Ibuot 20
Nso ke N̄kpanam Edieke Ubon Nnyịn Edide Ubuene?
Uyen kiet ke Edem Usiakusụn̄ Europe emi ekerede Gregory inyeneke okụk emi enye akpadade edep ọfọn̄ m̀mê ukwak ilektrọnik oro mme uyen ke mme idụt oro ẹforode ẹnyenede. Nte n̄kpọ etiede anam uwem odorode enye tutu enye ebiere ke imọn̄ iwọrọ ika Austria. Ndi emekere ke Gregory edi ubuene?
□ Ih □ Ihih
Ke ebiet en̄wen, odu uyen kiet emi ekerede Loyiso emi odụn̄de ke obio-in̄wan̄ kiet ke usụk usụk Africa. Loyiso ye ubon mmọ ẹdụn̄ ke ekpri ataya kiet, ndien esidọn̄ enye ndinyene mme n̄kpọ emi mme uyen ke akwa obio oro odude ekpere ẹnyenede, utọ nte mmọn̄ esan̄ukwak ye ikan̄ ilektrik. Ndi ọkpọdọhọ ke Loyiso edi ubuene?
□ Ih □ Ihih
ANA in̄wan̄-in̄wan̄ ke se ẹkotde ubuene idịghe ukem ke kpukpru ebiet. Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi Gregory ekere ke imọ idi ubuene, edi ke ẹmende enye ẹdomo ye Loyiso, enye akam edi imọ owo. Fiọk ete ke inamke n̄kpọ m̀mê afo ebuene didie, ke odu mbon emi ẹbuenede ẹkan fi. Edi ndifiọk ke odu mbon emi mîkam inyeneke n̄kpọ nte afo idinamke ufọn inọ fi ke ini mûnyeneke nti ọfọn̄ ndisịne n̄ka ufọkn̄wed, m̀mê ke ini mûnyeneke utọ n̄kpọ nte mmọn̄ esan̄ukwak.
Ndusụk uyen emi ẹtode ufọk ubuene ẹsikere ke mmimọ iwọrọke n̄kpọ, ndien mmọ ẹsin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn mîdịghe ẹda n̄kpọsọn̄ ibọk man ẹfre uwa. Edi ndidomo ndifre uwa esikam adada mme mfịna en̄wen edi. Mbon oro ẹsin̄wọn̄de ọkpọsọn̄ mmịn ebe ubọk ẹsidifiọk ke ‘enye esidom owo nte urụkikọt, onyụn̄ osio ifọt nte ibọm.’ (Mme N̄ke 23:32) Maria oto ufọk ubuene ke South Africa, eka esie onyụn̄ ese ubon mmọ enyịn ikpọn̄. Maria ọdọhọ ete: “Owo emi odomode ndifre uwa esinyene mme mfịna en̄wen utu ke ndikọkọk mme mfịna esie.”
Ekeme ndidi udun̄wọn̄ke ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk man efre uwa, kpa ye oro, osụk ekeme nditie nte ke n̄kpọ idifọnke ye afo tutu amama. M̀mọ̀n̄ ke akpaka okoyom un̄wam? Nti item Bible etie nte ukpọhọde emi ekemede nditat fi nsio ke n̄kpọkọbi unana idotenyịn, ke ntem anamde fi odu eti uwem. Yak ise nte item Bible ekemede ndin̄wam nnyịn.
Fiọk Se Enyenede
Akpan n̄kpọ kiet oro afo ekemede ndinam edi ndiwụk ekikere fo ke mme n̄kpọ oro afo enyenede, utu ke ndiwụk ke se mûnyeneke. Ndinyene n̄kpọ nte ufọk ye ubon oro ima odude enen̄ede ọfọn akan ndinyene okụk! N̄ke kiet ke Bible ọdọhọ ete: “Ikọn̄ eke ẹdiade ke ebiet emi ima odude ọfọn akan isek isek enan̄ eke ẹtade ye usua ke esịt.” (Mme N̄ke 15:17) Mme uyen emi ẹdide Christian ẹnyene ata akpan inyene, oro edi, ibetedem oro “ofụri otu nditọete” ẹnọde mmọ.—1 Peter 2:17.
Ọkpọfọn odomo n̄ko ndikere ke se enyenede ekem ye afo. Ekeme ndidi odụn̄ ke ekpri akani ufọk emi mîyehe. Ndien ekeme ndidi esisịne n̄kani ọfọn̄ oro ẹma ẹketọn̄ọ nditaha, m̀mê emi ẹkịmde ọfọn̄ ẹsịri ebiet oro awahade. Afo emekeme ndikere m̀mê ini ewe ke imọ iditre ndidia orụk udia kiet. Edi, ndi ini enyenyene ndiye ọfọn̄ m̀mê uwouwo ufọk ndien afo anam n̄kpọ Abasi? Ndi ekere ke ini adadia ndunịm udia afo odu uwem onyụn̄ okop nsọn̄idem? Inen̄ekede idi ntre. Apostle Paul ama ọfiọk se itịn̄de emi. Ama odu mme ini emi enye ekenyenede n̄kpọ, ama onyụn̄ odu mme ini emi enye mîkenyeneke. (Philippi 4:12) Nso ke emi ekekpep enye? Enye ọdọhọ ete: “Edieke inyenede udia ye ọfọn̄, akpana oro ekem nnyịn.”—1 Timothy 6:8, Today’s English Version.
