Ibuot Efịtekiet
“Ẹnyene Ufiop-Ufiop Ima Ke Otu Idem Mbufo”
1. Nso isiwak nditụk mbufa mme andidụk mme mbono esop Mme Ntiense Jehovah?
KE INI mme owo ke akpa ini ẹdụkde mme mbono esop Mme Ntiense Jehovah, ima oro ẹwụtde do esiwak nditụk mmọ. Mmọ ẹsikụt emi ke ekọm oro ẹsikọmde mmọ ye ke ufiop ufiop itie ebuana oro esidude. Isenowo oro ẹsidụkde ikpọ mbono nnyịn ẹsikụt ima emi n̄ko. Ọkọmbụk n̄kpọntịbe kiet ama ewet aban̄a akamba mbono kiet ete: ‘Baba owo kiet idụhe ke idak odudu ọkpọsọn̄ ibọk m̀mê mmịn. Owo ifiorike n̄kpo inyụn̄ inamke uyom. Owo inụkke owo. Owo iberike owo. Baba owo kiet in̄wọn̄ọke n̄kpọ inyụn̄ isụn̄ike owo. Owo inamke idiọk mbubru m̀mê nditịn̄ ndek ndek ikọ. Nsụn̄ikan̄ sika iyọhọke ofụm. Owo iyịpke inọ. Owo ndomokiet itopke mme ukpọk atian idọn̄ ke mbiet. Enye ekenen̄ede edi esen esen n̄kpọ.’ Kpukpru emi edi uyarade ima, utọ ima oro “inamke ido eke mîdotke, iyomke ufọn esiemmọ.”—1 Corinth 13:4-8.
2. (a) Nte ini akade, nso ikpowụt idem ke nte nnyịn iwụtde ima? (b) Ke ndikpebe Christ, nso orụk ima ke oyom nnyịn ikọri?
2 Ẹda ima nditọete ẹdiọn̄ọ mme ata Christian. (John 13:35) Nte nnyịn ikọride ke n̄kan̄ eke spirit, nnyịn ikpep ndiwụt ima ata ọyọhọ ọyọhọ. Apostle Paul ama ọbọn̄ akam ete ima ekemmọ mme Christian akpakam “ọdọdiọn̄ awak.” (Philippi 1:9) Apostle John okowụt ete ke ima nnyịn ekpedi eke n̄waidem. Enye ekewet ete: “Nnyịn ida emi ifiọk ima, koro [Eyen Abasi] akayakde uwem Esie ọnọ kaban̄a nnyịn: nnyịn nde ikponyụn̄ iyak uwem nnyịn inọ kaban̄a nditọ-ete.” (1 John 3:16; John 15:12, 13) Nte nnyịn ke akpanikọ ikpayak uwem nnyịn inọ kaban̄a nditọete nnyịn? Ke adan̄aemi ata ediwak idaha mîyomke oro, ke nso udomo ke nnyịn isịn ọkpọsọn̄ ukeme ndin̄wam mmọ idahaemi, idem ke ini mîdịghe mmemmem ndinam ntre?
3. (a) Ke nso usụn̄ ke nnyịn ikeme ndiwụt ima nnyịn ata ọyọhọ ọyọhọ? (b) Ntak edide akpan n̄kpọ ndinyene ufiop ufiop ima ke otu idem nnyịn idahaemi?
3 Ke adianade ye mme edinam nnyịn oro ẹwụtde edu n̄waidem, oyom nnyịn inyene ata ufiop ufiop udọn̄ iban̄a nditọete nnyịn. Ikọ Abasi akpak nnyịn ete: “Ẹda ima nditọ-ete ẹma kiet eken.” (Rome 12:10) Kpukpru nnyịn imesima ndusụk owo. Edi nte nnyịn imekeme ndikpep ndima mme owo efen efen? Nte utịt akani editịm n̄kpọ emi asan̄ade ekpere, edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn nditetịm nsan̄a n̄kpere ekemmọ mme Christian. Bible ọdọhọ ete: “Utịt kpukpru n̄kpọ ke ekpere. . . . Akan kpukpru n̄kpọ, ẹnyene ufiop-ufiop ima ke otu idem mbufo; koro ima ofụkde ekese idiọk-n̄kpọ.”—1 Peter 4:7, 8.
