Didie ke Ekeme Ndin̄wam Nditọete Emi Ẹdian̄arede Ndọ?

A woman comforting a divorced Christian sister

Ndi ọmọfiọk owo emi adian̄arede ndọ? Ekeme ndidi ọmọfiọk ediwak mmọ. Itịn̄ emi sia mme owo ẹdian̄ade ndọ idahaemi etieti. Ke uwụtn̄kpọ, ndụn̄ọde oro ẹkenamde ke Poland owụt ke etie nte mbon emi ẹdide isua 30 emi ẹma ẹkedọ ndọ ke isua ita esịm isua itiokiet ẹyedian̄ade. Edi idịghe mbon emi ẹdide isua 30 kpọt ẹsidian̄ade ndọ.

Itieutom Oro Ẹsede Ẹban̄a Nte Ẹnamde N̄kpọ ke Ubon ke Spain ọdọhọ ke “ibat mbon oro ẹdian̄arede ndọ [ke Europe] owụt ke mbahade iba ke otu kpukpru mbon oro ẹdọde ndọ ẹyedian̄ade.” Se itịbede edi oro n̄ko ke mme idụt eken oro ẹforode.

ESINEN̄EDE ABIAK OWO

Nso isitịbe mme owo ẹma ẹdian̄ade ndọ? Mma kiet ke Edem Usiahautịn Europe emi enen̄erede ọdiọn̄ọ ndinọ mme ọdọ ndọ item ọdọhọ ete: “Ndidian̄ade ndọ esinam mbon en̄wen ẹfiọk se ima iketetịbe ke ndọ, oro edi, ke n̄wan ye ebe imaha aba kiet eken inyụn̄ ikpereke aba kiet eken, ndien emi esinen̄ede abiak owo.” Enye ọdọhọ n̄ko ke emi ekeme ndinam enyịn anan owo, owo okop ndobo, atua n̄kpọfiọk, ayat esịt, ofụhọ, onyụn̄ okop bụt. Emi esinam ndusụk owo ẹyom ndiwot idem. Enye adian do ete: “Uwem owo esikpụhọde ke ndondo oro esop ẹbierede ke ẹdian̄ade ndọ. Enye esikere ke eke imọ okụre, ke idụhe eke amade imọ, onyụn̄ ekere m̀mê nso utọ owo ke imọ idedi, m̀mê nso ke idinyụn̄ ida uwem imọ inam ke emi ima ikadian̄ade ndọ mi.”

Ewa etịn̄ nte eketiede enye ke idem isua ifan̄ emi ẹkebede, ete: “Ke esop ẹma ẹkedian̄ade nnyịn ndọ, bụt ama enen̄ede anam mi ke ini mbọhọidụn̄ ye mbon itieutom nnyịn ẹkedọhọde ke mma n̄wọrọ n̄kpọn̄ ebe mi. Esịt ama enen̄ede ayat mi. Ami n̄kakama n̄kpri nditọ mi iba; ami n̄kedi ete mmọ ye eka mmọ.”a Adam emi ekedide ebiowo ke isua 12, emi ediwak owo ẹkenyụn̄ ẹkponode, ọdọhọ ete: “Mmesikere ke n̄wọrọke n̄kpọ tutu esịt ayat mi, ndien esidọn̄ mi nditie ke idemmi.”

NTE NDUSỤK OWO ẸSIDOMODE NDIFIAK N̄KOP INEM UWEM

Sia ndusụk owo ẹsitịmerede esịt ẹban̄a nte uwem mmimọ editiede, mmọ ẹsidomo ndifiak n̄kop inem uwem. Esida ediwak isua mbemiso ndusụk mmọ ẹkemede ndinam emi. Mmọ ẹkeme ndikere ke mbon en̄wen ikereke iban̄a mmimọ. Mma kiet emi esiwetde n̄kpọ aban̄a mbon oro ẹdian̄arede ndọ ọdọhọ ke ana mmọ “ẹkpụhọde nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹkpep ndiyọ mfịna mmọ ke idemmọ.”

