Ubiatibet ke Ntịme Ntịme Ererimbot
UBIATIBET idịghe n̄kpọntịbe eyomfịn. Akpa uwotowo akada itie ke ediwak tọsịn isua ẹmi ẹkebede ke ini Cain okowotde eyeneka esie, Abel. Ẹtịn̄ ẹban̄a idan̄ n̄kanubọk ye idan̄ ukemuduot ke N̄wed Abasi usem Hebrew eset. (Genesis 4:8; 19:4, 5; 34:1-4) Ẹma ẹsiwo mme owo ke akpa isua ikie eke Eyo Nnyịn, nte mbụk aban̄ade eti owo Samaria owụtde. (Luke 10:29-37) Edi ukpụhọde odu mfịn.
Ekikere mme owo ke ediwak ikpọ obio ererimbot, edide edi New York, London, Calcutta, m̀mê Bogotá, edi nte ke ubiatibet ototịm atara onyụn̄ enyene ndịk akan. Ntọt otode India Today akamade ibuotikọ oro: “N̄ka Ntịme” ọdọhọ ete: “Ntịme ntịme n̄kpọntịbe oro ẹdịghede ndibiat ediye eti ido uwem ye odudu n̄kaowo oro adiande idụt emi ọtọkiet edi edimenede oro ẹmenerede afai, nsọn̄ibuot unana ntụnọ, ye ubiatibet ke enyọn̄ ẹkosịm n̄ka.” Ke en̄wan mmọ ndibiọn̄ọ ubiatibet, idem mme borisi ndusụk ini ẹsisobo idomo edibe mme adan̄a oro ẹnịmde ẹnọ mme ẹkpeme ibet nnyụn̄ nda mme usụn̄ edinam ubiatibet ke idemmọ. Ntọt oro ekebemde iso, emi otode India ọdọhọ ete: “N̄kpan̄a ke n̄kọbi-ntem mme borisi ke akaiso ndinam mbụk.” Ndien oro n̄ko edi akpanikọ ke mme idụt eken.
Etie nte ndiọkisọ ke ndidi owo unọmọ ubiatibet ọdọdiọk akan. Ntọt kiet otode United States ọdọhọ ete ke “ubiatibet afai m̀mê inọ ama otụk kiet ke otu ubon America inan̄ ke 1988.” Akande oro, mme owo kemi ke ẹnam afai afai ubiatibet ke mme isua uyen. Magazine mbon Latin America oro, Visión, ọdọhọ ete ke “usụkkiet ke otu kpukpru mbon sicarios [mme owotowo oro ẹkpede-kpe ẹsịn] duop ẹdi n̄kpri owo. [Mmọ ẹdi] ‘nditọn̄wọn̄’ ke emana ẹnyụn̄ ẹdu ke idak ukpeme eke ibet.” N̄ko, n̄kpri owo ndinam afai afai ubiatibet edi edinam ofụri ererimbot.
Bible ama etịn̄ prọfesi ke se ikperede isua 2,000 ẹmi ẹkebede ete: “Edi fiọk emi, ete ndiọkeyo ẹyedu ke ukperedem ini. Koro mme owo ẹyedi mme ama idem, ye mme ama inyene; . . . ẹnana uten̄e Abasi, ẹnana ima uduotowo; . . . ẹyak idiọkitọn̄ akan mmọ ubọk, ẹtie obom obom, ẹnyụn̄ ẹsua se ifọnde; mmọ ẹdi mme ada owo nnọ mme asua, ye mbon idiọk iwụk, ye mbon n̄kohodeidem . . . Ndiọi owo ye mbon abian̄a ẹyedọdiọn̄ ẹdiọk ẹkaiso, ẹbian̄a owo, owo ẹyenyụn̄ ẹbian̄a mmọ.”—2 Timothy 3:1-4, 13.
Toto ke 1914 uyarade ẹwụt nte ke nnyịn idu uwem ke mme ukperedem usen oro. Ererimbot, ke ekọn̄ ererimbot iba ye ikpọ en̄wan eken ẹma ẹkenọmọ, ke ediwak usụn̄ amakabade edi se owo mîkemeke ndikara, etiede ntịme ntịme. Ubiatibet amatara ebe ubọk. Ke ediwak ikpehe ikpọ obio, mme abiatibet ẹmeda ẹnyene, ẹkpụhorede usụn̄uwem ediwak mme ẹnịm ibet. Nte ọwọrọetop owo akwa ufọkmbet U.S. kiet ọkọdọhọde: “Odu ata ekese n̄kpọ nditịmede esịt mban̄a kemi, mme n̄kpọ oro akananam nnyịn mîkokopke ndịk iban̄a. Ndusụk ini nnyịn imesikop ndịk etieti tutu nnyịn ikabade idi mbon n̄kpọkọbi, ke adan̄aemi mbon oro ẹkpekọbide ẹnyọn̄ọde ke ifụre.”
Nte utịp, mme owo mfịn ke ẹkama mme n̄kpọ ukpeme oro mîkedịghe se ẹyomde ke isua 20 m̀mê 30 ẹmi ẹkebede. Mme usụn̄ ẹnyene ukpọhọde iba m̀mê ita ẹnyụn̄ ẹdọn̄ ukwak. Mme owo ke ediwak itie ẹsikama okụk oro ekemde ndinọ mbon n̄wo man nte ẹdoride enyịn ẹtre ndidi se ẹmiade ke ntak oro mînyeneke n̄kpọ ndinọ mme inọ. Ekpere nditre ndisan̄a ke ediwak efak ke utịn ama okosop, emi mbon unana eti ekikere, mme ẹnyene ndisịme uko, ye mbon oro idaha ẹnyịkde ndidụk do ẹwakde ndisan̄a—mmemmem iso en̄wan ọnọ mbon n̄wo oro ẹyọrọde ke ntịme ntịme akwa obio.
Nso ke nnyịn ikeme ndinam man ifep edidi n̄kpọ unọmọ ubiatibet ke ntịme ntịme ye abiatibet ererimbot emi? Didie ke nnyịn ikeme ndiyọ?