Ke Ini Mme Mfịna Ẹdemerede
4. (a) Ntak emi mme mfịna ẹkemede ndidemede ke ufọt mbon oro ẹdude ke esop? (b) Ke adan̄aemi ekemede ndidi nnyịn idinyeneke ntụhọ kpukpru ini ndinam ntre, nso ufọn ikeme ndidu edieke nnyịn idade item Bible isịn ke edinam?
4 Nte ededi, adan̄a nte nnyịn idide mme anana-mfọnmma, ini ẹyedu emi nnyịn inamde mme n̄kpọ oro ayatde mbon en̄wen esịt. Nditọete nnyịn n̄ko ẹkeme ndidue nnyịn ke nsio nsio usụn̄. (1 John 1:8) Edieke afo odude ke utọ idaha oro, nso ke akpanam? N̄wed Abasi ọnọ ndausụn̄ oro ẹyomde. Edi ekeme ndidi se enye etịn̄de ididụhe ke n̄kemuyo ye se nnyịn nte mme anana-mfọnmma owo inyenede ntụhọ ndinam. (Rome 7:21-23) Nte ededi, nnyịn ndida item oro esịnede ke Bible nnam n̄kpọ ifịk ifịk ọyọnọ uyarade udọn̄ ofụri esịt oro nnyịn inyenede ndinem Jehovah esịt. Ndinam ntre n̄ko oyofori orụk ima oro nnyịn imade mbon efen.
5. Edieke owo eduede nnyịn, ntak emi nnyịn mîkposioho usiene?
5 Ndusụk idaha, ke ini ẹduede mme owo, mmọ ẹsiyom mme usụn̄ ndisio andidue oro usiene. Edi oro n̄kukụre esinam idaha oro ọdọdiọn̄ ọdiọk. Edieke oyomde ẹsio usiene, nnyịn ikpayak oro inọ Abasi. (Mme N̄ke 24:29; Rome 12:17-21) Mbon efen ẹkeme ndidomo nditre ebuana ye andidue oro. Edi nnyịn ikpanamke oro ye ekemmọ mme andituak ibuot, koro ndinam ẹnyịme utuakibuot nnyịn ọkọn̄ọ, ubak ubak, ke nnyịn ndima nditọete nnyịn. (1 John 4:20) Ntem, Paul ekewet ete: “Ẹme ime ye kiet eken, ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken, edieke owo mbufo ekededi enyenede ikọ ye owo; kpa nte Ọbọn̄ ekefende mbufo, ẹfen mmọ en̄wen kpasụk ntre.” (Colossae 3:13) Nte afo emekeme ndinam oro?
6. (a) Nnyịn ikpefen eyenete nnyịn awak adan̄a didie? (b) Ndifiọk nso edin̄wam nnyịn ndise mban̄a ndudue oro ẹduede nnyịn?
6 Nso edieke owo eduede nnyịn ediwak ini edi inamke akwa idiọkn̄kpọ oro ẹkemede ndinam ẹsio enye ẹfep ke esop? Ke utọ n̄kpri ndudue oro, apostle Peter ama ọnọ ekikere aban̄a ndifen “tutu esịm utịm ikatiaba.” Edi Jesus ọkọdọhọ ete: “Ndọhọke . . . tutu esịm utịm ikatiaba, edi tutu esịm ikatiaba ke itie ata ye duop.” Enye ama owụt nte isọn oro nnyịn ikamade Abasi okponde ke ẹmende ẹdomo ye se owo ekededi ekemede ndikama nnyịn. (Matthew 18:21-35) Ke ediwak usụn̄ nnyịn imesidue Abasi kpukpru usen—ndusụk idaha ebe ke edinam ibụk, ebe ke se nnyịn itịn̄de m̀mê ikerede, m̀mê ke se nnyịn ikpude ndinam—idem ye unana edidiọn̄ọ nte ke nnyịn inam idiọkn̄kpọ. (Rome 3:23) Kpa ye oro, Abasi aka iso nditua nnyịn mbọm. (Psalm 103:10-14; 130:3, 4) Enye oyom nnyịn inam n̄kpọ ke ukem usụn̄ oro ye kiet eken. (Matthew 6:14, 15; Ephesus 4:1-3) Do nnyịn iyenyene orụk ima oro ‘mîkamake udu.’—1 Corinth 13:4, 5; 1 Peter 3:8, 9.
