Ediwak mbon oro ẹdude ke ufụn Akwa Babylon idahaemi ke ẹyere ikot ‘ndiwọrọ ke enye’ ke idụt Catholic emi, kpa nte ẹnamde ke ebiet efen. Ke edide uduak Jehovah, ikọt esie oro mîkopke ndịk ẹyekaiso nditan̄ “ndiye n̄kpọ” efen efen oro ẹsuanade ke ofụri Poland mbok. Ke akpanikọ, ediwak owo ẹyesụk ẹyere ikot oro: “Di. Owo eke itọn̄ asatde, yak enye edi. Owo eke amade, yak edi edibọ mmọn̄ uwem ke ikpîkpu.”—Ediyarade 18:4; 22:17.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise obio ke page 24]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

POLAND

Sztum

Kruszwica

Poznan

Warsaw

Środa Śląska

Częstochowa

Strzelce Opolskie

Lubaczów

[Ndise ke page 26]

Ndikwọrọ etop Obio Ubọn̄ ke Kruszwica, Poland