Owo kiet ke South Africa emi ekerede Eldred oro ọkọkọride okpon ke ubon emi mîkenyeneke n̄kpọ ọdọhọ ete: “Ima ifiọk ke ubon nnyịn inyeneke okụk, ima inyụn̄ ifiọk ke nnyịn idikemeke ndinyene kpukpru n̄kpọ oro iyomde.” Eldred eti ini emi ọfọn̄ukot ufọkn̄wed esie akatahade, n̄kukụre se eka esie akanamde ekedi ndikịm ọfọn̄ ndian ke itie oro atahade—ekịm afiak ekịm! Eldred ọdọhọ ete: “Ẹma ẹsisak mi, edi se ikebehede nnyịn ikan ekedi ndikụt ke ọfọn̄ nnyịn asana onyụn̄ edi se isịnede.”
Kama Idem Ukpono Ukpono
James emi edide eyen isua 11 odụn̄ ye eka esie ye ekpri eyeneka esie an̄wan ke ntan̄wan̄ ebiet kiet emi ekperede Johannesburg ke South Africa. Mmọ ẹdi ọkpọikpọi ubuene. Edi osụk odu se James enyenede—enye enyene ini ye odudu—ndien esinenem enye ndida odudu ye ini esie n̄n̄wam mbon en̄wen. Kpukpru utịturua, James esitiene akan̄wam ọbọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ Mme Ntiense Jehovah ke edem mmọ. Utom emi an̄wam enye ada ini esie anam n̄kpọ ke eti usụn̄ utu ke ndifen efen, anam enye ọfiọk ke imanam n̄kpọ oro enyenede ufọn ọnọ mbon en̄wen onyụn̄ anam mme owo ẹkpono enye. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini n̄n̄yọn̄de edibọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ndi, mmesinen̄ede n̄kop uyụhọ!”
Eti utom en̄wen edi utom edikpep mme owo Bible ke ufọk ke ufọk. (Matthew 24:14) Mme uyen Ntiense Jehovah ẹsinam utom emi kpukpru ini. Emi esinam mmọ ẹnọ mbon en̄wen idotenyịn ke n̄kpọ ọyọfọn ke ini iso ẹnyụn̄ ẹnọ idemmọ ukpono ye uku. Imọfiọk ke mmọ idaha utom emi in̄wana okụk. Edi ti etop oro Jesus ọkọnọde ẹsọk mme Christian ke esop Smyrna eset. Mmọ ẹkedi ọkpọikpọi ubuene. Edi sia mmọ ẹkenen̄erede ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi, Jesus ọkọdọhọ mmọ ete: “Mmọfiọk ukụt ye unana fo—edi afo emenyene inyene.” Ke akpatre, sia mmọ ẹkekade iso ẹbuọt idem ke iyịp oro Jesus ọkọduọkde, mmọ ẹma ẹkabade ẹdi ata mbon inyene ẹnyụn̄ ẹbọ anyanya nsinsi uwem.—Ediyarade 2:9, 10.
Nyene Idotenyịn ke N̄kpọ Ọyọfọn
Afo emekeme ndinen̄ede n̄kpere Jehovah inamke n̄kpọ m̀mê edi imọ owo m̀mê ubuene. Bible ọdọhọ ete: “Imọ owo ye ubuene ẹdi ukem. Andinam mmọ kpukpru edi Jehovah.” (Mme N̄ke 22:2) Ikọ emi an̄wam ediwak uyen Ntiense Jehovah ẹka iso ẹdu eti uwem kpa ye oro ẹdide ubuene. Mmọ ẹfiọk ke inyene inamke owo okop ata inemesịt, edi ke owo okop inemesịt ke ini akabarede edi ufan Jehovah Abasi, emi esidarade kpukpru mbon oro ẹyomde ndinam n̄kpọ esie. Abasi ọnọ nnyịn idotenyịn ete ke iyodu uwem ke obufa ererimbot emi ubuene mîdidụhe.—2 Peter 3:13; Ediyarade 21:3, 4.
Kan̄a ke emi, da se enyenede nam n̄kpọ ke eti usụn̄. Nyene idotenyịn ke n̄kpọ ọyọfọn. Bon n̄kpọ-uto ke heaven nọ idem. (Matthew 6:19-21) Fiọk ke emekeme ndidu eti uwem kpa ye oro edide ubuene!