7. Nso ke nnyịn ikpanam edieke eyenete enyenede ikọ ye nnyịn?
7 Ini ẹkeme ndidu oro nnyịn ifiọkde ite ke idem okposụkedi nnyịn mînyeneke idiọkesịt iban̄a eyenete nnyịn, ke enye enyene ikọ ye nnyịn. Nnyịn imekeme ndimek ‘ndida ima mfụk enye,’ nte 1 Peter 4:8 ọnọde ekikere. Mîdịghe nnyịn imekeme ndinam usio-ukot man inyene nneme ye enye inyụn̄ idomo ndifiak nnyene emem emem itie ebuana.—Matthew 5:23, 24.
8. Edieke ekemmọ andinịm ke akpanikọ anamde n̄kpọ oro ayatde nnyịn esịt, nso ke ẹkeme ndinam mban̄a oro?
8 Ekeme ndidi nte ke ekemmọ andinịm ke akpanikọ anam n̄kpọ oro mîyatke fi esịt kpọt edi ayatde mbon efen n̄ko. Nte ikpọfọnke nditịn̄ ikọ ye enye? Ekeme ndidi ọkpọfọn. Edieke afo enemede mfịna oro ọkpọkpọ ye enye ke mfọnido, emi ekeme ndida nti utịp ndi. Edi afo ekpenyene ndibem iso mbụp idemfo: ‘Nte enye enen̄ede anam n̄kpọ oro mîkemke ye N̄wed Abasi? Mîdịghe nte mfịna oro enen̄ede edi koro idaha mi ke uwem ye nte ẹkenọde mi ukpep ẹkpụhọrede ye eke esie?’ Kpeme idem mbak udunịm mme idaha idemfo ndien ekem ebiere ikpe nte ekemde ye mmọ emi. (James 4:11, 12) Jehovah enyịme mme owo ẹdude ke kpukpru idaha ye unana asari onyụn̄ enyene ime ye mmọ nte mmọ ẹkọride ke n̄kan̄ eke spirit.
9. (a) Manie ẹsinọ ntịn̄enyịn ke mme n̄kpọ ẹban̄ade akwa idiọkn̄kpọ ke esop? (b) Ini ewe ke edi mbiomo owo oro ẹduede ndibem iso nnam n̄kpọ, ndien ye nso uduak?
9 Edieke owo ke esop anamde akwa idiọkn̄kpọ, utọ nte oburobụt ido, ẹkpenyene ndinọ usọp usọp ntịn̄enyịn. Mmanie ẹkpenọ? Mbiowo. (James 5:14, 15) Nte ededi, edieke ẹduede owo, ndusụk ke n̄kpọ aban̄ade mbubehe m̀mê ke edida edeme ntịn̄ ikọ mbiat owo, do owo oro ẹduede ekpenyene ndibem iso ndomo ndika mbịne andidue enye ke ndịbe. (Matthew 18:15) Edieke oro mîbiereke mfịna oro, oyom ẹnam n̄kaiso usio-ukot, nte ẹtịn̄de ẹban̄a ke Matthew 18:16, 17. Ima oro inyenede inọ eyenete oro anamde ndudue ye udọn̄ ‘ndida’ enye nnyene ẹyen̄wam nnyịn ndinam emi ke usụn̄ oro edisịmde enye esịt.—Mme N̄ke 16:23.
10. Ke ini mfịna edemerede, nso idin̄wam nnyịn ndise mban̄a enye nte enende?
10 Ke ini mfịna edemerede, edide edi akamba m̀mê ekpri, ayan̄wam nnyịn edieke nnyịn idomode ndifiọk nte Jehovah esede enye. Enye inyịmeke orụk idiọkn̄kpọ ekededi, ndien ke ekemini esie, ẹsision̄o mme anam akwa idiọkn̄kpọ oro mîkabakede esịt ẹfep ke esop esie. Nte ededi, ẹyak nnyịn ikûfre nte ke kpukpru nnyịn imesinam n̄kpri ndudue inyụn̄ iyom anyanime ye mbọm esie. Jehovah ke ntem enịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ndikpebe ke ini mbon efen ẹduede nnyịn. Ke ini nnyịn iwụtde mbọm, nnyịn iwụt ima esie.—Ephesus 5:1, 2.
Yom Mme Usụn̄ ‘Ndinyene In̄wan̄-In̄wan̄ Esịt’
11. Ntak emi Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ mbon Corinth ‘ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt’?
