Mme N̄wed Emi Ẹsiakde ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn
AUGUST 6-12
(Luke 17:11-14) Edikem ke adan̄aemi enye akade Jerusalem, enye asan̄a ebe ke ufọt Samaria ye Galilee. 12 Ndien nte enye odụkde obio-in̄wan̄ kiet, mbon akpamfia duop ẹdisobo ye enye, edi mmọ ẹda nsannsan. 13 Ndien mmọ ẹmenede uyo mmọ ẹfiori ẹte: “Jesus, Andikpep, tua nnyịn mbọm!” 14 Ndien ke ini enye okụtde mmọ, enye ọdọhọ mmọ ete: “Ẹka ẹkewụt mme oku idem mbufo.” Edi nte mmọ ẹsan̄ade ẹka, ẹnam mmọ ẹsana.
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 17:12, 14
mbon akpamfia duop: Ke eyo Bible, mbon akpamfia ẹkesiwak ndisan̄a kiet mîdịghe ẹdụn̄ kiet, ndien emi ama esinam mmọ ẹkeme ndin̄wam kiet eken. (2Nd 7:3-5) Ibet Abasi ọkọdọhọ mmọ ẹkûdụn̄ ẹkpere mme owo. Mmọ ẹkenyene ndisifiori, “Edidehe, edidehe!” man mme owo ẹkûsan̄a ẹkpere mmọ. (Le 13:45, 46) Mbon akpamfia oro ẹkeda nsannsan ẹkpọn̄ Jesus sia Ibet ọkọdọhọ mmọ ẹkûsusan̄a ẹkpere owo.
ẹkewụt mme oku idem mbufo: Ke ini Jesus Christ okodude ke isọn̄, enye ama esitiene enịm Ibet Moses, esịnede ibet oro ọkọdọhọde ke mme oku emi ẹtode ufọk Aaron ẹnyene ndibiere m̀mê owo asana. Ntak edi oro enye ekesidọhọde mbon akpamfia oro enye akanamde ẹsana ete ẹka ẹbịne oku. (Mt 8:4; Mr 1:44) Owo akpamfia oro ẹnamde asana do ekenyene ndika temple n̄kọnọ se Ibet ọkọdọhọde ẹnọ.—Le 14:2-32.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
(Luke 17:7-10) “Anie ke otu mbufo emi enyenede ofụn eke ofụn̄de isọn̄ m̀mê ọbọkde erọn̄ edidọhọ enye ke ini enye otode in̄wan̄ ọnyọn̄ edi, ete, ‘Di mi inikiet ditie ke okpokoro udia’? 8 Utu ke oro, nte ididọhọke enye ite, ‘Nam udia mbubreyo nọ mi ndia, nyụn̄ bọbọ mbọbọ san̄a utom nọ mi tutu ndia nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ n̄kpọ mma, ekem afo ayadia onyụn̄ ọn̄wọn̄ okwo’? 9 Nte enye ọyọkọm ofụn oro koro anamde se ẹkenọde enye anam? 10 Ntre mbufo, n̄ko, ke ini mbufo ẹnamde kpukpru se ẹnọde mbufo ẹnam, ẹdọhọ ẹte, ‘Nnyịn idi ifịn eke mînyeneke ufọn. Nnyịn inam se ikpanamde.’”
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 17:10
eke mînyeneke ufọn: M̀mê, “eke mîwọrọke n̄kpọ.” Ikọ Jesus iwọrọke ke akpana ifịn emi, oro edi, mme mbet Jesus, ẹkere ke mmimọ inyeneke ufọn m̀mê ke mmimọ iwọrọke n̄kpọ. Ke itien̄wed emi, ikọ oro “eke mînyeneke ufọn” ọwọrọ ke akpana ifịn oro ẹsụhọde idem, utu ke ndikere ke mmimọ imodot san̄asan̄a ukpono m̀mê itoro. Ndusụk ntaifiọk emi ẹsinamde ndụn̄ọde ẹban̄a Bible ẹdọhọ ke ikọ emi ekeme ndiwọrọ “nnyịn idi ikpîkpu ifịn emi mîdotke ukpono.”
(Luke 18:8) Ndọhọ mbufo nte, Enye ayawara anam ẹbiere edinen ikpe ẹnọ mmọ. Edi, ke ini Eyen owo edidide, nte enye ayakam okụt orụk mbuọtidem emi ke isọn̄?”