AKPAN ITIE N̄WED ABASI
“Idem ke ini owo enyenede n̄kpọ barasuene, uwem esie itoho ke mme n̄kpọ emi enye enyenede.”—Luke 12:15.
ITEM
Kûbre mbre mfọniso, kûn̄wọn̄ sika m̀mê ikọn̄ekpo; kûn̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn ube ubọk. Edieke mbon eken ke ubon mbufo ẹsinamde mme n̄kpọ emi, kûtiene mmọ unam; nịm eti uwụtn̄kpọ nọ mmọ.
NDI AMA ỌFIỌK . . . ?
Ndida mme edumet Bible ndu uwem ekeme ndinam fi okop uyụhọ inamke n̄kpọ m̀mê n̄kpọ etie didie ye afo.—Philippi 4:12, 13; 1 Timothy 6:8; Mme Hebrew 13:5.
SE NDINAMDE
Se nnyenede edi ․․․․․
Nyada se nnyenede emi n̄n̄wam mbon en̄wen ke ․․․․․
Se ndibụpde ete ye eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․
AFO EKERE DIDIE?
● Ntak emi se ẹkotde ubuene mîdịghe ukem ke kpukpru ebiet?
● Ntak emi mîfọnke owo ada n̄kpọsọn̄ ibọk, n̄kpọsọn̄ mmịn, m̀mê mme n̄kpọ ntre man efre uwa?
● Nso ke akpanam man aka iso odu eti uwem okposụkedi emi edide ubuene?
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 168]
“Okposụkedi emi n̄kekerede ke ndikpa ubuene, mma mfiọk ke ndidụk n̄ka mbon ntịme m̀mê ndiyịp inọ nda ndu uwem idin̄wamke mi ke baba usụn̄ kiet. Mfịn, ediwak uke mi oro ẹkenamde mme n̄kpọ emi ẹdu uwem atahade, ẹdụk ufụn ẹnọ mmịn ye n̄kpọsọn̄ ibọk, mîdịghe ẹdu ke ufọk-n̄kpọkọbi.”—George
[Ekebe/Mme ndise ke page 164]
Utomufọk
Ndi N̄kpọwọwọrọ N̄kodụn̄ ke Obio Mbakara?
Ndusụk uyen ẹkpama ndiwọrọ n̄kodụn̄ ke obio mbakara n̄n̄wana okụk nnọ idemmọ mîdịghe ẹnọ ẹsọk ubon mmọ. Mbon en̄wen ẹkpema ndika man ẹkekpep usem esenidụt, ẹka akamba ufọkn̄wed, m̀mê ẹbọhọ mfịna ke ufọk. Ndusụk uyen emi ẹdide Christian ẹwọrọ ẹka mme idụt emi ẹyomde mme ọkwọrọikọ efen efen. Owo ndibiere ndiwọrọ n̄ka esenidụt idịghe ekpri n̄kpọ, ke ntre idịghe n̄kpọ emi ẹkpebierede itọk itọk. Mmọdo, edieke ekerede m̀mê ikpọwọwọrọ ikodụn̄ ke obio mbakara, kot nyụn̄ tie kere mme itie N̄wed Abasi oro ẹdude mi. Bụp idemfo mme mbụme oro ẹdude mi, nyụn̄ da n̄wed wet ibọrọ fo. Ekem bọn̄ akam mbemiso ebierede n̄kpọ emi.
◻ Ibet ukara oyom mi nnam nso?—Rome 13:1.
◻ Ndiwọrọ n̄ka obio mbakara edikpa mi okụk ifan̄?—Luke 14:28.
◻ Nso utom ke nnam idahaemi oro n̄kemede ndikanam nda nse mban̄a idemmi ke obio mbakara?—Mme N̄ke 13:4.
◻ Mbon oro ẹma ẹkedodụn̄ ke obio mbakara ẹdọhọ nnam nso?—Mme N̄ke 1:5.
◻ Ete ye eka mi ẹkere nso ẹban̄a n̄kpọ emi?—Mme N̄ke 23:22.
◻ Nso inam nyom ndiwọrọ n̄kodụn̄ ke obio mbakara?—Galatia 6:7, 8.
◻ Edieke nyomde ndikodụn̄ ye mbon en̄wen, ndi mmọ ẹyesisịn udọn̄ ẹnọ mi n̄ka iso ntuak ibuot nnọ Abasi?—Mme N̄ke 13:20.
◻ Nso mfịna ke n̄keme ndisobo do emi ekemede ndibiat eti ido mi, ndinọmọ mi, m̀mê ndibiat itie ufan mi ye Abasi?—Mme N̄ke 5:3, 4; 27:12; 1 Timothy 6:9, 10.
◻ Ke nditịm ntịn̄, nso ufọn ke ndibọ mma n̄wọrọ n̄kodụn̄ ke obio mbakara?—Mme N̄ke 14:15.
[Ndise ke page 167]
Item Bible etie nte ukpọhọde emi ekemede nditat fi nsio ke n̄kpọkọbi unana idotenyịn