Stanisław ọdọhọ ete: “Ke ima ikadian̄ade ndọ, akani an̄wan mi ikayakke nsikụt nditọ mi iba. Oro ama anam n̄kere ke owo ndomokiet imaha mi aba; eketie nte Jehovah ke idemesie ọkpọn̄ mi. Uwem ama odorode mi. Nte ini akakade, mma ndifiọk ke n̄kenenke.” N̄wan kiet emi ekerede Wanda ama ekere nte uwem esie editiede ke ini ndọ mmọ akabiarade. Enye ọdọhọ ete: “Mma n̄kere ke nte ini akade, ke mme owo—esịnede nditọete ke esop—idikereke aba iban̄a mi ye nditọ mi. Edi nditọete ẹma ẹsịk ẹkpere nnyịn ẹnyụn̄ ẹn̄wam mi mbọk nditọ mi ẹkabade ẹdi mme asan̄autom Jehovah.”

Se mmọ ẹtịn̄de emi ekeme ndinam ọfiọk nte esitiede mbon emi ẹdian̄arede ndọ ke idem. Mmọ ẹkeme ndikere ke mmimọ iwọrọke n̄kpọ ndomokiet, ke mmimọ inyụn̄ idotke se ẹkpekerede ẹban̄a. Mmọ ẹkeme ndikụt ndudue nnọ mbon oro mmọ ẹdude kiet. Oro ekeme ndinam mmọ ẹtọn̄ọ ndikere ke nditọete ke esop imaha inyụn̄ ikereke iban̄a mmimọ. Edi se Stanisław ye Wanda ẹtịn̄de owụt ke nte ini akade, mmọ ẹkeme ndidifiọk ke nditọete ẹkere ẹban̄a mmimọ. Nditọete ke esop ẹsinen̄ede ẹn̄wam, kpa ye owo mîsisọpke ikụt se mmọ ẹnamde ke nsonso oro.

KE INI ẸKOPDE NDOBO ẸNYỤN̄ ẸKEREDE KE OWO IMAHA MMIMỌ

Inaha ifre ke ekpedi inam se inanam, ke mbon emi ẹdian̄arede ndọ ẹdisụk ikokop ndobo ke ini ke ini. Nditọete iban emi ẹdian̄arede ndọ ẹsiwak ndikere ke ediwak owo ikereke iban̄a mmimọ. Alicja ọdọhọ ete: “Isua itiaita edi emi tọn̄ọ ndọ nnyịn akasuana. Edi nsisụk n̄kekere ke n̄wọrọke n̄kpọ ndusụk ini. Ama esitie ntem, mmesiyom ebiet kiet ntie ikpọn̄ ntua eyet nnyụn̄ nseme idem.”

Kpa ye oro mbon emi utọ n̄kpọ emi ọwọrọde ẹsiwakde ndinam n̄kpọ ntem, Bible ọdọhọ ke ifọnke owo adian̄ade etie ikpọn̄. Ndidian̄ade ntie ikpọn̄ ekeme ndinam owo esịn “ata ọniọn̄.” (N̄ke 18:1) Ikpọfọnke erenowo emi okopde ndobo awak ndiyom item m̀mê ndọn̄esịt nto n̄wan, kpa ntre n̄ko ke mîfọnke n̄wan esiyom oto erenowo. Mîdịghe ntre, mmọ ẹkeme nditọn̄ọ ndinyene oburobụt ekikere.