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 18:8
orụk mbuọtidem emi: M̀mê “mbuọtidem emi.” Ndidọhọ “orụk mbuọtidem emi” owụt ke Jesus iketịn̄ke iban̄a owo ndinyụn̄ nnyene mbuọtidem. Utu ke oro, enye eketịn̄ aban̄a utọ mbuọtidem oro ebeakpa oro ke uwụtn̄kpọ esie ekenyenede. (Lu 18:1-8) Emi esịne owo ndinịm ke Abasi ọyọbọrọ akam imọ ye nte ke enye ayanam ẹbiere edinen ikpe ẹnọ ndimek ikọt esie. Etie nte Jesus okokokoi etre ndibọrọ mbụme oro enye okobụpde do aban̄a mbuọtidem man mbet esie ẹtịm ẹkere nte mbuọtidem mmọ etiede. Jesus ọkọnọ uwụtn̄kpọ oro aban̄ade akam ye mbuọtidem ke ata nnennen ini sia ibịghike enye ọkọdọhọ ke mbet esie ẹyesobo nsio nsio mfịna.—Lu 17:22-37.
AUGUST 13-19
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
(Luke 19:43) Koro mme usen ẹyesịm fi eke mme asua fo ẹdidade nsọsọp iso eto ẹbọp ọkọ ukpeme ẹkanade fi, ẹyenyụn̄ ẹkan fi ẹkụk, ẹnyụn̄ ẹbaha fi ke kpukpru n̄kan̄,
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 19:43
nsọsọp iso eto . . . ọkọ ukpeme: Ikọ Greek oro khaʹrax odu ke itien̄wed emi kpọt ke N̄wed Abasi Usem Greek. Ẹdọhọ ke enye ọwọrọ “ọkọ emi ẹdade nsọsọp iso eto ẹbọp ẹkanade itie” m̀mê “ọkọ mbonekọn̄ emi ẹdade nsọsọp iso eto ẹbọp.” Se Jesus eketịn̄de ama osu ke isua 70 C.E., ke ini mbonekọn̄ Rome, emi Etubom Titus akadade usụn̄, ẹkedade nsọsọp iso eto ẹbọp ọkọ ẹkanade Jerusalem ẹkụk. Ntak ita akanam Titus anam emi: mbak mme Jew ẹdifehe ẹwọrọ, man anam mmọ ẹdọhọ ke mmimọ iyomke en̄wan aba, onyụn̄ anam biọn̄ ọdọn̄ mmọ tutu mmọ ẹnyịme ndisụk ibuot nnọ mbon Rome. Mbonekọn̄ Rome ẹma ẹkpok kpukpru eto ke obio ẹda ẹbọp ọkọ nsọsọp iso eto emi ẹkanade Jerusalem ẹkụk.
(Luke 20:38) Enye idịghe Abasi mme akpan̄kpa, edi edi eke mme odu-uwem, koro ke enyịn esie kpukpru mmọ ke ẹdu uwem.”
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 20:38
ke enyịn esie kpukpru mmọ ke ẹdu uwem: Bible ọdọhọ ke mbon oro ẹdude uwem, edi oro mîmaha ndinam n̄kpọ Abasi, ẹtie nte mme akpan̄kpa ke enyịn Abasi. (Eph 2:1; 1Ti 5:6) Edi mme asan̄autom Abasi oro ẹma ẹkekpan̄a ẹsụk ẹdodu uwem ke enyịn Abasi sia Abasi iditreke-tre ndinam mmọ ẹset nte enye ọn̄wọn̄ọde.—Ro 4:16, 17.
AUGUST 20-26
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
(Luke 21:33) Enyọn̄ ye isọn̄ ẹyebe ẹfep, edi ikọ mi idibehe ifep tutu amama.
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 21:33
Enyọn̄ ye isọn̄ ẹyebe ẹfep: Mme itie N̄wed Abasi en̄wen ẹwụt ke enyọn̄ ye isọn̄ ẹdidu ke nsinsi. (Ge 9:16; Ps 104:5; Ec 1:4) Ntre, ekeme ndidi ikọ Jesus ọkọwọrọ ke ọkpọkọm n̄kpọ emi mîkemeke nditịbe etetịbe, oro edi, enyọn̄ ye isọn̄ ndibe mfep, ke ikọ imọ idibehe ifep. (Men Mt 5:18 domo.) Edi, ekeme ndidi enyọn̄ ye isọn̄ oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi edi ndamban̄a enyọn̄ ye isọn̄ emi ẹkotde “akpa enyọn̄ ye akpa isọn̄” ke Edi 21:1.
ikọ mi idibehe ifep tutu amama: Edieke ẹkabarede ikọ itien̄wed emi ẹtiene nte ẹbonde ikọ ke usem Greek, edidi: ‘ikọ mi idibehe idibehe ifep.’ Ntre, ndiwet “idibehe” ikaba owụt ke inyeneke se ikemede ndinam se Jesus etịn̄de etre ndisu.
(Luke 22:28-30) “Nte ededi, mbufo ẹdi mmọ emi ẹsọn̄ọde ẹda ye ami ke idomo mi; 29 mmonyụn̄ nnam ediomi ye mbufo, kpa nte Ete mi akanamde ediomi ye ami, kaban̄a obio ubọn̄, 30 man mbufo ẹkpedia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ n̄kpọ ke okpokoro mi ke obio ubọn̄ mi, ẹnyụn̄ ẹtie ke mme ebekpo ẹkpe ikpe ẹnọ esien Israel duopeba.