11 Paul ama ada ediwak ọfiọn̄ ndisọn̄ọ esop idem ke Corinth, Greece. Enye ama anam utom ọkpọsọn̄ ndin̄wam nditọete do, enye ama onyụn̄ ama mmọ. Edi ndusụk mmọ ikenyeneke ufiop ufiop ima inọ enye. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹma ndikụt ndudue nnọ owo. Enye ama akpak mmọ ‘ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt’ ke ndiwụt ima. (2 Corinth 6:11-13; 12:15) Kpukpru nnyịn iyanam ọfọn ndikere mban̄a udomo emi nnyịn iwụtde ima inọ mbon efen inyụn̄ iyom mme usụn̄ ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt.—1 John 3:14.
12. Didie ke nnyịn ikeme ndikọri ke ima oro nnyịn inyenede inọ kpukpru owo ke esop?
12 Nte odu ndusụk owo ke esop emi ọsọn̄de nnyịn ndisan̄a n̄kpere? Edieke nnyịn isịnde ọkpọsọn̄ ukeme ndifre mban̄a utọk ekededi—nte nnyịn ikpoyomde mmọ ẹnam ye nnyịn—emi ekeme ndin̄wam ke ndinam itie ebuana ke ufọt nnyịn ofiop. Ntụk oro nnyịn inyenede iban̄a mmọ n̄ko ẹkeme ndikọri edieke nnyịn iyomde nti edu mmọ inyụn̄ iwụk ntịn̄enyịn ke nti edu emi. Emi eyenen̄ede anam ima oro nnyịn inyenede inọ mmọ ọkọri.—Luke 6:32, 33, 36.
13. Didie ke nnyịn ikeme ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt ke ndiwụt ima nnọ mbon oro ẹdude ke esop nnyịn?
13 Nte ẹnyịmede, se nnyịn ikemede ndinam nnọ mbon efen ẹnyene adan̄a. Ekeme ndidi nnyịn idikemeke ndikọm kpukpru owo ke mbono esop kiet kiet. Ekeme ndidi nnyịn idikemeke ndikot kpukpru owo ke ini nnyịn inọde mme ufan ikot ndidi ndidia udia. Edi nte nnyịn imekeme ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt ebe ke ndibiat minit ifan̄ kpọt ke nditịm mmehe ye owo ke esop nnyịn? Nte nnyịn ke ini ke ini imekeme ndinọ owo oro nnyịn mîtịmke imehe ikot ndisan̄a ye nnyịn ke an̄wautom?
14. Ke ini idude ke otu mme Christian oro akanam nnyịn mîsoboke, didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ufiop ufiop ima nnọ kiet eken?
14 Ikpọ mbono Christian ẹsinọ nti ifet ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt ke ima nnyịn. Ediwak tọsịn owo ẹkeme ndidu. Nnyịn ikemeke ndisobo ye kpukpru mmọ, edi nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ ke usụn̄ oro owụtde ke nnyịn imoyom mfọnọn̄kpọ mmọ mbemiso inem uwem nnyịn. Ke mme ikpehe edinam ẹkụrede, nnyịn imekeme ndiwụt ọkpọkpọ udọn̄ ebe ke ndinam usio-ukot ndisobo ye ndusụk mbon oro ẹtiede ẹkpere nnyịn. Usen kiet kpukpru mbon oro ẹdude ke isọn̄ ẹdidi nditọete, ẹdianade kiet ke utuakibuot ata Abasi ye Ete kpukpru owo. Nso idatesịt ke edidi ntem ndidiọn̄ọ kiet eken! Ufiop ufiop ima oyonụk nnyịn ndiyom ndinam oro. Ntak mûtọn̄ọke idahaemi?
Nneme Ndụn̄ọde
• Ke ini mme mfịna ẹdemerede ke ufọt mme Christian, didie ke ẹkpebiere mmọ emi, ndien ntak-a?
• Nte nnyịn ikọride ke n̄kan̄ eke spirit, mme usụn̄ ewe ke ima nnyịn ọkpọkọri n̄ko?
• Didie ke ẹkeme ndiwụt ufiop ufiop ima nnọ kpukpru owo?
[Ndise ke page 148]
Ẹwụt ima Christian ke ediwak usụn̄, nte ẹsiwụtde ke mme mbono esop