Esịt ekeme ndinen̄ede ntịmede nditọete nnyịn emi ẹdian̄arede ndọ, mmọ ẹkeme ndikere m̀mê n̄kpọ editetie didie ye mmimọ, ẹkop ndobo, ẹnyụn̄ ẹkere ke mme owo imaha mmimọ. Sia ifiọkde ke nte ẹsitiede ediwak owo ke idem edi emi ye nte ke isimemke ndiyọ, akpana ikpebe Jehovah, ika iso in̄wam nditọete nnyịn emi. (Ps. 55:22; 1 Pet. 5:6, 7) Imenịm ke mmọ ẹyema se ededi oro inamde inọ mmọ. Mmọ ẹyekụt ke nti ufan mmọdo ke esop Abasi.—N̄ke 17:17; 18:24.

a Ẹkpụhọ ndusụk enyịn̄.

Nte Ẹkpedade Usiondọ

Mme asan̄autom Jehovah isidian̄akede ndọ ntịme ntịme sia mmọ ẹtienede se N̄wed Abasi etịn̄de. Ke uwụtn̄kpọ, Malachi 2:16 ọdọhọ ke Abasi “asasua usiondọ.” N̄kukụre ini emi N̄wed Abasi enyịmede ẹdian̄ade ndọ edi ke ini ebe m̀mê n̄wan owo esịnde efịbe. Ntem, ọkpọdiọk etieti edieke owo ekpesịnde n̄wed oyom ndidian̄ade ndọ ke ntak emi enye oyomde ndidọ owo en̄wen.—Gen. 2:22-24; Deut. 5:21; Matt. 19:4-6, 9.

Edi ke ini eyenete nnyịn adian̄arede ndọ ke ntak emi ebe m̀mê n̄wan esie esịnde efịbe, nditọete ke esop ẹsin̄wam enye. Nditọete emi ẹkpebe Jehovah, enye anam mmọ ẹsinam ofụri se mmọ ẹkekeme man ẹn̄wam edinen owo emi “esịt obụn̄ọde.”—Ps. 34:15, 18; Isa. 41:10.

Didie Ke Ekeme Ndin̄wam?

Owo emi adian̄arede ndọ enen̄ede oyom un̄wam. Nso ke ekeme ndinam man an̄wam owo emi esịt etịmerede ke ntak emi? Kot item oro Bible ọnọde ke idak emi, nyụn̄ se nte mme Christian ẹsin̄wamde mbon emi ẹdian̄arede ndọ.

Nen̄ede kpan̄ utọn̄. (N̄ke 16:20, 23)

Owo emi adian̄arede ndọ idimaha nditịn̄ ofụri se ikanamde mmọ ẹdian̄ade. Se idude edi ke owo nditie ntịn̄ n̄kpọ kiet kiet emi akayatde enye edikam ibabiat n̄kpọ idinyụn̄ inamke enye etre nditịmede esịt. (N̄ke 12:25; Rome 12:15) Michał, emi akan̄wamde Adam oro iketịn̄de iban̄a, ọdọhọ ke omosụk ekeme ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnyụn̄ ndomo ndifiọk nte se iwọrọde owo abiakde enye, idem ekpededi enye itịn̄ke ofụri se iketịbede inọ fi. Michał ọdọhọ ete: “Mmesidomo ndinam Adam ọfiọk ke esịt ekeme nditịmede enye tutu enye edue etịn̄ se mîkpetịn̄ke ọnọ mi.” Ntem, Michał ama anam enye ọfiọk ke imọ iyomke enye etịn̄ kpukpru se iketịbede ọnọ imọ. Kpa ye oro, enye ama akpan̄ utọn̄ ọnọ enye nte ufan esikpan̄de ọnọ ufan. Nnyịn n̄ko imekeme ndidọn̄ eyenete emi utọ n̄kpọ emi ọwọrọde esịt mbemiso mbono esop ọtọn̄ọde ye ke ẹma ẹkesuana. Emekeme ndidọhọ enye ete: “Uwem etetie didie ye afo? Mmọfiọk ke imemke. Emekeme ndikot mi ini ekededi emi oyomde un̄wam.”