AUGUST 27–SEPTEMBER 2
(Luke 23:43) Ndien enye ọbọrọ ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ fi mfịn emi, Afo oyodu ye ami ke Paradise.”
g-E 2/08 11 ¶5-6
Ndi Abasi Esifen Ikpọ Idiọkn̄kpọ?
Idịghe idiọkn̄kpọ owo kpọt ke Jehovah esise, enye esise n̄ko nte esịt anamidiọk etiede. (Isaiah 1:16-19) Kere ban̄a abiatibet iba oro ẹkekọn̄de ke eto ẹkpere Jesus. Mmọ mbiba ẹma ẹnam akamba idiọkn̄kpọ sia kiet ke otu mmọ ọkọdọhọ ete: “Nnyịn ibọ ọyọhọ utịp eke odotde ye se nnyịn ikanamde; edi owo emi [Jesus] ikanamke baba ndudue kiet.” Se anamidiọk emi eketịn̄de owụt ke enye ama ọfiọk n̄kpọ aban̄a Jesus. Etie nte se enye ọkọfiọkde aban̄a Jesus ama anam enye akabade esịt. Se enye eketịn̄de ye Jesus owụt emi; enye ama ekpe Jesus ubọk ete: “Ti mi ke ini afo odụkde obio ubọn̄ fo.” Didie ke Christ ọkọbọrọ enye? Ọkọdọhọ enye ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ fi mfịn emi, Afo oyodu ye ami ke Paradise.”—Luke 23:41-43.
Ndi inemke fi ndifiọk ke kiet ke otu akpatre ikọ oro Jesus eketịn̄de mbemiso enye akpade okowụt nte enye atuade anamidiọk mbọm? Owo emi akada inua esie etịn̄ ke imọ imodot n̄kpa ke ntak idiọkn̄kpọ imọ. Ntem, imekeme ndinịm ke Jesus Christ ye Jehovah Ete esie ẹyetua kpukpru mbon oro ẹnen̄erede ẹkabade esịt mbọm, inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ idiọkn̄kpọ ke mmọ ẹkenam.—Rome 4:7.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
(Luke 23:31) Koro edieke mmọ ẹnamde mme n̄kpọ emi ke ini eto esehede, nso iditịbe ke ini eto akpade?”
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Lu 23:31
ke ini eto esehede, . . . ke ini eto akpade: Etie nte Jesus eketịn̄ aban̄a idụt Israel. Mmọ ẹketie nte eto emi ọtọn̄ọde ndikpa, edi emi osụk enyenede nsehe ikọn̄ ifan̄, sia Jesus ama odu ye mmọ, ndien ndusụk mme Jew ẹma ẹbuọt idem ye enye. Edi ikebịghike, ẹma ẹwot Jesus ẹnyụn̄ ẹda edisana spirit ẹyet mme Jew oro ẹkebuọtde idem ye enye aran man mmọ ẹkabade ẹsịne ke otu Israel Abasi. (Ro 2:28, 29; Ga 6:16) Ini oro ke idụt Israel ẹkekpa ke enyịn Abasi, ẹnyụn̄ ẹkabade ẹtie nte eto emi akpade.—Mt 21:43.
(Luke 23:33) Ndien ke ini mmọ ẹsịmde ebiet emi ẹkotde N̄kpọkpọrọ, mmọ ẹkọn̄ enye do ke eto ye mme anamidiọk oro, kiet ke nnasia, kiet ke ufien.
nwtsty ndise
Okpukwak Emi Ẹkọn̄de Ẹsịn ke Nditịn̄ikpat Owo
Ndise emi owụt nditịn̄ikpat owo emi ẹkekọn̄de okpukwak, emi ọniọn̄de ke inch inan̄ ye ubak, ẹsịn. (Se mwb17.12 p. 5.) Ẹkekụt ọkpọ emi ke ini ẹsụk ẹdọkde isọn̄ ke enyọn̄ enyọn̄ Jerusalem ke 1968, ndien etie nte ẹkekọn̄ owo emi ke ini ukara Rome. Emi anam inịm ke ẹma ẹsida okpukwak ẹkọn̄ mme abiatibet ẹdian ke eto ke ini ukara Rome. Etie nte ukem okpukwak emi ke mbonekọn̄ Rome ẹkeda ẹkọn̄ Jesus Christ ẹdian ke eto. Ẹkekụt ọkpọ owo emi ke ekebe oro ẹdade itiat ẹnam. Ndien ẹkesidọn̄ nsat ọkpọ mme owo emi ẹkekpan̄ade, emi obụkidem ama akadiahade, ke ekebe emi. Emi owụt ke ndusụk ini, ẹma ẹsibụk owo emi ẹkekọn̄de-kọn̄ ẹwot ke eto.