Ọfiọkn̄wed Owo
“NDITỌETE, ẹse edikot eke Abasi okokotde mbufo; ẹte, ikotde ediwak mmọemi owo ẹbatde ke mbon eti ibuot, ikotke ediwak mme ẹnyene odudu, inyụn̄ ikotde ediwak mbọn̄.” (1 Corinth 1:26) Nte mme ikọ ẹmi ẹwụtde, n̄kpọndịk odu ke ndidụk mbụhọ ke ifiọk ererimbot m̀mê ndinyene n̄kokon̄ idaha ke n̄kaowo. Mme utọ n̄kpọ oro ẹkeme ndidi n̄kpọ ubiọn̄ọ ọnọ owo ndinyịme eti mbụk.—Mme N̄ke 16:5; Mark 10:25.
Edi, ke eyo Paul ndusụk owo ẹmi ẹkedide mme ọfiọkn̄kpọ owo ke n̄kan̄ obụkidem ẹma ẹnyịme akpanikọ, ndien kiet ke otu mmọemi ekedi Paul ke idemesie. Ke ọfiọkde n̄wed eti eti onyụn̄ etiede nte okoto ubon emi ọwọrọde etop, Paul ekedi enyene-ifịk ọkwọrọikọ. Enye ke ntre ama owụt ete ke mbon oro ẹnyenede eti idaha ke ererimbot emi ẹkeme ndinam n̄kpọ Jehovah edieke esịt mmọ enende. Mmọ ẹkeme idem ndida ukeme oro mmọ ẹnyenede ke ererimbot ẹsịn ke utom Jehovah.—Luke 16:9.
Amanaisọn̄ Tarsus
Paul akamana ke Tarsus, “akwa obio,” nte enye akanamde an̄wan̄a ke ukperedem. (Utom 21:39) Ekeme ndidi do ke enye ekenyene ifiọk ke mme usem—akpan akpan emehede ke usem Greek—oro ekenyenede ufọn eti eti ke utom isụn̄utom esie. Uwem ke Tarsus ikanamke ido mbon Jew ikpọn̄îkpọn̄ an̄wana Paul edi n̄ko edinam mme Gentile, kpa ifiọk uwem emi enye akadade anam n̄kpọ ke mme ukperedem isua nte apostle mme idụt. Enye ama ọfiọk nte enemede akpanikọ ke usụn̄ oro ẹkemede ndin̄wan̄a mmọ. (1 Corinth 9:21) Nte uwụtn̄kpọ, kere ban̄a ikọ oro enye eketịn̄de ọnọ mbon Athens emi ẹtọtde ke Utom Mme Apostle ibuot 17. Do, enye ke usọ ama eyịri mme itien̄wed ye ido ukpono mbon Athens ye idem okotde oto kiet ke otu mme etịn̄ uto mmọ esịn ke nte enye eketịn̄de akpanikọ.
Amanaisọn̄ Eyen Rome
Paul ama enyene eti idaha efen ke ererimbot. Enye ekedi amanaisọn̄ eyen Rome, ndien enye ama ada emi n̄ko anam n̄kpọ ke ndisuan eti mbụk. Ke Philippi, ẹma ẹmia enye ye mme ufan esie ẹnyụn̄ ẹsịn mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi ye unana edikpe ikpe. Ibet ikonyịmeke ẹnam emi ye amanaisọn̄ eyen Rome, ndien ke ini Paul akanamde ukara ọdiọn̄ọ aban̄a emi, mmọ ẹma ẹyak enye odu do onyụn̄ anam utom ọnọ esop mbemiso enye ọkpọn̄de aka ebiet efen.—Utom 16:37-40.
Ke ukperedem, ke ini ọkọwọrọde ke iso Festus Andikara, Paul ama ada ifet oro enye ekenyenede nte amanaisọn̄ eyen Rome ndision̄o ikpe esie mbịne Caesar. Ntem, enye ama ọnọ eti mbụk ke iso odudu oro okponde akan ke Obio Ukara Rome.—Utom 25:11, 12; Philippi 1:7.