Wụt ke amama enye. (Phil. 2:4)

Mirosław ọdọhọ ete: “Ami ye n̄wan mi imosio ini inịm ndisida n̄n̄wam eyenete an̄wan kiet emi adian̄arede ndọ. Ke uwụtn̄kpọ, ima idiọn̄ ukpọhọde ufọk esie. Ima inyụn̄ imen enye ke ubomisọn̄ nnyịn ika ufọkibọk.” Owo ekeme ndida emi nte ata ekpri n̄kpọ, edi se mmọ ẹkenamde oro ama enen̄ede ọfọn ye eyenete oro. Eyenete an̄wan emi ebe ye n̄wan emi ẹken̄wamde ama afiak ọtọn̄ọ ndikop inemesịt sụn̄sụn̄. Enye ama akam ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄ nte ini akakade, ndien eyen esie an̄wan emi edide isua 11 ama ana baptism.

Dọhọ enye ke Jehovah ọfiọk se iwọrọde enye.

Edieke owo ekerede ke imọ iwọrọke n̄kpọ, emekeme ndidọhọ enye ke idụhe asan̄autom Abasi emi Abasi mîmaha. Kpukpru nnyịn ‘imọsọn̄ urua ikan ediwak akadan̄abasi’; nnyịn owo kiet kiet imenyene ufọn inyụn̄ isọn̄ urua ke enyịn Abasi. (Matt. 10:29-31) “Jehovah edi andidụn̄ọde esịt.” Ntem, enye ọfiọk nte etiede mbon emi ẹdian̄arede ndọ ke idem. Enye idikpọn̄ke asan̄autom esie ndomokiet. (N̄ke 17:3; Ps. 145:18; Heb. 13:5) Ntem, ke ini odomode ndiwụt owo emi adian̄arede ndọ ke emekere aban̄a enye, dọhọ enye ke Abasi ama enye ke ntak emi enye amade akpanikọ onyụn̄ esịnde idem anam n̄kpọ esie.—Phil. 2:29.

Dọhọ enye okûfiak mbono esop.

Esisọn̄ ndusụk owo ndidụk mbono esop ke ini esịt etịmerede mmọ. Edi mbono esop esikam ọsọsọn̄ọ owo idem onyụn̄ ọdọn̄ owo esịt. (1 Cor. 14:26; Ps. 122:1) Ntem, ọfọn mbiowo ẹnam n̄kpọ man ẹn̄wam utọ mbon emi. Wanda, oro iketịn̄de iban̄a do, ọdọhọ ete, “Imeti nte mmọ ẹken̄wamde nnyịn.”

Dọhọ enye esibọn̄ akam, ekpep Ikọ Abasi, onyụn̄ etie ekere se enye ekpepde man enen̄ede ekpere Abasi. (Jas. 4:8)

Kpa ye emi Jehovah edide Ata Ọkpọsọn̄ Abasi onyụn̄ odụn̄de ke heaven, enye esikpan̄ utọn̄ ọnọ ‘owo ukụt ye owo emi esịt obụn̄ọde onyụn̄ enyekde aban̄a ikọ Esie.’ Nam enye ọfiọk emi nyụn̄ nen̄ede wụt enye ufọn emi nnyịn kiet kiet isidiade ke ini ibọn̄de akam inyụn̄ ikpepde Ikọ Abasi man ikpere enye.—Isa. 66:2.

Dọhọ ke ikpama ndisan̄a ye enye ke an̄wautom m̀mê nditie ye enye ntịm idem nnọ mbono esop.

Emi ayanam eyenete oro adian̄arede ndọ ọfiọk ke imọ isụk inyenyene ufọn. Marta, emi akan̄wamde ọsọn̄idem eyenete an̄wan kiet emi okofụhọde etieti ke ini ndọ esie akasuanade, ọdọhọ ete: “Ima isisan̄a ntre ke an̄wautom kpukpru ini. Esịt esinen̄ede enem nnyịn ke ini inamde se ikebierede ndinam. Imesitie kiet itịm idem inọ mbono esop ndusụk ini, inyụn̄ item udia n̄ko idia.”