“Ima-Mfọnido Esie Omokpon”
NTE JOSÉ VERGARA OROZCO OBỤKDE
Nte afo emekere ke uwem fo ekeme ndiyọhọ ye obufa odudu ke isua emana 70? Okịm ama ọyọhọ. Ndien oro ekedi ke se ibede isua 35 ẹmi ẹkebede. Ebede ke ima-mfọnido Jehovah, ọtọn̄ọde ke 1962, ami mma nnam utom nte asiakusụn̄ ofụri ini ndien ọtọn̄ọde ke 1972, mma ndi esenyịn ke Esop El Carrizal eke Mme Ntiense Jehovah ke ikpehe obio ukara Jalisco, Mexico. Ẹyak nsian mbufo esisịt n̄kpọ mban̄a idaha mi ke uwem.
N̄KAMANA ke ikpehe obio ukara Michoacán, ke Mexico, ke August 18, 1886. Ete mi ekedi owo n̄ka Masons, ntre ubon nnyịn ikesikaha Ufọkederi Catholic, m̀mê nnyịn nditiene mbuana ke mme usọrọ ido ukpono Catholic ekededi m̀mê ndinyene mme mbiet ido ukpono ekededi ke ufọk nnyịn.
Ke ini n̄kedide owo isua 16, ete mi ama ọwọrọ aka ndinam utom ke United States, edi enye ama anam ndutịm ọnọ eren kiet ndikpep mi ubọkutom. Isua iba ke ukperedem, nte ededi, eren emi ama ada mi aka Obio Mexico ndinọ mi ukpep ke ufọkn̄wed utomekọn̄. Ke oro ebede mma nnyene ubọkọkọ ke utomekọn̄ mbon Mexico.
Ke Utomekọn̄ ye ke Oro Ebede
Ami mma n̄n̄wana ekọn̄ ke n̄ka Ukpụhọ Ukara mbon Mexico oro ọkọtọn̄ọde ke 1910. Kpukpru nnyịn n̄kparawa owo ke ufọkn̄wed oro ikada ye Francisco I. Madero, emi ekedide okpụhọ ukara emi ọkọbiọn̄ọde-biọn̄ọ akara ukara ufịk oro, Porfirio Díaz. Nnyịn ima inọ Madero ibetedem tutu ke ini n̄kpa esie ke 1913, ndien ke oro ebede, nnyịn ima inọ Venustiano Carranza ibetedem, emi akanamde utom nte etieibuot N̄ka Ukara Idụt ọtọn̄ọde ke 1915 osịm 1920. Ẹkekot nnyịn Carranzistas.
Ke nsio nsio idaha inan̄, ami mma ndomo, ye unana edikụt unen, nte ẹsio mi ke utomekọn̄ ẹfep. Ke akpatre mma mfehe nnyụn̄ n̄kabade ndi owo itọkekọn̄. Nte utịp, ẹma ẹsịn ete mi, emi ama ọkọnyọn̄ edi Mexico, ke ufọk-n̄kpọkọbi. Usen kiet, ke nnamde nte ndi eyen eyeneka esie, mma n̄ka n̄kese enye ke ufọk-n̄kpọkọbi. Nnyịn ikenyene nneme ke ndiwet n̄kpọ ke n̄kpri mbai babru man mme ekpeme ufọk-n̄kpọkọbi ẹkûkop se nnyịn itịn̄de. Man owo ekededi edidiọn̄ọ owo oro ami ndide, ami mma nta babru oro.
Ke ẹma ẹkesio ete mi ke ufọk-n̄kpọkọbi, enye ama edi edise mi onyụn̄ eben̄e ete yak ami n̄kowụt ukara idem. Ami mma nnam ntre, ndien ke n̄kpaidem mi akwa owoekọn̄ oro ekesede enyịn ikomụmke mi. Utu ke oro, enye ama ọnọ ekikere ete ami n̄wọrọ n̄ka United States. Ami mma nnam ekikere esie nnyụn̄ ndụn̄ do ọtọn̄ọde ke 1916 osịm 1926.
Ke 1923, mma ndọ eyenan̄wan Mexico emi okodụn̄de n̄ko ke United States. Mma n̄kpep ubọkutom ke itieutom ubọpufọk, ndien nnyịn ima inyụn̄ ida ekpri eyenan̄wan inyene. Ke ini enye ekedi ọfiọn̄ 17, nnyịn ima ifiak inyọn̄ Mexico inyụn̄ ikodụn̄ ke Jalpa, Tabasco. Ekem ‘nsọn̄ibuot Cristero’ ama ọtọn̄ọ, ndien enye ama ebịghi ọtọn̄ọde ke 1926 osịm 1929.
Mbon Cristero ẹma ẹyom mi ndiana ye mmimọ. Ami ye ubon mi, nte ededi, ima imek ndifehe n̄ka Obio Ukara Aguascalientes. Ke ima ikodụn̄ ke nsio nsio itie ke obio ukara mbon Mexico, ke 1956 nnyịn ima inam idụn̄ ke Matamoros, Tamaulipas, ke ebiet emi n̄kọtọn̄ọde ndise enyịn ke utom ubọpufọk.