Paul ke ataata usụn̄ ama ọbọ ukpep ke usụn̄ oro ekenyenede ufọn ke ukperedem. Ẹma ẹkpep enye udọk ọfọn̄ tent, iso-ọfọn ete esie ekekpep enye. Ke ntak emi, enye ama ekeme ndise mban̄a idemesie ke utom ukwọrọikọ ke ini okụk mîkodụhe. (Utom 18:1-3) Enye n̄ko ama ọbọ ntatara ukpep ido ukpono. Ẹkebọk enye nte “Pharisee, eyen Pharisee.” (Utom 23:6) Ke akpanikọ, enye ọkọbọ ukpep oto Gamaliel, kpa kiet ke otu mme ọwọrọetop n̄kan andikpep edide owo Jew. (Utom 22:3) Utọ ifiọkn̄wed oro, iso-ọfọn edide ukem ye eti ifiọkn̄wed unifesiti mfịn, ọnọ ekikere nte ke enye okoto n̄wọrọnda ubon.
Nnennen Ekikere
Idaha Paul ke uwem ye ukpep oro enye ọkọbọde ama ọnọ enye nyayama ini iso ke Ido Ukpono Jew. Enye okpokokụt unen etieti. Nte ededi, ndondo oro enye okonyịmede ete ke Jesus ekedi Messiah, mme utịtmbuba Paul ẹma ẹkpụhọde. Ke ini ekewetde n̄wed ọnọ ẹsọk mbon Philippi, enye ama etịn̄ aban̄a ndusụk n̄kani udori ke n̄kpọ ererimbot oro enye ekenyenede onyụn̄ ọdọhọ ete: “Mme n̄kpọ eke ẹkpedide udori ẹnọ mi, ke n̄kabat mmọ nte ntakurua kaban̄a Christ. Ke akpanikọ mbat kpukpru n̄kpọ ke ntakurua, man mbọ akan ifiọk Christ Jesus Obọn̄ mi.”—Philippi 3:7, 8.
Ọfiọkn̄wed owo emi ikafiakke ise edem ye udọn̄itọn̄ kaban̄a se enye ekpekekemede ndida ifiọkn̄wed ererimbot esie nnam; m̀mê enye ndikada idaha “akwa ukpepn̄kpọ” esie nsịn mmọ en̄wen ndịk ke idem. (Utom 26:24; 1 Corinth 2:1-4) Utu ke oro, ke enyenede ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah Abasi, enye ama etịn̄ aban̄a idotenyịn oro enye ekenyenede ke mbemiso, ọdọhọde ete: “Mfefre se idude mi ke edem, nnyụn̄ nnyanade mbịne se inade mi ke iso; mmesịn ifịk n̄kaiso mbịne utịtmbuba, man n̄kpọbọ utịp akwa ikot eke Abasi okokotde mi ke Christ Jesus.” (Philippi 3:13, 14) Paul ama ada mme n̄kpọ eke spirit ke akpan n̄kpọ.
Edi, Paul ama ada ukpep oro enye ọkọbọde ke mbemiso anam n̄kpọ ke utom Jehovah. Ke ini enye eketịn̄de aban̄a mme Jew ete, “Ndi ntiense nnọ mmọ, nte mmọ ẹnyene ifiopesịt ẹban̄a Abasi,” enye eketịn̄ emi oto ọkpọkpọ ifiọk esie ke uwem. (Rome 10:2) Nte owo Pharisee, enye ama enen̄ede enyene ifiopesịt aban̄a Abasi ye N̄wed Abasi. Ke Paul ama akakabade edi Christian, ifiopesịt esie akasan̄a ye nnennen ifiọk, ndien enye ama ekeme ndida ifiọkn̄wed oro enye ekenyenede ke mbemiso nnam n̄kpọ ye eti uduak. Ke n̄wed Mme Hebrew, ke uwụtn̄kpọ, enye ama ada akwa ifiọk oro enye ekenyenede ke mbụk nditọ Israel ye utuakibuot ke temple nditịn̄ mban̄a nte ndutịm Christian ọfọnde akan.
Mfịn ndusụk owo oro ẹnyenede ifiọk ke n̄kan̄ obụkidem n̄ko ẹnyịme eti mbụk. Mme owo eke kpukpru orụk ifiọkn̄wed, ọkọrọ ye mme andibuana ke kpukpru orụk ubọkọkọ ye ubọkutom, ẹma ẹnyịme akpanikọ ẹnyụn̄ ẹda ukpep oro mmọ ẹkebemde iso ẹnyene ẹnam n̄kpọ ke utom Jehovah. Edi, sededi emi ifiọkn̄wed mmọ eke ererimbot edide, mme Christian idehede ifre akpanikọ oro nte ke mme akpan n̄kpọ oro ẹnamde owo odot ẹdi n̄kpọ eke spirit. Mmọemi ẹdi “se ifọnde ikan” koro mmọ ẹkeme ndida nnyịn usụn̄ nsịm nsinsi uwem.—Philippi 1:10.