Uwem Mi Okpụhọde
Emi edi ini emi uwem mi ọkọtọn̄ọde ndikpụhọde. Eyenan̄wan mi, emi ama ọkọdọ ndọ kemi onyụn̄ odụn̄ ke ube-adan̄a obio oro ke Brownsville, Texas, U.S.A., ama esidi edise nnyịn ndien ndien. Usen kiet enye ama ọdọhọ ete: “Papa, ediwak ubon ke ẹsop idem ke ufọkmbono obio kemi. Ẹyak ika ikese se itịbede.” Enye ekedi mbono Mme Ntiense Jehovah. Eyenan̄wan mi, ebe eyen mi, eyeyen mi, n̄wan mi, ye ami ima idụk kpukpru usen inan̄ oro ẹkenịmde mbono oro.
Ọtọn̄ọde ke isua oro kaiso, nnyịn ima isidụk mme mbonoesop Christian eke Mme Ntiense Jehovah. Ami mma nnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit ke Mexico, ke adan̄aemi eyenan̄wan mi akanamde ntre ke United States. Ikebịghike mma nsian mme nsan̄autom mi mban̄a mme akpanikọ Bible oro ami n̄kekpepde. Mma nsibọ magazine duop ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! kiet kiet emi n̄kesisuande nnọ nsan̄autom mi. Ition ke otu mbon oro ẹdude ke ọfis ye ita ke otu mme ọdiọn̄ ukwakutom ọkọrọ ye ndusụk mbonutom eken ẹma ẹkabade ẹdi Mme Ntiense.
Oh, December 19, 1959, ekebịt didie ntem, ke ini n̄kanade baptism ke akpa-inyan̄! Kpukpru mbon oro ẹkenade baptism usen oro ẹma ẹdọn̄ọ ke ntak ọkpọsọn̄ mbịtmbịt mmọn̄. Eyenan̄wan mi ama ana baptism mbemiso ami n̄kanade, ndien n̄wan mi, okposụkedi mîkanaha baptism, ama edisịm idaha edidiọn̄ọ akpanikọ Bible, ama onyụn̄ otịm odu ke edidiana kiet.
Utom Ukwọrọikọ Uyọhọ-Ini
Mma n̄kere ke mmakama Abasi isọn̄ ke ofụri ima-mfọnido esie, ntre ke February 1962, ke ini n̄kedide owo isua 75, mma ntọn̄ọ utom uyọhọ-ini nte asiakusụn̄. Isua ifan̄ ke ukperedem, ke 1968, n̄wan mi ama akpa. Ami mma nyom ndin̄wam utom ke idụt efen adan̄aoro, edi ke ntak isua emana mi, nditọete ikekereke ke oro odot. Nte ededi, ke 1970, ẹma ẹnọ mi n̄ka Colotlán nte asiakusụn̄ ke obio ukara Jalisco, ke ebiet emi ekpri esop okodude.
Ke September 1972, esenyịn circuit ama ọnọ ekikere ete n̄wọrọ n̄ka ekpri obio El Carrizal, emi ekperede Colotlán. Ke November isua oro, ẹma ẹtọn̄ọ esop do, ndien ẹma ẹmek mi nte ebiowo. Idem okposụkedi enye edide ata nsannsan obio, n̄kpọ nte owo 31 ẹsidụk mme mbonoesop.
Kpa ye isua emana mi, ami ke nsụk nsọsọn̄ idem ke utom ukwọrọikọ, ndomode ọkpọsọn̄ ndin̄wam mme owo ẹkọk ibuot ke se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke N̄kwakam ata mbon Catholic ẹsitịn̄ ẹfiak ẹtịn̄ Ẹtoro Mary: ‘Ẹtoro, Mary, ọyọhọ ye mfọn; Ọbọn̄ odu ye afo.’ Akam oro adian do ete: ‘Edisana Mary, Eka Abasi.’ Mma mbụp mmọ nte: ‘Oro ekeme didie ndidi ntre? Edieke Abasi edide owo oro anyan̄ade Mary, didie ke Enye ke ukem ini oro ekeme ndidi eyen esie?’
Ami ndi owo isua 105 idahaemi mma nnyụn̄ nnam utom nte ebiowo ye nte asiakusụn̄ ofụri ini ke El Carrizal, Jalisco, ke se ikperede ndisịm isua 20. Ami n̄kere nte ke edi uduak Jehovah ami ndidu uwem ke ediwak isua emi, sia edide ke usụn̄ emi ami mmekeme ndisio usiene ke ini oro n̄kabiatde ke ini uwem mi oro mmen̄kanamke n̄kpọ nnọ Enye.
N̄kpọ kiet oro n̄kpepde edi nte ke nnyịn kpukpru ini ikpenyene ndibuọt idem nte ke Akakan Ebiereikpe nnyịn ke etie ke edinen ebekpo esie ese nnyịn onyụn̄ ọnọ nnyịn se nnyịn iyomde. Nte Psalm 117:2 (NW) ọdọhọde: “Ima-mfọnido esie omokpon ye nnyịn.”